buitenland. BINNENLAND. 3e Jaargang. 20 SPAART 1922 No. 3777 (eABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 1» cent per week, >2.60 per kwartaal. Kj onre Agenten 20 cent per week, 2.60 per kwartaal p,.„co per poel 2 06 per kwartaaL jr,t Gemnstreerd Zondageblad Je voor de Abonné;e verkrijgbaar betaling van 60 ct per kwartaal, bp vooruitbetaling. Af- vaderlijke nummers 0 et., met Geïllustreerd Zondageblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 85 oent por regel Overige dagen t> cent per rege. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dnbbele van het tarief berekend. KLED1E ABVEBTEN1IES, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur e„ verhuur koop en verkoop f 0.7a 'a Zaterdag, overige dagen 10 50 jit nummer bestaat uit twee bladen PROPAGANDA. In alle plaatsen moot er |jjn voor de politiek. Overal is actie noodig. Daarom worden zooveel mogelijk op allo jen waar onze courant wordt gele- propagandia ver godieringen gehouden. RIJPWETERING. .Woensdag 2 2 Maart. Spreker Pastoor P. J. d e K o k, van Oude we te- lü)g. In oafé Rustoord, te 1% uur. Voor de Jsden der B.-K. Kiesv. Rijpwetering en Oud-Ade. Sociale wetgeving. De critiek op de sociale wetgeving be- Ireft hoofdzakelijk de Arbeidswet en de juitvoering der sociale Verzekeringen. Vooreerst dan de Arbeidswet. Men moge critiek uitoefenen op deze jret, men moge die critiek ook niet be- iparen aan het verleden week gepubli ceerde voorstel tot wijziging maar men outhoude zich van een onvergeeflijke on rechtvaardigheid in zijn beoordeeling. En die onvergeeflijke onrechtvaardig heid is deze: dat men vergeet, dat ge héél ons parlement en gehèèl het niet-re- rolutionaire gedeelte van ons volk in No vember 1918 blij en dankbaar was, dat lederland had een Mr. Aalberse als Mi nister van Arbeid die klaar stond met lijn sociale wetten, met name ook zijn Irbeidswet, toen ons land een groot ge- /aar dreigde. f terecht herinnert daaraan het Ka merlid Engels in het jongste nummer van ,M Patroonsblad". Wij zijn er vast van overtuigd, dat menige bibberende oud-liberaal in No vember 1918 niet op de plaats gebleven was, waar hij nu nog zit. Nederland mocht aan den oorlog zijn ontkomen, aan den storm der revolutie ware het wker niet ontsnapt. Het vertrouwen der christelijke arbeiders wereld in deze Regeering om het maar breed en naar waarheid te zeggen heeft ons land behoed voor den grootsten aller gruwe len, den vreeselijken burgeroorlog. En vervolgens de uitvoering der soci- lle verzekeringen. Dat ioderen, zelfs iedere midden-man, inziet, dat deze uitvoering lang niet ideaal is moet een ieder, die nog over •enige bescheidenheid beschikt, tot de Overtuiging brengen, dat ook de Minister van Arbeid zulks wel zal inzien! En dat Minister Aalberse over een voldoende mate van bekwaamheid en energie be- ihikt, om, waar mogelijk, fouten te verbeteren, leemten aan te vullen be hoeft niet te worden gezegd. Wij spa- tieeren met opzet in den vorigen zin: jraar mogelijk In bovenbedoeld artikel zegt de heer Engels, voornamelijk doelend op de so- riale verzekeringen: Medewerking was er nergens, kon ook nergens zijn, omdat men de organen van den gorganiseerden arbeid niet wilde erkennen, en wijl de organen van geor ganiseerde werkgevers meer waren or ganismen van zuiver convervatief libe ralisme, dan van verstandige hervormen de beteekenis. Tengevolge daarvan is ontstaan 'de overdreven en grootendeels overbodige ambtenarij bij de u'tvoering der so- oiale wetgeving, een euvel dat men in de eerste plaats moet wijten aan eigen tekortkoming, en niet aan een Minister, Iwijl deze geen enkel ander middel had, om de noodzakelijk geworden staatsbe moeiing tot eenig practisch resultaat te brengen. Inderdaad, dat alles mag wel eens dui- "elijk worden gezegd. En 't wordt tè weinig duidelijk gezegdl Anders ware ons wellicht bespaard geble ven de laten wij ronduit zeggen: orger- ms dat in den Kieskring Overijsel de Katholieke kiezers Minister Aalberse, die W- 2 op liet advies was geplaatst, (een «aats, die toch nog maar waarscliijnlijk- ïeid van verkiezing geeft) hebben ge- 5npt naar no. 3. Waardeering van harden en noesten ar- Deid ook ai js n>3n er jn au0 Peel en ,mede eens en heeft men er gegron- 6 critiek op is ook in de politiek eisch 11 fatsoen en zedelijk© plicht I HET VOORNAAMSTE NIEUWS. ConclaafSt V3" M°tU ProPrio over het staking aan den Rand geëindigd, ^andnj tot zes jaar hechtenis veroor- Verandering van de wet op de echtscheiding. In de Kamer is een ontwerp ingediend, waarin voorgesteld wordt om af te schaf fen het wetsartikel, waarbij een huwelijk verboden w or dit tusschen den.ge.ne die echt breuk pleegt en de medeplichtige. Duitschland. De onlusten te Petersdorff. Do voornaamste getuige van de Po tors- dorff-affaire, zekere Scheinert, is vermoord gevonden op den weg van Zaerse. iSeaohnert was vroeger lid van de Selbst- soliutz-organisaties Hij ie blijkbaar in een hinderlaag gelokt door lieden, die er belang bij hadden, hem uit den weg te ruimen. Het lichaam was stevig gebonden en met talrijke kogels doorboord. Hongarije. De Regeering en Ex-koning Karl. Naar het Hong. Corr. Bur. van offioieele zijde verneemt, heeft de Hongaarsche re geering de totale waarde van de in Hon garije gelegen vaste goederen, die tot het familiebezit der Habsburgers behooxen, n.1. een bedrag van vijf millioen kronen aan ex-koning Karl ter beschikking gesteld ter bestrijding van de kosten van zijn le vensonderhoud. Hot beheer van het vermo gen is met toestemming der Hongaarsche regeering aan den gevolmachtigde van .den ex-koning, dr. Gratz, overgedragen. Egypte. Ongeregeldheden te Cairo. Terwijl de koning van Egypte van de militaire revue terugkeerde, werd er een vijandige betooging gehouden. De menigte wierp de politie met steenen, waarop deze een aantal schoten loste. Verscheidene per sonen werden gewond. Zuid-Afrik a. De staking aan den Rand. De mijnwerkers hebben de staking voor geëindigd verklaard. Smuts heeft een oproep uitgevaardigd om hun, die door de Rand-rebellie geleden hebben te hulp te komen. Britsch-lndië Het vonnis tegen Gandhi. Gandhi, de leider der nationalisten in Britsch-lndië ia veroordeeld tot zes jaar hechtenis. De opvolger van Montagu. Viscount Peed is benoemd tot minister voor Britsch-lndië als opvolger van Mon tagu. Visoount Péel, de nieuwe minister voor Britsch-lndië, behoort tot de unionistische partij. In 1917 werd hij als parlementair secretaris verbonden aan het National Ser vice Departement, van 1919 tot 1921 was hij onderstaats score taris van Oorlog. Japan. Een bomaanslag. Uit Tokio wordt gemeld, dat Zaterdag vlak voor den hoofdingang van het keizer lijk paleis aldaar iemand, die oen bom ver borgen had onder zijn Meere-n, door een te vroeg ontploffen dder helsclie machine werd gedood. Uit het onderzoek der poli tie bleek duidelijk, dat die persoon de be doeling had gehad, om een bom in het kei zerlijk paleis te werpen, want op het o ogenblik dat ze sprong, richtte hij zich juist naar de hoofddeur teneinde den drem pel te overschrijden. Op het slachtoffer vond met een brief, waarin de leden der regeering op lie.vige wijze werden aangevallen. Verscheidene voornam© persoonlijkheden uit de politieke wereld hebben de laatste dagen dreigbrieven ontvangen. Van het Vaticaan. Pauselijke plechtigheden buiten het Vaticaan. De Romeins olie correspondent seint aan lVDe Tijd1": Een halfambtelijke mededeeling zegt, dat het niet onmogelijk is, dat Z. H. de Paus ter gelegenheid van het aanstaande Euoharistisoh Congres de zegen met het Allerheiligste zal geven op het Sint Pieter- plein en dat Hij op a-s. H. Sacramentsdag de processie zal houden onder'de kolon- naden van het Sint Pietersplein. Het Motu Proprio over het conclaaf. Het jongste nummer van de „Acta Apos- tolicae Sedis" van 15 Maart publiceert het Pauselijk Motu Proprio over het. Conclaaf. De tekst luidt ale volgt: Terwijl onlangs bij gelegenheid van het Conclaaf, waarin wij, door een ondoorgron delijk besluit van Gods Voorzienigheid, zon der eenige verdienste van Onzen kant, tot Opperhoofd der Katholieke Kerk gekozen zijn allee, dat op de vacatie van den Anns- tolischen Stoel en de <--o n Paus betrekking had, volgens de voor schriften van de Apostolische Constitutie, welke Onze Voorganger zg. Pius X den 25en December 1904 uitgevaardigd had, geschiedde, gaven Onze Eerbiedwaardige broeders hun eminenties de kardinalen in de dagelijks che vergaderingen, welke alge meen© voorbereidende bijeenkomsten ge noemd worden, reeds den wens ch te ken nen, dat na het gehouden conclaaf een hoofdstuk van genoemde Constitutie zoo zou gewijzigd worden, als door de tijdsom standigheden geëischt werd. Na rijpe overweging, stellen wij daarom, uit eigen beweging en met volkomen ken nis der zaak. het volgende vast Afschaffend©, hetgeen in de Consti tutie van Pius X Vacante. Sede Apostolioa tit. II, cap. 1, n. 33 wordt voorgeschreven, bepalen Wij, om den kardinalen, die ver af wonen, den tijd te geven om de Eeuwige Stad t© bereiken, dat de duur van tien dagen, vastgesteld na het overlijden van den Paus vóór het begin, van het co-nclaaf, tot vijftien dagen zal verlengd worden. Bo vendien verleenen wij het H. College van kardinalen de macht, om het begin van het conclaaf nog twee of drie diagen uit te stel len, echter met de bepaling, dat, na ver loop van ten hoogste achttien dagen, al de kardinalen, die aanwezig zijn, onmiddel lijk het conclaaf moeten binnengaan om tot de keuze van den nieuwen Paus over te gaan. Wat de novendalia betreft, moeten, met nakoming van hetgeen in artl I, oap. V, n. 26 van genoemde Constitutie over de H. Missen van Requiem, welke de drie laat ste dagen op plechtiger wijze opgedragen worden, voorgeschreven wordt, de kardi nalen in him eerste vergadering de dagen vaststellen, waarop de zes eerste H. Mis sen van Requiem zullen opgedragen wor den. II. Hetgeen in tit. II, cap. II, n. 38 van dezelfde Constitutie wordt vastgesteld, wenschen Wij zoo te z?en toegepast, dat het iederen kardinaal vrijstaat, ofschoon het hem geoorloofd is twee dienaars, geeste lijken of leeken, of een geestelijke en een leek, te hebben," slechts een dienaar in het conclaaf mede te nemen, hetzij deze gees telijke of leek is. Wat evenwel over de die naren, die aan een zieken kardinaal toe gevoegd worden, gezegd wordt, blijve ge heel onveranderd. III. De bepaling, welke over de H. Communie der kardinalen in tat. II cap. II n. 54 vastgesteld wordt, wijzigen Wij aldus, dat het iederen kardinaal geoorloofd is de H. Mis op te dragen. Wie echter, om welke reden ook, de H. Mis niet opdraagt, zal in 'n aangewezen kapel onder de gewone H. Mis tot de H. Ta-fel naderen. Wij bevelen, dat dit schrijven, dat ,,muto proprio'' gegeven ia, in tegenwordigheid van alle kardinalen in de eerste algemeen© vergadering, welk© na den dood des Pau sen zal gehouden worden, zal voorgelezen worden. Niets, wat dan ooik, zal er tegen ingebracht kunnen worden. Gegeven te Rome bij St. Pieter, den len Maart 1922, in het eerste jaar van ons Pausschap. PIUS P.P. XI HET VOORNAAMSTE NIEUWS. De uitslag der stemmingen in den Leid- schen Kieskring. Staking onder de houtbewerkers. De oeconomische politiek der regeering. (Binnenland, 2e blad). Voorstellen van Ged. Staten aan Prov. Staten van Zuid-Holland. (Binnenland, 2e blad). R.-K. STAATSPARTIJ. De algemeene vergadering van den R.- K. Bond van Kiesv., waarin het nieuwe Katholieke Staatsprogram zal worden be handeld, zal waarschijnlijk 13 Mei te Utrecht worden gehouden. Het Concept-program verschijnt nog deze week in de pers. DE KATHOLIEKE LEIDSCHE LIJST. In het gebouw 'der R.-K. Leesvereeni- ging te Gouda hield gisteren het bestuur van den Kamerkieskring Leiden een open bare bijeenkomst, tot vaststelling van den uitslag der verkiezingen van Kamercan- didatcn. De heer Niehof Werning, voorzitter der R.-K. Iviesvereeniging te Gouda, heette het bestuur van den Leids&hen Kieskring van li arte welkom en dankte namens de Goudsche Iviesvereeniging het Kieskring- bestuur voor de eer, deze belangrijke bij eenkomst in Gouda to houden. Als bewijs van erkentelijkheid bood het bestuur van do Goudsche Jviesv. den aan wezigen als souvenir een Goudsche pijp en een pakje siroopwafelen aan. Terstond werden de lange pijpen gestopt en aange stoken aan een inmiddels binnengebracht ouderwetscli kooltje vuur. De lieer A. J. Oostdam, voozr. van het Kkringbesluur, dankte hot hesfuun der Goudsche Kiesvereeniging voor deze aar dige attentie en sprak de hoop uit, dat deze gemoedelijke Vreedzame stemming het aanstaande verkiezingswerk volkomen zal blijven beheerschen. Onder leiding van den voorzitter van het Kieskringbestuur begint daarna de behandeling der ingekomen uitslagen der locale stemmingen tot vaststelling van den totalen Kieskringuitslag. De secretaris doet mededeeling dat de R.-K. Kiesvereeniging te Koudekerk a. d. Rijn slechts een proces-verbaal had in gezonden, zonder bijvoeging van gebruikte en ongebruikte biljetten en verdere of- ficieele stukken. Men besloot deze uitslag niet mede te rekenen. Van do R.-K. Kiesvereeniging te Noot dorp werd op 17 Maart de uitslag met bijbehooronde stukken ontvangen. Aan vankelijk was men van meening dat dit pakket te laat door den secretaris ont vangen is, maar uit de circulaire, rondge zonden door het Kringbestuur ter rege ling der stemmingen, blijkt dat de pak ketten vóór 17 Maart moesten verzonden worden, maar niet dat ze vóór 17 Maart door den secretaris van het Kieskringbe stuur moesten ontvangen zijn. De stem ming te Nootdorp werd nu medegerekend. Mocht echter blijken, dat deze stemming eenige wijziging in den officieelen uitslag veroorzaakt, dan zou men deze kwestie nader bespreken en behandelen. De uiLslag der stemmingen in de locale verkiezingen wordt daarna als volgt vast gesteld: Uitgebracht 31013 Van onwaarde 298 Mr. Dr. Kooien 12812 F. A. Moerel 10343 A. J. Loerakker 9467 Mevr. S. L. C. Bronsveld—«Vitringa 9466 H. J. Borghols 9209 J. M. H. Balvers 3527 Mr. P. J. M. Aalberse 2068 Mr. Dr. Jan Best 2040 Mej. J. M. J. A. MeyeB 1754 Th. C. Wesselingh 1667 Prof. Mr. J. A. Veraart 1374 J. Barend se 1336 L. M. G. van Well 1307 H. Stulemeijer 830 J. A. Mo nod de Froideville 792 J. Rijneveen 703 Het advies luidde: 1. Mr. Dr. Kooien; 2. F. A. Moerel; 3. A. J. Loerakker; 4. H. J. Borghols; 5. Mevr. S. L. G. Bronsveld—-Vi- tringa. H. J. Borghols en mevr. BronsveldVi- tringa hebben dus van plaats verwisseld. Bij nadere beschouwing ontdekte men dat in de tellingen van 13 plaatselijke Ui svereonigii;?- een kleine vergissing moet hebben plaats gehad, die, gezien het het kleine verschfl in stemmental tus- sohen de 3 onderste candidalen nog wel eenige wijziging in de rangorde zou kun nen brengen. Voor de 2 bovenste plaatsen bestaat deze mogelijkheid niet. Aangezien de nu noodig gebleken hertelling gister avond niet kon gereed komen, werd voor die hertelling een commissie van be stuursleden benoemd, welke zoo spoedig mogelijk haar taak zal vervullen. Voordat de uitslag der stemming te Woerden in behandeling genomen werd, vroeg de voorzitter aan den secretaris, met het oog op loopende geruchten omtrent onregelmatigheden bij de candidaatstel- ling aldaar gepleegd, of van de R.-K. Kiesvereeniging te Woerden een goede en regelmatige candidatenlijst ontvangen werd. De secretaris deelde mede, dat de R.-K. Kiesvereeniging te Woerden slechts Mr. Dr. Kooien had gecandideerd, maar dat deze lijst te laat werd ingezonden en daarom niet bij de candidatenlijsten werd opgenomen. Na het vaststellen van bovenstaanden uitslag werd door eenige bestuursleden een vergelijk gemaakt tusschen de pro paganda, welke ten gunste van de can didalen Balvers en Moerel is gevoerd. Hoewel eenig verschil hierin onderken- nod, werd loeh door bedoelde bestuurs leden over het geheel de actie ten gun ste van beide candidaten levendig be treurd. De Kamerverkiezingen. De uitslag van de stemming in den Rijks- kieskring Middelburg is geheel ia overeen stemming met het Politiek Advies: 1. L. A'. Fruytaer, 2. F. J. L. M. van Woesberghe, 3. J. W. Vienings, 4. G. Adriaanssens. Naar de „Voorwaarts" verneemt, is de uitslag van de ..stemming over de volgorde van de soc.-dem. Kamercandidaten in het kiesdistrict Den Haag zoodanig, dat de tweede plaats, welke thans Ossendorp be zet, zal ten deel vallen aan wethouder W. Drees. De volgorde is1. K. ter Laan, 2. Drees, 3. IJzerman, 4. Ossendorp. Hot ge volg van deze stemmnig is, dat zeer waar schijnlijk de hee-r Ossendorp niet in de Ka mer zal terugkeeren. Steeds meer Candida ten. De „Tel." meldt dat behalve voer den heer Teenstra nu ook rcg. vqor d>n anderen uitgetreden vr:: --1 ------ - v- Bcresteyn een afzender! :1-o is d* prof. Kernkamp wordt gestioht met can didatenlijsten in alle kieskringen; het wordt een „neutrale" partij der „cultured* Een handel s-r eizigera- p a r t ij t j e. Naar de „Tel" verneemt, heeft een groep handelsreizigers besloten om bij de aa Ka mer verkiezingen met een eigen candidaat uit te komen. Intern. Conferentie te Warschau. De vertegenwoordiging der Ned. regeering. De Pookche regeering, overtuigd vaa de noodzakelijkheid van internationaal ioverleg nopens de in Oostelijk Europa heerschende epidemieën, die een gevaa® zouden opleveren voor don gezondheids toestand in geheel Europa, heeft alia Europeesche staten, benevens de niet- Europeesche staten, die in don raad van den volkenbond vertegenwoordigd zijn, uitgenoodigd tot een internationale con ferentie op Maandag 20 Maart a.s. te Warschau. De Nederlands oh e regeering heeft de uitnoodiging tot deelneming aan deze con ferentie, welke gehouden zal worden on der de auspiciën van den volkenbond, aan vaard en tot haar vertegenwoordigers be noemd D. baron v. Asbeck, Hr. Me. bui tengewoon gezant en gevolmachtigd mi nister te Warschau en dr. J. Th. Terburghj hoofdinspecteur van de volksgezondheid te 's-Gravenhage. Het Levensverzekeringsbedrijf. Wettel ij ke bepaling en. Verschenen is het Voorl. Verslag (Twee de Kamer) over het wetsontwerp tot vast stelling van wettelijke bepalingen t. a. v, het levensverzekeringsbedrijf. Verscheiden leden wensobten op ver- sohillaad© punten ingrijpende verbetering. Sommige leden bepleitten Staatsmono polie. Er zijn thans iu ons land bij de 100 maatschappijen. Enkel© leden wensohten ook. de brand verzekering onder wettel ijke controle. Zeer vele leden achtten de regeling t. a. v. buitenlandsche maatschappijen onvol doende. Uit het houtbedrijf. In staking. In een Zaterdag te Amsterdam gehou-« den vergadering van de hoofdbesturen van de organisaties van werknemers in het houtbedrijf is besloten het voorstel van de werkgevers, hetwelk een loonsverla ging van iO pet, inhoudt, niet te aanvaar den. Zoowel de R.-K. en Christelijke orga nisaties als de modernen en de federatie hebben te Amsterdam de staking afgekon digd tegen hedèn. De staking omvat zoowel de houtzage rijen, kistenfabrieken en kuiperijen ali het werk in de houthaven en in den hout handel. In andere plaaLen van ons land zal waarschijnlijk lieden of in den loop der volgende weck de slaking worden afge kondigd. Hedenmorgen zijn. de houtbewerkers in Amsterdam, Groningen en Hoogezand-Sap- pemcer in staking gegaan. De leiding der staking berust bij een combinatie van sa menwerkende organisaties, met name de R.-K.-, Christelijke-, Moderne en Federa tieve vakbonden. Dc staking omvat de hout zagerijen, de houtschaverijen en kistenfa brieken ein die bedrijven, waarin hoofdza kelijk ongeschoold personeel werkzaam ia. In Amsterdam staken 1300 arbeiders, in! Groningen pl.m. 150 en in Hoogezand-Sap- pemeer 45. Vermoedelijk zal de staking zich mog in andere plaatsen uitbreiden. Zoo ia het vrij zeker, dat heden nog in Winscho ten het werk zal worden neergelegd. De stakers ontvangen van de vakbonden, van welke zij leden zijn, uitkeering, terwijl voor de ongeorganiseerden door do combi natie der samenwerkende organisaties eert regeling zal worden getroffen. De banketbakkerij en de Arbeidswet. De Ned. Banketbakkersvcreaniging, af* vereeniging yan patroons, en de drie arbei- dersvereenigingen voor het banketbakkere- bedrijf (de R.-K Bond, de Chr. en de Alg. Bond) hebben den Minister van Arbeid eert requesifc gezonden, waarin woidit verzocht# bij de wijziging van de Arbeidswet een be paling op te nemen, die het mogelijk maakÜ op 3, 4 en 5 Dec. langer dan 11 uur (16 uur) per dag te mogen werken. De outillage der werkplaatsen ka-n vooï die drie dagen niet zoo ingericht worden# dat. het op die dagen verlangde (dat vaak' zelf niet uitgesteld kan worden), in de toe gestane 11 uur verricht kan warden- Staking landarbeiders. De landarbeiders te Somni:':?d.jk, eilantl Over-Flakkee, hebben geweigerd met eei|j belangrijke loonsverlaging accoord tot gaan. hetgeen tengevolge heeft gehad, da»] tot, uitsluiting van de ge* er?.arbeiders zijn overgegaan. i n.aatrcgel was ten uitvöe^j - I— i ook"de niet-georganiseetl i s hol werk neer.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1