BUITENLAND.
13e Jaargang.
MAANDAG 2 J&NUARI 1©22
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt b!j vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week, 12.50 per kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per week, 12.60 per kwartaal.
Franco per post J 2 95 per kwartaal.
Het Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's verkrijgbaar
tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af-
«onderlijke nummers C ct., met Geïllnstreerd Zondagsblad 10 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. '4
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN.
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
op Zaterdag 85 cent per regel Overige dagen 30 cent per rege
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele
van het tarief berekend.
KLEINE ADYEETENTIEN, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhun/
koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dagen f 0.50
Dit nummer bestaat uit twee bladen
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
Het einde der Duitsche spoorwegstaking.
Een overeenkomst bereikt.
De „Daily Chronicle" over Frankrijks
houding ten opzichte van de duikbooten.
De Ontwapenings conferentie,
De vliegtuig-schepen.
v De vlootcommissie is tot overeenstem
ming gekomen wat betreft de beperking
tvan de tonnage der vMegtuigmoed er sche
pen. Volgens de overeenkomst krijgen
IGroot-Brittannië en Amerika in totaal
fiteder 135.000 ton, Japan 80.000 ton en
(Frankrijk en Italië ieder 60.000 ton. De
maximum-tonnenm aa-t van elk dezer sche
pen zal 27.000 ton zijn.
Naar verluidt, heeft do luolitvaartcom-
missie geadviseerd, geen beperkingen te
bepalen voor de constructie van liandels-
'rliegtui.gen, doch strenge bepalingen in het
leven te roepen voor de vliegtuigen voor
het leger en de vloot.
Japan hechtte zijn goedkeuring aan de
reeds door Amerika en Engeland aanvaar
de resolutie om de tonnenmaat van lichte
kruisers en andere hulp schepen te beper-
pen tot 10.000 ton per schip, terwijl het ka
liber van het geschut hoogstens 8 inch
mag zijn.
De verdere besprekingen over de resolu
tie-Root, om den duikboot-oorlog tegen
(handelsschepen uit de strijdmiddelen der
beschaafde naties te verbannen, brachten
leen beter wederzijdsch begrijpen en zij de
lden hot wantrouwen, dat tegen Frankrijk
iwas ontstaan wegens de houding, welke
idit land bij de bespreking van het duikboo-
fcr»no-Ta,a mefaJr—latodl—a^n crfvnntt)pn jyp.hpcl vor- _S
ld wijnen. 'f
Een scherp artikel van de
Daily Chronicle.
Frankrijk heeft, aldus schrijft „De Ort."
geweigerd om zich neer te leggen bij het
Washingtonsche voorst^! in zake de sterk
te aan duikbooten, dat haar in het bezit
van haar huidige onderzeeërsvloot 31.000
'ton liet, terwijl de Vereenigde Staten
en Engeland ongeveer driemaal zooveel
zouden hebben, Japan een paar duizend
iton minder en Italië zoowab 20.000 ton.
Frankrijk wenscht een limiet van negentig
duizend ton.
Deze koppigheid geeft de „Daily Chiron."
aanleiding om in een zeer scherp artikel
onder den titel „France as Peace., Breaker"
te cons tafeeren dat:
„de conferentie te Washington is mis
lukt voorzoover de duikbooten betreft";
„dat zij evenzeer is mislukt met betrek
king tot de beperking van hulpschepen,
/omdat deze onuitvoerbaar zal worden":
„dat een groot deel van de wercfdontwo-
pening der vlooten aldus onmogelijk is,
tengevolge van Frahkrijk's zelfzuchtig mi
litarisme"
„dat Frankrijk te Washington precies
dezelfde rol heeft gespeeld, die DuitsÓh-
land vroeger in Den Haag vervulde"
„dat het geen phraseeren is als men
eegt, dat Frankrijk in Duitschland's schoe
nen ia gestapt";
„dat de toesband -niet. zoo kan blijven,
lomdat Frankrijk's houding de basis der
Engelsch-Fransche samenwerking aan-
Itast"
„dat Engeland geen verdere stappen
kan doen om de Fransche republiek uit
(haar financieel© misère te helpen, als deze
(het geld gebruikt om onderzeeërs te bou-
iwen en daarmede tegen de wereldvrede ta
Bgeeren"
„dat Engeland ,,geen haast hoeft te ma
ken omdat de Fransche „naval megalo
mania" tot dusver alleen op papier be
staat"
,,dat door Engeland nooh te Cannes,
noch ergens anders tweeslachtigheid van
handeling kan aanvaard worden."
i Duitschland.
De Spoorwegstaking.
Een Overeenkomstbereikt.
De onderhandelingen tusschen d© drie
organisaties der spoorwegarbeiders en het
rijksministerie voor het Verkeerswezen
betreffende de looneischen der spoorweg-
mannen hebben tot overeenstemming ge
leid. De organisaties hebben zich ver-
plicht om, met alle haar ten dienste staan
de middelen, voor de onmiddellijk© her-
[ratting van den arbeid zorg te dragen.
Naar de „Petit Parisien" uit Berlijn ver
neemt, heeft de Duitsche ^ggoering bij de
met de spoorwegarbeiders getroffen over
eenkomst er in toegestemd, den arbeid era,
(werkzaam in d© spoorwegwerkploatseo,
voortaan dezelfde loonen te behalen» als
die welke door de particulier© industrie
betaald worden. Ook stemde de regeering
®r in toe, om gedeeltelijke voorschotten
toe te staan op de looüsverho ogingen.
Hongarije.
Landscongres 'der Katholieke Studenten
verenigingen.
N aareênKatholiekewereld-t
organis atie.
De 32 Katholieke Studenten-vereenigin-
gen van Hongarije hebben dezer dagen,
naar Kipa meldt, te Boedapest een lands
congres gehouden. Op dit congres is mes
algemeen© stemmen het besluit genomen
om een „Foederatio studentium Hun gar ia©
Catiholioa," op te richten.
Het congres nam verder de volgende re
solutie aan:
,,He>t te Boedapest gehouden congres
der Hongaarsche Katholieke Studenten be
groet met groote vreugde de wereldorgani
satie der Katholieke Studenten, sluit zich
eenparig aan bij de besluiten der Freiburg-
eche internationale Katholieke Studenten-
conferentie en wil in haar geest medewer
ken aan de praetische verwezenlijking clar
christelijke idealen en streeft met alle
kracht naar de verwezenlijking van deze
besluiten.
Do Hongaarsche Katholieke Studenten
spreken den wenseh uit, dat zoo spoedig
mogelijk ter verzekering van de uitvoering
van het program en als tastbare belicha
ming van dit streven de internationale
Katholieke Studentenunie de broederlijke
bond van alle Katholieke Studenten corpo
raties der wereld moge ontstaan.
Het congres begroet met warme toege
negenheid het algemeen secretariaat der
„Pax Romana" en vraagt den „Almachtige,
dat Hij dezen arbeid, tot eer van God en
het welzijn der menschiheid ondernomen,
met veel succes bekrone".
„Msb."
bisschop en bet domkapittel een. behoorlij
ke toelage.
De Katholieke Kerk sticht zelf scholen,
terwijl te Rome een Lebtisch ooilege zal
geopend wordn.
Voor het eerst sedert 400 jaar krijgt de
Katholieke kerk door dit conoordaat weer
meer vastheid in deze districten.
BINNENLAND.
Toenemende eüsnde.
_Uit Boedapest wordt gemeldDe ex-
minister Huszar schilderde in de Nationale
Vergadering de ontzettende ellende in de
stad. Binnen korten tijd stierven 2S0 fami
lies en nog 100 andere personen de.n hon
gerdood. Daarbij komt, dat de buitenland-
s che drelnan baa<r <wwlerst<
te treldcen, indien de regeering niet in
grijpt. De ex-minister eischte, dat de Hon
garen den Oudejaarsdag als offerdag zou
den gebruiken.
Frankrijk.
De econ. conferentie te Parijs.
In de economische conferentie te Parijs
werd in principe vorm en inrichting vast
gesteld van een internationale maatschap
pij welke ten doel zou hebben om in Euro
pa het internationaal crediet te herstel
len. Deze maatschappij zou gevormd wor
den uit private ondernemingen, en in
oogensoliouw moeten nemen cl© vraag van
het verkeer te water en per spoor in de
nieuwe staten die verstoken zijn van ge
schikte verbindingswegen. Ze zou een ka
pitaal krijgen van twintig mi 11 ioen pond
sterling, geformeerd hoofdzakelijk door
Frankrijk^ Groot-Brittarimië, de Ver. Sta
ten en Duitschland, en voor een kleiner
deel door België en Nederland. Duitsch
land zou er aan kunnen deelnemen op voor
waarde dat 't aan de Commissie van Her
stel de helft afdraagt van de door het
land uit de onderneming genoten baten.
Het ontworpen consortium zou voorts fi
lialen kunnen oprichten in alle landen
waar de commercieel© toestand in de war
is en met deelnemiug in goederen in plaats
van in deviezen genoegen kunnen nemen
ten aanzien van die landen waar de geld
koers sterk is geapprecieerd.
Engeland,
DE IERSCHE VREDE.
Eügels o h-I erschverdrag
goedgekeurd?
Volgens Central News heeft de Ier scire
nationale vergadering Donderdag in een
geheime zitting besloten, het verdrag met
Ierland goed to keuren.
Portugal,
A Kabinetscrisis.
Het gerucht gaat, dat het ministerie zal
aftreden.
Letland.
Het concordaat met den H. Stoel.
Zooals reeds gemeld, heeft het Vaticaan
een nieuw concordaat afgesloten thans met
Letland. Ge-lijk wij reeds berichtten, zal
■te Riga een aartsbisschoppelijke zetel wor
den opgericht, welke rechtstreeks onder
Rome zal staan.
Ander© voornam© bepalingen uit dit
nieuw© concordaat zijn nogdo republiek
Letland waarborgt den Katholieken gods
dienst het zelfbeschikkingsredhit. Do H.
Stoel vernieuwt het kapittel der diocesen
van Riga» D© Letitische regeering ver
plicht zich ten behoeve van den Roomsèh-
Katholieken eeredienst te Riga een Kathe
draalkerk ter beschikking te stellen, als
mede een passend gebouw voor aartsbis
schoppelijk paleis.
Voorts zullen kracht erts de kanonieke
webben door den aartsbisschop d© pries
ters en geestelijken worden aangesteld. Da
Lettisch© regeering garandeert den aarta-
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
Doodslag te Leiden en roofmoord in den
sneltrein AmsterdamDen Haag.
Het R.-K. Verbond van Werkgeversver.
dringt er op aan, de Kamer van Koophan
del in werking te doen treden.
Steun aan werklozenkassen.
De Minister van Arbeid heeft Zater
dagochtend aan zijn Departement een con
ferentie gehad met afgevaardigden van
een groep gemeentebesturen, welke wijzi
ging wenschtcn te zien gebracht in do
voorwaarden, waaronder krachtens de cir
culaire van den minister van 5 December
1.1. in 1922 van rijkswege steun zal worden
verleend aan werkloozenkassen, die over
geen middelen meer te beschikken hebben,
speciaal wat betreft de bijdrage van de ge
meenten. 0.a. waren hierbij tegenwoordig
wethouders van Amsterdam en Utrecht en
de burgemeester van Tilburg.
Des middags heeft de minister een con
ferentie gehad met afgevaardigden der
vijf vakeentraien, die enkele wijzigingen
verlangden in de steunregeling voor de
werkloozen voor 1922, speciaal wat be
treft het bedrag der uitkeeringen.
De conferenties worden o.m. bijgewoond
door den directeur van den dienst der
Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbe
middeling, den heer Folmer, den thesaurier
generaal van heb departement van finan
ciën, mr. Trip en den administrateur, chef
der afdeeling Armwezp-n van bet departe
ment van Binnen la ndscne ,.ak-n, mr. Har
ders.
Spoorwegpersoneel.
In verband met het feit, dat een der or
ganisaties van het personeel (de Ned. Ver.)
niet meer in den Loonraad wenschte zit
ting te nemen, daar de evenredige verte
genwoordiging daarin niet meer werd toege
past, is in de jongste conferentie tusschen
de directie en de vertegenwoordigers der
bonden op voorstel van de directie met al-
gemeene stemmen besloten, den minister
te verzoeken de evenredige vertegenwoor
diging weer in te voeren, zoodat de Ned.
Ver. 3, St. Raphaël 2 vertegenwoordigers
en B. A. N. S„ P. O. B. en N. B. ieder 1
vertegenwoordiger zullen krijgen in den
Loonraad. „Tel."
De finaneicclc toestand dor gemeente.—
Naar aanleiding van het bericht, dat d©
Minister van Arbeid niet bereid is gevon
den, de gemeente Boskoop te steunen bij
het aangaan cener geldleening met d©
Rijksverzekeringsbank verzoekt men ons
mede t© deelen dat do financieele toe
stand van Boskoop volstrekt niet ongun
stig is. Het percentage van do plaatselijke
inkomstenbelasting is niet boog. Het be
drag van het belastbaar inkomen beweegt
zich in een stijgende lijn, en de gemeente
is eigenaresso van rendabele bedrijven.
De werkloosheid in de gemeente i3 ge
ring.
„Hbld."
Uit dc Metaalnijverheid.
Dreigt do katholieke werkgeversver-
eeniging met uitsluiting?
De katholieke werkgeversvereniging
heeft zich schriftelijk tot de katholieke
en christelijke metaalbewerkersbonden ge
richt, in welk schrijven blijkbaar met uit
sluiting gedreigd wordt, wanneer de sta
king bij hare leden niet wordt opgeheven.
Het is wel opvallend, dat juist de R.-K.
Werkgeversvereniging met uilsluiting
dreigt, terwijl de liberal© Metaalbond daar
aan blijkbaar nog niet gedacht heeft.
„Volkskrant"
R K. Verbond van Werkgeversverenigingen.
Het R. IC. Verbond van Werkgovcrevcrecni-
gingen, omvattend do R. K. organisaties van
Metaal- en Textiel fabrikanten, do Bouwpa-
troons, de Waalst eenfabrikanten, do Geld- en
Effectenhandel, do Coniecliehidustric, de Klei
en Aardewerkimdustrio en de Lederindustrie,
hoeft in de Donderdag gehouden vergadering
zich in beginsel verklaard voor de beffing van
tijdelijke beschermcndo maatregelen ten bale
van de industrieën, dio zulks noodig bobben.
Verder werd de wonscholijkheid uitgesproken,
dat het Handelsregister zal worden onderge
bracht bij de griffiers van do rechtbanken en
enk el o kantongerechten en dat de nieuwe Ka
mers van Koophandel voorloopig niet zullen
worden samengesteld. Men vreosde, dat de in
voering van do Kamers van Koophandel veel
geld zal kosten en meende dat mot het oog
op de zoo noodige bezuinigingen elke onnutte
uitgave moet worden voorkomen. Men achtte
het instituut van de Kamers van Koophandel
niet van dusdanig belang dat groote offers,
daarvoor gemotiveerd zouden zijn.
Met betrekking lot de Statistiek in voorbren
ging en verbruik vereenigde zich het Ver
bond met de zienswijze van den Nijverheids-
raad.
Hetzelfde geschiedde, wat de Stoomwet be
treft, waarbij echter de opmerking werd ge
maakt, dat het een gevaarlijk beginsel werd
geacht, dat de industrie moet bijdragen in de
kosten der controle-instituten. Men Vreesde,
dat begonnen wordt een deel der kosten, ver
bonden aan do inspectie van de stoomketels,
door de industrie te doen dragen en dat op
dezen weg voortgaande ook de kosten van den
Veiligheidsdienst en de Arbeidswet wel eens
op de industrie konden worden afgewenteld.
Men achlbe dit verkeerd.
Eveneens achtte men bet onverdedigbaar, dat
het departement van arbeid weigert de kosten
van invaliditeitszegels, wanneer die ten onrech
te of bij vergissing zijn geplakt, te restituee-
crem
Ter sprake kwam ook het melaalconflict en
de algemeen te volgen loonpolitiek.
Volkomen overeenstemming bleek fce bestaan
over do wenschelijkhoid om door middel van
een wet de mogelijkheid te openen, eenmaal ge
sloten collectieve arbeidsovereenkomsten, bin
dend te verklaren voor niet bij de contractee-
rende organisaties aangesloten werkgevers em
verknemexs.
Met instemming werd de mededeeling be
roet, dat de commissie voor de bedrijfsorgani
saties uit den Hcogen Raad van Arbeid dit
onderwerp thans in studio heeft genomen en
weldra daarmede gereed zal zijn.
Ton slotte werd dr. Oassianu3 Hcntzen O.
F M. bereid gevonden om namens bet Verbond
tezamen met de afgevaardigden van het R. K.
Vakverbond, de R. K. Middonstandsfcderalie
en do R. K. Jeugdorganisatie besprekingen te
voeren over de oprichting van een Nationale
R. K. Vereeniging ter bevordering van het
Nijverheidsonderwijs.
Compagnon gevraagd.
De (anti-rev.) „Rotterdammer" geeft
<lc volgende rake schels:
„Wie met wat overgespaard geld zich
in zaken wil begeven, kan in sommige bla
den dagelijks advertenties uitknippen,
waarin een deelgenoot gevraagd wordt in
een prima solide handels- en industrieele
onderneming.
Voorzichtigheid is echter geraden! Bij
onderzoek van antecedenten en vooruit
zichten blijkt niet zelden, dat men met
een verloopen zaak te doen heeft, of met
een min of meer fantastischen uilvinder,
die gouden bergen belooft, en er aan ge
looft, maar alleen teleurstelling zal bren
gen.
Aan zoo'n adverLcntie: „compagnon ge
vraagd" doet liet besluit van het sociaal
democratische congres denken, waarin de
S.D.A.P. zich als gegadigde aanbiedt voor
de positie van regeeringspartij.
Do eene handelszaak is met een sma
delijk bankroet geëindigd; zou nu niet een
compagnon met wat geld te vinden zijn,
om het samen te probeeren met een nieuw
bedrijf?"
Na het, faillissement van den revolutie-
winkel schijnt het heler maar weer in
conslilulionecle politiek te gaan doen. Wie
waagt zicii er aan met zulk een vennoot?
Kers'.rerfe van Dr. F. van Eeden.
Wij nemen hier over een verslag uit do Msb.
en de Tijd, hoewel dit verslag hier en daar
onduidelijk is en o. i. niet den juislen inhoud
van het gesprokene kan weergeven.
Voor een uitverkocht huis heeft dr. F. van
Ecden Vrijdagavond in den Schouwburg te
Maastricht zijn aangekondigde Kerstrede ge
houden. Vooral uit intelleclueele kringen waa
de belangstelling groot.
Do vergadering ging uit van de afdeeling
Maastricht van Jong Limburg.
Dr. van Eeden, met applaus begroet, vraagt
de clementie van de vergadering, omdat het
hier geldt een ernstige zaak. Ik heb, zegt
spreker, mo zelf afgevraagd: heb ik recht vau
sproken, ik die nauwelijks ben aangenomen
in do Katholieke Kerk. Ik had liever dezo
eerste dagen in stilt© in den familiekring door
gebracht. Ik deelde mijn bezwaren mede aan
mijn vriend, pater v. Ginnekcn, maar deze
deelde zo niet.
Ik kan dan ook geen mooie schitterende
Kerstrode houden, slechts iets mededcelen van
eigen gemoedstoestand. Wat Christus is, weet
ik reeds lang. Zijn woorden hebben me ver
vuld, maar ik moc6t 60 jaar worden om Hem
te begrijpen. Ik voelde, dat er iets van me
verlangd word. Dit slot van mijn leven ia
goed, niemand zal me dat kunnen ontnemen.
Mijn weg is schijnbaar kronkelend geweest
en mij werd verweten, dat ik draaide, maar
wie mo innerlijk kende, weet dat ik maaT één
doel gestreefd heb. Van mijn schooltijd af liecft
alles samengewerkt om me te brengen, waar
ik nu bon, waar ik me veilig en geborgen
voel. Het is alles gebeurd zonder weifelen.
Helaas, ik voel mo verplicht van me zelf te
spreken. Er is dan ook enkel reden tot dank.
Deze tijd, dit jaar, is voor mij do beslissing ge
weest, het gaf een slot-accoord van de sym
phonic, er moest een slot komen, dat waar
heid is.
Wat ik ondervonden heb, kan voor een ieder
van Lriang zijn, daarom moet ik spreken, als
of ik tegenover intiem on sta.
Mijn leven i© ZeC? droef en moeilijk geweest,
al ben ik gezegend, dat mocht leven tot dit
Onder het Vergroot-glast
Booze mcnschen.
Vandaag komt in den Leidschen Raad hol
voorstel van B. en W. om den proef mei
de schoolbioscoop, die één jaar heeft go-
duurd, niet te bestendigen.
Aan den Raad is nu het volgende adrefi
gezonden:
Namens de afdeeling Leiden van deq[
„Bond van Onderwijzers" spreekt het be
stuur er zijn scherpe afkeuring over ui\
dat door het College van Burgemeesters ea
Wethouders de vraag of de lessen met d©
schoolbioscoop al of niet bestendigd zul
len worden, niet is voorgelegd aan heti
onderwijzend personeel.
Daarom verzoekt het U het voorstel A an
Burgemeesters en Wethouders tot niet-
voorlzetling aan te houden en eerst dan
te behandelen, nadat de schoolvergadering
gen in staat zijn gesteld er haar rapporter;
over uit te brengen.
Dat de „Bond van Onderwijzers" zich.
voor do zaken van het onderwijs interes
seert, moet ieder toejuichen. L' Kan niet
anders dan worden gewaardeerd, wanneer
een onderwijzers-organisatie van een on-
derwijs-zaak studie maakt cn het resul
taat daarvan publiceert, als een advie3,
een leiddraad voor degenen, die daarom
trent een besluit hebben te nemen.
Maar dan trede zulk een organisatie an
ders op, dan de „Bond"! Deze toch aar
zelt niet, in het bovcnafgcdrukt adres een
„scherpe afkeuring" uit te spreken over
do hoofden van B. en W.I En wat is nu
het geA'al? D© Schoolbioscoop heeft een
jaar proeftijd doorgemaakt; de „Bond"
wist, diafc B. en W. uiterlijk Jan. 1922 met
een voorsted zouden moeten komen in
zake deze schoolbioscoop en hij, de
„Bond", heeft geen enkel teelcen van be
langstelling in deze gegeven! Moest
daarom worden gevraagd? Als het be
trof de onderwijzerssalarissen schroomde
<1© ..Bond" toch ook nooit een oordeel
uit te spreker', zonder dat het hem werd
gevraagd!
Als de „Bond" weer eens adresseert (en
dat zal nog wol eens), moet hij niet meer
doen, als booze mensehen, die een voor
keur hebben voor groote r-n dikkp woor
den
tijdstip. Mijn zorgen waren nici. \eci gruo; -r
dan die van anderen, maar Ln het overgevoe
lige van schoon en goed en lcelijk en ellendig
ben ik grievend gekrenkt en gehoond. Maar nv
eerst begrijp ik, dat dat alles niets is geweest
bij bet lijden vaal Jezus. Ik heb geleerd gedut"
dig te zijn. Mr. Eckhard zegt: eerst moet d*
rnonsch leeren zijn medcraonsch, dan zich zelf,
dan God te verdragen. Maar ik kon me zeil"
nog niet verdragen, dat is gekomen bij de ver
heldering, waarbij komt het ontzaggelijk gevoel
A"an eigen omvaarde. Die niet weet, wat dat is,
kent het Katholicisme niet. Ik wikte door een
poort, maar ik droeg iels, hoogmoed, trots, ik
wilde rechtop, maar het leed leerde me te bui
gen en ik heb het hoofd gebogen, Ik heb ge
leefd in zekere trots en onverschilligheid. Ik
dacht: ik ben mijn eigen p:- i kerk
mijn huis. Ik had geen onz.i
Men zal u zeggen, dat ik te leur ben ge
steld ora de maatschappij ie hervormen, da?
mislukte proefnemingen mij gedreven hebbea
in de armen der Katholieke Kerk. Dat ia
leugen. Ik ben niet teleurgesteld, deze teleur
stelling op financieel gebied 7,ou mij niet ia
de Kerk gebracht hebben. Ik heb ccn experi
ment genomen om wijzer te worden en heb
geen slapelooze nachten gehad van do mis
lukking. Ik heb niet3 gezegd, wat niet be
vestigd is geworden door den loop van de ge
beurtenissen. Wat was do essentie? Tegen
socialisme en anarchisme to zeggen: het hart
moet er bij zijn. Ga nu niet een systeem
bouwen zonder liefde. Zulke ondernemingen
hebben geen kans van bestaan, omdat ze be
ginnen zonder liefde, omdat niet toegepast
wordt de leer van Jezus iu handel, wandel en
bedrijf. Moest ik daarover teleurgesteld zijn?
In eerlijke liefde 'heb ik sociaal werk op Wal
den gedaan, het mislukken is volstrekt geca
bewijs, dat die hervormingen niet goed waren*
Ik ben teleurgesteld in. me zelf door de be
proevingen van don ouderdom. De ouder
dom slemdo me droef. Ik hoopte een overwin
ning van den geest; ik dacht na mijn werken
d© rust verdiend te hebben cn meende on
verdiend zwaarmoedig te zijn geworden. N«
1 weet ik, dat bet niet onverdiend is, nu moet
ik ootmoedigheid leeren. Alleen God kaai
helpen.
Ik hdb nooit getwijfeld aan Gods Barm
hartigheid en Liefde. Het is bij mij nooit ge
weest als bij Tolstoi, godloochenaar ben ild
nooit geweest. Bij het lezen van Nietzsche^
Multatuli cn anderen, doorzag ik bun dwaal-*
loer: Pi bad eerbied voor allo godsdiensten:
en het meost voor de Katholieke Kerk, maar
ik dacht geen uitcrlijkcn steun noodig te heb
ben. Zoo gaat het met meerdere niet-Kalho-
liekcn, zij kunnen zich niet onderwerpen aatt
oen priester en een Onfeilbare Kerk. Voor vie
anders ia ongelood is het Zondeï
worstelen en wroeging heb ik vele jaren ge
loefd. Toen kwam do beproeving als droef-