Tweede Blad. Zaterdao 31 December 192! aasEs^gjaatM^^iia^^aasBsaaaat^gEasgEaissiES BINNENLAND. EEN ANT1-PAPISTISCHE LEUGENAAR AAN DE KAAK GESTELD. "Wij Lebben onzen lezers reeds enkele analen een en ander medegedeeld vair de .lastercampagne, welke Dr. ds. v. d. Vaart Smit, te 's-Gravenladd, tegen de Katho lieke Kerk voerde en zelfs „De Tijd" sommeerde, 25.000 beschikbaar te stellen indien hij zijn lasterpraatjes waar maakte. Toen „De Tijd" hierop inging, krab belde de predikant terug, maar het blad liet het er niet bij zitten en geeft in zijn nummer van Woensdagavond een volledige uiteenzetting van het geval. Verbluft door on.ze aanneming, zoo schrijlfe „De Tijd", van de door een zijner bewonderaars opgemaakte maar door den Dominee Doctor persoonlijk gelanceerde en bevestigde uitdaging, begreep hij on middellijk, niet meer met fatsoen tenzij bet fateoen cener openbare zelfvernedering terug te kunnen uit de verlegenheid, •waarin de onstuimigheid om aan een "katholiek geestelijke een slag too te brengen, zijn drift had doen vergalop- pecren. Hij stamelde, dab eigenlijk niet bij had uitgedaagd, maar dab „een onbe kende" het had gedaan. Tegelijkertijd verschool hij zich achter allerlei borst weringen, waar wij hem uit verjoegen, en ten slotte, zette hij alles op één troef en gaf die troef in handen van zijn ambt genoot Vika-r Kruso te Hallein. Ook deze troef blijkt nu gelijk wij zullen zien een valsche. Ds. <lr. v. d. Vaart Smit had getracht, alle verantwoordelijkheid van zich af te schuiven door de bewering, „die ge schiedenis letterlijk zoo vernomen te heb ben" uit den mond van genoemden Vikar en van „twee ouderlingen van den Hal- leiner Kerkeraad", terwijl „meerderen zich beschikbaar stelden, om desverlangd nog nadere gegevens te verschaffen". Als vol strekt verzekerd van zijn zaak, riep hij uit „Go behoeft waarlijk geen geld uit te loven {nota bene, eerst had hij de uit daging daartoe gelanceerd) om mij tot bewijzen der waarheid te brengen. Die bewijzen zult ge hebben zooveel als ge ■wilt. Maar uw geld versmaad ik. En we zullen zorgen, dat ge uw 25.000 royaal verbeurt, ook al versmaden wij ze aan te nemen. Welnu, wij hebben ons tot Vikar Kruso gewend, en deze verklaart volstrekt geen getuigen of bewijzen te hebben van de kcrkliofgesehiedenis, die hij eens op reis beeft hooren vertellen door een paar kletsende, onbekende vrouwen en een on bekenden soldaat-in een postkoets, waarna bij haar heeft medegedeeld aan zijn Hol- landschen ambtgenoot, die onlangs enkele weken bij hem logeerde. Daar ook Vikar Kruso in zijn anti-papistische neigingen aan het bekende bijgeloof lijdt, om dergelijke la&terhistorïetjes voor uitingen van Roomscbe domperij te houden, gaf hij Ds. dr. v. d. Vaart. Smit, die hier een kostelijk kluifje zag, om het den anti papen in Nederland voor te werpen, op diens aandringen verlof heb te publiceeren. Bij de .publicatie fantaseerde deze er echter weer nieuwen laster bij, o.a. dat de pastoor persoonlijk des nachts de steeneu ging werpen, dat de vrouwen de mannen bij do haren naar de kerk sleepten enz. enz. Van laster werd het d-us laster in commissie. De sneeuwbal ging aan het rollen, en toen de Dominee van 's-Gra.ven- land hem Nederland deed .binnenrollen, was hij zoo aangegroeid, dat de Dominee rzelf, verrukt in zijn zelfbedrog, den katho lieken pastoor als den eigenlijken bedrie ger ex-professo meende te kunnen voor- M ellen. De schriftelijke verklaring', welke wij van 'ikar' Kruse in ons bezit hebbenen ter inzage van gegadigden houden, luidt: „Met betrekking tot het geval St. Martin bij Lof er verklaar ik liet volgende: Toen ik in September 1918 voor een dienst reis met den postwagen van Saalfelden naar Lofer rcfed, onderhielden zich zeer opgewonden twee mederoizendo vrouwen over do wantoe standen in de kerk;.en toen zij o. a. vertelden, dat de pasteer van St. Martin zou hebben ge zegd, dat wegens deze wantoestanden zelfs de afgestorvenen niet tot rust konden komen en het eerst dan beter zou worden wanneer ook de mannen weer de Mis zouden bijwonen en dat bij do kerkbezoekers zou hebben aange maand, zich. zelven van de onrust der afge storvenen te overtuigen", want 's nachts zouden door dozen steenen op en ovèr den muur van het kerkhof zijn. geworpen (een der vrouwen verklaarde zelfs, dat zij zelve dat ge zien 'had, nl. het steenworpen, en niemand het waagde weer 's nachts voorbij den muur van het, kerkhof te gaan), wond de andere reis gezel (een naar huis keerendo soldaat), die naast, den koetsier van don postwagen zat, zich zeer daarover op, en nog lang praatte hij er met den koetsier over. Ilc zelf hield mij er totaal buiten en heb slechts toegeluisterd. Door mij is ook vorder niets aan het verhaal toegevoegd; slechts nu en dan heb ik bet gehoorde in een gesprok vorder verteld, zonder er ook maar de geringste be doeling bij te hebben gehad om bet te publi ceeren. Dat ik zelf dit geval voor algemeen er kend en voor waar heb gebonden, kan mij niet kwalijk worden genomen, daar do vrouwen mij als dezulken waren voorgekomen, die werke lijk midden in de zaak leefden. Zulk een groo te waarde bechllc ik niet aan de zaak, om mij ter plaatse de waarheid te laten bevestigen. Ds. v. d. Vaart Smit was dezen zomer gedu rende vier weken onze gast en toen heb ik kern p. a. deze geschiedenis medegedeeld. Op zijn verzoek, of hij baar zou mogen publiceeren, heb ik zonder aarzelen toestemming gegovon, haar voor zijne „brieven" te gebruiken, wijl hot mij oen karakteristiek' voorbeeld leek van liet liier heorschcndo bijgeloof. Van een „in de kerk met eigen ooren gehoord bobben" kan in mijno amblshoedanighcid wel geen sprake zija. Iïet gaat er alleen om, dat ik het gehoorde ver der heb verteld. FRIEDRICTI KRUSE, Vicar. ïïaÏÏein, 14 December 1921. Deze officieelc verklaring schildert, zoo gaat de „Tijd" na deze authentieke verkla ring scherp maar raak voort, ongezocht 't karakteristieke milieu en den eigenlijken oorsprong va-n den laster; een postkoets met een paar babbelzieke wijven. En een brave dominee zit in die giftige atmosfeer, hoort de kwaadsprekerij aan, gelooft haar, omdat do neiging in hem ligt, alles van dien aard te gelooven, e.n vertelt haar gnuivend aan Jan en Alleman ver der zender dat het zelfs in hem opkwam, een onderzoek in te stellen naar de waar heid van hetgeen daar gefabeld werd door vrouwen, wier namen hij niet kendo en van welke hij nocli wist, waar zij thuis 'hoorden, noch of zij betrouwbare tongen 'hadden. En toen de HoLlandsche gast kwam hebben do beide dominees zich ver maakt om het gevalletje. Dat werd een goed exportartikel voor HollandDe beide ambtsbroeders bega ven zich op heb oorlogspad, dat zij al za gen als een overwinningspad, want schreef Ds., Dr. v. d. Vaart Smit immers godzalig „den predikant van Hallein zult ge daar eveneens ontmoeten, Gode zij dan, die ons de overwinning geeft door Christus onzen Heere in deu geestesstrijd dor eeuwen." Ziedaar een weinig eerbiedige predikan- ton-oarricatuur, maar het ligt evenmin aan ons, dat zij een volkomen werkelijk heid is, als het feit, dat deze beide domi nees in hun te hulp roe-pen van kwaad sprekerijen en in de zwoele begeerte, om dat Katholieke Kerk in do zuiverheid vaa haar handel en wandel te treffen, herin neren aan de Suzantia^-belagers. Maar Goddank, cok hier heeft een wrekende, ge rechtigheid over hun anti-paapsehen las ter gericht gehouden door de tegenspraak van hun getuigenissen en zelfs van hun onderlinge verwijten. Immers ds. dr. v. d. Vaart Smit be riep zich, toen hij zag, dat do zaak mis ging, op Vikar Kruse, alsof die de schuld van alles was, maar Vikar Kruse verklaar de aan onzen Oostenrijksehen eorresp. dat de Hollander van alles aan het ver haal had toegevoegd„dat heb ik niet ge schreven, dat zijn de gedachten van den heer v. d. Vaart Smit". Nog sterker, hij logenstrafte als onwaar, dat er destijds een kerkeraad te Hallein heeft bestaan, en zei- de, dat „er nu slechts één curator en zeven heoren zijn, die allen van de, zaak niets af weten." Waarlijk ligt vóór ons een schrif telijke verklaring van den d.z. Kurator en van dengeen dien Ds. Dr. v. d. Vaart Smit voor een „ouderling" uitgeeft het officieele stuk- is eveneens ter inzage dat hem van de geschiedenis te St. Martin „niets bekend" is, zij bekrachtigden deze verklaring met handteekenlng. Niet enkel is het dus volslagen onwaar, dat de 's-Gravonlandsoho Dominee „de ■geschiedenis letterlijk" heeft gehoord, ge lijk ze hem toen reeds in een voren van kwaadsprekerij was medegedeeld, maar even onwaar, dat hem het verhaal „door twee ouderlingen van den Halleiner Kerk raad" werd „bevestigd", of dat nog „meerderen zich beschikbaar stellen, om desverlangd nog nadere gegevens te ver schaffen.' De heeren moeten lnm onderlinge tegen spraken en ruzies, nu do openbare mee ning zich met hun kstcr-campagnc heeft bemoeid, maar onderling uitvechten. Vast evenwel staat, dat Ds. Dr. v. d. V. S. den naam van geen enkelen ouderling kan noe men, om zijn praatjes te „bevestigen". De lust der ouderlingen is bekoeld, zij spre ken hem vlakaf tegen en zoeken zelf zoo goed mogelijk hun reputatie to redden, rm de Suzaima-bola,gerij is ontdekt en voor 't publiek oordeel gebracht. Trouwens in zijn jongste verweer be proeft- de hoofdschuldige in dit la-sterpro- ces 't zelfs niet meer. Hij presenteert tlians niet meer „zooveel bewijzen, als ge wilt". Wij hobbon hem thans zoover, dat hij er kent: „do bewijzen zijn verdwenen." Dc getuigen zijn verdwenen, ziedaar dan eindelijk de uitkomst van al zijn met hooge borst gedane verzekeringen, da.t hij zooveel bewijzen zou overleggen, als maar verlangd zouden worden, daar hij wel zou zorgen,- „dat go uw 25.000 royaal ver beurt ook al versmaden wij ze aan te ne men." Voor hem zijn inderdaad do getuigen verdwenen, want de vrinden, die. uit den mond van onbekenden do eerste laster praatjes opvingen, ze geloofden en er el kander mee ophitsen, hebben hem in den steek gelaten, en hij heeft niets meer. ten zij nieuwo praatjes, draaierijen en on waarheden als laats to uitvluchten. In werkelijkheid zijn echter do g-ebuige- nissen niet verdwenen, al schrikt Ds. Dr. ■v. d. Vaart Smit voor die zooveelste on waarheid niet terug. Zij bestaan, wij heb ben ze in ons bezit en zullen ze publicee ren, om eiken lasteraar van den aangeval len katholieken geestelijke buiten gevecht •te stellen. Wij zullen* tegelijkertijd gele genheid vinden, om de reeks van acht brie ven, in „Do Amsterdammer" aan de Ka tholieke Kerk in Oostenrijk gewijd, te ken schetsen als één doorloopond© Iastervold- bocht, en dengene, die dezen veldtocht on dernam in gezelschap van „den predikant te Hallein, Gode zij dank, die ons door Christus do overwinning geeft", te dwin gen ook van andere afschuwelijke beschul digingen de bewijzen te leveren of haar in te trekken! Tot zoover „De Tijd." Zelden is misschien wel een anti-papïs- tisoh lasteraar zoo aan do kaak gesteld als dezo do eter-predikant. Rapporl-Van Best. Do „Maasbode" solirijfl Wanneer wij hef. rapport, uitgebracht door den eero-raad, met aandacht bcsclion wen, dan treft ons allereerst, dat aan Mr. van Best niet wordt of kan worden ver weten wat indertijd het socialistische hoofdorgaan „corruptie" 'noemde. Van kwade trouw is geen sprake, Alleen, in terugblik op den tijcl van veel onvastheid in zaken 'en ideeën, moeten wij nu zeggen, dat Mr. van Best in 1915 juister en cor recter had kunnen handelen, dat hij meer do voorzichtigheid liad kunnen betrach- ten, iets wat hij zelf trouwens in 1919 beeft erkend; maar van een opzettelijk of voorbedacht misbruik maken van zijn po sitie als regccringscommissaris is niets komen blijken, wel is er aanleiding te spre ken van gebrek aan juist inzicht. Wc mcenen en hopen, dat de zaak hier mede baar eindpunt bereikt heeft. De II.-IC Kamerfractie toch heeft met haar uitspraak van 1917 niet anders geoordeeld. Het „incorrect handelen" had in haar mond geen andere beteekenis dan nu ook het rapport feitelijk verklaart: zonder dat men de lionorabiliteit van zijn persoon in twijfel trok werd sleehts da geste van Mr. van Best gekwalificeerd als onjuist. Na zoo langen tijd van onderzoek moge deze beslissing afdoende blijken. Iï.-K. Universileits-actie. Wij lezen in de „Volkskrant": Do algemeene vergadering van onze Federatie beeft een besluit genomen. Met algemeene stemmen en met geestdrift. Gedurende tien jaren zullen al onze af- deelingcn een geregelde bijdrage storten ten bate van onze R.-K. Universiteit. Do hoogte dezer bijdrage houdt ver band met het ledental. Zij is geregeld als volgt: Tot 100 leden f2.50; van 101 tot 200 le den f5.van 201 tot 300 leden f7.50; van 301 tot 400 leden f 10.—; van 401 tot 500 leden f 12.50; van 501 tot 600 leden f 15.van G01 tot 700 leden f 17.50; van 701 tot 800 leden f20.van 801 tot 900 leden f22.50; van 901 tot 1000 leden f25; van 1001 tot 1250 leden f27.50; van 1251 tot 1500 leden f30.—; van 1501 tot 1750 leden f32.50; van 1750 tot 2000 leden f 35; van 2001 tot 2500 leden f37.50; van 2501 tot 3000 leden f40.van 3001 tot 3500 leden f42.50; van 3501 tot 4000 leden f45; van 4001 tot 4500 leden f47.50; van 4501 en hooger leden f50. Natuurlijk staat het iedere afdcoling volkomen vrij, om meer bij te dragen, en wij hopen,dat niet weinigeD dit zullen doen Uit dc flcssehen industrie. Do Yerceniging van Glasfabrikanten heeft aan de arbeidersorganisaties voorge stcld, het beslaande collectieve contract, dat met 31 December afloopt, voor korten tijd te verlengen, op voorwaarde, dat do organisaties een loonsverlaging aanvaar den, variccrende van 2275 pet. •De li oofdbes Luren liebben liet voorstel als absoluut onaannemelijk van de hand gewezen. Do onderhandelingen met de fabrikanten worden voortgezet. Collectief contract in het. Bloembollen- bedrijf. Het collectief contract voor het bloem bollenbedrijf bevat de bepaling, dat, in dien aan partijen niet 3 maanden te voren is opgezegd, het contract stilzwijgend met een jaar zal zijn verlengd. Nu door geen der partijen opzegging plaats bad, wat tot uiterlijk 1 December j.l. mogelijk was, is daarmede de over eenkomst geldig tot 28 Februari 1923. Ongevallenwet, Bij Kon. besluit wordt het tarief, vast gesteld bij Kon. besluit van 14 September 1921 (Ongevallenwet) met ingang van 1 Januari a.s. vervangen door het navolgen do tarief: De premie bedraagt per-één gulden loon zooveel duizendste deelcn van een gulden •als liet gevarencijfer eenheden bevat, Posttarieven. Y/ij herinneren er aan, dat met 1 Ja nuari wijziging wordt gebracht in verschil lende voor het internationaal en voor het binncrdaixlseh. postverkeer geldende tarie ven en verkeersbepalingen. Deze wijzigingen betreffen in hoofdzaak vorm en afmeting van groote poststukken en de frankcering van drukwerk bij abon nement. In de gewone port voor brieven in binnenlnndsek en buitenlandsoh ver keer komt geen verandering. Het hoofdbestuur der Posterijen en Te legrafie heeft een nieuwe uitgave van heb tarievenboekje voor de Posterijen, uitge geven. De wijzigingen., voor namelijk in den in ternationalen dienst, welke met ingang van 1 Januari 1922 ingevolge de overeen komsten van Madrid ingaan, maakten'heb wensehelijk voor liet publiek een nieuwo uitgave bijgewerkt tot op heden beschik baar te stollen. Evenals dc vorige oplage, is de prijs op 10 cfc. gesteld. Dat dc. druk der omstandigheden een Heine uitbeelding op dit boekje heeft ge vonden, zal het publiek wel billijken. Dq toekenaar Ton van Tast heeft op de hem eigen wijze geheel naar de bedoeling de tweeledige gedachte, welke voorzat, op voor en achterzijde van den omslag weer gegeven. De ploeger, als een beeld van in spanning en volhouden ondea* de ongimsb der tijden, gesterkt door het vertrouwen dat toch éénmaal in beteren tijd de ver diende oogst zal zijn gerijpt. Prov. Almanak voor Zuid-Holland. Do 34© jaargang van de Provincial© Al manak voor Zuid-Holland ten dienste van gemeente-, watcrschaps-,polder- en andere besturen voor 1922, uitgave van do firma N. Samsom, te Alphen aan den Rijn, is weer verschenen. Do Almanak is samengesteld uit offi cieel© bronnen door den referendaris ter Prov. Griffie, A. Kames, bijgestaan door de heeren W. J. A. van Kasteel en F. G. Rab, resp. commies en adj.-commies. Een verhoogde subsidie uit de Provin ciate fondsen heeft de uitgave van dezen practischen en nuttigen Almanak weder om mogelijk gemaakt. -x- Uit d© Pers. FELLE CRITIEK. De Nieuwe Leidsche Crt, schrijft: Op last van hooger hand, heeft, gisteren ook de Leidsoho Bestuurdersbond do werk- lo ozen laten demonstreeren on een wan deling laten maken door een deel van de stad, nadat t© voren eon vergadering was gehouden om de betoogers in de rechte stemming te brengen. „Felle critiek, zoo lezen we in een van de bladen, werd uitgeoefend op deze Chris telijke Regeering, die geen geld heeft voor werkverschaffing en steunverleening aan de werkloozen." De Christelijke rogeering heeft het dus alweer gedaan. Maar wat schrijft nu De S trijd, het orgaan van het N. V. V., waarvan do Leidsche Bestuurdersbond een onderafdee- ling vormt: Het is waar, zooals vanwege de Rogeering werd betoogd, dat in ons land meer op dit gebied wordt gedaan dan in ande re landen. En omtrent de werkverruiming, zegt het zelfde artikel, dat wat op dit gebied gedaan wordt van niet geringe be teekenis is. Hier wordt dus volmondig toegegeven dat onzen Regeering inzake den steun aan werkloozen moer doet dan de Regeerin gen in andere landen, waar de roode Ar beidersbeweging grooton invloed heeft_ en waar de socialisten zelfs in het Kabinet waren opgenomen, en dat ons land, wat betreft de werkverruiming mee vooraan staat. En toch wordt zonder blikken of blozen aan de Leidsche werkloozen voorgehou den dat „de Christelijke regeering geen geld heeft voor werkverschaffing en steun- verleening" en deswege de houding van die Regeering aan felle critiek onder worpen. Het is wel treurig dat op een dergelijke wijze met de werkloozen wordt gesold. Maar een verheugend verschijnsel is, dat de felle critiek alleen mogelijk is, als de waarheid wordt verzwegen en leugen aehtigo voorstellingen worden gegeven. VALUTARECHTEN. De Tijd bespreekt dc vraag, of men onder de huidige omstandigheden de voor keur moet geven aan Valuta-rechten dan wel aan staatscredietcn voor de bedreigde takken van nijverheid. Dezo crcdicten zul ten, vreest het blad, wel cp subsidiën uit- lo op en. Het verschil tusschen het subsidiestel sel en- een valuta-toeslag zit hem noodza kelijk bier in, dat de subsidiën even als trouwens de uitkeeringen aan werk loozen door alle belastingbetalers wor den betaald, terwijl door bet heffen van een valuta-toeslag de schatkist wordt ge stijfd ten kosto van do consumenten van het belaste product, in dit geval: de af nemers van drukwerk. Terwijl het blad besluit: Het is mogelijk, een stelsel voor het hef fen van valuta-toeslagen te bedenken, waarhij het te heffen bedrag zou op en neer gaan volgens den stand der valuta. Werd de valuta weer normaal dan zal do valuta-toeslag automatisch omlaag wor den gedrukt, geleidelijk tot nul geredu ceerd cn haast vanzelf weer verdwijnen. De reden, waarom de valuta-toeslag werd gegeven zal dan ook hebben opgehouden te bestaan. Aan elk stelsel zitten praclische moei lijkheden vast en het heffen van zulk een schommelende valuta-toeslag lijkt ons even uitvoerbaar als het vcrlecnen van crcdioten, waarmede noodzakelijker wijze overheidscontrole op de gesubsidi eerde bedrijven moet gepaard gaan. Een feit is cn blijft, dat ook de S.D.A.P. de bedreigde industrie tijdelijk wil „be schermen" tegen de moordende concur rentie. Do. Fransche economist Charles Gide noemt het stelsel van subsidiën zeer terecht: „een middel om bescherming zonder beschermende rechten (invoerrech ten) toe to passen." Het komt er derhalve op aan, zonder nuUelooze discussie over mooie theorieën, te zoeken naar een practisch cn goedkoop stelsel. Zonder hartstocht, doch met spoed, want: do nood dringt! Uit De Standaard: Wij gelooven, dat men dc voorzichtighcd niet uit het oog moet verliezen. Maar als do wedren rondom ons aanhoudt en als steeds meer onze nijverheid in druk komt, dan rijst toch de vraag, of wij niet tot ver weer zulten moeten komen. Mot theorieën vordert men tegenover do harde werkelijkheid niet veel. Den eisch van die werkelijkheid onder de oogen te zien, dat is het, wat ons althans ecnigc uit komst bieden kan. Gemengde Berichten. Do malversaties to Gemhingen. Do afwikkeling van de finantïeete ope ratics van den ex-burgemee3ter van Gen- dringen is thans zoover gevorderd, dat, dank zij bet stellen van borgen, de ge meente Donderdag weer in het bezit is ge komen van do 45 aandeden ad 1000 der Gelderscho Stoomtram. Het nadeel der Ge mecnlo bepaalt zich thans nog tot de ƒ15000 van het Ievcnsmiddetenbedrijf en de 1830 van de brandstoffencommtesie, die de Burgemeester ten eigen bate heeft aangewend en voor welke bedragen zich tot heden nog niemand borg heeft willen stelten. Dc „Wesl-Hinder" spoorloos verdwenen.. Men meldt uit Ostende aan het „ïïbld. van Antwerpen1:: Woensdag kwam do kapitein van de mailboot, die uit Dover was aangekomen, op het Loodwezen berichten, dat hij 't vuurschip van den „West Hinder11 niet meer had gezien, Onmiddelijk deed de inspecteur .van! dienst draadloos aan alle schepen seinen, in zee uit te zien, maar de nacht verliep, zonder eenig nieuws. Eerst Donderdagmorgen kwam bericht, dat het vuurschip drijvende en ontred-, derd was ontmoet op 17 mijlen ten N. van Ostende. Een loger is den vluchteling gaan halen en hem naar Ostende gebracht. Alles was wel aan boord, doch men begrijpt, welke ontroering die verdwijning te Ostende te weeg had gebracht. Een brutalo inbraak. Donderdagnacht heeft te Amsterdam een brutale inbraak plaats gehad, dieech ter voor dc operateurs weinig succesvol is geweest. Toen het personeel der firma .Fröli, een Duitsche groothandelsfirma in porcetein cn aardewerk, 'smorgens op het kantoor kwam, gevestigd in perceel Prinsengracht 1075, vond het een schrijfbureau openge broken. Daaruit was een bedrag van onge veer ƒ200 verdwenen. Meer was bier voor de inbrekers niet te halen.- Zij zetten liun onderzoekingstocht door het perceel evenwel voort en kwa men op "een der bovenverdiepingen in de kantoren der N.V. Theehandel E. B'rands- ma. Alle schrijf bureaux, kasten cn laden werden opengebroken en aan nauwkeurige inspectie onderworpen, waarbij de inhoud links en recht over den grond werd verspreid. Wat van hun gading was, na men do inbrekers mee. Ook hier echter wachtte hun een teleurstelling. Een vrij groote brandkast werd omgekeerd en de achterwand gelijk een sardineblikje open gesneden. Bij cte „poet" waren de „linke jongens" toen echter nog niet. Hoewel zij een vrij groo gat in de brandkast hadden ge maakt, bleef de ruimte waarin het geld go ♦borgen was voor hen onbereikbaar. Vermoedelijk ontbraken hun de noodige instrumenten om de brandkast geheel te forceercn. Do heeren hebben hun woede gekoeld aan allerlei voorwerpen en arti kelen die zij moedwillig vernielden Ondanks alle gedane moeite moesten zij zich dus met ongeveer ƒ200 tevreden stellen. Zij hadden zich toegang tot het perceel weten te verschaffen door forccc- ring van de kelderdeur Do brand in de Oude h: k n Drift. In verband met den ernsligcn brand wel ke 23 September j.l. in de Oude Kerk te Delft beeft gewoed, heeft de daa/loe be noemde commissie van deskundigen, oe- staando uit do heeren H. v d. Wal er, bouw kundig ambtenaar ie kl. en B. O. Spoel- stra, onder-commandant van de Haagsche brandweer, het resultaat van het door haar ingesteld onderzoek neergeicgd in een rapport uitgebracht aan den rechter commissaris in het arrondissement 's-Gra- venhage. De commissie komt tot de conclusie, dat het niet is aan te nemen, dat de brand door andere oorzaak dan door hel gebruik van een brandende benzinelamp is ont staan op een plaats waar een gedeelte van de gootbedekking, hetwelk noodzaken ik vernieuwd moest worden, ter breedte van pl. m. 50 c.M. verwijderd was. en eon be gin gemaakt was met het vastsoldeeren van een nieuw stuk lood met overlappen van eenige centimeters. Dit vastsoldeeren is geschied met een benzinelamp. Nadat aan een zijde bet nieuwe stuk wns vast- gesoldeerd. is bet werk te ongeveer 11 uur 'smorgens gestaakt om in den middag te worden voortgezet. Zeer waarschijnlijk is bij het gebruik van de brandende ben zinelamp de vlam in aanraking gekomen met de daar aanwezige droge stof en het vermolmde houtwerk, of heeft de br.rine- lamp brandende benzïnedeeltjes tusschen dc overlap doorgespoten, waardo e deze stoffen in brand zijn geraakt, welke door de toetreding van versche lucht langzamer hand ook het aanliggend houtwerk in brand hebben doen geraken, De brand heeft zich daarop met razende snelheid verbreid, tengevolge van de in ruime mate aanwezige hoeveelheid uitgedroogd hout werk van de bekapping. Do commissie meent in antwoord op de vraag, of het gebruik van een benzinelamp bij een reparatie als in casu aan de- Oude Kerk te Delft roekeloos of onvoorzichtig is te achten en in 't algemeen of bij een dergelijke reparatie bijzondere maatrege len van voorzorgen of veiligheid belmoren te worden getroffen, er de aandacht op to moeten, vestigen, dat bij dergelijke sol deerwerken cr steeds kans op gevaar voor brand bestaat en dat dit gevaar groo ler is bij het gebruik van een vloeistof brander dan bij het gebruik van bouten of koevoeten, omdat bij het gebruik van vloeistofbranders do mogelijkheid bestaat, dat de brandende vloeistof in half vergas ten toestand op het licht ontvlambare houtwerk wordt gespoten. Wanneer to taal geen voorzorgen worden getroffen om brandgevaar te voorkomen en geen behoor lijke bluschmiddelen bij de hand zijn zooals te Delft dan wijst dat op een groote mate van gemis aan verantwoorde lijkheidsgevoel. Waar ondanks het bekende verbod van do kerkvoogden, toch gebruik is gemaakt van een benzine-soldeerlamp en geen maat regelen' van voorzorgen of veiligheid wa ren getroffen, daar acht de commissie het gebruik van zulk een soldccrlamp bij een reparatie als in casu aan de Oude Kerk te Delft een daad van groote onvoorzichtig heid. „N. Crt." Te Zutphen is weder om een stuk nieuwbouw van de St. Wal- burgskerd gewaaid en terecht gekomen voor den hoofdingang op het s-Gravcnhof, gelukkig zonder ongelukken te vcroorza- ken. Te Delft is een 5 j a- rig knaapje op den Rotterdarnschen weg van een wagen gesprongen en door een van do tegenovergestelde zijde komend' motorrijwiel, bestuurd door den student' W. A. N. overreden. Gruwelijk verminkt en in hopeloozcn toestand wcrcl het kindi naar liet gasthuis vervoerd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1921 | | pagina 3