13© Jaargang. DONDERDAG 5 JANÜJAirël 1922 No. 3715 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, 12.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week, 12.60 per kwartaal. Franco per post 12 95 per kwart&aL Het G©nin8treerd Zondagsblad ie voor de Abonné's verkrijgbaar tegen betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- londerlijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. 1 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. Oit nummer bestaat uit twee bladen Morgen, feestdag van de Openbaring des Heeren aan de Keidenen (drie-koningen), zal „De Leidsche Courant" niet verschijnen. V Hoogste moreele gezag. Zoowel bij do Nieuwjaarsreceptie van den Duitsohen als van den Franschen ver tegenwoordiger van het hoogste nationale gezag Ebert en Millerand voerde de pauselijke vertegenwoordiger het woord namens de buitenlandsche gezanten. Wij hebben er Dinsdag in de courant yielding van gemaakt. Bij de beantwoording van de wenschen .'door mgr. Gerretti, den pauselijken nun tius te Parijs, noemde Millerand, mgr. Cer- retti „den gezant van het hoogste moreele gezag." Moge deze erkenning ook eens meer practische waarde erlangen bij de regeerders der volkeren I Dit is een wenseh, die door aller Katho lieken gebed* gesteund moet worden. Daar is een tasten en zoeken, alom een verwarring en vertroebeling dor gees ten een verwildering en we mogen wel zeggen: verdierlijking onder do menschen. Èn zij sluiten de oogen voor het licht op den kandelaar en voor de stad op den hoogen berg; zij erkennen niet het „hoog ste moreele gezag" op deze wereld. Wij, Katholieken, willen echter des te scherper beluisteren de voorschriften en wenschen van dat gezag; des te aanhanke lijker volgen de leiding van dat gezag. En wij weten ons dan veilig Wij hebben dan de volstrekte zekerheid te bewandelen den weg, dio leidt tot ons laatst© levensdoel. Te midden van de woolende onrust en den beukenden storm, die de oude dijken der maatschappij dreigt door te breken, staan wij veilig op de rots van Petrus 1 Die gedachte, dat bewustzijn moet on zen geest mot dankbaarheid als doordren ken! BUITENLAND. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Het gerucht, als zou er een Japansch— Fransche overeenkomst bestaan, tegenge sproken. Nieuwe putschplannen der Karlisten in Hongarije? Een nieuw voorstel van de Valera. De Ontwapenings-conferentie. Geen FranschJapansche overeenkomst. Het Fransche ministerie vaa buiten landsche zaken spreekt officieel het ge rucht tegen, volgens hetwelk Frankrijk en Japan een overeenkomst zou hebben gesloten tot het voeren van een gemeen schappelijke politiek in Siberië. De dienaangaande openbaar gemaakte (documenten zijn totaal verzonnen. Sarraut heeft in een schrijven aan Hu ghes de berichten formeel tegengespro ken. Hughes verklaarde in antwoord op den brief van Sarraut d.d. Maandag jJ., waar in deze mededeelt, dat de documenten, welke door de vertegenwoordigers van Tsjifca zijn gepubliceerd, vervalschingen zijn, gaarne de verldarinig van Sarraut, dat deze documenten niet authentiek zijn, te aanvaarden. nughes schrijft: „Het doet mij genoe gen. dat de Fransche regeering formeel ontkent, eenige overeenkomst gesloten of onderhandelingen gevoerd te hebben ten aanzien van den status van Siberië." Vertegenwordigers van het Amerikaan- sche departement van Buitenlandsche Za ken verklaren met stelligheid, dat docu menten, zooals Zondag j.l. door de delega tie van Tsjita zijn gepubliceerd, ziob niet 5n de dossiers van bet departement bevin den. De Duikbooten. Frankrijk heeft zoo seint Beuter uit Washington in beginsel hot Amerikaan- cche voorstel, om het gebruik van de duik booten tegen handelsschepen te verbieden, goedgekeurd. De Fransche gedelegeerde anaakte echter voorbehoud voor een defi nitieve goedkeuring, hangende de bespre king over den nauwkeurigen tekst van de [Verklaring. Engeland heeft het voorstel reeds aan genomen en hoewel noch de Italianen noch de Japanners definitieve instructies ■van hun regeeringen ontving'. waren er gisteravond teekenen, die er op wezen, dat zij geen ernstig bezwaar zouden heb ben, wanneer Frankrijk aan het voorstel zyn volle goedkeuring hecht. De Sjantoeng-kwestie. Naar verluidt heeft de Chincesche dele gatie Balfour en Hughes om bemiddeling verzocht in de Sjantoeng-kwestie. Zooals bekend, s-taan de onderhandelingen dien- op hot do ode punt. Terugkomst van Minister v. Karnebeek. Minister Van Karnebeek aanvaardt he den de terugreis uit Amerika naar Nede% land. Hij heeft bij zijn vertrek uit Was hington aan den correspondent van het „Hbld." verklaard, dat hij een goeden in druk van de conferentie en Amerika mee neemt. Men heeft mot do Nederlandscho belan gen ernstig rekening gehouden en onze deel neming heeft aanzienlijk bijgedragen tot de versterking van ons prestige. Leider der Nederlanclsohe delegatie wordt thans jhr. Beelaerts van Blokland, wiens aanwezigheid om. noodig is in ver band met het eventueel sluiten der negen- mogendheden-overeenkomsb in zake het Verre Oosten, welk punt nog op de agen da der conferentie staat. Duiischiand. Wilhelm Voigt. Wilhelm Voigt, bekend als de kapitein van Köpenik, is te Luxemburg gestorven. Hongarije. De reis van ex-keizerin Zita. Niéuwe Karliste n-P ut! c h Gemeld wordt dat ex-keizerin Zita gis teren van Madeira naar Zwitserland zon vertrekken, om bij de blinde darmopera tie van een harer Milderen tegenwoordig te zijn. Heb „Acht TJhr Abendbl", tot nog toe zeer goed op de hoogte van het streven der Hongaarsclie legitimisten, deelt echter mede, dat de ziekte van Zita's zoon meer van diplomatieken aard is. Deze operatie zou niet. anders zijn dan een zorgvuldig voorbereide nieuwe Karlisten-Putsch. Ex-keizerin Zita. zou n.l. voornemens zijn met haar zoon aartshertog Otto naar Boedapest te gaan, in do nationale ver gadering te verschijnen en daar een brief voor te lezen van ex-keizer Karei, waarin deze zegt afstand te doen van zijn troon, maar aan de Hongaarsche bevolking zijn zoon aanwijst als zijn rcchtmatigen op volger. Zita schijnt zich het voorbeeld van kei zerin Maria Theresia voor oogen gesteld te hebben. Of deze poging zal gelukken? Gewezen wordt op het gestook der legitimisten, en hoe de aanhangers van Habsburg sinds den jongste® Putsch zich meer roeren, daarbij ondersteund door de liberale krin gen, die de regeering heftig aanvallen over de onttroningswet, die volgens lien geen rechtsgeldigheid bezit. Een opmerkelijk feit is ook, dat op 30 De cember den verjaardag van do kroning van keizer Karei groote godsdienstige plechtigheden plaats vonden, waaraan door zeer velen werd deelgenomen. Van andere zijde wordt nog gemeld, dat de Engelsche regeering aan den ex-keizer het eiland Wight als toekomstige verblijf plaats zou hebben aangeboden. Karei zou hot aanbod hebben aanvaard. Doch do be slissing in deze kwestie ligt bij den gezan- tenraad, die eeliter reeds binuen enkele dagen zich met deze regeling zou bezig houden, indien dan de dc^zinniec plannen van ex-keizerin Zita nog niet zullen gelukt zijn. Frankrijk. De erkenning der Sovjet-regeering. Naar verluidt zal op de a.s. conferentie ook de erkenning der Russische sovjetre- geering ter sprake komen. Frankrijk schijnt hiervoor blijkbaar thans veel te gevoelen en zou er toe bereid zijn op de volgende voorwaarden: le. erkenning der Russische schulden van vóór den oorlog; 2e. erkenning van het vredesverdrag van Versailles Wat hot eerste punt betreft, schijnt Rusland wel te willen toegeven, maar be treffende den tweeden eisch blijken zich nogal moeilijkheden voor te doen. Opzienbarende arrestatie. Vilgrain, oud-onderstaatssecretaris van bevoorrading, is gearresteerd. De kapitein- rapporteur van den krijgsraad te Nancy, die hem hoorde over de beschuldigingen, die tegen hem geuit zijn inzake moedwil lige zelfverminMng, een der feiten die aan het licht zijn gekomen tijdens dc zeer ge compliceerde zaak die tegen hem aanhan gig is gemaakt, heeft hem bij het verhoor in zijn kabinet aangezegd, dat hij een man daat van aanhouding tegen hem had doen teekenon. Rusland Autonomie aan de Krim. Te Moskou is een ove-roenkomst gesloten tusschen een delegatie uit dc Krim en de Russische regeering. De Krim zal een vol komen autono^'o genieten en slechts van Moskou afhankelijk zijn wat haar buiten landsche politiek betreft. Het verdrag be vat 23 artikelen en is op 1 Januari ia wer- Mng getreden. de advertentieprijs bedraagt: opZiterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per r^gel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADFEBTENTIEN, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dage Engeland, De lersche vrede. Eennieuwvooratelvan do Valera. In de gisteren gehouden zitting van de Dail Eireann heeft Do Valera een gewijzig de motie ingediend, luidende, dat de ler sche overeenkomst in haar tegenwoordi ge® vorm de lersche nationale aspiraties niet- kan bevredigen en evenmin een duur zame® vrede tusschen beide landen ia het leven kan roepen. De motie vervolgt dan, dat dc Dail Eireann, namens de souvereine lersche na tie, aan dc regeering en het volk van En geland cn aan de Reg. en de volken van dc andere Britsche staten het volgende voorstel doet nopens een overeenkomst van vriendschap en vereeniging met Groot- Rrittannië. De Valera verklaarde daarop, dit voor stel heden bekend te zullen maken, of schoon Griffith hom had uitgedaagd, zijn voorstel reeds gisteren ter kennis van de Dail Eireann te brengen. Portugal. Ministercrisis opgelost. Volgens een overeenkomst tusschen de partijen is besloten, dat het ministerie zo1, als het was samengesteld, zal aanblij- Amerika. De besprekingen omtrent de Europeesche Crisis. Eenscherpe resolutie. Van republikeinscho zijde is in het huis van afgevaardigden een resolutie inge diend, waarin gezegd wordt: „Gezien het voornemen van zekero vol ken, debiteurs van Amerika, om groote sommen to besteden aan uitbreiding der bewapening ter zee, verlangt het congres, dat de regeering aan dergelijke naties to verstaan zal geven, dat het haar aange naam zal zijn, als de schulden worden af gelost." Steller dezer resolutie verklaart, dat zij bedoeld is tegen Frankrijk. In tegenwoordigheid van president Har ding heeft het kabinet twee uur lang be raadslaagd over den economischen toestand in Europa, de bijeenroeping van een eco nomisch wereldcongres en het stichten van een Europeesch consortium. Officieel wordt medegedeeld, dat er geen besluit genomen werd betreffende Ameri- kaansche politiek dienaangaande en het al of niet bijwonen der Europeesche confe rentie. Tot dusver is trouwens, officieel noch officieus eeuige uitnoodiging tot bijwoning dier conferentie door de Europeesch© mo gendheden aan Harding gericht,. Harding heeft echter verklaard heb vol ste vertrouwen te hebben in do bijeenroe ping van een wereldcongres tot behoud van den vrede onder de volken. Buitenlandsche Berichten. Kard. Dubois en de Zondagsrust. Do Aartsbisschop van Parijs, kardinaal Du bois, heeft tot zrijn diocesane® den volgenden oproep gericht: Do Zondagsrust moet heilig zijn. De godde lijke en kerkelijke wet leggen haar op, de FTarnsche wet waarborgt haar. zij het ook op nfiet volmaakte wijze, maar toch zoo, dat een onweersprekelijke sociale vooruitgang tegen over het verleden valt te constateeren. Het zou onrechtvaardig en ook onvoor zichtig zij® om, wettelijk of practisch, ver kregen rechten aan te tasten. Noch de wettelijke autoriteiten, noch parti culiere ondernemingen mogen, zonder belreu- ronswaardtige conflicten te verwekken, ten n<a- deele van sommige ambtenaren of bedienden, een situatie wijzigen, welke met de edschen van het familieleven dc uitoefening der gods dienstige vrijhoid verzekert. Met het oog op sommige recente feiten moo- nen wij onze 6tem te moeten verheffen in naam van hot christelijk geweten en van de wolbe- grepen belangen van het land. En wij vragen aan al onze dSocesanem, een voudige geloovigcn of godsdienstige organisa ties, zélf met allo middel en en uit a! hun maoht do Zondagsrust, welke door de wet ge waarborgd is. in do hand te werken. Op dit punt vooral moeten do katholieken roven allen, het goede voorbeeld geven. Sneeuwstormen in Engeland. Na 24 uur hevige® storm iB gistere® een schijnbaar strongo winter ingetreden met ccn overvloed van sneeuw, waardeer vele wegen in verschillende doelen van het rijk onbegaan baar zijn geworden. Te Norfolk ligt 3 voet sneeuw cn te Yorkshire woeden herhaaldelijk sneeuwstormen, evenals in Walos on do Midden landen. Aankomende schepen vermelden zeer ruw weer in hot Kar)aal cn do Belgische Ko ninklijke Paketboot, die om 11 uur van Dover naar Oostende zou vertrekken, heeft Dover niet verlaten wegens het noodweer. Do reddingboot van Deal is don ok herhaaldoliïk moeten uit varen onder do gToolste moeilijkheden. Rattenplaag te Kopenhagen. In Kopenhagen heerschot zulk een groote rM tenpiaag, dat door den bond van huiseigenaars oen foimoolen oorlog tegen de ratte® is ge opend. Ye beginnen met a. s. Maart zal twee keer in het jaar, nl. in de maanden Maart- April en Sopt.-Oct. systematisch in allo Kopen- haagsoho huizen rottenkruid gestrooid worden, terwijl men bovendfien premies zal uitloven voor hot aanbrengen van doode ratten. De koste® worden geschat, voor het vergift op circa 400.000 kronen en voor de premies op circa 30.000 kronen jaarlijks, terwijl in het cerate jaar bovendien nog oen som van circa 170.000 kronen wordt berekend voor het Tattenvrij ma ken van huizen. Een finaucieele steun van ge meentewege zal worden aangevraagd. De griep In Engeland. De EngeLsche bladen melden dat in de week eindigde den 2isten December jl. in Enge land 237 personen tengevolge van griep zijn gestorven, waarvan 54 in Londen. De griep In Duiischiand. De griepepidemie, welke in verschillende Duitsche sleden weer uitgebroken is, schijnt Etmaal ee® veel zachtaardiger karakter to liéb- •#Mi dan de vorige jaren, vooral in 1918 1919, toen duizenden slachtoffers dezer ge heimzinnige besmettelijke ziekte gevallen zijn. De griep heeft dezen keer ee® snél verloop en ofschoon com plica Lies in de ademhalings organen niet buitengesloten blijven, doen deze zich veel minder voor dan vroeger. Het aantal sterfgevallen aan deze ziekte is dan ook betrekkelijk oubcduidend. De nood in Rusland. Uit Riga wordt aan de „Chicago Tribu ne" gemeld, dat op de bijeenkomst van het al-Russische congres der Sovjets op 25 De cember j.l. dc afgevaardigde van Samara, Antonof Ovensko, rapport heeft uitge bracht over gevallen van kannibalisme, welke thans in de provincie Samara voor komen. Hij zeide, dat in liet district Ra- mekovekskin do menschen hun dooden niet durven begraven voordat de lijken tot ont binding zijn overgegaan. De Sovjet-rcgee ring voedt thans 15 percent der hongerlij denden, verklaarde hij. half Januari slecht3 50 percent der kinde ren. en 5 percent der volwassen bevolking van voedsel Zal kunnen voorzien, zijn de overigen ten doode opgeschreven, omdat de volgende oogst eerst over zeven maanden, verwacht kan worden. De menschen sterven in afwachting van hulp, die niet komt en waarover in het bui tenland slechts opgeblazen redevoeringen worden gehouden, zeide hij. "Wij bezitten berichten, dat ouders huil kinderen vaak naar de steppen medene- men en ze daar in den steek laten, dat moeders gek worden en hun kinderen doo den en dat adera misdaden worden ge pleegd, die te verschrikkelijk zijn om op te noemen. Ovensko deelde mede, dat alleen in Sa- ma ra 2 millioen menschen van honger om komen. Het congres hoorde ook ziju verslag aan over den landbouw. Volgens dit rap port zijn de resultaten der belasting in natura over 1921 ontmoedigend geweest. De entvangsten in graan bedrregen slechts 75 pereent. der in 1920 uit h>t confiscatie- stelsel vei kregen hoeveelheid. Hij verklaarde, dat in het Wolgadis trict, dat een derde gedeelte van de totale oppervlakte van Rusland beslaat, waar graan wordt verbouwd, een belasting in natura kan worden gebeven. Ht] verwacht te, dat ook Turkestan en de Oekraino in 1922 graan van buiten noodig zullon heb ben en dat dit een economische catastro phe voor Rusland zal beteekenen, tenzij niddelcn worden gevoudfn om het tekocï aan te vullen. BINNENLAND. vnnRMJAM^TC MIF11WS- Te Utrecht zal in de maand September van dit jaar een groot missie-congres wor den gehouden, waaraan een wetenschappe lijk congres zal worden verbonden. De be- doelig is, dit congres een eenigszins inter nationaal karakter te geven. Woensdag aanvaardde minister van Kar nebeek de terugreis uit Amerika naar Ne derland. Minister Van Karnebeek op do terugreis. Een Rculerlelcgram uit Washington meldt, dat minister vaa Karnebeek giste ren de terugreis naar Nederland heeft on dernomen met het oog op de belangrijke werkzaamheden die hem wachten in ver band met het internationaal gerechtshof dat binnenkort te 's-Gravenhage bijeen komt. Internationaal Gerechtshof. Naar de „Rcsb." meldt, zullen het Rijk en het Haagsche gemeentebestuur aan het Internationale Gerechtshof, dat, zooals be kend is, aan het einde van deze maand in het Vredespaleis zal worden geïnstalleerd een geschenk aanbieden. Dc afschaffing van den Portvrijdom uitgesteld. De Minister van Waterstaat heeft den Onder het Vergroot-glas. „Zondag". Morgen is het „Zondag" -- d.w.z. een Katholieke feestdag, te vieren als Zondag. En nu willen niet wij die viering onder het vergrootglas zetten, maar wij gevea ieder onzer lezers in overweging, dat zelf een9 te doen. Eens to beschouwen, voor zichzelf, of hij natuurlijk, voor zoover mogelijk dien dag viert, zooals het een Katholiek betaamt den Zondag, den dag des Heeren, te vieren Wij zeggen: „Zooals het een Katholiek betaamt". Men leze in dit nummer eens w^t Kard Dubois, Aartsbisschop van Pa rijs, zijn diocesaans over de Zondagviering voorhoudt en diens besluit: Op dit punt vcoral moeten de Katholieken boven alle het goede voorbeeld geven. voorzitter der Tweede Kamer medege deeld, dat in verband met de aanneming door de Eerste Kamer van de door den heer Van Embdcn ingediende motie, Oe afschaffing van den portvrijdom wordt uitgesteld tot nader te bepalen datum. Uit dc Metaalnijverheid. St. Elov neemt het voorstel van den Metaalbond aan. In de Dinsdag gehouden vergadering van den R.-K. Bond van Metaalbewerkers heerschte een buitengewone eenstemmig heid. De leiding van ,het hoofdbestuur werd goedgekeurd. Besloten werd de voorstellen van den Metaalbond te aanvaarden. In de Dinsdagavond gehouden vergade ring van de Combinatie te Amsterdam bleek, dat de beslissing van de Bondsraad vergadering van don modernen Bond niet dekte het besluit van den Katholieken Bond. Als gevolg van de gehouden Com binatie-vergadering zou gisteren te Am- -srernairr cerrvergaucrmg van den Metaal- bond en de Combinatie worden gehouden, waar men hoopto tot oplossing te komen. Het schrijven van de katholieke werk gevers aan de Katholieke en Christelijke Werknemersbonden om vóór 14 Januari de staking op te heffen, heeft een punt. van bespreking uitgemaakt op de cnm- binatievergadering, met gevolg dat den katholieken werkgevers een onderhoud zal worden verzocht. „Ctr." Uit het glasbedrijf. Gisteren is te 's-Gravenhage een confe rentie gehouden tusschen de glasfabrikan ton en de hoofdbesturen van de arbeiders organisaties over de aangeboden loons verlaging, die door de arbciders-orgnnisa- lies van de hand werd gewezen De werkgevers verlaagden thans hun eisch en stelden voor een loonsverlaging van 918 pet. voor het blazerspersonnel en 25 ct. voor de overige arbeiders, ter wijl het de bedoeling der werkgevers is of ook voor het niet-blazerspe^nneel do 50-urige werkweek te vragen. De besturen der organisaties zullen dit nieuwe voorste1 "an hur^ leden ter beslis sing voor I1.-K. Missiccongres. Naar het ,,Ctr." verneemt, zal in de maand September van dit jaar te Utrecht een groot Missiecongres worden gehou den, waaraan een wefensehar>^^',i^,•. gtes zal worden verbonde.n. De bedoeling is, dit Congres een eenigszins interna tionaal karakter te geven. Verder zal ter gelegenheid van het Mis- s:econgres een tentoonstelling en een oj> tocht worden gehouden. De uitvoering is opgedragen aan >.et Utrechlsch Missie-comité, dat verschellen de sub-comité's zal samenstellen. Dc Kon. Hnllandseho Lloyd verkoopt haar grootste vier schepen voor 15 niilliocFS De directie van den Kon. Hollandsehen Lloyd heeft njet machtiging van den raad van commissarissen de stoomscheper Lira burgia. Brabantia, Frisia en Hollandia voor in totaal 14.000.000, d.wz. ongeveer de boekwaarde, verkocht. De schepen worden overgenomen door de American Ship and Commerce Corpo ration (Harriman) en de Hamburg-Ame- rika Lijn. Deze transactie zal in de Maatschappij in staat stellen met een reeds in behande ling zijnd crediet te voorzien in alle ver dere geldbehoefte tot einde 1922. onvoor ziene omstandigheden voorbehouden* De nieuwgebouwde passagiersschepen Oranïa en Flandria en de Gelria en Zee- landia stellen haar in staat, zij het met belangrijke beperking van haar dienst op Cuba, den geregelden passagiersdienst op.' Zuid-Amerika te blijven onderhouden. Dei geldelijke resultaten zijn over het ftfg©-, loopen jaar zeer ongunstig geweest. Het verlies kan op het oogeP.blik nog niet ge heel beoovdepld worden. Vad."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1