PROPAGANDA-NUMMER
C34ÏMOLIËKE JllBSDiSiSOil©«IIS3A¥IE3.
2)e Ceidddre 0óu/tcmt
Derde Blad.
Zaterdag 29 October 1921
VOOR DE
PRINCIPIEEL.
is onder cte arbeiders al sinds lang
te-en vraag meer, o f zij zich moeben or-
[aaiseerera. Er zal vandaag wel niemand
gevonden' worden, die dat nog omt-
of in twijfel trekt.
Bij de propaganda onder Katholieken
Éat het in hoofdzaak over de vraag, hoe
zich moeten organiseeren., of in wat
r een organisatie men als Katho-
oj ;ek thuis hoort.
Ook dit is eigenlijk reeds lang een. uit-
rgj smaakte zaak.
i'd( Onze Bisschoppen, die wij toch erken-
s en als het door den H. Geest over ons ge-
oï Iti l Gezag, hebben dienaangaande hun
nl ter besliste en duidelijke voorschriften
lei egeven, waaraan ieder Kathol iik zich
eeft te onderwerpen,
d Goddank hebben verreweg de meeste
latholieke arbeiders aan die voorschrif-
tn gevolg gegeven en zich Katholiek ge-
rganiseerd. Welk een macht vormt reeds
at groote, vastaaneengesloten leger van
[atholieke arbeiders in ons land'! Denkt
ens aan die gevaarlijke, maar voor het
Iholieke voreen/iging'S'leven zoo groot-
le dagen van November 1918; denkt aan
;e prachtige optochten bij de jaarlijks
lfl trugkeerenicle Encycliekfeesten; denkt
an die schitterende parade van onafzien-
are drommen Katholieke arbeiders bij de
«nifestatie voor den achturigen werk-
ïg. in Mei van dit jaar te Utrecht gehou-
tp.. Welke andere organisatie kan zulk
en gel-al in hot c-enitrum van ons land sa-
lenbrengen, welke andere organisatie zulk-
en macht ontplooien?
Toch kon -dat Katholieke leger nog
ïooter zijn, en wij hopen ook, dat het
oor de propaganda gedurende de vo'lgent-
e maand nog grooter zal wordien.
Er zijn er nog te velen, van huis uit
ialholiek, die beweren dat het lidnma to
ehap van een neutrale of roodgotinte
Z® ereeniging heel goed met hun katholici-
1 lit ka.n samengaan
d'at zulke vereenigingen den godsdienst
aaangetast lallen;
tot ook de godsdienst niets met het ver-
np. adgingsleven te maken heeft;
Iw dat het slechts om materieele belangen,
ra gemakkelijker levens- en arbeidsvoor-
narden te doen is;
daf, deze belangen evengoed, zoo niet
kt fier, door o^n neutrale of min of meer
ie »de ereeniging behartigd ku'.men, wor-
L
Deze en dergelijke beweringen blijven
F maar steeds de ronde doen
P menig Katholiek grondt daarop zijn
Weigering om lid te wonden van de Iva-
lolieke organisatie,
jïj Gaarne gelooven wij aan goede trouw
n daarom schrijven wij dat in veel geva/1-
m toe aan onnadenkendheid. Men leest
v., tegen allo waarschuwingen in, een
A iet-PZatholielc blad enl neemt al te ge-
>J ïakkel'ijk in zich op, wat dit zijn lezers
P pdisoht.; men gaat dagelijks om met neu-
m aal- of rood-georganiseerden en geeft
ic-li te gauw gewonnen) aan een tegen-
ander die handig met allerlei groote
3tef°nrrlen weet te schermen. Men is zich
f 'lf niet, men denkt niet na, men komt er
iel toe, ook eens in ernstige overweging
5 nemen datgene, wat ons van Katholieke
j® jde wordt voorbehouden.
Dit laatste komen wij u thans vragen
durende deze propagandamaand.
Wij vragen allen, die, ofschoon Katho
de. nog niet Katholiek georganiseerd zijn,
durende deze maand ook eens naar ons
luisteren. Wij vragen, dat zij zullen le-
i de geschriften, die van onzen kant
trspreid zullen worden; dat zij onze pro
lan d-a-vergaderingen bijwonen., waar
loo kn de noodzakelijkheid van een Katho-
E*ek vereenigingslcven nog eens zal uit-
ïnizetiten en de daartegen ingebrachte
invaren weerleggen; dat zij onze p-ropa-
itidisfen, die d'eze maand bij hen op be-
•ek zullen komen, welwillend' ontvangen
met hen eenls ernstig van gedachten
«I pion wisselen.
R taal. ik u thans slechts op een enkel
JJj "at wijzen.
Als gij Katholiek zijt, dan moet gij ook
ihcel on hi allies Katholiek zijn, dus ook
iuw vereenigingsleven. 't Ts toch werke-
jk al fe chvaas, zijn Katholiciteit thuis te
laten, als men naar vergaderingen
«t- Trouwens, ook in het vereenigings-
?'Cn zijn beginselen noodzakelijk als
maatstaf en leiddraad b-ij het beoordeel en
van maatschappelijke toestanden en ver
houdingen en bij het streven naar verbe
teringen. Al komt dut ook niet bij iedere
bespreking even duidelijk aan het licht,
toch wordt zeer zeker het vereenigings
leven in zijn geheel geleid en he.t. complex
van sociale vragen opgelost volgens vaste
princiepen. En als dit niet onze Katholieke
princiepen zijn, wat voor princiepen zijn
het dan? Hier geldt het woord van Chris
tus: ,.Die niet met Mij is, i6 tegen Mij".
En komt nu niet met de oude, versleten
bewering dat de Katholieke organisatie
niet zoo goed voor uw materieele belan
gen zorgt en men daarvoor toch maar bij
een neutrale of roode vereeniging moet
zijn.
Vooreerst, gij hebt nog andere dun lou
ter materieele, gij hebt ook hoogere, gods-
dlenstig-zedelijke belangen, die alleen! in
een Katholieke vereeniging behartigd kun
nen worden.
Maar bovendien, het is volstrekt on
waar, dat een neutrale of roode vereeni
ging in materieel opzicht meer voor u zou
doen dan de Katholieke organisatie. Meer
beloven misschien wel, meer doen zeker
hief.
Ik denk hier aan de laatste rede van on
zen Minister van Arbeid in de Tweede Ka
mer naar aanleiding van de int-erpellatie-
Drion.
Heeft Minister Aalberse niet zeer veel
voor den werkman gedaan? Veel meer dan
ooit een liberaal gedaan heeft of een so
cialist zal doen. En nu men uit werkgevers
kringen met alle macht op hem komt aan
stormen om de invoering van den acht-
urigenj werkdag weer ongedaan te maken,
nu stelt onze Katholieke Minister zich
daartegenover met het fiere woord, dat
hij niet zal wijken voor de reactie, even
min als hij indertijd geweken is voor de
revolutie.
Welnu, dezelfde beginselen, die onze Mi
nister van Arbeid volgt in zijn sociale po
litiek. diezelfde beginselen volgen wij in
ons Katholiek vereenigingsleveii. En als
de positie van den werkman veel verbe
terd is de taaiste jaren, dan komt dit hier
vandaan, dat de Minister werkt aan de
verwezenlijking van hetzelfde program,
waarvoor onze Katholieke vereenigingen
jarenllang gestreden hebben en in de toe
komst zullen blijven strijden.
Denkt 'daar eens over na en vraagt u
ze"lf eens af, of het geen dwaling van u is,
dat gij als Katholiek blijft weigeren, lid te
worden van de Katholieke organisatie.
[En zoo gij moet erkennen, dat gij tot
heden toe gedwaald hebt, stoort u dan niet
aan mensclielijk opzicht, toont u een man,
die volgens zijn overtuiging weet te han
delen en! treedt binnen in het groote,
hechtgebouwde huis van ons Katholiek
vereenigingsleven, waar wij u a's onze
broeders van harte welkoih zullen heefen.
fr. LIG. SCHUURMAN O. F. M.
Ds toekomst van ons
vereenigingsleven.
Voorbij zijn de dagen, waarop wij door
den tegenstander niet werden geken/d en
doqr vele geloofsgenooben' niet begrepen.
Thans is er geen terrein van het openbare
leven, niet ontgonnen door katholieke wer
kers, en er is zelfs zóóveel energieke
kracht ond'er de onzen, dat nergenis in
eigen kring met zooveel zorg en ijver tel
kens nieuwe tekorten worden ontdekt en
dat ieder op zijn terrein meen#, te pakken
te hebben do kern van alle sociale kwesties
Op het groote gebied van den arbeid
stelden we cene naar katholieke opvatting
natuurlijke daad,die door niet-katholidken,
anders niet bijster geloovig, als een won
der werd beschouwd, In dten tijd, toen d,e
klassenstrijd tot zijn hoogtepunt geklom
men scheen, brachten wij patroons en) ar
beiders samen en lieten ze rechten en
plichten van den anbeid beitelen op de
steecien tafelen van ons eerste Bedirfjven-
eongreis. En dit geschiedde, nadat ons le
ger van 150.000 georganiseerde arbeiders,
in den beroemd geworden Novemberslag
van 1918 den revolutionnairen draak van
het socialisme versloeg.
Maar ook op ander gebied deden wij on
zen machtigen invloed gelden.
In dezen tijd, nu voor het eerst, na oen
halve eeuw van propaganda en agitatie,
het economisch socialisme aan economische
weienschap wordt getoetst, heeft men op
het program der S. D. A. P. ook een zeer
1) Uit cert redo op den Groningschen
Katholiekendag, Pinksteren 1920.
bescheiden plaatsje ingeruimd voor de pri
maire arbeidskracht van de kleine boeren,
waarvan er misschien niet één achter het
roode vaandel staat, maar 80.000 ac/hter do
vaandels van oruze Boerenbonden.
(Lang vóór de kopstukken van het socia
lisme tot de ontdekking kwamen, dat elk
verstandige economie zich om het lot der
boeren moet bekommeren, had'denj wij de
liberale Landbouwcasino's van dien heere-
boer in het Zuiden ah-doer! verdwijnen
voor echt democrat'sche landbouwe? s-
orgamisatie, zóó populair on tevens zóó
sterk, dat in eert der zuidelijke bisdommen
van de 21000 boeren er ook 21000 zijn ge
organiseerd.
Den middenstand, misverstand volgenfe
het sooialisme en slaohtoffer van ihet libe
ralisme, hebben wij door de slappe leden
katholiek democratisch bloed gejaagd, en
nu staat hij met zijne gemeontechappelijke
inkoopbureaux, credietbanken en vakor
ganisaties in de volle fleur, van onze
Roomsche solidariteit.
'Zelfs de hoogere stand niet als be
schermer van het arbeidsloos inkomen,
hiaar als drager van het intellect zelfs
de hoogere eland, op wien de sociaal
democraten een beroep doen in hun sociali
satie rapport, eert beroep dat het misver
stand van den klassenstrijd niet heeft op
gehelderd'; zelfs de hoogere stand buigt
zich gaarne in do richting van „Rerum
Novarum" en waagt zijne plaats in den
grooten familiekring van ons vereenigings
leven.
Dat zijn onze standsorganisaties, moe
der vereeniging en van honderden
sociale instellingen, moederveree-
n i g i n g e n, die zullen voortleven in do
toekomst; want zij zien aan- hare zijde de
kleinen met blozende wangen, gezond van
lijf en leden, opgroeien in de katholieke
jeugdorganisaties. Do patronaten, de Jon
ge Werkman, de Jonge Middenstander, de
Jonge Werkgever en niet het minst onze
Studentenvereenigingen vormen een kroost,
ras-echt katholiek en' democratisch in
merg en been.
In de standsorganisaties is er verschil
van behoeften en belangen, veröohil van
roeping 'en maatschappelijk millieu, maar
het zijn overal dezelfde beginselen, die
leiden; 't is overal hetzelfde einddoel dat
aantrekt: onder he.t wacht
woord de.r solidariteit naar
den solidairen vrede! Het zijn
verschillende regimenten, maar zij vor
men één leger onder den generalen staf
van ons Doorluchtig Episcopaat-
En daarnaast, neen. daarin, d'wans door
die rijen heen, alle standen omvattend, tal
van andere sociale vereenigingen die ge
meenschappelijke deugden hebben te be
vorderen en gemeenschappelijke kwalen
moeten bestrijden. Zoo bijv. onze talrijke
liefdewerken, waarvan de drankbestrijding
nog hot schoonste is.
Wij hebben vele mooie sociale verken,
maar alleen onze Mariavereonigingen. St.
Annavereenigingen en Krui sverbortden
hebben het klaar gespeeld om in 1907, op
het Sobriëtas-congres zelfs een sociaal
democraat te doen uitroepen: „D e
reuzenkracht van uw ge
loof kan bergen verzette nl"
Onze drankbestrijding heeft inderdaad
bergen verzet, bergen van vooroordeel en
misverstand; zij heeft niet ail'leen ons
volksleven uit de worgklauwen van den
alcohol gered, maar aan dat leven ook zijn
gezonde kracht geschonken door m en-
se hen te vormen, m a n n e n, maar
ook vrou w e n met nuchter oor
deel en groote liefde. Het „Sobriëtas-
leger" is ons voorgegaan en heeft de baan
vrij gemaakt voor alles, wat volgen moest
toen wij eigen kracht hadden loeren schat
ten en in vereenigingszin en offervaardig
heid voor een volledige emancipatie waren
opgevoed. Aan de drankbestrijding danken
wij vooral het goede christelijke li u w e-
1 ij k van onze sociale beweging, hot ver
heugende feit, dat de vrouw nu ook i n
het openbare leven aan onze
zijde saaat. Wanneer wij thans op onze
Katholiekendagen den R.-K. Vrouwertbond
begroeten en zeer hartelijk welkom heeten,
dan vergeten wij niet dat de Mariavereend-
ging onze eerste vrouwenbeweging is ge
weest. Die Vrouwenbond is een ec-ht Ma-
riakind, dat van zijn prilste jeugd af hot
blauw gedragen heeft.
Feministen zijn wij niet, maar in ach
ting en eerbied voor de vrouw doert wij
voor niemand onder en kunnen allen
van ons leenen. Daarom ook eischen wij
nu sociale en politieke ontwikkeling A-oor
moeder en dochter, die thans met vader
en zoon in het volle opmbare leven' staan
en den huisclijken kring, de cel van hei
levert der maatschappij, moeten bescher
men tegen de smet-kiemen van geestelijke
dwaling en zedenbederf. Niet van de bes
te school, maar op de eerste plaats \an
de moeder, opvoedster en onderwijzeres
met Goddelijke aanstelling, zal het afhan
gen in welke maatschappij ons nageslacht
loeft.
En de vrouw, God wil het! heeft
nu ook een-e 'taak buiten den( huiselij-
ken1 kring. De legertwoordig-e maatschappij
vervult ons met zorg en vrees, omdat de
maninen veel bedorven hebben en ongetwij
feld meer nog zouden (bederven, indien de
vrouwen niet ter hulp waren/ gekomen.Hefc
wais eene vrouw, die weleer Frankrijk,
haar vaderland, redde; op het woord van
den aartsengel Michaël bare leden om
gordde met het zwaard, te paard steeg, zich
stelde aan het hoofd van de wapenknech
ten en het beleg van Orleans heeft opge-
hevert. Die hooge vrouwe, thans eene hei
lige, en, in den goeden zin van het woord,
eene politieke heilige, zal nu uit
den hemel met welgevallen gadeslaan, hoe
wij gaan opheffen het beleg van de chris
telijke maatschappij d<K>r socialisme en
anarchisme, met de krachtige hulp van den
R.-K. Vrouwenbond, die als eert andere
Jeanne d'Arc aan onze zij-de verschenen is.
EENRI HERMANS.
Langs vaste lijnen.
De zekerheid, dat de Katholieke Arbei
dersbeweging gaat langs raste lijnen
dat is haar groote propagandistische
kracht
Daartegenover staat de wispelturigheid,
het tastend zoeken en grijpen en weer los-
ia.ten. hetwelk zoowel de vrijzinnige par
tijen als de -socio'islische kenmerkt.
Bij de vrijzinnige partijen hebben we
zulks vooral ra N 1013 duidelijk kunnen
waarnemen. Een t y p e erend voorbeeld
voor do vrijzinnigen men.albeit inzake he-t
arbeiders vraagstuk vc:mt de Nieuwe
R o tt. Ort.
Wij willen even afdrukken wat hierover
'„De Nieuwe Eeuw*' van 1 October j.l.
schreef 't is de lezing overwaard!
Haantje-de-vcor&te bij Jo actie .tegen de,
re.geenLng, en in het bijzonder tagan mi-
aiister.Aalbersei is „do Nieuw.,? Rotter,dam-
ische Courant". Deze vertelt zijn lezers pre
cies hoe het wezen moet en hce alles veel
beter zou gaan, -als de N. R. C. kc>t eens
voor het zeggen had. Alles véél c.n vécl
beter. Tenminste, -als .de wereld rns' lig-
iheden dan zoo beleefd zijn, zich naar de
aneeaiiing der N. R. Gt.. te gedragen; nie.t,
natuurlijk, wanneer er onhebbelijke inen-
sehen zijn. die niet willen zooals de. N. R.
Gt. wil. Bijvoorbeeld, in tijden van revolu
tionaire neigingen. Ook dan geeft het blad
van den Vrijheidsbond zijn gewaardeerde;
raadgevingen, doch deze klinken dan iet
wat anders.
Slaan wij even opda N. R. Ct. van 11
November 1918, den -dag, waanop de S. D.
A. P. haar eischen aan onzo regeering
stelde. De „N. R. Ct." was alweer onmid
dellijk iklaar met haar adviestoegeven,
in 's hemelsnaam, toegeven
De- Eerste Kamer weg? Uitstekend. „D©
Eerste Kamer is, onder welk bewind' ook,
dat aan het roer w.as, nagenoeg nimmer
een opbouwende 'kracht gebleken, maar
wel menigmaal eem stadn-den-weg. Haar
heen gaan zou door weinigen worden be-
treurd.'' (N. R. Ct. 11 Nov. 1918).
Hoogere salarissen van ambtenaren, be
ambten en werklieden van het personeel ïn
publiek em en s emi-publiekm dienst Pre
cies óns idee! „Wij mogen opmenken, dab
ook wij in dien zin menigmaal hebben ge
pleit." (N. R. Gt. 11 Nov. 1918.)
Welzeker
Sociailiseèring Wel, we zijn er vlak vóór!
„Socialisatie zal wel hetzelfde beteekenen
als ovenheadsexploitatie, maar zulk een so
cialise ering heeft niets afschrikwekkends."
(N. R. Grt. 11 Nov. 1918).
Hooge 'loonen in heb particuliere bedrijf
en achit-uren-dag 1 Heelemaal geen bezwaar
tegenNog een goede raad erbij„Wan
ne,er de .productie hervat wordt op een loon-
basis, die in alle landen aanmerkelijk is
verhoogd, dam zal voortbrenging en ver
bruik zich zonder groote schokken daar
aanstonds kunnen aanpassen. Aillee,n zou
mem verlangen om oneerlijke concurrentie
tusschen verschillende landen te voorkomen
dab een internationaal overleg over de ar
beidsvoorwaarden en do sociale voorzorg
mede in het leven worden geroepen. Dit
lijkt noodïg, om op dem duur de noodige
vastigheid te kunnen verzekeren. De acht-
urem-da.g -lijkt op die wijs zelfs onmiddel
lijk verwezenlijkbaar.'' (N. R. Ct. 11 Nov.
1918).
Volledige werkloozen-zorg uit de bedrij
ven? Schitterend, wo hebben -het altijd toe
gejuicht, het is eem verblijdende vooruit
gang in denkbeelden ..Toem de have.are-
serve in het leven werd geroepen, hebben
wij er reeds op gewezen, hos dit instituut
de blijken gat' van een e vel ut ie van het
maatschappelijk inzicht. De .grondgedachte
vam deze instelling, dat. van winst in een
geheel bedrijf geen sprake mocht zijn, al
vorens alle degenen, die uit dat bedrijf hun
lovensonderltoud hebben, daaruit hum aan
deel hebben verkregen, ook .al belet da
stamd van het bedrijf momenteel, dat zij
allen werkzaam zijn, was het .nieuwe, dat
daarmee voor den dag kwam. Het denkbeeld!
was op zichzelf niet nieuw dm 'heb ambte»-
üjke kenden wij het reeds laag; .een amb
tenaar, voor wien tijdelijk 'door omstandig
heden. buiten zijn wil geen emplooi is,
blijft zijn salaris of een behoorlijk wacht
geld behouden. De toepassing van het be
ginsel op de arbeidsverhoudingen in enge-
ren zin was slechts .nieuw em toonde eon
verblijdenden vooruitgang in denkbeelden.
Wanneer deze gedachte ove.r de geheel© li
nie werdt uitgesponnen, staat do afdoende
wörkloozeazorg, waarop een der sociaal-de
mocratisch© programpunten -deelt, voor de
de.ur." (N. R. Grt.. 11 Nov. 1918).
Zoo werd: er geschreven 5aj 1Q18
Em nu, in 1921, staat, zooals „De Nieuw©
Ee-uw'' terecht opmerkt, „De Nieuw© Rott.
Grt." vooraan in de anii-sociaJe-actie
In het liberaal egoïsme ligt de verkla
ring vam de hierboven gosignr.leerde veran
dering in zienswijze bij de „-Mauwen".
Bij de „Toodem" is niet veel mi eer hou
vast in hum streven, omdat, daar, in do
plaats vam het liberaal egoisme, treedt de
georganiseerde zelfzucht wat nóg veel
erger is.
Onze Katholieke arbeidersbeweging heeft
als vaste basis de rechten, waaraan
vastzitten plichten, welk© plichten hucc
-grondslag vinden in Ct o d. Daarin ligt het
richtsnoer en dat is de wet voor onze Ka
tholieke vakorganisatie en voor elke socia
le .hervorming.
En daarom gaat deze lamgs vaste lijnen»
Henri Her mams zegt:
„Men behoeft, slechts maast elkaar te leg
gen en te vergelijken het socialis-a.tie-rap-
po.nt der S. D. A. P. em de statuten vam .den
R.-K. Central-cm Raad vam Bedrijven, en
men ziet in sc-herp© tegenstelling: duister
nis em licht; schijn em waarheid, dwang en
vrijheid''.
En. elders
„Thans mak-en wij ons weerbaar tegen
heb socialisme, omdat ook deze leer, zooals
blijkt uit hare n,o od v eir kl .a r i m g, heb
soeialisatie-rapport, moet leiden tot ar
moede em ellende, tot dwang en slavernij,
tot volkomen miskenning van de mensche-
lijko natuur."
Moge onze Katholieke -arbeidersbeweging
steels meer daadwerkelijk mede-leven vin
den en dat- ieder Katholiek zich vol
kom n vrij houd© e enerzijds van de be
smetting van het lib .?r;l isme anderzijds
vam de dwaling van het socialisme
Th. W.
Onze R.K. Vakbeweging.
Gedurende de Novembe.rmaand klinkt
met meer kracht dan -anders door onze
al©,den -en .dorpen„R.-K. Arbeiders en Ar
beidsters, sluit U .aam bij onze R.-K. Ar
beidersbeweging, wordt lid van onze
Stands- en Vakorganisatie.''
Op een buitengewone wijze wordt in de
maand November de propaganda, ter hand
genomen, omdat verschillende omstandig
heden dit gewenseht maakten.
Ontkend kaai niet. worden dat- er in de
geheele vakbeweging een zekere lauwheid
is ingetreden. Er wordt niet meer gewerkt»
met 't vuur en den ijver vam ccnige jaren
terug.
Deze lauwheid openbaart zich doordat
de ledentallen der bij de vakbeweging aan
geslotenen beduidend zijn teruggegaan. De-
zo .teruggang in het. ledental is voorname
lijk te cons-tatceren bij het N. V. V. en het
N. A. S. welke centrale met 47.098 leden
achteruit gingen.
Bij oflize Katholieke vakbeweging was de
teruggang niet heel groot, slechts een 3000
leden.
Maair, al was do teruggang niet. zoo
sterk, reeds 'het feit, dat onze R.-K. Arbei
dersbeweging miet meer in ledental vooruit
gaat, dat er dus stilstand was gekomen lit
•den schitterenden -groei der laatst© jaren,
was voldoende aanleiding om buitenge won©
■propagam a»-in.aatreg el en t© nemen.
Vooral in dezen tijd zou verzwakking der
arbeidersbeweging zeer slechte gevolgen
hebben.
"Wij weten immers dat van verschillend^
zijden pogingen worden aangewend, om de
arbeiders terug te dringen uit dc betere po»
