jaargang ZATERDAG 4 FEBRUARI 1922 No. 3740 BONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling OOI Leiden 1» cent per week, 2.60 per kwartaal, ii on» Acenten 20 cent per week, i 2.00 per kwartaal, franco per post :2 05 P« kwartaaL Geïllustreerd ZonJaprsblad is voor de Abonné's verkrijpbaar li betalin" ran 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- Crliike nummers C ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Ziterdae 33 cent per regel Overige dagen 30 cent per regej Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADYEETENTIEN, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dagen f0.50 E9 jjit nummer beslaat uit bladen, waaronder het lllustreerd Zondagsblad. fajderlafldscli Internationaal Missiecongres. eenige dagen stond in de Dag- dat bij- gelegenheid van de Utrecht- Missie week, midden September te een Nederlandscb Internationaal jecongres (N. L M.) zal worden ge- 0*1 friseer d. cl 0or wie wordt dit Congres gehouden? leen voor missionarissen uit binnen- ïuitenlard, die op de algemeene ver ingen van dit Congres belangrijke iiepnblemen zullen inleiden en in jerige debatten de meest actueele jties zullen bespreken Neen. leen voor priesters, in de zielzorg czaam, dus geroepen leiders der liebeweging, die op de hoogte moeten van den stand van zaken op Missie- ;iQ en voorlichting moeten kunnen ■n, waar deze wordt gevraagd? Ne.ea. >or wie dan oor alle meer ontwik- fde Katholieken van derl ani pn onderschat de Missiebeweging nog dikwijls Ook de best meenende kat ho en beschouwen nog herhaaldelijk de als een persoonlijk belang van de sionarissen, die zij hoogachten en ver helden van liefde en opoffering, u met wie zij liever niet een te nauwe tie aanknoonen. omdat missionarissen eenmaal geboren bedelaars zijn voor jj| Missiewerk. 10 «og dikwijle meenen overigens goed 55 Rwikkelde Katholieken, dat -varme ;5 Bsiebelauestelling meer past in de tO token en kinderkamer, dan in salon of 58 fatoor; dat Missielitteratuur eigenlijk r, ffii lectuur voor hen is, geen recht hoeft hun :jd en belangsteïlie.cr. Men geneert bijna betrapt te worden. lezend zelfs iet tijdschrift, expresseliik voor meer wikkelden uitgegeven, heb algemeen >chrift voor Missiekennis en Missie.- e „Het Missiewerk'', oe komt dat? mdat men het Missiewerk niet kent. mdat men niet weet, wat eigenlijk de sieactie is en hoe de katholiek zich tegenover heeft to plaatsen. —.adat men zich niet bewust is, dat het k rk der Missionarissen het meest essen- d éle werk der Katholieke Kerk is, Missie- angstelling dus het hart is van het Atholioisme. 55^ Als geloovig katholiek belijdt men j^yjjiristus wel als Werel d verlosser en hoopt ts liever, dam dat spoedig alle nschen aan den riikdom va.n Christus' iaden deelachtig worden gemaakt. Haar hoever het staat met de wereld- jrerine. in boeverre de Katholieke Kerk ds Katholiek genoemd mag worden, eet men niets en men interesseert er zich sinig voor. Eigenlijk bekommert men zich niet veel om de 1000 millioen denen, voor wie „het licht tot verlich ug der heidenen" nog niet is opgegaan. rMen bewondert het heldenmoedig en ifferend zwoegen van een pries ter- esionaris, maar kent zijn werk niet als it werk van den ..missionarius a-post o- i" (zoo is zijn officieele naam) a.ls de wtzetting van het werk der apostelen, a wie Christus Zijn missiebevel gaf. Hen begrijpt ook niet het gewichtig van heden voor de bekeering r geheele wereld hoe de omstandig- den voor wereld evangelisatie in vele feichten nu juist gunstig zijn te noemen, aar ook critiek op menige plaats. gist en bruist in de. harten van *]]ioenen menschen en hoe langer hoe 'Oter wordt het gevaar, dat millioen en teren den weg opgaan van het mo no weetersche ongeloof, of van den im, maar voor het Katholicisme ver ren gaan. Op het uurwerk des tijds nadert snel it bange oogenblik, dat bijv. over de ©komst van het heidensche Oost-Azië •herroepelijk beslissen zal. P. Henry Raymakers luidt onvermoeid noodklok voor het prachtig Missieland •ina. Hij zeide op het Eerste Nederland se Missiecongres„China kan voor de atholieke Kerk zijn ófwel een Roode Zee s toegang tot een geestelijk land van be fte, ófwel een Dood© Zee, waar alle hoo- geestelijk leven wegkwijnt. Is het niet lortreurigst en verwekt het geen kreten m droefheid, verslagenheid en nood, als 1 e6n land de geschikste en meest belo onde landerijen door het breken der dij- ©n worden overstroomd De dijken van 'imia breken door, de dijken van zijn HJd^n godsdienstzin en oude goede zeden, "orden doorstroomd van alle kanten, en If»* belovende geestelijke landerijen, HfVan don 00&s^ vergaan.'' otzelfde geldt voor onze koloniën, voor- d/T o' pclijk p- Jos- MuIders sj- en fpj- ?S- Schmutzer zoo juist uiteenzetten Bint °e intellectueel© evolutie be- 6 Vr°otrer god sdienstig-onversoliillige massa te zoeken, naar een hooger zie-lele- ven, en de voortdurende sociale onrust doet hot hart verlangen naar hoogero vei ligheid", zeide p. Mulders, en vervolgde: „Voor ons, Katholieken is het een uitge maakte zaak, ja zonneklaaralleen do doorvoering der ware, christelijke beginse len kan in do verwarring der tegenwoor dige wereld, waarin ook Java deelt, red ding en vrede brengen." En Dr. Schmutzer zeide: „Ook in Indië heeft het groote uur voor de Missie gesla gen. Wat eeuwen had stand gehouden en voor enkele decenniën nog eeuwen scheen te kunnen duren, breekt angstwekkend snel ineen." Die Missieproblemen behoort een eenigs- zins ontwikkeld katholiek te kennen. Maar kenis ontbreekt helaas bij velen. Zij be seffen niet, hoe noodzakelijk, en hoog be langrijk, vooral voor den meer ontwikkel de de kennis der Missie vraagstukken is. Daarom worde vooral Miesiekennis ver spreid. Dat moet de grondslag zijn_ van alle Missie-actiein 't bijzonder bij de ontwikkelden. Dit nu zal geschieden op de Missiecon gressen, waar onze beste Missiologen de meest interessante vraagstukken op oopu- lair-'wetenschappelijke wijze zullen behan delen. Dan gaan ook wel de ontwikkelden mee leven met het werk van de Verbreiding des Geloofs, en zal onze Missie-actie rusten op stevig fundament, gelijk Kardinaal van Rossum schreef, 2 Juni 1921 „Wij zijn er van overtuigd, dat niets meer en beter de Missieactie bevestigt en haar in de ware banen houdt, dan juist de wetenschappelijke behandeling der Mis sievraagstukken." Dr. JAN SMIT. BUITENLAND, HET VOORNAAMSTE MT"WS. De toestand in Duitschland steeds ern stiger. Met de uitbreiding van de spoor wegstaking zelve komen er nog sympathie stakingen bij. Dreigende mijnwerkerstaking in Duitsch land. Algemeens mijnwerkersstaking in Tsje- cho-Slowakije. Hongersnood in China. De Pauskeuze. Het Conclaaf. Uit Rome wordt aan de ,.Msb." gemeld Sinds gistermorgen stond een menigte volks op het St. Pietersplein bijeengedromd om to zien naar het opstijgen van den rook (sfumata), waarvan de kleur moet aandui den, of de verkiezing van den nieuwen Paus heeft plaats gehad, of niet. In het apartement van den gouverneur van het Conclaaf zijn talrijke diplomaten en prelaten vergaderd. Om 10 voor half één gistermiddag steeg uit den schoorsteen, die op de Sixtijnsche kapel geplaatst is, een rookwolk op, die bijna een minuut aanhield. Daar dc kleur van den rook min of meer witachtig was, meende het volk, dat de verkiezing van den nieuwen Paus had plaats gehad. Ieder een snelde naar de basiliek, doch spoedig vernam men, dat het volk een- loos alarm had gemaakt, waarop de menigte lang zaam uiteenging. Sinds de eerste uren -van den namiddag verzamelde ©en groot© menigte zich weder op het St. Pieterplein om te zien naar da tweede opstijging van den rook uit den schoorsteen van den Sixtijnsche kapel. De ze tweede sfumata werd om kwart over 3 waargenomen. Ook deze stemming had geen resultaat. Duitschland. DE SPOORWEGSTAKING. Uitbreiding door sympathiestaking eri. De berichten over de uitgebroken sta king luiden voortdurend ongunstiger. De toestand is nog slechter geworden, doordat sedert Donderdagavond ook de wissel wachters en de beambten van de groote verkeers- en goederenstations, be nevens de ott het Deutsche Eisenbalvne- verband behoorende spoorwegarbeiders, zich bij do stakers gevoegd hebben. Ook de voornaamste spoorwegwerk plaats en met uitzondering van Potsdam, zijn bij de staking betrokken. Bijzonder onaangenaam is de toestand te Berlijn, waar ook de lijn werkers in sta king gingen. Het aantal stakers wordt op 50.000 geschat, waarbij 4000 machinisten en ander personeel, dat de machines be dient. Het aantal stakers in het heele rijk be draagt meer dan 200.000. In Berlijn valt rekening te houden met een staking der stadsarbeiders en van het trampersoneel, dat zich reeds met groote meerderheid voor een onmiddellijke staking heeft uitgesproken. Verder vreest men, dat ook de gas-, wa ter- en eleebricitoits-voorziening zal komen stil te liggen. De toestand is dus zoodanig, dat een al ge me ene staking niet is uitge sloten. De schade door de staking veroorzaakt, wordt op 190 millioen Mark per dag al leen bij de spoorwegen geschat, ongerekend de nog veel groot ere schade, aan het. ge zamenlijke economisch leven berokkend. Do vertegenwoordigers van het post- en telegraafpersoneel hebben besloten aan de Regeering onmiddellijke intrekking te ver zoeken van de verordeningen van den Rijks president en de politicpresidenten. Ge beurt dit niet, dan zullen zij een protest staking beginnen. De Bonden van lager postpersoneel zou den gisteren nog hun houding tegenover de staking op de spoorwegen bepalen. In het bezette gebied is de toestand nog dezelfde. In de spoorwegafdeeling Keiden gaat het personenverkeer op slechts enkele uitzonderingen na, zijn gang. Uit Berlijn is te Keulen gee.n enkele trein aangeko men. 's Namiddags zijn twee treinen naar Berlijn vertrokken en het spoorwegdirec- torium Essen zou trachten, dat deze trei nen nog verder doorgelaten zullen worden. Sabotage. Hier en daar komen thans ook gevallen van sabotage voor. Te Munster in Westfa- len heeft men de lichtleiding vernield door het afkappen van den kabel. Te Konings berg in de Neumaxk hebben de machinis ten een poging gedaan om den stations chef af te zetten. Donderdag werd in den Feuerbacher tun nel nabij Stuttgart een misdadige aanslag gepleegd op een werkliedentrein, door heb leggen van handgranaten op de rails. De dader, die in knielende houding op den spoorweg door eenige baanwachters is ge zien, werd door den rook van de voorbij rijdende locomotief aan him oogen ont trokken en wist te ontkomen- Hij had handgranaten op de rails gelegd, klaar blijkelijk met het doel, om deze to vernie len. Een der handgranaten is ontploft, de andere is in geladen toestand op de rails gevonden. De aanslag heeft gelukkig geen ernstige gevolgen gehad. De politie heeft een or i-rzook naar den dader ingesteld. Volgens officieele berichten -uit Berlijn is thans in de meeste plaatsen de technische noodhulp in het spoorwezen in werking getreden. Men hoopt daardoor het belang rijke goederenverkeer en het personenver keer voor beroepsreizigers mogelijk te ma ken. Voor de bescherming van de veiligheid der spoorlijnen, is, waar noodig. afdoende zorg gedragen. Voordat echter deze tech nische noodhulp volledig zal functdonee- ren, zullen nog wel eenige dagen verloo- pen. De tewerkstelling van stakers bij de technische noodhulp moet principieel afge keurd worden. In tegenstelling met de Berlijnsche diis- sbrictsorganisaties heeft het hoofdbestuur van den Duitschen Bond van Spoorweg personeel geweigerd zich verantwoordelijk te stellen voor den oproep tot staking voor de leden van den Bond. Bemid delingspogingen. Inmiddels stelt de Rijksregeering pogin gen in het werk om tot bemiddeling te komen. De Rijks pres id ent heeft n.l. aan den Rijkskanselier het verzoek van den voorzit ter van den Algemeenen Duitschen Vak ver eenigingsbend overgebracht om de verte genwoordigers van dien bond omtrent den toestand te hooren. Dr. "Wirth heeft daarop den voorzitter van genoemden bond medegedeeld dat hij bereid is, de vertegenwoordigers in den loop van den na mi dd ag te ontvangen. De Algemeen© Duitsch© Vakvereendgings bond heeft zich gistermorgen nogmaals tot de bevoegde autoriteiten gewend om een bemiddeling tusschen den Rijksvak bond van Duitsch sporwegpersoneel en do andere Bonden eenerzijds en de regee ring en het departement van Spoorwegen anderzijds te bewerkstelligen. In een proclamatie raadt de Algemeene Bond van Spoorwegpersoneel den leden daarom aan gewoon dienst te doen, zoo lang zij door den loop der gebeurtenissen daarin niet veriknderd worden. DREIGENDE MIJNWERKERSSTAKING Te Essen is in een door 800 mijnwerkers bezochte vergadering een resolutie aange- genomen, waarin van het bestuur van den mijnwerkersband wordt geëischt, de ver langde 30 pet. 1 oonsverhooging voor 1 Maart a.s. door te voeren. Voor het geval, dat deze oisch door de werkgevers en de regeering zal worden afgewezen, zal een mijnwerkersstaking over geheel Duitsch land worden voorbereid. Tel, Engeland. Do Icrsclic vrede'. Een verklaring van Collins. Michael Collins heeft een verklaring ge publiceerd, waarin liij o.m. zegt, dat het verdrag de grenslijn vaststelde overeen komstig den wensch der inwoners van de betrokken gebieden. De meerderheden moeten regecren, voegt hij er bij, en op alle kaarten, die volgens dit beginsel wor den samengesteld, zullen wij groote ge bieden vinden, die legen de verdeeling van Ierland zijn. Collins geeft in overweging om, met bet oog op den huidigen toestand in Ierland, de geheele volksvertegenwoordiging des lands te doen bijeenkomen ter vaststel ling. der te voeren politiek en ter uit werking eener constitutie, daar anders de oude ongeregeldheden en vijandelijk heden stellig zullen word in hervat. Tsjecho-Slowakije. Algemeene Mijnwerkersstaking. De mijnwerkers-organisaties hebben te gen gisteren de algemeene staking afge kondigd. Het aantal stakers bedraagt 150.000. De bladen verwachten, dat de re geering al bet mogelijk zal doen om de staking spoedig te doen eindigen. De staking werd afgekonoigd, omdat do eigenaars der mijnen in bet Noorden en Westen van Bohemcn de bemiddelings voorstellen der regeering van dc hand heb ben gewezen. Zij hebben deze weigering gemotiveerd met de bewering, dat de regeering de sa larissen slechts afmoet naar de kosten van het levensonderhoud zonder rekening te houden met den algemeenen toestand van do koienmarkt. De „Prag. Presse" verklaart, dat deze slaking voor de regeering slechts aanlei ding zal zijn om haar pogingen te verdub beien om een vergelijk lot stand to bren gen; daartoe zullen beide partijen zich na luurlijk eenige offers moeten getroosten. Denemarken. Uitstel der dreigende idtshiiting? De uitsluiting welke gisteravond begin nen zou en waarbij circa 250.000 man be trokken zouden zijn, zal naar alle waar schijnlijkheid worden uitgesteld. De vertegenwoordigers der werkgevers en arbeiders waren van Dondernamiddag tot gistermorgen voortdurend in conferentie. Toen was bet bemiddelings\corstel ge reed en. werd voorgesteld dat de werkge versorganisatie do uitsluiting zou uitstel len tot beide partijen geantwoord zouden hebben op bedoeld voorstel. Als moment, waarop deze antwoorden ontvangen moesten zijn, werd de Ito Februari 's middags 12 uur vastgesteld. Zou geen overeenstemming zijn verkre gen, dan zouden de werkgevers 24 uur na voorafgaand© kennisgeving dc uitsluiting kunnen afkondigen. Verwacht wordt, dat de werkgevers op dit voorstel zullen ingaan sn de uitsluiting zullen uitstellen. China. Groote hongersnood. Naar de „Daily Mail" verneemt, heersebt er op het oogenblik in vele provincies van China een groote hongersnood, die nog wordt verscherpt door felle koude. Duizenden personen zouden reeds om het leven zijn gekomen. De Zeelieden-staking te Hongkong. De „Times" verneemt uit Honkong: De zeeliedenstaking in de haven van Hong kong, die reeds twee weken duurt, schijnt haar einde nog steeds niet te naderen. Bij na een kwart millioen ton scheepsruimle is ten gevolge van de slaking in do haven ongehoopt. Ook de sympalhiestakingm breiden zich uit. De havenkoelies hebben.het werk neergelegd, evenals de kolendragers en andere categorieën arbeiders. De regec- ring heeft een proclamatie uitgevaardigd, waarin verklaard wordt, dat in geval van een sympathiestaking, do leiders zullen worden gedeporteerd. Amerikaansche schepen uit de Stille Zuidzee zijn met arbeiders uit de Philip- pijnen bemand, ter vervanging van de sta kers. Do levensmiddelen te Hongkong zijn zeer schaarsch. De orde in de kolonie is niet verstoord. Engelsche troepen helpen de politie bij de handhaving van de open bare orde. Buitenlandsche Berichten. Een brutaal stukje. Twee met revolvers gowapendo inbrekers zijn te Londen de slaapkamer van een echtpaar bin nonjedrongen en hebben de vrouw nog voor haar man ontwaakte, twee paarlsmoeren ter ge zamenlijke waarde van 8000 pond van den hals gerukt. De inbrekers sloteti de slaapka mer vervolgens van den buitenkant af en ver dwenen. Ernstige ontploffing. Te Lombaertzijdo op de frontstreek in Vlaan deren heeft een ernstige ontploffing plaats ge had, welke aan zes personon hot leven heeft gekost. Dc ontploffing ontstond, toen hij het opsta pelen van munitie een arbeider een bus liet vallen op een hoop van 30 anderen, welke allo ontploften. De zaak-Landru. Landru heeft seweiirerd een vf>rzo°k om ora tio te teekonen, doch zijn verdediger zal niette-* min een desbetreffend verzoek indienen De mijnramp in Amerika. In de mijn bij Gates, waar zooals gemeld ia, cc-n ontploffingsramp heeft plaats gevonden, zijn nog meer lijken govonden, zoodat het aan tal dooden thans 22 bedraagt. Drie of vier mijnwerkers worden nog vermist. BINNENLAND. HET VOORNAAMSTE NIF'JWS. Het hoofdartikel bespreekt de Neder- landsche Missieweek. Een commissie is ingesteld teneinde te onderzoeken of in den landbouw ten aan zien van den arbeidsduur, de nachtrust on den Zondagsarbeid va'n volwassen mannen sporadisch dan wel op uitgebreide schaal misstanden bestaan. Loonsverlaging in het drukkersbedrijf? R.-K. Kamer-Centrale Leiden. De Secretaris van- de R.-K. Kamer-Cen trale Leiden deelt ons mede, dat met de verzending van stembiljetten, naamlijsten en proces-verbalen bereids een aanvang is gemaakt. Na herhaalde aanschrijving is van de R.-K. Iviesvereeniging te Koudekerk a d. Rijn nog geen opgaaf ontvangen van samenstelling bestuur en aantal leden. Volgt niet onmiddellijk opgave, dan moet toezending voor die Kiesvereeniging achterwege blijven. Het gezantschap bij den Pauseüjkcn Stoel Dc lieer Van der Laar hoeft een amen dement voorgesteld op het Tllrle hoofd stuk (buitenlandsche zaken) van de Slants begrooting voor 1922, waarvan de bedoe ling is, den post van /10.Ü00 jaarwedde en dien van ƒ20.000 verblijfsvergoe ding en toelage voor den gezant bij den I'auselijkcn Stoelo schrappen. Gouverneur der l'esidcntie Bij Kon. besluit van 1 dezer is. met in gang van 1 dezer: fo. benoemd: tot gouverneur der residentie, generaal- majoor J. M. Benleyn, inspector van het wapen der cavalerie; 2o. voor het geval van orvt-f enten ia, ziekte of afwezigheid van den gouverneur der residentie, tot do w.mi Turn'1 van diens betrekking aange.sv "-eraal- majoor J. H. A. Mijsberg, c-unmandant der 1ste divisie. Twco uur stilstand van Te'cgraaf en Telefoon. Het hoofdbestuur der P.>srer..jcn en Te legrafie wil langs internat tonn er weg ge raken tot een beperking van het telegraaf en telefoonverkeer gedure:,c.e oen nacht, Er zal getracht worden de-. >-,ienst tus schen vier en zes uur 's-r.achts te staken, waardoor uiteraard een belangrijke per- soneelsbesparing wordt verkregen, te meer waar bovendien dezj nachturen bij den telegraafdienst voor den gezamen- lijken dienstduur met anderhalf worden vermenigvuldigd. ..Hbld." Spoorwegstaking in Duitschland. De D-treinen AmsterdamBerlijn en om gekeerd. rijden thans "alleen tusschen Bent- heiin en Amsterdam. Reizigers voor Duitschland worden van Bentheim met lo- caaltreinen tot Salzbergen vervoerd, ver derop is alle verkeer stilgelegd. Goederen e-n bagage voor en via Duitsch land worden tot nader order niet ten ver voer per spoor aangenomenwèl voor sta tions gelegen in het bezette gebied via Cra nonburg cn overgangsstations ten zuiden daarvan gelegen. Luchtvaartdienst, der ïv. L. M. op Duitschland. Men schrijft aan het Huagsche Aneta- kanloor, d.d. 3 Febr.: De K. L. M. laat morgen, Zaterdag, tweo vliegtuigen naar Bremen .er. Hamburg vliegen, uitgaande van het vliegveld! Shiphol bij Amsterdam en van hel g- veld Waalhaven bij Rotterdam. Er worden; nog besprekingen gevoerd over het me- denemen van post cn hot. staal vast, dat indien deze meegenomen kan worden, de poststukken voorzien moeion zijn van de Ncderlandsche luchtpostzegel (vijtien cis. per 20 gr. behalve het gewone buitenland sche porto). Deze luclifpostzegels zijn aan de postkantoren verkrijgbaar en het is misschien raadzaam ze thans reeds te koopen. Daar de K. L. M. dezen dienst op Duitschland plotseling heeft moeten or- ganisecren, zijn de tarieven iets hooger; dan dezen zomer, toen de Duilscho lucht lijn zich in regelmatige exploitatie be vond. Enkele reis naar Bremen en Ham burg kost resp 400 en 125, retour resp. ƒ175 en ƒ210. De plaatsen in de morgen vertrekkende toestellen zijn reeds geheel besproken. De toestellen zuher. uit Rot terdam vertrekken om half negen en uit

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1