^e Ccid^cli^ 0omont
I
K
V>
i':i
Derde Biad.
Zaterdag 8 October 1921
EE
DE HANZEDAG.
Hanzedag en Hanzebank.
\&4b%«g»<fo<8»«&4%4h
Cfc
|Vi
w
tat
v>
w^:4^^'^4^:4—ê:4 "4:4
"~i m
HANZE-NUMMER
VAN
•3*5
if
if
WSo heb omvangrijke middens tandte-
„igstuk beziet en bestudeert, met aand
acht en belangstelling hem kan het
tiet m'oeiilijk vallen, over enkele oniderdee-
7n daarvan 't een en ander t.e zeggen), al
Öurft hij 't dan ook niet doen met de
heiligheid van 'n BoMandiaansche
17.
I Zoo dringt rich b.v. bij ons de vraag op,
■of en zoo ja, 'hoe na d'e -teugellooze
voor handelaars eni industri celen,
a zich, hoe en waar dan ook, te ves-
figon, niet in onze moderne rnaat-
|chappij weer iets moet herleven van d!at
j gildewezen met zijn, aan kundigheid)
i nuttigheid ontleende, eischen) voor de
igi>ng van wat wij nu noemen „madlden-
Tenvijl van den anderen kant bij ons
irmalon de vraag oprijst, of in enkele
;en de vrijheid daartegenover niet te
dreigt to worden (beperkt door alge-
uv-bindeiDde bepalingen, die misschien
liddellijk den consumenjfc en op den
red duur ook den/ producent zouden
iaden.
wie denkt er niet bij het midcDen-
Iswaagstuk aan dat belangrijke on-
leel: de coöperatie-kwestie? Kan er
in vele- takken -vanmkfdcnaboivdobo—
belangrijk meer worden gecoöpereerd,
ijl tóch volkomen ongeschonden blijft
particulier initiatief, hetwelk dcder-
jd is do zenuw van alle gezond zaken-
itth geen van deze kwesties willen wij
bespreken. Als wij ze hier even aan-
ipen, dan .hebben wij er ook die bcdoe-
me'de, dat worde begrepen alom d'e
aogpijkheid van het in de vorige maand!
Roermond geuoucLeni midden st and s-
ngres. waarop dleze en andere voor
middenstand zoo belangwekkende
agslukken door bevoegde sprekers zijn.
«ndeldl - En wij willen deze ge legen-
zeer gaarne gebruiken', om in alle
rheidenheid den wensch te uiten, dat
verslagen van dit congres worden be
leerd door velen, èn dat het gesprokene
ird het daar gedoceerde wijder moge
ipreiiöen en dieper doen doordringen
niddenstaiudskringen.
wenschen wij alleen in het kort een
word te geven op d'e vraag: Waarom
knze-nummier?
Leidsche Courant heeft
hd verzoek om een Hanzo-nummer uit
even gaarne voldaan. Waarom? Omdiat
ftórne wil zijn een steun en een stuw
Katholieke middenstands-organi-
gemeente en gewest,
waagt van ons geen' breed betoog,
e do middenstand, waarom óók de
fensland Katholiek georganiseerd
zijn.
willen wij wijzen op enkele in 't
springende karaktertrekken van het
hoiiek-georganiseerd-zijn i dlaar-
ie verste verte geen aanspraak ma
ty vol ledigheid.
K a lh o 1 i e k georganiseerd-zijn, van
niddenstand bewaart, verdiept en ver
bet do s o 1 i d ar i t e i ,t met andere
tijd»
GE1
jongo
den
of
Mevr.
Suize
BIJWlï
1st» tl»
Rijwiel®-
iphoo»
ZEE
Rijwlejien.
:N. jijden Katholieken arbeider iri ,,'neu-
Noj organisaties het gevaar dreigt van
Bi* fossenstrijd zoo is dat gevaar, zij
in anderen en! misschien minder
ttvomi, zeker niet denkbeeldig voor
VRfü ^holieken (middenstander, die „nou-
'3 georganiseerd.
onze Katholieke standsorganisaties
worden gedrongen in de wierkelijk-
l'an het dagelijkscho, practische le
kt bekende, heerlijke Paulinische
hetwelk wij, zonder oneerbiedig te
oor onzen tijd wel aldus meenlcn te
Yertalen. „Onder ons, Katholieken,
opbefi nen 8"cen arbeider en geen midden
in geen uit hoogerenJ stand', maar
'ln éón in Christus"
Katholieke solidariteit, 6aam.hoorig-
tyïeenschapszin moot leven, en leeft
iank inderdaad, in onze Katholieke
organisaties
Ka th o 1 i e k georganiseerd>-zijn van
1(l(*er|stand ls, op de tweede plaats.
van solidariteit onder de
Ndgenooteni.
instellingen vten De Hanze hebbeli
,c'aai karakter, ook en vooral in
dat Bij zooveel mogelijk d!e in
J&©bI" SQder opzicht steunbehoevcnlderi
ïd aan^ 6lÊÖU s ÏMr-dcc^ e11 ze§*a
strekken. Moge dit door de leiders en door
de leden dan ook nooit uit het oog wor
den) verloren!
En hier züj 't on's vergund, terloops
'uiting te gevert aan een teleurstelling, die
ook zoovelo Hanze-leden zelf gevoelen, dat
n.l. een instelling als „Santos" nog zoo ge-
ringen groei heeft IMoge spoedig naast
de 'groote gebouwen van anderen aard,
waarover De Hanze reeds beschikt, ver
rijzen een) gebouw, o-f althans een gedeelte
van een' reeds bestaand gebouw, waarin
Verpleging vinden de tuberculose onbemid
delde middenstanders. Wij twijfelen er
niet aan, of alle Hanze-leden zullen met
ons erkennen, dat dte Katholieke arbeiders
beweging hen in dit opzicht ver, zéér ver
voor -is. Dat in en door de schoons in
stelling „Santos" de solidariteit, ds naas
tenliefde, die beheerschen moet het
ge he ede Hanze-leven, in de naaste toe
komst tastbaar en) zichtbaar zij voor al
len!
Waarom oen Hanze-minimor?
Om te doen kennen en waardeeren in
breedere kringen.. De Hanze en om op te
wekken tot bezoek aan die Hanzs-dagen.
Dit Hanze-nummer moge worden gele
zen, met aandacht, door de Hanze-leden
zelf, door do Katholieks middenstanders,
die nog buiten De Hanze staan, maar ook
door de Leid'sche-Courant-leziers uit an
dere standen. Gelijk geen Katholiek onbe
kend mag zijn met onze grootsche arbei
dersbeweging, zoo moet ook het bloeiende
organisatie-leven van „Ds Hanze" allen in-
teresseeren.
Ten slotte de wpnaQb *-°-
-iian&m-dagen m ons Bisdom schitterend
mogen slagen in 't bijzonder die in
onze stad, te Leiden, en in onze omge
ving, te Lis se, resp. op a.s. Dinsdlag enj
V/oerusdag. Tot onze spijt hebben onze on
derhandelingen, om dit Hanze-numïmer ook
meer dienstbaar te maken aan 'het slagen
van den Hanze-dag te. Lisso, niet het ge-
bogde resultaat erlangd, doch wij hopen èn
vertrouwen), dat onder de Hanze-dagen de
beide genoemde niet de miinst-geslaag-
den zullen zijn.
TH. W.
GULLE GASTVRIJHEID.
Zonder eenige beperkende bepaling stel
den Diredtio en Redactie vam „De Leidsoho
Oourainit" een extra-blad te onzer beschik-
king, ten dienste van een zeer speciale mid
denstands-editie ter voorbereiding van den
Hanzedag in het district Leiden.
Ziedaar een staaltje van buitengewone
medewerking van een orgaan der katho
lieke pons, waarop men na al walt in som
mige zustor-organen aan pessimisme over
den middenstand werd geluoht, nog ternau
wernood zou durven hopen.
Met des te grooter erkentelijkheid aan
vaarden wij dit praohtig aanbod en ver
trouwen dat de katholieke middenstand van
Leiden on omgeving in de thans geboden
medewerking oone aanleiding moge
vinden lbot nauwe en hulpvaardige samen
werking.
Dezerzijds wordt do gulle gastvrijheid
van de „Leideohe Courant" op hoogen
prijs geuteld.
CENTRAAL HANZE-BUREAU,
Amsterdam.
A'dam, 22 September 1921.
ALS KATHOLIEK VEREENIGD!
Hot is niet voldoende jnccr als particu
lier Katholiek te zijn, arbeider, patroon,
middenstander, landbouwer, artist, journa
list, arts, jurist, ambtenaar, schipper, wat
ook, men moet katholiek vercenigd
zijn, omdat de overredende kracht van het
voorbeeld recht evenredig staat aan liet ge
tal van hen, die het voorbeeld geven.
(Pater v. d. G-eost in zijn rede op den
Ion Noderl. Katholiekendag).
„Advienne que pourra!"
Daar is veel hinderlijks, veel schrijnende
tegenstrijdigheid geweest in den kamp, die.
vooral in de lastere jaren tegen den mid
denstand is gevoerd.
Zorgen, zware en onverzekerde zorgen
zijn het deel van vele nijveren en Hein-in
dustrie el en geweest dn dezelfde dagen, dat
de generalis e erende mo.p aan het -adres
van den „woekerprins", den „O.IV.-hold",
den „.andiiddba-ron parasiet" en wat maar
moer aan onchristelijke las ter titulatuur op
geld kon doen over do groote» massa van
liet volk werd heengelachon, a
Tot beangstigende epanmiinig werd' de
werkkracht aangezet om dreigend fadllia»
sememt te voorkomen op hetzelfde oogen-
iblik, dat in klfiineoren.de opp erv 1 akkigheidi
het dubbeldebiet van den Middenstand zoo
wel' als van de publieke kas er aan ge
waagd werd om onder groot-scheepschen,
tnoam .van Overheidsbemoeiing een verpo
litiekt relletje van ,gemeontelijk-winikel-
tje-spelem" te introdnceieren.
Met moeilijk verholen verbibterinjg moest
het optreden van sommige oorl.ogegroothe-
den worden geduld', die tijdens den oor
log via den midde n s .t a ui d a 1 -1 e en
hadden geprofiteerd en na den oorlog
zonder den middJenstand' al
leen wilden blijven profiteeren onder
d© 6cihaamtelooze leugen-leuze: „Recht
streeks van producent naar verbruiker
En in lijdelijke berusting hadden winke
liers en industrieelen te ervaren, dat de
eerste do .beste oningewijde telkens w.eer
volop gelegehnead kreeg, om z'n van de
straat geraapte „axioma's" over inidden-
sbandsdo elmatigheid en middenstands over-
bodighedd als über-wijsheid' aan den man
te brengen.
De middeneband' zweeg.
Do klanten moesten immers worden ont
zien
Als in Haarlem een bos peen door een
-nie<t nader- genoemden groenbenman drie
cent duurder werd aangeboden dan een
evenmin nader aan te duiden collega een
soortgelijk bosje op hetzelfde tijdstip te
Leiden verkocht, of wanneer om allerlei
redenen, die -met overmatige winst niets
te maken hebben, in twee verschillende.
dezelfde garenklosjes ongelijk
Ad-»—fcuur men er verze-
Jat de enkele dic-j-jxi.^,
daarvan, aangebracht door Jan^KLalehga_
voldoende aanleiding -was om - de persje
vergaderz.aa.1 mitsgaders het volksgemoed
van Nederland, in van verontwaardiging
trillende opschudding te brengen over de
onsocdale gedragingen van den midden-
stand!
Het zou de moeite waard zijn naast de-
geschiedenissen wat andere te pnoje.c-
teeren, die er mede evenwijdig iloopen en
noclïtans .niemand aanstoot gaven. Het zou
een merk waardige studie kunnen worden
b.v. eens te onderzoeken waarom de eeno
werkman voor vijftig gulden per week
steenan op elkaar wil metselen en de an
dere daartoe ter nauwemood h raison van
het dubbele bedrag .te 'bewegen is, de vraag
van het „hoeveel gezinnen zijn er .per krui
denier?" ibe beantwoorden met de weder
vraag„Hoeveel ambtenaren zijn er per
gezin
Eet iiitspinniM van allerlei .anti-midden-
standsn&limmigheidjes kon echter gelukkig
vrijwel overbodig heoten, nu de onloochen
bare paaotijk schier dagelijks en op de
meest ondubbelzinnige wijze het onwaar
achtige van het beschuldigingsdossier en
vooral het hopeloos falen van al te ver
metele middenstander empLaean t e n komt
aantoonen.
Nu vooral, nu het failliet van gemeente-
bemoeiing, de onmacht der wellicht goed:
bedoelde help-u-zdf-manoeuvres van con
sumentenor,gancsaties, de misoogst eener
socia.liis'a.tQe leuzo aan het licht komen, nu
vooral, middenstanders is het ons .uur.
Ons uur voor christelijke revanche!
Revanche, die wij kunnen nomen door op
't allernauwkeurigst onze plichten tegen
over de samenleving samen vast .te stol
len.
Revanche door de doelmatigste en voor-
deeügste bediening onzer cliëntèle opnieuw
■te verzekeren.
Revanche door, in de, overtuiging en met
de opvordering van ons goed recht, ona
eenheidsfront te herstellen en te zaan en
met andere groepen aan den opbouw der
maatschappij als burgers en als 'katholie
ken onverdroten mede te weiken.
Heb moreel van onzen roomschon mid
dengroep, die ook geleden heeft onder veel
onverdienden smaad: der laatst© jaren,
moet worden hersteld.
Daarom worden in de week va-n 916
October de Hanzedagen gehouden.
Daarom wordt gelijktijdig dn twaalf dis
tricten. de massa van georganiseerde- en
niet- georganiseerde middenstanders bij
eengeroepen.
Daarom zal in het district Ledden, zoo
wel voor de plaats zelf als voor de naaste
omgeving verzamelen geblazen worden op
Dinsdag 11 October, welke een triumfdag
moet werden voer de vitaliteit van onzen
.tegen de verdrukking in groeienden mid
denstand.
Mogen clan alle opgaroepenen de goede
smaak en het standsbewustzijn toornen om
op dezen Hanzedag vanaf de kerkelijke
viering in heb ochtenduur tot in den avond'
der feestelijke sluiting alle vergaderin
gen incluis aanwezig te zijn.
Voor geen kleinzielige overwegingen is
vrijstelling te koop voor he't bijwonen van
doze Roonische en massale uiting van mid-
rdeus tandssaamhorigh eid
Dezo Hanzedag is zooveel waard als het
middenstands eergevoel w aard ia, en ik
weiger aan te nemen, dat die waarde met
opoffering „van een vollen dag te zwaar ge
taxeerd' zjou zijn
Derhalve, Katholieke middenstanders
of gij georganiseerd zijt of niet geen laf
fe verontschuldigingen
Durvonj dooreet ten, ko
men!
Beter, rijper, en overtuigder moeten we
in grooiten getale van dezen Hanzedag
weer huiswaarts 'kunnen koeren.
En dan gaan we weer, venzefcerdl van
krachtgevende eenswülend'heidi, met kloe
ken durf de toekomst tegemoet.
„Advienne que pourra
OHRIS. M:. JANSEN,
Directeur Centraal Henze^Bureau,
Amsterdam,
Advienne que pourra! Wat ook
gebeure
Aan hen, d'e lid zijn van de Hanze,
De overtuiging, die U tot het lidtoaait-
schajp van „De Hanze' noopte, wordt
gaaime en erkentelijk gewaardeerd.
Maar van.' die overtuiging bèhoon,en ook
anderen deelgenoot te worden gemaakt.
Dat vordert het ialgemeen .belang even
zeer als Uw stands- en persoonlijk belang.
Daarvoor behoeven wij Uw medewer
king en Uw voorbeeld.
Komt daarom zonder uitzondering op de
verg-aJderingen van onzen Hanzedag.
Uw voorbeeld wint meer, dan het
vsn OimitU CUlt
STAAT EN MIDDENSTAND.
Ook lieden nog berust de kracht van den
Staat en de hoop dor toekomst bij de mid
denstanders; daar vereenigt zich kapitaal
en arbeid en het behoud van den midden
stand is de voornaamste taak eener wijze
maatschappelijke Staatkunde.
(Fr. vort Heriling).
Wat heb ik aan de Hanze?
Deze vraag werd op d<o Centrale Raads
vergadering te Leiden als volgt beant
woord:
Dat liet toekotóstig bedrijfsleven, dank
zlij het rusteloos ijveren der. organisatie in
de goede richting wordt gestuurd,
diat de middenstand nog heel wat meer
het kind! van dë rekening zou zijn gewor-
denl wanneer niet de voormannen/ dag in
dag uit en overal overleg hadden gepleegd,
dat tegenover georganiseerde sociali-
seer-woede, dank zij het initiatief d'er Ka
tholieke organisatie, een solidaristisch
program van R.-K. Vakbeweging werd ge
steld,
dat in woord en geschrift herhaaldelijk
bii diverse departementen en gemeenteii
allerlei middenistands-schadelijke wets
ontwerpen, algemeeno maatregelen van
bestuur ert verordeningen Werden afge
weerd of verbeterd,
dat do onafhankelijkheid van het Mid-
d-enstandscr cd iet, dank zrij mede het op
treden der organisatie Werd gewaarborgd,
'dat den leden en de vereerfigingen hon-.
derden adviezen in allerlei aangelegenhe
den) werden verstrekt,
dat wekelijks voorlichting werd gegeven
in diverse organen,
'dat de groote stoot werd gegeven! tot
het vormen, leiden en bijeenhouden der
vakbonden, die er op ingericht zijn hunne
materleele voordeelenl te gaan afwerpen,
d'at sprekers voor het doen opleven van
het R.-K. Middenstandsbelang he't geheele
Bisdom afreisden,
dat duizenden voorlichtende circulaires
en verzoekschriften werden verzonden,
dat de organisatie, dank zij hare activi
teit in diverse regeeringsondernemingen
werd erkend*
dat advies- en informatie-bureaux!, ver
zekeringen eni steunfondsen op allerlei ge
bied werden inge-stold of voorbereid,
dat door do organisatie de (beste, de
meest eminence Nedcrlandsche geleerden
naar voren kwamen orp het Middenstands-
vraagstuk uiteen te zetten,
dat, de principieele bewustwording, de
algemeeno ontwikkeling, de administratie
ve opvoeding', boekhouding en beheer ge
ducht gewonnen hebbenl, dank zij de or
ganisatie,
dat op het stuk van winkelsluiting, Zon
dagsrust onnoodige kortingen-stelsels,
contanto betaling en' tal van technische
aangelegenheden de organisatie vaak een)
beslissend woord m'eesprak,
dat in één woord het middens'tandspeil
belangrijk werd verhoogd erj ook de ka
tholieke middenstand, dank zij de organi-
Sfttiq, na,ar do oogen, niQest worden gezien,
dat alles en meer verwaarloozen en
vergeten de niet- en half-georganiseerden,
die wegblijven of maar zoo'n beetje mee-
ioopen en die zoo gaarne een voorwend-»
eel zoeken om aan den kant te blijven
staan! J
Aan Katholieke Middenstanders, die
geen Hanzelid zijn en ook niel van
plan zijn het te worden!
Komt tóch naar onzen Hanzedag!
Er is geen sprako van U te dwingen lid
te worden.
Maar, als zakenman zult gij toch al wat
U met een beroep op Uw eigen) belang
geboden wordt, eerlijk willen onder»
eoeken.
Ge kunt dan het goede behouden!...
Wellicht voelt gij U sterk genoeg in het
onafhankelijk bezit van een eigen zaak.
iProficiatl
Maar om die zaak te doen, blijven, hebt
ge meer noodig dan, laten we zeggen: ka
pitaal, ervaring, vakkennis, handelsflair.
Gij behoeft ook een maatschappij, die
zóó ingericht is, dat ge verzekerd zijt Uw
huis ook voor den day van morgen to
bouwen.
Daarover zouden wij op onzen Hanze
dag ook tot U wat willen zeggen.
Weest onbevooroordeeld eni komt!
Op een Hanzedag, waar ongamis.ilio en
-floliidfti'iomotruc?mag liccMm, ennn pose
zeer zeker een enkel woord over de instei-
,iT^enavan^de Hanze.
geven, dan dioen wij dat met volle gerust
heid.
Trouw aan het vooropgestelde doel stelt
de Hanzebank alles in het werk om dat
groote doel to kunnen bereiken: dc regie-
lang van de credietposiitie van dten micFd'eri-
stand an haar ge'heelen omvang. Is dat
eienmaal bereikt, dan zal de middenstand
de voldoening smaken zelf te hebben mee
gewerkt aan het voorbereiden van een
toekomst, waarin zijn onafhankelijkheid
kan worden verzekerd. Want een sterke
en) onafhankelijke middenstand, ziedaar
v/at gij alten verlanst.
Om het gesteildo doel te kunnen berei
ken is in de allereerste plaats noodig een
regelmatige opvoering van het bedrag
aan geldmiddelen, waaruit de credietver-
leening moet plaats hebben.
Door 'hun gelden zóó aan de Hanzebank
toe te vertrouwen, dat de credietverlee-
nang, 'bij een goed gebruik, het karakter
van duurzaamheid kan dragen, dienen de
beleggers voorzeker dan ook in de eerste
plaats een algemeen middenlstandsbelang.
Niet het in het uitzicht stellen van een
hoogcr rente-percentage dan waarvan bij
andere instellingen sprake kan zijn moet
do geldmiiddolen opvoeren, want beleggers,
die om die reden hun gelden aan de bank
t o ev i r trouwden, zouden den cre.dielbo-
hoevenden middenstand allerminst gerust
stellen in het behoud van het cred'iet.
En in de wijze, Waarop hun gelden wor
den aangewend ligt voor de beleggers do
grootst mogelijke zekerheid.
.Hoe men tot nu toe 'heeft begrepen, dat
golden van den middenstand bij de Hanze
bank 'thu'is behooren, teneinde hiermede
den credietbehoevenden middenstand Ie
helpen, en hoe de Hanzebank die taak kan
vervullen, moge blijken uit onderstaand
overzicht.
Geldmiddelen: Uitstaand crediel:
tot i Dec. 1911 77.083.7iè f 59.919.40
1 1912,, 333045.9GJ ti 358.320.92
1 1913,, 418.280.53J 443.307.21
1 1914 619.488.67 580.013.05}
1 1915 ,,.2.609.479.14} „2.066.489.00}
1 1916,, 4.952.427.77 2.794.032.23
„1 1917,, 7.957527.874.041.497.56
M 1 1918 10.819.786.72J „7.425 343.46}
„1 1919,, 17.817.072.55 „12.932.602.03 J
1 1920 19.603.887.78} „16.613.422.41}
1 Sept.. 1921 23.614.C80.84J ,.14.140.450.17}
De middelen beslaan uit:
Spaarkas; Deposito; crediteuren in reke-»
rJing-couramt terwijl bijzonder de aau»
daicht wordt govestigd op het maatschap
pelijk kapitaal van de Hanzebank. Dit ka
pitaal (hot aandeelenkapitaal) is een) ga
rantiefonds, is dus niet 'te beschouwen' als
werkkapitaal en kan dus niet worderi aan-
gewerd voor de credietverleenlng. Thans
is 'hiervan ong'eveer 1/3 geplaatst en wil
de bank geheel aan het ge-stolde doel
de «regeling van de credietpositiie van den)
middenstand kunnen/ beantwoorden, dun,
is het noodzakelijk, dat de re-s toerende 2/3
spoedig worden geplaatst.
iZooals 'bekend mag lieeten sïija aandce
len groot ƒ200, waarop te storten 20 c/o,
■alzoo ƒ40. Do dividend uitkeering is, voor»
loopig- altharis, 5 „A
