BUITENLAND. BINNENLAND. Jaargang. WOENSDAG 3 MEI 1922 No. 3815 ,BONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Leiden 1» cent per week, '2.60 per kwartaal, onze Aeenten 20 cent per week, 2.00 per kwartaal. Franco per post 3 2 »6 per kwartaaL Gefllnstreèra Zondagsblad Is voor de Abonné's verkrijgbaar tS betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- lerlijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADYEETENTIEN, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop t 0.75 's Zaterdag, overige dagen f 0.50 nummer bestaat uit twee bladen PROPAGANDA. ond ©rdag4Meiind© Stads- foreaal to LEIDEN e propaganda-vergadering. Spreker pelaan J. Th. v. G a lfl n, van jterdam. laandag 8 Mei is er te KATWIJK groote propaganda-vergadering. Spre- P r o f. G. J. v. d. B u r g. van Hage- Tussehen twee. h lezing van het Tweede Kamerverslag tel leerzaam. lea proeft er uit de demagogie de socialisten. ieen woorden zijn hun le dik om ze te A ijlen naar den Minister van Arbeid, die snoodheid heeft begaan, een wijziging li i de Arbeidswet voor te stellen, daar- gedrongen door de oeconomischo t""zakelijkheid of wenschelijkheid. en der socialistische sprekers zeide, or de arbeiders Minister Aalberse moes- verbannen naar Delft vanwaar hij, rhèen profesor, gekomen was. Is wel typeerend, dat Minister Aal- se door den een wordt gelaakt als linde heel en al aan de zijde der arbei- door den ander als zijnde heel en legen de arbeiders. \fèl waard een g'elukwensch aan den lister. I! „Doodschieten!" Doodschieten't is het parool der alistisehe vrijheid, gelijkheid en broc- schap in Rusland. een opstel in de „Rote Fahne" lijft de Russische dictator Lenin: „De SMjewiki en de sociaal-revolutionnai- s| o, die al zulke dingen propageeron, ver- pr raderen zich, als wij zeggen, dat wij ^■jens zulke dingen de schuldigen zullen odschieten. Als de mensjewiki ins zeggen: gij trekt nu terug, ik was hier steeds vóór dien terugtocht, ik ben w l dus met u eens, laten wij ons dus ge- rai menlijk terugtrekken/dan antwoorden j: onze revolutionnaire reohtbanken len u voor deze openlijke bewijzen van I mensjewisme doodschieten; doen dat niet, dan zijn zij geen rechtbanken, iar God .weet wat." Dit doet denken merkt de „Msbd." ad m op aan den kouden waanzin van Marat of een Robespierre, doch Lenin niettemin regeerder in het huidige Rus- id.... Ja, zóó is de toestand. En toch zijn er nog zoovelen verdwaasd loog, om zich te laten meesleuren door n; die zulk tyrannie voorbereiden en er aansturen. En dat tcrwille van devrijheid l ivn Hoe is zulks toch eigenlijk mogelijk on- r menschen, die zich buiten een krank- jmgen-gcsticht bewegen I Zij wel. Do (anti-rev.) „Standaard'" aóbit de orad wets voorstellenvan Mimi ster Buys nnemelijik: „Als we het zelf hadden noten deen, schrijft het blad. zou- n wo liet neg eenigszina anders gedaan bb&n. We zouden de verhooging van de :r, bdeloossteliling der Kamerleden van a #0 tot 5000 gulden 's jaa-rs aiiet hébben wgcstdd" Hoe vele s temmen gaan er op in den ode tegen een zoo aanzienlijke verbete- sg der financieel© positie van de Tweede- w wnerleden als is voorgesteld. Men, die toch niet tot. de bekrompe- n< ra ma-ren worden gerekend, willen een l! icda nig© verhoogiiig niet. De Kamerleden in meerderheid echter Zij wel Zou het niet een zèèr doeltreffend mid- I zijn om de regeeringskracht te ver leken, zoo men kon zeggen: „Zij ook "°de ook dienstig om de hoogachting irn de volksvertegenwoordiging op te voe- HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Barihou is naar Parijs vertrokken. Het toiorandum der geallieerden aan Rus- tol ondervond hevig verzet van Belgi- b®2ijde. Ook Frankrijk weigerde aan kijk mede te onderteekenen, doch na tope wijziging kwam men tot overeen- "toining. Verm )cde!ijke afwijzing door Rusland? De Russische petroleum. Geruchten over concessit der sovjets tegengesproken. Nieuwe bomaanslag te Boedapest. Geen persoonlijke ongelukken. Een overeenkomst tussehen de regee ring en de legerleiders in Ierland. De conferentie te Genua. DE RUSSISCHE KWESTIE. Belgisch verzot tegen de teruggave der eigen dommen. Eon nieuw oponthoud in don gang van zaken ter conferentie is ontstaan door het verzot der Belgen bij de behandeling in de subcommissie van het memorandum der geallieerden aan de Russen. Het betrof hier voornamelijk de kwestie van het te ruggeven van de particuliere eigendom men. Minister Jas par heeft in een uitvoe rig betoog het Belgische standpunt te de zer zak© uiteen gezet. De Belgische mi nister merkte on., op, dat België al het mogelijk doet, om de conferentie te doen slagen. Het is bereid, deel te nemen aan een internationaal consortium, mee te hel pen met credieten aan den heropbouw en het herstel van Ruslandmet naane wil het bijdragen door een crediet van 250 millioen frames voor den handel en den uit voer, dat door bet parlement reeds is goedgekeurd. Dat eis ebt een belangrijke krachtsinspanning voor een lclein. land. Hot tweede punt, dat bij onder de aan dacht wilde brengen, is de kwestie der Bel gische belangen in Rusland. Afgezien van de soon van 1 milliard francs ongeveer Russische schuld, welke België, te vorde ren heeft, bezit de Belgische, industrie in Rusland belangen, welke, in cijfers uitge drukt, een bedrag van 2.500.000.000 francs goud vertegenwoordigen. In de opperste raadzitting te Cannes heeft men terdoge het belang van het- herstel van het particulier eigendom iu Rusland ingezien. Spr. is het vólkomen met den Britschen premier eens, dat men met de resoluties van Cannes in baar ge heel rekening moet houden. Artikel 1 van do resoluties*zegtWe wensohen ons niet t© mengen in Ruslands binnenlandsch re gime. Maar art. 3 -voegt er aan toe: Bij aldien Rusland burtenlandsdh kapitaal wenscht zal het zekere waarborgen moe ten geven. Spr. vreest, dat het thans voorgestelde systeem pracfcisch tot niets zal leiden en het is meer d-an waarschijnlijk dat, tenzij dat systeem alsnog gewijzigd wordt, Bel gië geen fondsen naar Rusland zal zenden, om dat land bij de reconstructie van de machtige fabrieken, die vóór den oorlog door d© Belgen geëxploiteerd werden, te helpen. De Belgische afgevaardigd© stelde hier na een eenigszinfl gewijzigde formule op, bevattende waarborgen voor heb vrije ge bruik der Belgische bezittingen. De houding van België. D© Belgisch© regeering heeft gistermid dag aam Jas par opdracht gegeven het me morandum der geallieerden niet med© te onderteek© nem Waarschijnlijk zouden de Belgische ex pert-en heden vertrekken. De onder-oommissie voor Russische za ken kwami gistermiddag bijeen om defini tief de voorwaarden goed iekeuren van het memorandum, dab aam de Russische delegatie moet worden overhandigd. Bel gië is niet vertegenwoordigd. Ondanks de dringend uibnooddgtug, aan Jaspar gedaan, bleef hij bij zijn toesluit. Bij d© opening der- zitting verklaarde Barrère, die Bortho-u vervangt-, (di© naar Parijs is 'teruggekeerd), dat hek volgens de instructies, van zijn regeering ontvan gen, onmogelijk voor do Framsche delega tie was, haar definitieve goedkeuring te hechten aan het memorandum, met het oog op de redactie van art. 6, do kwestie der eigendommen. Deze verklaring, alsook de afwezigheid der Belgische delegatie., verwekte in de kringen der conferentie een levendige emotie. Ifaar verluidt is men -ten slotte toch bot overeenstemming gekomen en heeft men een gemeenschappelijk memorandum opgesteld, dat aan de Russen overhandigd zal worden. Het antwoord is derhalve weer aan Rusland. De correspondent van heb „Vad.'' seint •h.o. De tekstwijziging, welke heeft plaats gehad, vóór dat het document aan de Russen is overhandigd, waarmede Frank rijk e>n België het eens zijn geworden, luidt, dat de in beslaggenomen eigendom men, wanneer deze ooit weder worden te ruggegeven, dit zal geschieden aan de oorspronkelijke eigenaren en niet aan an dere, ook als de oorspronkelijke eigenaren s chadelo os telling hebben gekregen. DE RUSSISCHE PETROLEUM. Genua werd Maandag in beroering ge bracht door het' gerucht, als zou de Ko- nanklijlco Pebroleummaatsehappij van de s ovjetroge ©ri ng liet petrol eummonopo lie hebben gekocht. Er werd zelfs gezegd, dat Coliju er voor te Genua was. De Russische afvaardiging echter spreekt vierkant tegen, dat ©r eeiuige concessie verleend zou zijn aan 4© groep van de Shell en de Koninklijke, hoewel Krassm •toegaf, dat d© Shell, do Koninklijke en de Anglo-Persian in onderhandeling zijn ge weest met de sovjets. Deze zijn echter in beginsel tegen elke concessie gekant en zouden zeker niet toestemmen in een oon- cess-ie van algemeen karakter, ai is het mogelijk, dat zij plaatselijke consessies zouden verleenen, doch ook dat alleen maar, nadat de sovjet-regeering zou zijn erkend. Krass in voogd© er aan toe, dat de Standard Oil geen aanbiedingen had gedaan. Het internationale consortium. Van de zijde der Nederlandsche delega tie deelt men mode, dat de. onderhande lingen over de oprichting van een cen tral© internationale corporatie, die zich o.a. tot doel zal stellen Behulpzaam te zijn bij- de reconstructie flran die landen, welke nadeelige gevolgen van den ooi-log ondervonden, thans in een zoodanig sta dium zijn gekomen, dat de tot standko- ming van een dergelijke organisatie als verzekerd mag werden beschouwd. Bij de laatste bespreking zijn de bezwaren van Nederlandsche zijde tegen den voorgestel den opzet in hoofdzaak uitden weg ge ruimd. Het kapitaal, dat door een deel nemend land iu de centrale corporatie moet worden gestoken om het recht te hebben een directeur te benoemen, werd terug-gebracht van 100 000" op 50.000 pond. Dit betcekent, dat heb kapitaal van een eventueel in Nederland op te richten na tionale corporatie desgeweüsebt 500.000 in plaats van 1.000.000 pond kan bedragen. Voorts zal stemming omtrent zaken welke ad dan niet door bet intern, lichaam zul len worden ter hand genomen, zoodanig geschieden, dat voorstemmen niet dwingt tot aanvaarden van participatie in de be treffende zaak. Ten slotte zal nader over wogen worden of men niet onder bepaal de voorwaarden zal kunnen afwijken van de bepaling, dat ©lie land gedwongen is bij aanvaarding van - .fijgL be paalde zaak op to komen voor de finan ciering daarvan pro rato van zijn aandeel in het kapitaal der centrale corporatie. Duitschland. Berlijn middelpunt van den Russischen handel. Uit Riga wordt gemeld: Gedurende een onderhoud met een medewerker van het te Riga verschijnende blad „Rosta'', deel de de vertegenwoordiger van Krossin, Frunkin, mede, dat het middelpunt van den Rusdschen buitonlandschcn handel van Londen naar Berlijn zal worden verlegd. De sovjet-regeering heeft van Duitsche zijd© honderd verschillende ontwerpen ontvangen waarvan een deel reeds is goedgekeurd. Indien ook slechts het vier de deel van de plannen mocht worden verwezenlijkt, zeide Frunkin, dan moest Duitschland als bemiddelaar van den ge heel cn Rusischen handel worden be schouwd. De nota der Herstelcommissie. In diplomatieke kringen te Berlijn .ver luidt, aldus de „Mob." dat zich in de her stel-commissie een groote ontstemming heeft doen gelden over het feit-, dat de Duitsche regeering tot nog toe geen ant woord heeft gezonden op de nota der her stel-commissie. De lierstcl-Gommissie moet nog steels, besloten zijn, vast te houden aan het door voeren van d© financieel© controle over Duitschland. Daarentegen zou zij onder zekere omstandigheden bereid zijn, af te zien van haar eiseh tob het heffen van nieuwe belastingen tob een bedrag van 60 milliauxl. J)e beschuldiging tegen minister Hermes. D© commissie van onderzoek inzake de tegen -minister Hermes ingebrachte 'be schuldigingen verklaart in baar uitspraak, dat er absoluut geen verband bestaat tus sehen de wijnlevering aan den minister en de suikerleveranties aan hot verbond van wijngaardeniers. Een poging tot omkoo ping valt uit de, stukken niet te bewijzen. Men beeft den wijnbouwersbond herhaal dol ijik gevraagd, of er bij de berekening der prijzen geen abuis heeft plaats ge had, hetgeen evenwel werd ontkend. Engeland. Het lersche vraagstuk. Een overeenkomst tussehen de Re geering en legerleiders. Maandagavond is tussehen officieren van het commando van 't ïersohe leger en vooraanstaande leden van politieke en militaire groepen van den Dail Eireann en de voorloopige regeering van Zuid-Ier- •land een overeenkomst geteekend, welke als een aanduiding wordt beschouwd, dat de critieke toestand in Ierland op een keerpunt is gekomen. In deze overeenkomst wordt aan het leger den raad gegeven zich achter de on- dertoekenaars van de Londeaisohe' over eenkomst te scharen. De waarde van dit manifcot kan niet worden overschat. Het is het eerste zicht bare toeken dab vele officieren niet bereid zijn, zich in een burgeraooriag te begeven, In de tussehen partijen overeengeko men verklaring wondt gezegd, dat, indien de huidig© geweldpleging zich zal hand haven, ee>n conflict onvermijdelijk zal zijn, dot de grootste ramp in de ïorsch© ge schiedenis zou worden en Ierland gedu rende tal van generaties zou tcneer slaan. Daarom wordt er op aangedrongen, dab de Londensch© overeenkomst zal worden aanvaard. Hierbij komt nog, dat de meerderheid van de bevolking van Ierland bereid is de Landensche overeenkomst te aanvaar den en instemt met het houden van alge meen© verkiezingen voor de samenstelling van een definitieve regeering, welke zich zal kunnen verheugen in heb vertrouwen van het geheel© land en d© unificatie van hot leger op de basis van de aanvaarding der Londensche overeenkomst tot stand zal brengen. Bakkerstaking te Glasgow. Te Glasgow staken op het oogenblik 2000 bakkers. Zaterdag hebben dientenge volge d© huisvrouwen de bakkerswinkels belegerd, teneinde, zoover mogelijk, nog aan brood te komen en verder om meel in t© slaan ten einde thuis te kunnen bak ken. De brood voorraad uit de beele stad was in een minimum van tijd uitverkocht. Hongarije. Nieuwe Bomaanslag te Boedapest. Volgens bericht uit Boedapest is gister avond om acht uur in een kelderraam onder d© eetzaal van de Franz Jozefspf- fieierskazerne ©en bom ontploft. Menschen levens zijn niet te betreuren. Alleen mate rieel© schade ia veroorzaakt. Het onder zoek, dat aanstonds door de politie op tuow werd gezet, heeft tot dusverre geen resultaat gehad. De. openbare meening houdt zióh zeer meb dezen aanslag bezig: d© eerste, die «tegen de officieren van het nationale leger is gericht. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. De inwijding van het nicuw3 Seminarie H ageve! d (Kerknieu ws). De wijziging van de Arbeidswet in de Tweede Kamer. Loonsverlaging voor het personeel in Rijksdienst? Dc Kamerverkiezingen De Middens landau n ie heeft de navolgen de personen op de groslijst der candidd- len voor de Staatspartij voor Volkswel vaart gebracht: i. J. Frijda, lid van den gemeenteraad en voorzitter van de Mid denstandsunie; 2. Mr. J. P. Sieburgh, secr. v. d. Middenstandsünie; 3. H. A. Ritte:', redacteur v. d. Middenstandsunie; 4. W. van Lanteren, allen te Utrecht. De salarissen van het Rijkspersoneel. Verlaging van 10 pet.? De salarissen van het personeel in 's Rijks dienst zullen binnen korten tijd over het algemeen met 10 pet. worden ver laagd, zegt de Tol. De plannen dor regee ring te dezen aanzien schijnen onherroe-r pelijk vast te staan. De vraag of een uitzondering zal wor den gemaakt Voor die groepen van ambte naren, wier salarissen niet ten volle de algemeene stijging hebben meegemaakt,is nog in overweging. Landarbeiders. Werklo ozon kassen. Dc rijkssubsidie voor de werklozen kassen dér onderscheidene land- en vean arbeidersbonden is door den minister van arbeid voor het tijdvak van i Jan. tot en met Juni van dit jaar met 25 pot. verhoogd en dus thans gebracht op 125 pet. van do bijdragen der leden. Goederen in natura voor Rusland. De K.S.A. verzoekt ons het volgende medo te deelen: Levensmiddelen, kleeding en andere goe deren in natura kunnen thans worden op gezonden naar het adres: N.V. Blauwhoa- denveemVriesscnveem, Pand Molukken, Rijnhaven O.Z. te Rotterdam. Het eerst volgend vervoer van goederen zal plaats hebben met lie S.S. „Warszawa", dat op 10 Mei van Rotterdam naar Petrograd zal vertrekken. Alvorens de goederen aan dit adres af te zenden, vrago men aan het Centraal Bureau der K.S.A.. Oude Singel 78, Leiden het jioodige aantal wit-gelo labels aan, welke voorzien zijn van het adres der be stemming in Rusland. Deze labels beves tig© men aan elk colli (pak,baal, kist, enz.) Cursus voor vrouwelijke bestuursleden. Door het Bureau voor de R.-K. Vakor ganisoti© wondt een cursus georganiseerd .voor vrouwelijk© bestinfrsledcn van de vakafdeeliingeai in het Bisdom 's-Herto- geaubosch. De eerste lea wondt gegeven op Zaterdag 6 Mei in het gebouw van da R.-K. Werklïedenvereeniging te Eindho ven. D© volgend© lessen hebben plaats op 13, 20, 27 Mei en 17 Juni. D© onderwerpen, welk© zullen worden behandeld zijn I. De richting in de Vakbeweging. a. nationaal. b. internationaal. Inleider: de heer O. J. Kuiper, beet uur- der R.-K. Vakbureau. H. Welk belang hebben de vrouwen bij Vakorganisatie 1 a. direct belang. b. indirect belang. InlcidsterMej. A. Hutten» hoofdbe stuurslid R.-K. Textielarbeidersbond III. Wat veredscht de goede waarne ming van oen bestuursfunctie: a. in die afdeeling (voorzitter, Boor* penningm., conun.). b. in het hoofdbestuur. Inleider: de heer J. van Rijzewijk, voor zitter R.-K. Vakbureau. Dc Koningin naar Orange? Volgens de Figaro is een bhzoek van Koningin Wilhelmina aan Orange in het volgend jaar waarschijnlijk, aldus meldt de Parijsche corr. der N. R. Crt. Frederik van Ecdcn. Frederik van Eeden heeft Zaterdag avond in „Diligentia" te 's-Grayenhaire een voordracht gehouden, waarvan het eerste gedeelte gewijd was aan zijn be grippen omtrent Geloof en het tweede ge deelte aan do beweegredenen, die hem er toe geleid hebben, toe te treden tot de Katholieke Kerk. De belangstelling was zeer groot. Niei alleen was do zaal geheel gevuld, doch ook het podium, achter en terzijde van den Spreker was dicht met toehoorders bezet. Minister De Visser behoorde tot de aanwezigen Staten-Generaal. EERSTE KAMER. Vergadering van gistere tl Vergadering van gisteren, dea avonds half negen. Voorzitter: Mr. F; J. A M_ Reekers. Be Voorzitter deelt mede, dat tot aller leedwezen baron Van Voor9t tot Voorst door ziekte deze week afwezig is Spreker wensóht hom een spoedig herstel toe. De Voor zifter stelt voor in de afdeelin- gen te onderzoeken verschillende wetsontwer pen. Hiertoe wordt z. h. s. besloten. De vergadering wordt verdaagd tot heden ochtend elf uur. Dan komen verschillende wetsontwerpen aan de orde. TWEEDE KAMER. Vergadering van gisteren. ARBEIDSWET. Aan de orde is de wijziging der Arbeidswet 1919 De Voorzitter dringt aan op groot© beperluDg Ibij de algemeene beschouwingen die zidh moeten bepalen tot cenige a'gemeone pun ten De rest komt bij de artikelen aan de orde. Spreker ©telt du© voor den spreektijd op eeu half uur te bepalen. De heer Schaper (S. D.) komt hier tegen op. Hij acht oen. uur noodig om een behoorlijk •overzicht te geven van dezo wijzigiug. De heer Wijnkoop (G. Fr.) acht een half uur spreektijd do beste erkenning, dat het eigenlijk niet mogelijk is, dat ontwerp thans te behandelen Hij stelt voor het ontwerp niet te behandelen. Do Voorzitter is bereid dea spreektijd op drie kwartier te hrougen. De heer Schaper (S. D.) is niet bereid dit voorstel te aanvaarden. Ais do Voorzitter dat doordrijft zal de Voorzitter er geen plei- zier van beleven, want dan komen er noodza kelijk meer sprekers. Uit het land is reeds op spreker invloed geoefend fuu door obstructie deze wet tegen te gaan. De heer Wijnkoop (G. Fr.) verklaart zióh dadelijk bereid aan obstructie medo te helpen ten einde de wet weg lo werken. De heer Troolstra (S. D.) acht het op treden van den heer Wijnkoop verdacht. Inn mere die afgevaardigde heeft legen de wet ge stemd en dus ge-tracht deze wet weg te werken die. hij nu zoo graag wil behouden. Het voorstol-Wijnkoop om de behandeling; niet to doen plaals hebben, wordt verworpen! met 50 tegen 18 stemmen. Vóór de sociaal-deuiocraten, de communisten! en do heer A. P Stasiman. i Hel vooretfl-Sdiaper sprorWM. wordt vei worp en met 46 tegen 31 stemmen. Rechts tegen Links, behalve de boer Drion, v, Rappard, Visser van IJzendoorn. De heer Drion (V. B.) is de eerste spre ker. (Als bij optreedt handgeklap bij d« sociaal democraten. Geroep: Do overwinnaar! Voortdurend is er rumoer. De Voonzatte^ reept verschillende leden tot de orde Als het eindelijk wns rustiger is geworden, vangt de hoer Drion zijn rede aan. •Hij adat bet een bewijs van zedelljken moed

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1