\3e Jaargang. ZATERDAG 10 JUNI 1922 No. 3848 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, ;2.50 per kwartaal. Bij onze A -enten 20 cent per week, 2.00 per kwartaal. Franco per poel 2 85 per kwartaal. Bet Geïllustreerd Zondagsblad Ia voor de Abonné's verkrijgbaar lejeti betaling van 60 et. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- loederliike nnmmera et., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 et. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per eg*, Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADYERTENTIEN, van ten hoogste 30 woorden, waarri betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuuff koop en verkoop t 0.75 'a Zaterdag, overige dagen f0.50 Dit nummer bestaat uit drie bladen, waaronder het geïllustreerd Zondagsblad. H. Wij meenen te mogen zeggen, dat 't niet anders kan: of de tweede Nationale Katholiekendag zal vruchten afwerpen voor het Katholieke leven in Nederland! En die verwachting gronden we niet op een buitengewoon groote opkomst uit alle deelen des lands de opkomst was bevredigend, maar had toch misschien grootcr kunnen zijn, indien we Maandag (de optocht) en Donderdag (de processie op de H. Landstichting) uitzon deren. Wij gronden die verwachting ook niet op een naar buiten uitslaande geestdrift. Dc sprekers werden met gespannen aan dacht gevolgd, hartelijk toegejuicht, maar niet op elke vergadering was er wat men noemt: een oplaaiend enthousiasme. Onze optimistische verwachting is ge il [grond op de redevoeringen, die om haar diep-doordachten inhoud wel invloed moeten uitoefenen in gansch Katho- lick Nederland en waardoor dan het f: begrip en de practijk van het Katholiek,, s o l i d a r i s rn e dieper zal doordringen i zich breeder zal uitleven. Wij zoude'n ons niet competent achten, _3 gehouden redevoeringen te onderschei den in:goed, beter, best zulks zou ook bovendien zeer onbehoorlijk zijn ten op zichte de eminente mannen, die ze hielden! Doch worde ons niet euvel gc- jduid, als wij beweren, dat wij, indien we ieens niet meer dan 'n paar redevoeringen mochten noemen, die ook de hoogst ge spannen verwachtingen niet teleurstel den, maar zelfs nog overtroffen dat wij dan ook zeker zouden noemen de van den Leidschcn hoogleeraar prof. Barge over de „Solidariteit in het poli tieke leven". Prof. Barge, die door een zeldzaam aangename voordracht ook bij de meest abstracte redeneering do aandacht weet te boeien, toonde in een wetenschappelijk betoog aan, wat bcteekent de solidariteit in do politiek, en dat wij. Katholieken, in de Katholieke Staatspartij de eenheid moeten bewaren, ondanks meeningsver- schil welk meeningsverschil echter volkomen moet kunnen worden geuit. pb Behalve dê algemeene vergaderingen, waren or enkele nevenvergadoringen en Woensdagochtend sectievergaderin gen. Van de zes secties was zeker die voor de vrouwen een der drukst bezochte. Mevr. S. BronsveldYitriiiga sprak er over: „Do vrouw in hot Openbare Leven". De Bisschop van 's-Hertogenzosch, Mgr. A. F. Diepen, gaf hier-wij hebben het reeds medegedeeld eenige verma ningen omtrent do vrouwenkleeding. De moeders moeten bij haar kinderen reeds van jongs-af-aan een teer schaamtegevoel aankweeken, door hen zedig te kleeden. f Wij willen nu terloops even opmer ken, dat 't ons' dezer dagen te Nijmegen 'opviel, dat er toch meer dames gouden of jüweelen kruisjes bezitten, dan men anders zou veronderstellen! Voor deze Katholieken-bijeenkomst waren dié schoone sieraden blijkbaar weer eens uit kast gehaald. Men schaamt er zich toch anders zeker niet voor?... De meest-geanimeerde debatten wer den echter gevoerd in de sectie „Apolo gie". In plaats van <lr. mag. Th. M. van Oppenraay (die wegens drukke bezighe den op het groot-seminarie Rijzenburg verhinderd was), sprak er de beer G Bruna, wiens rede met de grootste be langstelling werd gevolgd. Na de rede was er een interessant debat over het „hoe" dor apologie. Alléén posi tief uiteenzettend, zooals de conferenties door dc paters Jezuïeten en Dominicanen de laatste jar"en dikwijls met veel waarneembaar resultaat gehouden? Of ®cer polemisch, zooals debat-vergade- Hngen e.d.? Voor het een en voor liet an- 1or werden argumenten aangevoerd. Intussc-licn blijkt wel, hoe actueel het ^aagsluk der „Apologie" is in onze da- urn. Mogen wij allen ons er echter van door dringen, dat. gelijk dr. G. Brom het op bekende kernachtige wijze zeido in de sluitingsrede van den Kathcjliekendag, a'!o apologie niets beleekent, als ze niet Wordt, geschraagd door d o groote, meest- heteekenende en effectieve apologie: do apologie van het voorbeeld door eigen leven Hel Perscongres Woensdagmiddag had belangstelling van vele autoriteiten. Pater Bonaventura Kruitwagen stelde 1 z'jn inleidingen eenige stoute bewerin-- gen aan de orde, die later nog wel eens een onderwerp van discussie onder de journalisten zullen uitmaken, maar op deze vergadering zwegen do aanwezige vertegenwoordigers van de pers als 't waro bij onderlinge afspraak. Ook de grief, door pater Molkenboer in het korte op de inleiding volgende debat ge uit, tegen „de ellenlange sportver9lagen" in Katholieke bladen, ontlokte geen te genspraak. Terloopg zij hier als onze meening gezegd, dat een Katholieke cou rant, die de sportbeweging anders moet beschouwen, dan een ongodsdienstig blad, dit verschil in zienswijze niet altijd of niet zoozeer behoeft te demonstreeren in kortere verslagen, maar ongetwijfeld op de eersto plaats in andersoortige ver slagen. Ook op dit Congres sprak de Bisschop van 's-Herlogenbosch oen sympathiek woord. Mgr. zeide, dat de Bisschoppen er van overtuigd zijn, dat er aan de Katholieke pers zooveel is te danken. Nederland mag er zich over verheugen, dat in ons kleine vaderland do Katholieke pers zoo rijk is aan organen en met zooveel toewijding haar taak vervult (Pater Kruitwagen had in zijn rede medegedeeld dat de Katho lieken in ons vaderland bezitten 31 dag bladen, 26 bladen, die twee- of driemaal per week verschijnen. 114 weekbladen en vakorganen en 97 tijdschriften, samen 268 organen). Moge aldus de Bisschop de solida riteit, die gepredikt is op clezcn Katholie kendag, toenemen tusschen het volk en de mannen van do pers, ook tusschen hen, die de zaken hebben te drijven, en mogo zulks er toe leiden, dat alle arbeid wordt gewaardeerd op de wijze, die noo- dig is, opdat men zich met lust en toewij ding aan dien arbeid kan blijven geven. Het begin en het slot van den Katho liekendag was gezet in praal en luister. Bij de opening, waarop pater <lr. Van Ginncken een magistrale rede hield over „De Liefde", waren tegenwoordig Hunne Doorluchtige Hoogwaardigheden de vijf Bisschoppen en Hunne Eminenties de drie Katholieke Ministers. Terwijl het in de groote zaal van „De Vereeniging" onder de zeer talrijke aan wezigen beweging-loos stil werd, gaf Z. D. H. de Aartsbisschop zijn wij mogen wel zeggen: door propagandisten van de „Nieuwe Katholieke Partij" zelf uitgelok te, verklaring over deze partij, bezien in het licht van het Katholiek belang. De Aartsbisschop gaf de onzen lezers beken de 't behoeft niet gezegd: hoogst be langrijke verklaring namens het Door luchtig Episcopaat. 't- Is' een zeer te waardeeren fijnzinnig heid en hoogheid van opvatting, dat op dezen Katholiekendag zoo vlak voor de verkiezingen geen der Katholieke Mi nisters het woord heeft gevoerd. Van do slot-plechtigheid op de H. Land stichting is gisteren in ons blad een ver slag gegeven. De Zegen met het Allerheiligste, van den hoogen Kalvarieberg af gegeven, aan de. duizenden, die- in eerbiedige stilte la gen neergeknield, was een pnvergetelijk- indrukwekkend moment. We hoorden een aantal aanwezigen noemen-van ruim twin tig duizend. Moge het geestdriftig: „Credo", „Ik go- loof", na dezo plechtigheid jubelend ge zongen, door die duizenden worden be waard on uitgedragen over 'héél ons Va derland BUITENLAND. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Te Boedapest heeft gistermorgen een bom-xploisie plaats gehad in de post spaarbank, die het werk schijnt te zijn van een rooversbende. Naar verluidt is de beslissing der ban kiers over een internationale leening op geschort. De financieele toestand van Oostenrijk. Oostenrijk. De kritieke toestand. Een M a a n <1 e 1 ij k s c h tekort van 78 milliard Kronen. Uit Weenen wondt aan de „Lokal An>- zeiger" gemeld, dat de nieuwe ontzag lijke hausse in de deviezen aan de Ween- sohe be;urs op de openbare mceiii-ng een verbijsterenden indruk heeft gemaakt. Dc fantastische verhooging der koer sen, waarbij dedollar steeg tot. 17.500, had bijna onmiddellijk een 6terke stij ging van dc prijzen voor de goederen ten gevolge. De „Keue. Freie Pressc" schrijft, dat wanneer de entente dc in het vredesver drag gedane toezeggingen niet nakomt en Oostenrijk' in de onmogelijkheid et-el t, zich te voorzien van grondstoffen en le vensmiddelen, welke het volk noodig heeft om te leven, dat dan Oostenrijk niets an ders overblijft dan zich naar Duitschland te richten. Voor ongeveer een week had de iegeering bij den nationalen raad een credietaanvrage ingediend,' waarin zij 78 milliard kronen vroeg voor het dekken van de inkoiste.n voor de eerstvolgende drie maanden. Gisteren, een week later, werd bij de "beraadslagingen in de co-mm is si© voor de begirooting door don minister van financiën verklaard, dat het oorspron kei ijk -verlangde bedrag tengevolge van de nieuwe waa-rdevermindering van de kroon, thans niet meer voor den aangege ven tijd: toereikend zal zijn, zooda-t de mi nister verzocht om inwilliging van 220 milliard kronen. Dit voorstel werd tegen de stemmen der sociaal'demoeraten in aangenomen. Het ruaandel ij ksch e tekort bedraagt thans volgens de berekening van den mi nister vaai financiën 78 milliard kronen. De financieele catastrophe heeft in ver band met de toenemendë duurte te Wee nen een reeks van geruchten in het leven geroepen, Welke gedeeltelijk ook in poli tieke kringen worden besproken. Zoo wordt o.a. gezegd, dat de opperste raad te Parijs met de Tsjecho-Slowaki- sche regeering in contact zou zijn getre den over het overnemen van een inter- tnatioaal mandaat dat dc Tsjecho-Slowa- kische regeering voor het geval van een politiek economische instorting van Oos tenrijk onmiddellijk zou uit-roepeai. Benes echter heeft geweigerd hierop in te gaan. Honqarije. EEN HEVIGE ONTPLOFFING TE BOEDAPEST. Een aanslag van een ro o vers bende. Kaar uit Boedapest aan de „Keue Freie Presse" wordt gemeld, heeft .gistermor gen half elf eeai geweldige ontploffing plaats gehad op de ^eerste verdieping van. heb gebouw der hoofdkas van do postspaarbank te Boedapest. Het gebouw was vel met menschen, die er hun inla gen kwamen brengen. Deze werden door een hevige paniek aangegrepen en allen vlogen, liun geld en papieren in den steek latend, naar de uitgangen. jDo politie zet te onmiddellijk he-t gebouw af en Het de menschen slechts na legitimeering uit heb Het onmiddellijk ingestelde onderzoek bracht aan het licht-, dat drie bommen waren geplaatst onder een club-fauteuil, waarvan er twee ontploft waren. Er zijn geen menschenlevens te betreuren. Eén vrouw werd aan den voet zwaar, verwond, -terwijl een man en een andere vrouw Heb-- tere verwondingen opHepen. Blijkbaar heeft men te doen met een aanslag van een rooversbende, die* zich meester wilde maken van het door de politieke partijen aldaar gedeponeerde geld, alsmede van de geiden der postspaarbank. De kassiers der postspaarbank sloten op heb oogen- blik der exploisie hun afdeelingen, zoo dat van het geld der postspaarbank niets is verloren. Daarentegen hebben verschei dene partijen er baar geld bij ingeschoten. Frankrijk. De kwestie van een Intern, leening. De beslissing der Bankiers opgeschort. De bankierscommissie heeft- gisteren een zitting gehouden, waarin zij tob de conclusie kwam, .dat zij op het oogenblik geen beslissing kon nemen ten aanzien van de kwestie betreffende de uitgifte va-n een internationale leening. De oommissie besloot voor drie maan den uiteen te gaa-n. Evenwel meldt de „Msb.", dat kort daar na werd medegedeeld, dat het comité toch hedenochtend om 10 uur weer zal verga deren. Volgens de Chicago Tribune ia het vooral Morgan, die wensoht op te hou den met het verder onderzoek van de mogelijkheden eener internationale lee ning, zoolang Frankrijk, dat recht heeft op 52 pOt. van de opbrengst daarvan, niet wil toestemmen in een vermin-de ring van de Duitsche verplichtingen. Zoolang Pa rijs op dit standpunt blijft staan, is alle onderzoek tevergeefsch en nutteloos. Het proces-Bessarabo. Donderdag is met" .de openbare behan deling van de zaak-Bes-sa-ra-bo voor het gezworeaien-hof een aanvang gemaakt. Mevr. Bessnrabo heeft twee mannen ge had. Ze heeft langen tijd in preventieve hechtenis gezet-en, verdacht van het ver oorzaken van den dood van baar twee den man. Van moordaanslag op haar eersten man, Pa-ul Jacques, werd' ze vrij gesproken. Men nam a-a-n, dat de lieer Jacques zelfmoord bad gepleegd, daar hij somber gestemd was. Het lijk van Bes- sarabo werd in een koffer teruggevon den. Van hem kon niet worden gezegd, dat hij zwaarmoedig was. Mevr. Bessn rabo deed vee-1 aan letterkunde en. schreef onder dën pseudonym Hera Mirtel ro mans, we.lkc echter geen talent verrieden. Voor haar eersten man heeft ze een graf schrift gemaakt. Tijdens baar hechtenis mocht ze met haar dochtertje Paule Jacques uit een naburig klein restaurant eten. laten ko men. Oia den tijd te korten hield ze zicli bezig met handwerken. Ter terechtzitting, beweerde ze. dat ze in den nacht- toen haar man het leven verloor, met hem ruzie had gehad. Ze -beweerde uit zelfverdediging te hqbbeu gehandeld toen ze hem uit den weg ruimde. Paule verklaarde behulpzaam te zijn geweest bij het inpakken van. haar stief vader in een koffer. - De. verdediger in deze zaak is dc be kende advocaat Moro-Giafferi die vaak in sensationeele rechtzaken raadsman is ge weest, o.a. nog onlangs in de zaak La-ndru. De rechter Gilbert, die thans het* pro ces leidt, heeft indertijd ook bij het pro- ce-s-La-n-dru als voorzitter gefungeerd. Dit maal heeft hij krachtige .maatregelen ge n-omen om de schandelijke tooneele-n, wel ke zich toen voordeden t-e beletten. Mevrouw Bessanabo heeft zich met een stortvloed van woorden verdedigd in te- genstolHng v-an baar dochter, die slechts de haar gestelde vragen zoo kort moge lijk beantwoorde."* Engeland. De lersche kwestie. Kardinaal L o g u e gemolesteerd. Terwijl kardinaal Logue in gezelschap va-n zijn coadjutor, mgr. dr. O'Donnol, per auto van Armagh naar Haggards tow reed om het H. Vormse-l te gaan toedie- -lien, werd hij te Lisnad-iil, vier mijlen van Armagh, door een groep „special oons-ta- bles" aangehouden, die zijn auto wilden doorzoeken. Kardinaal Logue protesteerde ten krach tigste hiertegen en vroeg, dat dc. aan voerder van liet troepje, zijn bewijs van bevoegdheid zou toonen. Een der „spe cials" trok zijn revolver en zei, dat deze het -bewijs was. Ten slotte gaf de kardinaal noodge dwongen toe. In zijn auto bevonden zich koffers met papieren betreffen diocesane aangelegenheden. Kardinaal Logue wees er. op, dat de bescheiden betrekking had den op louter godsdienstige zaken, maar desondanks werden de koffers leegge haald en werd, elk papier nauwkeurig on derzocht. Daa.r Lisnadell slechts 4 mijlen van Armagh de residentie van den kardinaal, verwijderd is is de kardinaal'' in die streek ze-e.r goed bekend, zoodat het optreden der „specials'' als een noodelooze provocatie moet worden beschouwd. Kanunnik Sheerin, die. een rede moest houden te Armagh, werd insgelijks door specials" it© Iisnadill aangehouden, die zijn papieren en ook zijn rede doorlazen en hem toen verder lieten gaan. BINNENLAND. Buitenlandsche Berichten. Do nummering der candidaten-lijsten. De voorzitter van liet centraal Stembu reau voor de verkiezing van de leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal brengt ter openbare kennis, dat hot cen traal stembureau van alle hoofdstembu- reaux mededeeling heeft ontvangen welko geldige lijsten van candidaten zijn inge leverd. De voor de kiezers toegankelijke zitting, waarin het-Centraal Stembureau de inge leverde ^geldige lijsten van candidaten zal nummeren in de volgorde, door het lot aangewezen, zal wrofden gehouden op Za terdag 17 Juni 1922, des namiddags te 8 uur, in het lokaal van het gemeentehuis te 's-Gravenhage, voorheen voor do ver gaderingen van den raad bestemd. Wat bracht ons Minister van Karnebeek? De vraag, wat bracht ons Minister Van Ka-raebeeik wordt door den Eerw. heer Goulmy in de ,-Msb." als volgt beant woord De handhaving van het asylrecht door nietivMevering vaar den Duitschen keizer aan de geallieerde mogendheden. Een krachtige houding ten opzichte van de Kon. Belgische Regeering bij ge legenheid van de herziening der verdra gen van 1S39. Een verklaring van vier groote mo gendheden, dat deze onze bezettingen in den Stillen Oceaan zullen eerbiedigen. Het bezit van den kabel Yap-Men-ado. He.t Inte-rnatkyiaal Intermediair Tnsti- stuut 's-H-age. Het voorzitters chap van de tweede vol kenbond-s vergadering te Genève. Het Permanent Hof van Internationale Justitie te 's-Hage. Het herstel der betrekkingen met- de Yeree.nigde Staten va-n Venezuela. Het handhaven van onze eer tegenover het koninkrijk der Serve®, Kroa-ten en Een strancHragcdie. Eergisterenavond zija te Brighton -twee jon gens, een van 13 en een van 12 jaar, op jam merlijke wijze verdronken voor de on-lzotlc oogen van het publiek op "strand en boulevard. 'Een troepje van 'vijf jongens was aan een bal spel bezig in bot walcr nabij de Palace Pier, toen (Zij te d-idht kwamen bij de pijlers van'de pier, waaronder groote kuilen in liet zand 'zijn Voor ze -recht wisten Wat hun overkwam, 'zonken ze (alle vijf in de diépte weg. Van all-e kanten werd hulp geboden, tal van 'personen -sprong-ni gekleed te water on doken 'naar de jongens, maar meer dan drie der sladht-offers kon men niet red'den. Een dozer 'drie, -een 16-jarige knaap, had nog moedige pogingen aangewend om zijn kameraadjes te redden; hij werd bewusteloos opgehaald, docli kon bijgebracht worden. Do beide lijken werden een ipaar uur laler gevonden. Verdwijning opgehelderd. Dè 16-jarige Lheon.a Allan, wier geheimzin rtige verdwijning wij gisteren vermeld hebben., is door.haar vader lc Londen teruggevonden, na vijf dagen zoek' te (zijn -geweest. Hij ontdekte baar in eon sanatorium, waar zij '.als loer'ing- verpleegster dienst bad genomen, na als haar leeftijd 18 jaar Ie hébben opgegéven. hetgeen gemakkelijk ging. daair zij er ouder uitziet 'dau zij inderdaad is. Het meisje verkil aarde, dat zij altijd een onweerstaanbare roeping gevoeld had. voor het verpleegsibersvak. Zij had daarom met medene- - ming van ai- haar bagage stil het college ver laten. een kamer gehuurd "m oen klein hotel .en van daar uit haar operaties" -begonnen. Zij liad juist een betrekking gekregen in een ziekenvê.rplegingsgésticht in St John's Wood, toe-n op idon eigen dag van liaa.r in diensttreding haar vader haar spoor onldekto en haar kwam halen. Zij verklaarde in geen gCval meer naar school to zullen gaan en .in haar beroepskeuze te volharden. De vader der jeugdige avonturiersier gaf er editor de yoarkcuT aan, .dat zijn bijdehande dochter met jtem naar Schotland zou teru keeren. 1 l i Het aanroeren van liet onderwerp, waar om de economische politiek draait, n.l. de lierstelkwestie te Genève. Het. instituut der handelsa-ttaché's. Den overgang van den beroepsconsu- lairen naar den d-iploma-tieken dienst, wat voo-r onze beroepsconsuls geen kleine aan wakkering is, om ijverig dienst te. doen en z-ic-h te ontwikkelen. Het opnemen van vrec-mde elementen in den diplomatieken dienst, waaneer deze van hoog nut konden wezen. Het opriohten van diplomatieke zendin gen te Praag, Warschau. Belgrado, Sofia, Kopenhagen, Rio de Janeiro, Bucnos- Ay-rës, Mexioo-Gity, Rome bij den H. Steelvan be-roeps cons u 1 a-ten te Antwerpen, Brussel. Parijs, Berlijn, Mon treal, Lima, en- Guatemala. Het inrichten eenc-r ministerieele ambts woning te 's-Hage en van ambtswonin gen voor onze gezanten te Athene, Berlijn, Brussel, Parijs, Washingt-on. Kan één Minister van Buitenlandsche Zaken na 1S4S op zoodanig een staat van dienst bogen? Dit is het te geven antwoord, wanneer in den loop der verkiezingscampagne dooi vrijzinnigen en socialisten gevraagd word-1 naar hetgeen minister va.n Karnebeek onr bracht. „Dc zctcljacht". Bij dc uilgevers Buylen en Schepper*'' lieyn, te Amsterdam, beeft een boekje het fieht gezien: „De zeleljacht", door J. IL Speenhoff. Van de 65 coupletten (eenigv verlucht door illustraties) drukken \vi hier die, waarin de dichler-zanger Lf over de Katholieken heeft,i Onmin ook al bij de Roomsclien Cranenburg trad uit de rij, Nimmer trof iets zoo bedroevends d' Katholieke Staatspartij. Maar er loeiden zwaarder stormen Rond den toren en de Kerk; Slulemeyer en een Kolkman Blijven rustig aan het werk. Doze groote groep van kiezers, Altijd zoo onwrikbaar één, Moet om heel dié duitenkwestie Door een tijd van zorgen heen. Cranenburg heeft met dc zijnen Iets zoo onverwachts gedaan, Dat men bijna zou gaan denke^ Aan de fouten van een kraan. Aalberse had 't verkorven, Aalberse was te royaal. Met zijn breedgebouwde wettel Werd hij ietwat sociaal. Weer de slof en weer de duit^* Toen de achtuur dag er bij..,. „Weg belasling-narigbedcn Riep dc Cranenburgerij. Bij de'komende verkiezing 1 Dreigt bet -ernstig toe te gaan, Nieuwe vormen, nieuwe lcuzcÉri •Zullen dan misschien ontstaan. Laat 't donderen en stormen. Door de hooge politiek 'Alle groepen Roomsche kiezerè 1 Stemmen rotsvast Katholiek.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1