DINSDAG 25 OCTOBER 1921 No. 3856 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. BINNENLAND. Jaargang. ^ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling I Voor Leiden 19 cent per week, i 2.60 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week, i 2.60 per kwartaal. F/anco per post 12 96 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's verkrijgbaar betaling van 60 ct. per kwartaal, bfl vooruitbetaling. Af- irej Eerlijke nummers 6 ct, met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct it* Dit biad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen. j TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. nummer bestaat uit twee bladen De toekomst toekomst 1 ?r s Over het verledens kunnen we praten for als belangstellenden. Het heden mcrv we voor een deel ook langs onze iiei jilwoorde'ijkheid laten heengaan, als resultaat van den tijd, die voor ons Maar de toekomst; dlie zal worden jrmd door onze kinderen toekomst!Het verleden ligt bul- ook zelfs bet heden voor een deel. do toekomst wordt vandaag gevormd eh ons en door ons 1 lort; Is oen ge lach t e, zwaar drukkend van ha otwoor^^lijkheid doch óók lichten^ reugdj-stralen schietend door het don- hpien... lenjjl het oog op die toekomst moet er worden gewerkt, intensief era extenp ondter eïi voor de jeugd, mi [geschied reeds. ar toch, er is van de Katholieke olvrije jeu'gd nog slechts een betrekke- klein gedeelte georganiseerd, terwijl pp: ttie in het algemeen beschouwd t)e veel r 1 specvficeerd, in bijkomstige werk- 'i!f iheden, die niet tot Oen geheel worden gevoegd. ir moet vervolmaking komen, daartoe is belegd een R.-K. jeugdcon- in Augustus van het volgend jaar. R.-K. Jeugd-congres moet slagen SUfcrend slagen, d.w.z. rijke vruchten- La pk. dat congres te doen slagen, zijn •dagen in het leven/ geroepen er Is, natuurlijk, geld voor noodig. zal Leiden op 13 November haar Ijes-cfag hebben. Wij willen nu reeds oiuie opbrengst van d'ien dag toewen- - ÜITENLAND, Iet voornaamst? nieuws 1 staatsgreep van koning Karei mis- I Karei en Zita gevangen genomen. De I ^troepen verslagen en verstrooid. Engelsch-lersche conferentie door het dj kn van De Valera niet verder gevor- Wirth met de vorming van een nieuw :>t belast Duitschiand. De Kabinetscrisis, ïirth et de vorming van een kabinet bela s .t. pogingen om de kabinetscrisis op te 3 hadden Zondag nog geen succes. L>e ï&ident bad den voorzitter van den p iag, Loebe, niet de vorming van ete te peering belast, waarop deze den Welier, dr. Wirbh, als fcabinetsfor- ffl voorstelde. De rijfcsp resident stem de in. Wirth aanvaardde de opdracht. Af- le op dp resultaten der afzonderlijke it&gera met de leiders van de Duit- ïolksp-artij en van de so waal-demo etra- t het de vraag te zullen zijn of de *or:dige rijkskanselier een regeering b;.ca vormen, xiaal-democraten hielden ook tegen ga rijks president dr. "Wirtb, vast en Q het herstel van bet oude kabinet de oplossing. Ook de. onafhankel ijken •Urden bereid te zijn, bet kahinet- i vorder te steunen. De democraten 8 stonden op een ver bree-cling der coa- iQ achtten da'. Wirtb nie,t den gesobdk- als leider op te treden. Hongarije. SftATSGREEP VAN KONING KABEL. re 1 cn Zita gevangen e n o m e n. 'nieuwe Karlislische avontuur schijnt te zullen eindigen. Naar ver- id t z ij n e x-k o n i n g Karei zijn gemalin g i s te rm i d- 'door de (Horth y-t roepen rj n g e n genomen. na de eerste gevechten, welke Zon- P'aats vondienj op zes kilometer ten van Boedapest bestond er niet minste twijfel, dat het aan den ex- zou gelukken, in de hoofdstad U dringen. De ex-koning zond 'e parlementairen lot de Hongaarsche ^iig om over een wapenstilstand te «handelen. stelde echter zeer zware voor- |fcn. Pvoorwaarden luidden: wapenen moeten! onvoorwaarcTe- gorden neergelegd. '"8 militaire adviseurs van den! ko- moeben} voor den krijgsraad, worden pi 'Da soldaten worden gedemobiliseerd, hun wordt amnestie verleend. De koning verliest definitief het recht van souvereiniteit. 5e. De koning blijft in Hongarije geïnter neerd, totdat de kwestie van zijn verdere bestemming geregeld is. 6e. De definitieve plaats van verblijf en. de wijze van terugkeer uit het Hongaar sche gebied moetenj door de groote mo gendheden bepaald worden. 7e. De politieke adviseurs van denj ko ning moeten voor den krijgsraad worden! gebracht. Deze voorwaarden werden door dr. Gratz in ontvangst genomen. Hij verbond zich ze aan den ex-koning mede te deelen, en tot aanneming er van te adviseeren. Een antwoord er op is tot nu toe niet binnengekomen. De militair© actie werd voortgezet en heeft reeds tot ren wanordelijken terug tocht van de Karlistische troepen geleid, terwijl talrijke gevangenen! gemaakt wer den. De koning vluchtte, met gevolg en troepen In geneedgehouden treinen in de richting van Komorn. De regeering be schouwt hiermee de militaire actie als ge ëindigd, daar zij van meening is, dat de lco- ding geen kans meer heeft, om door éen aanmerkelijke versterking van zijn strijd krachten zijn militaire positie te verbete pen. Het verloop van den str ij d. ■Uit Boedapest wordt gemeld: De strijd tusschen de regeeringstroepen en de troe pen van den ex-korting Karl is geëindigd met een volkomen overwinning der regee ringstroepenwelke door den regent Hor- thy persoolijk werden aangevoerd. De troepen van Karl bevonden zich in een zeer ongunstige strategische positie, daar zij ook de bevolking van-West-Hongarije te gen zich hadden. De regent en de regeering zijn den toestand meester. Overgeloopen vluchtelingen verklaren, dat men ze had misleid. Men had hun verteld van het uit breken van communistische onlusten! en gezegd, dat de entente beloofd had, dat Hon Honing^öe^TorforehT1" gebieden terug zou krijgen. Eend ag ordervan V. Horthy. De Rijksbestuurder, Admiraal V. Horthy, vaardigde voor den strijd de volgende dag order aan het leger uit: „De aanvoerders van het nationale leger hebben mij den eed van trouw gezworen, ze hebben derhalve slechts mijne bevelen te gehoorzamen. Slechts de wettig gekozen rijksbestuurder heeft het recht aan Zijne Majesteit Koning Karl de souveieine rech ten weer over to dragen. Dit zou echter onder de huidige omstandigheden den on dergang van het land beteekenen. Ik ver wacht derhalve dat alle leden van het na tionale leger, trouw aan hun eed, al mijne bevelen strikt uitvoeren zullen". Deze dagorder was geteekend door von Horthy eri door den minister van de lands verdediging Balitzka. Eon verzoek van Karl. (Uit Zwitserland wordt gemeld, dat ex- koni'ng Karl in een brief aan denj Zwitser- schen Bondsraad, waarin hij zijn vertrek mededeelde, verzocht voor zijn kinderen te zorgen ingeval van een nederlaag, daar bij voornemens was deze niet te overleven. De ontstemming in Zwitserland. De Zwitserscbe bondsraad heeft gister morgen! zijn standpunt bepaald ten aanzien van den door deri terugkeer van ex-lconing Karl naar Hongarije geschapen toestand. De raad gaf aan de rechterlijke macht en aan de politie opdracht, onverwijld een nauwgezet onderzoek te doen instellen naar de omstandigheden, wlaaronder het vertrek van deil gewezen! vorst heeft plaats gehad. 'I-Iet onderteek zal zich eveneien'S uit strekken tot de personen van Zwïtsersche nationaliteit, die bij deze onderneming een rol zoudlert hebben gespeeld. Dc houding der omliggende landen. In Oostenrijk heerscht in verband met deze ontwikkeling der gebeurtenissen oen kal mere stemming. Reeds gisteren hadden de partijen eenstemmig besloten, dat de rijks- weer tot het in het vredesverdrag toege stane maximum moest worden terugge bracht. Het samengaan der partijen zal nog verderen voortgang malcen. Mien ver wacht reeds in de allereerste dagen een coalitie-kabinet, waarin alle partijen/ ver tegenwoordigd zullen zijn. Uit Praag verneemt rrten, dat de mobi lisatie krachtig wordt uitgevoerd. Joegoslavië staat aan de grens gereed voor een opmarsch in Hongarije. Engeland, Het lersche vraagstuk. De oonferenitde mislukt? Gemeld wordt, dat 'Collins, de leider van het Sinn Feinsche leger en_ lid van de lersohe delegatie, to Dublin is aangekomen als overbrenger vaan een brief van Lloydl George nan Sinn Fein, welke "vrijwel over eenkomt met een ultimatum, aangezien Dloyd1 George een duidelijke verklaring vraagt .of de Sinn Feiners zullen weigeren eemge overeenkomst te teek-enen, die on- derhoorigihedd aan de Brits oh© kroon in houdt. Lloyd George verklaarde, gistermiddag in het Lagerhuis op een hem gestelde vraag: „Ik heb het telegram van De Valera aan den Pa-us gelezen en de publicatie vooral in het midden van onze onderhandelingen a3 een ernstige uitdaging. Do positie der re geering met betrekking tot het onderwerp is duidelijk bekend en wij zijn niet bereid daarvan af .te wijken ear de oo-nfe-reritie kan niet doorgaan op een andere basis." IHoycL' Geor.ge aeide verder, dat de geheejle corres pondentie niet De Valera in een witboek zal uitgegeven worden. Het lid Bennett vroeg nog of de premier niet meende dat het feit, dat de Iersche delegatie sinds drie dagen de; Sinn-Feinvlag van. het huis, waarzij logeeren, hadden uit gehangen, niet provoceer end was voor de omwonende bevolking. Lloyd George erkende, dat dit zeer on aangenaam moest zijn en voegde er bij :„Het schijnt dat sommige meïi&cken het er op aanleggen om onze taak .onmogelijk te ma- ken.'' I Om 5 uur gistermiddag begon de critieke conferentie tusschen de Britsche gedele geerden en de Sinn Fedn-a^evaardigden. Te voren omstreeks den middag waren de Britsche leden bijeengekomen. Volgens de „Press Association" is de po sitie thans ten hoogste kritiek. Officieus werd' er op de Brits che voorloopige bijeen komst reeds formeel rekening gehouden met wat er van de gemoedsgesteldheid der Sinn Fein-ledon bekend1 was. De Sinm-Feinleden. zijn niet bereid, om het telegram aan den Paus te desavou ee rera, do-oh zij zullen waarschijnlijk in hun antwoord zeggen, dat de woorden van D© Valera, welke zoo zeer gewraakt worden, gl.owK.Fo otm i*n on-lbail trnnr a-iin .-.»n T>o,f.<roo,o lijk door de Iersche leiders wend verklaard. Volgens de correspondent van de „Press Association" heeft d© Britsche delegatie onder voorzitterschap van Lloyd George besloten een duidelijk .antwoord1 te vragen aan elk der Sinn Fein^afge vaardigden op do vraagZijt gij bereid een overeenkomst af te sluiten, welke d© onderhoorigheid aan de Britsche kroon zal in houden. Van dit .antwoord zal geheel' de toekomst der conferentie afhangen. De conferentie is na een uur beraadsla ging verdaagd, daar niemand zich defini tief durfde uitspreken. Algemeen Ï6 me.n van oordeel, d at de conf ererat dedlefinitief is laflgjielao.plen on mis l.uikt. Nader wordt echter gemeld, dat de on derhandelingen niet definitief zijn afgebro ken en dat lieden opnieuw zou geconfe reerd worden. Amerika. De dreigende staking afgewend? Naar Beuter .uit Chicago verneemt heeft de raad van arbeid bij. de spoorwegen ver klaard, dat er gegronde hoop bestaat, dat de gevreesde staking niet zal doorgaan. Buitenlandsche Berichten. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen 30 cent per rege Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. ,va° ten logste 30 woorden, wanria betrekkingen worden aangeboden of gerraagd, huur en verhuuï koop en verkoop t 0.75 'eZaterdag, overige digen fO.50 Wrangol's schip gezonken. De Italiaansche stoomboot Adria kwam in den Bosporus in botsing met bet jacht Lucuhus, het verblijf van generaal Wrangel. Do Lucullus sloeg om. Wrangel en, zijn staf werden aam land gebracht. Alle documenten en het particulier vermogen m Wrangel zdju te miet .gegaan. Gevaarlijke brand bij Parijs. Ren hevige brand ontstond Zondagmiddag in hel fort te Ajubor villi era, Noordelijk van Parijs. Er was bijna een grooto catastrophe veroor zaakt. Togen vijf uur ontdekte man in de werk plaats, waar gasmaskers worden gemaakt, een rookzuil. De brand breidde zich weldra uit naaT omliggende werkplaatsen en dreigdo de be waarplaats van granaten, patronen en gasbom men aan te tasten. In allerijl kwam do brand weer van alle zijden aanstormen, ook de Pa rij- schc, welke binnen een uur dertig stralen op do gevaarlijke bewaarplaats kon richten. Het hoofddoel was deze bewaarplaats voor ontploffing te bewaren. Met groote moed, te midden van de vlammen, die het pakhuis omcirkelden, hield' de brand weer uren tegen de hitte stand. Reeds begonnen andere pakhuizen met kleine voorraden .patro nen te springen, evenals kleine granaten, waar. door levensgevaar voor de brandweer ontstond. Enkelen kregen zeer lichte verwon dingen. Inmiddels werd het aangrenzende voorstads- dool afgezet. De bewoners kregen order, voor- zoover bij het vuur, hun huizen ite .ontruimen, terwijl do verder afgelegen bewoners orden' kre gen, zich naar de boven verdiepingen te bege ven, omdat, indien de gasbommen ontploften, kans op vergiftiging zou ontstaan. De ongeluk kige bewoners zochten in detn regen overal oen goed heenkomen, met meeneming van alle din- 1 waaraan zij het meeat gehecht waren. Om acht uur "verminderde de vuurgloed en warden de ontploffingen, welke tot aan de poor ten van Parijs konden worden gehoord, zeldza mer. Om negen uur was men den brand totaal meester. Het gevaar voor de bewaaxpiaats van gasbommen was geheel bezworen, waarop fe tien uur de bevolking permissie kroeg naax haar huizen terug te koeren. Aldus was een groote catastrophe voorkomen. „TeL" Ernstige ontploffing. Te St. Ouen heeft in een. fabriek van chemi sche producten een ernstig ontploffing plaats gehad, waarbij de benzine-voorraden vuur heb ben gevat. Tot nog toe zdjsa er drie lijken ge vonden. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Scheepsortgelukken tengevolge van den Noord-Wester storm. Benoemingen in het Bisdom Haarlem. Wijziging der Stuwadoorswet. Bij de Tweede Ivamer is ingediend een) wetsontwerp tot wijziging van de Stuwa doorswet. In overeenstemming met het bepaalde in d'e Arbeidswet 1919 en. met de tegenwoor dige toestanden in onze zeehavens wordt voorgesteld als regel de achturen'dag en vijf-en-veertig-urige arbeidsweek voor te schrijven. (Sinds den aanvang van 1919 is in de ha vens Amsterdam, Rotterdam, Dordrecht, Terneuzeni, Delfzijl en Vlissingen (gemeen tebedrijf) bij onderling overleg tusschen de Veroeniging van Werkgevers in het Scheep vaartbedrïjf en de bonden: van transport en havenarbeiders de 8-urigo arbeidsdag en' 45-urige werkweek bij den havenarbeid vrij volledig ingevoerd, terwijl de nachtarbeid .Et tef&nH i'Wüls.,-? niKS-osrmig- haven (Harlingen en3.) geldt de 1 O-uren dag. Evenals in de collectieve arbeidsover eenkomst zullen bij de uitvoering dei- voorgestelde bepalingen betreffende de arbeids- en rusttijden verschillende uit^ zonderingsbepalingen gesteld moeten wor den' voor bepaaldo groepen worklieden be last met bepaalde werkzaamheden. Uitzonderingen zijn voorts noodig voor de kleine havens, met name Harlingen en Vlissingen, waar in hoofdzaak vaste weke- lijkschó en dagelijksche diensten op En geland varen. De mogelijkheid van het ma ken van ten minste één langer werkdag per week zal voor de werklieden der weekboo- ten in de kleine havenls moeten worden toe gestaan, evenjals zulks thans in art. 8 van bet werktijdenbesluit (Stuwadoorswet) is omschreven. Een nieuw derde lid van art. 9 dpent de mogelijkheid den arbeid van havenarbei ders op Zaterdag na t uur des namiddags ■eheel of gedeeltelijk 'te verbieden. Gedurende de ongeveer vijf jaren, dat do Stuwadoorswet in Werking is. bleek, dat de arbeidskaarten, welke de havenarbei ders ingevolge art. 5 der wet, in hun baz'it moeien hebben, voor de bevordering van het toezicht op de naleving der wet van ge ringe waarde zijn. T>e kaarten kunnen zonder schade voor het toezicht op dc naleving der wet wor den afgeschaft. Daarom wordt in hetwets ontwerp voorgesteld de bepalingen der Stuwadoorswet, die op de arbeidskaarten betrekking hebben, te laten vervallen. Ver eenvoudiging van de adminislratievo maat regelen Ier uitvoering van de wet zal daar van het gevolg zijn. pe verkiezingen der commissies van ad vies veroorzaken in de beide groote ha vens, Amsterdam eü Rotterdam, alwaar ge noemde commissies worden ingesteld', veel bemoeiingen en belangrijke onkosten, wel ke builen verhouding staan lót het getvicht dezer instellingen. De afschaffing dezer verkiezingen! en .een eenvoudige benoeming der leden uit door de verschillende orga nisaties ingediende aanbevelingen, evenals dit tegenwoordig met overeenkomstige commissies meer geschiedt, verdient, naar de meening van dert minister, aanbeveling. Hot boekdrukkerstari él. Andere bedrijfspolitiek overwogen, t Tn „Het Tarief" .weekblad van de fede ratie van werkgevers in het boekdrukkers- bedrijf. wordt medegedeeld, dat door de afdeeling Amsterdam dier federatie 12 Oct. j i op voorste! run Maserecuw, aldaar, be- slo'en is, in de fedcratieve-vergadering van November de vraag aan de orde to Stellen, of do federatie nog langer de hui dige bedrijfspolitiek kan handhaven en voor te «tellen deze vraag door een com missie van vijf personen to doenl onderzoe ken, welke commissie binnen drie maan den) rapport heeft uit te brengen in een buitengewone algemeene vergadering der federatie, 1:) „"Voir, Faillietverklaring eener gemeente. Naar a«nteddinjg van de aanvrage om de gemeente Emm® in staat van faaiisocmeuit te verkJareffi, geeft, de Gemeentestem haan meemng ,ten aanzien van dit punt te kevn- nen. D© reidaefaie van meening, dat de J)aaLl.-wet zioh uitsluitend, bezighoudt me.t pmvate rechitebtoreikkingen. Zij heeft enkel betrekking op 't privaatrechtelijke vermogen van den sohiddenaar, da-t ten be- hoeve zijner gezamenlijke schuideirohera door den curator wordt geliquideerd. Men houde echter m het oog, dat waar een ar», ditour 'het Sailhssement oenor gemeente aanvraagt, de rechted niet kan uitspreken net farliiasement van de gemeente ale [ri- vaatroohtelijke organisatie maar bij toewij zing der ingediende faillissementsaanvrage ■alleen zou kunnen .uiiapreken het faillisse ment „van ds gemeente...." met benoo, maQig van een ourater. Waar de Gtrcxnidweifc verHaarfc dat aan Let .hoofd der gemeente, di. niet alleen van het publieJm-eohtel ijik orgaan, maar ook van het privaatrechtelijk lichaam, staat ©en Baad, daar is geen rechter be voegd om een curator met wettelijk gezag te 'bekle eden over het aan de gemeente ito eb ehoor enide vermogen. Deze stelling is onbetwistbaar. De ro doc tie wijst vervolgens op eenoge onge rijmd o gevolgen, welke een faillissemente- veridarmg eener gemeente met zaoh z.ou brengen. Het faillissement omvat het ge heel© vermogen, zoowel het privaatrechte lijke ais het publiekrechtelijke vermogen. Dit geheel© "vermogen zon dan komen on der beheer van den curator die imtussehean op eigen gezag geeneriei maatregel zou kunnen nemen cm dit vermogen te behee- tren en te realiseren. Weliswaar legt d© faillissemjQntswet den ourator de verplich ting op om dadelijk na de aanvaarding zij ner 'betrekking de boeken^ gelden tvn^ otnder zich te namen, maar de ontvanger zou hern, wanneer hij hieirtoe overging, wijzen op d© bepalingen der Gemeentewet, krachtens welke hij alleen op mandaat door B. en W. af te geven uitgaven mag doen en te Wljzm feïlïkceiiiafbflJr«- eigendommen zou niet mogelijk zijn, daar dit slechte kan krachtens raadsbesluit, goedgekeurd door Ged. Staten. Uit alles •blijkt zegt de Gemeentestem, dat do Fail lis som en's wet niet is geschreven voor en geen toepassing kan vinden op publiekrechte lijke instellingen, welker beheer uitsluitend door organische wetten wordt geregeld. Vol gens de redactie zal do beslissing van den rechter bij een aanvrage om faillissement ee.ne-r gemeente niet .ancers kunnen zijn dan niet-onbva'nkelijkverMaring van het onder zoek. SL Vincentius-ver. to Delft. De S t.-Vincenitius-vere eniging te Delft, die de tweede was, welke dn ons la>nd werdi opgericht, vierde Zondag op kerkelijke wij ze haar 75-jarig bestaan. Onder de H. Mis van 8 uur in de Sfc. Hippolytuskeck, welke feestelijk met groen en bloemen was ver sierd, naderden de leden tot .de. H. Tafel, waarna een gemeenschappelijk ontbijt werd gebruikt. Om half 11 uur werd in de zelfde kerk een H. Mis voor de leden der vereeniging opgedragen. Des middags liieldl het bestuur receptie, welke druk was be zocht. Des avonds had in de B.-K. Lees- vereenigdmg een besloten feestvergadering plaats. Onder .d© H.H. Missen in allo kerken werd een collecte gehouden, welke in totaal 3292.98 opbracht. De heer M. Graaf le Grelle, voorzitter van den Bijzonderen Baad der St. Yineen- tiusvereeniging te Delft is benoemd tob of ficier in de Orde van Oranje Nassau en Bidder in de Orde v. d. H. Gregorius den. Groote.n. De gewone audiënties van den minis ter vara marine a i. on van koloniën zullen deze week niet plaats hebben. KERKNIEUWS. BENOEMINGEN. Z.D.H. de Bisschop van Haarlem heeft ee.n nieuwe Parochie opgelicht te Amster dam, onder den 'titel van de H. Agn.es, en benoemd tot eersten Pastoor dier parochie den Weleerw. Heer L. Th. M. Snelders. Ver der heeft Z. D. H. benoemd' tot Kapelaan te Amsterdam, H. Wdllibrordufl buiten da Veste, den Weleerw. Heer J. E. Pijnaker tob Kapelaan te Dimmen den Weleervr. Heer P. J. Beriage; .to,t Kapelaan te Ben-, nebroek den Weleorw. Heer J N. A. Been akker, die 21 Mei jd. werd priester gewijtf j tot kapelaan te Amsterdam, H. Agnes, def*t weleorw. Heer J. C. de Moeit-ot Kap®» •laan te B ijs wijk den weueerw. heer C. F. T* Bcfke me ijier tet kapelaan te Schiedam, Al lex h. Hart.v. Jezus, den weleerw. heer A. J. Leesberg; en tot Kapelaan t© Gas- tricum den weleea-w. heer J. J. A. Starrenh burg, die assistent was 'te Zoet.Cirwoud© a, d'. Hoogen Bijndijk.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1