h DONDERDAG 17 NOVEMBER 1921 No. 3675 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. UITENLAND, Buitenlandsche Berichten. BINNENLAND. 8 Jaargang. B0NNEMENT5PRIJS bedraagt bij vooruitbetaling 'oor Leiden 19 cent per week, 1 2.50 per kwartaal. Ij 01)26 Agenten 20 cent per week, 1 2.60 per kwartaal, jtnco per post 3 2 95 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- rlijke nummers 0 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 cL Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I TELEFOON iNTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS EDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Ovcri, dagen CO cent per regö Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADVEETENTIEN, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en verh"ur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dagen f0.50 ammer bestaat uit twee bladen Inltuur. 5 ziel der cultuur is de cultuur der - dit woord van Henri Hermans vat ternachtig samen, wat de ware he aving is. i, er loopen zoovele deftige lieden in issen en bontmantels; er wonen zoo- voorname lieden in groote huizen; er zoovele beschaafde lieden, die in uiterlijkheden vanuit en rondom hun pn toonen van „stand" to zijn, men- - van „cultuur" te mogen heeten die toch missen de ziel der cul- omdat zij de cultuur der ziel derven, moderne beschaving verloopt al te ijls in uiterlijkheden, in oppervlakkig i, in pauw-aehtige staatsie. ar cultuur, meer beschaving 't is [erlangen, en het streven van allen, blik wijder strekt dan het grof- nalistische. ir die cultuur zal zijn een verfijnde jdigheid en een gcglacé-do grofheid, |j mist de ziel, d. i. de cultuur der ziel der cultuur is de cultuur der Onze slandsorganisaties, van werk- j zoowel als van werknemers i dit woord van den bekwamen lei- er Katholieke arbeidersbeweging tot vormen van hun program 'l u reven moeten staan in hunne ver talen. Het duidt aan den oorsprong en el van het beste sociaal werk. ziel der cultuur is de cultuur der Zoowel in de salons der meergegoe- iie huil tijd „dooden", als in de ka der arbeiders, die hun velen vrijen lisbruiken of althans niet goed ge in, moest deze waarheid in spre- lelters geschreven staan, i allen cultuurmenschcn van de buw moge helder voor den geest dat de ziel der cultuur is de cultuur IET VOORNAAMSTE NIEUWS. [■nd hcudt wr.derom een rede. Critiek lapansehe zijde op de voorstellen van De H. Stoel en de ontwapening. 0 Ier verzet zich strek tegen een lersch jj lent. door de Oekrainsche omen. opstandelin* s Ontwapenings-conferentie. gv NIEUWE KEDE VAN BRIAND. rede, welke Briand in de Dinsdag [i den plenum-zitting der conferentie zeide hij o.a., dat hij do verrassing wfour over Hughes' voorstellen.niet hebben niet het recht meer om de op een definitieven vrede te doen zonder dat wij tevens besloten zijn Ie middelen in het werk te stellen, (i tzc hoop kunnen verwezenlijken, f uicl verklaarde, dat hij achter Hughes - v.at betreft zijn opvatting over den lien do conferentie moest bewande- iitlicn er moeilijkheden zouden ont- die ons zouden dwingen een andoren r in te slaan, dan zouden de Fransche L Weerden hun pogingen voegen bij die le mensehen van goeden wil om op f echten weg terug te keeren. j nd nam met vreugde kennis van de lie van Groot-Bril tannië en voegde toe, dat Frankrijk niet gedesinte- 'd i3 bij het vlootprobleem. Wij zul- op het geschikte oogenblik doen zeide hij. Do oorlog heeft onze reeds veel zwakker gemaakt, dan lest zijn, maar - zoo vervolgde met verheffing van stem er is ander probleem, waarop Balfour debat hier betreft niet alleen een 'lingskwesf ie maar is van veel ver-, aard. Wij moeten weten, of de i zich met elkaar zullen kunnen ver om de gruwelen van den oorlog te (den. (neer hef, probleem van ontwapening d aan de orde gesteld wordt, dan ankrijk niot aarzelen om zijn in to betuigen. Wanneer die kwes- tor ons de meest gewichtige, gesteld en wanneer ik dan een uitccn- [gj[ [gegeven zal hebben van de positie - rank; iik, dan hen ik er zeker van, ral 'J in den geest van ivchlv n.,- iighei.1 n zul', dal Frankrijk alleen een >'1 leger op de héén houdt hiiriucIrc*Dal oo.-nblik ifelcl aanbreken. iand deelde bog nu:do, dat hij 10- zonder al on- het woord Lo voeren, doch de zinsneden, door Balfour aan de ontwapening te land gewijd, hadden hem uit zijn tent gelokt en toen de Italiaansehe gedelegeerde even eens een vraagstuk lo berde bracht, waar bij Frankrijk ten zeerste geïnteresseerd was, had hij begrepen, beter dan de woord voerders dier twee landen, zelf te kunnen zeggen, wat Frankrijk over deze dingen denkt. Do voorzitter beloofde, toen het ap plaus, dat op deze rede volgde, was be daard, dat een openbare zitting aan deze aangelegenheid zou worden gewijd en dat Briand daarin ten volle de gelegenheid zou hebben zijn standpunt toe te lichten cn uiteen te zetten. In zijn antwoord verklaarde Hughes overtuigd te zijn, dat een overeenkomst, welke een beperking der bewapening brengt en een einde stelt aan den offen sieven oorlog ter zee. het resultaat van dc conferentie wezen zal. Japanseh'j critic*:. Tot nu toe zijn in de Japansche pers zeer weinig commentaren op de voorspel len Aan Hughes verschenen, die blijk ge ven van een onafhankelijk oordeel. Zelfs do opposilie-pers schijnt één lijn te trek ken met de rr.-geermgsb'laden. Zoo ver langt b.v. de „Kokoemin", eon blad, dat bekend staat wegens zijn radicale opposi tie tegen de regeering, dat het bijna aoI- tooid-o Japansche slagschip Nufsi niet moet worden geschrapt en dat Japan een minimum van 12 slagschepen moet heb ben tegen Amerika 18. "De directeur van een der groote Japan sche werven gaf te kennen, dat er arbeids- onlusten zijn te vreezen, indien de viool bouw wordt stopgezet. Do H. Stoel en de ontwapening. De „Corriero dTtalia" publiceert een ar tikel over de gevoelens van den Paus over do ontwapening. De meening van den H. Stoel is, dat dc ontwapening een der gun stige voorwaarden is voor een vredelie vend bestaan der naties. Do ontwapening moet echter onvermij delijk gepaard gaan met. verplichte arbi trage. Ingeval een natie geen arbitrage zou aanvaarden, acht, de Paus een oplossing aanwezig in een boycot, waardoor de op standige natie in een onhoudbare positie zou komen. Dit. was de meening van den H. Stoel in 1917. Dit. is zijn meening ook thans nog. Het initiatief van den president, cn de steun daaraan door de mogendheden ver leend, verdienen volgens het Vaticaan lof. Maar het is zeker, dat als do conferentie te Washington een gelukkig resultaat wil bereiken, zij den weg zal moeten opgaan, door den Paus aangegeven. De „Maasbode" teekent hierbij aan: Wij vestigen er de aandacht op, dat het bovenstaand© der algemecne opvattingen van den H. Stoel, over ontwapening, zoo als die reeds in 1917 tut uiting zijn geko men, weergeeft. Deze opvat,lingen worden dus aan de Washington-conferenlie voor gehouden als belichamende de oplossing, die zeker tot een succes van deze confe rentie zou leiden. Geruchten. Gisteren zijn enkele geheime zittingen gehouden, waarover niets wordt medege deeld. Maar het. wonderlijkste van deze „ontwa penings'l-corferentie is wel het volgende. Men zou n.l. de mogelijkheid besproken hebben, dal in een „oorlog" tusschen Japan en Amerika, Engeland zich niet, aan de zijde van Japan zcu scharen.-Men zou daarbij op den steun van Frankrijk reke nen, dat als bemiddelaar Engeland wel licht zou kunnen weerhouden actief aan dien oorlog deel le nemen. Ook over de open-deur politiek in China wordt druk gesproken, waarbij de ver wachting worrh gekoesterd, dat zoo Japan zich uit Kioutsjau en Tsinglau zou terug trekken, Engeland zijnerzijds zich uit Weihawei zou terugtrekken. Ook duiken er weder geruchten op om trent, een internationaal crediet aan China Een internationaal consortium, bestaande uit Amerikaansohe, Engelsche. Fransche en Japansche banken, zou dc noodige cre- dielcn verschaffen om do natuurlijke hulp bronnen van China lot ontwikkeling te brengen. België. Carton de Wiart. Naar verluidt ligt he.fc in de bedoeling van den koning om den eersten minister Carton de Wiart na hel. aftreden van not kabinet te erceren met den titel van graaf. Honnariie. Het onderhoud van koning Karei. Do Gezanlciuaad heeft besloten, dat -lo er fataf en verplicht zijn in de kosten van het ouderhoud van koning Karei cn zijn i.'Uinlic op Madeira ie voorzien. Frankrijk. Het standpunt der regeering over de erkenning der Russische Staatsschuld. In do note, door don Fransclien minis ter van Buitenlandsche Zaken op 8 No vember aan den EngeLschon gezant over handigd, on waarin het standpunt der Fraoisolio regeering wordt uiteengezet met betrekking tot dc mcdedeeling van Tsjitsje. rin nopens de erkenning dor Russische schulden van vóór 1914, met als voor waarde de erkenning der Sovjet-regcc- ï'iug, wordt gezegd, dat do verklaringen van Tsjitsjerin het gelukkig gevolg zijn van de standvastige eu krachtige politiek der Fransche regeeririg ten aanzien van Sovjet-Rusland. Do nota geeft een opsomming der voor waarden, waaraan de Sovjet-regeering noodzakelijkerwijze zal moeien voldoen, wil Frankrijk de. mogcijlkbeid onder oogon zien, om met haar in bespreking te tre den. In hot bijzonder is liet- noodzakelijk, dat de regeering te Moskou zonder beperking of voorbehoud uiting zal geven aan haar bereidwilligheid om zich vóór alles te vcr- eenigen met het tob dusver door haar niet aanvaarde standpunt, dat de erkenning der Russische schulden, welke door de Sovjet-regering wordt aangeboden als een concessie, de toepassing is van een begin sel van het gemeene recht, dat nog nim mer door eenigc regeering werd betwist. Engeland, De lersche kwestie. De houding van Ulster. Aan den vooravond van den conferentie te Liverpool lieeft een groote menigte te Belfast protestmeetings gehouden, om te protestveren tegen de lersche po litiek der regcering. Oraig zond een telegram naar Belfast, waarin hij steun vroeg voor alle stappen die zijn collega's e,n hij noodzakelijk zou den achten voor de handhaving der vrij heid van Ulster tegen dc, overheersching van Sinn Fein Nu ik nog streef, zoo zegt hij, naar een eervolle vrede, zal ik in de houding, die ik aan zal nemen, zeer ver strekt worden door uitingen van vertrou wen. De Ulsterministers namen geen deel aan de meetings, inaar zij hadden brie ven gezonden, waarin zij uiting gaven aan hun onveranderlijk besluit, dc bevoegdhe den van het Ulsterparlement te handhaven en een lersch parlement af te wijzen, waar in vijanden van Engeland de overhand hebben. De lord-mayor van Belfast ver klaarde, dat geen staatsman het recht had Ulster tot slavernij te verkoopen. Ulster was net te koop. De procureur-gegenra-al van Ierland heeft ontslag genomen wegens de houding der regeerings jegens Ulster. Rusland. De opstand in Oekraine. Kief door opstandelingen genomen. Kieff is onder den druk der opstandelin gen, nadat reeds meerdere steden geno men waren, door den bolsjewiki ontruimd en door de Oekrainsche oproerlingen be zet. Zwitserland. De Arbeidersconferentie te Geneve. De conferentie te Genève lieeft beslo ten dat op 31 Dcc. de bepalingen van de conferentie te Washington in 1919, waar bij de Arbeid van kinderen van 1415 jaar werd gereglementeerd ten behoeve van het verwoeste gebied, opgeheven worden. Een vraagstuk van buitengewone be tee- ken is heeft de conferentie Dinsdag ter sprake gebracht, nJ. dat van de verdee ling der grondstoffen over de gehcele we reld. De conferentie heeft in laatste lezing verschillende moties aangenomen nopens den landbouwle. nopens nachtarbeid van vrouwen2e. nachtarbeid van kinde ren 3e bescherming van vrouwen na de bevalling; 4e. betreffende de huisvesting. Groote brand. Een groote brand heeft gewoed ia de textiel fabrieken van Croix (Noord-Frankrijk). Ver scheidene honderden arbeiders zijn hierdoor werkloos geworden. De fjchade bedraagt wat de gebouwen betreft 5 milliotn frs. Aan goederen is voor 7 millioen frs. verloren gegaan. Dc ontploffing Ie Dolzheim. De ..Petit Paris" verneemt uit Mainz. dat bij de ontploffing van de benzine-tank te Dolz heim 12 personen zi.in gedood en 00 gewond, fe materieele svha.J.,» wordt geschat op 25 mJl- Grcolc brand te New Ycrk. Bij oen brand in een wijk van New York Werden 12 personen god nod en 32 zwaar ge- Namaak van bankbiljetten voortaan onmogelijk. De poli he te Praag heeft don fotograaf Gerny gearrosleerd, die gedurende 13 jaar Oostcnrijk- sche bankbiljetten hec-ft nagemaakt Hij ver klaarde, slechts weinig biljetten te hebban vcr- valscht. ten einde zich de middelen to verschaf fen ter voltooiing van oen uitvinding, die elke vervalscbing van baukbiljelten onmogelijk zou imaken. Ilij .reide het dool te hebben bereikt na vele jaren arbeid. De polit'a beeft geconstateerd, dal de proef nemingen met bet instrument van den valselien •munt r zulke gunstige resultaten hebben opge leverd. dat men meent een middel te bezliton om op .'fd oen de wijze eiken namaak van bank biljetten te voorkomen. „Tel." Een merkwaardige vrouw. Een der merkwaardigste figuren Ie Washing ton is, schrijft de „West. G-az.", op dit oogenblik do 90-jarige mevrouw Kaji Yajima, die uit Japan is gekomen om aan de conferentie aan le bieden een adres, geteckcnd door 10.000 Ja pansche vrouwen, dio pleiten „voor een betere verhouding tusschen de 7olkca". Op 50-jarigen leeftijd was dezo vrouw nog nagenoeg zonder eenig onderwijs geweest; en zij nam zich toen voor zich zelve op le leiden, om anderen te kunnen leiden. Zij slaagde en werd een der meest bekende in de vrouwenbtweging. Op 86- jarigen leeftijd had zij van baar leerlingen een som golds gekregen om verder onbezorgd le kunnen leven en zij had het kapitaal nu willen besleden om naar Washington le gaan, doch haar volgelingen brachten de noodige gelden voor haar reis cn verblijf bijeen. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Het tekort bij do spoorwegen. Verlen ging van arbeidstijd? De eerste slachtoffers van het ijs: twee jongens te Rotterdam door het ijs gezakt en verdronken. (Gemengd© Berichten) De organisatie in de Typografie. Een vraag aan den Minister. De he eg De Kan ter heeft a.an don Mi nister van Binnen! andsohe Zaken de vol gende vragen gericht 1. Is de Minister bereid aan de Kamer mee te deelon op welke overwegingen lie& rondschrijven berust aan Ged. Staten in de onderscheidene provinciën, van 4 Octo ber jl. hierop neerkomende: „Naar aanleiding van een bij mijn De partement ingekomen adres van de Ver- eeniging va,n onafhankelijke Drukkerspa troons in Nederland, waarbij deze zich be klaagt, dat zonder redelijken grond een aantal drukkerijen welke zich niet onder de collectieve arbeidsovereenkomst ver bonden hebbeu, door opeubare diensten van leveringen worden uitgesloten, heb ik de eer Uwe aandacht le vestigen op liet bepaalde in mijne circulaire van 9 Juni 1917, No. 62121. afd. A.S.C., dat aan werk gevers, die niet door de collectieve ar beidsovereenkomst zijn gebonden, druk- en bindwerk kan worden opgedragen, mits naar liet oordeel van den direoteur-gene- Ta-a.l van den arbeid de arbeiders bij hen onder geen ongunstiger voorwaarden werk zaam zijn dan bij de leden der collectief contra'cleerende patroonsorganisaties. Ge noemde directeur-generaal is bereid tot het verstrekken van voorlichting om trent de voorwaarden, waaronder arbei ders werkzaam zijn bij niet onder de collectieve arbeidsovereenkomst georgani seerde patroons V' 2. Is de Minister van meening,, dat'de tot het uiterste doorgevoerde tmsbvorm van de collectief contracteerende patroons organisaties, welk© feitelijk de normale concurrentie onmogelijk maakt, den steun der Regeering verdient in dezen vorm, dat de drukkerijen, welke zich niet onder col lectieve arbeidsovereenkomst verbonden hebben, zij het indirect, genoodzaakt wor den zich daarnaar te richten? Loonsverlaging of arbeidstijd verlenging bij dc Spoorwegen. Eon conferentie. Gisteren werd te Utrecht de conferentie gehouden tusschen do Directie der Nedor- laudsche Spoorwegen en de vertegenwoor digers van de vijf erkende organisaties over loonsverlaging of verhooging van den arbeidsduur. Van de Directie waren tegenwoordig de herren Ivalff en van Manen, en do se cretaris de heer Van Dijk, benevens de licer-en Jorissen, Hauwcnhoff en eenige andere hoofdambtenaren. Van do organisaties waren aanwezig do -heoren- P. Moltmaker (Ned. Ver.), J. Hel lemans (St. Raphael), J. August eyn (Piot.. CUr. Bondb J. Baïkesbyvn (B.A.NS.) en Van Wel (Neutrale Bond). Alle organisaties hadden zich legen loonsverlaging verklaard. De vertegenwoordigers van B.A.N.S, Prof. Gli.r. Bond. St. Raphael en Neutraio Bond verklaarden zich bereid om binnen het kader van het hrP-aando Reglement D.cnstvooi- tv-, te werken tot oen verlenging van den arbeidstijd, zoo- dat de arbeidstijden gelijk zullen worden aan de diensttijden. De „Nederlandsehe Vereeniging" was tot deze medewerking niet bereid. Herkeuring Locomoliefpersonecl. Lichtere eischen. Nadat onlangs herhaaldelijk gesproken is met do Spoorwegdirectie over do zwara herkeuringseischen voor het locomotief- personeel, heeft deze een onderzoek toege zegd. Dit heeft zich uitgestrekt tot in Bel gië. Duitschland en Zwitserland. De directie deelde thans mede, bezwaren to hebben de herkeuring aan leeken op ta dragen en dat in het buitenland geen lich tere keuringseischon zijn waargenomen. In Duitschland waren echter de eischen voor herkeuring gezichtsscherpte iets ge ringer, en deze zullen nu door de Neder- landscho Spoorwegen worden overgeno-» men. De Katholieke Landbouwers en de a.s. Kamerverkiezingen. Een advies. Te Utrecht heeft, onder leiding van dein lieer W. N. de Vrankrijker, voorzitter van den S-ticlitschen Boerenbond, een verga dering plants gehad, waarop, aldus „Da Stichtsche Post", aanwezig waren afge vaardigden uit pl.m. 15 gemeenten den provincie Utrecht, ter bespreking van da vraag, wat gedaan kan worden om voor het zuivelbedrijf en de kaasmakerij we derom een Katholiek vertegenwoordiger in de Tweedo Kamer te. krijgen. Algemeen toch betreurde men het, dat door het heen gaan van baron de Wijkerslooth do Weer- de.steijn een waarlijk deskundig en prak tisch afgevaardigde de Kamer heeft verla ten. Zuivelbereiding en kaasmakerij zijn de hoofdbronnen van bestaan der pro vincie Utrecht en het is daarom gewensebt dat voor deze provincie, een katholiek afgevaardigdo zitting neemt, die vooral practïsoh met dit deel van het landbouw bedrijf op de hoogte is. De landb- -ver tegenwoordigers, die da Kath. Kamerfrac tie telt, zijn niet voldoende op dit gebietl bekend. Na langdurige gedachtenwisse- ling besloot de vergadering mot hot oog op de a.s. samenstelling der groslijst in plaatselijke kiesvereeniging, d© aandacht) te vestigen op een drietal heeren, die z meende ter aanl>eveling te mogen voor dragen, omdat zij met de practijk van hett landbouw- en zuivelbedrijf en d© kaas makerij op de. hoogte zijn, t.w. de heeren lo. C. Knigge te "Wilms, 2o. A. J. de Goeif te Willescop en 3o. G. van der Worp te Kamerik. Federatie var R.-K. Prov. Kieskringen irf Zuid-Holland. Hot bestuur van de Federatie van R.-K. Prov. Kieskringen in de provincie Ztiid- Holland vergadert Zaterdag a.s. te 's-Gra- venliage. _Op deze vergadering zal worden voor zien in de vacatures mgr. Nolens, voorzit ter. en Jhr. Wittert van Hoogland, secre taris. Sociale Weck. Van 1217 December a.s. zal, zooals be kend, in Hotel de l'Europe, Vreeburg, Utrecht, een Sociale Weck gehouden wor den. De toegangsprijzen zijn als volgt gere geld: Voor de goheele week ƒ5.één dag ƒ150; morgen- of middagvergadering ƒ0.75; voor een avondvergadering ƒ0 50; voor leden van bij de K.S A. aangesloten vcrcenigingen ƒ0.25; voor alle vergaderin gen ƒ2.(voor leden van bij de K.S.A. aangesloten verecnigingon) ƒ1. Men zal joed doen zich nu reeds voor deelname aan te melden. Men bestelle toe gangskaarten aan het C.enlraal Bureau der K.S.A., Oudo Singel 78, Leiden. Dc Bioscoopwet. Verschenen is het Voorloopig Verslag omtrent het wetsontwerp tot bestrijding van do zedelijke en maatschappelijke ge-« varen van de bioscoop. Wij komen hierop nader lerug. Uit de metaalnijverheid. Aa-n de „Dordr. Crt." wordt van sttV kerszijd© medegedeeld, dat verschillend© fabrikanten, op wier fabrieken de arbeid! is neergelegd, thans trachten onderhanden zijnd werk te laten afmaken op fabrieken waar nog niet gestaakt wordt. Hiertegen zullen de samenwerkende organisaties in do metaalindustrie een scherpe actie voe ren. In verband hiermede is tot het perso neel van do firma J. A. van der Schuijt té Papendrecht een proclamatie gericht, waarin me,n o.m. kan lezen, dat aan dé werf van deze firma op heb oogenblik dal s.s. Alkaid en Belatrix liggen om gerepa reerd te worden. Deze schepen werden altijd aan de Rot- terdanische Droogdok Mij. gerepareerd eni waren daar gecontracteerd. Betoogd wordö dat deze schepen niet gerepareerd mogen worden. Eonigen tijd geleden werd mede gedeeld, dat op do werven langs den Noord, waat nok met 1 November do loonsverlaging i* ingegaan, nie:t ges/teaki wordt. Onder do

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1