BUITENLAND. BINNENLAND. No. 3730 ,goNNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling «„or Leiden cent per week, 18.50 per kw»rt»«l. Bn on te Agenten 80 cent per week, 5 2.60 per kwerte.l. fmoo per post 1»5 per kwutuL QtQlustreerd Zondagsblad lo voor do Abonné'e verkrijgbaar betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- ,lijke nummers 0 ct„ met Qelllnatreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 55 ceat per regel Overige dagen 80 cent per reg* Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADVERTENTIES, van ten hoogste 80 wooi yn, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur jn verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dagen f0.50 nummer bestaat uit twee bladen Zondagsblad. administratie herinnert er aan dat het gitmentsgeld ad 50 cent 2e kwartaal op Zondagsblad heden moet worden betaald. PROPAGANDA. r vergadering worden uitgenoodigd al- der R.-K. Kieskring te AARLANDERVEEN. Dinsdag 4 April. Spreker P aitoor L e e n w en, van Hillegom. SASSENHEIM Woensdag 5 April, in hotel „Het Brui- 'aard" te 8 uur. Spreker Pastoor .Leeuwen van Hillegom. Een herdenking. erdag, den laten April, ia te Den en in andere plaatsen van one land scht het feit, dat den laten April 1572 stad is ingenomen door de Watergeu- oader aanvoering van Lumey v. d. ck. ij, Katholieken, hebben aan deze feest ing niet met geestdrift kunnen doel- in, maar hebben one er ook niet aan ukken. hebben one e<r niet aan onttrokken, it bij de herinnering aan dit feit niet mi voorgrond zou staan het feit f, maar de gevolgen de rooirziicne en zeker niet allereerst ilde gevolgen nJ. het o n a f- kelijk volksbestaan van erland met zijn bloei op velerlei ge il, waarop wij trotsck en waarvoor wij ennnen en moeten zijn. ..la iet hoofdeomité te Den Brieli bad ark zitting de ZeerEerw. heer Pastoor, van het subcomité te Leiden andere plaatsen hebben wij niet ver- a) ook een Katholiek, als zoodanig, uitmaakte. wij, Katholieken, echter niet met drift aan de herirmerimga-pleobtigheid Den Br iel hebben kunnen deelnemen «d verklaarbaar. feit zelf dier inneming en de tandigheden waaronder wekken voor enfatsoenlijken Nederlander;' zéér speciaal voor de Katholieken, droeve herinneringen citeeren hier prof. Blok: Wij weten dat de Watergeuzen, die róór 350 jaar Den Briel innamen, niert 'de ideale kampvecl\lx»s voor gods dienst en recht, zooals men ze vroeger 0] *el eens kenschetste, ruwe, maar moe- I dige strijders voor godsdienst en vrij- Leid, doch dat zij veelszins als t uit- raagsel der natie warenwij neten., dat zij aanvankelijk niet be- ;r 'doekl hebben den opstand te doen be somen; wij weten, dat Lumey in den zomer en het najaar schandelijk in Holland heeft huisgehouden tegen priesters en monniken, begijnen en twmen; wij weten, dat eerst met de komst van den Prins van Oranje zei- Tan, en ten gevolge van diens veront- TOandiging en ergernis, aan de engste otspatt-ingen een einde gekomen. Wij *eten, dat Lumey al spoedig in het iTowjaar van 73 op bevel van den bn Prins als rebel is opgesloten, dat hij erf daarna naar Luik is gegaan en ten ■lotte in matelooze brasserij of door k® beet van een dollen hoaid is om- S^ornen, stervend zooals bij geleefd herinneren ons heel goed, dat :U P&k Watergeuzen als Ruychaver en Vf Oabeljau, als Sonoy en Barbel Enieina hun voormalig handwerk, hun zeeroo- J^smanieren, hun priesterhaat nog daarna niet hebben vergeten. Wij 'sten, hoeweel de Prins nog jaren met hen en huns gelijken te stel- heeft gehad, terwijl hij hunne hulp etefc ontberen kon. Moar dit alles neemt niet weg, dat w verrassing van Den Briel het be- I® i» geweest van Oranje'a en der glorierijken heidenstrijd in Hol- •Hl en Zeeland, die ten slotte tot int onafhankelijk volksbestaan heeft 'gj W®d. Het neemt niet weg, dat de ^Watergeuzen de grondslagen hebben Wgd voor een werkelijke marine, na- 'Jj&t zij onder de Boisots, Bloys van j J*»* en later Oranje's zoon Justi- Nassau, den admiraal, onder Y«iofdleiding van den Prins en Graaf ^Mirits zeiven, tot een ordelijker be- zijn gebracht. [uit wölen wij ons lieden dankbaar pameren. 'Hogen dus geenszins trotsch gaan 1 Gei „^^riï&uzenEn het „Yive 'rli sÜf °P de watergeuzen, be- Hollandseh vertaald „Le- tj^tvaagsel". Dat in de A.-R., pers en vergaderingen (ook hier ter stede) ®agen min of meer sympathiek over XerCAll-rnv. Ar.-1._r kon, kan alleen worden vergoelijkt door on bekendheid met de historie. Wie ons oordeel wil' weten over de Den Briel-herdenking wij onderschrijven voor 'm groot deel wat daarvan wordt ge zegd door den toch zeker in deze niet partijdagen kenner der vaderlandsohe ge echiedenis, prof. Blok, hierboven geciteerd. is gesohreven of gespro- HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Lloyd George houdt een rede over Genua en de Russische herstelkwestie. Een motie van wantrouwen verworpen. De Fransche regeering krijgt een motie van vertrouwen. België. Woeste ernstig ongesteld. De minister van staat, Woeste, oud-lei der der conservatieven, die ondanks zijn 86 jaar als Kamerlid nog een belangrijk aandeel had in de parlementaire werk zaamheden, is sedert enkele dagen ernstig ongesteld. Gistermorgen werden hem do laatste H. Sacramenten toegediend door kardinaal Mercder. Hongarije. De dood van ex-keizer Karei. De houding der Hongaar- eche legitimisten. In politieke kringen heeft het overlij densbericht van den koning algemeene diepe ontroering gewekt. De legitimisten rouwen over het been- gaan van den gene, dien zij als den koning van Hongarije blown erkennen. Graaf An- drassy heeft de rechten geproclameerd van aartshertog Ohto op den troon van Hlotngarije. Appomyd en Diedrich hebben zich in denzelfden zin uitgesproken. Ze stel lien de regc ©ringen der kleine entente ver antwoordelijk voor den voortijdigen dood van den koning. De Kleine Entente. Het „Acht Ubr Abendblatt* verneemt uit diplomatieke kringen, dat de kleine entente voornemens is, te Boedapest stap pen te doen bij de Hcngaarsche regeering en deze in verband met den dood van ex- keizer Karei eraan te herinneren, dat de regeeringen der kleine entente onder geen omstandigheden den terugkeer van een Habsburger op den Hongaarsclien troon zullen dulden. Een conferentie van alle legitimisti- sche partijen heeft besloten, den oudsten zoon van koning Karei, onder den naam van Obto II als koning van Hongarije te erkennen. De vertegenwoordiging der rech ten en belangen van den minderjarigen vorst zal aan de koningin worden opgedra gen. Verder wordt de wensch uitgesproken, dat de koningin-weduwe en de kinderen naar Hongarije torugkeere.ii. Een rechtsvervolgi ag. Op last van de justitie zijn de bladen, welke de proclamatie der legitimisten in verband met het tot koning van Hongarije uitroepen van Otto, zoon van koning Karei, gepubliceerd hebben, in beslag genomen. Tegen de opstellers der proclamatie is rechtsvervolging ingesteld. Frankrijk. De Kamer over de conferentie te Genua. In de Fransche Kanier is heb debat over Genua voortgezet'. Poincaré, Briand en Tarddeu waren opnieuw aan het woord. Volgens Poincaré heeft Duitsehland thans een leger van 250.000 man, terwijl het er slechts een van 100.000 man mag hebben naar de bepalingen van het verdrag. De Kamer stemde een motie van ver- trouweii met 484 stemmen tegen 75. Engeland. De toestand in leriand. Nieuwe verwikkelingen, te wachten? De volgende dagen zullen van belang zijn in de geschiedenis van Ierland. Ge meld wordt, dat er een geheime mobdiiisatio van het leger van De Valera- is uitgevaar digd. De Valera bedreigt dus steeds meer de voreenigde vredeskrachtcn van Ulster en dein vrijstaat. De trouwgebleven troe pen van den vrijstaat hebben hun eed van ■brouw aan den vrijstaat hernieuwL Een verklaring van de officieren en van De Valera zegt, dat de mannen gemobiliseerd zijn voor een parade, beneinde een nieu wen eed van trouw af te leggen. De offi cieren en de mannen moeten echter de werkelijke beteekenis van de mobilisatie goed begrijpen. Het eenige doel is hen van de regeeringstroepen af te halen. Lloyd George in het Lagerhuis over Genua en de Russische kwestie. Lloyd1 George he^ft gisteren in het La gerhuis zijn motie van vertrouwen voor da conferentie van Genua ingediend. De conferentie van Genua was bijeenge roepen om het vraagstuk van herstel van Europa te overwegen. In plaats dat- zij sa menwerken voor dit herstel van Europa, waren de landen verdeeld door wantrou wen en schiepen moeilijkheden en kunst matige belemmering. Groote legers ston den gereed om op te rukken en de landen waren reeds overbelast, doch moesten nog groot ere lasten dragen voor het handhaven van deze zware bewapenine, die nood'ig was om het gevaar te keeren. De confe rentie van Genua was bijeengeroepen om de ebste methoden te overwegen tot her stel van de orde uit dezen chaos en tob herstel van den voorspoed uit dezen troos- teloozen toestand. Hij geloofde niet, dat een conferentie als te Genua bijeen zou komen, op eenige wijze in staat zou kunnen zijn om de her ziening van do. bestaande vredragen na te gaan, noch acht hij dit wenscheiijk. De moeilijkheid lag niet daarin, dat de scha deloosstellingen een overdreven eisch wa ren, maar dat zij tegelijketijd dienden om iets goed te make. De eerste-minis ter voeg de er aan toe, dat Duitschlands uiterste grens van betalingsmo-gelijkheid niet vol gens zijn momneteele capaciteit moest wor den beoordeeld, maar in het algemeen in betrekking tot geheel Europa, dat bezig was zich te herstellen van de gevolgen van den oorlog. Het feit, dat de interna tionale handel zwaarder getroffen was, heeft allereerst betrekking op ons eigen land, zeide Lloyd George. Daarom moest een van de eerste dingen, die op de confe rentie van Genua behandeld zouden wor den, het herstel der koersen zijn. Een volgens zeer belangrijk punt was de kwestie van vrede in Rusland en vrede met Rusland. Voordat de vrede zou ziju hersteld, konden de handel en de werke loosheid niet worden opgelost. Europa heeft noodig wat Rusland zou kunnen Ier veren. Rusland is de grootste onontwik kelde natie van de wereld. Het had ar beidskrachten, maar heb heeft kapitaal noodig; dooh dit kapitaal;.zou het niet -krijgen, wanneer het geen vertrouwen in boezemde on den vrede in het binnenland herstelde. Evenmin zou Duitsehland alle schadelooss'tellingseischen kunnen betalen, voordat Rusland weer op de been was, maar Rusland moet alle opgelegde voor waarden aanvaarden, als een bewijs van bereidwilligheid, vóór het in het concert der naties weer zijn intrede kan doen. Als Rusland bereid is deze voorwaarden te aan vaarden, dan verwachtte hij een giroote verandering in de houding van de Russi sche rogeering. De hongersnood had Rus land op duidelijke wijze de oogen geopend voor zijn afhankelijkheid van zijn buren en omtrent de onmogelijkheid van het sys teem, door de S o vj et-regeering ingesteld. Als Rusland bereid was deze voorwaar den te aanvaarden, zou een werkelijke ba sis voor den vrede zijn gevonden. Dit zou evenwel nog niet onmiddellijk een erken ning van Rusland beteeker.en. Ten slotte zeide Lloyd George, dat het voor Engeland's handel een noodzaak was en tevens voor henzelf een plicht, om den vrede te herstellen. Dit ook in verband met de Engelsche vraagstukken van han del en werkeloosheid. Het amendement der Labourpartij, spijt uitdrukkend over de beperking van het bestek der conferentie en der regeering 't vertrouwen weigerend, werd met 379 te gen 84 stemmen verworpen. Buiteniandsche Berichten. Do aardbeving in Servië. Sterke aardschokken blijven in heel Servië aanhouden. Een hondertal huizen zijn geheel verwoest, een groot aantal andere beschadigd. De materieele schade bedraagt meer dan 30 millioen dinar. Hevige brand te Nassau. Een geweldige brand heeft gewoed te Nassau, do hoofdstad van de eilanden- gro p der Bahama's, ten Oosten van Flori da gelegen. Op zekere momenten dreigde het vuur de geheele stad aan, te tasten, men wist echter tenslotte de vlammen te bedwingen. De brand brak uit in het Kolonie-hotel, een groot modem gebouw,Het S. O. S. sein werd afgezonden, waarop onmiddellijk twee schepen op 250 mijlen afstand der stad naar Nassau voeren. De schade bedraagt millioenen dollars. Ontploffing. Op een school in Tendern is dezer da gen een verschrikkelijk ongeluk voorge vallen De onderwijzer had in zijn zak een dy- namaetpatroon, welke op nog niet onop gehelderde wijze, waarschijnlijk door het stooten togen een bank ontplofte. Drie kin deren werden zwaar gewond en een van deze stierf na enkele minuten. De twee anderen werden naar het ziekenhuis over gebracht. De onderwijzer kwam er met enkele schrammen af. -x- HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Prof. J. D. J. Aengenent benoemd tot eere-kanunnik. Berichten uit de sigarenindustrie, de steenindustrie en het stucadoorsbedrijf. Inbraak in het postkantoor te Noordwij- kerhout Katholiek onderwijs. Een medcdeeling van Z.D.H. don Aartsbisschop. Z. D. H. Mgr. H. van de Wetering, Aarts bisschop van Utrecht, heeft aan do be sturen der R.-K. lagere scholen in Neder land meegedeeld, dat alle vragen betref fende het onderwijs en de uitvoering der wet voortaan niet meer mogen gericht worden tot den Minister of de Kamerleden doch rechtstreeks aan het R.-K. Centraal Bureau voor Opvoeding en Onderwijs te Den Raag. Arbeiderswoningbouwvereenigingen. D© Voorzitter van den Bond van Ar- b eiders woningbouw vercenigiu gon in Neder land, de heer K. R. van Staal, deelt ons mede, dat Vrijdag een langdurige confe rentie hoeft plaats gehad tusschen minis ter Actlberse en den directeur-generaal inx. Lataert Peerbolte eenerzij da en het vol ledige dagelijkscho bestuur van den Bond anderzijds. In deze conferentie heeft het bestuur eenige onjuist weergegeven feiten, welke in do afgeloopen week gepubliceerd zijn 'geworden in het financieel rapport over de woniingbouwvereenigiriigen en wel betref fende d'e woningbouwvereenigdngen Volks huisvesting te Delft en de Arbeid te Wor- merveer, rechtgezet. Daarnevens heeft het bestuur de wijze besproken, waardoor de woningbouwveree- nigingen weer met ruimer resultaat zullen kunnen doorwerken. "Wederzijds werd vast gesteld dat men, om tot goedkooper bouw te geraken, niet uitsluitend heil moest zoe ken in het uitsnijden der excessen, welke hier en daar bestaan in de loonen van de bouwvakarbeiders, maar daarnevens sterke aandacht gewijd dient te worden aan de positie, welke de aannemers innnemen, en de prijzen van de bouwmaterialen. Eerstdaags zal het tweede rapport vaa de commissie De Visser .in druk verschij nen, waarna do minister zijn houding zal bepalen, ook ten opzichte van. een even tueel ovorleg met de bouwvakarbeiders- organisaties. Breedvoerig werd besproken de huidige huurpolitiek ten opzichte van de met over heidssteun gebouwde woningen. Het bleek dat verschillende gemeentebesturen huur- verhoogingen in toepassing brengen op een wijze als niet door het departement van arbeid is gevraagd. Vele gemeentebesturen hebben, inplaato van geleidelijke verhoo ging toe te passen, zooals verzocht is, in eens aanzienlijke verhoogingen opgelegd. Ook het huidige systeem als zoodanig, waarover de Bomisleiders klaagden, bleek niet de volle tevredenheid van de regee- ri ig te hebben. Het bestuur vroeg of de minister de tijd niet gekomen achtte om met voorstellen te komen, welke zouden moeten leiden tot de oprichting van een Rijkshypobheekbank, o.m. omdat de pxemiebouw, waarvoor wonin g b o u w ver e en i pi c g enwel in aanmer king komen, vrijwel illusoir wordt ge maakt door het feit dat premie zonder hy potheek voor gaat. De bond wees op do groote moeilijkheden waarop de woning- bouwvereenigingen stuiten, om hypotheek te verkrijgen, die z.i. opgelost zouden zijn wanneer de Rijkshypotheekbank bestond. De wenschelijkheid bleek, dat deze aan gelegenheid besproken worde met den mi nister van financiën, waarvoor het bonds- bestuur bereids een audiëntie heeft aan gevraagd. Het bestuur hoopt deze gelegen heid te benutten om de noodzakelijkheid te bepleiten van het verschaffen van voor schotten tegen een lager rentetype, omdat met de daling der loonen in de groote steden en de lage loonen in Heine plaatsen en op het platteland, de huidige huren vrijwel niet zijn op te brengen. De Wijnaccijns De bepalingen op de uitvoering van de wetswijziging, krachtens welke behalve wijnaccijns voor wijnen met een alcoholge halte boven 15 pCt. ook gedistilleerdoc- cijns verschuldigd zal zijn, zijn opgenomen in een Kon. Besluit van 15 Maart, opgeno men iin de „St.-crt." van 1 April. De regeling treedt 16 April eue. in wer king. Bezuiniging. Gerekend van 1 April zal bij de poste rijen cn telegrafie, aan do ambtenaren, die geen eigen huishouding hebben, do vasta vergoeding van 2 pot. dor jaarwedde bij verplaatsing niot meer worden toegekend Uit de Stecnir.dustrie. Loonsverlaging. Vaz Dias meldt aan de „Msbd." uit Amc- rongou De bond van steenfabrikanten heeft den arbeiders in hare bedrijven aangezegd, dat de loonen met 25 pet. zullen worden ver laagd. De arbeiders kunnen met deze verlaging niet accoord gaan, dooh zouden wol een verlaging van 10 pet. kunnen goedkeuren. Do Stueadoorsloonen. Naar do „Volkskrant" verneemt, zullen als gevolg der onderhandelingen, bij de hernieuwing der collectieve arbeidsover eenkomst, de stueadoorsloonen ongewij zigd blijven. Uit do Sigarenindustrie. Bij de verschillende sigarenfabrikan ten te Amsterdam word gisteren niet ge werkt. De reden hiervan is het volgende: Het oude collectief contract was 1G Maart afgeloopen. Daar toen het nieuwe contract nog niet klaar was, werd een tusschenre- geling aangeboden. Deze werd aangenomen door alle bon den, behalve door do Federatie. De bij dezen bond aangeslotenen belet ten nu do anderen aan het werk !e gaan. Loonsverlaging. Do Alg. Bond van Tabaksbewerkers hield Zaterdag 1 April een algemeene vergade ring tot bespreking van de houding aan te nemen inzake de voorstellen der werkge versorganisatie tot loonsverlaging van ge middeld -15 pet. In deze vergadering werd een motie aangenomen waarin besloten werd, zich bij de voorgestelde loonsverla ging neer te leggen, hoewel daarbij do grens der mogelijkheid reeds overschreden geacht wordt. - De gewone audiëntie van de Ministers van Marine a.i., Waterstaat én Koloniën, zullen respectiyelijk op Donderdag, Vrij dag en Zaterdag as. niet plaats hebben. berichte Galgenhumor. Een landgenoot, die vermoedelijk op 1 April een belastingbiljet had thnis ge kregen, had er niettemin het geld voor over om in een der bladen de volgende advertentie te plaatsen: Lieve A1 v a, kom terug, 12 pCt. geboden. Eenige belastingbetalers. Een gelukkige gemeente. - In de raadsvergadering van Frane- kor doe ld o do burgemeester mode dat van den inspecteur der belastingen bericht is ontvangen, dat het aan hoofdelijken om slag geheven bedrag erg meevalt. Reeds is ƒ35.000 meer ontvangen dan geraamd was en dit surplus zal waarschijnlijk stij gen tot ƒ50.000. Do bedoeling is dif meer dere aan de belastingbetalers terug te be talen, zoodat men denkelijk 25 pet. van den gestorten hoofdelijken omslag terug ontvangen zal. „Volle". Stationsdiefstal. Men schrijft uit Venlo aan „De Tijd": Waar in Venlo de laatste paar jai'en reeds viermaal het stationsemplacpment to-t terrein van inbraak cn diefstal werd gekozen en het tot heden niot mocht ge lukken de(n) dadcr(s) to vinden wekt hot bericht, dat men ditmaal de daders op het spoor schijnt tc zijn algemeene belangstel ling, niet het minst onder het spoor per soneel van wie velen do vordenking op zich meenden te voelen branden. In voorarrest zijn nu een ladingmees- ter en een timmerman. Meerderen zijn er blijkbaar bij betrokken, zelfs het hyper modernste middel, de hypnose, zou ia bet spel zijn geweest. Zaterdagmiddag was de officier van justitie, mr. Rieter uit Roermond mol in specteur Sm'ieis ter plaatse voor het ver dero onderzoo!' Zonderlinge gescliiedenis. Zondag is uit het Galgoveen onder de ga meento Borkel, naar de „Tel.'' meldt, hot lijk opgehaald van een ongeveer 30-jari- gen Duitschor, woonachtig te Tilburg, in kleedingstukken, die op den kant lagen, zou naar verluidt oen notitieboekje zijn; gevonden, waarin geschreven was: Ik ben de moordenaar van Mr. Wijnman. Men neemt dit echter niet au serieus, daar de Duitscher niet goed bij het hoofd was. Eenige andere Duitschers hadden de Til- burgsche politie reeds eerder voor hemi gewaarschuwd. Bankop lichting. Een groote bank te Rotterdam ie he* slachtoffer geworden van oen reeds go- ruimen tijd achtereen gepleegde oplich ting. Coupons van aandeelen dor bank zelf moeten ontvreemd zijn voordat ze geregifl treerd waren en dan later zijn aangeboden op verschillende namen van effectenhan delaars, soms ook van particulieren. HeC aldus ontvreemde bedrag kan wel GO a 70 mille bedragen. De mogelijkheid is groot! dat de daders zich onder het eigen per-' soneel der bank bevinden. Het onderzoek wordt voortgezet.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1