12e Jaargang. MAANDAG 12 SEPTEMBER 1921. No. 3612 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. BUITENLAND. BINNENLAND. De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 1» cent per week, 1 2.60 per kwartaaL Bij onze Agenten 20 cent per week, 1 2.60 per kwartaal. Franco per post 12.06 per kwartaaL Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar tegen betaling van 60 ct. per kwartaal, by vooruitbetaling. Af zonderlijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 85 cent per regel Overige dagen 80 cent per rege Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADYERTENTIÉN, van ten hoogBte 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop t 0.75 'aZaterdags, overige dagen fO.öO Roode Zuinigheid. Leest dit eens. Onder deze omstandigheden herha len wij onze verklaring van de begroe ting voor 1921: „Aan wensohelijke din gen kan zelfs niet gedacht worden, het bestaande te behouden, het aller noodzakelijkste te ondernemen en dit behoorlijk te financieeren, baart ons reeds zorg genoeg." Dio zijn woorden van het Dagelijksch Bestuur eener gemeente in ons vaderland, gericht iet den Raad. \Ye<lke die gemeente is 1 Natuurlijk een, waarvan het college van B. en W. zeer conservatief en .reactionair is. „Aan wenschelijke dingen kan zelfs niet gedacht worden" m.a.w. .ge wens elite sociale verbeteringen o.a. moeten maar worden uitgesteld; alleen het „allernood- ïdkeJijkste'Xmag worden ondernomen. En vanwaar die zuinigheid en schriel heid'? Omdat er geen geld is Maar, laten ze het dan halen waar 't te halen is deze les hebben de socialisten in 'den Leadschen Raad aan het college ran B. en W. en de Raad smeerder heid al zoo vaak voorgehouden, als met het oog op de gemeentefinanciën een socialistisch voorstel werd bestreden of afgewezen. Aan het Dagelijks ch Bestuur, van de nog niet door ons genoemde gemeente, het welk wij hierboven aan het woord hebben gokten, zal als er tenminste socialis ten in dien waarschijnlijk zeer achterlij ken gemeenteraad zijn wel dezelfde les worden gegeven. Zoo denkt misschien de lezer. Doch mis de hierboven geciteerde woorden zijn van het roode college van B. en W. te Zaandam!.. Om verder te vertellen en te onthouden HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Ernstige toestand in Beieren. Von Kahr wil aftreden. Oostenrijk ontruimt West-Hongarije, Ernstige spoorwegramp in Frankrijk38 flooden. Groote overstrooming in Amerika500 'dooden, 2000 dakloozen. Duitschland. De crisis in Beieren. Het B e r 1 ij n s c h e compromis. Uit Berlijn wordt gemeld De ministerraad heeft Zondagnacht om één uur het Berlijnsohe compromis in zijn vollen omvang verworpen, en de coalitie commissie in overweging gegeven, zich daarbij aan te sluiten. Het besluit werd met meerderheid van stemmen genomen. Hierdoor is de mogelijkheid ontstaan, dat 'de democratische fractie in den Beierschen Landdag, welke dertien leden telt, zich Iran de regeerings coalitie zal afscheideri. Dit bericht wordt echter door de Beier- •che regeering tegengesproken. Aftreden van von Kahr. De Beiersche regeering deed aan de permanente commissie uit den Landdag oei me^edeeling toekomen, dat, zoodna de toestand het zal toelaten, de opheffing den uitzonderingstoestand zal wor den overwogen. Met dit voorstel werd evenwel in de commissie oiit den Landdag q '1 haar zitting van Zaterdag geen genoc iden 'genomen. Om die reden zullen de iBeiersche premier Von Kahr en de mi nister van justitie Roth aftreden. De toestand. Omtrent de politieke crisis in Beieren meldt de co -espondent van de „Taliche [oeliWundschau" nader uit Mumchen. De toe- stand is buitengewoon ernstig. De frac as van den Landdag zijn bijeengeroepen. uiterst-rechtschc Muuchen-Augsbunger Abendzeitung" geeft het wachtwoord uit: Aon Kahr of de Internationale." Het.blad ehrijft„Thans moeten de partijen be- ussen vóór of tegen von Kahr. Wanneer beslissing tegen den Beirsohen minis- er-president mocht uitvallen, zou er een 'cringserisis ontstaan en zou er een ueuw kabinet zonder von Kahr gevormd I- Boeten worden. Dit achten wij uitgeslo- cn' Een beslissing tegen den premier zou [P bet oogenblik niets anders beteekenen la een capitulatie aan het gepeupel." Verhooging van den kolenprijs. Iii de Vrijdag gehouden vergadering van 5 leiders der „Kolen wirtsohaft" werd be ogen, van 1 September af de prijzen der blen voor hot Rijnsch-AVcstfaalsche in- ustnegebied met 24 Mark per ton te ver bogen. Het besluit werd genomen met al- ptteene stemmenvan de zijdo der regee- ,l8 werden geen bezwaren geopperd. Hongarije. Oostenrijk ontruimt West-Hongarije. j Oosienrijksclie regeer log lieeft aan de geallieerde commissie Laten weten, dat zij de Oostenrijiksche gendarmen, vanwege de herhaalde aanvallen, waar zij in West- Hongarije aan bloot staan, op de oude grenst terugtrekt.. Zij heeft hier ook de Hongaarsche re geering mee in kennis gesteld er aan toe voegend dat Oostenrijk zijn souvereiniteit over West-Hongarije handhaaft en Hon garije verantwoordelijk stelt voor kwaad of schade, die den burgers van West-Hongarije aangedaan zou kunnen worden vanwege liun Oostenrijksche sym pathieën. Frankrijk. De staking in de textielindustrie. In verband met het afkondigen van de algemeene staking tegen heden hebben de burgemeesters van Roubaix en Tourcoing den minister van Arbedd verzocht bemid delend op te willen treden. De minister antwoordde, dat de regeeriag al het moge lijke zal doen om het conflict in der minne bij te leggen. Engeland, Het lersche vraagstuk. Een gunstig antwoord verwacht. Er is goede reden om aan te nemen, dat het lersche kabinet reeds heeft besloten de uihnoodiging van de Britsche regeering ■tot een conferentie te aanvaarden. Het ant woord zal waarschijnlijk vóór Woensdag worden verzonden. Mi chad Collins verklaarde, dat de vrij heid in aantocht was. Deze was niet aan den vijand te danken, doch aan de kracht van Ierland zelf. 49 Sinn Feiners ai it oen kamp ontsnapt. Uit het kamp te Curragh zijn Vrijdag avond 49 Sinn Fein-gevangenen door mid del van een gegraven tunnel-ontsapt. Ze zijn nog niet gevat. Italië. Fascistische actie. De „Grazer Tagespost" meldt uit Laï- bach, dat te Kojane bij Triest fascisten uit laatst genoemde stad het S'loweensehe volkshuis, waar alle Sloweensohe vereenii- gingen uit de omgeving van Triëst haar zetel hebben, in de lucht hebben laten vlie gen. Het gebouw werd totaal verwoest. De Zuid-Slavische bladen wijden opgewon den artikelen aan dit voorval. Turkije. De Grieksch-Turksche oorlog. M u i t e r ij onder d e Turken? De correspondenten der Engelsche bla den te Smyrna melden, dat Grieken en Turken op 6 en 7 September zeer heftige gevechten leverden rond' Angora. De ach terhoede der Turken houdt den opmars ch der Grieken tegen en stelt het gros in staat terug te trekken. In het centrum zijn verschillende Turksche divisies ingegra ven. Zij vechten er dapper een verloren strijd. De hoogten van Ku-gi, 35 mijlen van Angora, zijn door de Turken ontruimd. Gemeld wordt, dat er muiterij ouder de Khemalisbisoho troepen heeft plaats gehad. Amerika. De conferentie te Washington. De kwestie der ontwapeni ng. In een verklaring betreffende de aan staande conferentie te Washington wordt De kwestie der ontwapening wordt uit sluitend behandeld door de vijf mogend heden Groot-Bribanuië, Amerika, Frank rijk, Italië en Japan, terwijl de Chinee- sche delegatie alleen aan de algemeene conferentie zal deelnemen, wanneer de kwestie vaai het Verre Oosten behandeld wordt. Zoo zullen ook België, Nederland, en andere naties slechts een zetel iter con ferentie krijgen, wanneer haar belangen in het Verre Oosten besproken worden. Van het Vatioaan. Een film van het Vaticaan. De Londensche filmmaatschappij waar van kapitein Janion de directeur as, heeft onlangs de eer gehad een film te mogen maken van den H. Vader in het paleis en de tuinen van het Vaticaan. De directeur heeft aan de „Universe" •meegedeeld dat de opname uitstekend ge slaagd is. Buitenlaiidsche Berichten, ERNSTIGE SPOORWEGRAMP IN FRANKRIJK. Talrijke dooden en gewonden. Zaterdagavond omstreeks half elf is de ex- pres-lroüi StraatsburgLyon op enkele K.M. afstand van Lyon gederailleerd, terwijl hij met een smdhedd' van 80 K.M. per uur reed. De ramp zou veroorzaakt 'zijn door ecu defect aau een wissel. Talrijke pem-onem werden gedood. Een aan tal gcwoj'dfeu \ihk ate nachts in t*t*n der ziekenhuizen te Lyon binnengebracht. Som niigen waren zwaar gewond. Nadere berichten melden, dat 3 wagons der de klasse en een postwagen omver werden ge worpen. De trein vervoerde talrijke verlofgangers uit Elzas-Lotharingen. Volgens de door de directie van de P. L. M. opgestelde lijst, zijn naar tot dusver hekend is, 38 personen gedood. GROOTE OVERSTROOMING IN AMERIKA. Het aantal dooden p 5 0 0 geschat. Vrijdagnacht heeft een ernstige overstrooming veroorzaakt door hevigen regenval, het han- delekwartier te San Antonio (Texas), geteisterd In verscheidene straten stond het water -vijf tien voet hoog. Men schat hot aantal dooden op vijfhonderd. Tot dusverre zijn sleohts twee- en-twintig lijken gevonden. Do schade bedraagt ongeveer 10 millioen dollar. Tweeduizend personen zijn dakloos. De overstrooming is thans gedeeltelijk aan het afnemen. Volgens bericht uit New-York staat het wa ter vier a vijf meter hoog in de straten. Het plaveisel spoelde weg, huizen en bruggen worden vernield. De electrische centrale liep eveneens onder, zoodat de stad in het donker werd gezet. Bij de opkomst van het water vluchtte de bevolking in een paniek de stad uit, achter volgd door de a au stuwen de golven, waarin telen omkwamen. Ook de naburige 'katoen- velden werden verwoest, waardoor te New- York op de katoenmarkt een- paniek ontstond. De reeds aanmerkelijk gestegen prijzen van de ruwe katoen liepen nog verder omboog. De brar.d te Annapolis Royal. Uit nadere berichten omtrent den grooten brand te Annapolis Royal blijkt, dat een derde deel der stad door het vuur is vernield en dat er voor verscheidene bonderdduizende doi.ars schade werd aangericht. Gelukkig is er geen enkel der historische gebouwen eer stad, noch een der herinnerin gen aau de eerste vestiging der immigranten in ?t;C4' vclc/ren gpga'an. Annapolis Royal, de vroegere hoofdstad van Nieuw-Seh nand, is namelijk één der oudste ncdirifrüugen in Noord-Amerika. Haar vroe gere naam was Port Royal en zij was de voornaamste Fransche nederzetting in de pro vincie Acadia, zooals Nieuw-Schotland onder de Franfchen werd genoemd. Zcoals gezegd werd de stad in 160-1 gesticht loor do r--arrehen. Van dien tijd tot 1710 was er 'bijna voot1 durend strijd tusschen de Fran sche en Brifsehe immigranten om het berit van het land In 1710 werd het ten slotte door de Engels chen vproverde en Port Royal werd in Annapolu herdoopt; naar Koningin Anna. In het ijs ingesloten. De Deensche regeering had an April van dit jaar 250.000 kronen beschikbaar gesteld, tem einde het schip „Teddy" in staat te stellen naar de Oostkust van Groenland te gaan om te trachten een spoor te ontdekken van het schip „Dagny" van de Oosl-Groenlandsohe han delsmaatschappij, welk schip in de lente van 1920 van Kopenhagen werd uitgezonden, doch waarvan men, sindsdien niets meer hoorde. Telegrammen uit Akureyri (IJsland) melden nu, dat de „Teddy" op Wal rus-ei land een noodsein had waargenomen en een hulp-afdee- ling over het ijs had gezonden. Deze afdeeling vond don kapitein van de „Dagny" te Germa- niahaven. De ..Dagny" schijnt Teeds den 8sten Augus tus 1920 in het ijs vastgeraakt te zijn. dertig ■mijlen, ten Oosten van de Shannon-eilanden. Een deel der bemanning was tevens op nieuw ingerichte posten aan land gezet en het ove rige deel was op een ijsschots aan land ge dreven. Voordat de hulp 'kwam opdagen, waven drie leden der bemanning reeds gestorven, één was er door een heer gedood. De overigen zijn op ?g naar huis. Het hulp-schip zelf was van 24 Augustus tot 2 September door het ijs ingesloten ge weest. Dure vergeetachtigheid. Mevrouw De Wendel, Vrijdagavond laat van liet Ooststal'ion te Parijs lerugkeercnde per taxi, vergat daaruit haar doosje met byoute- •ieën mede te nemen. In het doosje bevond zich o. a. een paarlensnoer met 80 fijne paar- len, dat 600.000 francs waard was. terwijl de geheele waarde van den inhoud meer dan een millioen bedroeg. Ongelukkigerwijze weet zij ;ich ook niet meer te herinneren, hoe de taxi er uit zag. Botsing tusschen een vliegtuig en... een tram. Een Fransche vlieger, kwam Woensdag, bij een lago vlucht, hoven een weg nabij Levroux met zijn toestel in botsing met den laalsten wagen van een passeerende tram. Het vlieg tuig werd mot groote kracht in de telefoon draden langs den grond weg geworpen en sloeg daarna op den grond neer. De vlicgtjr was op slag dood. Ernstig aulc-cngcluk. De heer Ckarbonnier, chef van het kabinet an het Fransche Ministerie van luchtvaart, is n de nabijheid van Lyon hij een auto-ongeluk gedood. Zijn auto werd aangereden door een a-O, dia nietlo^nslaaudd dezo aanrijding doorreed. Hot signalement van den aanrijden- den auto is in alle richtingen getelefoneerd. Ghadbonnier was op slag dood. Zijn eoht- genooto had een schedelbreuk. De toestand van zijn 18-jarige dochter, alsmede van een door hem aangenomen 7-jarig kind uit de verwoeste streken is zeer ernstig. Nader wordt gemeld, dat ook zijn dochter en hot aangenomen pleegkind zijn overleden. De sneltrein KeulenParijs aan een.groot gevaar ontsnapt De D.-sneltrein Keulen-Parijs, welke des na middags te 5 uur St. Quentin passeert, is Don derdag aan eeni groot gevaar ontsnapt, waar van de gevolgen niet .te overzien zouden ge weest zijn. Nabij de 'halte Mor court op de lijn Brussel Parijs ontspoorde door onbekende oorzaak een goederentrein. Enkele oogenblikken later kwam vain den anderen kant een tweede goe derentrein, die boven op den eereten liep, zoo dat van bei'de zijden de weg was versperd. Do uit Keulen komende trein had op dit oogenblik St. Quentin reeds verlaten moeten hebben en zou op de goederentreinen zijn ge- loopen. Gelukkig had de trein te St. Quentin eenige minuten te lang stilgestaan, zoodat hij onderweg ter juister tijd mog kon gewaar schuwd worden. Het verkeer moest mu over Laon geschieden, zoodat de sneltrein met 3 uren vertraging te Parijs aankwam. Ontploffing op de „Deutschland." Uit Liverpool wordt gemeld, dat op dé ex- Duitsche onderzeeër „Deutschland" welke te Birkenhead ontmanteld wordt, een hevige ont ploffing had' plaats gehad, waarhij drie man gedood werden. Men vreest dat er nog meer slachtoffers zijn. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Waarom het hoofdstuk in de Grondwet betreffende den Godsdienst ongewijzigd blijft Meeningen over de melkvoorziening in den a.s. winter. Het Eerste Wereid-Pluimveecongres is Zaterdag gesloten. Groote brand te Oegstgeest De Melkvoorziening. Het Centraal Bestuur vaar de Provin ciale Bonden van, Melkveehouders in Ne derland 'heeft den minister van landbouw als zijn meening te .kennen gegeven, dat een goede consumptiemelkvoorziening in de naaste toekomst en in den aanstaanden winter het best 'gewaarborgd as, als ge stuurd wordt in de criohting, die de eenig juiste wordt geacht door de meerderheid van de door den minister d.d. 10 Januari j 1. ongestelde commissie voor de melk voorziening. Zou hiervan worden afgeweken en ge volg gegeven worden aan het telegrafisch verzoek, dat de Nederlandsche Melkindus- trieele Vereeniging tot den minister richt te dan zal dit, volgens odr., bij de pro ducenten een zoodanige ontstemming ver wekken, dat de animo tot productie voor al in het winterseizoen voor altijd ver dwijnt. Het ai cm en van maatregelen, welke de Meikind us trieele Vereeniging wens oh t-, zal dan nimmer meer beëindigd kunnen wor den, wijl het tevens een beletsel is voor een normaal ontwikkelen voor den 'handel. Zonder twijfel zal regeerings onthouding na betrekkelijk korten tijd eeneven wichtstoestand doen intreden. De bond van op coöperatieven grond slag werkende zuivelfabrieken in Noord- Holland heeft te Alkmaar vergaderd ter bespreking van eventueel mogelijke melk voorziening in den winter 19211922 door de zuivelfabrieken. Met algemeene instemming werd beslo ten tot samenwerking om een geregelde melkvoorziening in den komenden wiuuer te bevorderen op basis „prijsbepaling zuivelwaarde" onder voorbehoud, dat de onbelemmerde uitvoer van zuivelproduc ten blijft verzekerd. Algemeen was de vergadering van oor deel dat geen wees behoeft .te bestaan voor een tekort aan melk in den komen den winter. In sommige gevallen doen zich enkele plaatselijke moeilijkheden voor over de prijzen, die meer een gevolg zijn van prij zenpolitiek tusschen oon den sf.abri eken en melkinrichtingen, dan,, aan een tekort, aan melk. „Alkm. Crt." Vanwege den Al gemeen en Nederl. Zui- velbond wordt meegedeeld: In verband met enkele berichten in de dagbladen, als zou er reeds nu hier en daar een tokort aan consumptiemelk ont staan, lijkt het ons gewenscht er op to wij zen, dat deze klachten over een melkte- kort niet veroorzaakt worden door een te geringe productie van consumptiemelk, doch dat deze lie-t gevolg zijm'van prijs verhoudingen in de melk- en zuivelindus trie. Zoo is het ons bekend, dat een zuivel bedrijf in de omgeving van Den Haag po gingen aanwendt, een bepaald, kwantum, melk voor de consumptie van de liand te doen, do oh hierin niet kan sl agen, zonder, twijfel doordat de inkoopers van coosump- tiemelk nog voldoende hoeveelheden melk kunnen betrekken tegen lageren prijs dan.' voor deze Industriemelk betaald moet wort den. Het eerste wereld-congres voor Pluimvee gedierte. In het Kurbaus is de slotzitting van het? Congres gehouden, onder voorzitterschap van dr. H. J. Lovink en bijgowoond door, Minister van IJsselstein. De algemeene secretaris de heer van) Gink, las voor de in de sectis-vergaderin- gen aangenomen resoluties betreffende de bestudeering van de wetten, van Mendel; •clen duur der proeven bij legwedstrijden het opvoeren der eierprodnetiehet mer ken van eierende bestrijding van vogel- ziekten de toepassing van het metrieke steriel bij het wegen van eieren het op heffen van de moeilijkheden op douane gebied, enz., die de deelneming aan inter nationale tentoonstellingen belommeren en ten slotte in za,ke de regeling van heti vraagstuk der internationale en nationale pluimvee-standaarden door een volgend congres. Deze resoluties werden aangenomen, evenals een voorstel-Castelli om aan heb door hem in Chili ontdekte staartloos hoen dên naam Gallus Aoaulis (Castello) te geven. Onder luid applaus is nog aangenomen een voorstelom binnen drie jaar een tweede congTes te houden op dezelfde grondslagen als het eerste congres door de Intern. Association of Poultry Industry and Investigators te organiseerem De grondwetsherziening en de kerkgenoot schappen. Gelijk wij in ons vorig nummer berich ten is in het hoofdstuk VI „Y.an den Gods dienst" door de Regcering geen wijziging oorgesteld van artikel 171. In de toelichting schrijft de Regeering, dat dit voortspruit uit tweeërlei over- weging. Vooreerst staat het bestaande ar tikel kapitalisatie van de uitkeeringen aan de kerkgenootschappen niet in den weg. Maar het oogenblik om zoodanige kapitali satie dwingend voor te schrijven, ware bovendien uiterst slecht gekozen, omdat immers de Staat zich dan de bescliiklaag over zeer groote kapitalen zou moeten verschaffen en de geldmarkt ten behoeve van reeds vroeger erkende behoeften 'bovenmatig is en zal worden aangesproken Intusschen moet. de regeering erkennen, dat, als de hand wordt geslagen aan een herziening van het VIc Hoofdstuk, rede lijkerwijze ook art. 171 niet ongewijzigd kan blijven en, waar thans financieela overwegingen daarvan terug moeten hou den. is het geraden het gansche hoofdstuk onaangetast te laten. Allicht zal zich te ©eniger tijd de gelegenheid voordoen om alle wijzigingen welke het hoofdstuk „Van den Godsdienst" moet ondergaan, tegelij kertijd aan .te brengen. Koninklijk bezoek aan Rotterdam. Zaterdag hebbeen de Koningin en de Prins een bezoek aan Rotterdam gebracht. Om 6 minuten over elf arriveerden zo aan het Maasstation. Onder luid gejuich werd de stoet 'gefor meerd en gereden naar het paviljoen van De Maas waar H. M. is ontvangen meb muziek van het korps van de afdeeling Rotterdam van den Alg. Politiebond. Da delijk begaf het gezelschap zich aan booróü van de Stad Rotterdam om ©en itocht op de rivier en door de havens te maken. Eerst werd een bezoek gebracht aan de Maashaven. "Wegens het onstuimige weer •heeft H. LI. gedurende den tocht gedeelte lijk in do kajuit vertoefd. De Prins bleef aan dek. Na de Maashaven is de Waalhaven be zocht. Daarna werd koers gezet naar Schia dam en een bezoek gebracht aan het groo te Dok van Wilton. Even voor halftwee was de Stad Rotter dam weer in de Veerhaven terug, In gestrekten draf .ging 't voorts naar het stadion, waarbij H. M. onderweg nog do hulde van do bewoners van de Albregt Engelmanstraat in ontvangst te nemen had. In het stadion volgden H. M. en Z. K. H. oenigen tijd den vriendschappci ijken wedstrijd tusschen Sparta e-n V. O. C. Omstreeks kwart voor drie werd gere den naar liet stadhuis. Onderweg hadden nog verschillende liuldebetoogingen p-'.aats. Onder andere speelde het muziekkorps van de Blinden, onder leiding van den V. N. Nuns. In het stadhuis werden .prof. Evers ett de architect Kok aan de bezoekers voor- es teld. H. M. werd door clen burgemeester do Prins door prof. Evers rondgeleid. In de groote Burgerzaal, waar ook ver schillende gemeenteraadsleden aanwezig -n, hield de burgemeester een rede, waarop H. M. antwoordde. De burgemeester bood vervolgens een gedenkpenning, geslagen ter gelegenheid an de opening van het nieuwe stadhuis aau H. M. aan. Daarna begaven Koningin en Prins zich' naar het balcort en werden met luid ge juich ontvangen. 3000 zangers rooiden on-> der leiding v,an Verhey het Wilhelmus

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1