:er
fesSSSEc
s£S?^«S£5
he Jaargang.
WOENSDAG 21 SEPTEMBER 1921.
No. 3620
penl
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN.
Aan onze Weekiezers!
BUITEN LAND.
deZ6 kost<®
BINNENLAND.
z.-=?z~~B-=z
f»
ie M
^ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week, J 2.60 per kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per week, 1 2.60 per kwartaal.
Franco per post i 2.96 per kwartaaL
gket Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar
•teeen betaling van 60 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af-
pnderlijke nummers 6 ct, met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct
u/tont
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I
TELEFOON 1NTERC. 935 POSTBUS No. II.
bit nummer bestaat uit twee bladen
Abonné's, die De Leidsche Couraaut por
geleek lezen, worden hierbij beleefd verzocht
Tjt abonnementsgeld 's Maandags, uiter-
fok Dinsdags aan de courantenbezorgera
f betalen en er niet mede te wachten tot
L het eind der week, daar de loopers
ïerplicht zijn 's Woensdags af te rekenen.
3Si
'Oi:
t j]Jy Meer zelfrespect.
^Tc Nijmegen is gehouden een prachtig
jeêlaagd congres van de Federatie der
ioc. R.K. Volks- en Werkliedenbonden.
Wij hebben er gisteren in onze courant
iin uitvoerig verslag van gegeven; het
teet ons, dat dit verslag nog niet uit-
icriger kon zijn vanwege het vele andere
euws, maar wij zullen wel gelegenheid
nden er binnenkort nog nader op terug
komen.
Dit congres is buitengewoon goedge-
laagd om de inhoudvolle, veel-beteekende
jdevoeringen, die er zijn gehoudien; om
Ede talrijke deelname uit do arbeiders-
hingen; om de gebleken Katholieke soil-
jariteit tusschen arbeiders- en andere
Jlan'Jen; om de tegenwoordigheid van de
jragers van kerkelijk- en wereldlijk ge*
!ag, en de door deze gesproken woorden
(>n slotte in twee woorden zouden wij bet
lillen zeggen: om de overtuigende mani-
eslatio van onze Katholieke eenheid
n kracht.
En wat zegt nu de grrroote pers over
it congres. De grrroote Nieuwe Rott. Crt.
|chrijft:
Het te Nijmegen gehouden congres
van de federatie der diocesane R.-K.
Volks- en Wcrkliedenbonden is giste
ren bijgewoond door de ministers jhr.
n.r. Ruys de Beerenbrouck_ bul jnr.
Ff toAbersP.
I Ziedaar alles!
En do kleinere „neutrale" pers.
Het maakt er met weinig woorden mei-
hing van of in bet geheel niet.
En toch zijn er Katholieken (al belmo
ren zij, naar onze overtuiging, tot de ver
dwijnende generatie) die zich als in hel ge
lucht laten slaan, door zulk soort bladen
lüog als hun lijfblad te beschouwen
bladen, die de katholieke zaak negceren
of deze kleineeren of met nauwelijks
verholen genoegen Katholieke volksver
tegenwoordigers in Kamer, Staten of Raad
laatdunkend en zelfo doorzichtig-politiek
becriliseêren.
Zulke Katholieken moesten wat mee»
IIH eergevoel en zelfrespect hebben.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
Lloyd George roept het kabinet bijeen
tot een bespreking te Gairloch.
Een geheime overeenkomst tusschen
Clemenceau en Lloyd George over de scha-
debetaling door Duitschland.
Opheffing van kerkelijke feestdagen in
Tsjecho-Slowakije.
Dui'schland.
Het conflict met Beieren. ',Tr!
De verkiezing v an e e a
Beierschem mimis-ber-
president.
De Reiersche vo-llr.siptart.ij wilde tot mi-
tisterpresident den partijvoorzitter Held
kiezen. Deze wees het aanbod echter van
3e hand.
Naar verluidt zou .thans Lerchcnfeld
ca-ndi-daat-mi-nis.terpresademit z ijm.
De Spoorwegtarieven.
De spoorwegtarieven in Duitschland wor
den met 30 pOt. verhoogd.
Hongarije.
Grensoverschrijding door de Serviërs?
Volgens inlichitingen van het Hongaar-
sche Corr. bureau zouden Servische solda
ten dc grenslijn, door het vondaig van Tria^
non vastgesteld, hebben overschreden in
het ocmita-at B-a-ra/nya en zouden op het
Hongaarsche territoir zijn door-godro-ngen
üiabij SiMos, waar een Homgaairsche pa
trouille moet zijn ontwapend.
Frankrijk.
Een geheime overeenkomst tusschen
Clemenceau en Lloyd George.
De ,;M-atin" publiceert em tot. dusver
j'ehcim gehouden overeenkomst., die o,p
15 December 1919 tusschen Clemenceau
cn Lloyd George gesloten is.
Daarin is het volgende overeengekomen
De Fransche on de Britsohe regeerimge»
zullen geen van haar ministers 'n v-emte-
gcuwoordigiug in do commissie van schade-
loossteiKns opdragen, tot algemeen seoro-
Ums Ml een Eogelschmaa worden bt
moeT do «'elko DuitscLkmd
briubt wonden voor de Wen m het bt
lettaoplegra., zoowol als voer de levering
Zjlr. f"1 0,1 ««Mdstoffcn, die
DuitsohJand volgens de in het vredesver
drag vastgestelde bepalingen ontvangen
iii ÏJOtalingen, zoowel als de beta-
tagen mi mature m een bepaalde verhou-
M TOHlen »»Mik
De verüozing van een Fransche voor.
rttfLTïÏÏ Is sohadeloos-
stoltag zal door de Engelsche regeering
scW™ D® commissie voor de
F™tP rrt op z?® 231 TOht«- onder een
Engelsohrai voomtler in Landen vergade-
-ïe-/ege6n,ne geeft '«stcm-
2 in Va 01™n CW1 Dransche lee-
Mng m Londen, waarvan het bedrag bn
Utore onderhandelingen nauwkeurig zal
worden bepaald. De Fransehe
wil de terugbetaling van het volgens dê
overeenkomst van Calais betaalde goud
ee st ma de volkomen rogoli, ,r der Fran
^^efpbobtingen tegen Engeland vei-
De „Matin" wijst er op, dat blijkens dit
document, de Fransehe vertegenwoordiger
„itlT ™derhaudelin.gen, die tot de over
eenkomst van 13 Augustus leidden, gebon-
tien geweest as.
Engeland.
Het lersche vraagstuk. 1TH
Het, Engelsche k a b i n e t door
Eloyd George ontboden.
De Valera zou, naar de „Tel." meldt,
hebben afgezien van zijn eiseh, dat de
lersche gedelegeerden ter conferentie zul
len komen als vertegenwoordigers van een
Zvd7nOT onafiha nkel ijken staat,
üoyd George heeft het kabinet naar Gair
loch ontboden en verband met het aan De
valera te zenden antwoord.
Kusland
Nieuwe muiterij op de Oostzecvloot?
Men me>ldt uit Hclsingfors, dat op de
Oostzee vloot opnieuw muiterij is uitge
broken.
Een Engelsche nota.
Router verneemt, clat de Brits clie regee-
ring zich sedert de o-nderteekening vam het
Engels ch-R ussisch© handelsverdrag op
loyale wijze hoeft onthouden vam elk
offensief optreden tegen de Russische re-
gcering. De Sovjet-regecr-ing heeft echter
sedert dien haar anjta-Engelsche cam
pagne in geheel Midden-Azië ©n Afghani
stan met verdubbelde kracht voo-rtgozet.
De Britsohe rogeering wensoht een derge
lijke handelwijze niet te dulden ©n heeft
daarom eert in krachtige bewoordingen ge
stelde nota aam Moskou gericht, waarin
om opheldering wordt gevraagd.
Tsjecho-Slowakije.
Opheffing van kerkelijke feestdagen.
Karl Medveeky, de geëxcommuniceerde
priester, die afdeel-ingschef as voor kerke
lijk© zaken aam het Tsjechische ministerie
te Presburg, heeft, maar de „Msb." meld-t,
bij verordening heb vieren .vam denH. Ste-
.phanus ©n van Maria s Hemelvaart in de
Katholieke kenken verboden.
De verordening heeft groote verbittering
bij de bevolking gewekt, te meer daar zij
een onwettig ingrijpen, dm zuiver kerkelijke
aangelegenheden bebeekent.
Een verlies van 12 milliard.
Uit Praag word't gemeldDe ambtelijke
„Cesko Slovamska Republica" maakt mel
ding vam een enorm verlies dat door den
Tsjecho-Slowaakschen staat geleden wordt:
Bij de liquidatie van twee centralen, heeft
men een verlies van 12 milliard Tsjechi
sche kronen ontdekt, veroorzaakt door be
drog cm verkwisting in het beheer. De
autoriteiten hebben vastgesteld/ dat een
onderzoek dn de boekon en rekeningen
der .guxba-n- en vet centrale onmogelijk was
Vele transacties zijn op gefingeerde na
men gehoekt. De republiek is, naar het
blad zegt, voor vele milliard en bedrogen,
die spoorloos verdwenen zijn..
Amerika.
Een revolutionnaire beweging jr»
Guatamala.
Kaar de „Chicago Tribune" uit Washing
ton verneemt, zijn daar berichten ontvan
gen uit Guatamaia, volgens welke de con
servatieven een revolutionnaire beweging
zijn begoomsn on de Indianen aansporen,
-de leiders vam de liberale partij te dooden,
niet de belofte, dat hun bezittingen- onder
de Indianen zullen worden verdeeld.
Na dc onlusten in West-Virginia.
Naar de „Chicago Tribune" uit Logan
(West-Virginia) verneemt, heeft de grand
jury van Logan, die een onderzoek heeft
ingesteld maar d© onlusten in Wcsfc-Vir-
ginia, 325 personen, o.w. Iveemey em Fred.
Money, den voorzitter cn den secretaris
vam den niijmwerkcrsbomd, schuldig ver
klaard aam moord.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
op Zaterdag 85 cent per regel Overige dagen 80 oentperrege
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele
j. van het tarief berekend. i
KLEINE ADYERTENTIËN, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangbboden of gevraagd, huur en verhuur
koop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen f0.60
Tweehonderd andere personen z-ullen
worden vervolgd' degene het dragen van
wapenen em het verwekken vam een op
stand.
Van hst Vaticaan.
Een nieuwe gift van den Paus.
De Paus heeft aan de gemengde com
missie vam het internationale comité van
liet Roede Kruis en aan den bomd van
Roode Kruisvorceaiigingen medegedeeld,
dat Hij een som van één millioen lire voor
do slachtoffers van den Rus&ischen hon
gersnood ter beschikking stelde. De helft
der som is ter beschikking gesteld vam
Namsen, de andc: helft iter beschikking van
de internationale unie voor de hulp aan de
kinderen.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
De pers over de Troonrede.
De Staatsbeflrooting voor 1922.
Mr. D. Kooien eerste candidaat voor het
Kamervoorzitterschap gesteld met bijna
algemeene stemmen.
De regeeringssteun voor den woningbouw
De Staatsbcgrooting.
De Slaatsbegrooting wijst cenj lekort op
den gewonen dienst van rond 48 millioen
aan.
Rijkssfeun voor woningbouw.
Beperkende bepalingen.
In verband/ met -d-e 'bekera de circulaire vam
den M/ini-ster van Arbeid d.d. 1 Juni 1921
wordt den gemeentebesturen, welke een Rijks
voorschot voor den bouw van woningen vra
gen, met nadruk gewezen -op den zong el ijken
toestand' van 's lands fina-nciën tengevolge
waarvan steun rit 's Rijks kas voorshands
niet in overw c-t 'tvg—Mgeineem^ v.
-ja „viiivvipuainiu-.n, waarvoor reeds
steun is toegezegd, vermoedelijk nog nijpend©
woningnood zal heerschcn.
Indien zulks naar het oordeel van B. en W.
het geval is, moeten zij verschillende vragen
beantwoorden, o. m. betreffende het aantal
woningen dat er in -hun gemeente is; het leeg
staan van woningen; het wonen van meer ge
zinnen in wonimgon welke voor één gezin zijn
ingericht; 'het aanwezig zijn van voldoende ar
beidskrachten voor de uitvoering van bet
bouwplan; ihet loon hetwelk wordt uitbetaald
aan ambachtslieden enz.
De Nederlandsche vlag niet ingehaald.
Op /de vragen van het Tweede Kamer
lid den heer Rink betreffende een betoo
ging togen het Nederlandsche consulaat
ite Chemnitz -heeft dé Minister vam Buiten
lands che Zaken geantwoord
Inderdaad zijn op 31 Augustus ji. in het
gebouw, in welks localit-edte-n het v-ioe-con-
sulaat der Nederlanden te Chemnitz is ge
vestigd, betoo-gers binnengedrongen, die
geëisoht hebben dat de ter gelegenheid
van den -geboortedag van Hare Majesteit
de Koningin uitgestoken Nederlandschs
vlag," welke door de betoogers werd gehou
den voor een „reaotionnair symbool", on
middellijk zou worden ingehaald. Den be
toogers werd toen duidelijk gemaakt, dat
het hier -de Nederlandse he vüa.g betrof, die
ter gelegenheid van den verjaardag van
Hare Majesteit gehesohem as cn dat aam
hun verlangen om de vlag in te halen niet
voldaan zoude worden.
Daarop z\jn de betoogers vertrokken en
de vlag as blijven hangen tot het sluitings
uur van het vice-consulaat (6 uren namid
dags).
De waarnemende vaoc-consul, idie toen
den met verlof zijnden vice-consul verving,
is Duitscher.
De Duitsehe Regeering heeft den. tijde
lijk zaakgelastigde te Berlijn haar leedwe
zen over het gebeurde uitgesproken. De
Duitsehe Staatssecretaris heeft de toezeg
ging gedaan, dat de politie-autoni-teiten to
Chemnitz er op zouden worden gewezen,
-dat zij in -hun plichten zijn te kort gescho
ten, aangezien zij had-den moeten verhinde
ren, d-at een menigte het gebouw, waarin
het vice-consulaat der Nederlanden -geves
tigd is, binnendrong. Al-Ie maatregelen zou
den worden gel-r-offen om een herhaling van
een dergelijke gebeurtenis to voorkomen.
De Bakkers en de Arbeidswet
Door den Ned. R. -K. Werkmeesters/bond
is aan den Minister va-n Arbeid een -adres
gezonden, waarin in verband met d-e vol
gens adressant moeilijke corutroleering vam
den nacht-arbeid, wegens het kunstmatig
oprichten van een ketting-ovende moei
lijke oontroleering van den Zondag-arbeid
in do gemengde bedrijven en in verband
met de algemeene -uitspraak v-aa\ de be
drijfsleiders, werkzaam zijnde in deze
branche aangesloten bij bovenstaan-den
Bond den minister wordt verzocht alsnog
in het- ontwerp op te nemen:
le. Geen arbeid to doen verrichten
8 uur n.m. tot 6 uur v.m.2e. Het uur
aanvang te stellen op 0 uur v.m.3c. Het
uur van verkoop of wol van uitrijding, te
j -tellen op II -uur v.m.4e Zater-d ags. in af
wijking vam het o-nxier 1, 2, 3 genoemde,
het uur vam aanvang te stellen op 1 uur,
en het uur vam verkoop of wel vam uit
rijding te stellen op 10 uur v.m.5e. De
arbeidsduur /te stellen op 45 uur per week
6e Een vakkundige controle.
Door adressant werd voorts verzocht te
vernemen, of em waarneer hij mondeling
Z.Exc. bovengenoemde punten nader mocht
toelichten. -u
De Koninklijke hofstoet
Even-als altijd, op den openingsdag van het
nieuwe zittingjaar vam ons parlement was het
koninklijk paleis, op welks voorplein het sa
menstellen van den koninklijken stoet, en al
wat daaraan verbonden is, zooveel .levendigs
pn kleurrijks te zien geeft, de plaats, waar
honderden zich al vroegtijdig de beste plaats
jes hadden trachten te veroveren.
Gelijk reeds eenigo weken geleden- gemeld, is
ook ditmaal nog niet teruggekomen, van het
besluit tot inkrimping van, don, stoet, die dus
ook thans nog uit slechts twee rijluigon be
stond: -het met twee paarden bespannen rijtuig
van den opper-oeremoaricmeester, graaf Du
Moncoau, cn de staatsiekoets, do bekende Gou
d-en koets, getrokken door .acht paarden, waar
in de Koningin, vergezeld/ van den Prins, wa
ren gezeten.
Ter eenerzijdo van hot staatsierijtuig reed
de chef van het Militaire Huis. vice-admiraal
Bauduin, en ter andere zijde de gouverneur
der Residentie, generaal-majoor Benteyra, in
specteur van de cavalerie, daar luitenant-gene
raal Burger, tot voor korten tijd gouverneur,
inmiddels den militairen d-ienat verlaten heeft.
Do stoet werd voorafgegaan door oen -eska
dron van 65 ruitere, van het 3e regiment 'hu
zaren, waarbij de standaard en de muziek van
het korps.
Daai'achler sloten zióh aan een nj^necnt-
-majoor van, het Hof en tw-ee rijknechts te paard
die het rijtuig van den opper-ceremoniemeester
voorafgingen.
Achter het koninklijk staatsicrijtuig reden
dit jaar te paard: de adjudanten in buitenge
wonen dienst luitenant-generaal M. B. Rost
der do adjudanten in gewonen dienM rit
Prins); kapitein Ruift en kap.tcm Gey san
TMititius en d-e ordon-nance-officieren
rrr von Heydon, Jkr. D. W. Sick-ng-he
CnD?Moot stelde zich in beweging onder de
nr^'"StiS:^xieirB
öoënmando van^kapitein ran
„erewacht hij het Komri"jg,
Daverend gejuich van het puhhel.mvr
T,„rden dien de stoet nam co»r
duizenden cn^'den
lachementen der bereden wapens, die hier
tTnhXnd wSXe vcrstelijke perse-
endoor de menigte hartelijk
Op het Binnenhol was de t»-""^ Verwacht
zien:' de schittering van a,^fo[nlC'n <lo
S0ÜeTin1: bijwonen,
S uithcemsclic un-.or-
matieke korp- oorps naar
de leden van den R bordes, dat tot
Aks gewoonlijk was no\ breed
ld"n—tuaXV-t met gouden
'X\Sr-r'™ linkerziide daarvan idond
Binnenhof kwam^Ji^^ toonzetting,
muziek het pidderzaal. onder
befrocling opgowaoht doo
no<^«:xxrMr^sv»
eieren der Kroon, --oever m de u.adj
wezig en voort- de Albarda va-n
nTClM^i tTj°Lou'don, Mr. G. baron van
S» Bergiunhachl, kV. H baron
Taets Amerougen, J. W. J. baa-on Taats
va-n Amerongoni, F. M. L. baron van Goen on
Jhr. A. G. Sicklngho.
In een statigan optoclit, voorafgegaan door
don Kamerheer-oeremonicmeesler R. A. ba/ron
van Karden/broek van Lock-hcret on gevormd/
verder door do oom miss ie voor in- en uitgelei
de uit do Verec-nigde Vergadering on do hier
boven vermelde Hof-diiginiiarissen, wtoarbij zich
nog gevoegd- hadden do 3eden der Hofhouding-
die in don stoet van -het Koninklijk paleis wa
ren komen mederijden, worden Koningin en,
Prins naa-r de voor ben bestemde zetels geleid.
De Grootmeesters en de Dame du Palais plaat
sten zich ter zijde achter do Koningin, dö
Giroot-offioieren der Koningin on de Gouver
neur der Residentie achter don Koninklijken
zetel, terwijl dc Kamorheeren en de officieren
van het Militaire Huis zich rechts on -links van.
den Troon opstelden. „Vad."
Do vrouw en hot 4do R.-K. Midden-'*"
sLmdseoiigres.
Op 26, 27 ©n 28 September komen/ de R.-«
K. Middenstandiers ben congress© 'in Roer-»
mond bijeen,.
Als een bijzonderheid mag nog worden/
aangeteekend, dat voor de eerste maal de
vrouwen in de M-iddenstandsorgianisatia
worden betrokken.
De Nederlandsche R.-K. Middenslands
bond heeft de eischen des tijds begrepen.
Over bet algemeen neemt de vrouw in
het leven van den Middenstander een zeer
(voorname plaats in.
Zij toch is naast moeder, ook vaak de
,steun van d-en m,an in zijn bedrijf. H-et
wordt dus tijd, dat ook de vrouwen zich op
sociaal en economisch terrein gaan ont
wikkelen, wil zij in alle opzichten deru man
lot steun blijven dienen. De -tegenwoordi
ge tijd eischt kennis van de allereerste be
grippen van sociale toestanden en do mid
delen om deze te verbeteren.
Pater Dam-asus zal inleiden: „De Mid
denstandsvrouw in de Katholieke Middei*-
st a ndsorgan isatie".
bi'ed van organisatie te ontwikkel ion, door
die R.-K. Middenstandsvrouwenl zal wor
den begrepen.
Congresgids.
Voor liet vierde R.-K. Middenfclands-
congres is een keurige „Congresgids" uit
gegeven.
Het boekje, dat uitgegeven is ter druk
kerij H. v. d. Marck en Zonen to Roermond,
bevat behalve de agenda van het Congres
veld lezentewaardigo artikelen, benevens
mooie photo's.
De nieuwe Tabakswet.
Naar het „Vad." verneemt loopt het ge-» j
tal te 's-Gravenhage aangevraagde ver
gunningen al aardig naar de 1300!
Van Zondag naar Zaterdag.
Men schrijft aan „De Tij-d"
Toen do z<g. vrije Zaterdagmiddag werd
ingevoerd, kon men hoeren en ook al van
te voren, d-at die middag zou wo-rden aan
gewend voor vergaderingen, voor ontwik
keling, voor allerlei feesten. Dan kwam
de Zondag minder als sport- of omtspan-
raingsdag in het gedra-ng. Da-n kon des
Zondags meer -naar de kerk worden ge-
ga£«n, de vader, do zoon, de d-ochter kon
meer in loet huishouden blijven. Do Zon
dagsheiliging en het -huiselijke loven zou
den meer bevorderd worden
Wat is er van al die mooi© voorspellin
gen en verwachtingen -terecht gekomen 'l
Nog ongeveer aiiets. Gelukkig staan or
mannen op, d-io beterschap zullen brengen.
Wie is de dokter?
Niemand minder dan Minister De Visser.
Z.Exc. heeft iets gedaan, dat wij leven
dig toejuichen.
Men oordeele.
Zondag let wel Zondag 25 Sep
tember zou te Heerlen oen demonstratie
plaats vinden van lichaamsoefeningen, op
touw gezet door de Rijkscommissie tot on
derzoek der cursussen voor do lichamelijk©
opvoeding in Limburg.
Minister Do Visser heeft nu bevolen
dat deze demonstratie op een Zaterdag
moot plaats hebbon, op Zaterdag 24 Sep
tember.
Bravo, Minister.
Waar de Minister zoo'n mooi- voorbeeld!
geeft, hopen we, dat dit niavoAgumig vinde..
Als wo wat meer, en veel meer doen aan
Zondagsheiliging, en de ontspanningen in
d-en meest, uitgebreid on zin zooveel moge-
dijk doen plaats hebben op de-n^ Zaterdag
middag, dan wordt mode krachtig gewerkt
aan do oplossing van het sociale waag
stuk! Laten -clo betrokkenen de koppen
eens bijeensteken en beraadslagen of or
■net iets -gedaan kan, worden in de rich
ting, dio wij zoo -lang -reeds hebben aange
wezen.
Wij v-oor ons zien in al die sportdemon-
straties niet veel -heil. Men schermt zoo
gaarne met een gezondo ziel in een ge
zond lichaam. Of hot lichaam -door die
sport-actio op Zondag gezond wordt,
we nemen het aan maar of do ziel gezond
wordt of gezond blijft, ziet, dat waged
we wel te betwijfelen.
