Jaargang. DONDERDAG 10 NOVEMBER 192! No. 3889 [ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling ,__r Leiden 19 cent per week, 12.50 per kwartaal. Ijij onze Agenten 20 cent per week, 12.00 per kwartaal, (Franco per post 3 2 95 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar betaling van 50 ct. per kwartaal, by vooruitbetaling. Af- jerlijke nummers 0 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ck HET VOORNAAMST" N 5EUV-' loedige beslissing te wachten in de enl it is van de positie der kerken in ikrijk. ■retting van Albaneesche steden door lEfiische troepen. inde van den Grieksch—Turkschen oor te wachten? -u Hongarije. De Habsburgsche koningskwestie. ententem ogendheden hebben ge it-, da.b in de toekomst ook geen Habs- ji prs door vrije koningskeuze op den tv Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen. Bureaux: RAPENBURG No. 10 -- LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per rege* Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ABYERTENTILN, van ten hoogste 30 woorden waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en vorhu'T koop en verkoop, f 0.75 'a Zaterdag, overige dagen f0.50 nummer bestaat uit twee bladen BUITENLAND. zullen kunnen komen. Daar de ont- iiigswet reeds aangenomen is, zal de ering nog in functie blijven om dit jBtuk nog in anderen vorm op te los- Bl v Frankrijk. RECHTSPOSITIE DER KERKEN. Parijsche redacteur van de „Msb." aan zijn blad belangwekkende b ij lerheden betreffende een ontwerp-re- van de positie der kerken in Frank- in welke aangelegenheid een spoedige te wachten ij ontleen en sr het volgende aan. de hervatting van de diplomatieke" g» akldugen me-t het Yaticaan komt de dijke regeling van de rechtspositie [kerken in Frankrijk in het stadium yerwezenlijking. Bij de debatten over herstel der nuntiatuur is het de k isbode'' geweest, die het eerst signa- iet Je, dat op een zoo belangrijk punt als tgcling van het statuut der kerken in krijk en van de verhouding der ber- io indeeling en het bezit der kerke- 1 goederen tusschen het Vatica.an :l' '3 zoodanige overeenkomst was ver en, dab de grondslag voortaan vast- voor het vestigen van het statuut. ans zijn wij in staat mede te declen. aan het. conce.pt voor het statuut .aer ken in Frankrijk j.l. Maandag door va5 r, Ceretti en den heer Jonnart de laat- hand is gelegd en dat het. reeds door aart naar Rome is meegenomen. 1 bunnen wij niet verzekeren, dat ischo re,see ring, en ook het Yaticaan )o? a aan 't ontw. hun goedkeuring heb- gehecht. Alleen mogen wij wel verze- h n, dat het ontwerp nog vóór den te keer van Briand uit Washington terugverwacht en dat. eveneens ver- ht mag worden, dat Briand de mede- |ing van dit ongemeen belangrijke Isstuk als primeur zal houden voor senaat, die den llde-n December de rpellatie zal behandelen van den se- r Hery over de hervatting der betrek en met. het Va tica an. ij, schrijvende over de betrek en tusschen Rome en Frankrijk, me er en duidelijk, hebben doen blijken, was mogelijheid van overeenstemming j terwijl de oplossing gezocht is ln aanvaarden der kerkelijke ve-reenigin- dio echter niet parochiaal, zooals de |tot dusver wilde (nl. de wet va.n 1907), 1 diocesaan zullen worden georgani- d met als rechts voorzitter (président droit) van de algemeene vergadering bisschop. Aan eiken bisschop blijft or de keuze overgeladen voor zijn dio- zieh van dezen nieuwen vorm te be en of den toestand van de,11 huidigen us quo te handhaven," de kerlcclijko vereenigingen echter zij niet alleen het hoofd krachtens de lediging der hiërarchie, de kerkelijke 'eriug dus, maar ook de wet zal heb Doel vragen. Art. 4 zal nJ., sprekende heb beheer der goederen, bepalen, de kerkelijke goederen slechts kunnen deel vallen aan de vereenigingen, zoo j in overeenstemming zijn met de or- isatie-r egel en van den eere-dienst, uitoefening zij beoogen, waarbij da ios slechts aan de bisschoppen kunnen den overgelaten. Geen inmenging van slgemeene vergadering op het stuk van 3? zal mogelijk zijn en haar rol zal Lts deze zijnhet gebruik der fondsen verifieeren en te authent-ifieeeren, dus roatericele controle, die naar men ons tekort, nog minder streng zal zijn dan vui do vroegere conseils do fabrique pesturen). •n buitengewoon belangrijk punt is dat Let bekomen van kerkelijke goederen, '.^eoif-, dat de wet va.n 1905 slechts ecu BlJii vaal een iaar stelt voor de over- c'it der bezittingen van toen. De vraag ^'•'ecst, of men met een imperatieve Bule te doen had. Zijn wij wel inge- 'L Baai zal a.an het parlement gevraagd idon dien termijn te heropenen, wan- de H. Stoel de overeenkomst, door f' ^eretli bewerkt, retificeert. ïraBscbo regeering zal zich van haar '©rbiiidcn, onmiddellijk een web bij 0 K: aiïier in te dienen, waarbij ze gemacn 'dt de nog niet in. andere handen overgegane goederen toe te. kennen aan do kerkelijke vereenigingen. Engeland. De lersche kwestie. Do houding van U 1 s t er. Naar verluidt is aan Ulster gisteren ge vraagd om een plan te aanvaarden, waar bij het een provincie wordt in een Iersch dominion. Dit dominion zal gecontroleerd worden door een parlement van Ierland, welke status gelijk is aan de parlementen der Britsche dominions van over zee. Men gelooft, dat het Ulster-kabinet zal weigeren om eenige matcrieele wijziging te aanvaarden van de Home Rule Act van 1920, waardoor dus de algeheele impasse onvermijdelijk wordt. Craig heeft gisteravond een verklaring gedaan, waarin hij zegt. dat hij, hoewel hij week dat zijn standpunt geheel door de Ui ster-loyalisten wordt- aanvaard, den toe stand zoo ernstig acht, dat hij voelt, dat de verantwoordelijkheid door het heele Ulster-kabinet, gedragen moet worden. Vragen der Unionisten. De ontevreden unionisten hebben Green wood opnieuw met vragen overstelpt over beweerde inbreuken op den wapenstil stand door Sinn Fein en toonden groote ontevredenheid over Greenwood's antwoor den. Lord Curzon zeide, nadat Greenwood een vraag had beantwoord: Hoe lang zal die vervloekte nonsens nu nog duren.'' Hij werd door den voorzitter tot de orde ge roepen en moest deze uitdrukking terug nemen. Rusland. Amnestie. Het Rosta-bur. meldt uit Moskou dat de president der al-Russisch© centrale uit voerende commissie ter gelegenheid van het vierde jaarfeest der revolutie amnes tie heeft verleend aan alle arbeiders en boeren die als gewone soldaten dienst hebben gedaan in do militaire organisa ties van Koltsjak, Denikin, Balat.sjowitsj, Percmyki en Joedenitsj. Aan de begena digden wordt tevens toegestaan naar Rusland terug te keer en Grieksnland. De bemiddeling der Entente aanvaard? De „Daily News" verneemt dat de Griek sche regeering zich bereid verklaart de bemiddeling der entente te .aanvaarden. Verwacht wordt, dat spoedig de Grieksch Turksche vijandelijkheden zullen ge staakt worden. Albanië. Opmarsch der Serviërs. De „Epoca" verneemt uit Durazzo, dat 40.000 man Servische troepen, waaronder zich vele Bojsniërs bovinden, benevens troe pen die tot het leger van Wrangel hebben behoord, in volledige wapenrusting en met batterijen de oevers van do Driff hebben beschoten en het dal der rivier bezetten. Men verwacht bloedige gevechten zoo dra Alesio gevallen zal zijn. Skoetarie zal niet lang stand kunnen houden. De positie van de regeering te Tirana zal, indien de mogendheden niet spoedig ingrijpen, onhoudbaar zijn. In verband met het bezetten van Alba neesche steden door deze troepen- hebben do vertegenwoordigers der Geallieerden zich tot do regeeriug to Belgrado gewend. De vaststelling der grenzen De Ra-ad van Ambassadeurs onderte,e- kendo gistermorgen het besluit, waarbij de Albaneesche grenzen worden vastgesteld. De Raad besloot, dit besluit ter kennis van de Albaneesche, Griekscho en Joego slavische regeeringen en den Volkenbond te brengen. Voorts besloot de Raad, Oos tenrijk te verzoeken, het protocol van Ve netië zoo spoedig mogelijk te ratificee- ren. De Raad nam kennis van een schrijven der Hongaarsche regeering, waarin deze zich verplicht, de besluiten van den Raad van Ambassadeurs in zake het verbod tot herstel van het Habsburgsche huis, op te volgen. De Raad was van oordeel, dat de geallieerden met deze verklaring ge noegen kunnen nemen. Noorwegen. Leening mislukt. Uit Christiania wordt gemeld, dat voor de laatste binnenlandsche Noorsche staats leening van 200 millioen kronen, waarvan 116 millioen door openbare inschrijving moest worden verkregen, na afloop van den gestelden termijn slechts voor 20 mil lioen kronen was gctc-ckend, Amerika. Een nieuwe duikboot Men verwacht groote dingen van een niéuw type duikboot, aan den bouw waar van is begonnen te Portsmouth in New- Ifampshire. Twee van deze duikbooten zijn op stapel gezet, elk 2025 ton groot, met een lengte van CO meter, elecfcrisehe machines van G500 paardekracht, een- snel heid van 21 knoopen varende aan de op pervlakte en van 10 knoopen onderzee, bewapend me;t een vijf inch kanon, dat bruikbaar is tegen luchtvaartuigen, zea lanceerbnizen en een radius va-n 10.000 mijl. Buiteniandsche Berichten, Hevige biar.d te Scerabaya. Zaterdagochtend is een geweldige brand uit gebroken bij Mirandolle Voute en Co. Do schade bedraagt 1 millioen, doch wordt door verzekering gedekt. Groote Prairie-brand in Australië. Uit Sydney wordt aan de „Daily Mail" ge meld, dal een brand van bet struikgewas, uit gebroken in den driehoek in "West-Nieuw Zuid- Wal es, gevormd door de Darling-, Boyan- en Laehlan-riviercn, een zeer ernstig karakter heeft aangenomen. Die brand meest zich uit strekken over een front van 33 mijlen. Men vreest, dat er talrijke slachtoffers zullen zijn. Zoo bekwam een soldaat, die vrouw en kind uit de vlammen trachtte te redden, doodclijkc brandwonden. Een van zijn kinderen wist door een konij nengang te ontkomen. Een aantal van 247.000 dwarsliggers, bestemd voor den "nieuwen spoorweg, werden door het vuur vernield. Ver scheiden werklieden worden vermist. Een ander bericht, waarin wórdt gesproken van „Walls of flames" zegt, dat over een uit gebreide streek een temperatuur van 130 gra den heorscht. Het gras beeft op vele plaatsen een hoogte van acht voet bereikt en. de vuur zee wint terrein met oen snelheid van een d'ra- vond paard. Men rekent, dat alleen Zaterdag jl., twee millioen acres grasland in asc'n zijn gelegd. Duizenden mannon zijn van alle zijden bezig liet vuur te bestrijden en men hoopt de vlam men van de bovengebieden, waar de oogst ge reed slaat, om te worden binnengehaald, te kunnen terughouden. „Tel." BINNENLAND. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Een wetsontwerp tot herziening van het Pachtcontract is bij den Raad van State. De stoomtram Den Haag—Leiden. De electrificatie van den lijn Amster dam—Rotterdam. DE NOYIlMBER-PROPAGANDA-MAAiND. De eerste resultaten. De eerslo resultaten van de propagan- damaand der R.-K. Arbeidersbewegingzijn bij het Propaganda-Bureau ingekomen. Een goed begin maakfen Breda en Ven- lo, in welke plaatsen gedurende de eer ste week ruim honderd nieuwe leden wer den ingeschreven. Kardinaal Van Rossiim en dc R.-K. Vakbeweging. Naar aanleiding van het Jaarboek der R.-K. Vakbeweging, waarvan een exem plaar aan Z. Era. Kardinaal Van Rossum werd gezonden, zond de secretaris van den kardinaal aan het Bureau voor de R.-K. Vakorganisatie een schrijven, waaraan de „R.-K. Vakbeweging" het volgende ont leent: „Terwijl clan de Kardinaal u met dat al les (wat ons Jaarboek vermeldde) van harte gelukwensoht, spoort Zijne Eminen tie u aan met geestkracht en blij Gods vertrouwen op den ingeslagen weg voort to gaan, om zoodoende door gebed en werk, met tie onmisbare hulp van G genade aan de arbeiders van Nederland datgene te geven wat ai'-een de Kerk hun geven kan: den socialen vrede, die op zijn beurt weer de bron wordt van hun tijdelijk en ecuwig geluk. Om dezen wensch en alle wenschen, welke Zijne E min eft tie voor uw aller wel zijn en voor een steeds grooteren bloei der R.-K. Vakbeweging koestert in ver vulling te doen gaan, smeekt de Kardinaal innig en-met aandrang Gods overvloedige zegeningen af, als onderpand van welke Zijne Eminentie u allen zijn zegen schenkt". Dc Invaliditeitsverzekering. Verzokeringspli cht van Gr oontenschoon maaksters- thuiswerksters (buiten vrouwen) en van cou rantenbezorgers. In de op 3 November j.l. gehouden zit- ling ven den Centraler. Raad van Beroep te Utrecht is uitspraak gedaan in een ge schil tusschen het Bestuur van den Raad van Arbeid te Leiden en: Ie. do firma Tieleman' Dros te Lei den, inzake den verzekerir.gsplicht van een grocnten9Choonmaakster-lbuïsworks' er (z g.) buitenvrouw. De Centrale Raad besliste, dat hier geen - loondienst aanwezig is en dat er dus niet voor do vrouw, waarover het geding liep, door de firma behoefde ta worden geplakt Deze beslssing brengt mee, dat voortaan door den Raad van Arbeid geen premie voor de buitenvrouwen zal worden gevor derd of m.a.w. dat do firma's, die ze in dienst nemen, er niet voor behoeven te plakken. 2e. de N.V. Leidsch Dagblad te Leiden, inzake den verzekeringsplicht van een courantenbezorger.' Beslist werd: geen loondienst, dus geen verzekeringsplicht voor courantenbezorgers, behoeft dus ook niet meer geplakt te weiden. Herziening pachteontraet. Naar men verneemt is bij den Raad van State de overweging aanhangig gemaakt van een ontwerp van wet tot vaststelling opnieuw der artt. 1G28 lot en met 1632 van het B. \V. (herziening pachtcontract). Dc tram 's-GravenbagcLeiden. Vraag van een Kamerlid. De heer Ter Ilall stelde den minister van Waterstaat do volgende vragen: lo. Is het Sen Minister bekend, dat Vrijdag 4 November een botsing plaats had tusschen een paard en wagen (firma Bontje, Leidscliendam) en de stoomtram Den HaagLeiden (4.50 uit Den Haag), ter liooglc van den Leidschen tol? 2o. Acht do Minister het niet verkeerd, dat: a. de locomotieven des avonds door slechts één man bediend worden, die ge durende het rijden zijn vuren stookt, waardoor het uitzicht over hetgeen zich op den weg bevindt onvoldoende is? b. bij het passeeren van bochten en kruising (van links naar rechts naar den weg) met onverminderde snelheid gereden wordt, en dat bovendien bij vertraging de snelheid- zoodanig opgevoerd wordt, dat een afstand van 20 minuten normaal rijden in 10 mi nuten wordt afgelegd? c. de verlichting bij avond slechts bestaat uit twee petro leumlampjes, in plaats van door de groote persgaslampen? d. dat drie uur lang do dienst wordt voortgezet met locomotieven, wier assen breuken vertooncn en daar door overhellen, en dat gereden wordt met een trein, welke een gebrek aan het trekwerk heeft, wat gevaar kan opleveren, hetgeen bij de remiso werd gezien en na gekeken? 3o. Moeten de machinisten en conduc teurs, indien een mensch wordt overre den, die onder de wielen laten liggen, tot dat de politic-autoriteiten komen en kan bij ccn ongeval niet per motor of auto hulp worden verleend van uit het station Voorburg? Regecringsdrukwcrk naar Duilschlaad. De directeur der Z. II. Boek- en Han delsdrukkerij to 's-Gravenhage, vergezeld van mr. J. A. Veraart, professor aan de Technische Hoogcschocl te Delft, werd Maandag door den Minister van Landbouw en Dinsdag door den Minister van Arbeid in particuliere audiëntie ontvangen, waar bij de voorgenomen opdracht tot liet doen vervaardigen van regeeringsdrukwerk in Duilschland, uitvoerig werd besproken. In een lang onderhoud gaven beide ministers blijk van groote belangstelling in deze aangelegenheid. Nederlandsch vee naar Uruguay. Volgens mcdedccling van de gezant te Buenos Aires heeft de Reg. van Uraguay het besluit, waarbij de invoer van Neder landsch vee werd vorboden, ingetrokken, Verboden blijft in tusschen de invoer van vee, hetwelk vervoerd wordt op schepen, welke Brazi-Waansche havens aandoen. Uitbetaling van liomverodiclen. Do Nederl. bor.d van huis- en grondeigo naren en bouwkundigen beeft aan de mi nisters van arbeid en van financiën het volgende telegram gezonden: Uitbetaling van bouwcredielen en prc- miën voor den particulieren bouw onder vindt zulk een vertraging, dat tal van bouwondernemers in financicelon nood stand geraken. Bouwerijen worden dien tengevolge duurder dan noodig is, daar de bouwondernemers elders credieton moeten afsluiten .cn premiën moeten verpanden. Gevallen van faillisseinrnts-aanvrago reeds bekend, alleen door nalatigheid van den staat in dc uitbetaling ontstaan. Uw onverwijld ingrijpen is dringend geboden. AmsterdamRotterdam. Electrificatie. De plannen voor electrificatie van den spoorweg Amsterdam—Rotterdam moeten zoover gevorderd zijn, da: ze reeds in 19.21 uil gevoerd zoiulen kunnen wezen. Geheime branderijen.' Een wc t s r. t w e r p. Een wetsontwerp is in voovbereidinj dat beoogt een toezicht, te scheppen op cjfl vervaardiging van cn het verkeer met distilleerketels. Hierdoor zal do opricht ting van geheime hr-.rderijon kunnen worden bemoeilijkt. De nieuwe Mi'iUowH. Do lcgei'k r. 111 pen. Naar het Dgbh van N. Brr.b. nrnldt. w stelling der legerkampen, ingevolge de gewijzigde Militiewei-Van Dijk. Het ligt in dc bedoeling vier legerkampen op te. richten, waarvan écu komt in dc na bijheid van Breda. Elk legerkamp zal o.a. -bevatten gebou wen voor godsdienstoefeningen, kampge bouwen voor 4000 man. militaire tehuizen, enz. Dezo gebouwen zijn berekend voor den tijd van dertig jaar cn kosten voor dc vier kampen te samen nauwelijks meer dan de nieuwbouw van een flinke modcr- i kazerne zou bedragen. Het betreffende ontwerp kan binnen kort worden tegemoet gezien. Raden van Arbeid. Op de vragen van het Tweede Kamerlid den lieer Ketelaar, betreffende de voorge nomen overbrenging van verschillende werkzaamheden van de Rijksverzekeriags bank naar de Raden van Arbeid, heeft do minister van Arbeid o.m. geantwoord, dat bij hem overbrenging van verschillende werkzaamheden van da Rijksverzekerings bank naar de Raden van Arbeid een punt van overweging uitmaakt. Vcrliond van Ned. Fabrikantcn- Verceniyingcn. Onder voorzitterschap van. den heer Simon A. Maas uit Den Haag, werd giste ren in het Gebouw voor Kunsten en We tenschappen te Utrecht een algemcene vergadering gehouden van het Verbond van Ned. Fabrikantcn-Vereenigingen. Op deze vergadering werd o.m. do vol gende motie aangenomen: De algem. vergadering enz., gehoord de rede van den lieer mr. A. II a ex, over dc ratificatie van het verdrag van Washington betreffende den arbeids tijd, overwegende, dat ernstig moet worden 'evreesd, dat zeer belangrijke industrie staten, zooals de Vereer.igde Staten, En geland, Zwitserland, Zweden en Noor wegen, niet zullen toetreden, dat foclreding nieuwe e.i zware lasten op de industrie zou leggen, dat de kost prijs zou worden verhoogd, dat de pro ductiemoge! ijklieid zcu worden beperkt, dat dus liet concurrentievermogen, van Ne derland nog verder zou worden verzwakt cn de algemeeno welvaart met ernstige schade zou worden bedreigd, van oordeel, dat dit vooral in verband met den huidigen economisc-hen toestand zeer ongewenscht is, spreekt als haar me.ening uit, dot het betrekkelijke wetsontwerp, waarin wordt voorgesteld aan de Kroon de bevoegdheid voor te behouden tot het ontwerpverdrag van Washington toe te-treden niet tot wet behoort te worden verheven. Th cede Kamerverkiezingen. De „Tribune" meldt, dat de alphabet :- sche groslijst van communistische cand - daten voor de verkiezing van de Two: 'e Kamer luidt als volgt: Brommert, Colon, Van der Glas, Knuttel, Kruijt, Van Ravc- steijn, Storringa, Vader, De Visser. R. Vos- Stel, Wol da-Van der Pull, Wijnkoop en Van Zclm-Van den Berg. Do salarissen der Kamerleden. De schrijver, die zijn weekpraat; „Overal Vandaan" in „De Voorhoede" al tijd begint met ccn morgengroet, heeff. liet over de quacstie, die binnen eenigë dagen de Tweede Kamer bij haar Grond wetsherziening zal bezighouden. Hij zogt daarvan: „Hoe zou het gaan, nu ik toch over ons dierbaar Lagerhuis bezig ben, met de voorgenomen salarisverhooging der afge vaardigden? Voor het aanzien van het collego hoop ik, dat do heeren zich niet zullen bepalen lot bezuinigen op anderen, maar ook om zichzelf zullen denken. Aan nemen van het amendement-Braaf^ om do vergoeding van ƒ3000 terug to brengen op ƒ2500, is nu juist niet noodig, al ware hol alleen, wijl men aan verkregen rccln* ten niet moet tornen, maar voor verhoog ging gevoelt do natte de noodzakelijkheid1^ niet. Hoe zou 't anders kunnen, waar men gestadig ziet, hoezeer 't Kamerlidmaat schap zich best laat vereenigen met al lerlei andere goed belaaldo functies, wel ke spreekt men de waarnemers ervan r eigenlijk „den gcheclcn mensch" cischcn, wat ook van het Kamerlidmaat schap wordt gezegd. Een staatje, waarin wordt vermeld, wat onze afgevaardigden er nog allemaal bij zijn zou hoogst leer zaam wezen. Nu ben ik er geenszins voor om iedere functie-combinatie te verbie den sommige kies vereenigingen denken daar anders over maar overdrijven som migo gekozenen niet? En dit overdrijven zou over de gansche Unie plaats vinden, indien do heeren zich nu salarisverhoo ging gingen toekennen. Zij zouden zich den pas afsnijden voor iedero bezuiniging I op ambtenaarssalaris gesteld dat dit noo dig wam en bij de verkiezingen zou de ierugslag er zeker van gevoeld worden. Te!s anders is de toekenning van een bil lijke vergoeding aan Kamerleden, die wcers!non aan de varleiding om in Den 3!::og le ga:m wanen. 'I Is geenszins gr- wenscht. dal al die l.rerroi daar biiccn

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1