n 13e Jaargang. DINSDAG 13 DECEMBER 1921 No. 3696 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, 1 2.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week, 12.60 per kwartaal. Franco per post 32 85 per kwartaal. flet Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's verkrijgbaar legen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- londerliike nummers 6 ct.. met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Git blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zate lag 35 cent per regel Overige agen 30 cent per regel v oor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van bet tarief berekend. KLEINE ADVERTENTIES, van ten hoogste 30 woorden, waarin J betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dagen f 0.50 Dit nummer bestaat uit twee bladen De Katholieke Sociale week. Gisterenavond is de Katholieke sociale veek te Utrecht in Hotel de l'Europe ge opend. Minister Aalberse woonde deze ope ningsvergadering bij, welke zeer druk was bezocht. De voorzitter, de zeereerw. pater prof. L. v Aken, wees in zijn openingsrede o.m. op de belangrijkheid van de concen- t r a t i e van alle Katholieke actie in de K. S. A. Na de openingsrede vroeg minister Aal berse het woord. De groote taak, aldus Z.Exc., der K.SA. is alle er van te doordringen, dat er ge leefd moet worden volgens het Katholieke beginsel. De K.SA. vervolgde Z.Exc. heeft meer gedaan dan menigeen weet en het is spr.'s innige overtuiging, dat er niets is, wat zulk een gezegenden invloed in ons land heeft gehad, als juist het houden van so ciale weken. Het verheugt Z.Exc. te kunnen getui gen, dat dit werk wederom voortgang zal hebben. Dubbel verheugt het hem, dat het bedrijfsradenstelsel hier wordt behandeld en gaarne had hij de gansche week bijge woond. Tot zijn spijt kan hij aan dit goede voornemen niet voldoen, want de begroo- tingsdebatten beginnen en ZJ2xc. gelooft Öat hij daar nog bij zal moeten zijn. Ook als minister van arbeid zeide Z.Exc. zich over deze sociale week te verheugen, want, al weet hij niet, of hij in de nieuwe* periode nog in de Regeering zal worden geroepen, toch durft hij zeggen, dat ook de nieuwe minister van arbeid aan twee voorname zaken zijn aandacht zal hebben te schenken, n.l. aan den opbloei der so ciale verzekeringen en aan de publiek rechtelijke bedrijfsorganisatie. Dit laatste wordt thans behandeld en bok de Regeering heeft daar alle aan dacht voor. Met de beste wenschen voor het welsla gen der sociale week eindigde ZJExc. zijn meermalen door applaus onderbroken toe spraak. Nadat de voorzitter dank had gezegd aan Zijne Excellentie, werd het woord ver leend aan den eersten inleider, den Hoog Eerw. heer Mgr. Dr. A M. J. Ariëns. De inleider kwam tot de volgende stel lingen. I. De Katholieke Sociale Actie beoogt de klove te dempen tusschen kapitaal en ar beid in dien zin, dat de arbeid verricht wordt onder zoodanige voorwaarden en mot een zoodanig aandeel aan de voortge brachte economische goederen, dat vol daan wordt aan de eischen van christe lijke rechtvaardigheid en liefde en so ciale orde en vrede gewaarborgd zijn. II. Deze actie wordt geheel beheerscht door zedelijke beginselen. Wij hebben dus op te zien naar Rome, dat ons leert: 1. dat de oplossing, n.l. de verheffing Van den arbeider tot de hem toekomende positie, niet te zoeken is in het materialis tische socialisme, dat met z'n klassenstrijd en economische gelijkmaking zou leiden tot het bankroet van welvaart en vrijheid, maar in het christelijkè solidarisme: de .vreedzame harmonische samenwerking der Onderscheidene standen; 2. dat verschillende machten aan de op lossing moeten medewerken, in het bij zonder de wetgeving, maar toch vóór en boven alle de Godsdienst, 6n als stuw kracht, èn als middel om de sociale en eco nomische voordeelen te doen strekken tot waarachtig geluk, voor het hiernamaals niet alleen, maar ook voor het tegenwoor dige leven. III. De huidige toestand bewijst over- tuigdend de waarheid van 's Pausen woord: Sociaal en economisch is de ar beid verbazend vooruitgegaan, maar in het algemeen niet de ware verheffing. De in- dividueele hervorming hield geen gelij ken tred met de toestands-hervorming. Er is gemis aan christelijke zelfverloochening (arbeidzaamheid spaarzaamheid, matig heid, zedelijkheid) en naastenliefde (vak- egoïsme). IV. De Vakbeweging slreve naar bedrijfs organisatie, als laatste station op de so ciaal-economische lijn. Al zullen de eco nomische voordeelen voor den arbeid zoo groot niet zijn, het is een eisch van so ciale gerechtigheid en een bolwerk van den socialen vrede. Maar daarnaast en daarvóór streve de Standsorganisatie met alle kracht naar de godsdienstig-zedelijke verheffing van het individu, wijl zonder 'deze de K.SA. haar laatste doel: geluk, orde en vrede, onmogelijk bereiken kan. Do bevordering van het verrichten van liefdewerkep moet daarbij een eereplaats 'innemen. V. Een Centrale organisatie, gelijk de nK.S.A. te Leiden, die allo sociale vereeni- Sjngen omvat is voor de eenheid in lei- i ding en actie gewenscht, ja noodzakelijk. Besluitend maande inleider om de lief- de onder alle standen te brengen en over yben vaardig te maken den geest van Sint 'ranciscus. ■I ■BI 0 BUITENLAND, HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Bij de begrootingsdebatten in de Fran- sche Kamer werd een voorstel om den post „ambassade bij het vaticaan", te schrappen met groote meerderheid van stemmen verworpen. In- Roemenië dreigt in verband met het aftreden van enkele ministers een kabinets crisis. Ds Ontwapenings-conferentie. De Viervoudige Overeenkomst. De overeenkomst inzake de viervoudige entente met betrekking tot vra-agstukken welke de Stille Zuidzee betreffen, zou heden op het departement van Rui ten- Lands c he Zaken te Washington worden, on derteekend. Het Verre Oosten. Oplossing der Y a p- k w e s t i e. De Yap-kwestie tusschen Japan en Ame rika is geregeld door een overeenkomst, welke tevens van toepassing is op allo eilanden, waarover Japan mandataris is De rechten betreffende de telegraafkabels op het eiland Yap zouden aan Amerika zijn toegekend. Ohina en Japan. De Japansche delegatie heeft verklaard, bereid te zijn, de Japansche postkantoren in "China per 1 Januari 1923 op te heffen. De tweede conferentie. De „Chicago Tribune'' deelt een verkla ring van Hughes mede, dat de tweede conferentie te Washington in het volgen de voorjaar zal worden gehouden. Op le ze conferentie zal o.a. het plan van Har ding voor een nieuwe volkengemcenschap worden besproken. EEN ECONOMISCHE CONFERENTIE. Plann envoorèenconfe- ren tie over den economi- schen wereldtoestand. Uit Parijs wordt aan het „Hbld." ge meld Het succes van de conferentie ta Was hington heeft in Engeland het denkbeeld doen opperen op dergelijke wijze een con ferentie te houden, in en met samenwer king van de Vereenigde Staten om do Europeesche moeilijkheden uit den weg te ruimen, speciaal de financieele. Men be weert zelfs, dat bij de aanstaande sa menkomst Lloyd, George dit ronduit aan Brxand zal voorstellen. Daartegenover doet men opmerken, dat eenerzijds het succes der conferentie van Washington nu niet zoo heel groot is geweest^ al is wat er be reikt werd niet ontbloot van beteekenis, niet alleen voor de vier onderteekenaars van het nieuwe aecoord, maar ook voor de andere koloniale mogendheden, van wel ke Nederland met zijn „magnifique empire colonial" met name genoemd wordt, en al zijn de kansen op het behoud van den vrede in het Verre Oosten dan toch in iedor geval zeer vermeerderd. Anderzijds merkt men op, dat, zelfs al ging het te Washington vrij goed. men toch niet veel verwachting moet koesteren van een dergelijke conferentie over de Euro peesche aangelegenheden, gegeven het feit dat Amerika zicli niet voor die quaes- tiee wenscht te interesseeren eri verder dat een uiterst voorzichtige vredelievende beginselverklaring, zooals die van Was hington, geheel onvoldoende is om den vrede in Europa te handhaven. Frankrijk. Frankrijk en het Vaticaan. De kamer heeft met 335 tegen 199 stem men een amendement van Guichard ver worpen, dat voorstelde, uit de bogrooting voor buitenlandSclie zaken hot crediet voor het gezantschap bij het Vatioaan te schrappen. Engeland. De lersche vrede. Betoogingen in Zuid- Ie r 1 a n d. Zondag hebben in geheel Zuidelijk Ier land betoogingen plaats gevonden ten gunste van hot lersche verdrag. De ker ken waren stampvol kerkgangers, en ve len knielden zelfs in de straten buiten de kerken, om voor den vrede te bidden. Ia bijna alle kerken werd een plechtig Te Deum gezongen, om dank te zeggen voor den vrede. Er zijn vele openbare toespra ken over heb verdrag gehouden en, voor zoover er berichten ontvangen zijn, werd geen enkele stem tegen ratificatio van de overeenkomst gehoord. Zooals de corres pondent van de „Manchester Guardian" opmerkt, is heb niet de kwestie, dat het lersche volk de houding van de Valera niet begrijpt, of in sommige gevallen zelfs eerbiedigt, doch, voor zoover men er over tan oordeel en, wordt deze houding door de lersche openbare meening niet ge steund. Meer en meer is de stemming en het algemeen® gevoelen er voor,- om het optreden der gevolmachtigden goed te keu ren. Over de houding van het zg. lersche rapublikeinsche leger zijn nog- geen be richten bekend. Het verdient echter de aandacht, dat op de talrijke bijeenkom sten van de Sinnn Fein-ministers de laat ste dagen, waar de afwezigheid van de Valera de aandacht trok, verschillende lei ders van het leger Griffith en Collina ont moet hebben. Roemenië. Regeeringscrisis. Take Jonescu, de minister van buiten- landsche zaken, en de minister van justi tie hebben hun ontslag ingediend. Waar schijnlijk zal een regeeringscrisis hiervan het gevolg zijn. De koning zal dan Tak© Jonescu de vorming van een kabinet op- Amerika. De zeeliedenstaking te Havanna. De scheepvaart-maatschappijen hebben sinds Dinsdag jL eok ongeorganiseerde arbeiders tot hec werk toegelaten, met bet gevolg, dat thans reeds 25 personen zijn gedood bij c'e gevechten tusschen stakers en werkwilligen. Van het Vaticaan. Pauselijke gift De H. Vader heeft aan gravin de Fonte- nilliat een gift van 200.000 Lire doen toe komen voor het „sanatorium marin ae Roscoff" in Normandië, waar sinds den oorlog talrijke zieke kinderen uit de ver woest© gebieden van Noord-Frankrijk on dergebracht zijn. Beatificatie-proces. Binnenkort zal de H. Stoel het aposto lisch proces voor de beatificatie van de katholieke martelaren in Wales, die in de 16e en 17e eeuw voor de verdediging van het geloof stierven, aanvangen. BINNENLAND. HCT VOORNAAM?"? V'FUWS Gisteravond had te Utrecht de opening plaats van de Achtste Sociale Week. In ver-gevorderden staat van voorbe reiding is een wetsontwerp strekkende om aan de „sociale'-commissie onder voorzit terschap van mgr. dr. Nolens het wette lijk enquête-recht te verleenen. Een incident in den Gemeenteraad van Arnhem. (Gemengde Berichten). Intern. Conferentie te Genève. Ingediend zijn wetsontwerpen tot goed keuring der ontwerp-verdraage van de Intern. Zeelieden-conferentie te Genua. De socialisatie-commissie. Een enquêt e-w e t. Naar de Haagsche red. van de ,Msb." ver neemt, is aan het departement van Bin- nenlandsche Zaken in gevorderden staat van voorbereiding een wetsontwerp, strek kende om aan de kortheidshalve genoem de socialisatie-commissie onder voorzitter schap van mgr. dr Nolens het. wettelijk en quête-recht te verleenen. Dit enquête recht blijkt de commissie noodig te hebben om een onderzoek te kunnen instellen naar de trustvorming in de bouwbedrijven, dat mede tot haar taak behoort. Begrooting van Financiën. Mem. van Antwoord. Verschenen is de Mem. v. Antwoord (Tweede Kamer) i.z. de begrooingt v. h. dep. van Financiën voor 1922. De Tabakswet wordt vermoede lijk 1 Maart a-s. ingevoerd. De min, v. Financiën acht een techni sche herziening van het tarief van invoöï rechte noodzakelijk. De minister acht geen aanleiding aan wezig, om de financieele positie der Han delskamer als geschokt te beschouwen. Landbouwonderwijs. Mom. van Antwoord. Verschenen is de Mem. van Antwoord (Twede Kamer) i.z. het wetsontwerp tot regeling van het landbouwonderwijs c.a. Wijzigingen zijn in 't ontwerp aange bracht waardoor het bijzonder land- en tuinbouwonderwijs in 't algemeen vrij blijft. Het tekort op de Spoorwegen. Afwijzende houding der organisaties. Na.a.r de „Tel." verneemt, heeft do com missie uit do hoofdbesturen der vier bon den van spoorwegpersoneel, dat heb ont werp der wijzigingen in de diensttijden van de directie der Nederlandsche Spoor wegen zou onderzoeken, aan de hoofdbe sturen medegedeeld, dat die verslechte ringen van den arbeidstijd, onaanvaard baar zijn. De hoofdbesturen zullen nu nader hun houding benalen, alvorens op 21 Decem ber de conferentie zal plaats hebben tus schen de directie e.n de vertegenwoordi gers der vier bonden over do ontworj^en diensttijd-verslechteringen. Wijziging in de Posttarieven. Met ingang van 1 Januari 1922 worden o.a. de volgende wijzigingen aangebracht in de posttarieven en -bepalingen. Binnenland. Frankeering bij abonenment kan ge schieden van: a. gedrukte stukken in den vorm van periodieke uitgaven, welke ten minste een maal per maand verschijnen en bij ten minste 100 ex. tegelijkertijd ter post wor den bezorgd b. de overige gedrukte stukken, welke bij ten minste 2000 met elkander overeen stemmende ex. gelijktijdig ter post worden bezorgd c. Nieuwsbladen in den zin der post- wet, welke bij ten minste 100 ex. gelijktij dig ter post worden bezorgd. Op het port der gedrukte stukken, waar van de frankeering bij abonnement ge schiedt, wordt een korting toegestaan van 10 pet; De korting, welke de uitgevers moeten verleenen op den abonnementsprijs van nieuwsbladen, welke door tusselienkomst der posterijen worden geleverd, bedraagt ten minste 10 pet. De Rijksmiddenstands-adviseurs. De minister van Landbouw, Nijverheid en Handel heeft, naar verluidt, eervol ontslag verleend aan de drie (tijdelijke) rijksadviseurs voor den middenstand voor het Westen, Zuiden en Oosten des lands, de heeren M. KropveJd, D. C. Nouwena en M. van den Berg. In verband hiermede wijst men het „Hbld.' er op, dat do Twee de Kamer nog geen gelegenheid heeft ge had te oordeelen over *s ministers voor nemen tot afschaffing van het instituut der rijksmiddenstand&adviseurs waarte gen verschillende leden (blijkens bet voor- loopig verslag van het afdeelingsonder- zoek over de landbouwbegroting) juist bezwaren hebben geopperd. Nieuwe bankbiljetten. Na 15 Dec. a.s. brengt, de Neder!. Bank nieuwe biljetten van ƒ1000 in omloop. Prof. G. J. van Swaay. Naar het Haagsche correspondentiebn- reau van betrouwbare zijde verneemt zal de heer Ir. G. J. van Swaay tegen 1 Mei as. zijne betrekking van directeur der Provinciale Noord-Brabantsohe Electrici- teits-Maatschappij nederleggen, teneinde zijn professoraat aan de Technische Hooge School te Delft, hetwelk met het Direc teurschap van genoemde maatschappij niet vereenigbaar is. weer te aanvaarden. Steun aan groote gezinnen. In de laatst verschenen (elfde) afleve ring van het Maandschrift van het Cen traal Bureau voor do Statistiek is een ar tikel betreffende steun aan groote gezin nen opgenomen. Hierin wordt een over zicht gegeven van de verschillende stel sels van ondersteuning en van het stand punt der voor- en tegenstanders der -kin dertoeslagen. Verder behandelt het artikel de toepassing in Nederland en wel afzon derlijk voor personen in overheidsdienst voor het spoorwegpersoneel, de mijnwer kers en de personen in particulieren dienst werkzaam. Ook wordt iets medegedeeld over de toepassing in een aantal vreemde landen als Duitscbland, Frankrijk, Oos tenrijk, Engeland do drie Scandinavische landen en Nieuw-Zuid-Wales. Een gouden jubilé. Donderdag 29 December a.s. hoopt de Vereeniging van hoofden van B. K. bij zondere scholen in het bisdom Haarlem haar gouden jubilé te vieren. Des morgens om half elf uur zal Z.D.H, de Bisschop, Mgr. A. J. Gallier in de kerk van den H. Joseph aan de Jansstraat te Haarlem een pontificale Hoogmis van dankbaarheid aan God opdragen. In de middagvergadering zal de feest rede worden uitgesproken, door dr. Th. Verhoeven directeur van het R.-K. Cen traal Bureau voor Onderwijs en Opvoe ding. „Msb." Te Rotterdam is een maatschappij opgericht met een kapitaal van 200 mil- lioen om de reederij- en andere transport- belangen der firma Fried. Krupp te Essen te behartigen. Woensdag worden per extra-trein 11.54 's morgens te Meppel verwacht voor het comité Jos. Maaddenburgh in den Bosch, ongeveer 400 R.-K. Hongaarsche kinderen voor verschillende plaatsen in Nederland, o.a. 75 voor Alphen aan den Rijn, 60 voor- Sneek, 85 voor Leeuwarden en omgeving. Zeer vele loten van de loterij van „Kunsten en Wetnschappen" zijn onver kocht gebleven. Ook de hoofdprijs van ƒ250.000 is gevallen op een der niet-ver- kochte loten. «Tel." De audiëntie van den minister van Oorlog zal op Donderdag a.s. niet plaats hebben. OM 35000 ZIELEN TE REDDEN IN GUATEMALA! A. W. fe O. Tot zekere intentie 25.—*. J. J. Alle Heintjes helpen! 2.5Ö Warmond. 2.50 K. te V. Voor den armen Mi« aionaris 2.50 H. B. te Leiden. Kerstgeochcnkje 2.— L. te A. Voor den armen Mis sionaris 10.— Lugdunum Paroch. S. Petri 10.—* J. de G. te V. 1.— L. B. te H. Voor den armen Mis sionaris 5.-» J. B. H. te Leiden. Voor Guate mala. 2.50 Familie G. te L. Een St.-Nicolaas- surprise. 2.50 N. N. te Ledden. Ter navolging. 25.—. A. B. te N. 10.—. A. B. te S. Voor de Missie. 5.— W. S. te Roelofarendsveen. 1.— A. J. M. te Leiden. Voor de Missie 5.—* U. te E. Uit dankbaarheid voor het Kerstkindje. 5.i Totaal 116.50 Onze oproep voor de bedreigde missie van Guatemala heeft ons gehoor ge von- den. En met ontroering heb ik gelezen, hoe men van innig medelijden vervuld wia voor den armen missionaris, en hoe som migen zelfs 'van hun moeitevol gespaarde penningen een deel wilden afstaan om den bitteren nood in Guatemala te helpen le nigen. Mijn diepsten dank aan alle gevers En ongetwijfeld zal straks de opgebeurde missionaris allen in zijn priesterlijk gebed gedenken en Gods zegen over hen af- smeeken. En moge het schitterend voorbeeld van zoovelen nog vele anderen trekken, om óók een kleine kerstgave voor den kleinen Jezus op te zenden aan: J. P. VERHAAR, pr. 1 Groot-Seminarie, Warmond. Gemengde Berichten. Een Incident in den Gemeenteraad van Arnhem. Burgemeester de Mon c h y n ei een steen gegooid. Gistermiddag hebben zich in den gemeente raad van Arnhem wilde tooneelen afgespeeld^ De vergadering was nog niet lang aan den gang toen de bekende anarchist-communist, zekere A Lampema, van de publieke tribune af een grooten ©teen naar burgemeester De Moncby wierp onder bet herhaald geroep: broodroovers. De burgemeester werd aan het hoofd getroffen- Een paniek ontstond. De dader, die zich op do publieke tribune bevond], word gearresteerd, terwijl hij v «kortdurend! riep: „broodroovers" en ..moordenaars" em .jullie vermoorden me." De meeste raadsleden schaarden zich om den burgemeester. Anderen liepen naar de deur om het gebouw weer in te gaan naar de publieke tribune. Met behulp van den bode werd, nog altijd onder hevig verzet, de dader overgebracht naar het politiebureau, dat zich in bet Stadhuis bevindt. Het bleek, dat deze man, die fotograaf van zijn beroep is, ge woonlijk een vaste plaats wordt toegewezen op hot landgoed „Sonsbeek", waar hij des zomers fotografeert Nu echter was deze plaats aan oen ander toogewezen. Wethouder Hermans verzekerde aan een verslaggever van de „Tel.", dat or volkomen! terecht gehandeld was, daar het thans j» beurt van een ander was. De burgemeester moest na hot incident da ergaderzaal verlaten. De zitting werd, toon de gemoederen gekal meerd waren, onder leiding van den oudsten wethouder, den heer H. Goedhart voortgezet Nader vernemen wij dat mr. do Monchy geen ernstig letsel bekomen heeft De eteen heeft een groote buil op het hoofd veroor zaakt. De dader ia in hoogst opgewonden en overspannen toestand naar het Centraal Poli tiebureau gebracht. Lampema was propagandist van anarchie tische en communistische organisaties en ventte sedert langen tijd mot „De Tribune", Gedurende den oorlog werd hij geruimen tijd uit de gemeente gezet Door zijn propagandis tische actie leefde hij voortdurend- met de politie op gespannen voet. De Burgemeester nam, na verbonden te zijn^ weder de vooraiüersplaats in en bleef verdeB de vergadering leiden. Het oudste raadslid, de heer Zoestbergert< nam, toen de heer De Monchy terugkeerde hot woord, om namens den gehoelen raad zijn diepe afkeuring uit te spréken over don lal-i fen aanslag. De heer Zoeslbergen wenscht® den burgemeester geluk met het feit, dat d« gevolgen niet ernstiger zijn. De raad onder streepte deze woord-en met krachtig applaus* De fotograaf Lantema, die vanaf de publiek® tribune een 6teen naar den burgemeester wierp, had nog meer ©Iconen in zijn zakken, wat bleek, toen hij op het politiebureau weril gefouilleerd. Hij was goed gekleed en toomde geen spijt over het gebeurde. Lantema i® momenteel geen lid van de Communistisch# i partij.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1