BUITENLAND. BINNENLAND. 13e Jaargang. DONDERDAG 18 MEI 1922 No. De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling :2.60 per kwartaal. •j 2.60 per kwartaal. 3 2 96 per kwartaal. Voor Leiden 19 cent per week. Bij onze Agenten 20 cent per week, Franco per post Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar legen betaling van 50 ct. per kwartaal, bg vooruitbetaling. Af- londerliike nummers C ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per rege Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADVERTENTIES, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige daeen f0.50 Dit nummer bestaai uil twee bladen De dure regeering. De huidige regeering is eng duur. Dait is het voorname misschim wel iet voornaamste verwijt, hetwelik de te- ;eastcmde«rs tegen haar meenen te mogen naken. Eet name ook de „Nieuwe Katholieke Partij". Het belasting-bilj et zal onze krachtig- ite propaganda zijn tegen de regee- inig, zoo werd op de Utrechtsohe vergade- jng verklaard door dr. Kervel een ïaagsch arts, wiens politiek ook nog wel n Leiden en omgeving bekend ia. Maar hoe komt het dan, dat de huidige regeering zoo duur is wie maakt het lelastingbiljet zoo hoog? Tien tegen één, dat mm op deze vraag en antwoord krijgtBij het ministerie van Arbeid ligt de schuldMinister A a 1- s e is de man, die u de hooge bo asting doet betalen. Tegenover deze bewering en besohuldi- png stellen wij een andere vraag, en wel leze: Zijt gij, opposanten, tot deze gevolgtrek- ing gekomen door de bestudeering van iijfers Bij de bestudeering van de Staatabe- rooting zoui u zijn gebleken, dat het ninisterie van Arbeid een eflfde deel isoht van de geheel e begrooting, m. a. w. ij iedere 1100 gld, die opgebracht*1 moet fforden aan B ijfcsbelasting, is niet meer ian 100 gld. voor het departement van Lrbeid. Te veel? Maar dan toch minder, dan ge als ge erlijk wilt bekennen veronderstelde. En de huidige regeering is zelf over- uigd. dat het absolute bedrag lager wor- len k a n en moet, waarvan zij ook eeds blijken geeft. Wanneer mm in een haos van maatschappelijke ontwriohtin- «a, veroorzaakt door vroeger wanbo- leer èn huidige crisis, moet imgrij- t, dan kan zulks niet onmiddellijk ge- phieden op de meest zuinig-berekende ijze. 'Is de rechterzijde na de verkiezingen aan het bewind komt, dan zal ook k e r in deze worden bezuinigd. Dr. folens heeft op de jongste Bondsvergode- iug daarvan als 't ware een toezegging [edaan. En we zouden speciaal aan de „Nieuwe [atiholieke Partij" wel de vraag willen tellen: hebt gij eenig overtuigend argu- nent. om te veronderstellen, dat de oan- Sdaten van uwe partij daartoe meer goe- wil en meer bekwaamheid hebben, dan Daimen als b.v. nummer éón op de Lead- ohe lijst der Katholieke Staatspartij. Dr. [ooien? Heeft b.v. nummer 2 van uw lijst, et aftredend Kamerlid Swane, daarvoor i de nu geëindigde zittingsperiode ook laar eenige de minste aanwijzing gege- ml Wij moeten e e r lij k zijn. En in eer- jkheid worden deze opmerkingen ge laakt en er wordt gevraagd, ze eerlijk, nbevooroordeeld te willen rerwegen. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. De Russen aanvaarden behoudens eenige ijzigingen de voorstellen der mogendhe- !n. Den Haag als conferentiestad aangewe- B, Morgen eindigt de conferentie te Genua. Minister Hoover over de Europeesche •ancien» De onderhandelingen in Ierland op- euw mislukt. De conferentie te Genua. HET ANTWOORD DER RUSSEN. foorstellen aanvaard. De Russen hebben de voorstellen der gendiheden met enkele wijzigingen aan komen. langdurige onderhandelingen is men 'teren eindelijk tot eeciig res id baat ge- men. DEN HAAG CONFERENTIE-STAD. la veel geharrewar over de plaats der geaide conferentie is eindelijk besloten in Den Haag te doen plaats hebben 'loyd George heeft zich hiervoor vooral ateresseerd en zeide in de algemecne dering o.m. D«n Haag is" een stad met internatio- tradities. Men heeft er herhaalde ma- groote internationale kwesties be- I^&en. Er hangt als het ware em inter- •oaale atmosfeer. Hetzelfde kan niet ®£l worden van Amsterdam. In Am- tem heeft men zeer bepaalde mecnin- over allerlei kwesties. In Den Haag teate.gcu bestaat er gcon openbare meeruing; men heeft daar het recht niet er een meening op na te houden; het is een internationaal centrum. Het voordeed van Den Haag als conferentiestad wordt door de meerderheid erkend en in derge lijke dingen is de meening der meerder heid beslissend. Het gaat daarbij niet om een beginsel. Er zijn wel is waar dingen, waarover de meerderheid niet beslissen mag; beginsoLkwesties, zooads die betref fende de besluiten van Cannes bijv. maar wat de keuze der plaats voor de aam- staande conferentie betreft houd ik vol, dat de wil der meerderheid beslissend is." Overeenstemming te dezer zake werd bereikt nadat de Nederlandr.che vertegen woordiger in de politieke sub-commissie de verzekering had gegeven, dat aan de vertegenwoordigers van de Sovjet-regee- ring dezelfde faciliteiten zouden worden toegestaan als aan de vertegenwoordigers der andere aam die conferentie deelnemen- den mogendheden zullen worden verleend. De voorstellen, die zijn uiteengezet in het document, dat Maandag aan de Rus sen is overhandigd, werden eveneens goed gekeurd, nadat daarin een tweetal Me ine wijzigingen waren aangebracht, die als aanvullingen moeten worden beschouwd. Beide aanvullingen betreffen paragraaf zes van het document, handelende over het non-agressie-verdrag. In de eerste aanvulling is duidelijker ge- maalct.. dat de woorden „Russische Regee ring" alle onder dien naam verbonden eovjet-regeering betreffen. In de tweede aanvulling wordt bepaald, dat het non-agressie-verdrag vam kracht zal blijven, vier maanden nadat de Haag- 8ohe. oomferentie haar werkzaamheden heeft beëindigd. Heden zal de zitting van de geheel e po litieke oommissie plaats hebben, die de laatste oommissie vergadering van de con ferentie zal zijn. Een openbare slotzitting van de con ferentie zal dan nog Vrijdag gehouden worden. Amerika en de Haagsche conferentie. In officieele Engels-che kringen wordt medegedeeld, dat alsnog een formeele uit- noodiging tot de Vereenigde Staten, om vertegenwoordigers te zenden naar de Haagsche conferentie, zal worden gedaan, nog voordat de conferentie van Genua is uiteengegaan. Men zegt, dat thans berich ten uit Washington zijn ontvangen, waar in wordt verHaard, dat het telegram van den Amerikaans chen minister van Buiten- landsohe Zaken, Hughes, waarin deze een afwijzende houding aanneemt ten aanzien van die conferentie, niet moet worden uit- i een officieele weigering. Engeland. De toestand in Ierland. De onderhandelingen opnieuw mislukt. De bemMdelingsoommissie uit den Dail Eireamm, die, zooals men weet, ee>n com promis tusschen de voor- cm tegenstanders van de Engelsoh-Iefsoho overeenkomst tot stand trachtte te brengen, heeft gisteren medegedeeld, dat de onderhandelingen mislukt zijn. Het conflict in de Machine-industrie. De patroons hebben gistermorgen in een bijeenkomst met de vertegenwoordigers der arbeidersorganisaties in het machine bedrijf haan voorstellen ingediend. De ver- eenjigiogein zijn van oordeel, dat de voor stellen, welke geheim zijn, maar, naar verluidt, zekere belangrijke concessies moeten bevatten, oen grondslag zullen op leveren voor een voorloopigo overeen- Spanje: Keizerin Zita naar Spanje. De Gezantemraa-d beeft als zijn meening te kennen gegeven, dat er geen bezwaar tegen bestaat, dat keizerin Zita zich in Spanje vestigt. Amerika. Minister Hoover over de financiën van Europa. Uit Washington wordt gemeld, dat de minister van koophandel. Hoover, op de joarlijksehe vergadering van de Ameri- kaansche Kamer van Koophandel, de stap pen heeft aangegeven, die door hem nood zakelijk worden geacht om de wereld weer normaal te maken. Tot die stappen bohooren de volgendeDe politieke be trekkingen tusschen de Europeesche na ties moeten worden herziener moet een vrodesatmosfeer woaxlem geschapende wapeningen moeten woiden verminderd als een bewijs, zoowel van vredelievende ge zindheid als van spaarzaamheidde schul den van de landen onderling, met inbegrip van de door Duitschlard te betalen scha deloostellingen, moeten worden gesteld op een zoodanigo basis, dat redelijke grond bestaat om aan te nemen, dat rente en hoofdsom zullen worden voldaande be groetingen moeten in evenwicht worden gobrachi, meer door de uitgaven te be snoeien dan docr de belastingen te vcr- hoogener moet een eind komen aan de uitgifte van papiergeld en schatkistbiljet ten op korten termijnde gouden stan daard moot op den duur weer worden her steld, hetzij door cnedietvcrieeningen, goud verstrekking Indien al deze maatregelen waren geno men zou de stroom van handel en indus trie onmiddellijk weer beginnen te vloeien in de richting van een economisch herstel, en dat wel met een verbazingwekkende snelheid: De burgers moeten voorzichtigheid be trachten in him betrekkingen met naties, die thans nog niet in staat zijn tot die stappen over te gaan. Voorts verklaarde hij, dat het onmoge lijk was den ruilhandel met Rusland en de belegging vajn gelden in dat land uit te breiden, zoolang de Russen, niet aan dé buitenlanders do zekerheid verschaffen, dat het particuliere eigendom zal worden geëerbiedigd en do Russen hun eigen hand teekening onder wissels zullen honoreeren. Hoover verHaardo, dat de bewering der Russen, als zouden de buitenlands oho sta ten groot voordeel te wachten hebben van een hervatting der diplomatieke betrek kingen met Rusland en van het econo misch weer op de been helpen van dat land, belachelijk was. Maar, zoo besloot Hoover zijn rede, de overdrijving van de Bolsjewifci is al even groot als de inflatie van den roebel. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. In de Eerste Kamer wordt gesproken over den invoer van planten en bollen in Amerika. De toestand van 's Rijks middelen. De „Nieuwe Katholieke Partij". De correspondent van „De Tijd" seint De heer F. W. Swane heeft bedankt ale lid van de R. K. Gemeenteraadsclub te Utrecht, zulks op -grond, dat het regle ment- der olub zich verzette te go a het lid maatschap vaa leden van andere partijen dan die der R.-K. S aatsoartij. Een verbinding van de lijsten der N. K. P. met die vam den heer Arts moet, naar aan de „Volkskrant" wordt bericht-, niet zijn uitgesloten. Pogingen daartoe moeten te Tilburg besproken zijn. Volgens de „Telegraaf" zullen door de •afd. Roermond op de Limburgsohe lijst der Nieuwe Katholieke Partij worden ge plaatst: als nummer één het lid der Prov. Staten C. van der Weijden, arts te Blerik en vervolgens de heer Jac. Oor en mej. Bertrams, beiden te Roermond. Naar de „Meierijsohe Crt." uit goede bron verneemt, heeft de heer H. Snellens te Valkenswaard, die eenige weken geleden ontslag nam als voorzitter en lid der R.K. Kiesvereeniging, afdeeling Valkens waard-, en was toegetreden tot de N. K. P., zich van deze beweging geheel teruggetrokken, na inzage te hebben genomen van de Maam dag gepubliceerde randidatcnJijst. De Rijksmiddelen. In April hebben de middelen opgebracht ƒ37.597.003.021, tegen een raming van ƒ35.800.083.33 en een opbrengst in April 1921 van ƒ39.473.366.28. De opbrengst der eerste vier maanden bedraagt 136.75i.288.43 tegen in hetzelf de tijdvak van 1921 136.147.769.80 en een raming van 143.200.333.32. Scheuring in de S. D. A. P. in Limburg. De pogingen van mr. Troelatra om de eenheid in. de S. D. A. P. in Limburg to herstellen, hebben geen resultaat opgele verd, aldus meldt de „Tel." De nieuwe partij, die zich de Socdaal- Democratisohe Vereeniging noemt, heeft thans besloten met haar actie voort te gaan. De Sociaal-Democratische Vereeniging zal overwegen, naast de officieele lijst der S. D. A. P. voor de Tweede Kamer uit te komen met een eigen lijst, waarop als eenige candidaat de heer W. Smiid, die on der de mijnwerkers zeer populair is, voor komt. Aardappelen-uitvoer naar Engeland. Blijkens telegrafische niededee-liiag van den Rijksituinbouwconsulent te Londen is van gisteren af voor den invoer van aard appelen in Engeland niet meer noodig bij elke baal e-eai copy van certificaat te doen, doch kan worden volstaan met het zenden van heit certificaat van gezondheid, afge geven door onzen plantenziektekundigen dienst aan het Ministerie van Landbouw, afd. tuinbouw te Londen, terwijl boven dien twee oopieën van dat certificaat do zending moeten vergezellen. Prcces-verhaal tegen Prof. Otto GMo. Nader wordt gemeld: De zaak zit zoo: een inspecteur is le 's Gra- venhagc geweest om de zaak te bespreken Er is toen besloten, dat men do voorstellingen te Rotterdam niet in do war zou sturen. "Werd er proces-verbaal opgomaak, dan liicld dat tog olijk in, dat man de overige voorstellingen moest beletton. Dat ligt allerminst iax de bedoeling. Wal wil men eon uitspraak uitlokken van den be voogden rochter, of wat prof. Otto O'to doot in strijd is met de wet op de uitoefening der ge neeskunde. En tevens wil men een middel in de hand hebben om tegen imitaties genre Otto Jr. (Ivoperberg) met kracht te kunnen optreden. Er zal dus na de laatste voorstelling proces-verbaal worden opgemaakt. Thans is dat echter nog niot Staien-Generaal. EERSTE KAMER. Vergaderingvan gisteren. Buitenlandsche Zaken was gisteren aan de orde. Hierbij hield o. a de heer C r e mo r (V.B.) een speechje, dat vooral voor de bewoners van onze 6treek van belang mag worden geacht. De afgevaardigde prees den Minister van Landbouw voor de verklaring, welke deze in de jongste vergadering der Tweede Kamer hoeft afgelegd in verband met het, gisteren door den 6enaat aangenomen, wetsontwerp tot intrekking van de wet van 1899 tot wering van de San José-schildluis. Bij die gelegenheid heeft Minis ter Van IJsselstcijn laten uitkomen, dat Neder land zijnerzijds op tegenmaatregelen bedacht zou zijn als de Vereenigde Staten den invoer van onze planten wellicht ook zelfs dien van onze bollen tegengingen. Inderdaad bestaat er (zoo al van eenig gevaar sprake mag zijn) hier <o lande veel eer gevaar van verspreiding van plantenziekten ten gevolge van invoer uit Ame rika dan omgekeerd. Evenwel staat vrijwel vast, aldus de heer Cremer, dat uitsluitend financiecie proteotionistiscbe motieven de pogingen tot af weer van den invoer van planten uil Boskoop en bollen uit de streek lussclien Leiden cn Haar lem verklaren. Onze phytopatlioloeiscbe dienst minister Van IJsselsteijn constateerde het mot gemotiveerde rots is de beste van de wereld, hetgeen op zichzelf al een waarborg schept Gelukkig zijn de jongste berichten uit Amerika niet- onrustbarend. Niettemin achtte de heer Cremer het geraden, nog eens den na druk te leggen op het feit, dat wij het bijv. best zonder Amorikaansche vruchten zouden kun nen stellen; ook uit Zuid Afrika toch zouden die geïmporteerd kunnen worden. De behandeling van Buitenlandsche Zaken gaf donzelfden heer Cremer aanleiding tot een critiek op den z.i. te veel uitgezotfen dienst van «economische voorlichting Die dienst scheen de heer Cremer eigenlijk vrij overbodig te vinden; in elk geval kon er veel op worden bezuinigd. Ein de heer B 1 o m j o u s (R.-K.) sloot zich daarbij aan Minister Van Karnebeek betoogde na tuurlijk het nut van den dienst en wees er op dat zijn begroot in g nog niet de bel ft van die van zijn ambtgenoot in België beloopt on dat hij ook met nog niet eens de helft van diens amb tenaren toekomt. Over Genua zei de Minister weinig. De oon- ferenlie werd immers, misschien, nog voortgezet en men kon over het eindresultaat dus nog n:et oordeelen. Van belang was liet echter reeds dat men nu in een nieuw stadium was getreden: dat van onderhandelingen tussclron alle Europee sche stalen. De Senaat beeft verder 334 mil'lioen bespaard door af te stemmen het ontwerp tot het uitbrei den der buitenhaven van Scheveningen Alleen stemden voor tweo katholieken, do heeren Wit- tertAn Verheijen en één sociaal democraat, de heer Mondeis. En.... er waren zes ton bij voor defensie! Ten slotte nam de Senaat nog verschillende wetsontwerpen aan. Vandaag is aan de orde de gewijzigde Ar beidswet. STADSNIEUWS. De Hanze. Onder voorzitterschap van den lieer H. Simonis vergaderd© gisteravond De Hanze. De voorzitter wilde uft de geringe op komst de gevolgtrekking maken, dat de leden tevreden zijn over de Hanzebank (waarover o.m. op deze vergadering zou worden gespi'oken). Na lezing der notulen hield de heer W. v. d. Wiele, secretaris v. d. Raad van Toe zicht, een lezing over „De Hanzebank en haar balans". Leiden is do vierde plaats, waar spr. op verzoek van het Centraal Hanzc-bureau dit jaar spreekt over de balans van De Hanzebank. Eerst wil spr. uiteenzetten, wat de taak is van een bank in het algemeen en van een bank als de Hanzebank. Spr. geeft een historische uiteenzetting van het bankwe zen, en wijst vervolgens met nadruk op de verantwoordelijkheid van een bankbestuur in verscheiden opzicht. De crisis, aldus spr., is in hoofdzaak toe te schrijver! aan het onnatuurlijk groote crediet-geven tij dens den oorlog door vele banken, die daarvan nu de naweeën gevoelen. Nu vor men de banken het bolwerk tegen de al- gchecle ontwrichting van de maatschappij Spr. gaat daarna de Hanzebank nader beschouwen. De Raad van Toezicht van de Hanze bank, waarvan spr. secretaris is, vergadeit om de veertien dagen, vaak wekelijks; hij is gekozen uit den Raad van Gommissaria-» sen, 21 personen, gekozen uit en door de aandeelhouders. En Raad van Toezicht en Raad van Commissarissen verrichten hun werk belangeloos. Spr. leest voor hei verslag van den Raad van Toezicht aan den Raad van Gom missarissen, waaruit blijkt, dat eerstge noemde raad een bureau heeft gesticht* welks laak is: ie. Onderzoek en advies •bij crcdiet-aanvragen boven 5000 gld., 2o. Bewaking van en controle over belang rijke credielen, 3e. Controle over de on derpanden en de eigen beleggingen, 4e. In terne controle in de meest uilgebreiden zin, aansluitend aan en in samenwerking met de door den Raad van Commissarissen ingestelde accountants-controle De Directie voert de besluiten uit, maar de Raad van Toezicht neemt deze. Het sociale karakter van de Hanzebani wordt verzorgd door het college van Com missarissen, waarin ambtshalve vertegen woordigers zitten van het hoofdbestuur. In alle plaatsen zijn Commissarissen van Toezicht, benoemd door den Raad van Toezicht, maar op voordracht van de plaatselijke Hanzebesturen. Door dat sooiale karakter wordt verze kerd, dat de kapitalen,uit den middenstand verkregen, ook den middenstand ten goe- do komen. Spr. leest voor de verklaring van de ba lans, door do hoofddirectie aan aandeel houders der N.V. Hanzebank gegeven, en maakt daarbij verschillende zeer wetens waardige opmerkingen, waardoor in het licht treedt de soliditeit van de bank. Daarna gaat spr. de cijfers na van de balans. Het aandeelenkapitaal (dat niet het werk kapitaal is) bedraagt 2.059.600 gld., nog te storten 1.321.920 gld. Do spaarkas bedraagt 4.490.579 gld. De Hanzebank heeft een goede liquidi teit, d.w.z. dat zij gedelr': is tegen een plot selinge ggootere aanvrage van gelden De Hanzebank heeft niet het promesse- systeem. waardoor andere kleinere banken hun geld van groot ere banken erlangen. De Hanzebank geeft de credieten uit eigen middelen. In kas was 1.669.000 gld. op 31 April j.I. Dat geld was bij de.Ned. Dank cn bracht geen cent rente op, om zekerheid te heb ben, dal, wanneer er betrekkelijk groote opgaven komen, geen mocielijkheden ont staan, do bank liquide i°. En dat geld be staat uit middelen van de bank zelf. De liquiditeit van de Hanzebank is een voorname eiegnscliap, waardoor zij een voorsprong heeft op zoovele andere ban ken. Ook uit andere cijfers van de balans toont spr. op heldere wijze de liquiditeit van de bank aan. De credieten zijn voor 80 gefourneerd uit do lange deposito's; oen geruststelling voor de debiteuren. Bij hot actief wijst spr. op de post ef fecten 1.080.381 gld., wat de aankoopwaar- de is. Spr. verdedigt op wetenschappelij ke en practisclie gronden het feit, dat de effecten op aankoopwaarde in de balans zijn opgenomen. Blanco-credietcn kunnen alleen worden gegeven door den Raad van Commissaris sen waaruit volgt dat zulks niet ge makkelijk zal geschieden. Voldoet do Hanzebank aan haar sociale taak, om den kleinen middenstand te hel pen? Het aantal credieten beneden d« 5000 gtd. bedraagt gemiddeld 75 van het totaal. Helpt dan de Hanzebank niet den kleinen middenstand? Bij de credieten i3 geen enkel crediet, dat niet kan worden ondergebracht onder het begrip „middenstand". Spr. hoopt bij de toehoorders de zekerheid te hebben ge wekt, dat er met zorg naar wordt ge streefd, de bank te doen bereiken haar sociale taak: steun aan den middenstand. Daarvoor heeft zij echter de medewer king noodig van de Hanzcleden. Spr.'s wetenschappelijke en helder© rede, waaruit wij slechts hier en daar een greep hebben kunnen doen, werd hartelijk toegejuicht. De lieer Krol maakt van de gelegenheid gebruik, om vragen le stellen. Spr. noemï vele bankgebouwen op, die naar spr.'a meening veel te duur zijn. De heer v. dt, Wiele kan hem mededeelen datde Raad va< Commissarissen heeft besloten, voorlaa* zoo mogelijk, gebouwen te huren inplaalC van te koopen. De lieer B. v. Noort vraagt naar (cruis; gang van cijfers voor het kantoor Lcide^j en lioc de vergrooting van bankkapitaal i© te krijgen, als er maar 5 pCt. wordt uitge keerd; verder of het een daad van wij© beleid is een millioen renteloos te lated liggen bij do Ned. Bank. Spr. antwoordt, dat Leiden stationnaiï*. blijft; lerugloopen vindt z'n oorzaak Lui het verplaatsen van relaties naar anderd kantoren. Bij vergrooting van kapitaal moet men ook denken aan ideeële fac toren; bovendien er kan in deze verande ring worden gebracht. De per 1 Mei ver vallen schatkistbiljetten zijn niet ver-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1