Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. BINNENLAND. Staten-Generaal. 0ONNEMENTSPR1JS bedraagt bij vooruitbetaling ,or Leiden 19 cent per week, 1 2.50 per kwartaal, onze Agenten 20 cent per week, 12.60 per kwartaal, ico per post 3 2 95 per kwartaal. eïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar betaling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- ilijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdaz 35 cent per re-el Overige da-en 39 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelin-en wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADYEBTENTIËN, van ten hoogste CO woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop t 0.75 's Zaterdag, overige dagen f0.50 nummer bestaat uit bladen, waaronder het usireèrd Zondagsblad. Politieke partijen. het Voorloopig Verslag der Staats- iling, Hoofdstuk I, hetwelk de Twee- iting, Hoofdstuk I, hetwelk de Twee- jmcr heeft uitgebracht (men zie daar- lïd), blijkt, dat we in de Tweede Ka- bij do mondelinge behandeling der otong, weer een steekspel zullen krij- nm de politieke voormannen over de formatie en -groepeering. wat het Voorloopig Verslag tc lezen blijkt allerduidelijkst: stens: Dat men aan de overzijde rne. zou zien een scheiding in de lieke partij. oed ens: Dat- de coalitie, zoowel riiheidsbond als aan S. D. A. P., een in het oog is. ons een reden te meer, om èn de t eenheid d&t vóór alles èn de è-eenlieid te beschermen als een burcht, te beschermen de politieke landers hun wapenen vruchteloos keeren. toch ook vooral niemand zich verleiden door het zoet-gefluit van iclsbond of van S. D. A. P., als zou- de-ze partijen den godsdienst geen nering in den weg stollenHot jenoemd Voorloopig Verslag zet al non in voor eon verkiczingsaetie van bedoelde soort. De lezing van dat g is ook d-aa-rom interessant-. log voor de ..vrijheid"? de overdracht van het rectoraat der e Universiteit zeide prof. v. Cal- sprekend over do ontgroening -- zich in deze volkomen aansloot bij ijncr ambtsvoorgangers, die ver- e: „Al kan ik morgen aan den dag ién pennes breek een eind maken uitspattingen van den groentijd, ik at niet willen; niet alleen cmdab vrijheid liefheb en den dwang haat, k en vooral, omdat ik alleen heil cht van een hervorming, dio van n, van de studenten zelf. uitgaat." of. v. Cal car sloot zich daarbij men aan. eenige maanden later, zijn een studenten door deii Senaat- ernstig (men heeft het gisteren in de cou- gclezen) vanwege de „uitspattingen" laatste na-ontgroening cn wel imelijk naar aanleiding* van hetgeen •hied ten huize van.Prof. v. Cal- Bij den Prof. wiens zoon ook groen varen de studenten 's nachts binnen- igeai, hadden op hun doortocht een op diens laboratorium gebroken, enz. Kas minder aangenaam voor den pro- wij erkennen, 't- gaarne. Maar.... vrijheid'" dan terwille waarvan de icr niet aan de „uitspattingen" van oen tijd een einde zou willen ma- nict al te gele om geen ander te gebruiken dat nog zoovele onder wie ook zelfs pae-dagogen, dat hun zonen worden „ont- op een wijze, waarop zulks door lidcntcncorpsen 'geschied, n.l. door ze weken te laten behandelen als wa- redclooze wezens. zulko „gebruiken" rdct met- kracht mogen worden tegengegaan, ter van de „vrijheid''!Zou prof. v. dat nu nog zelf gelooven? Ü'IT-EN LAND. I?T VOORNAAMSTE NIEUWS, iring van tien wapenstilstandsdag in callieerde landen. king bij de Berlijnsche gasfabrieken. ontwapeningsconferentie te Washing hodenmorgen geopend. Duitschland. aking bij Berlijnsche gasfabrieken. Oliarlottenburg en in een paar au- Berlijnsche voorsteden staakt het per van de gasfabrieken. De beweging Doste van een duurtebijslag van 100U Beeft aanleiding tot- deze staking ge- Het besluit tot slaken is legen den leiders genomen. Te Heil ij u zelf meerderheid van het personeel ^meerde!ijke gasfabriek zich tegen ddelli>ko staking uitgesproken. de elcet rische centrales, de water 's cn bij de tramwegen is alles nog Carnaval te Keulen verboden. - don ernst van den toe-'and, 1 Puitschland verkeert- en de o.nge- «cc-nomisehe verlmudineen zijn alle .e Keulen dezen winter eft de. regecriiig yoorge- le-rgelijk verbod voor heel af te kondigen. iv3]s |pdon. Mt I fPr Hongarije. De onttroning der Habsburgers. De Hongaarsche regeering zal, naar- het „Hbld." meldt, binnenkort de gekeelo no tawisseling in verband met de jongste Putsch publiceeren, om zich voer de open bare meening des lands to rechtvaardi gen; Zij zal nog heden 'n wetsontwerp indie nen, waarbij elke agitatie vóór de Habs burgers strafbaar wordt gesteld. In het ontwerp wordt bepaald, dat slechts pro paganda mag worden gemaakt voor een Candida tuur voor het koningschap, welke vooraf door de gezanten confer e.ri t ie is goedgekeurd. Engeland. De lersche kwestie. De stand van zake n. De huidige stand der lersche ouderhan delingen is, naar verluidt, als volgtOp het oogenblik heeft de Britsche regeering met de Sinn Fein-delegatie een definitiet stadium van overeenstemming in de on derhandelingen bereikt, en is de regeering thans bezig te trachten de maatregelen, welke de Sinn Feiners zouden willen aan vaarden, in overeenstemming te brengen met- het standpunt Aan het Ulstejkabinet. Heden heeft het Ulster-kabinet gewei gerd te treden in bepaalde voorstellen der regeering, en zijn voornemen te kennen ge geven om tegenvoorstellen te doen, zonder inbreuk te maken op Ulster's recht. Het is waarschijnlijk dat- de gedaehtonwissc- ling tUBsehen de regeering e.a Ulster zal wortjen voortgezet. Roemenië. Kabinetscrisis. Het kabinet-Avarescu heeft zijn ontslag ingediend. De ontbinding van het Roe meens che parlement wordt verwacht. De bomaanslag op den senaat. Volgens bericht uit Boekarest is de po litie er eindelijk in geslaagd, de schuldi gen aa-n den bomaanslag op den senaat te ontdekken, welke zooals bekend, eenige maanden geleden heeft plaats gehad en bij welke gelegenheid een minister, een bis schop en verschillende senatoren gedood zijn. Uit de in beslag genomen documen ten blijkt, dat- de ontwerpers van den aan slag in verbinding stonden met Russische communisten en belangrijke subsidies uit Rusland ontvingen. Albanië. De inval der Serviërs. Reuter verneemt dat volgens berichten uit Albanië de regelmatige Servische troe pen uit Albanië wegtrekken. De onregel matige echter blijven in grooten getale. Britsch- Indïë. De opstand der Moplahs. Ile-t departement van Britsch-Iudië maakt bekend, dat in de afgeloopen maand de actie der Moplahs van een open lijken in een intensie.ven guerilla strijd vei- anderde. Him strijdkrachten worden thans beter aangevoerd. Er hebben zich meer Moplahs bij de rebellen aangesloten leu ge volgc van terrorisme, maar de troepen macht der regeering, die versterkt is, wordt thans afdoende geacht, om dc Mo plahs in bedwang te houden. Amerika. DE ONTWAPENINGSCONFERENTIE. Uit Washington wordt d.d. gisteren ge meld: De conferentie te Washington zal he denmorgen om half tien in de Continen tal Memorial Hall worden geopend. Pre sident Harding zal de vergadering met ge bed openen en daarna de.openingsrede uitspreken. Ha de rede van Harding, zal de conferentie onmiddellijk overgaan tot dc keuze van een secretaris-generaal en tot de aanwijzing der commissies welke, belast zullen worden met de opstelling van het program der werkzaamheden. De bijzetting van den onbekenden soldaat. Amerika's onbekende soldaat is gisteren (e Washington in heb nationale graf met de hoogste militair© eer begraven. Harding, de leden van het kabinet en verschillende builen! andsohe vertegen woordigers volgden do doodkist te voet. Ex-president Wilson volgde, in een rij tuig een gedeelte van den weg waarlangs dichte drommen zich hadden geschaard. Buitenlandsche Berichten, De viering van den wapenstilstandsdag. Uit Lenden: Gislcrenochlcnd vroeg was een conto menigte verzameld in Whitehall in <le r.abijheid van hot gedcnkleeken voor degenen, die in den oorlog zijn gevallen, cm de plechtig heid der viering v,n den wapenstilstandsdag bij tc won-.-n Ook op vei*c-liiHeirrtc andere plaatsen in Londen, in de voor-!nh a on in verschillende plaatsen over het gohcr! land adih n ovor 'knrr.-'i/o plechtigheden plaats Om r-If uur hidd na een .••geven 'si-maal alle vorkoor tw hh-ef het gevallenen. Telegrammen uit do dominions melden, dat de wape;:-!i!st<oidsdag overal in het lijk op dezelfde wijze is gevierd. Uit Brussel: De beurs was vandaag, in een feestzaal herschapen Ier viering van don wa penstilstand. Het feest ging uit van den Vrien denkring der Belgische strijders en de opbrengst wa-s voor liefdadigheid bestemd. De koningin woonde het feest -bij. Het feest is ook in de kazernes gevierd. In liel. paleis van justitie zijn allo gedingen gedurende twee minuten geslaakt. Uil Fur ij-: De Kamer staakte vanochtend om 11 uur de besprekingen ter viering van den derden verjaardag van den wapenstilstand. In volslagen stille verhieven de afgevaardigden zich vour eon minuut van hun zetels. Uil New-York: Ouk in Amerka is de wa- penstüslandsdit- gevierd door liet laten stilstaan van alle \crkeor gedurende 'tivee minuten. Zware brand in een Tsjechisch vliegkamp. Uit Praag wordt aan de ,,Tcl.'' ge mold Op dc militaire vliegplaats Gbell in de nabijheid van Praag is een brand uitgebroken, die grootc verwoestingen heeft aangericht; 4G vliegtuimoto-ren en 28 vliegtuigen werden een prooi dor vlam men. De schade wordt op 25 millioen kro nen geschat. Men vermoedt, dat de brand is aangestoken. Een rijke petroleumbron ontdekt. De ..Robodni-k Lovini" meldt uit Egbell (Tsjeclo-Slowakijc), dat nabij Egbell ceu nieuwe petroleumbron is aangeboord, die onder hevig geraas zulke enorme hoeveel heden petroleum uitspoot-, dat de geheelo omtrek in korten tijd dóór de petroleum overstroomd was. De opspuitende olie bron bereikte een hoogte van luchtig me ter. De. eruptie ging gepaard met talrijke ontploffingen. Het blad meldt, dat- men vermoedelijk bij het boren op den hoofdader van het olicgebied bij Egbell is ges tooien, want de hoeveelheid olie is zoo groot, dat de drie pompen laag niet bij machte zijn, den stroom te verwerken. Rondom de petroleum Kr ooi werd een enorme dam opgeworpen, ten einde, zoo doende een groot voorloopig reservoir te vormen, dat reeds op een meer gelijkt. Twintig treilcrs zoek. Uit Lowestoft is een aantal vliegtuigen vertrokken op zoek naar twintig treilcrs, die na den laats ten hevigen storm niet ïb Engeland zijn teruggekeerd. Wetsontwerp boter- en kaasuitvoer. Rectificatie. Wij berichtten dezer dagen, dat ter ver gadering vaai landbouw- en zuiveslorgani- salics op 3 November 1921 te Utrecht ge houden besloten is, dat de Algemecne Nederlandsclie Zuivclbond. de Bond van Kaasprcduecnten, de Christelijke Boe-ren en Tuindersbond, het Koninklijk Neder- landsch La-ndbouw-Cbmité en de Neder- landsche Boerenbond zich met een request tot de Ministers van Landbouw en Finan ciën on do Sta ten-Generaal zullen wen den, inzake het wetsontwerp boter- en kaasuitvoer. He.t secretariaat van den Nedorland- schen Boerenbond deelt aan Vaz Dias mede, dat dit. bericht onjuist is. Er is slechts besloten, dat een request ontwor pen zal worden, waarin de te,r vergadering bekend geworden bezwaren worden samengevat. Dit ontwerp zal toegezonden worden aan dc verschillende besturen van even genoemde organisaties. Deze besturen zullen zelf booordcelcn of het request al dan. niet hun or.dertcckening zal dragen. Dc Nedcrlandscho Boerenbond behoudt zich dan ook natuurlijk' het recht voor in dezen al dan niet ic requestreeren en in dien hij tot requestreeren besluit, dit of zelfstandig te doen of in vereeniging rnc-t andere organisaties. Burgemeester Juten. Een Koninklijk besluit heeft een reeds gepubliceerd bericht bevestigd. Bij Kon. Besl. \an 9 dezer is de heer W. J. F. Juten benoemd lot burgemeester der ge meente Wouw. De beer W. J. F. J-.il. n is sederl 1913 lid van dc Tweede Kantor en oud-onder wijzer. Weer een nieuwe partij? Naar bet U. D. meklt, wordt tc Utrecht een nieuwe politieke pnilij van christelij ke middengroepen opgericht, in welk ver band men o.a. den naam noenxt van een bekenden Ul-rechlsclien hoogleeraar. R.-K. Werkgevers-Yercenijjimj. Rcgoe rings maatregelen gevraagd. In de vergadering der A. R.-K. W. V. van 10 November 19?!. werd met alge mecne simmen een motie aangenomen, waarin de vergadering ziafi uitsprak voor liet. van Rogc ringsweg© nemen van tijde lijke maatregelen, waardoor de bcstaans- mogel: ikheid der Ned.'rlamlsclio industrie feg.HHsver hef. buitenland wordt verzekerd De gewone audiëntie van don. minis ter van landbouw, nijverheid en handel zal Woensdag a.s. niet plaats hebben. Do strijd in de Metaalindustrie. Do arbeiders nog steeds tot onderhandelen bereid. In de groole Koopmansbeurs is gister avond vanwego den Rotterdamschen Be- stuurdersbond een openbare vergadering gehouden, waar de beteekenis van den strijd der metaalbewerkers voor de gan se h.o arbeidersklasse besproken is. De voorzitler, de heer C. Oosterloor, districts- besluurder van den Aig. Ned. Mctaalbe- werkersbond, constateerde, dat do strijd der metaalbewerkers »r lot op dit oogen blik schitterend voorslaat. De heer H.Lin dema'n, secretaris van den Rotterdam schen Bestuurdershond. daarna liet woord voe rende, noemde den strijd der metaalbe werkers een strijd van historische betee kenis. Met nadruk verklaarde deze spreker, dat de organisatie nog ten allen tijde bereid zijn t-e onderhandelen. Laten do werkgevers, zegt spr., nu royaal en eerlijk erkennen, dat ze gefaald hebben en alsnog bereid zijn overleg tc plegen. Wordt dit middel, dat wij den werkge vers aan de hand doen, echter afgewezen, dan valt ook met volle zwaarte de verant woording op hen neer. De mentaliteit on der de metaalbewerkers is zoo, dat men liever maanden zal staken dan den kop tc buigen. De heer D. A. Lombert (R.-K.) heeft ontslag genomen ale lid van den ge meenteraad te Zaandam. TWEEDE KAMER. Vergadering van gisteren. Voorzitter: Mr. Dr. D. A. P. N. K-oolen. Regeling van werkzaamheden. De Voorzitter stelt voor a.s. Dinsdag, 's avonds 8 uur, aan do orde te stellen de Burgerlijke ou Militaire Pensioenwetten. Er hebben zich oenigo sprekers voor de algemeeno beschouwingen opgegeven. Spr. hoopt dien avond een eind op te schieten en ook ecnigo artikelen te behandelen. Grondwetsherziening. Voortgegaan wordt mot do behandeling van de wetsontwerpen tot wijziging van de Grond wet. Art. 58 (Van de macht des Konings). De heer Schaper (S.-B.) verdedigt een amendement om dat artikel aldus te doen lui den: „De Koning tracht bij geschillen met andere naties naar oplossing langs scheidsrechterlij ken weg cn verklaart in geen geval oorlog, dan na voorafgaande toestemming van de Staten- Generaal." Het verschil mol het regceringsontwerp is de invoeging van dc scheidsrechterlijke beslis sing. een tusschcnvorm tusschcn oorlog en vrede Do idee van arbitrale beslechting in de Grond wet vast te loggen, lijkt een frase volgens sommigen, maar spr. vindt dat niet. Dc beer Marchant (V.-P.) wenscht bet artikel aldus tc lezen: „De Koning gelast gecncrlci militaire maatregelen, tegen een vreemde mogendheid gericht, dan na vooraf gaande toestemming van de Stalen-G&neraal. Hij- dool jaarlijks aan de Staten-Genoraal verslag omtrent de betrekkingen van het Ko ninkrijk tot den Volkenbond." De bedoeling hiervan is dal de Koning niet aanvangt niet maatregelen alvorens de Slalon- Gencraal gehoord zijn. De heer Vaji Ravcs'tr ij n (C. Fr.) verde digt het amendement,om eerst een volksstem ming to houden alvorens oorlog te verklaren. De heer Visser van IJ zen doorn (V.-B.) betoogt dat hel amendement-Van Rave- steiju totaal onbruikbaar is, omdat het lijd vraagt, wat zeer in hot nadeel van ons land kan zijn. In het amendemcnt-Marchant slaat niet wie nu eigenlijk, den oorlog verklaart. Hij zegt, dat dit in het artikel moet zijn opgenomen. De gedachte van den heer Schaper is sym pathiek, ni. om de internationale arbitrage in dc Grondwet op tc nemen. Onderling overleg dient echter nog aan do arbitrage vooraf te gaan, want overleg dient in de eerste plaats tc komen. In dat opzicht had hij gaarne een zui vere omschrijving van deze gedachte in het amendcinpnt van den lieer Schaper zien opge nomen. Spreker zal vóór het amendement stemmen al was het alleen maar om niet door tegenstemmen den schijn op zich. te ladc-n dat hij tegen dc arbitrage zou zijn. Aan het amendemenl-Marchant zal spreker zijn stem niet geven, omdat dat een frase is. De heer D r e s s e 1 h u ij s (V.-B.) steunt lie! amendoment-Schaptr. dat hij toejuicht. De lieer Rutgers (A.-R) bestrijdt de aniendemcn'en, die geen van drieën nuttig zijn te achten. Dat van den hoer Schaper was fraai geschikt voor een motie maar niet voor oen De heer Kolt hok.(3. P.) steunt hel an.ra- dèment-Van Ravcdoijn cn bestrijdt uitvoerig de beido andere. De heer Schokking (C.-H.) begrijpt niet hoe men zoo buiten do werkelijkheid kan slaan, dal men meent een kwestie van •oorlogsverkla ring in een onderonsje te kunnen aftinon. Zoo iels geschiedde vroeger missrhieu, maar liet is thans een dwaasheid. Do heer Van Rijckovorscl (R.-K.) go- voelt er iels voor om in dezo Grondwet eer» aanduiding to geven voor de nieuwe denkbeel den die op internationaal gebied zijn ontslaan. Hij is dus vóór het amendement-Schaper. Do heer Marchant (V.-D.) verdedig' nader zijn amendement en verklaart daarbij nie* onsympathiek Ie staan tegenover het amende ment-Schaper. De lieer Schaper (S.-D.) wijzigt zijr amendement in den geest door den lieer Yissc* van LTzcndoorn aangegeven. Het voorstel luidt dan: „De Koning tracht geschillen met andert mogendheden op te lossen langs scheidsrecht terlijken of anderen vreedzamen weg. Hij ver/ klaart geen oorlog dan na voorafgaande toe stemming van de Staten-Generaal". De Minister van Binnenlandsche Zaken, d& heer Ruys de Beerenbrouck, be handelt de amendementen. Het araendement- Marchant besprekend, herinnert spreker er aan, dat bij de mobilisatie in 1914 en zelfs in 1920, tijdens de beroering in het Roer-gchied, do opzet tegen een bepaalde mogendheid niet was aan te wijzen. Had de Regeering die maatrege len niet mogen nemen, zelfs niet voorbereiden, zonder goedkeuring van de Staten-Generaal? Dit amendement is dus onmogelijk. De handelingen van den Volkenbond zullen steeds wel ter kennis van de leden komen. Een dringende bepaling daarvoor in de Grondwet ia dus niet noodig Spreker heeft geen bezwaar tegen het amen dement, maar laat de beslissing aan de Kamer over. Het amendement-Van Ravcstcijn kan spreker niet aanvaarden. De heer Marchant (V.-D.) wijzigt zijn amendement, zoodat het luidt: „De Koning tracht geschillen met vreemde mogendheden op te losseji langs yreedzamen wog. Hij gelast geen militaire maatregelen tegen een andere mo gendheid gericht dan na voorafgaande goedkeu ring van dc Staten-Generaal". Dc heer Schaper 'S.-D.) spreekt zijn min achting uit over de manier waarop do heer Marchant zijn amendement wijzigde. De heer Visser van IJ zendoorn (V.-B.) zou in plaats „scheidsrechterlijke weg" willen lezen „door middel van recYspraak". De heer Schaper (S.-D) neemt dezo wijziging over. Do stemming liceft Dinsdag plaats. De vergadering wordt verdaaed tot Dinsdag 1 uur Gemengde Berichten. De ontploffing op de K IV. Blijkens nader telegram van den comman dant van Hr. Ms. onderzeeboot K IV. is ook de korporaal-kok J. M. Blom. die als zwaa gewond was opgegeven, aan zijn wonden over,, leden, terwijl de toestand van den kwartier meester Melieste, wiens beide voelen moesten geamputeerd woiden, ernstig is. Men meldt ons uit Vlissingen, dat de kwar tiermeester Huysman, die bij de ontploffing gedood is. do reis mede had gemaakt als plaatsvervanger van bootsman Daane, die bij hol vertrek op 1 September uit Vlissingen Werd gewond. In de gara.gcs op de Paar- denmorkt te Delft, slaan sinds jaar cn dag on geveer 100 automobielen, welke in oorlogstijd zijn aangekocht en waarvoor nog geen be- stemming is gegeven. Er zijn personen- en vrachtauto's, goede, middelmatige en slechlo heele en kapotte, maar óón ding hebben ze allo gemeen: zo zijn alle verwaarloosd. Het is een kapitaal, dal eiken dag kleiner wordt, door do toenemende verwaarloozin.g. Hol Ministerie van Oorlog heeft tc beslissen wat er mot al die wagens moet geschieden maar hetjb&slisi niet Er is al conige malen gevraagd of do auto's niet verkocht kunnen worden, doch alles blijft zooals het is. Tot schade voor dc schatkist, d. w. z. voor de belastingbetalers. „D. Crt." In do hosschen onder Pos- lel (Noord-België) nabij de Brabanlsche grens, zijn ruim 12.000 hoornen bij den laalslcn storm gevallen. Eigenaar is dc Belgische baron De Broqucville. De weg naar do Smeermaas is een lange, hooge dijk. aan ieder der beido zijden met twee rijen hoornen beplant. Links van den dijk bevindt zich de Zuid-Willems vaart waarin verschillende schepen langs den wal gemeerd liggen. Ovor een lengte van 3K.M. is dio dijk niet verlicht, zoodat het daar dos avonds donker is. Die dijk heeft dan ook geen gunstige reputatie, meermalen worden daar 's avonds vrouwen cn meisjos met oneerbare bedoelingen aangerand. Nu weer is vrouw B. van II. daar omstreeks acht uur 's avonds door den schipper J. T. aangerand. Gelukkig kwa men op het hulpgeroep der vrouw, twee per fiets sureillecrendo agenten deze ter hulp en namen den schipper mee naar het politiebureau De oudste inwoner van D e- venter, T. Hekkert, vierde Donderdag zijn lOOen. verjaard3 0-. On he* O'-oo^o "i Vmvrc'm* 0«i«thu'.8

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1