HITteFLIIO^ No. 3664 10 - LEIDEN. Uit de Omgeving, J 38 Jaargang. VRIJDAG 4 NOVEMBER 1021 jeAEONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, 5 2.60 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week, J 2.60 per kwartaal Franco per post 3 2 05 per kwartaal. «et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar e(1en betaling van 50 et. per kwartaal, bij vooruitbetaling.A f- onderlijke nummers 6 et., et Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit biad verschijnt eiken dan, uitgezonderd Zon- en Feestdagen. Bureaux: RAPENBURG No. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS Ne. I!. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent perreg® Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADV EETENTIËN, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden iongeboden of gevraagd, huur en verhuur "koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag, overige dagen f0.50 lit nummer bestaat uit twee bladen HET VOORNAAM: E NïEUwa. Het standpunt der partijen inzake de mi- jstrrcrisis in Pruisen. Dreigende algemeene staking te Berlijn. De Hongaarsche koningskwestie. België. Tegen den lagen markenkoers. Naar uit Brussel gemeld wordt-, heeft de jgeering besloten maatregelen te nemen C r bestrijding van de gevolgen van den gen markenkoers. Er zal waarschijnlijk buitengewoon invoerrecht van 20 pet. waarde op alle goederen worden gehe- Teneinde ontduiking der wet te voor- omen, zal men certificaten van herkomst ischen. Die maatregelen zullen waarschijnlijk s in :t begin van de volgende week irden toegepast. :t Duiischiand. De Ministercrisis in Pruisen. De fracties van den Pruisischen landdag l(i ebben gistermorgen vergaderd om het landpunt vast te stellen, dat zij ten op- ichte van de kabinetsvorming in Pruisen lillen innemen. De sociaal-democraten staan op het stand unt dat op het oogenblik een coalitie f iet de Duitsche volkspartij niet kan over- ogen. worden. Zij zijn voor de z.g. oude Militie van centrum, democraten en socia- iten, die eventueel later door het toetre- en der Duitsche volkspartij, voor welke etels in 't kabinet zullen worden fy pengehouden, uitgebreid kan wprden. De demoeraten verklaarden zich bereid oowel aan een groote als'een kleine coali- :e deel te nemen. Hei centrum daarentegen wenseht- de on- lidd lijke vorming van de groote coalitie q iet inbegrip van de Duitsche volkspartij. De fractie der Duitsche volkspartij sprak - ich eveneens voor een coalitie op breeden g rond slag uit. Ireigende algemeene staking te Berlijn? In een vergadering der Berlijnsche vak- ereenigingen is een resolutie aangenomen, aar in werd besloten, om als de staking in Bt hotelbedrijf niet binnen 3 dagèn is bij- elegd, de algemeene staking over Berlijn 1 proclameeren. De werkgevers in het hotelbedrijf heb- ie-n naar aanleiding dezer resolutie mee ree ld, als tot nu toe tot onderhandelen ereid te zijn, maar aan den eisch van een wnsverhooging van 10 pot. geen gevolg B kunnen geven. Bedreigingen van organis aties die. met het conflict niets te maken ebben, laten hen volkomen koud. Het gemeentebestuur van Berlijn zal in 'jjÖe staking ingrijpen. Reeds gisteren ver- rachtte men een bijeenkomst van partijen. Hongarije. De Koningskwestie. )ecischenderKleineEnte-nte. In een conferentie, die op verzoek van taaf Apponyi tusschen de partijen plaats erklaarde de president van den mi- listcrraad, dat hij verklaringen van de En- ente had ontvangen, volgens welke, de hoote Entente de eischen der Kleine En- enle, me,t uitzondering van den eisch be seffende de vervallenverklaring vah den roon van de Ha.bsburgers, niet onder- chreef. Deze eischen zullen* zelfs met ïacht worden afgewezen. Hot wetsontwerp. In de gisteren gehouden vergadering der tot-ij va-n kleinigrondbezitters heeft de. mi- iister-president graaf Bethlen, medege- leöld, dat hij in de Nationale Vergadering m wetsontwerp zal indienen, dat, de ko- iaklijko rechten va-n Karl en Zit-a opheft, enevens de successie van bet labsburgsche huis. In het wetsontwerp wordt o.a. „Dc rechten van ex-koning Karei op den toon worden opgeheven. De Pragmatieke Sanctie, we.lke erfopvolging vam het Oos- tenrijksche huis regelt, heeft haar kracht toloren en hierdoor heeft de staat weer wt recht van vrije koningskeuze. .De Nationale Vergadering handhaaft 'fin mcna-rchistischen staatsvorm, doch Wit de bezetting van den troon tot een teter tijdstip uit en wijst de ministers aan, p alsdan desbetreffende voorstellen zul ten doen. Het wetsontwerp zal op den dag publicatie van kracht worden.'' De partij besloot vóór dit ontwerp te 'temmen. Engeland. De lersche kwestie. Craig naar Londen, premier van Ulster, Craig, heeft de urging van liet kabinet aanvaard om de lersche quaestie te bespreken en wordt Zaterdag verwacht. Lloyd George heeft besloten, een rapport over de tot dusver gevoerde onderhandelin gen met de Sinn Fein aan een voltallige kabinetszitting voor te leggen. Een herderlijk schrijven van Kardinaal Bourne. In een herderlijk schrijven aan zijn ge- loovigeu spoort kardinaal Bourne deze aan op den wapenstilstandsda-g, 11 November, de H. Mis bij te wonen om den zegen van den Almachtige over de conferentie van Washington af te smeeken en eveneens te bidden, dat- de niet minder belangrijke lersche conferentie, welke op het oogen blik te Londen gehouden wordt, lot een al leszins bevredigende oplossing moge lei den. De gemeenteraadsverkiezingen. Uit Glasgow wordt aan de ,.Tel." ge meld De arbeiderspartij heeft bij de ge- meenteraads\erkiezingen in Schotland een groote nederlaag geleden. Nog niet alle uit slagen zijn bekend, maar van de 229 arbei- dcrscandidaten werden cr slechts 54 geko zen. De partij won 11 zetels, maar verloor ex 21. Tsjecho-Slowakije, Een TsjechischPoolsche overeenkomst De Toolsche minister van buiteirlandsche zaken S kir munt is te Praag aangekomen öm een politieke overeenkomst met Tsje cho-Slowakije tot stand te brengen. Doel der overeenkomst is Waarborging der we- de-rzijdsche neutraliteit voor het geval van een aanval door een. naburigen staat, vrij munitie-vervoer over de grenzen en instel ling van een gemengde commissie- tob re geling van de kwestie der minderheden. Bloedige onlusten. Naar verluidt kwam het bij de pa-arden- requisities in Eger tot bloedige onlusten, waarbij '0 dooden cn 80 gewonden vie-le.n. De voor het requireeren der paarden uit Praag naar Egcr gekomen militairen be taalden de gerequireexde paarden niet met baar geld, maar met bons. De boeren ge raakten daarover in groote opwinding en namen een vijandige houding tegenover de militairen aan. Dezen losten op korten afstand e-enige salvo's op de boeren. De verspreiding van berichten over dit voorval is in Bohemen streng verboden. Officieel wordt verklaard, dat er van het feit niets bekend is. Spanje. De strijd in Marokko. Een leger van 70.000 man zal onverwijld naar het westelijk gedeelte van Spaansch Marokko worden gezonden. De lichting 1921 zal nog deze maand onder de wape nen worden geroepen. Amerika. Een boodschap van Harding aan de wereld. De Ame.rikaansehe Radio-Corporation zal 5 November een nieuw station te New- York openen. Bij deze gelegenheid zal pre sident Harding door bemiddeling van dit station een boodschap aan de geheele we reld richten. „Tel." BINNENLAND. HET VOORNAAMSTE NiEUWS. De Vlootwet ingediend. Het meenemen van goederen uit Duitsch- land. Dc bestelling der rcgeerlng in Duitscbland Een telegram van de Patroons. Het hoofdbestuur der Boekdrukkerijen, bonden heeft den minister van Landbouw een telegram gezonden, naar aanleiding van het voornemen tot plaatsing van druk werk in Duitschland, waarin een onder houd wordt gevraagd en verzocht de be slissing omtrent de bestelling op te schor ten. Afschaffing van pasvisa. De Berlijnsche berichtgever van hot „Hbld." telefoneert: Uit Bern wordt gemeld, dat de Zwitser^ sche vertegen'^ordigers in België, Neder- land, Spanje, Zweden, Noorwegen en De nemarken opdracht hebben gekregen, aan deze staten voorstellen te doen tot het sluiten van een overeenkomst betreffende do afschaffing der pasvisa met ingangvan 1 Dcc. a.s. Met het oog op de groote werkloosheid zal voor onderdanen dor genoemde sta ten. die naar Zwitserland komen om daar werk te vinden, het visum gehandhaafd blijven. De passen zelf kunnen thans nog niet worden afgeschaft. i rasse? De nK.'taalbewcrkci'sslaking, Gisteren is de eerste conferentie gehou den tusschen het bestuur Van de 11.-K. Werkgexersvcreeniging in de Metaalnij verheid en de verleger voordigers van de combinatie der samenwerkende Metaalwer kersbotuien. Er is slechls beraadslaagd over dc manier, waarop de onderhandelin gen gevoerd zullen worden. Nu men te dien aanzien lot overeenstemming is gekomen, zullen de eigenlijke onderhandelingen in de a.s. Dinsdag te houden conferentie een aanvang nemen. Zooals men weet. zijn te Amsterdam nog geen loonsverlagingen in de metaalnijver heid aangi'kond:g<l In de kringen der ar beidersorganisaties is men van oordeel, dat die verlagingen nog wel eeniger. tijd zullen uitblijven. Slechls één fabriek, n.l. de Hapam, heeft een uitzondering gemaakt cn wél do verlaagde ioonen ingevoerd. De metaalbewerkers achten het echter niet gcwenscht, voor deze onderneming de sta king te proclameeren, omdat zij welen dat deze vennootschap, welke vrijwel uit sluitend jonge krachten in dienst heeft, er zoodanig voor slaat, dat een staking haar ondergang zou beteekmen. In den stand der staking te Rotterdam is geen wijziging \an eenige beteekenis ge komen. De stakingsleiding schatte het aantal ongeorganiseerde stakers tusschen de 6 a 7000 man. Het stakingscomité te Deventer heeft een schrijven gericht tot do plaatselijke afdeel ing van den Werkmaest-ershond, waarin dringend verzocht wordt, om het werk van de stakers met over te nemen, gelijk lot nu toe wel gebeurd is. Mochten de bazen aan dit verzoek niet voldoen, dan zullen daartegen ernstige maatregelen genpmen worden. Waarschijnlijk zal dit dan door posten tegengegaan worden. „Hbld." Winkelen over de grens. Het ministerie van Buitenlandsche Za ken verzoekt ons de aandacht te vestigen op het volgende: Het komt in den laatsfcn tijd herhaal delijk voor, dat am reizigers, die uit Duitscbland naar Nederiand terugkeeren, aan dc Duitsche grens goederen, als schoe nen, klceren, waschgoed, kijkers, fotogra- fietocstellen, huishoudelijke- en luxe ar tikelen in beslag worden genomen, omdat deze goederen niet door een uitvoerver gunning zijn gedekt. Behalve dat de be trokkenen daarvan last ondervinden, wor den de goederen verbeurd verklaard en wordt hun een aanzienlijke boete opge legd. In verband hiermede wordt opgemerkt, dat bijna alle uitvoer uit Duitschland zon der uitvoervergunning verboden is. Zij, die goederen in Duitscbland koopen, kun nen die dus alleen medenamen, wanneer zij daarvoor een uitvoervergunning heb ben, die door den verkoopt r moet worden aangex raagd. Een treffende hulde. Onder groote belangstelling werd Zon dag to Sitlard op plechtige wijze een nieuw 'kruisbeeld geplaatst in plaats van het beeld, dat het vorig jaar op baldadige wij ze vernield werd. De schitloronclo predikatie van pater Cassianus, onder het plechtig Lof, bracht de schare weer onder den indruk, en in boeteprocessie trok men met het prach tig versierde kruisbeeld naar de plaats, waar het door den zeereerw. Deken werd gezegend en opgericht. Hierna trokken de, circa dertig organi saties met haar vaandels weer naar de kerk terug, waar de hulde werd beëindigd door den zogen met de relikwie van het H. Kruis. „Tijd". Verzekering van arbeiderswoningen. Het is gebleken, dat in vele gevallen do verzekering tegen brandschade van met Rijksvoorschot gebouwde woningen tegen een zeer lage prentte plaats heeft bij maat schappijen, die zoo. goed als geen reservo hebben en waarvan dus niet vastslaat, dat zij te allen tijde aan haar verplichtin gen zullen kunne voldorm. De minister van Arbeid heeft meldt het „Hbld." aan de Gedep. Staten der provinciën verzocht de aandacht der ge meentebesturen op dit feit te vestigen, met aandrang om op de verzekering tegen brandschade van de bedoelde woningen scherp toe te zien, daar bij eventueel ver lies de gemeentekas daarvoor aansprake lijk zou zijn. DE VLOOTWET. Het wetsontwerp betreffende een Ne- derlandsche Vlootwet, is thans bij de Twee de Kamer ingediend. De hoofdinhoud vah dit wetsontwerp komt op het volgende neer: In Nederland klein, materieel. Bij het indienen stelt do Regeering zich op het standpunt dat de verdediging te water, zoowel in het moederland als in de aart» kjioniönySül moeien geschieden met klein materieel. In Nederland, waar de verdediging te water een onderdeel vormt der kustver dediging, zal de onrlogstaak der zeemacht beslaan in hot verleenen van steun aan de landmacht, in hoofdzaak door het af sluiten cn vers pc eren van zregalen en ri viermonden, terwijl ouderzeeboolen voor het hij de void nliging van het zeefront onmisbare olf-wisieve clement moei'gnzor- In ïniie groot materieel. Voor de vloot in Indiè kan dc uitgebrei der taak in het kort worden omschreven als volgt: door aclie in zee to beletten, dat oen vijand reet betrekkelijk geringe mid delen in den archipel va: Ion voet ver krijg!, zijn doordringen dsarin te vertra gen, zijn transport looi verliezen toe te brengen, zijn verbindingen te bedreigen en eventueel deel !e ncm-r. aan de locale ver dediging der steunpunten. De finaneieelc lasten. De financieele gevolgen van het wets voorstel zullen zijn voor Indië, dat de Indische begroot ing voor 1922 verhoogd wordt met 1.800.000 en aan het eind van het zes-jarig tijdvak met 15.000.000, tot welk bedrag de verhooging geleidelijk stijgt, en in Nederland, dat. de gewone dienst voor 1922 wordt ontlast met ƒ330.000 en na zes jaren wordt verhoogd met ƒ250.000. Aanneming van de Vlootwet zal over de zes jaren gezamenlijk genomen, een lichte vermeerdering der lasten voor den gewo nen dlienst der NeJerlanösche Slaatsbe- grooting beleekenen. Staten-Generaal. TWEEDE KAMER. Vergadering van gisteren. Grondwetsherziening. Voortgegaan wordt met de behandeling van de ontwerpen tot herziening der Grondwet. Art. 7, waarop lal van. amendementen zijn ingediend is gisteren reeds toegelicht. De heer Troelslra (S. D.) verdedigt het amendement om liet artikel te maken overeen komstig liet voorstel \an de Staatscommissie, die wenechte hij ontstentenis van iederen troon opvolger door oen volksstemming te laten uit- makeu of een nieuwe dynastie zal worden in gesteld dan wel de rcpuhlikeinsclie regeerings- vorm zal worden ingevoerd. Wordt besloten tot behoud van den monarehalon staatsvorm, dan zal dc troonopvolger in vereenigde vergade ring rechtstreeks dcor de Staten-Generaal wor den benoemd. .Strekt de uitslag der volksstem ming tot invoering van den republikeinschen staatsvorm, dan worden onverwijld de daartoe noodige veranderingen in de Grondwet aange bracht op de wijze in het elfde hoofdstuk gere geld. Uitvoerig gaat hij de beteekenis der Koningen na. Koning Willem I heeft door zijn hardnek kig vasthouden aan zijn dynastie ons in een oorlog gesleept, zoodat wij aan don rand van den afgrond geraakten. Een zegen voor ons volk was hij niet. Willem III was zeker niet populair cn als hij president van .een repu bliek geweest was was luj al lang niet herko zen geworden. De hoogste lof van een constitulioneele mo narch is, dat hij zich als zelfstandige factor wegdenkt. Die verdienste is negatief, want die kan ook een president hebben. Bij een vorst is er een pompeus optreden naar buiten dat alle. aandacht op hem richt en diaardoor een geheel verkeerden indruk wekt. Do lieer O u d (V.-D.) laat de princlpieële quaoslie rusten omdat men hier te maken heeft met een toestand die historisch is ge groeid. Een president blijft altijd dc vertegenwoordiger van een partij cn het is juist gcwenscht dat dit niet het geval ie. De heer Van Ra veste ij n (C.-P.) wenseht het artikel anders te doen luiden zoodat Lij ontstentenis van een opvolger, een volksstemming ener den aard van de staats vorm -beslist. De heer Van Scbaik (R -K.) licht een amendement to?. Do bedoeling is het artikel te schrappen. De Koning zal dan niet met een wet lot regeling van de opvolging behoeven te komen indien er ge-eu opvolger meer is. De beslissing i3 dan verschoven tot het moment dat de laatste vorst ia overleden en geen op volger aanwezig is- Men moot niet vooruitloopen op de toe komst dochwachten tot de troon leeg is en de beslissing dan over laten aan hen dio c-p dat moment leven. Het tegenwoordige geslacht moet niet zijn wil opleggen aan het toe komende. De heer Schokking (G.-H.) verdedigt een amendement om den aanhef van het ar tikel to veranderen zoodat reeds in het voor uitzicht, dat er geen opvolger zal zijn, de op volging zal geregeld worden. Do heer De Monté Verloren CA -R wenseht geen wijziging in do troonopvolging te brengen, ook niet wat do Regeering wil. Elke verzwakking van de monarchie is uit den booze. Door het voorstel van de Regeering wordt de kans groeier dat er geen troonop volger is en dat acht spreker verkeerd. De heer Van de Laar (Ghr. S.) verwijt den hoer Troelstra, dat hij door zijn klasse- strijd meewerkt om hot volk te verscheuren. Spr. verdedigt de erfopvolging waarin historie is gelegen en daarin reeds baar beteekenis vindt. De hoer De K a n t e r (V. B.) richt zich tegen mr. Troelslra. Deze vergeet, dat de po litiek en de Oranjeliefde niet met elkaar in \crband staan. Er zijn er velen, die op de S. D. A. P. stemme!!, maar toch niet afkcerig zijn van Oranje. De Minister van Binnenlandsche Zaken, de beer Ruys de Beerenbrouckj ant woordt. Hij herinnert er aan, dat tal van vol ledig onbekende personen te hunner tijd aan spraak kunnen maken op de Kroon. Dat kan natuurlijk niet. Dat te voorkomen was het eerste doel van deze herinering. De amende menten zijn allesbehalve volmaakt, hetgeen spr. met voorbeelden aantoont. De vergadering wordt verdaagd tot heden één uur. KATWIJK. Het ruv/e weer. Een van de loggervaar- tuigen van de Recdcrij den D. te Katwijk ia ontijdig en noodgedwongen binnengevallen. Wegens het ruwe weer, gepaard gaande met hooge zeeën, ia allea wat zich op het dek van dit vaartuig bevond, overboord geslagen. Zelfs 't compa9 verdween in de diepte. Voor de betrokken Reederij een belangrijke schade post. Sedert eenige dagen is ie Katwijk en op 't Strandgebied Noordwijk buibengewoon veel hout aangespoeld. Hot is te voorzien, dat er nog veol meer zal aanspoelen, want langs de kust, zoover het oog zien kan, ziet men niets anders dan hout. In de plaats dat de eohelpenvisschers hun beroep uitoefenen zijn ze door den strand vonder aangenomen om hot aangespoelde hout naar de opslagplaats te brengen. De bergplaats is nauwelijks groot genoeg om al het hout to kunnen bergen. Het is in Katwijk in geen jaren voorge komen dat er zooveel hout aanspoelde. „Vad." NIEUWKOOP. R.K. Volksbond. De R.-K. Volksbond ver gaderde in het Patronaalsgebouw. Nadat de vergadering door den voorzitter was geopend, werd door den Geest. Adv. het bondsgebed •gebeden en werden de notu len van de vorige vergadering voorgele zen en onverandord vastgesteld. Daarna werd mcdedeeling gedaan van de aardap pelen-inkoop en wel dat de kosten zouden zijn: voor de red-star ƒ6.40 per H.L. De heer Blom zou den volgenden dag begin nen met het thuisbezorgen. Daarna wer den de gelden voor de bestelde aardappe len in ontvangst genomen. Nadat de afrekening was afgehandeld, werd door den voorzitter medegedeeld, dat ook hier de a.s. Novemberactie een zaak van belang is en de vergadering in hoofd zaak voor de Novemberactie is bijeenge roepen en spr. stelde voor enkele propa gandisten aan to zoeken. De Geest. Adv. loonde aan, dat propa ganda ook hier wel succes kon behalen, om reden in hoofdzaak de vakbonden hier veel sterker konden zijn, voorname lijk de land- cn tuinbouwarbeidens, die hier een groot percentage uitmaken, ter wijl het toch voor deze arbeiders zoo noo- dig is 'georganiseerd te zijn, omdat ook hier de organisatie medezeggingschap krijgt in verschillende omstandigheden. Spr. raadde aan de propaganda te voeren in hoofdzaak door huisbezoek, omdat dan een ieder nog eens vrijuit kan spreken. Daarna gaven zich een tiental leden op om voor dit schoone doel in de November- maand krachtig te werken. Er werd nog medegedeeld, dat inzake het gezamenlijk inkoopen van broodkoren door het bestuur nog eens zal worden over wogen, hoe dit het beste'zal kunnen ge schieden. Bij dc rondvraag niets aan de orde zijnde sloot de voorzitter op de gebruike lijke wijze do vergadering. Het fonds: „TIulp in Nood" bracht op 0.G0. Electriciteit. De firma B H. Croon Co. uit Delft, aannemer van het electrisch net der gemeenten Ter Aar, Nieuwkoop, Nieuw veen en Zevenhoven, heeft alhier wijk A no. 283 een magazijn geopend in clec- trisohe ornamenten. NOORDWIJK. R.-K. Gezcllcnvcrccniging. Woensdag avond vergaderde in het Juvenaat boven genoemde vereeniging. De vergadering werd door den voorzitter geopend) met den Christel, groet. Do Eerw. Directeur, Kapelaan Braakman sprak in zijn ope ningswoord een hartelijk woord van we- kom aan de aanwezige loden, die in zoo'n groot getal present v.r.ron (een 70 tal), en daardoor Ioonen goede leden der ver- ecniging to zijn. Zijn Eerw. bracht i eens in herinnering del. doel de Gezel' -

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1