e Jaargang. SATERDAG IS FEBRUARI 1922 No. 3752 e&zicbclve Sou/ftwit BONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling oor Leiden 19 cent per week, J 2.60 per kwartaal. Eii onze Agedten 20 cent per week, 2.60 per kwartaal, franco per post 2 95 per kwartaaL iGeïllustreero Zondageblad is voor de Abonné's verkrijgbaar betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- i? nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. li. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: opZiterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent perrege Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADVERTENTIEN, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige daecn f0.50 kg nummer bestaat uit bladen, waaronder het llusireerd Zondagsblad. PROPAGANDA. de volgende plaatsen zijn groote pro- ida-vergaderingen uitgeschreven, voor jr organisatie, zooals medegedeeld, courant bemiddelend is opgetreden. ALPHEN AAN DEN RIJN. jandag 20 Februari. fa St. Josephzaal te half 8 uur. Spre- bcer B. Th- de Wolf, do be- K&tholieke propagandist. VOORSCHOTEN, andag 20 Februari, „et R.-K. Vereenigingsgbeouw. Spre- Pastoor B. v. Leeuwen, in. b draadlooze Telefonie. draadlooze telegrafie en technische toepassingen zijn bij het ek meer bekend daa do draadlooze o f o «i i e. t behoeft eigenlijk geen verwondering aren. -laar reeds sinds 1900 draadloos It cetelegrafeerd en de d r a a d 1 o »- telefonie eerst de laatste ja- iraetisch in toepassing kwam. :h zijn deze beide natuurkundige ont-" gen broertje en zusje. Beide beru9- >p de voortplanting van de electro- letische golven. e moeilijkheid bij de draadlooze te 1 o- n i e schuilde evenwel hierin, dat niet kon volstaan met het uitzenden ;olven zonder meer, zooals bij de ïloozc telegrafie het geval is, dat men bovendien een methode had nden, om de menschelijke stem met hare intonatie 8 op deze n te enten en door het lrtclffrlum. te •n met de snelheid van een licht je moeilijkheid is na langen moeiza- arbeid overwonnen en de resultaten eder binnen enkele dagen kunnen nemen bij de instelling van onzen dloos-telefonische-n Persdienst, it „Pers bureau Vaz Dias" te Ainster- heeft, na ook overeenstemming te ►en verkregen met de Vereeniging ,,De erlandsche Dagblad.pers" en wat het nische ge-deelte betreft, met medewer- vaa de „Nederlandsche Seintoestellen dok" te Hilversum dezen dienst tot d gebracht. De Leidsche Courant zich daarbij aangesloten, e gewaagden zoo juist van het teoh- i gedeelte.... Dat er inderdaad eene nische zijdo aan deze onderneming is, ieder toegeven, die het groote spreek- on in Amsterdam heeft bezichtigd. Van station uit worden de nieuwsberichten etterlijken zin in de ruimte" gespro- De .preker bedient zich daarbij van ander instrument dan dat een ieder ïlijks bij het telefoneeren in handen t, nl een gewoon microfoon-apparaat, fe daarin gesproken woorden ,,bespe- als het ware het krachtige zend-appn- t, worden daarin versterkt en golven uit in het luchtruim naar de mgnetten de. antennes van de jesloten abonné's. ezc hooren dan de in Amsterdam ge- ten* persberichten practiseh op hetzelf- Imoment als zij worden uitgesproken, [e draadlooze golven planten zich voort p een snelheid gelijk aan dio van hot it, nj. 300.000 K.M. per seconde. Sen radiosein van Holland naar Indië ift du8 voor haar reis 1/30 seconde noo- 18 het dan overdreven om te beweren, voor afstandjes die in Nederland afge- moeten worden practiseh geen tijd jg is? Zonder cenig tijdverlies zal D e I* i d 8 c h e Co u r a n t de buiten- en fcenlandsche berichten van het „Pors- leau Vaz Dias" kunnen ontvangen. P°or de wonderbaarlijke werking van i paar rustig brandende gloeilampjes in ontvangapparaat bij den abonné zol- wij de stem van den te Amsterdam spre den „pers-ambtenaar" (zoo zullen we rloopig dezen nieuwen functionaris in journalistiek maar noemen) kunnen hoo- i* Hot 8preekstation te Amsterdam, arvan V. D. zich bedient, ziet er indruk kend en ingewikkeld uit. Ook daar rdt gearbeid met gloeilampen, doch zij poen de af metingri van een klein for- laf voetbal. Van netter of ander la- 1,3,1 valt niets te bespeuren. Men hoort een het gezoem van verwijderde moto- r Het bedrijf kenmerkt zich door rust dit ia in het buitengewoon drukke zouden bijna zeggen rumoerige pers man-bedrijf een zegen. e n°alden der diverse Volt- en Ampèrc- rs schommelen kalm heen en weer. n,er van maakt meer zenuwachtige be ogen. Dat i meter, die op de stem- Katies reageert. Deze stem vibraties wor- °P de aethcr-trillingen gesuperponeerd I zooals wij r^eds meldden, met een snel le vaa 200.000 K.M. per seconde, van do zend antenne uit naar alle windstreken ge zonden. Zijn 't geen schitterende prestaties 1 En dan te weten, dat de „draadlooze te lefonie" eerst sinds kort het laboratorium verlaten heeft en thans reeds voor het eerst practiseh in toepassing komt in Ne derland. Met opoffering van de hooge kosten, die aan zulk ee»i nieuwe onderneming vastzit ten heeft DeLeidscheCourant zich bij dezen nieuwen dienst aangesloten. En het laat zich aanzien dat deze uitvin ding, die voor het eerst in haar geheel van toepassing wordt gebracht, voor onze cou rant in het bijzonder van de allergrootste waarde zal blijken ie zi'n Geen vrees behoeft cr meer te bestaan, lat een verbinding, die 's morgens is aan gevraagd in #Jcn middag wordt gebracht als de krant, die zioh dan vaak met het nieuws van den vongen dag tevreden heeft moeten steller. *1 vc-ac-henen is. Van een „slechte verbinding" zooals dit ruaai a.l te viak voorkom» ial geen sprike meer zijn. Geen telefoonjuffrouw, hoe ijverig ook, zal ooit in staat zijn de verbinding na een drie- of zes minuten-gesprek te verbreken. Geen jeremiaden over het intercommu nale telefoonverkeer, dat zich overigens zooveel mogelijk aan de steeds meerdere behoefte aanpast, zullen meer vernomen worden. Gedurende vrij langen tijd zal onze re dactie de nieuwsberichten uit de lucht kunnen opnemen en deze tot enkele oogen- blikken voor het ter perse gaan in de krant doen plaatsen. Dinsdag a.s. zal de „draadloos-telefoni sche Persdienst" een aanvang nemen. Hopen wij, dat de te bereiken resulta ten van deze nieuwe instelling niet alleen geëvenredigd zijn aan, maar nog verre overtreffen alle verwachtingen. BUITENLAND. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Het kabinet-Bonomi opnieuw gevallen. Het wetsontwerp inzake het lersch ver drag door het Lagerhuis aangenomen. Dreigende stakingen in Amerika en Mid- den-Duitschland. België. Kardinaal Mercier over de Pauskeuze. Uit Rome te Brussel teruggekeerd, ver klaarde kardinaal Mercier over de verhef fing van kardinaal Ratti: „Ik ben bijzon der gelukkig over de keuze van het Con claaf. dat door mgr. Ratti op den troon van Petrus te plaatsen, werkelijk door God is geinspireerd geweest. Deze verkiezing, wij mogen heb openlijk verklaren, is een zegen des Hemels. Pius XI is bij uitne mendheid de volmaakte mensch, die aan het hoofd der Kerk moet staanzijn ge loof is vurig en Zijn geleerdheid is bijzon der groot. De Kerk bezit een uitverkoren. Opperhoofd. Laten wij ons daarover ver heugen." Duitschlané. Het nawee der stakingen. Do besprekingen van het bestuur der rijksvakvereeniging inzake de kwestie der disciplinaire maatregelen zouden eerst gisteravond laat geëindigd zijn. Omtrent de resultaten is nog niets bekend. De op gewondenheid is zeer groot. Dreigende mijnwerkersstaking. In Midden-Duitschland dreigt een sta king der mijnwerkers. Bij den Mansfelder Gesellschaft stelde de mijnwerkersbond een ultimatum op korten termijn, waarin een toeslag van 20 mark per man en per werkdag werd geëischt. De bond weigert alle onderhandelingen en dreigt na^ afloop van den termijn de algemeene staking te zullen afkondigen. „Hbld." Engeland. Het Engelsch-lersch verdrag,. De overeenkomst in twee de lezing aangenomen. Het wetsontwerp voor regeling van den Ierschen vrijstaat werd gisteren in het la gerhuis bij tweede lezing aangenomen met 302 tegen 60 stemmen. Chamberlain, de leider van den unio- nistischen vleugel der coalitie, deelde bij do slotdebatten mede, dat Collins de vrij lating van 42 Ulstermannen had bewerkt. Hij weerde zioh tegen het verwijt der minderheid, als zoude de Engelsche regee ring te edelmoedig tegenover Zuid-Ier- land zijn geweest of te veel vertrouwen in den leider der voorloopige regeering hebben gesteld. „Ik verkeer niet in het onzekere", zoo zeide hij, „wat betreft het plaatsen van mijn naam onder het verdrag, evenmin als wat betreft het risico dat ik loop. Ik heb mijn geheelc politieke leven en mijn gehcele reputatie op Iet spel gezet, wat voor mij nog meer bcteekent, de achting van mijn unionistische vrienden en col lega/s. E n'g e 1 8 c h officier gedood. Een luitenant van het Brits ohe lrger, die sinds Woensdag vermist werd, is te Cork doodgeschoten, terwijl hij uit de handen van zijn ontvoerders poogde te ontvluch ten. Gruwel ij ke misdaad. In Belfast heeft men liet lijk gevonden van een 17-jarigen jongen, die was ver moord of veeleer terechtgesteld. Het was een katholieke knaap, James Rice. Men vond hem met zijn jas over het hoofd ge trokken en zijn bouffante voor de oogen gebonden. Het lichaam "ertoonde sporen vaa ergerlijke mishandeling. Het Egyptische vraagstuk. De bladea zijn alle goed gestemd over wat nu een overwinning wordt genoemd van lord AHenby op het Britsché kabinet. In den loop van twee besprekingen schijnt, lord Allenby den eersten minister van zijn eigen denkwijze overtuigd te heb ben en de Engelsche regeering schijnt haar houding tegenover de Egyptische on afhankelijkheid gewijzigd 'te hebben. Al lenby die Zaterdag naar Egypte zal terug- kee-ren, zal dan aan de regeering aldaar de nieuwe ontwerpen kunnen voorleggen. Het Britsche protectoraat zal worden afgeschaft, de krijgswetten worden opge heven, een Egyptisch ministerie van bui tenlandsche zaken in het leven geroepen, terwijl stappen zullen worden onderno men om terstond een grondwettelijk parle ment in te stellen. Rusland. De conferentie te Genua. De Russische sovjetregeering protesteert tegen het uitstellen der conferentie van Genua. Denemarken. De Uitsluiting. De overheerschende meening inzake de ïijlcliiiking in rla verschillende bedrijnen, schijnt te zijn, dat de kansen op ee,n ver gelijk gunstiger staan, niettegenstaande het feit, dat nieuwe kennisgevingen om trent een uitsluiting zijn verzonden. Er heeft onder voorzitterschap der regeerings- bemiddelaars een vergadering plaats gehad waar onderhandelingen gevoerd zijn, meei in het bijzonder over het geschil der werk gevers met de organisatie van ongeschool de arbeiders, en wel speciaal ten aanzien van de arbeiders aan de havens, in de olie- fabrieken en margarinefa.brieken en de suikerraffinaderijen. Wat de besprekingen betreffende de bootwerkers aangaat, deze werden uitgesteld. De bootwerkers hebben een vergadering gehouden, die ongeveer den geheelen nacht geduurd heeft. Italië. Een standbeeld voor Benedictus XV. Het internationaal secretariaat der Ka tholieke jeugd te Rome heeft een oproep gericht aan de Katholieke jeugd der ge- heele wereld om bijdragen in te zenden voor een monument voor Paus Benedictus XV z.g. Het kabinet-Bomoni gevallen. De Kamer heeft zich met 297 tegen 107 «.temmen tegen de regeering uitgesproken. Amerika. Dreigende Staking. Volgens berichten uit New-York dreigt in de Vereenigde Staten een reusachtige staking uit te breken, nu de onderhande lingen omtrent de looneischen der mijn werkers geen gevolg hebben opgeleverd. Do mijnwerkers hebben thans te zamen met de spoorwegarbeiders één front ge vormd. Bij een eventueele staking zouden onge veer vijf millioen arbeiders be-trokken zijn. Van het Vaticaan. Het Eucharistisch congres te Rome. Zijne Heiligheid de Paus heeft bepaald, dat het internationaal Eucharistisch con gres op den vastgcstelden datum, n.l. 24 Mei, zal plaats hebben. Buitenlandsche Berichten. Een eigenaardig testament. Een schatrijke landbezitter in de nabijheid van Chicago heeft zijn landgoederen, ter waar de van 350.000 dollar, aan zijn vrouw ver maakt, echter op voorwaarde, dat de nalaten schap 'bij haar overlijden of hertrouw zal over gaan op de beide zoons. Dezen zullen echter het recht op de erfenis verliezen, zoo zij ook maar de minste hoeveelheid alcohol tot zich nemen of een trekje doen aan een pijp, sigaar of cigaret...» „TeL Een nieuwe drankbeslrijdingsGrganisatie in Zweden. Er is een nieuwe organisatie gevormd, welke naar men verwacht groote belangstelling in ge heel Zweden zal verwokken en die waarsch lijk van zeer veel gewicht zal blijken to zijn, te weten een nationale vereeniging voor geheel onthouding zonder alcohol-verbod. Deze veree niging, waarvoor zich eon aantal van Zwedens meest bekende persoonlijkheden hebben ge spannen, heeft gisteren haar constituecrende vergadering gehouden In de uitnoodiging om deze vergadering bij te wonen wordt de nadruk er op gelegd, dat het alcoholverbod de geheel onthouding niet bevordert. Intggendeel, het on- dejnijnt het fondament van ae geheelonthou ding, die gebaseerd is op den vrijen wil en ver zwakt de vorming van bet karakter. Het alco holverbod wekt den wensch om zich tegen dwang te verzetten en de vormen, waaronder men aan zijn verlangens naar sterken drank voldoet worden steeds meer weerzinwekkend, terwijl het aantal overtredingen uittcraard steeds talrijker wordt Drankverbod, zoo wordt verder gezegd, is een zeer ernstig gevaar, waar tegen onder alle omstandigheden krachtige op positie moet worden gevoerd in het belang van de geheelonthouding. De uitnoodiging gaat vergezeld van een prin cipieels verklaring, die onderleekend is door bekende mannen en vrouwen, zooals professor Arhenius, mevrouw Branting en Selma La- gerlöf. Daarin wordt nog eens herhaald, dat werkelijke geheelonthouding slechts een uit vloeisel is van den vrijen wil en moreele over tuiging en dat men ze niet kan verkrijgen door dwangmaatregelen. Amerikaansch. Een door haar originaliteit echt Amerikaan- sche vjnding is dezer dagen door een verzeke ringsmaatschappij te New-York gelanceerd: een verzekering tegen het celibaat voor jonge meisjes. Dezen zouden tot den leeftijd van 40 jaar een jaarlijksche premie moeten betalen. In dien zij dan nog geen echtgenoot gevonden heb ben, krijgen zij een jaargeld, al naar de hoogte der gestorte premie. Alleen bestaat bet gevaar, dat nu de huwbare leeftijd voor jonge dames in Amerika boven de 40 zal komen, opdat zij dan bij hot inkom3n van den man ook nog de vruchten der verzeke ring zullen genieten. BINNENLAND. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. linitiatief-ontwerp-Albarda tot wijziging den kieswet, strekkende om kiezers, die op den dag der verkiezing buiten hun woon plaats vertoeven, in staat te stellen te kiezen. Het wetsontwerp inzake de dienstweige ring is thans ingediend. Het Bureau voor de R. K. Vakorgani satie (voor de leiders der aangesloten or ganisaties) heeft vergaderd voornamelijk ter bespreking van de te voeren tactiek bij eventueele acties. RADICAAL SOCIALISME. Sedert de jongste verkiezingen in Bel gië zijn de socialisten daar te lande in de oppositie. Ze worden weer zich zelf en komen met zoogenaamd radicaal-socialis tische voorstellen. Emil Yandervelde heeft namens de so cialistische fractie een wetsontwerp in gediend, waarbij de militaire dienstttjd wordt verkort tot zes maanden. Zes maanden! En hier in Nederland, waar door de nieuwe legerwet de dienst tijd tot 5* maand werd verkort, bulderen de socialisten tegen het... mililairisme. „Tijd". ACTIE-VERGADERING R.-K. VAKBUREAU. Donderdag 16 Februari hield 't Bureau voor de R.-K. Vakorganisatie zijn aange kondigde Actie-vergadering. (Vergadering voor de leiders der aangesloten organisa ties.) Een vertegenwoordiger van den op 1 Januari aangesloten Apothekers-Assisten- tenbond, was voor de eerste maal aan wezig. Breedvoerig werd beraadslaagd over de te voeren tactiek in deze vooral voor de arbeiders zeer moeilijke tijden. Men bleek hef. cr over eens te zijn, dat zooveel moge lijk een lijn moest getrokken worden bij de te voeren acties. Zooveel mogelijk, om dat er noodzakelijk onderscheid moet ge maakt worden tusschen de bedrijven, die voor de Nationale cn andere, welke voor de Internationale markt plegen te wer ken. Het Bestuur van het Vakbureau, aldus werd uitgesproken, moet als het centrum beschouwd worden waarmede over de te voeren acties tijdig en geregeld overleg zal moeten worden gepleegd. Algemeen bleek men het er over eens te zijn, dat in geen geval op de mede werking van do Vakbonden zal kunnen gerekend worden bij bet aanbrengen van wijziging der loonen, wanneer door de werkgevers niet royaal overleg wordt ge pleegd. Over de loonen in de bouwvakken werd uitvoerig van gedachten gewisseld. Het bleek bij de besprekingen maar al te zeer, dat zeer veel misverstand bestaat over de verdiende bouwvakloonen, misverstand dat ernstiger van aard wordt, naarmate onbevoegden en op sensatie-beluste per sonen zich met do loonen cn den arbeids duur van de bouwvakarbeiders gaan be moeien. Erkend, dat in enkele groote steden aan sommige geschoolde bouwvak arbeiders abnormaal lioogc buiten-con- trart-loonen worden betaald, doordat dik wijls de consumenten daartoe aanzetten, rnoest anderzijds worden geconstateerd, dat op de meeste plaatsen het contract loon wordt gehandhaafd. In verschillende provincie-sleden moest bijna aanhoudend gestreden worden omdat beneden het contract-loon moet gewerkt worden. De gemeenplaats: de bouwvakloonen zijn te hoog, waarbij ook de ongeschool den behooren, werd ten eenen male on juist genoemd. In het algemeen kon men zich vereeni gen met de gevolgde tactiek, betreffende do nietaalslaking. Het Bestuur van het Vakbureau denkt met voorstellen te komen, waardoor er meer contact zal ontstaan tusschen de Centrale en de plaatselijke vak-afdeelin- gen, vooral noodig om in ernstige tijden spoedig lo kunnen optreden, o.a. bij de landelijke steun-acties. De vergadering hield zich nog bezig met bet standpunt door de Eerste Kamer ingenomen ten aanzien van de pensioenen voor burgerlijke ambtenaren. Sterke afkeuring werd uitgesproken dat, louter op bezuinigingsgronden. de meerderheid dier Kamer den ambtenaren, hun weduwen cn weczen, een pensioen regeling onthoudt, welke hun reeds jaren lang was toegezgd. De vergadering ver trouwde, dat maatregelen zouden wordpn genomen,waardoor deze baars inziens niet voldoende gemotiveerde aanslag op de rechtspositie der ambtenaren, zou wor den Wijziging van de Kieswet. Een initiatief voorstel. S t o m m e n buiten de w oo n p 1 a a t s. Do heeren Albarda, Schaper, v. Hiem- stra Rugge en Brautigan hebben een voor stel van wet tot wijziging van de Kieswet ingediend. In hun Memorie van Toe'ich- ting herinneren ze aan het bij de behan deling van bet wetsontwerp tot wijziging van do Kieswet ingediende amendement- Albarda, dat beoogde mogelijk te maken, dat kiezers, die op den dag van de stem ming in de gemeente, waar zij op dp kie zerslijst voorkomen, daaraan niet kunnen deelnemen, in de gelegeheid worden ge steld hun stem op een anderen da? uit te brengen. De practische bedenkingen tegen do re geling in dit amendement vervat, hebben tien voorsteller aanleiding gegeven het in te trekken, doch de heer Albarda heeft toen verklaard, indien do regcering te dezer zake niet spoedig met een wett >ij- ke regeling zou komen, met een inilAl.ief voorstel te zullen komen. Volgens dit stelsel zal de kiezer, die voorziet, dat bij op den stemmingsdag in een andere gemeente dan die, waa f hij op de kiezerslijst voorkomt, zal vtrtoe ven, indien hij aan zekere bepalingen heeft voldaan, op den stemmingsdag zijn stejii kunnen uitbrengen in de gemeente, waar hij zich dan bevindt, De kiezer heeft slechts den wensch daartoe, uiterlijk 14 dagen vóór den dag der stemming, in per soon en op do door de w3t voorgeschre ven wijze ter secretarie van eenige ge meente in het Rijk kenbaar te maken. De burgemeesters van de betrokken ge meenten zorgen dan voor de noodigo han delingen, waardoor de kiezer tot het stem men in de door hem aangewezen ge meente gelegenheid verkrijgt, en waar door voorkomen wordt, dat hij op meer dan een plaats zijn stem uitbrengen kan. Dienstweigering. Ingediend is bet aangekondigde wets ontwerp betreffende dienstweigering; Het heeft betrekking op wie gewetens bezwaren hebben. Politieke dienstweigeraars worden ia 'fi ontwerp uitgesloten. Inplaals van militairen dienst komt t©- werkstelling bij een Staatsbedrijf. De Kamerverkiezingen. Het bericht van het „Eindh. Dagbl.", ali zou voor den heer Jos van Wel te Hel mond een „wilde lijst" worden ingediend, wordt ten stelligste tegengesproken. Arbeidstijd in winkels. Het bericht van „De Tijd", dat 1 of IS. Maart hot Koninklijk besluit betreffend* den arbeidstijd in winkels in werking zou treden, is, volgeno mededeeling vart het Ned. Corr. bureau, niet juist. Kuipers- en kistenmakersbedrijf. Daar op een conferentie tusschen werk gevers en werknemers in het kuipers- en kistenmakersbedrijf geen overeenstem ming werd verkregen inzake een loonsver laging van 10 zal het coll. arbeidscon tract over een maand worden ontbonden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1