13e Jaargang DINSDAG 6 JUNI 1922 No. 3842 pe ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent por week, 2.60 per kwartaal. Bij ome Acenten 20 cent perweelc, :2.S0 per kwartaol. franco per post 1»6 P« kwartaaL net Geïllustreerd Zondagsblad la voor de Abonné's verkrijgbaar L,n betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- iooderlijke nummers 0 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. J Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Op Zaterdag 35 cent por regel Overige dagen 30 cent per egel Voor Ingezonden Mededeeüngen wordt bet dubbele van bet tarief berekend. KLEINE AÜVEBTENTIEJi, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verbuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dagen f0.50 Dit nummer bestaat uit twee bladen Nationale Katholiekendag. De tweede nationale Katholiekendag is tiedea te Nijmegen geopend en zal Don derdag worden gesloten. Deze week is voor het Katholieke open bare leven van Nederland van groote be- ieekenis. In de groote vergaderingen zoowel als in de sectie-vergaderingen wordt er behandeld: De Katholieke soli- pariteit j Willen wij ons naar behooren van onze tank als Katholieken kwijten, willen wij rekenen op succes, dan ié vóór alles noo- dig, dat wij solidair blijven met elkander, dal wij de éénheid bewaren op elk ter rein, waarop wij ons hebben te bewegen. Daar moet hcerschon éénheid in het huisgezin, de cel van de maatschap pelijke samenleving, éénheid in het economische leven, één heid in het sociale leven, éénheid in het politieke leven. - De wortel, waaruit de solidariteit in haar verschillende vormen moet op bloeien, is niets anders dan de christelij ke liefde. Veel meer dan de rechtvaardig heid is de liefde het actieve beginsel der katholieke éénheid op verschillend ter-v rein. Daarom is in de openings-vergade- ring vandaag over de liefde gesproken En tr\ slotte, wanneer wij willen ont komen -aan het gevaar, dat de solidari teit zou opgaan in bloole uiterlijkheid, dan is beslist noodig, dat wij trachten in nerlijk ons geestelijk leven te verdiepen. Het sterk ontwikkelde organisatieleven van onzen tijd zou misschien den schijn kunnen wekken, dat het solidarisme reeds hoogtij viert. Daartegenover zal door den spreker in de sluitingsvergadering worden betoogd, dat uiterlijke soüdari- teitsvormen de ware stuwkracht missen, als daarmede niet gepaard gaat de cul tiveering van ons inwen- ;leven. „ij- moeten ons beperking voorschri jven in onze verslagen var al d'iè bijeen komsten. Doch wij zullen dezer dagen en na af loop van de „Katholiekendag" ongetwij feld gelegenheid hebben om op het in Nijmegen gesprokene meer in bijzonder heden te wijzen. Moge de solidaritèits-b e 1 e v i n g de kern van ons maatschappelijk Ka tholiek leven door den tweeden Neder landsehen Katholiekendag worden ver diept en versterkt I V De oorzaak der malaise. Wij denken er niet over om alles wat door of onder het bewind van de huidige regeering is tot stand gekomen op het terrein der wetgeving als volmaakt yoor te stellen. 't Zou een dwaasheid zijn al was 't alleen maar omdat alle menschenwerk nu eenmaal uit zijn aard onvolmaakt is. Maar een grooter dwaasheid, een on verantwoordelijke dwaasheid is 't, om de wetgeving dezer rechtsche regeering voor te stellen als zoo onvolmaakt, dat daarin de malaise in de zakenwereld geheel of althans voor een min of meer aanzienlijk deel haar oorzaak vindt. DH is een redeneering uit„een gek kenhuis" zegt pater dr. v. Giimoken S.J. in zijn rede, heden gehouden ter opening van den tweeden Nedeiiandschon Katho liekendag (zie 2de blad). „Doet het ioms niet aan aldus deze geleerde of men in een gekkenhuis is, als men met voorbijzien van al het an dere, in ons kleine landje, dat daar dob bert op den internationalen vloed, van een ©economisch te kort weer maar de schuld hoort geven aan een paar arbeidsbepalin- gen, die men zelf een tijdje geleden heeft wee helpen binnenhalen?" 't Kan gebeuren, dat dr. v. Ginneken 8J. door deze woorden in een zekeren kring een even groote ontstemming en laatdunkende afkeuring opwekt, als dr. Ch. Raaymakers S.J. indertijd met zijn rede, enkele dagen voor zijn benoeming tot provinciaal der Jezuïeten, gehouden op het congres der R.-K. Vakbeweging! Maar men doet heter, als men deze woor den eens overweegt verder lezend in bet verslag der rede - om dan tot de ge volgtrekking te komen, dat liet krachtig waar óók raak, volkomen juist is gezegd. Op wien dan Rot slot van een artikel in „Het Vader land" blad van den Vrijheidsbond: De Rechterzijde heeft in het afge- 'oopen tijdperk bewezen,'dat ze niet in 8ïaat is een homogeen regeer krach tig kabinet te vormen, en daarom reeds is i not yoor ieder, die begrijpt hoe zeer een dergelijk Kabinet noodig is, uitge sloten dat hij op een man van Rechts stemt. Wij meenden, dat er toch nog wel zoo iets van een regeerkracht is ge bleken in de afgeloopen regeer-periode! Maar „Het Vaderland" betoogt van niet en trekt daaruit dan de conclusie: dus niet stemmen op een man van rechts. Maar op wien dan? Zou men zóó brutaal durven zijn, om te beweren, dat bij den Vrijheidsbond meer of ook maar zelfs eenige regeer kracht zou zijn te vinden? 't Zou inderdaad naïef brutaal zijn! BUITENLAND, HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Een misiukte aanslag op Scheidemann, leider der Duitsche sociaal-democratische partij. Hevig gevecht tusschen Engelsche troe pen en Sinn Feiners. Meerdere onlusten. Een toespraak van Z.H. den Paus ler gelegenheid van het feest der Propaganda Duitschland. Duitschland en de Volkenbond. Het „Dena''-agent€cha.p meldt omtrent de geruchten betreffende de opneming vian Duitschland in den Volkenbond het volgende uit goed ingelichte kringen: De Duitsche regeering staat op het standpunt, ,dat liet haar niet mogelijk is, eerder een verzoek cm opneming aan den Volkenbond te richten, voordat aan twee voorwaarden is voldaan lo. moet de zekerheid worclen gegeven, dat de opneming van Duitschland in den Volkenbond plaats heeft, zonder dat er over wordt gestemd 2o. moet Duitschland zekerheid hebben, dat het niet als een mogendheid van den tweeden rang in den Bond zal worden be handeld. ma.w. dat het een plaats zal krijgen in den Volkenbondsraad. Na de beslissing, die de Volkenbond in zako Qpper-Silezië zeer ten ongunste van Duitsohland heeft geveld en met heb oog op heb feit, dat de Volkenbond nog in een groot gedeelte der wereld niet wordt er kend. staat do Duitsche regeering op het standpunt, dat de, inwendige organisatie van don Volkenhond zoo moet worden ge regeld, dat de Bond werkelijk voor dc gc- heele wereld een instrument voor den vrede kan worden. De moord o>p Erzberger. Woensdag as. beginnen te Offenburg de zittingen van het groote proces togen de moordenaars van Erzberger. Er zijn 89 getuigen gedagvaard en drie deskun digen. Beklaagde Kil linger wordt ten laste gelogd de moordenaars geholpen te heb ben bij hun ontvluchting. Een mislukte aanslag op Scheidemann. De dader gevlucht. Uit Berlijn wordt aan de „Tel." gemeld Op den leider der sociaal-demoovabische partij, den opperburgemeester vatn Kas sei, Phiilip Soheidemann, is een aanslag gepleegd. Scheidemann bevond zich op een wandeling naar zijn familie te Wil- helmshöhe, toen plotseling een goed ge- Meede jonge maai op hem toesprong en hem een blauwe ballon, welke met een vergiftig gas was gevuld, die aan zijn wandelstok was bevestigd, dn bet gezicht wierp. Scheidemann naakte door het uit- stroomenide gas bedwelmd, maar kon nog de revolver, die hij sedert den moord op Erzberger. steeds bij zich draagt, twee schoten op zijn aanvaller lossen, die echter beide misten. Toen Scheidemajin lichtelijk bedwelmd neerviel, zag hij nog hoe de aanvaller zich uit de voeten maak te. Verschillende personen, die zich op den weg bevonden, achtervolgden den vluchteling. Ook een afdeeling der Schupo zette hem na. Sohaidemamm zelf werd naar een gast huis gebracht, waar hij eenigeai tijd in bewusteloozen toestand verkeerde. Hij lcwam echter spoedig weer bij. Hij heeft geen letsel bekomen. Tot nu toe is de aanvaller, die in de richting Wa-bem met hot spoor vertrok ken is, nog niet aangehouden. In de straten der stad verscheen giste ren een bekendmaking van bet gebeurde cn de aankondiging, dat een hooge be loonde t op nadere mededeelingen is uit geloofd. Omtrent den aanslag kan nog worden gemeld, dat zijn zenuwen door het voor val danig zijn geschokt. Per draagbaar moest men hem naar zijn woning veevoe ren. Nadat hij weer tot bewustzijn was gekomen, deed hij aan den commissaris van politie, die zich aan zijn bed bevond, een omstandig verhaal van het gebeurdo. Onmiddellijk daarop werden een aantal rechercheurs met politiehonden uil ge stuurd cm e.en onderzoek in te stel len. Tot dusverre was alle moeite even wel tevergeefeoh. Gistermiddag werd te Kassei een jonge man gearresteerd onder verdenking, bij den. aanslag bet-rokken te zijn. Men, moest hem later echter weer op vrije voeten stellen Volgens het oordeel van" de doktoren bevindt Scheidemann. zich niet in levens gevaar. Volgens hen is het meer de ggooto emotie da-n wel de uitwerking van het vergiftige gas, die hot slachtoffer op het oogenblik nog doet lijden, Engeland. De toestand in Ierland. Hevig gevecht tusschen Engelsche troepen en Simn Feinors. Et is een ernstige wending ingetreden in den toestand an Ierland door een ge beurtenis op de grens van Fermanagh en Donegal. Gemel-d wordt-, dat Britsebo troepen het dorp Pettigo in. Donegal bin nenrukten, waar ziij werden aangevallen. De artillerie kwam in actie en de aan- ^allem werden nat het dorp verdreven, terwijl de commandant van het dorp ge vangen werd genomen. Men gelooft, dat de rebellen zware verliezen hebben ge leden. Eén com stabel werd- gedood. Later wordt gemeld, dat de rebellen Belleek in Fermanagh ,en het kasteel Magberameena hebben ontruimd. Er werden verscheidene automobielen buit gemaakt. Nader wordt gemeld Bij hetgevecht ontplofte een Engelsche •granaat te midden van een troep opstan delingen, waardoor een zestal hunner werd gedood. De anderen, onder welke- een aantal of ficieren, werden omsingeld. De Engelsche bevelhebber stond aan de opstandelingen een kwartier toe om zich over te geven. Daarna werden zij omsin geld, waarbij hun wapens en munitie in beslag werden genomen. Nieuwe onlusten. Zaterdagnacht, zijn te Belfast twee per sonen eerteod en vijftien gevend. Te Ne wry is de rechter Flanagan door oen drietal mannen doodgeschoten, toen hij na den dienst de kerk verliet. De moordenaars wisten met een auto naar Zuid-Ierland te vluchten. Flanagan had onlangs een aantal Sinn Feiners veroor deeld. Als wraakneming voor dezen moord werden gistermorgen twee der grootste winkelma-gazijnen in de hoofdstraat van Ne wry in brand gestoken. Uitvoer van levensmiddelen enz. uit Ulster naar Donegal verboden. Do commandant der Ulster spe-cials te Londonderry heeft den uitvoer van ■levensmiddelen, vee. steenkool, benzine en andere handelsartikelen naar Donegal verboden, Donegal is voor zijn bevoor rading in hoofdzaak op Londonderry aan gewezen. De kooplieden te Donegal heb ben een beroep gedaan op de voorloopige ■regeering om een sohip te charteren voor het vervoer van voortraden uit Dublin 'naar Sligo en een der havens van Done gal, alsmede e.en regeling te treffen voor eon or belemmerd goederenvervoer met auto's door het geheele land. Diefstal van ontpofbare stoffen. In Z. W. Lancashire hebben op uitge breide schaal diefstallen van ontplofbare stoffen plaats gehad uit de voorraden der kolenmijnen van Z. W. Lancashire. De dieven, die gewapend optraden en in den omtrek van tien mijl werkten, na,men dui zenden patronen mede, welke in de kolen mijnen als ontploffingsmiddelen worden gebezigd. Men vermoedt, dat dit. het werk is van Iersche extremisten. Arreebaties bloven tot dusver achterwege. Actie onder mijnwerkers. Moties die in vele mijndistrioten zijn aangenomen, wijzen op een strijdlustige actie die samengaat met toenemende ver lagingen der loouen. De onrust in het mijnbedrijf nadert daardoor snel een cli max. De weekloonen zijn gemiddeld maar 10 procent boven de loonen van 1914, of schoon de kosten van het leven nog 80 procent boven die van 1914 zijn. Boven dien werken verscheidene mijnen met verkorten werktijd, waardoor de malaise verergert. De leiders beweren dat de houwers op droeg brood werken wegens hun armoede. De vakvereenigingsleiders spreken niet van een staking, maar bewerken de re geering voor een vermindering van do kosten van het leven door subsidies en op andere wijze. Er bestaat echter gevaar voor onlusten, alvorens over de.n toestand uitvoerig beraadslaagd kan worden op het mijn werker seongres to Blackpool op 11 .Juli. De miinwerkersfederatie heeft- de mijneigenaars in Lancashire en Cheshire •gewaarschuwd, dat heb onmogelijk zou •kunnen blijken de mijnwerkers, die ge- brok lijden., in bedwang te houden. Rusland. De toestand van Lenin. Volgens een bericht uit Helsingfors zou TU iu een beroerte hebben gehad. Zijn toestand zou hoogst ernstig zijn. Een telegram uit Keulen meldt, dab al daar groote ongerustheid heersoht in sovjet-kringen maar aanleiding van dit be richt- Voorts wordt gemeld, dat Litwinoff en Radek, en de geheelo stof van Litwinoff ijlings naar Moskou vertrokken zijn. De confiscatie der kerkschatten. Uit Moskou wordt gemeldHet hof van cassatie van heb opperste tribunaal heeft de vonnissen tegen de weerspannige priesters bevestigd en tevens beslist, dat de verzoeken om gratie voor dc tor dood veroordeelde beklaagden mos ten worden ingediend bij heb centrale executieve comité. Het centrale executieve comité liceft de gratieverzoeken van vijf ter dood veroor deelde priesters van de hand gewezen. Van de andere zes werd het doodvonnis veranderd ia gevangenisstraf van vijf jaar. Turkije. Een aanval op eer. Britsch detachement. Een Reiater-telegram meldt, dat Turk se he boeren een Britsoh detachement aan vielen in het district Troje bij de Darda nelles Het lot van 22 soldaten is vol gens dit bericht onbekend. Er wordt aan toegevoegd, dat oen Bxitsche strafexpedi tie is uitgezonden. Amerika. De betrekkingen met Rusland. Het departement van buitenlandsche zaken heeft aan Eakhmetseff (den Russi- sclten ambassadeur uit den tijd der Kerenski-regeering) meegedeeld, dat het na 30 Juni zijn geloofsbrieven als Rus sisch ambassadeur niet erkent, maar dit optreden heeft, zoo wordt er aan toege voegd, niets uitstaande met de quaes tie der erkenning van he.t sovjet-regime in Rusland, hetgeen een geheel afzonderlijke zaak is. Een dreigende spoorwegstaking. Het bestuur voor den Amerikaanschen Bond van Spoorwegarbeiders dreigt met do algemeene staking als protest tegen de loonsverlaging van 12 pCt. waardoor 1 millioen Amerikaansohe werklieden jaarlijks 50 millioen dollars minder zullen verdienen. Van het Vaticaan. HET FEEST DER PROPAGANDA. Aan de „Msbd." wordt uit Rome geseind: Ter gelegenheid van het derde eeuw feest der stichting vaai de. Congregatie de Propaganda Fide heeft de Paus een ge zongen Pontificale H. Mis gecelebreerd in die St. Picter. Aanwezig waren de kardi nalen, die momenteel te Rome vertoeven, zeer talrijke bisschoppen en een menigte geloovigen, welke den H. Vader met har telijke toejuichingen ontvingen. De Paus, op de sedia gestatoria geze ten, omringd door hofd-ignitarissen cn ge ëscorteerd door nob el-gardes kwam door de basiliek en begaf zich naar het hoofd altaar waar Hij het II. Misoffer opdroeg. Na het Evangelie hield de H. Vader met goed verstaanbare stem een predika tie, waarin Hij, na aan het Pinksterfeest herinnerd te hebben, sprak Yan de Apos tolische prediking, altijd voortdurend. Vervolgens zette Hij de redenen uiteen, welke Paus Gregorius XV hadden aange zet om in 1622 de Congregatie der Propa ganda te slichten. De II. Vader hield dan een lofrede op het werk gedurende drie. eeuwen in de zelfs meest ver afgelegen landen verricht. Op ontroerende wijze sprak vervolgens do Paus over de Katho lieke missionarissen, die a'llen tot elk of fer zijn bereid, maar dikwijls worden ge bonden en belemmerd door gebrek nan voldoende middelen. Hij deed dan een be roep op alle Katholieken, om met hun hulp het we»rk der verspreiding van he.t geloof te helpen en eindigde met de aan wezige en verre verwijderde missionaris sen, die het licht van het Evangelie tot in de uithoeken der wereld uitdragen, te ze genen. Daarna zette de II. Vader de H. Mis voort, onderwijl een koór van 600 zangers een Gregoriaansclie hymne uitvoerde. Na de plechtigheid trok dc Paus zich in zijn appartementen terug, herhaaldelijk door de menigte toegejuicht. BINNENLAND. Onder het Vergroot-rjlas. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Opening van den tweeden Nationalen Katholiekendag. De Nederiarsdsche Spoorwegen hebben over het afgeloopen jaar een nadeelig saldo van 30 millioen gulden. Groot verlof militairen. (Leger en Vloot.) Voor do vrouwen. Op deze plaats willen wij afdrukken een schrijven, hetwelk door een aantal Ka tholieke vrouwen te 's-Gravenhage is gomden aan het bestuur der R.-K. Ktos- vereenigiag aldaar. Onze vrouwelijke lezers moeten vaa ric-n inhoud daarvan gotd kennis nemen—i 't stukje onder het veigoutglas bezien. Ondergeteekenden, allen leden van de R.-K. Iviesvereeniging, Rijkskieskring 's-Gravenhage, in vergadering bijeen, be seffende dat er nu met vereende krach- teu voor ric a s. verkiezingen moet ge werkt worden door allen. Wachten niet lot zij hiervoor aange zocht wordeu doch stellen hire krachten ui dienst van di R.-K. Staatëparij. Zij stellen zich beschikbaar voor do volgende werkzaamheden: le. Hulp in het gezin tijdens de vrouw gaat stemmen. 2e. Gelegenheid te geven in eigen hu s, op bepaalde uren, om inlichtingen te ge- veil aan de vrouwen, hoe zij goed haren stemplicht kunnen voldoen. 3e. Het aanwezig zijn op den lag der verkiesingen aan de stemburear.x. 4e. Het vormen van een centrale, wel ke zorgen moet voor het beschikbaar stel len van auto's op den dag der verkiezin gen. 5e. Bonnenverkoop <*S inning van gelden bestemd voor de verkiezingen. En noodige-n hierbij allo Katholieke vrouwen in den lande uit, om niet langer te wachten, maar spontaan hare krachten in dienst te stellen van de R.-K. Staats partij, en dat ieder in haren kieskring, naar eigen begaafdheid hiervoor ijvere. Katholieke vrouwen van Nederland dit is nu één van onze hoogste plichten. Uit de Sigaren-industrie Van patroonszijcle spreekt men aan de „Meier. Crt.'' pertinent het bericht tegen dat de nieuwe patroons voorstellen voor een collectief contract in de sigaren- industrie een loonsverlaging van 40 pCt. zonden bevatten, gerekend tegenover de vroegere: Iconen. In de bouwvakken te Rotterdam. In de te Rotterdam gehouden ledenver gadering van den bond van Patroonsver- eeni'gingen in de Bouwvakken te Rotter dam en van de afdeeling Rotterdam van den Ned. R.-K. Bond van Bouwpabroons is met bijna algemeene stemmen besloten van Zaterdag af de volgende loon- en ar beidsvoor waarden in te voeren. De arbeidsduur wordt vastgesteld op ten hoogste 8 uur per werkdag, met uitzondering van den Zaterdag, op wel ken dag ten hoogste 5% uur wordt ge werkt.. Voor overwerk geldt voor het eer ste, tweede en derde uur 25 pOt. extra, voor volgende uren 50 pCt. extr-a, voor Zondagsarbeid 100 pOt. extra. De. uitkeeringen bij ziekte zulle-n aan vangen op den derden dag der ongesteld heid en bedragen 70 pOt. van het uur loon. Voor de eerste twee da-gen zal ech ter wel uitkeering verschuldigd zijn, wan neer de ziekte zes werkdagen of langer achtereen heeft geduurd. De duur der uitkeering zal zijn voor. één ziekte of ongeval ten hoogste zes welcen, met voor meerdere gevallen een maximum van ten hoogste 13 weken per oori tract jaar. Wanneer door ongunstige weersgesteld heid niet kan worden gewerkt (uitgezon derd vorst en de gevolgen van vorst) zal uitbetaald worden 70 pCt. van het uur loon gedurende drie achtereenvolgend© dagen en niet meer dan in het geheel 15 dagen in een tijdperk van 3 maanden. Het uurloon zal bedragen voor een vol slagen validen arbeider Timmerman. metselaar, betonwerker, vlechter, 90 ot-, opperman, grondwerken en betonwerk-opperman 85 ot., ongeschool den 73 ct. Tevens werd besloten aan de arbeids organisaties mede te dcelen," alsnog be, reid to zijn, op de door de hoofdbesturen van de patroonsbonden gedane voorstel len, yoot Rotterdam een collectief con tract aan tc gaan. De patroons in de bouwvakken lol 's-Herlogenboscli hebben, wegens het uit blijven van resultaat inzake het nieuwe» collectieve arbeidsconl racl, in overleg meti het hoofdbestuur, do werklieden lege^J 10 dezer opgezegd. t— Op het perron van het Centraal Sla tion te Utrecht wordt een proef genomen! me eenige klokken, die het uur van ver-« trek van den trein aangeven op een aan wijsbord onder do klok. Aangezien de bemiddelingsvoorstete Ion van burgemesteer Ter Laan zijn aan-! genomen, is de steking onder de houtbe-«i wokkers te Zaandam geëindigd en wordft 1 morgen dc arbeid hervat.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1