BUITENLAND. MAART 1922 No. 3782 ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, 12.50 per kwartaal. Rij onze Agenten 20 cent per week, 2.60 per kwartaal. Franco per post 96 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad is voor de A bonné's verkrijgbaar betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- Jii fderliike nummers 6 ct.. met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per reg® Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADYERTENTIEN, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dagen f0.50 nummer bestaat uit twee bladen PROPAGANDA. de volgende Kiesvereenigingen_ van j Kieskring zullen op de daarbij ge- iade data groote propaganda- rgaderingen worden gehouden, zj Katholieken dor betrokken gemeenten getwijfeld door een zeer talrijke van hun belangstelling blijk ge- wassenaar. onderdag 2 Maart. Spreker heer B. Th. da W o 1 f. roelofarendsveen. onderdag 2 Maart. Spreker gtoorP. J. d e K o k, van Oude- ering. lisse. fr ij d a g 3 M a a r t. Spreker P a s- 1. v. L e e u w e n, van Hillegom. nieuwveen. [ondagöMaart. Spreker mr. man, hoofdredacteur van „De ►uwe Eeuw". Lectuur. Is haast onbegrijpelijk het w ei- p e plichtsbesef, de geringe ver ft oordelijkheid, welke meerdere Katho- en schijnen te gevoelen inzake lectuur. D. ff. de Bisschop van Breda, Mgr. imaus, waarschuwt in zijn laatfiten el<i tenbrdef andermaal de gelovigen voor ?liaplechte lectuur. de Bisschop zegt o.m. Onder de zedenver dervende lectuur moet in de laatste jaren met den vin ger worden aangewezen de sportlitera- tuur. Bij «toeren dit woord op deze plaats, Jat hat zulk een ernstige waarheid be- om ook onze lezers opmerkzaam te ken op het groote gevaar, dat er indor- d schuilt in de sportliterar- u r, waartegen de ouders hunne kinde- moeten beschermen, de Bisschop besluit zijn herderlijk Öjvon Mogen de ernstige vermaningen, wel ke wij, in onze herderlijke bezorgdheid voor uw godsdienstig en zedelijk le ven, tot U hebben gericht betreffende slechte leotuur, in goede aarde vallen. Wij smeeken U allen dringend het kor daat besluit te nemen, uit uwe huisge zinnen te weren alle bladen en ge schriften. die vijandig staan tegen over ons heilig geloof of de goede ze den niet eerbiedigen. Beschouwt het als een duren gewetensplicht degelijke Kath. lectuur èn voor U zelve te ne men èn aan uwe kinderen en huisge noot-en te verschaffen, en de Katholie ke pers zooveel in uw vermogen is te steunen, gedachtig heb woord van Paus Pius X zg.Bouwt kerken, geeft missiën, sticht scholen, dit is grootsch en edel, maar al uwe werken zullen weinig baten, als gij tevens niet ham- teert het verdedigend wapen der Katholieke pers. oe dikwijls dringen er de aan, om in de Katholieke gezinnen te n alléén de Katholieke pers. 'aar hoe vele (hun getal wordt geluk- ll wel dagelijks kleiner) hoe vele Ka- ^nrl Heken storen zich nog steeds niet dien emstigen aandrang van hun zie- rders, hun gedragingen reohtvaardi- d met allerlei schijn-motieven en drog- enen. ij veroorloven ons, tot de laatsitbedoel- Katholieken het den Bisschop van Bre- na te zeggen: Neemt nu eens „een kor- |t besluit" HET VOORNAAMSTE NIEUWS. 'n Egypte is een nieuw kabinet gevormd fr Sarwat Pasja. Abd el Krim heeft, in verband met de frQenomen operaties tegen Alhucemas, richt'matUm aan 0,6 ^paansc,ie re9cer'n9 wi aardbeving op de Philippijnen. Engeland, Een koninklijke boodschap. 4Londen wordt gemeld: Gisteravond ia boodschap van den koning aan de na- Gepubliceerd, waa-rin gezegd wordt, de koning en de konigin diep getrof- ZlJQ door de hartelijke en warme geluk- schen van de Engelsche onderdanen 7 .doelen van het koninkrijk. Op alle r beeft het En gels che volk uitdruk- j Sneven aan zijn koningsgezindheid jip honing zegt dit te meer op prijs La n'. 0mJat hij en de koningin weten, ea van hen op het oogenblik in zorg en ontbering leven. Uit den grond van ons hart, zoo gaat de boodschap voört, danken wij er u voor, dat gij u zelf deelgenoot hebt gemaakt van onze groote vreugde. Politieke Crisis. Lloyd George verstoord over de houding van den recht s-conservatieven vleugel. Er dreigt een politieke crisis in de libe raal-conservatieve coalitie. De lastige toe stand duurde reeds sedert eenigen tijd, tengevolge van een strooming onder de rechts-conservatieven, geleid door Sir George Younger, de conservatieve „Whip", om een geheel onafhankel ijken koers le volgen. Lloyd George heeft aan Cramberlain ge schreven, dat hij niet langer zulk een po sitie van Younger kan dulden, die al3 woordvoerder van de conservatieve partij handelt, maar hij is bereid om de samen werking voort te zetten met Chamberlain en met Balfour, ingeval zij de woordvoer ders van de conservatieve partij zijn. Gisteren is er een belangrijke bijeen komst gehouden van leiders der conserva tieve partij. De Egyptische quaestie. De terugkeer van Lord AUenby naar Egypte, waar hij op de meest hartelijke wijze werd verwelkomd door alle klassen der bevolking, is spoedig gevolgd door po litieke gebeurtenissen, welke eene bevre digende oplossing der Egyptische quaestie beloven: Bij zijne aankomst bezocht Allenby sul tan Fuad en overhandigde hem de Brit- sche verklaring met den begeleidenden brief, waarvan de voorwaarden reeds ver meld zijn. Men verneemt, dat de sultan zijne voldoening te kennen gaf en terstond Sarwat Pacha ontbood, die de opdracht aanvaard heeft en thans bezig is, een mi nisterie te vormen. Volgens de voorwaar den der Brits che mededeeling aan den sul tan zal een Egyptisch ministerie van bui- tenlandsche zaken voorkomen in de regee ring van Sarwat en het herstel van dit ministerie zal den weg bereiden voor de instelling van een Egyptische diplomatieke en consulaire vertegenwoordiging in het buitenland. Men is van meening, dat de re geering van Sarwat spoedig vertegenwoor digers zal moeten aanwijzen, om met ver tegenwoordigers der Britsche regeering besprekinigen te houden- aangaande over eenkomsten betreffende de verzekering der Britsche Rijksverbindingen in Egypte, de verdediging van Egypte tegen buitenland- sche aanvallen, de bescherming der min derheden en der buitenland sc-he belangeq in Egypte en de quaestie van den Soudan. In eene in het parlement gehouden rede van den Soudan gewag makende, zei de de Eerste Minister, dat geene verandering kon worden gedoogd in den status van den Soudan, die de veiligheid der Britsche be langen zou verminderen, welke bij de ont wikkeling van het land betrokken waren en dat de watertoevoer naar Egypte vol komen zou worden gewaarborgd. Hij her innerde er aan, dat de vereenigde pogin gen van Britannië en Egypte noodig waren geweest, om den Soudan te bevrijden van de verwoesting en het verval, waarin het bewind der Mahdisten hem had gestort. Na de herovering, die voor meer dan 20 jaren had plaats gehad, hadden Brittan- nië en Egypte evenzeer met mannen en geld bijgedragen tot het herstel van den vrede en welvaart in een land, hetwelk eenmaal even vruchtbaar en volkrijk zou zijn, als het vroeger onvruchtbaar en ledig geweest was. De Britsche regeering zal nooit gedogen, dat de vorderingen, die reeds gemaakt zijn en ,in de komende ja ren nog girooter beloven te worden, in de waagschaal gesteld worden. De dienst in Soudan is niet populair bij de Egyptena- ren en cone der voornaamste redenen, waarom mén de conscriptie niet verlangt is te wijten aan het. feit, dat deze zulk een dienst in zich sluit. Aan den anderen kant zijn Egyptische ambtenaren niet ge zien bij de Soedaneezen, die nog steeds wrok dragen in hunne gemoederen over 't Egyptische wanbeheer van 50 jaren gele den, waaraan de herinnering nog bestaat De Minister-crisis opgelost. Nader wordt gemeld De Britsche verklaring betreffende de afschaffing van het protectoraat is onmid dellijk gevolgd door de oplossing van de kabinetscrisis, welke had geduurd van 't aftreden van het ministerie-Adly Pasha op 8 December. Sarwat Pasha heeft een kabinet ge vormd. Hij zal zelf het ministerie van bui- tenlandsche en binnenlandsche zaken waar nemen. Marokko. Een ultimatum van Abd el Krim. Uit Melilla wordt gemeld: Abd e'l Krim, die op de hoogte is gebracht van de mili taire voorbereidingen tegen het gebied van Alhuceams en met blokkade wordt be dreigd, heeft aan de Spanjaarden een ulti matum gezonden, waarin hij hen er van verwittigt, dat hij, indien zij niet onmid dellijk de voorwaarden aanvaarden, welke hun zijn gesteld voor het loskoopen der gevangenen, het eiland Alhucemas onder vuur zal nemen en verwoesten. De stemming te Melilla ia optimistisch. Japan. Het algemeen kiesrecht Dq „Times" verneemt uit TokioBij het debat over de kwestie van het algemeen kiesrecht vielen er in het parlement storm achtige tooneelen voor. Osaka bestreed het wetsontwerp voor het algemeen kies recht, dat door de vereenigde oppositie partijen is ingediend. Men aeht de verwer ping van het ontwerp waarschijnlijk en de regeering blijft vasthouden aan haar be sluit het kiesrecht niet verder uit te brei den. Buitenlandsche Berichten. Een aardbeving in dg Philippijnen. Naar de „Times" uit Manilla verneemt, heeft nsdagmorgeai een hevige aardbeving plaats gehad te Oebu, de hoofdstad van het gelijkna mige eiland in de PhiLLppijincn, Vele gebouwen stortten in, waaronder het bisschoppelijk pa leis, de kerk en het klooster. Naar tot d)usver bekend is geworden, zijn vijf personen bij de ramp om het leven gekomen, terwijl velen aijn gewond. Men schrijft de aardbeving toe aan de verking van don vulkaan Ganloan op het Ne gereiland. Een zonderlinge vondst. Visschers uit de Spaansche havenplaats Pa- lamos hebben volgens een Excbangebericht het lijk van een man opgevischt, hetwelk met een ketting aan een ladder e® een rijwiel was be- estigd. Be politie tracht een oplossing te vin den voor de vreemde vondst. BINNENLAND. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Bij Koninklijk Besluit zijn vastgesteld de eischen van voorgeoefendheid (Leger en Vloot). De Tabaksbelasting treedt waarschijn lijk den 1sten Mei in werking. De Tweede Kamer heeft de moties inza ke steunverleening aan Rusland verwor pen. (Staten-Generaal). De Kamerverkiezingen. In de meeste R.-K. Kiesvereenigingen van den Kieskring NijmegenArnhem heeft dezer dagen de stemming plaats ge had voor de definitieve volgorde op de groslijst. En in weerwil van veeil obstructie door inzenders in de Gelderschq bladen, inzenders, die het opnamen tegen het po litiek advies en voor de vrouwelijke en landbouwerscandiidaiten, is er over het al gemeen gestemd ten gunste van het Poli tiek Advies Plaatsen als Arnhem, Duiven, Wijohen dient men dan uit te zonderen. „Tijd". Tabaksbelasting. De tabaksbelasting zal waarschijnlijk 1 Mei in werking treden. N. R. Ot. Do 8-urige Arbeidsdag in het Bouwbedrijf Zaterdag a.s., 's morgens T0 uur, naar alle waarschijnlijkheid te Utrecht op de verschillende bouwwerken het werk worden neergelegd. Dit geschiedt bij wijze van demonstratieve staking in verband met het hier op dien dag te hou den congres voor liet behoud van den 8- urigen werkdag. Voor bijwoning van dit congres zijn uit noodigingen gezonden aan den minister van Arbeid en den Hoogen Raad van Ar beid. „Tel." Van Nierop en Co.'s Handelsmaatschappij. In verband met loopende geruchten, dat de huid en voorraad v. S. L. v. Nierop en Co.'s Handel-mij. geforceerd verkocht zou wor den als gevolg vam het liquidatie- besluit kimmen wij uit betrouwbare bron mededeel en, dat van een dergelijken ver koop absoluut geen sprake is. Wij kun nen verder mededeelen, dat plannen in voorbereiding zijn waardoor een voortzet ting v. d. huidenzaken op den ouden basis verzekerd wordt. Rumoer in de Tweede Kamer. Ter aanvulling van ons Kamerverslag ontleenen we hier nog een gedeelte van het verslag in de „Tel.": Tegen het denkbeeld van een inzame ling voor Rusland, door de Regeerin; organiseeren, had de heer Schaper (s.d.) bezwaar. De kosten, aan zulk een inzame ling verbonden, zouden misschien nog hoo ger zijn dan de opbrengst. Directe steun door de Regeering is veel beter. Natuurlijk verdedigde ook de heer Wijn koop (c.p.) nogmaals dit denkbeeld. Hij besprak eveneens de burgemeesters-be noeming van Amsterdam, en keurde het af, dat. de Regecring niet een sociaal-de mocratisch burgemeester heeft benoemd, De S.D.A.P. is de politiek-machtigsle par tij in Amsterdam. Zij telt bekwame man nen. Uit die mannen had iemand tot bur gemeester benoemd moeten worden. (Duysl riep de heer Duymaer). Toen hield hij zijn speech ten bate van Rusland. De Voorzitter waarschuwde den heer Wijnkoop dat zijn tijd om was. Hij sprak al te lang. Wat te erger was, waar alle ledon van zijn fractie het woord hadden ;evoerd. (De heer Kruyt c.p,: „Wel alle machtig!") Waarop de heer Wijnkoop riep: „De zaak is zoo belangrijk". „Ja" bralde de beer Duys (s.d.) „de zaak is wel belangrijk, maar wat jij er over zwamt, is heelcmaal niet belangrijk". Een uitdrukking, die de heer Wijnkoop be antwoordde met: „Kwajongensstreken!" De Voorzitter verzocht hem nogmaals te eindigen. Hierop volgde een lawaai, zoo hevig als wij in de Kamer zelden hebben medege maakt. De heer Wijnkoop wilde doorspre ken, maar de Voorzitter verbood hem dat. Toen de heer Wijnkoop toch met stentor stom bleef schreeuwen, antwoordde de Voorzitter met een zoo aanhoudend en he vig hameren, dat er van den heer Wijn koop niets meer te verstaan was. De Kamer liep samen. Telkens als de voorzitter even stopte met hameren, be gon öo heer Wijnkoop te schreeuwen.Ten slo'te schreeuwde de halve Kamer tegen hem in. De heer Dvus bracht honend een las water aan Wijnkoop. Het was een ontzaglijk lawaai, waarbij de Voorzitter ten slotte de overwinning behaalde. De heer Wijnkoop ging zitten. De voorzitter verzocht toen allen leden hun plaats in te nemen en gaf het woord aan den Mi nister van Binnenlandsche Zaken De Minister diende vervolgens nogmaals de sprekers van antwoord. Hij betwistte dat in 1918 onwettig zou zijn gehandeld, toen gebruik is gemaakt van de diensten van den vrijwilligen landstorm. Daartoe had de Regeering volledig het recht. Wat W'ormerveer betreft sprak hij de hoop uit, 'dat beide partijen zrllen begrijpen, dat het noodzakelijk is tot overeenstem ming en verzoening te komen. In zake steun aan Rusland ontkent de Minister, dat het gemeentebestuur van Arnhem een collecte zou hebben gewei gerd, gelijk beweerd was. De heer Kruyt (C.P.): De sociaal-de mocratische wethouder Hermans heeft die collecte tegengewerkt. Do Minister: Het gemeentebestuur heeft terecht beslist, dat alleen de plaatselijke afdeeling van den Bond tot steun aan Rusland de collecte mocht houden. Die beslissing acht ik volkomen juist! (De so cialisten: O zoo!) De heer Kleerekooper (S.D.), tot den heer Kruyt: „Eerroover! Lasteraar!" De Voorzitter: Ik roep u tot de orde, mijnheer Kleerekoper! De heer Kleerekoper: Het is toch beter een afwezige te beschermen dan te be schuldigen l Bij de te Tiel gehouden weiland ver pachtingen weiden veel lagere prijzen be steed dan het vorige jaar. Voor sommige pereeelan bediep de vermindering 50 pCt. De duurdere perceelen waren 30 pCt. la ger dan. verleden jaar. Staten-Generaal. TWEEDE KAMER. Vergad e r i n g van gisteren. Staatsbegrooling voor 1922. (Hoofdstuk V, Binnenl. Zaken). De heer Beumer (A.-R:) meent, dat de heer Kleerekooper den agent van poli tie te Breda geen dienst deed met de be handeling zijner zaak. De rede van dien afgevaardigde herinnerde spr. het meest aan de reis van Dikkie Bigmans in het Sprookjesland. Het gezag der politie is naar beneden gehaald en dat is het belangrijke punt in deze aangelegenheid. Door het optre den van den agent en door de protesten en betoogingen, die als gevolg daarvan zijn gehouden, is nadeel berokkend aan het prestige der politie. Spr. kan dus niet vóór de motie stem men. De heer Kolthek (S.P.) dient een motie in waarin de houding der Regee ring wordt afgekeurd die zij aannam in November 1918 bij het samenbrengen van troepen, gelijk dat ia de brochure-van Buuren is meegedeeld. De heer Gerhard (S.D.) bespreekt het Wormerveersche geval. Hij heeft er geen bedenking tegen als een burgemees ter geen sociaal-democraat is. Wel ech ter heeft hij er bedenking tegen dat een burgemeester socialistcn-hater is. De .Wormerveersche burgemeester was er steeds op uit om den sociaal-democraten moeilijkheden in den weg te leggen. Spre ker heeft dit uit eigen ervaring bespeurd. De burgemeester acht zich verre boven de socialisten verheven. Natuurlijk is daardoor de samenwerking onmogelijk. Spr. illusteert dit met allerlei verhalen om den psychisclien kant van het geval naar voren te brengen. De wethouders zijn jong en temperamentvol, zonder school- sche voor-opleiding; de burgemeester is koel en kalm, doorkneed in het admini stratieve van het burgemeesterschap. Dat moet lol botsingen leiden. Wat het finan- cieele gedeelte van de kwestie betreft, ge looft spr., dat de positie van Wormerveei; onaangetast is. De heer Dresselhuys (V. B.) wenscht zijn oordeel te zeggen over de moties voor steun aan Rusland. Het gaat om de vraag of wij uit de Staatskas tegen den wil der Regeering gelden kunnen nemen ten bate van burgers van een ander land. De staat mag hier niet geven, om dat men daarmede niet accoord gaat. Het' ligt hier op den weg van de particulieren om steun te verleenen en spr. zal dus teg°n de beide moties stemmen. Daarmede mag de zaak niet uit zijn en de Regeering kan door feitelijke hulp de particuliere steunen. Hij hoopt, dat de Minister dit nog eens duidelijk zal zeggen. De heer A. P. Staalman (Ghr.-Dem.) zegt vóór de motie de Jonge te zullen stemmen als de Regeering verklaart dat liet geld op de goede plaats terecht zal komen. Do heer S c h o k k i n g (C. H.) wil dat de particulieren zoo groot mogelijken steun verleenen en dat de Regeering zal steunen maar z. i. mag niet uit de Staats kas hulp worden verleend, g De heer Ter Hall (Y. B.) gaat de toekomst met hoop tegemoet en verwacht dat de ergste tijd van de belastin gen op openbare vermakelijkheden voorbij is. Met- genoegen heeft hij de toezegging van den Minister inzake de tooneelcensuur gehoord en hij is daarover te meer ver heugd, omdat he.t van andere en meer juridische zijden jaren lang op dit punt ds gehamerd zonder succes. Al achttien ja ren is over dit onderwerp gesproken en nog nooit is iemand op de gedachte geko men, die .spr. heeft geuit en waarop de Minister is ingegaan. De heer W ij n k o o p (C. Fr.) repli ceert en. wenscht na 15 minuten gesproken te hebben, niet te zwijgen óndanks het gehamer van den Voorzitter. Slechts met moeite gelukt het den Voor zitter hem het zwijgen op te leggen. De Minister van Binnenlandsche Zaken, de heer Ruys de Beerenbrouok, antwoordt. Hij hoopt dat te Worm er veer beide partijen tot d,e conclusie zullen ko men, dat het gewenscht is tot samenwer king te komen en eendrachtig het gemeen tebelang te behartigen. Spr. herhaalt zijn verklaring, dat hij alle particuliere pogingen tot steun aan Rus land gaarne zal steunen. De heer v. d. L a a r (C. S.) trekt zijn motie in. De heer Kolt hek (S. P.) wijzigt zijn motie eenigermate, doch de inhoud blijft dezelfde. De motie-Wijnkoop (10 millioen voor Rus land) wordt verworpen met 71 tegen 11 stemmen. Vóór de communis ten en 7 so ciaal-democraten. De motie-De Jonge (1 millioen voor Rus land) wordt verworpen met 55 tegen 27 et. Vóór de socialisten, de communisten en de heeren Merchant, Wijk, A. P. Staalman en Oud. Do motie-Kleerekoper (onderzoek Breda) wordt verworpen met 47 tegen 35 stemmen. De motie-Kleerekooper (afkeuring too neelcensuur) wordt verworpen met 45 tegen 37 stemmen, recht tegen links en de heer Van de Laar. De motie-Kolthek werd verworpen met 58 tegen 23 stemmen. De artikelsgewijze behandeling vangt aan. Bij de tweede afdeeling voert de heer Z ij 1 s t r a (A.-R.) het woord over do vereeniging van gemeenten, waartegenover hij voorzichtigheid aanbeveelt. De heer v. V u u r e n (R.-K.) meent, dat vele grensregelingen gewenscht zijn en goed zijn gebleken. Voorzichtigheid is wel geboden, maar dat is op ieder gebied noo- dig. De vergadering wordt verdaagd tot he den één uur. Gemengde Berichten. De eierprijs. Was de eierenprijs verleden week op de markt to Gulcmborg nog van 11K tot 13 ct# per stuk, deze daalde gisteren bij groolen aan voer van 6 tot 7 ct. Men verwacht volgende week nog lagere noteering. Ook in Twenthe zijn de prijzen der kip-« peneieren plotseling gedaald van 12 op 1% a 8 cent. Boot de gunstige weersverandering is de eierproductie dan ook de laatste dagen! zeer toegenomen. Misbruik van girobiljetten. Br. Gunning schrijft in „Pniël": Boor het misbruik dat er van gemaakt werd men gireerde bijV. gratis een bedrag vart 3 centen, schreef da® achter op het gixobiljeft een heel briefje en spaarde zoo 7 oenten uitl heeft do Postdirectie al zulke correspon dentie verboden Er zal zeker, als het verbod niet helpt, weldra boete voor den onhanger bijkomen! Men mag alléén een korte mede-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1