buitenland.
binnenland.
13e Jaargang.
MAANDAG 6 MAART 1922
No. 3765
PeABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week, 12.60 per kwartaal.
Bij onre Agenten 20 cent per week, B.CO per kwartaal.
Franco per poBl '2 86 per kwartaal
o.i Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar
,,,n betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af-
onderlijke nummers 0 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN.
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per rcg
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele
van het tarief berekend.
KLEINE ADTEBTENTIEN, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en verhuur
koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige daeen f0.50
j)jt nummer beslaat uit twee bladen
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
De gezamenlijke Bisschoppen van Spanje
roepen op tot een kruistocht tegen den
voortgang van de geloof- en zeden-onder
mijnende krachten en invloeden.
De bolsjewiki werken met ijver aan het
herstel van de vloot
De onlusten te Fiume. -
Duitschland.
Smeets veroordeeld.
Smeets. de leider de afscheidingsbewe
ging in Rijnland, is tot 5 maanden, hechte
nis veroordeeld.
Engeland,
De uitlevering van keizer Wilhelm.
bi antwoord op een. in bet Lagerhuis ge-
telde waa-g door den. coalitie-unionist
Doyle, wanneer de Engeische regeering
voor liet laatst bij de Nederlandscbe beeft
aangedrongen op uitlevering van den per
soon der keizers, en of de kans nog bestaat
dat ook eenige andere hooggeplaatste
Dnilschers. alsnog zouden worden uitge
leverd, heeft namens de regeering Sir Gor-
don Hewant, de nieuw benoemde Lord
Hoofdrechter voor Engeland geantwoord.
Deze zeilde, dat de regeering op de nota
dd. 24 Maart,20 van de Nederlands ohe re
geering geen antwoord heeft gekregen. De
Opperste Raad, zeide Sir Gordon (thans
Lord He wart) zal omtrent de andere be
trokken Duit sellers beslissen.
Doyle heeft daarop nog geïnformeerd of
v iets gedaan zal worden vóór de a.s.
nieuwe verkiezingen, daar bij die vorige de
rwestie.der uitlevering een rol beeft ge-
De politieke crisis.
Volgens de „Daily Chronicle" is de span
ning in den binnenlandseben polit-ieken
joestand verminderd. Alle liberale leden
van liet kabinet hebben aan Lloyd George
verklaard, dat zij met hem zullen aftre
den, indien de minister-president inder
daad tot heengaan zou besluiten.
■Mi
Te Loughborough heeft minister Chur
chill een rede gehouden, waarin hij den
linnonlandscben politieken toestand heeft
iproken. Z. i. zal er een belangrijke po-
eke strijd komen. Hij hoopte, dat deze
aam de zijde van zijn partijgenoot-en vol
gens een weloverwogen plan en onder kun
dige leiding zou worden uitgevochten met
een goed georganiseerde en geoombineer-
neerde macht.
De groote strijd in de toekomst zal gaan
tegen het steeds groeiend gevaar van het
communisme. Vereenigd zullen wij stand
houden, verdeeld zullen we het onderspit
Ül delven. Ik zie, eindigde Churchill, den
dag komen, waarop de coalitie de blijven
de nationale partij zal zijn.
Rusland.
?e bolsjewiki en het herstel van de vloot
Do „Msb."'-redacteur te Parijs verneemt,
dat Stachewslri, die tijdens tsaar Ni colaas
marine-attaché was, voor de sovjets ver
schillende reizen beeft volbracht in Dene
marken, Zweden en Duitsebland en daar
heeft onderhandeld met tal van werven en
'Vertegenwoordigers van de scheepvaartin
dustrie men raadt bet in geen tienen
waarvoorom de Russische vloot
hersteld te brijgen.
Stockholm o.a. zijn allerlei middelen
voor den zeeoorlog gekocht als onderzeeërs
mijnen en dergelijke benoodigdheden, ter
wijl met de werkplaatsen Stinnes onder
handeld is over de reparatie van de oude
Russische schepen. De werven van Stinnes
lijn niet alleen bereid, die schepen te re-
'Pareeren, maar ook om deskundigen en
kerkvolk naar de voormalige Russische
werven te sturen, om de hers tellingen al-
aar te verrichten.
In Denemarken is o.a. onderhandeld met
de werven Durmeister Wekten, Sturz, Niel-
•en en Winter.
Toen Stacliewski te Moskou is terugge
ven met de verschillende begrootdn-
^n en aanbiedingen, die hem waren go-
daan, waren de sovjets er met groote over
haasting bij, instructies te verzenden om
aan te nemen.
Spanje:
Een gemeenschappelijk schrijven der
Bisschoppen.
^Proep tot een nieuwen
Kruistocht.
Het Spaamsche episcopaat heeft een ge-
eenschappelijk schrijven, onderteekend
r [e acbt aartsbisschoppen, den pa-
Serfi •°0!r ^est-Indië en al de zeven-en-
vo]kSC'10l)Pein' Spaan-
het schrijven verklaren de hooge
°rstem dat de tijden der kruistoch
ten teruggekeerd zijn en dat een ware
volksbeweging noodig is, om den voort
gang van de geloof-en-zeden-ondermljn en-
de krachten en invloeden tegen te gaan.
De bisschoppen roepen het Katholieke
volk van Spanje tot dien nieuwen kruis
tocht op en ontwikkelen een breed program
van-aotae, dat verwezenlijkt zou moeten
worden. Het program omvat o.m. de stich
ting van een volks-ur'versiteit, uitbreiding
en versterking van de Katholieke pers. ac
tie voor een uitbreiding van het ware Ka
tholieke volkslcv stichting van lagere
en technische scholen en instelling, met
behulp van den staat, van een ouderdoms
pensioen.
De correspondent van de „Times" te Ma
drid, die deze bijzonderheden aan zijn blad
seint, voegt, er nog aan toe, dat er sedert
©enigen tijd een „interessante ontwikke
ling" zich onder de Spaansche Katholie
ken, speciaal onder de arbeiders, voordoet.
Talrijke vakvereenigingen zijn opgericht,
die op het oogenblik reeds meer dan
800.000 leden tellen. Vooral onder de land
bouwers breidt de beweging zich in sterke
mate uit; ze wordt- in de hand gewerkt
door verschillende edellieden, welke hun
land onder het volk verdeeld hebben.
Zoo zal de oproep van de Spaansche
bisschoppen een welvoorbereiden en vrucht
baren bodem vinden. „Msb."
Italië.
De,.Kamer-voorzitter treedt af.
De „Tribima" meldt, dat de Nicola, de
voorzitter van de Kamer, zijn ontslag hoeft
ingediend en dus hij op dit besluit in geen
geval zal terugkomen.
De onlusten te Fiume.
De toestand.
De bladen vernemen dat de gevechten te
Fiume zeven uur hebben geduurd. De fas
cisten kregen krachtigen steun van een ka
nonneerboot onder bevel van den afge
vaardigde Giunta, die aan de Italiaamsche
torpedobooten had weten te ontkomen.
Volgens de „Paese" zijn er acht dooden
en talrijke gewonden.
De „Tempo" zegt, dat de troepen van
Zanella zich te Drenova verzameld hebben
en van plan zijn om met behulp der Kr oa
ten een tegen-offensief te beginnen. Naar
verluidt, moet Zanella schriftelijk zijn eere
woord hebben gegeven zich voor goed uit
het openbare leven van Fiume te -zullen
terugtrekken.
De aansluiting b ij Italië
geproclameerd.
De gouverneur Zanella heeft een pro
clamatie uitgevaardigd, waarin hij mede
deelt, dat. hij tem gevolge van den loop der
gebeurtenissen gedwongen is zich aan de
revolutionmaire troepen over te geven. Hij
draagt derhalve de macht over aan het
nationaal oomité en de burgerwacht.
Een nieuwe voorloopige regeering heeft
zioh geïnstalleerd in heit paleis va-n den
gouverneur.
De „Epooa" meldt, dat het comité voor
natianale verdediging een manifest heeft
doen aanplakken, waarin de aansluiting
van Fiume bij Italië overeenkomstig het
resultaat van het plebisciet van 30 Decem
ber "1918 wordt geproclameerd. In een an
der manifest wordt de handhaving van de
openbare orde toevertrouwd aan de Ita
liaamsche karahiniers.
Uit Fiume wordt gemeld: Zanella, de
gouverneur van Fiume en Bellasschi heb
ben zich te Fiume aan boord van een tor
pedojager begeven, welke naar een ombe
kende bestemming is vertrokken.
Marokko.
In een hinderlaag gevallen.
Een patrouille van dertig inlandsolie
ruiters onder bevel van twee officieren en
c.eu adjudant zijn in een hinderlaag geval
len, waarin d)e nog niet onderworpen stam
der Ohaib haar had getokt-
De overval had plaats dn het grensgebied
der Fransohe en Spaansche zones. Allen
zijn in de pon gehakt. Een officier, die
doodelijk gewond was, heeft voor dat hij
stierf, nog inlichtingen gegeven over het
gebeurde.
China.
De staking te Hongkong.
Na een conferentie tussohen reders en
vertegenwoordigers der zeelieden, die vijf
uur duurde, is de staking voorloopig bij
gelegd. De zeelieden zullen Woensdag het
werk hervatten.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS'.
Uitslagen van de stemming voor Tweede.
Kamer-candidaten uit verschillende ge
meenten.
De minister dringt aan op spoed inzake
de voorbereidende maatregelen voor de
Vleeschkeuringswet
Do Kamerverkiezingen.
Men schrijft aan „De Tijd":
Bij do stemming voor de samenstelling
in volgorde der definilieve lijst voor de
Tweede Kamer, in de R.-K. Kiesvereeni-
ging „Gelijk Recht" t Bolsward, op Za
terdag en Zondag 25 en 26 Februari gehou
den, behaalde dr. Jan van Best het hoogst
aantal punten en kwam alzoo van de laag
ste plaats tot no. 1, terwijl de afgevaar
digde A. C. A. v. Vuuren no. 2 werd ge
plaatst.
Verlaging van de ioonen dor zeelieden.
Een conflict te Rotterdam.
In de Vrijdag te Rotterdam gehouden
conferentie tussclicn de besturen van de
Scheepvaart-Yereenigingen en den Cen-
tralen Bond van Transportarbeiders, de
Christelijke en R -K. Bonden, is de da
tum, waarop de verliging der loonen van
de zeelieden zal ingaan, bepaald op 15
Maart. De organisaties zullen vergaderen
met hun leden en zullen, naar wij verne
men, adviseeren de verlaging te aanvaar
den.
Bovendien deelde de directie van de
Holland—Amerika-Lijn mede, dat ook de
Iconen van het civiel personeel verlaagd
zullen worden. De organisaties hebben
daartegen dadelijk teri krachtigste gepro
testeerd. In verhand met deze verlaging
is bij de reeder ij van gebre. Van Uden Za
terdag reeds een conflict ontstaan; de zee
lieden hebben geweigerd te monsteren
voor het stoomschip „IJssolhaven", dat
Zaterdag naar zee moest vertrekken. De
firma wilde nu reeds de verlaagde gages
uitbetalen, die bij de andere firma's pas
op 15 Maart zullen worden ingevoerd. Als
de reedcrij zich niet aan de oude voor
waarden houdt, zal het schip tot 15 Maart
blijven liggen.
Congres van (lo samenwerkende
Bouw vakorganisaties.
De achturendag.
Het congres der saaien werkende orga
nisaties van bouwvakarbeiders heeft Za
terdag te Utrecht de volgende motie aan
genomen:
gezien het drijven van den Ned. Aanne-
mersbond om voor het bouwbedrijf een
verlenging van den arbeidsduur te ver
krijgen en de stappen door de Regeering
in deze reeds gedaan;
protesteert krachtig tegen de voor de
bouwvakarbeiders beleedigende bewoor
dingen, waarin het adres van bovenge-
noernden bond, terzake den achturendag,
is vervat;
keurt het optreden van de besturen der
verschillende bouwvakorganisaties goed
en vertrouwt dat de besturen ook in de
toekomst al die maatregelen zullen weten
te nemen, welke zij noodig en mogelijk
achten, om dezen aanslag op den acht
urendag af te weren en den thans bestaan
den arbeidsduur, geregeld in de Arbeids
wet, ongerept le handhaven.
Het houtbedrijf.
Ont werp-contract.
De landelijke organisaties van werkne
mers in het houtbedrijf hebben aan de
patroonsorganisaties een ontwerp-con-
tract aangeboden, waarin de bestaande
loonen worden gehandhaafd, doch eenige
wijziging wordt voorgesteld, terzake van
de groepsindeeling, waardoor enkele plaat
sen in een hoogero gemeentegroep komen.
Verschillende andere voorgestelde wijzi
gingen bedoelen de structuur van het be
staande collectieve arbeidscontract te ver
beteren.
Do Vleeschkeuringswet.
Meer spoed.
De Minister van Arbeid heeft aan de ge
meentebesturen doen weten, dat het hem
gewenseht voorkomt, dat de gemeenten
spoediger voortgang met de vaststelling
der verordeningen en instructies der
Vleeschkeuringswet maken, nu het gewij
zigde wetsontwerp vermoedelijk spoedig
in behandeling zal komen.
De Minister zal aan H. M. de Koningin
voorstellen den termijn, bedoeld bij arti
kel 48 in bedoelde wet, thans nader te be
palen op 1 April 1922; eerst was 1 Ja
nuari j.l. vastgesteld.
Weer een nieuwe partij?
Een bedreiging?
In een Vrijdagavond te Arnhem, gehou
den vergadering van ambtenaren deelde de
heer Perdok, voorzitter van de vereeniging
van personeel in Rijksdienst, die op deze
bijeenkomst het woord voerde, mede, dat
door de gepensionneerden, wier aantal on
geveer 60.000 bedraagt, getracht zal wor
den eigen candidaten in de Kamer te bren
gen. Deze actie houdt verband met de
teleur stelling in de kringen der gepension
neerden over bet verwerpen van de Bur
gerlijke Pensioenwet, door de Eerste Ka
mer. In het begin van do volgende week
zal de nieuwe partij in Den Haag worden
opgericht.
(Zestig duizend kiezers d.w.z. hoogstens
twee protestzetels. En dan nog in de
veronderstelling, dat alle 60.000 zoo dwaas
zouden doen!)
R.-K. Werkgeversvereniging.
In een vergadering van het hoofdbe
stuur der Algemeen© R.-K. werkgevers ver-
eeniging is tot lid van den Nijverheidsraad
benoemd de heer J. de Vlam te Eindhoven,
sigarenfabrikant, lid van Ged. t-Saten van
N oord-Brabant.
Baad van bijstand directie economische
•zaken.
De minister van builcnlandsche zaken
heeft benoemd tot voorzitter van den
raad van bijstand van de directie van eco
nomische zaken van het departement van
buitenlandscho zaken mr. R. J. H. Patijn,
lid van dien raad, en tot secretaris den
heer H. A. Hooft, hoofdcommies aan ge
noemd departement.
Faillissementsaanvrage wethouder van
YVormcrvecr.
Zooals bekend is, werd tegen de ge
meente Wormerveer bij de ïïaariemsche
Rechtbank een faillissements-aanvrage
ingediend, die, nu het Rijk financieele
hulp in uitzicht heeft gesteld, wel zal
worden ingetrokken.
Thans zal naar de „Zaanlander" ver
neemt, door mr. Merens uit Haarlem op
7 Maart den dag waarop door de Recht
bank omtrent de faillissemnts-aanvrage
van do gemeente zal worden beslist bij
dezelfde rcchlbank een vorzoek tot fail
lietverklaring worden ingediend van den
heer. J'. Schrijver, wethoud van Wormer
veer, als procureur van mr. J. B. Bosman,
te Alkmaar.
Mr. Merens treedt weer op voor den
cliënt van mr. Bosman, n.l. de firma
Schulle te Alkmaar, die een vordering
heeft op wethouder Schrijvers wogens
schuitenhuur.
Do levering van water voor kaas.
Dr. van Hamel Roos schrijft in het
„Mbl. t. d. Verv.":
Wij vernamen door bemiddeling van
„Het Algem. Zuivelblad" dat in den laat-
sten tijd groote hoeveelheden kaas uit de
noordelijke provinciën naar het buiten
land verzonden worden, voorzien van het
Nederlandsche officieele controlemerk,
doch in hooge mate vervalscht met water
Het komt ons voor, dat ten deze onver
wijld strenge maatregelen tegen djt euvel
genomen beliooren te worden, daar het
hier om niet meer of minder dan om onze
goede reputatie in het buitenland gaat. De
bepalingen die ten opzichte van volvette
kaas gelden berusten gelijk bekend is,
op den eisch dat zich in de kaas 40 pCt.
vet moet bevinden berekend op de droge
stof.
Een kaassoort zal derhalve 50, 60 of
meer percenten water kunren bevatten en
natuurlijk toch nog voldoen aan den ge
stelden eisch, mits men maar zorg draagt-,
dait de resleerendo 50 of 40 pet. vaste stof
de vereischte hoeveelheid vet inhoudt.
Dat op deze wijze een waterig, afschu
welijk product doch toch nog voorzien
van bet officieele controlemerk den
goeden naam van onze Hollandsche kaas
langzamerhand zal vernietigen, behoeft
waarlijk geen betoog.
Wij bevelen deze aangelegenheid in de
aandacht onzer Regeering aan, die wij
betwijfelen het niet met bekwamen
spoed een einde aan dezen onhoudbaren
toestand zal maken.
Commissie inzake huiseigendom cn
politiek.
Het „Vad." maakt melding van de in
stallatie te 's-Gravenhage van een' oom
kon worden, nu het centraal co-
te oefenen op de politieke partijprogram
ma's in het belang yan de bouwnijverheid
en den huiseigendom. De voorzitter der
commissie is mr. A. van der Hoeven, lid
van de Eerste Kamer; secretaris is mr.
B. J. F. Steinmelz, rechtsgeleerd advi
seur van den Ned. Bond van Huis- en
Grondeigenaren en Bouwkundigen.
Leden zijn: L. Klaver en F. L. D. Nivard
te Rotterdam; P. Boendermaker en S.
Viseer te Amsterdam; J. S. Schouten,wet
houder te Rotterdam; dr. L. A. Radema
ker en mr. B. H. Vos te 's-Gravenhage.
Besproken werd op welke wijze in het
belang van den huiseigendom en de bouw
nijverheid op politiek gebied gehandeld
kon worden, nu het centraal centraal co
mité van den Bond besloten had, geen
zelfstandige belangenpolrtiek te voeren.
De volgende desiderata werden opge
steld en zullen aan do partijbesturen wor
den toegezonden:
le. Opheffing, zoo spoedig dit mogelijk
is, van de Huurwetten.
2e. De overheid trekke zich financieel
zooveel mogelijk terug van het terrein
der woningvoorziening.
3e. Bouw volgens de Woningwet voor
valide arbeiders geschiede zonder bijdra
gen.
4e. Beperking van de eischen voor ge
subsidieerden bouw.
Men zal zich eerst schriftelijk in ver
binding stellen met de hoofdbesturen der
politieke partijen om daarna een confe
rentie aan te vragen.
Uit den Middenstandsraad.
Zijn de pr ij zen te hoog?
De Middenstandsraad lieeft naar aanlei
ding van de verklaring van den directeur
der Landbouwhandelskamer dat de win-
keldrijvende middenstand van de verbrui
kers te hooge prijzen eischt, besloten den
Minister van Landbouw te verzoeken,
daaromtrent een onderzoek in to stellen.
In verband met -rechten over de con
currentie door ambtenaren, die handel
drijven bij wijze van nevenwerkzaamheid,
is besloten niet direct op te treden, doch
de fabrikanten te overtuigen geen goede
ren te leveren aan personen, die van den
verkoop er van geen hoofdmiddel van be
staan maken. Intusschen acht de raad
toch wel een onderzoek gewenseht, of de
concurrentie op zoo groote schaal wordt
gedreven als wordt beweerd.
De Middenstandsraad blijft bezwaar r|>
ken legen de faciliteiten aan de Handels
kamer verleend met betrekking lot hé
disconteeren van wissels nnrw c-.'Vnfsaa.
rantie.
De Raad heeft- bestolen ül Midden-,
standsbonden te wijzen op de wenschelijl;
beid om van zijn bemiddeling gebruik lc
maken om hunne wenschen aan de regee
ring kenbaar .te maken.
Uit het antwoord op een daartoe strek
kende vraag is den Middenstandsraad ge
bleken, dat naar de bedoeling van den be-
trokken Minister de Raad zich, ook nm
niet rechtslreeks in verbinding zal stelles
met Rijksdiensten, die voor den midden
stand werken. De Raad zal deze diensten
alleen mogen bereiken via het Departe
ment; evenzoo zullen ook de diensten zich
alleen via het Departement lot den Mid
denstandsraad mogen wenden.
Ncd. Tentoonstelling te Kopenhagen.
Onder leiding van den heer F. K. ,T. He
ringa, chef van de afdeeling Handel van
het departement van Landbouw, Nijver
heid en Handel, is Woensdag j.l. te
Utrecht, een vergadering gehouden van
belangstellenden bij do Nederlandsche
tentoonstelling, welke in den loop vaa
den aanstaanden zomer te Kopenhagen
zal plaats hebben.
De vergadering, voornamelijk bestaande
uit Industrieëlcn, was zeer druk bezocht
en de plannen der tentoonstelling werden
met ingenomenheid begroet. Uit de mede
deelingen van den voorzitter cn de leden
van do Commissie van Voorbereiding
bleek, dat de tentoonstelling in Denemar
ken zelf met groote belangstelling tege
moet wordt gezien en de kansen voor het
welslagenbijzonder gunstig mogen worder
genoemd.
De tentoonstelling zal uit verschillend!!
onderdeelen bestaan, o.a. een afdeeling In
dustrie, ondergebracht in een groot re-
bouw, een afdeeling Koloniën, een aïzo?
derlijke groep Schoone Kunsten, een in.^
zending op het gebied der Kunstnijver
heid, terwijl ook in landbouwkringen
animo bleek te bestaan om met een afdpe
ling Landbouw te Kopenhagen uit te ko
men.
Hoewel het op deze tentoonstelling niet
aan attracties zal ontbreken, zal zij toch,
inzonderheid wat de groep Induslri» en
Koloniën betreft, een meer zakelijk karak
ter dragen; één week de geheele ten
toonstelling zal waarschijnlijk 4 a G we
ken duren zal op bijzondere wijze aaii
het zakendoen gewijd zijn en dus meer
het karakter eener beurs dragen.
Binnenkort zal de samenstelling der Com:
missie, waarin zoowel Nederlanders als
Dei cn zitting zullen hebben, bekend ge
maakt worden. Intusschen worden de
voorbereidende maatregelen krachtig
voortgezet.
Op een ter vergadering aanwozigo in-
teekenlijst voor een te vormen Waarborg
fonds werd aanstonds druk geteekend;
een gedeelte van het industriegebouw1
werd ook reeds verhuurd.
Er is weer 7.9-47.12 J/> gewebensgeldi
bij verschillende rijksontvangers ingeko
men.
Op het congres, dat de Internationa
le Anti-Militaristische Voreeiniging liet vo
rig jaar te Arnhem heeft gehouden, is oa
besloten tot het aanstellen van een gesa
larieerd secretaris-penningmeester. De uit
slag van het hiervoor uitgeschreven refe
rendum is, dat de heer Albert A. de Jong,
stenograaf te 's-Gravenha.ge, als zoodanig
is gekozen.
B. en W. van Amsterdam zullen, dei
Rook! een plan voorleggen tot verbouwing
van hot Raadhuis. De kosten zullen be
dragen 1 millioen gulden.
Vanaf heden is bij de politic te 's-Het!
togenbosch de werkweek tot 56 uren ver
lengd.
SPORT.
KORFBAL.
Overzicht
Een zeer beperkt aantal wedstrijden kon we
gens de-n regen doorgang liebben. In Amsterdam
viel D. E. V. iels togen door slechts met 4 l
van Haarlem lo winnen.
