13e Jaargang. ZATERDAG 7 JANUARI 1922 No. 371Q De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, i 2.60 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week, 1 2.60 per kwartaal. Franco per post 3 2 06 per kwartaal. Bet Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's verkrijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af zonderlijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I] Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: opZiierdag 33 cent per regel Overige dagen 30 cent per rog» Voor Ingezonden Mededeelingcn wordt het dabbelo van het tarief berekend. KLEINE ADVERTENTIES, van ten hoogste SO woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhnur koop en yerkoop t 0.75 's Zaterdag, overige dage f0.50 Dit nummer bestaat uit vier bladen, waaronder het geïllustreerd Zondagsblad. V Politieke actie. Woensdagmiddag om hall twee verga dert de R.-K. Kamer-Centrale in hot Bondsgebouw (Steenschuur) te Leiden. Wij achten liet, om de belangstelling voor deze vergadering op te wekken of te vergrooten, niet ondienstig, om een en moe der te zeggen naar aanleiding van de agenda. Daar staat dan op de agenda na de gebruikelijke punten als punt 5 een mo- tie Hilkigom, uitsprekende, dat het Ka merlidmaatschap niet vereenigbaar is met hot ambt van Burgemeester, lid van Ged. Staten of wethouder. Deze motie was voor de vergadering van 24 Sept. ji. ingediend. Het Kringbestuur heeft daarop advies ingewonnen bij den Bond en het advies van het Dagelijksch Bestuur van den Algemeenen Bond luidt: „Toegevende, dat een cumulatie van ge wichtige ambten niet wenschelijk is, meent het Dagelijksch Bestuur dat de voorgp- atelde motie-Hillegom te ver gaat en te zeer generaliseert. In deze aangelegenheid spelen zeer verschillende factoren een rol, zooals de beteekenis der gemeente, waar iemand Burgemeester is, de werkkracht en capaciteiten der betrokken personen enz. Met deze factoren wordt geen rekening ge houden. Daarom ontraadt het Dagelijksch Bestuur de aanneming der motie." Het Kringbestuur gaat hiermede aceoord. Zonder de vergadering van a.s. Woens dag te willen influenoeeren voorzoover snoodig of gewenscht, is zulks in veilige handen bij het bestuur willen wij wel als onze meening uitspreken, dat liet hier boven afgedrukt advies ons alleszins ratio neel voorkomt. Verder staat op de agenda een motie van den beer Boekraad te Leiden, eveneens overgebleven van de vorige vergadering, .welke luidt: „Do Kamer-Centrale Leiden, in vergade ring bqeen op Zaterdag 24 September 1921, spreekt als hare meening uit, dat, zonder uitdrukkelijke toestemming van het Be stuur, van hare vergaderingen geen ver slagen meer in het „Leidscho Dagblad" zullen worden opgenomen." T Zon ons beter schijnen, wanneer de indiener dezer motie inplaats van „Leid- eche Dagblad" had gezet niet-Katholieko of niet-rechtsohe pers. Verder zij opgemerkt-, dat in de motie wordt gesproken van „verslagen" en niet van kort-zakelijke mededeelingen of be richten. En vervolgens, dat óók verslagen volgens den inhoud der motie zouden kun nen worden verstrekt- aan de met-Katho lieke pers, indien het Bestuur in bijzondere omstandigheden daartoe een aanleiding zou vinden, want er staat in de motie „zonder uitdrukkelijke toestemming van het Bestuur." Ondanks den vrij slappen inhoud der motie ontraadt het Bestuur toch de aan neming daarvan om redenen, die het a.s. Woensdag wel zal mededeelen. Dan volgen eenige Bestuursvoorstellen, welke wel niet veel aanleiding tot dis cussie zullen geven en ten slotte punt 10 der agenda: Bespreking der gestelde Kamercandidaten tot voorlichting van Ie afgevaardigden, door den Kieskring aan gewezen tot bijwoning van de vergadering te Utrecht, waarin het „politiek advies" zal worden samengesteld. Opdat niet worde o-pgevolgd hot o. i. verkeerde voor beeld, hetwelk in sommige andere Kies- ibringen is gegeven, merkt het Bestuur hierbij op, „dat deze bespreking niet kan lieden tot een besluit, wijl den afgevaardig den blanco mandaat behoort te worden ge geven." 't Behoeft niet gezegd,dat dit laat- sto agenda-punt niet het minst belang rijke is BUITENLAND. HET VOORNAAMSTE NIEUWS De conferentie te Cannes geopend. Het voorstel van Lloyd George, tot het bijeen roepen van een algemeene economische onferentie aangenomen. De resolutie-Root betreffende de duik- booten aangenomen. De Valera bood zijn ontslag aan als pre sident van Sinn-Fein, doch trok zijn woord later terug. Een Duitsche nota aan de Commissie van HersteL De conferentie te Cannes. DE OPENING. Gistermorgen te elf uur werd de confe rentie te Cannes ge-opend dc?r Briand. Daarop nam Lloyd George hot woord. Hij gaf een levendige en gloedvolle be schrijving van het zieke Europa en betoog- ido de noodzakelijkheid om het- evenwicht te herstellen, hetgeen, zeid© hij, volstrekt niet beteebent, dat wij zullen afzien van, do eenige bepaling van hert; verdrag van Versailles. Wij doen geen a-fstand van het geen in het verdrag staat. Wij willen, dat Duitschland het maximum betaalt van het geen het betalen kan, Lloyd George wees vervolgens op den toestand in Rusland. Men kan aan dit land zeggen: „Ik ken u niet, ik reik u niet de hand, omdat uw hand met bloed besmeurd is", maar zoo ging hij voort, reikt men niet de hand aan anderen die ook bloed aan hun vingers hebben 1 Dit was blijkbaar een toe speling op Kemal Pasja en men hoordo Briand op gedempt-en toon zeggen: „Dit is de steen des aanstoots in mijn tuin." Lloyd George besprak toen, aldus de „Tel." heb beginsel van het herstel van Europa met medewerking van alle landen en stelde een resolutie voor, waarbij het herstel van Rusland afhankelijk wordt ge steld van de erkenning door dit land van de schuilden, die het heeft aangegaan, van den eerbied voor het particuliere eigendom ergoeding voor de requisities, enz. Na de verklaringen van enkele andere gedelegeerden verkreeg minister Theunis het woord. „België", zoide hij, „heeft meer dan eenig ander land belang bij hot her stel van de stabiliteit in Europa, want voor den oorlog had het een aanzienlijke economische ontwikkeling. Bedenkt, hoe ren, dat België voor 1914 naar de overige landen van het Europeescho vasteland en naar En-geland 80 percent van zijn pro ductie uitvoerde en bedenkt ook, dat dit noodzakelijk was ten gevolge van de dicht heid van zijn bevolking, welke dichtheid viermaal zoo groot is als die va-n Frankrijk. België voerde 80 percent van zijn graan in. Zelfs wanneer wij aannemen, dat Duitsch land betalen zal, blijft de uitvoer het eeni ge middel tot herstel van de indirecte scha de, door den oorlog aangericht. Dit alles doet zien, dat- België het principe, dat m de voorgestelde resolutie is neergelegd, slechts kan goedkeuren." „Ik denk wel", voegde de Belgische pre mier er aan toe, „dat wij nog ©enigen tijd sullen krijgen om de voorgestelde formu les en de wijze van uitvoering er van te bo- studeeren." Hierna werd de zitting verdaagd. In den loop van de middagzitting heeft de oonferentie liet voorstel, dat door Lloyd George na zijn rede over de noodzakelijk heid v-an het economisch herstel van Euro pa en in het bijzonder van Rusland was gedaan, met eenige wijzigingen aangeno- en. In de aangenomen resolutie wordt ge zegd, dat in Maart van dit jaar te Genua een conferentie zal worden gehouden, waaraan zullen deelnemen gedelegeerden van alle landen, Duitschland en Rusland inbegrepen. Op deze oonferentie zullen worden behandeld de loonkwesties, de mid delen om de l-a-sten van zekere volken te verlichten en de mogelijkheid tot het ver- leenen v-an oredieten, ter gemeenschappe lijke samenwerking aan heb herstel. De na ties, die hulpbehoevenden landen steun gaan verleenen, zullen zich van elke in menging in de bihnenlandsche politieke of maatschappelijke organisatie dezer landen onthouden. De kapitalen en tegoeden der landen, die fondsen zullen verschaffen voor het herstel,: zullen geëerbiedigd moeten worden. De Ontwaneninns-conferentie. De duikbootkyvestie. De resoluti e-R o o t aangenomen. Een plenumzitting van de vlootcommis- sie heeft de eerste der twee Root-voorstel- len, waardoor de bestaande bepalingen voor den zee-oorlog ook voor duikbooten toepasselijk verklaard worden en als zoo danig wetgeving vormen, aangenomen. Hot tweed antwoord van Root bevat, zooals het aangenomen is, hot amendement van Balfour, waardoor hot verbod van den duikbootoorlog tegen handelsschepen on middellijk van kracht wordt voor de vijf mogendheden, die het verdrag ter vloot-be- perldng onderteekend hebben. De commissie heeft niet het voorstel van Root aangenomen om de duikboot-comman danten persoonlijk voor de schending van deze overeenkomst verantwoordelijk te stellen. Engeland. De Engelseh-Ierscho Overeenkomst. Hot v o o r s te 1 -d cV a 1 e r a. In een der laatste vergaderingen van den Dail Eiroann heeft de Valera een amen dement ingediend, dat, volgens een Reu- ter-tclegram uit Londen, op zichzelf een volkomen alternatief verdrag is, dat re soluties, artikelen en verschillende bij voegsels bovat. Dezo artikelen komen in hoofdzaak overeen met de desbetreffende artikelen van de te Londen geteokendo overeen komst. De voornaamste verschillen zijn het weglaten van den eed van trouw en van alle verwijzingen naar Ulster in het verdrag zelf. Hoewel de eed van trouw wordt wegge laten, erkent het voorgestelde verdra» den koning als hoofd der gemeenschap van stalen van het Britsche gemeenebcst, waarmede Ierland zal samenwerken in za ken van gemeenschappelijk belang. Terwijl het recht van eenig deel van Ierland wordt ontkend om uitgesloten te worden van het opperste gezag van het parlement van Ierland, wordt aangoboden om aan Noord-Icrland voorrechten en waarborgen te verleenen van niet minder gewicht dan die van de overeenkomst van Londen. De Valera diende zijn ontslag in als president, doch trok hot weer in. De bijeenkomst van eenige leden der oppositiepartijen van Dail Eireann heeft in don nacht van Donderdag op Vrijdag plaats gehad. Vrijdagmorgen hielden zij wederom een bijeenkomst waarin maatre gelen werden besproken een compromis tot stand te brengen. De vergadering van de Dail Eireann, welke gistermorgen in ge heime zittin-g bijeenkwam, hoorde heb ver slag van bovengenoemde bijeenkomst aan. Zoover hierover kan worden geoordeeld, zou de bijeenkomst der opposi-tiepar tijen, niet tot een resulta-at zijn gekomen om een compromis tot stand te brengen. Er is echter mogelijkheid, dat dit alsnog zou kunnen geschieden. Dail Eireann ging ver volgens in openbare zitting over. De Va lera stond onmiddellijk op en zeide, dat se dert het teekenen der overeenkomst te Londen er een splitsing in Sinn Fein was gekomeu, zoo dat hij hierbij zijn ontslag nam als voorzitter van Sinn Fein. Vol gens ingekomen berichten zou de Valera verder verklaard hebben dat hij genoeg va-n het politieke leven had cn dat hij zich in het particuliere leven ging terugtrekken. Nader wordt echter gemeld, dat de Va lera zijn ontslag weer heeft ingetrokken, -nadat van beide kanten een regeling was getroffen met de bepaling, dat heden ge stemd zal worden over do Engelsóh-ïorsche overeenkomst. Een ineïdont. Terwijl de debatten va-\ .den Dail nu vrij langdradig worden heeft zich Woens dag een buitengewoon incident voorge daan, waarvan de Engelseho bladen vol staan. Tijdens een kort intermezzo, toen de reporters der verschillende dagbladen, die do vergaderingen bijwonen, in een restau rant aan de lunch zaten, drongen verschil lende gewapende mannen hun kamer in en dwongen Kay, den bekenden Dublin- schen correspondent van de „Times" in een auto te stappen, die voor de deur stond. Bij het verlaten van de kamer verze kerde de aanvoerder der indringers dat er hoegenaamd geen kwaad met den „Ti- mes"-man zou geschieden f-n dat hij nog d°nzelfden nac-ht waarschijnlijk wee? te Dublin terug zou zijn. Kay werd alleen maar meegenomen naar een geheime be stemming, waar hij een door hem in de „Times" gedane mededeeling zou dienen te herroepen voor get-uigen, vooraleer hij weer zou losgelaten worden Daarna gaf de chauffeur van de auto drie signaalstoo- ten met den hoorn en verdween de auto om een hoek van de straat. Woensdag in den middag hebben de ge zamenlijke journalisten een vergadering belegd, waarin zij eenparig een strenge motie van afkeuring tegen het gebeurde aannamen. Twee journalisten, een En- gelschman en een Amerikaan, hebben daarna een onderhoud gehad met Michael Collins. Deze beloofde terstond twee agen ten naar een bepaalde plaats te sturen, waarheen hij vermoedde, dat men den correspondent gevoerd had. Een bijzon dere nota werd daarna door de persman nen aan den speaker van den Dail over handigd. welk protest als volgt luidt- „Wij, journalisten, protesteeren hierbij met klem tegen het verraderlijk oplichten van een onzer collega's en wij doen een beroep op den Dail om onmiddellijk het noodige te bewerkstelligen voof do in vrijheidstelling van den gevangene en voor het bestraffen der schuldigen". Toen later de heer Desmonds Fits Ge- raid, directeur van de Sinn Fein-publica- tie. een interpellatie wilde indienen durende de zitting van den Dail, weigerde de speaker zulks toe te laten met de op merking: „Wij kunnen ons niet inlaten met incidenten", waarna de speaker zijn hoed opzette en het gestoelte verliet. Verschillende aanwezige journalisten protesteerden daarop luide, doch hun werd verzocht heen te gaan. Opnieuw in een vergadering bijeenge komen. namen de persmannen het eenpa rig besluit, geen verslag meer te geven van de zittingen van den Dail, totdat de reporter van de „Times" teDublin terug is Donderdagavond is de „Tinics"-rcdacteur vrijgelaten. DliifschlamJ. Een nota aan de Commissie van Herstel. Naar wordt gemeld, heeft de Duitsche commissie voor de oorlogslasten aan de oommissie van herstel, een nota gezonden. Daarin wordt de levering aangeboden van de materialen, waarover kwestie was in de nota van de commissie van herstel d.d. 2 December jd. Voorts geeft de commissie uitdrukking aan de verwachting, dat, gezien het feit, dat de drie verdragen door de commissie v-an herstel d.d. 16 December gesteld te Cannes zullen besproken worden, en dat men het de Duitsche regeering- dus niet kwalijk zal nemen, als zij zich thans van verdere mededeelingen dienaangaande ont houdt. BINNENLAND. HFT VOORNAAMSTE NIEUWS. De militiewet en het kostwinnerschap. De verkiezingen en de Vrijzinnig Demo cratische partij. Uit de metaalindustrie. (j De uitvoer van melk. Beschermende rechten voor onze indus trie? Bijzonderheden over den moord in den trein. Staatseommissic-Raajmakers. Gereed gekomen. De Staatscommissie-Raaymakers tot het instellen van een onderzoek naar de bezol diging van do burgemeesters, ambtenaren en werklieden in dienst der gemeenten heeft haar werkzaamheden beëindigd. Het eindverslag is aan H.M. de Koningin aange boden. De McrkcnweL Een wijziging. Een wijziging der mor kouwet is in be werking. Het betreffende ontwerp kan bin nen niet al te langen tijd worden tege moet gezien. Aan handel en industrie zal gelegenheid worden gegeven zich over hel ontwerp uit te spreken. Uitvoer van melk. Dispens atie, De minister van landbouw, heeft met in- jang van 10 dezer tot nadere aankondigiog dispensatie verleend van het verbod tot uitvoer van melk en alle producten van melk, voor zoover betreft producten, waar voor niet reeds bij vroegere beschikkingen dispensatie werd verleend. Regccringscommissie voor kwcckcrscmliet Ontbo nden. Met ingang van 1 dezer is de regeerings- commissio voor kwcekerscrediet ontbonden Tot liquidateur voor haar zakein is be noemd de lieer K. I. B. de Coster, tot dus ver secretaris der commissie. In verband hiermede is liet secretariaat overgebracht naar het departement van financiën, ka mer 109 te 's-Gravenhage. Vrijstelling en vergoeding wegens kostwinnerschap. Nieuwo bepalingen. In zake vrijstelling on vergoeding wegens kostwinnerschap hoeft die Minister van Oorlog aan de burgem oost ons een circulaire gorioht, waarin hot volgende wordt medegedeeld: In-dien het thans door de Tweede Kamer aangenomen ontwerp-Dienstplichtwet tot wet wordt verheven, zal van 1 Maart 1922 al in het algemeen kostwinnerschap in gewone t ij den niet meer leiden tot toekenning v geldolijke vergoeding, docih in beginsel tot vrijstollliing. Alleen don, wanneer do -belangen van den dlienat bezwaar op leveren, vrijstelling wegens kostwinnerschap te veriocmcn, aal in de plaats daarvan vergoe ding worden verstrekt. Ook al blijkt de aan wezigheid van kostwinnerschap eerst na in lijving, dan zal ni-ettom-in het toekennen van vergoeding boogo uitzondering zijn en het ver leenen van vrijstelling regel. Het verdient daarom aanbeveling, dat in die gevallen, waarin de verwanten van een geschrevene naar de tot dusver geldend a regelen voor vergoeding in aanmerking zou den komen, een aanvraag om vrijstolling tij dig vóór de inlijving wordt gedaan. Wordt zulk een tijdige aanvraag achterwoge gelalen. dan zouden belanghebbenden het aan raöh zelve hebben te wijten, zoo de ingeschrevene gedurende langor of korter tijd geheel onnoo- dng in werkelijkcn dienst zou moeten verblij ven, zonder dat tijdens dit verblijf vergoeding zou kunnen "worden genoten. Komt de Dienstplichtwet tot stand, don behoort ter zake van de vrijstelling van den dienstplicht wegens kostwinnerschap o. a. met het volgende rekening te worden gehouden. De vrijstelling wordt verleend aan bom. dioor wi-ens verblijf in werkelijkon dienst voor ecrsle-ocfeniing voldoende middelen tot levens onderhoud van andere personen ontbreken of zouden komen to ontbreken. Onder bedooMo personen worden uitslui tend begrepen: a. de echlgenooto van den ingeschrevene; b. zijn bloed- cn aanverwan ten in d-e rechte linie; c. zijn andere bloed en aanverwanten in den tweeden graad: d zijn pleegouders; e. degenen, in wior onder houd bij ingevolge rechterlijk vonnis moet voorzien. De vrijstelling wordt in don regel sflecbts Onder het Vergroot-gias. Do Sport. Wij zijn er allen van overtuigd, daA Kathol ieko sportvereen-igóngen alle rc-« tien van bestaan hebben. Voor versterking van die overtuiging bezie men eons een stukje „Uit de Pers" in het tweede blad. Maar die overtuiging vraagt dan ook evenals iedere overtuiging dat wij daaraan, waar 't te pas komt, uiting geven Welnu, zulk *n gelegenheid biedt zich aanv dringt zich op, zóó, dat men er niet aan lean of mag ontkomen. De R.-K. GymnastieJïvoreeniging voor heeren en dames zal binnenkort een uit voering geven, zooals blijkt uit een mo- dedeeling onder Stadsnieuws. Voor de; uitvoering moeten do kaarten weg vlie— gen! De Katholieken zullen in grooten ge- tale kaarten koopen, om nu eens uiting1 to geven aan hun overtuiging dat een Katholieke Gymnastiekver. er moet zijn om nu eens daadwerkelijk'1 ring te betuigen. Om 35000 zielen te redden in Guatemala. Vorig bedrag 403.75 N. N. te Warmond 2.—» X. Voor de Missie 1. N. N. te Roelofarendsveen 5.— N. N. to Warmond. Tot zekere intentie 5.— J. v. d. M. te R. 10.— 1 N. N. te Roelofarendsveen. Op hoop van navolging 1.— N. N. te Roelofarendsveen. Een kerstgeschenkje 1.—» Een weduwe te Nieuwewetering 2.50 J. v. d. M. te Roelofarendsveen 2.50 N. N. te Warmond. Voor de Missie 2.50 Een weduwe te Roelofarendsveen 1.—» N. N. te Roelofarendsveen. Wie volgt? 25.— N. N. te Warmond 1.—i Van eenige missievrienden in Nijmegen 60.—» N. N. te Nieuwerbrug 5.—» N. N. te Woerden 1.—» Groot-Seminarie, Warmond. Totaal 529.25 J. P. VERHAAR, verleend, nadat door of vanwege don inge schrevene bij don burgemeester der gemeente, waar hij voor don dienstplicht staat inge schreven, aanv-raag is gedaan tot het opmaken van een staat van inlichtingen nopens vrij stelling. Do vrijstelling wordt aanvankelijk ren of meermalen voor een bepaalden duur ver leend. Het ligt in de bedoeling, op de than3 te verwachten aanvragen om vr ij stelling; eerst te beslissen na bot in werking treden van de Dienstplichtwet, doch aan do in- geschrevenen, die in Maart a.s. zouden moe- ton opkomen of opnieuw zouden moeten op komen, zoo mogelijk reeds te voren een voorloopige mededeeling omtrent de te verwachten be slissing te doen toekomen. De Kamerverkiezingen. Devrouwelijkecandidaa t v a n d e n V r ij z. D e m. B o n tl. Het. referendum, uitgeschreven door den Vrijz.-dein. Bond, om uit de door de kies kringen opgegeven drie vrouwelijke candi- daten de vrouw aan te wijzen; die op no. 2 der algemeene candidatenlijs-t zal worden geplaatst, heeft tot uitslag gehad dat. in ronde cijfers op mevr. mr. B. BakkerNorb te Groningen zijn uitgebracht 3300 stem men. Op mevr. W. van ItallieVan Emb- den te Leiden 2800 en op mcj. Antoinc'.'.e Tuininga te Amsterdam 400 st.. zoodat bij volstrekte meerderheid mevr. Bakker Nort als tweede Candida at op de lijst zal worden geplaatst. Het Kamerlid van Beresteyn. Waaromhij heengaat. Mr. P. J. Oud, de secretaris van de Vrijz. dem. Partij, meent schrijft het „Vad." dat als de heer van Beresteyn zich be klaagt over 't optreden van mr. Marchanfc tegen hem, hij dit aan zichzelf en zijn eigen, houding heeft te wijten. Jhr. Van Beresteyn heeft van mr. Mar- ohant als partijvoorzitter trachten gedaan te kriigen, dat bij de ca-ndidaatstelling voor de verkiezingen, de zittende Kamerle den in volgorde van anciënniteit als Ka merlid, aan het hoofd der lijsten zouden worden geplaatst. De heer Marchant heeft» evenwel geweigerd eenigen invloed te oefe nen op den uitslag van het referendum dat geheel vrij moest zijn. De geheele uitslag van dit referencliu Jj is neg niet binnen, doch uit hetgeen al J ingekomen, valt af te leiden, dat jhr. Jtt Beresteyn als eandidaat do onderste pl/ -at» dep zitting hebbende Kamerleden ir aau- geweze-n, i. c, dus de vijfde, Docb daar d® partijdag heeft besloten de tweede plaat» te reserveeren voor een vrouw, zakken de overigen allen een nummer en zou jhr. v. Bercstevn dus op do 6e plaats komen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1