©de
de Omgeving.
Land- en tuinbouw.
STiNNESTRIJD.
|lag 27 Augustus (921
Uit de Pers.
is ons het hoogst?
20! uisgezin schrijft:
iteüjk-historisohen voelen zich op
blik sterk.
pnsmelitiiag der vrijzinnige gnoo-
ea Vrijheadflboud zal ham straks
1 stemmen bezorgen v.an kiezers,
e christelijk historische partij de
rullen geven boven het vrijzinuigc
aschap dat de katholieke st-aats-
a!1 samengaan met de 8. D. A. P.
jent, wat het bewind betreft,
mogelijkhedenóf een rechtsch
'een zaken kabinet.
-rechtsoh kabinet zullen christc-
Iect sclien zich tegen ■bijzonder ka-
renschen verzotten,
aken-kabinet zullen do christelijk
•a eon sterke positie innemen,
hrist&lijk-liistorisc-lien bij de «tem-
ïlp dor katholieken niet meer
Vfl bbon en ariob kunnen ontvangen,
minder reden dan vroeger om,
;w*"|ho overwegingen, de katholieken
het dan ook niet.
[©bleken bij do kwestie van liet
ip bij den Paus.
>k gebleken bij wat aan het pro-
t Vi ed rast zit.
ilijkt in onn nodige en zeer grie-
[3om rtsingen van het katholieke gewe-
8 n dan in andere kringen schijnt
ristelijk-historisc.be de betee-kenis
tholieke partij te kunnen verdra-
wel de oorzaak en de aanle-ï-
1 j lo bitterheden te zoeken, waar
ons van die zijde overstelpt,
oor ons de groot e en eerste
hten wij het behoud der recht-
sa üe en van een rechte oh bewind
s' beheersohend belang?
ang voor het land en voor onze
*1- j.\» vraag bevestigend beant-
e zijn geniegd dat te doen
i wo wi.is, door van do chris-
s onhebbelijkheden en grof-
mm mogelijk notitie te nemen.
Kuypr hoeft ons indertijd wel op
ea erger ontlui aid, zonder dat
het rechts clie bondgenoot-
ten offer gebracht.
alijkten het is een oud chapiter
- nooit- vergeten, dat wij, hoe
et getal en door onze eenheid
minderheid zijn, een Roomsche
sl'; d, waortgen het protestantscho
overigen hoe vervaagd on in-
an het protestantisme bij velen is
k geneigd is samen te vloeien,
it en ons onze beteekenis cn onze
■-reten en vergeven door in
armee ons beginsel niet gemoeid
den te zijn en het tegendeel van
ijk h-oeft- dit alles niet als men
behoud van het christelijk be
is niet het hoogste, wij gaan het
ir 'toevallige bon-dgenootaohappen
wis bij de S. -D. A. P. aan.
wij in het belang des lands vooral
rtt: che coalitie in stand houden, dan
ij de wijsheid bezitten van den
roeder en ons niet in heftige po-
beceven, die het aan de verant-
leiders straks moeilijk zullen
politieke eenheid te behouden,
:ISSC &t christelijk kabinet rusten moet.
HILLEGOM
Door Notaris J. A. O vermeer te
nep werd eergisterenavond in café
tg geveild een Woon- en Win-
n de Weoresteinstraat alhier. Het
ingezet op 7400 en met 100
FEUILLETON
1 verhoogd. Met werd afgemijnd op 000 door
don heer C. Kamen te Uitgeest, die hooper
werd voor 8100.
KOOGMADS.
Wilhefminaveraeniging. In de Donder-
dagavond gehouden Be.«»Uiursvergmlering der
Wilhelmitiavereenigiug, ook bijgewoond dooi
den Burgemeester, werd besloten op Maandag
5 September een schoolfeest te houden, terwijl
den volgenden dag de voiksspolen, als riiigiij-
den en sleutellrekken met paard en rijtuig,
fii-tsrydun, tonk nu pielen enz. zullen plaats
hebben. Op Woensdag 31 Augustus zal men
prijs-kolvon en op 5 September heeft de wed
strijd in hel biljarten plaats. Zoo beloven do
komende dagen nog heel wat pleizier in ons
dorpje te brengen.
RIJNSBURG.
V.cilingYerceniging ..Blocracnhist."
Bov-engonoemdo veroeniging vergaderde Don
derdagavond in dc zaal van den heer Verbroe,
alliier.
Do heer-A. den Ileijor. voorzitter der
vereeniging. opende mot oen kort inleidend woord
Vervol geus werden de notulen voorgelezen van
oen vorigo vergadering en roet oen woord van
dank aan den secretaris goedgekeurd.
Namens het bestuur deelde de voorzitter
de loop van zaken medo, betreffende aankoop
grond, aanbesteding voü.inglokaal, aankoop wa
gens, afmijn toestel enz. en doelde de gemaakte
kosten medo iu totaal ongeveer f 24.000. Do
voorz. deelde mede dat z.i. de veroeniging uit
muntend geslaagd was, maar hij zou de loden
in de gelegenheid stollen, indien zij van andere
meening waren hun bezwaren tg bordo te bren
gen.
Nu het gebouw geroed was, dankte do voorz.
de leden en allen die medegewerkt liaduen. en
ach dikwijls bijzonder verdienstelijk hadden ge
maakt voor de verleende medewerking.
Geen der leden had iets op of aan te merken,
aoodat hot bestuur allo eer van ziju werk had.
De heer D. K n i j f f was dan ook de tolk
der leden waar hij het- bestuur dankte voor de
arbeid, ton bate van de veroeniging en van de
gemeente ook, verricht.
De heer G. Vos, penningmeester, namens het
bestuur sprokende, bracht den voorz. hulde v.xw
zijn onverpoosde arbeid en toewijding. Zag spr.
6oms de komst van het gebouw met oen be
zwaard hart tegemoet, de heer den Hoi jo r had
gelooad dat de zaak in zijne handen veilig was,
en daarom dankte hij den voorz. hiervoor en
eprak den wensch uit, dat. hij nog vele jaren aan
de voiling zou raegen meeworken.
Door oen luid applaus toonde de vergadering
haar instemming met deze woorden.
Het bestuur verzocht voorts machtiging tot
het aangaan ran een hypothecaire geldloening
togen C pet-, interest
De machtiging wercl niet algemeen-© stommen
verleend.
De Voorzitter deelde nog mode dat de
lasten voor de veroeniging grobt zijn en drukte
daarom den kweekers op het hart vooral alles
tor veiling te brengen, en zich niet door de go-
ringo kosten hiervan to laten afhouden, wat ten
slotte allen ten goede zou komen. Ieder lid had
zich hiertoe verbonden en wio or zich niet aan
hiald. zou goroyeord worden. Dit was mot 2
loden al geschied.
En mocht- uit hotgoea dezen avond besproken
werd bljjkea dat de lasten voor de vereeniging
groot waren, toch meende hot bestuur aan deze
vergadering een feestelijk karakter t© moeten
geven, waarom den vergaderden wijn word ge
presenteerd.
Bij do rondvraag vroeg de Leer C. v. Sta r-
konburg of do geruchten waarheid bevatten,
dat benige koopors hun 6chuldcn niet hadden
betaald.
De voorzit-tor antwoordde, dat- met hot
verkenen van erodiet deze mogelijkheid altijd
bestaat. Daarom had het bestuur gemoend alleen
te handelen k contant en dit reeds voor oenigo
maanden ingevoeld, aoodat dit in het vervolg
niot meer kan voorkomen.
De hcor Adr. Hoemskork geoft. het be*
stuur in overwoging, indien tot royement wordt
overgegaan, dit ook too te pa6sen indien be
stuursleden hun verplichtingen niet nakomen.
Do yo-orzittor deelt mode, dat hiertoe
zeer zeker zal worden overgegaan, indien blijkt,
dat zij hun verplichting niet nakomen.
De hoer G. den Hoijer stelde daarna nog
een vraag betreffende niet bet-aaldo koopsommen
en wio daarvan do drager moot zijn.
De voorzitter deelde medo, dat waar nu
alles a contant gaat, de vereeniging nimmer
scliado kan lijden.
Hierna 6loot do voorzitter do vergade
ring mof oen woord van dank voor do trouwe
opkomst der leden.
Ten slotte volgdo een verloting van fraaie
prijzen.
WOUBHUGSE.
Eledrificatie. Mei het leggen van de
11oofd&pamiingskabelfeu behoeve van het
Electrisch licht te Ter Aar, is heden een aan
vang gemaaktEr ziju daarvoor 3500 meter
kabel aihier gearriveerd.
De stroom voor Ter Aar zal van af het
,,Oudo Rechthuis" alhier, langs den Heeren-
wog gebracht worden.
STOMPWSJK.
Prijs winner. Op het te Hilversum gehou
den muziekconcours verwierf de heer A. Ouls-,
hoorn, alhier, oen 2den prijs in den' solisten-
wedstrijd 3de afd. Tuba.
HILLEGOM. Donderdag is te Hillegom
een veiling gehouden van het gewas te veld
slaande gladiolue-acn. De belangstelling was
groot; bij zeer vluggen liandel werden flinke
prijzen besteed, 't Gewas dezer gladiolussen
was over het algemeen best. We noteerden o. a.
L'Immaculec 30 bedden 559, Red Canna 31
h. 803, Aurora 6 b. 88, Primulinus Sou
venir 10 regels 2531, Odin 4 b. 317,
Rose Precose 10 r. 23, Sappho 4 b. 88, Lena
Gratz 14 b. 175, Deutschland 13 b. 156,
Germa 8 b. 142, Adelaide de Luxemburg 3
1). 73, Brillanf Surprise 4 b. 108, Maré-
chal Poch 22 b. 870, Corrie 2 b. 63, Ma
jestic 10 b. 295, Majestic (kralen) 1/4 b.
74, Proserpine 6 b. 98, Lord Balfour 4K
b. 48, While Giant 5 b. 110, Flora 4)4 b.
58, Miss Edith Cavoll 6 A b. 117, Ali Vk
b. 14. Princepnic 1/4 b. 13. Mrs. Velt-
huijs 14 b. 359, Pride of Hillegom 20 b.
444, Prof. Ribbius 8 b. 180, La Luna 4 b.
63, Golden "West 434 b. 59 Goliath 5 b.
70. President Wilson 1 b. 14, Liebesfeuer
15 h. 359, Viola 2 b. 68, Catharina 20 b.
530, Hubert us 6 b. 126, Nora 9 b. 118,
Mr. Mark 14 b. 269, Prince of Wales 37 b.
306, Brinstone 50 b. 98, Czar Peter 9 -b.
39, Master Wietec 15 b. 128, Wilbrink 75
b. 472, W. WLgmaa 1)4 6. 14, Princeps
18/4 b. 172, Schwaben 15 b. 104, Loveli-
nors 14/4 b. f 112, War 21 b. 176, Pink
Perfection 56)4 b. 677, Primulinus Kenau
Hasselaar 1014 b. 99, Primulinus Gemengd
33 b. 202, Red Canna 1 j. 27 b. 440, Pri
mulinus Maidenblush 11 b. 173, Prim.
Oranje Br ill ant 8 h 166, Prim. Hermione
5 ,b. 100, Prim Hermione (kralen) 4 b.
76, Prim. Yellow Queen 17 b. 229, Prim.
Koen 7)4 b. 65, Prim. Piet Hein 5 b. 70,
Envpresse of India 11 b. 72. War 5 b. 107
Prince of Wales 85 b. 528, Panama 05 b
579, Red Canna 33 b. kralen f 848, Gatha-
rina 7)4 b. kralen 261. Panama 15 bedden
126.
RECHTZAKEN.
Rothschild.
St. Oedcnrode, een plaatsje in do Brahant-
scho Meijerij, herbergt een Rothschild, gelijk
Donderdag voor de Bossche Rechtbank bleek.
Hoe die Rothschild ontdekt werd? De zaak
zit zoo. Boer Gornelis had ©en ikalf ©n dat
beestje was .vetter dan dat van zijn buurman
Van Lieshout. Beide hoertjes kregen daar ru
zie over. Van Lieshout schold1 zijn buurman
v„or „Rothschild" uit. Nu weten de boertjes
in St. Oedenrodo wel niet, wat feitelijk imet
HothschiJd bedoeld wordt, maar ze houden het
voor een ontzettende beleediging.
Vrouw Van Lieshout had bovendien de woo-
de van Cornelis nog tot het kookpunt doen
stijgen, door hem bij den titel van Rothschild
Ltig dien van leugenaar te gev-en.
..Bolbsthild" werd driftig en geholpen door
z'n trouwe ga, bewerkte hij de huren met riek
cn gaffel
Voor dc-ze slaande argumenten eischte liet
Orenbaar Ministerie tegen „Rothschild" en
zijn vrouw ieder vijf en twintig gulden boete.
Ile'. gemeste kalf zal dus geslacht moeten
worden als zoenoffer aan vrouwe Ju&lifia.
„Hbld."
SPORT.
KORFBAL.
Sericwcdstrjjdcn Deetcs.
De seriewedstrijden van Deetos zullen
jaar, in verband mot do Iferwoschildwe3«r!rfj- f jeten ronfte marmoroa tafel eff £en anataf
don van 4 September pas op 11 September 1 beHoede stoelen vormen bet meubilair. Do
1 J"~ oiitvangsakra van menig partdculier hui»
ia intusschen mot heel wat meer overdaad*
worden gehouden.
Ingeschreven bobben Deefos, D. E. V„ O. S.
G. R., H. S. V., R-czeubnrg, Volox, Vilosse (H.)
on D. II. B. S. G.
In do 2de af doding, om den Deoloa-krans,
dingen meo Deetos II, O. S. C. R II, H. S. V.
II. Rozenburg II, V. cn L. I, T. Q. V. I on do
Spartaan I.
Houdster van den Z. I. N. G.-korf is O. S.
C R.
DE PARTICULIERE VERTREKKEN
VAN DEN PAUS.
Waar Z. H. 1 e e f t- oa w c r Jc
De bijzondere e-omrespojident Aan. de
„Heb." teSomo wond dezer claxon, bij hoog©
ui Lzondonkig, in staat gestedd een bezoek
•te brengen aan do .particuliere vorbrokken
van Z. H. den Paus.
Van diat bezoek geeft hij ,de volgende
interessante beachrijving.
Wie, zelfs 's avonds heel laat nog, bet
•St. Pietersplein oversteekt en opziet naar
het massale Vaticaa-nsohe paleis, ral meest-
op de derde verdieping van den Oos-
tclijken vleug-el, het tweede venstor van
den rechterhoek nog verlicht zien. Een be
wijs, d.at de Vader der Ohraotenheid, na de
zware inspanning en zorgen van don dag,
inog aan zijn schrijftafel gezeten is, om
hem voorgelegde documenten tdooT te le
zen en van aanmerkingen te voorzien, of
ongestoord aan heb ontwerp van een ency
cliek te werken.
De particuliere vertrekken van den Paus
zijn slechts voor zeor weinig personen toe
gankelijk zijn -naaste v©rw.anton, of soms
een gezant, of -een andere zeer hoogge
plaatste -autoriteit. Door bijzondere omsban-
dighcdien mocht- ik echter het voorrecht
'genieten een bezoek aan die vertrokken te
broirgen, waarvan de beschrijving menig
lezer ongetwijfeld zal interesseereai.
Op den Dama-sushof bestegen- wij de
prachtige trap van geel marmer, de „scala
n-obile". Wij kwamen lanjgs de- -appartemen
ten van den kardinaal-staatssecretaris en
langs de vorstelijke receptiezalen, w-aar de
Zwitsers-che gaode dag en nacht wacht
houdt Links op het- -bovenste portaal be
vindt zich een altijd gesloten dour, die
maar dc derde loggia leidt, daar tegenover
is de toegang bot de particuliere vertrek
ken van den Pans.
Een marmeren plaat lx»ven do massieve
eiken deur, waarin het wapen van Paus IX
gesneden is, wijst er op, dat de vertrek
ken door Benedict-us XIII (172430) en
door Pius VI (177599) gerestaureerd wer
den. Tijdens het pontificaat van Leo XÏII
werden de vertrekken 'A-oor karidma-al-
staatssecretairis Rampolla. gebruikt. Pius X
aa-n lioht en lucht- gewoon, kon (niet won
nen in de benauwde, deels Meine vertrek
ken, w-aor van zijn voorganger gebruik
gemaakt ha-d en had d» vertrekken op de
derde verdieping voor zich laten inrichten.
Benedietius XV liet z© naar zijn smaak
veranderen.
Eerst traden wij een ruime voorkamer
binnen, welke, evenals alle andere vertrek
ken, 6 a 7 meter hoog is. Twee groot9
vensters, op de loggia uitziende, laren bet
(Licht binnenvallen. Er ligt een parketvloer,
in tegenstelling met -alle andere vertrek
ken van het Vaticaan, die een steanen vloer
hebben. In oen prachtige znet paarknoer -in
gelegde kast, een geschenk van de Basilia-
tnen aan Pius X, hangen miostans twaalf
w-itte tog-a's voor 'e Pausen gebruik. Dc
ttochtermuur van de kamer wordt ingeno
men door een boekenkast-, tusschen de ven
stens staat een console met een kruisbeeld.
Eenvoudige schilderijen sieren de overige
wanden. In een der hoekon staat een le
vensgroot- uitgevoerde marmeren buste van
kardinaal Rampolla.
Wij kwamen daarop in -een igroote recep
tiezaal, waarin vroeger de staatssecretaris
van Leo XIII ide algemeene vergaderingen
v-am de Congregatie voor buitengewoon ker
kelijke aangelegenheden deed houden e-n
preside eren.
Deze izaa! ligt precies boven de biblio
theek v-am den heiligen Vader, w.aar deze
Zijn dagelijksolie aaid-iën-tias pleegt, te ver-
leenen. Aan den rechtschen langen muur
hangt een groot schilderij, den- dom van
Keu-len voorstellende, blijkens een inscrip
tie in goud, een geschenk van de stad Keu
len aan Leo XIIL Aam den anderen lan
gen muur hangt- tue-schcn versc-liillende
voorstellingen van heiligen van minder ar
tistieke waande eon schilderij van het Laat
ste Avondmaal van een prachtig colon et
en een treffende wijding.
ingericht. Een ingelijste foto trekt, -nog bij
zon-der de aandachteen jxirbret van Be-
mediotua XV, omgoveai door al de kardin-a-
len die het conclaaf A'am 1914 bijwoonden.
De ven-stens van deze zaal en van al do
volgende vertrekken geven uk-zacht op iiefc
St. Pi eter plein. Vaa buiten zijn jalouaiean'
aangebracht en van binnen blindeoi. die
overdag gesloten blijven met Ue-r. oog op de
groote hitte. Op die manier all eon is de at
mosfeer ia de Pauselijke vertrekken drage
lijk t-e houden. Licht krijgen de vertrekken
lij hot in l>escheidon mate, van den oc Ji-
dor, waarop al do ineenloopende kam ere
uitkomen. De overal aangebrachte luchters
en st.aaude lampion krijgen stroom uit- do
eigen Va-tioaansche centrale.
Voornamer gestoffeerd is de au volgende
tweede ontvangsalon, wellce slechts door
een dunne,_ later aangebrachte deur vaa
de overige is gescheiden.
Kostbare 'gobelins bekloeden de maren
hier kunst en muziek voorstellende Iduder-
figurein lx>ven Cliristcphorus Oolumbus,
die peinzend den wereldbol beschouwt en
ju de lioeken de \"ier Evangelisten. Op mo-
zaikeii tafels liggen waarde^'olle geïllus
treerde werken, terwijl op velschillende éta
gères allerlei kleinere waardevolle voor
werpen pronken.
In deze ealon verblijven gewoonlijk d©
gasten van den Paus, .die de H. Mis in zijn
particulieren kapel komen bijwonen.
Met heilige schuchterheid betreden wij nu
het werkkabinet van den H. Vader, waarin
een zacht Srayma-hapijt het geruisch der
voetstappen dempt.
Ter rechterzijde aan liet venster staat een
keurig groot bure-au, waarop alles angst
vallig 'geordend is. Zeldzaam Chineesch
meubilair van 4-jour-werk en donker van
kleur, maar in gewicht zwaar als ijzer vult
de linkerwandzijde van het vertrek. Hier
zien wij ook een portret van den «onlangs
overleden broeder des Pausen, Joha-n An
tonio Delia Chiesa in Italiaansóheu admi
raals uniform, verder een olioverfscliilderij,
-dat de kortgeleden heilig verklaarde Ga-
briele idell" AddoLorata voorstelt.
Op den achtergrond van ide kamer be
vindt zich een bdbliotheeek, welke naast
godsdienstige dissertaties meerendeels igroo
tere werken van encyclopaedistischen aard
bevat.
Hoe vele kwesties zijn ia dit werkka-bineb
■reeds gewikt- en .gewogen -hoevele besluiten
•.an vèrartrekkeaiide beteekeni3 zijn hier ge
nomen, zoo denken wij.
Wij beschouwen dan nog dc aardige ver
zameling groote, glanzende vlinders uit de
ibropeailandenin glazen kasten, en begeven
ons dan naar de bescheiden eetzaal, waar
de H. Vader aan een flinke ronde tafel al
tijd alleen zijn maalt-ij-den gebruikt.
In de nabijheid van 'de -gangdeur staat
een bewerkt buffet, terwijl groote pho-to-
grafieën der ouders van den Paus, een
crayonteekening, 's Pausen broeder voor
ste Hond, een olie verf portret van don eersten
staatssecretaris van den Paus. kardinaal
Ferrata, de wanden versieren.
In dc dan komende slaapkamer bevindt
zich langs de smalle zijd© tegenover het
venster, een met rood-zijdon kleed omhan
gen éénvoudige legerstede waarboven zich
een beeld van de II. Maagd Maria bevindt.
Eon, consoje met een ebbenhouten kruis
beeld cn ee-nigb stoelen voltooien het ameu
blement.
Bij het venster staat nog een schrijfbu
reau cn rechts In den hoek -een brand
kast van manshoogte. Op een marmeren
8ohoorstccnmantel bevinden zich allerlei
geschenken van zijn familie zo© o.m. pen
staande Hok met- bijbehciOTende beelden
Nog hangen landschappen van weinig waar
de aan den muur.
Daarmede ds het- bezoek aan de particu
liere vertrekken .geëindigd.
De daaraan belendende kamer, hot- ver
trek waar Pius X 'heiliger gedachten ia
stierf, is als Pauselijke .kapel van Benedic
tus XV ingericht In het met rood-damast
behangen heiligdom zijn zetels aange
bracht voor ongeveer 2p personen. Op he-t
tegen hot venster .gekeend vea-guld houten,
«altaar prijkt een boeld der Moedormaagd
als kind. Het Allerheiligst© wordt in deze
kapel niet bewaard.
In de venster-nis staat een bronzen:
beeld der H. Agnes, een geschenk van het
Ooilegio Capróoi-ca waar de toenmaals 21-
jarige Delia Chi&sa den Sisten November
1875 zijn intree deed, om er zich «tot 13 Ju-
aawqaoBB
rik zelf biedt zijne vriendschap
de staatsman .bemoedigd voort.
gftiuki het Uwe Majesteit hem
Cn tot een strijd tegen de vijan-
vaderlands. In ieder geval wint
lijd en kan herwaarts komen tot
k? van Woeroen."
erbond met Frederik van Prui
lde Maria Theresia tot in het
Her laret' ziel bewogen. „En dit ver
den wij ltoopen met den afstand
ië? Dit. is uw raad, Bartenlstein?"
W Majesteit mogo bedenken,
ië in alle gevallen, toch verloren
.r-ijlli moogt bcdcnloen minister, dat
'P van zulk een vriend versmaad.
za' don roovcr nimmer zijn roof
Gij kent Frederik's listigheid eni
Ik "j- Hij heeft aan het Fransch©
samenzwering op touw gezet en
«a tijd, aarin hij de innigst©
,aP met mij huichelde. Hij heeft
lcocn Rusland aangehitst, opdat
;;iIü )«wlheid ons geen hulp aanbren-
"ij heeft, den Franschen gezant
y plan tot vernietiging van Oos-
I Ir "ootgelegd, ©n wij zouden met
'J1 een bondgenootschap aangaan,?
°Q Z€ker, dat hij niet op hotzclfde
ons nieuwe lagen legt, terwijl
Vricndcnhand atmbiedt? Neen,
meer over deze zaak!"
stein
zweeghij was radeloos.
^fierst .van Beierea heeft
minste openhartig en eerlijk gehandeld,"
veiwolgdo zij. „en van zijne vijandelijke
gezindheid geen geheim gemaakt. Maar
deze Frederik, o deze Frcderilt, die zelfs
het gebed in de. 'kerken van Silezië voor
mijn herstel verbood, toen ik ziek lag!"
Zij maakte met de hand ecne afwijzende
beweging en awceg.
„Uwe Majesteit", zeide de minister, ver
werpt den ectfigen uitweg; ik ken goen
tweeden."
„Denk cr over na, Bartenstein. Mocht
het in de raadsbesluiten Gods zijn vast
gesteld dat Oostenrijk ten onderga, dat het
dan tenminste eervol geschiede."
Zij liot denl minister gaan en begaf zich
in eene aangrenzende kamer. De stralen
der avondzon scholen door de lioogo ven
sters en nauwelijks zichtbare stofdeeltjes
zweefden in dio stralen door elkander. De
koningin bevond zich in haar slaapver
trek, dat aan haar kabinet grerjsde. Een
zilveren wieg stond aan de zijde baars
beds, dat door een rood zijden baldakijn
werd overdekt. In de wieg la-g een kind
van eenige maanden, de la,tere keizer Jo
seph II. Het sliep. De zilveren rustplaats
schitterde in den zonneschijn cn de gou
den stofjes dansten om de slapende on
schuld.
Maria Theresia stond voor de wieg en
zag met moederlijke liefde op het kind.
Het bewustzijn van het gevaar, dat haar
dreigde, de zorgen en gevoelens der moe
der vermengden zich mot clkandor. Do
geest der Duitsclie vrouw behaalde voor
eén oogenblik de zegepraal op den geest
der koningin. Maria Theresia weende. Ha
re tranen glinsterden in de zonnestralen
als glanzende paarieR. Zoo stond zij lan
gen tijd in diep nadenken verzonken. Ein
delijk vouwde zij de handen op de borst
en zag smeekend tot het kruisbeeld op,
dat aan den muur hing.
„O, liefste Jezus", bad zij. „Gij, steun en
beschermer aller bedroefden, strek Uwe
almachtige hand beschermend uit over
mijn kind over mijn volk en over mij".
!Zij had niet bemerkt, dat. eene deur ge
opend werd en een) man binnengetreden
was. Do jonge man -had de weenende, bid-
rlende vorstin gezien en was onbeweeglijk
blijven staan. Thans naderde hij haar.
„Ah, Stcplianus!" riep zij, hem zierfde.
„Ik had u zoo spoedig niet uit Tyrol terug
verwacht," zeide zij, „kon de jacht u niet
langer vermaken?"
„Mijn hart trok mij herwaart, Maria.
Maar ik zie, gij hebt geweend. Wat is er
gebeurd?"
Zij verhaalde hem, dat de Franschen in
Duitschland gevallen waren en deelde hem
den korten inhoud mee van do verdragen,
waarna zij met eenige scherpe trekken
oen loonecl schelste van den jammerlij
ken toestand van Oostenrijk. Haar echtge
noot, de hertog van Lotharingen hoorde
dit alles zwijgend en nret diepe aandoe
ning aan. Ofschoon een naneef van den
beroemden held van Weenciu on Ofen, be
zat Frans Stephanus niet dc talenten die
in een veldheer gevorderd worden, zoo
veel te meer neiging echter tot allerlei
vermaken, vooral tot bet spel. Maria The
resia leende deze onbekwaamheid haars
echlgenoots, beminde hem hartelijk,
maar gaf hem nimmer ecnigen invloed op
de regeering.
Opdat zij geheel op eigene kracht zou
loeren vertrouwen, mist© Maria Theresia
ec hl-
zelfs den beschermenden arm des
gcnools.
„God sta ons bij, dut is een treurige .ge
schiedenis?" zeido 'hij. „Maar troost u,
Maria. Ik zal den degen mijns grootvaders
aangespen en voonuten strijde trekken".
„Lk betreur liet. dat ik u niet een com
mando over honderdduizend maai geven
kan," antwoordde zij lachend. „Gij weet,
Stephanus, dat kruit en kanonnen thans
over dc zegepraal in den) veldslag beslissen
Pensoonlijko dapperheid heeft veel van
'hare waarde verloren. Men overwint thans
enkel door sterke legers, en deze ontbre
ken ons."
De levenslustige hertogdacht ernstiger
over Oostenrijks treurigen toestand, dan
Maria verwacht had. Hij schudde bezorgd
het hoofd en de kommer straalde uit zijne
oogen. Maria wist dat hij niet in staat was
eenjigc hulp aan te brengen en daarom be
ijverde zij zich de donkere wolken van zijn
voorhoofd te verdrijven.
r.Nu, Stephanus," zeide, zij opgeruimd,
„hoeveel gemsbokken hebt gij geschoten?"
Zij had de juiste snaar aangeroerd.
„Vier prac'hlige dieren", en de hertog
begon op de. wijze der hartstochtelijke ja
gers alle bijzonderheden der vrij gevaar
volle jacht af te schilderen.
De koningin had haar dool bereikt. Ste
phanus vergat bij de herinnering aan de
genoegens der jacht, de Franschen, de
Pruisen, en alle vijanden van Oosierurijlc.
Dezelfde eenvoudige, dichtgesloten koels
met. dc gordijnen voor de raampjes, welke
vroeger Boskay en zijne redster opgenomen
had, rolde door do stralen der hoofdstad.
De graaf zat tegeriover de koningin, die
Agnes von Kuburg aan hare zijde had.
Boskay sprak van hetgeen hij te Mollwitz,
Dresden on Munchcn gehoord on gezien
had. Zonder eenige persoonlijke bemorking
bepaalde hij zich tot 'het verhaal der fei
ten. De vorstin volgdo aandachtig zijnver-
haal. Soms deed zij eerie vraag, maar ont
hield zich overigens van elke opmerking
en bevzaarde volkomen hare kalmte, wat
den magant niot weinig verwonderde. Hij
begreep niet hoe Maiia Theresia het legen
haar gespannen weefsel van verraad voor
zich kon zien ontwikkelen, zonder daar
over in gramschap tegen hare vijanden
los le breken.
De wagerf stond stil aan den voet van
don heuvel. Zij verlieten den wagen en
begonnen langzaam het pad te bestijgen.
Boskay verwachtte dat de koningin het
politiek© gesprek zou voortzetten en
tevefils hare meedingen en plannen zou
laten doorschemeren, waardoor hij ta
weten zou komen, hoe zij het gevaar dacht
te bezweren. 'Boskay verwachtte dit te
moer, daar hij er op voorbereid was haar
goeden raad to geven. Doch hij bedroog
zich, in den wagen had rned de politiek
achtergelaten.
„Ik moet u in het kort bekend maken
met do geschiedenis van de heilige plaats,
die wij bezoeken." zeide zij. „Graaf Bert-
hbld moet een woest, willekeurig en los
bandig mensch geweest; zijn. H'iji leefde
in de twaalfdo eeuw en was een wapen
makker van Barbarossa in den strijd logen
Alexander III of liever in den strijd legen
het Pausdom. Want ik meien, dat Barba
rossa in dien strijd eveneens de Hoiien-
stauf.scbo politiek vertegenwoordigde, als
Alexander voor do rcchlen en vrijh-xien
der kerk streed,
