Tweede Stad,
Vrijdag 19 Augustus 1821.
Uit de Pers.
NIETS VERLEERD.
Het Oeantrum schrijft:
Jn een sociaa-l-d-emocratisch. weekblaadje
[fc'ordt een beschrijving tiiib een ander blad
ovfageoiomen van de boot, wa-annede H. M.
jde Koningin en de Prinses een driowceksch
reisje maken naar hot Noorden.
Maaa- de beschrijving wordt vergezeld
(van een inleiding on naschrift, om toch
yooral goed te doen uitkomen, waarvoor
fle publicatie van dit stuk in ihet socialis
tische orgaan dient.
De daMoozen en de slecht gehuisvest en
moeien er eens tor doge door worden ge
bikkeld.
De geheele opsomming van de inrichting
jffer boot heeft de schrijver, naar 'hij ten
slotte ironisch ,vorMaart, gegeven', „om aan
andere bootbewoners te doen weten, hoe
zij hun schuiten bewoonbaar kunnen ma
ten."
En quasie-m.eewarig besluit hij:
Arme drommels, gij die geen thuis
meer 'kunt vinden op den vaderland-
schen grond, en daarom verblijft in
oude, rotte, lekke schuiten, troost u al
len, zelfs de koningin en de prinses
i wonen ee>n drietal weken op een boot....
i alleen met een beetje verschil in de
f aanMeedin-g.
Ziedaar een ©taaltje van de wijze, waar
op van de zijde der S. D. A. P. nog altijd
propaganda wordt .gemaakt voor haar
*tandje en afgegeven op de Kroon.
Wie meent, dat de partij deze soort van
^polemiek" eindelijk te boven was, komt
telkens weer 'bedrogen, uit.
Vermoededijk zou zulk een misselijk ge-
flobriif geen opname meer vinden in bet-
„Volk', maar de plaatselijke pers is er
nog goed voor!
En dit stukje vloeide niet vut de pen van
iden eerste den beste, maar is het pro
duct van een voorman in de .partij een
wethouder, of gewezen wethouder, en lid
.van de Tweede Kamer
Wij geven den man in overweging een
volgende maal eens aan zijn publiek te ver
tellen, hoe in Duitsckland, waar. óók eeni-
ge woningnood heerscht, en waar ook lek-,
iko woonschuiten gevonden worden, de tob
officieel© ambten en waardigheden opge
klommen sociaal-demoeraten gehuisvest
rijn.
De president, zijn partijgenoot Ebert,
;woont er in een paleis en geniet een inko
men, waarvan een geheele reeks gezinnen
zou kunnen leven.
Wij voor ons maken d: op geen aan
merking.
Verschil van maatschappelijke positie
aal er altoos wezen en niemand zal een
Staatshoofd in een stulp willen herbergen,
«f hem een zeker comfort misgunnen.
Maar wij maken ons toch sterk, dat de
medewerker van het sociaal-democratische
weekblaadje boven bedoeld, zich wel drie
maal bedenken zal, alvorens hij van de
door Ebert en hndere sociaal-democrati
sche kopstukken bewoonde paleizen, ge
bruikte automobielen, genoten inkomsten
enz. tegenover zijn lezers reppen durft.
Hij zal het niet wagen!
EEN LIBERAAL BEGINSEL?
Het Huisgezin schrijft
Nog maar weinige dagen geleden heeft
He N. R. Ct. ons verzekerd, dat vrijheid
van processiën een vrijzinnig beginsel is.
Niet van vandaag of gisteren.
Sedert Thorbecke heeft de liberale par
tij steeds dat beginsel voorgestaan.
En zóó warm is het blad voor ophef
fing van het processie-verbod, dat het,
imocht de regeering de wijziging van arti
kel 170 terugnemen, haar in den vorm van
een amendement, van liberale zijde in te
dienen, hersteld wil zien.
Wij hebben reeds eerder onze' bevreem
ding er over uitgesproken, dat, indien de
liberalen zoodanig van ijver blaken voor de-
vrijheid van processiën, zij tot heden van
Hien ijver zoo weinig blijk hebben gege
ven.
Tn cuuuluttfog LTefBlJ mogen wïj wijzen
op het verslag der Staatscommissie, inge
steld bij Koninklijk besluit, van 23 Octo
ber 1905, die de vraag had tc onderzoeken,
welke andere wijzigingen dan die welke op
het kiesrecht betrekking luidden nog in do
Grondwet moesten worden gebracht.
Doze Staatscommissie bestond uit twee
leden van rechts on vijf van links, allen
vrijzinnigen.
Het verslag dezer Staatscommissie nu,
met een stevige liberale meerderheid, be
vat geen voorstol tot wijziging van arti
kel 170.
Alen had dit toch mogen verwachten, in
dien de voorstelling dor N. R. Ct. juist wa
re, dat opheffing van het processie ver
bod van oudsher een Dbcraal beginsel was
Sle-chts een de- iiboiale leden, professor
De Louter, wijdt in een afzonderlijke nota
een beschouwing aan artikel 170 en stelt
voor, dit artikel te lezen: „Alle openbare
godsdienstoefening wordt toegelaten, be
houdens de noodige maatregelen tot ver
zekering der openbare orde en rust."
Eén voorstander maar van het liberale
beginsel op de vijf.
Professor De Louter deelt in zijn nota
nog mee, dat de meerderheid der oommis
sie gemeend heeft, „met het oog op de
moeilijkheid van het onderwerp en op do
langdurige en vruchteLooze beraadslaging
daaromtrent in 1887 gehouden, zich van
het doen van voorstellen, zelfs van een
opzettelijke overweging daarvan, te moe
ten onthouden."
Dit is -andere taal dan de N. R. Ct meent
te mogen voeren, die met een effen gezicht
de opheffing van hot processie-verbod
een liberaal beginsel noemt van Tkor-
becke's tijd af.
De N. R. Ct. zal met andere gegevens
moeten komen, wil zij haar stelling aanne
melijk doen schijnen en doen aanvaarden.
Is er meer noodig dan het oordeel dor
Staatscommissie van 1905, om in het licht
te stellen dat de houding en de bewerin
gen der N. R. Ct. enkel zijn ingegeven
door den wensch, een stok tussohen de
rechtsche coalitie te werpen?
Land- en Tuinbouw.
DROOGTE EN GRONDBELASTING.
Van verschillende zijden wordt uit land-
bouwkringen de vraag gedaan of het waar
is, dat tengevolge van de heersdhende
droogte de grondbelasting zal worden ver
laagd.
Men heeft hier en daar hooren verluiden
dat de buitengewone droogte aanleiding
zou kunnen zijn dat de aanslag verlaagd
werd en zou daarvan nu willen profiteeren
Blijkbaar wordt hier gedoeld, op art. 53
der wet op de Grondbelasting waarin be
paald is:
„Ontheffing of vermindering der belas
ting in evenredigheid tot het geleden ver
lies wordt toegestaan voor eigendommen
waarvan onvoorziene rampen d# opbrengst
of het. genot met meer dan 20 ten honderd
hebben doen verloren gaan."
Twee voorwaarden worden er dus ge
steld:
Ie. dat de schade veroorzaakt is door
eene onvoorziene ramp on
2e. dat er tengevolge dezer ramp moor
dan 20 procent van de opbrengst
verloren is gegaan.
Nu zal, naar wij meenen, het onder 2 ge
noemde in deze omgeving wel ntot zoo heel
veel voorkomen.
Er zullen echter wel enkele streken
zijn waa-r deze regel niet geldt en dan komt
dus de vraag aaon de orde of de droogte
als een onvoorziene ramp m den
zin dor wet kan worden beschouwd.
De wet zelf geeft omtrent deze
vraag geen licht en verschillende miniete-
riecle missives en instructies al evenmin.
Er is wel sprake 'van hagelslag, over-
strooming, verzanding enz., maar van
droogte wordt niet gerept.
In een officieele instructie hieromtrent
wordt integendeel gezegd, dat door onvoor
ziene rampen niet worden verstaan, die,
waaraan de gewassen tengevolge van de
ligging der landerijen do afwisseling van
het weder of der temperatuur in
het land gewoonlijk zijn blootgesteld.
Toch is o.a. Mr. van Haastert, aan wiens
artikel in de „Msbd." wij een en ander ont-
ieonèn, van meening, dat ook de droog
te, die evenzeer als hagelslag een
natuurverschijnsel -is waartegen men
•A(9i niet ver wieren tt&w en even
„onvoorzien" ale rampspoedig kanzi^n,
als een „onvoorziene ramp" in den
zin dor wot. moet worden gequalifieeend
zoodat er du6 reden zou zijn om aan de
door de droogte schade lijdende landbou
wers, vermindering van belasting toe te
staan.
De beslissing 'hieromtrent berust bij Ged.
Staten van do provincie, waarin de aanslag
op het kohier iö gebracht
Moübten er Landbouwers zijn die kunnen
aantoonen, dat d© oogst door de droogte
zeer belangrijk heeft geledon, dan zullen zij
goed doen een verzoekschrift, vergezeld
van het aanslagbiljet, in duplo, ten
tijde dat het verlies van opbrengst, of van
genot lean worden opgenomen en begroot,
bij Ged. Staten in te
RECHTZAKEN.
KANTONGERECHT TE LEIDEN.
De Kanton rechter te Leiden heeft veroor
deeld wegens ioopen op verboden grond:
J. K. Ie Haarlem; A. v. d. B. Jz., te Noord-
wijkerhout; W. H.; J. v. N. ieder tot f8.of
3 d.; wegens etr.ooperij N. H. te Noordwijlker-
bout f3.of 3 d.; wegens .schoolverzuim: G.
v. -d. M. to Rijnslrurg; H. F. ieder tot fS.of
3 d.; wegens overtr. der visscherijwot: H. B.
B. F. de W.; S. D. ieder tot f3.of 3 ds.;
wegens overtr. der drankwet:
H. J. de H. f 2.of 1 d.: wegens overtr. der
boter wot: S. H. f5.of 2 d.; wegens overtr.
dor Inv.-wct: M. v. d. H. f5.of 5 d.; wegens
overtr. der Militiewet: P. v. D. "Noordwijk Zee
fS.of 3 <L; wegens overtr. der arbeidswet:
T. P. J. M. K. f 2.— of 2 d. h.; J. G. v.- S. 2
tn. f3 of 2 m. 3 <L; C. T. 3 in. f 1.— of 3 m
ld.; S. K. f3.— of 3 d; W. P. do V. Noord-
wijk 7 m. f 0.50 of 7 m. 1 d.; wegens overtr. der
trekhonden wet: P. V. te Haaerswoude 2 m.
f3.of 2 na. 3 d.; J. F. Hazerswoudc f2.of
2 d.; H. V. f5.— of 5 d.; L. R. f2.— of 2 d.;
wegens overtr. der wapenwei: L. N. f 3.of
3 d.; wegens overtr. der spoorwegwet: C. J. G.
te Oegstgeest 12.of 2 d.; wegens overtr. der
motor- en: rij.vielwet: J. D. v. d. H., eclitgenoote
P. W d. H., Dén Haag, f 5— of d.; G. S. v. H.
•te Oeg-stgeest f2.of 2 d.; Z. W. D. Rotter
dam f5.of 5 d.; wegens Tijdon zonder licht
imet een -rijwiel: F. G. O.; J. J. v. H.; B. M.;
G. v. d. B.; A. v. d. B.: W. v. H.; N. S.; H. D,;
J. do K.; M. J. G.; W. Z. Zoeterwoude; H. O.
Z eterwoude; L. J. D.. N-oordwijk; P. van S.,
losse; P. O. Ie Ldssc; J. de K. to Rijnsburg; J.
F. A. Rotterdam; W. P.; J. v. W. beiden te
SassertheiniT. P. de J.; L. K. beiden Den
Haag; W. H. to Wijkeroog; W. V. te Ocget-
gvest ieder f3.of 3 d.; J. D. f2.of 2 d.;
W. G. F. te Amsterdam f5.of 5 d.; wegens
rijden met een rijwiel zonder bol: H. K.: H. M.
W. ieder tot f2.of 2d.; wegens rijden met
een voertuig zonder licht: J. van M. te Katwijk
Zee f 3.of 3 d.; wegens overtr. van bet prov.
reglement op de watoren van Zuid-Holland: H.
van de L. te Vlaardingen; C. B. te Voorburg;
H. H. V. ieder tot f3.-of 3 d.; wegens overtr.
der poL verord. der gemeente Leiden: C. S.; I.
S.; H. B. J. L. v. d. V.; H. L.; W. M.; W. v.
K.; B. T. H. van H.; F. van L. ieder tot f 1.—
of 1 d.; G. V.; C. v. A.; A. v. d. R.; H. J. J. S.;
F. v. S.; A. v. Z.: L. A. B.; "W. W.; eebtgenoote
B. ieder tot f0.50 of 1 d.: C. v. d. V.: P. A. v.
G. f 2.— of 2 d.: G. P. V. f2.— of 1 d.; wegens
overtr. der pol. icrord. der gemeente Sassen-
hekn H. 0. f 3.of 3 d.; wegens opgeven van
een valsohert naam: W. V., OegsLgeest: W. C. F.
te Amsterdam; F. van L. -ieder üot f 10.of
10
vrijgesproken werd: W. F. do W. beklaagd
van overtreding der drankwet; J. 'G beklaagd,
van -rijden met een rijwiel zonder licht; H. D.
te Oud-Ado beklaagd van overtr. der keur van
Rijnland.
Waar geen woonplaats is vermeld, zijn die
veroordeelden te Leiden woonachtig.
Wegbrengen van sohepen.
Door de Roktordamsche Arrondissement
rechtbank zijn veroordeeld A. don H., 41
jaar sleepbootkapitein .te Zevenbergen, we
gens het door beloften opzettelijk uitlok
ken, -dat een vaartuig, dat verzekerd is, tot
zinken gebracht wordt om zich of anderen
daardoor te be voordeden, tot 2 jaar ge
vangenisstraf.
W .L. M. 38 jaar, sleepboot eigena ar to
Rotterdam voor dezelfde reden als boven
en zich ten koste van den verzekeraar we-,
derrechtdijk te bovoordeden, tot 3 jaar
gevangenisstraf.
W. F. H., 29 jaar, reed er te Hiiügers-
wegenis oplichting, ge
pleegd, tob 3 jaar gevangedasstiraf.
J. H., 37 jaar, schipper, zonder bekende
woonpiaato, wegen© het opzettelijk laten
zinken van oen vaartuig, dat verzekerd
was, tot één jaar en zes maanden gevan
genisstraf.
D .van R., 47 jaar, machinist te Rotter
dam, wegens hetzelfde misdrijf, 1 jaar cn
6 maandenen A. K., 29 jaar, sleepboot
kapitein te Rotterdam, wegens medeplich
tigheid aan bovengenoemde .misdrijven tot
1 jaar, met aftrek vaar de voorloopige
hechtenis, van 11 April af.
SPORT.
VOETBAL
Een voorstel tot splitsing der Westelijke
1ste Klasse.
Naar de „TeL" verneemt, zal er binnen
enkele dagen een bijeenkomst gehouden
worden van vertegenwoordigers van de
Westelijke eerste klasse, overgangaeompe-
titie cn West. 2e en 3e klasse vereenigdn-
gen, waa-r het voorstel in behandeling ge
nomen zal wonden, het Westelijk Dis
trict in twee deelen te splitsen, ©on Noor
delijk on Zuidelijk gedeelte.
Het is reeds bekend, dat dit oorstel
zeer veel kans van slagen heeft, want
reeds eerder is dit plan besproken en vrij
wel algemeen ondersteund.
Mocht dit voorstel aangenomen worden,
dan komt er dys een Westelijke eerste
klasse bij en o.ok zal dan eene verrukning
plaats vinden in de 2e en 3e klasse afdee-
lingen.
„De Sportkroniek" officieel orgaan van
den N.V.B., .teekent hierbij aan: Bij na
vraag in kringen der betrokken clubs kon
den wij evenwel nergens l>evestiging om
trent een te houden bijeenkomst verkrij
gen. Er Week ter zake niets 'bekend.
Bataviasch voetbal-team naar Holland.
Naar wij vernemen is te Bataria in gro
ve lijnen een plan gemaakt om begin 1922
bet ongeslagen Batariasche voetbalelftal
naar Holland te brengen.
Wanneer er geen verdeeldheid: in de ge
lederen komt, dan zien wo binnenkort het
vertrek tegemoet van het eerste Bataria-
team dat een wereldreis gaat onderne
men.
Een groot succb zal het wol beschoren
zijn. „Java-Bode".
BOKSEN.
Carpcntier eindigt zijn boksloopbaan
in Januari a.s.
De Parijscbe correspondent van de „Tel."
meldt
Het staat thans vast, dat Carpcntier,
na zijn vijftienjarige schitterende loopbaan
op advies van zijn dokter* 'den. ring gaat
verlaten.
Carpcntier heeft verklaard, nog de loo-
pon'de contracten na te zullen komen en
officieel te eindigen in Januari 1922, na
dat hij tegenover Gibbons, die hem uit
daagde voor den titel van wereldkampioen,
is uitgekomen.
Het bericht, als zou .Carpentier in Juni
1922 naar Schoveningen komen, om daar
van der Veer te ontmoeten, schijnt dus
onjuist te zijn. De plannen dienaangaande
zullen bovendien door het 'besluit van den
Nedorlaudschen Boksbond waarschijnlijk
niet uitvoerbaar zijn. Carpcntier zal ech
ter toch voor de sport behouden blijven.
Hij gaat zioh ni. op rugby toeleggen.
Een conflict in de rennerswereld.
Peeters. de wereldkampioen van verle
den jaar, heeft afgeloopen Maandag ge
weigerd te star-ten in de beslissing van het
nationaal .amateurs-kampioenschap, kor
ten afstand, op de wielerbaan te Tilburg
voorgevende, dat hij de baan te gevaar
lijk vond en tevens omdat hij met Wil
lem», die aiiet kon ©tarten, afgesproken
had niet te zullen rijden.
De beer Peeters heeft- nu den volgenden
brief ontvangen van het bestuur van den
Neder land sdhen Wielerbond.
,.Lk deel u mede, dat het bestuur van
den Nederlandschen Wielerbond u heeft
gestraft met een disqualificalic voor den
tijd van 20 Augustus 1921 tot 1 Jiuli 1922,
wegens te hebben geweigerd om .te star
ten in de finale van 'het amateure-kam-
pdoenscliap van Nederland over den kor
ten .afstand 1921, voor welk© finale u was
.geclasseerd geworden, waardoor -u van 20
Augustus 1921* tot 1 Juli 1922 is gedisqua-
üficeerd. Hierdoor is .hef. deelnemen aan
iedeven wielerwedstrijd gedurende dien
rijd voel' cKtöetto-sto-öntgjgfte verboden,
wedstrijden inbegrepen.
Namens het Beahuur van den N.W.B.
(get.) DE JONG,
Seor. Penningmeester.
Leiden, 16 Aug. 1921.
LUCHTVAART.
Een vlieger levend verbrand.
Dezer dagen maakte een luitenant»vlie
ger van het vliegkamp te Manstou in En
geland een proefvlucht boven het vliegter
rein. Terwijl hij boven het veld cirkelde,
raakte de motor defect en d© bestuurder
begon te dalen. Terwijl de machine echter
naar 'beneden kwam zag men rook ontsnap
pen. Het vliegtuig Landde op eenigen af
stand van liet vliegveld en onmiddellijk
daarna sloegen de vlammen er uit. Assis
tentie was spoedig genoeg ter plaatse,
doch men stond maohiteloo© en do ariateur
kwam in de vlammen om. Toen de vlam
men waren gedoofd, vond men zijn ver
koold lijk onder het wrak van de machine.
Gemengde Berichten.
In hot Ned. Weekbl ad o ti t-
feent dr. H. Boshouwers aan het Mod Wochen-
eehiift het volgende omtrent een im-rt.v. .:u'. dig
g-val van schijndood:
Een 23-jari.ge verpleegster had: 1.7 gram mor
phine en 5 gr. veronal ingenomen en wrr 3 -v
langen tijd buiten gelogen, te hébben schijn
baar doedgevondeo, in 'het 'lijkenhuis gebracht
on gekist. Toon na 14 uur de kist geopend,
werd, zag men lichte bewegingen van de keel.
Na doeltreffende behandeling (kwam hel meisje
hij, nadat zij 24 uur zonder ademhaling en
bloedsomloop geleefd had'. Hel is waarschijn
lijk dat gedurende vele uren alleen enkele
samentrekkingen der (boezems van het hart
het eenige teeken van leven geweest zijn. Als
verklaring wordt een eigenaardig samengaan
van de werking der narcotica met de koud©
aangenomen, wat zoo ongeveer met winter
slaap gelijk 6taat en waardoor ook het niet op
treden van pneumonie verklaard moet werden.
Door J. S., wonende te Ven-
lo, is aan het Posthui© Zeebad te Rot
terdam aangebracht de veertig-jarig©
kelhxer, P. M., die in de Maasstraat;
nabij den Pompstation weg op den grond lag.
Omstreeks half negen, gisterenavond is dezeltf.
door een viertal mannen aangevallen, die hem
van zijn geld, ter waard© van f 30 beroofden,
hem neersloegen, en op den weg achtor lieten.
M. is zoodanig midharadeld, dat hij per auto
naar het ziekenhuis vervoerd moot worden Hot
politie-onderzoek 'leidde tot aanhouding van
don. 17-jarigen las werk man H. O., wonende in.
de "Werfétraat. H. O. heeft bekend het misdrijf
gepleegd te 'bobben.
Gisterenmorgen i s d e b e r-
derij „Het Berghuis" te Apeldoorn ergnndom
eoner Haagsche maatschappij met den heer
Bloemendaal als directeur en 'le
wed. Kapelle, door onbekende oorzaak geheel
afgebrand. De wooing was as
binnengehaalde oogst niet. Een on da in naar
schatting uit de 9de eeuw. bij rk oerdcrij
staande, heeft ©enigermate door het vuur ge
leden. Twee kalveren kwamen in. de vlam
men om.
Mevr. P. uit Zwolle, die bij
het motorongeluk te Epe zwaar gewond werd,
is tengevolge van schedelbreuk in het Sophia-
zukenhuis te Zwolle overleden.
Bij Ter home is een boe-
rcnknechtje, dat om te ©lecpen een lijn
van een passeerende stoomboot wilde grijpen,
uit zijn roeibootje gevallen en verdronken.
Woensdagavond is te Dio-
penveen een zekere M. uit Olst, die op zijn»
fiets den spoorweg wilde oversteken, door den
trein gegrepen en gedood.
Dc Spaanse-he schat-rra-
\er schijnt zijn p rad ijk en n?g niet te hebben
pgegeven. Dezer dagoi het ft <:cc inwoner van
Nijmegen een brief onvan;i :i ni' F iona,
waarin een gevangene verzocht medewerking
te willen verleen en lot het opgraven van een
schat, groot 800.000 francs, tegen een bel bo
ning van- een derde, zijnde francs 266 000.
Voor andere onderhandelingen verwijst d©
gevangene -naar een vroegeren bediende. Het
oude liedje zou dan natuurlijk zijn: zendt een
voorschot, en «le coedgeloovige, die op het aan
bod zou ingaan, zon nooit meer van den be
graven schat hooren.
FEUILLETON
VORSTINNE STRIJD.
12)
•Graaf Belleïsle zou het kamp hij Moll-
witz niet v erlaten, zonder een gunstigon
Indruk to verkrijgen van de Pruisische
armee. Daarom gaf Frederik den Fransch-
man het schouwspel van do verovering
•dor kleine vesting Brieg.
Doze verting, op eenftgen afstand van
Mollwitz gelegen, werd door een duizend
tal Oostenrijkers onder bev§l van graaf
Piccolomini verdedigd. Na de nauwkeuri
ge uitvoering van verschil lende bewogin
gen en manoeuvres liet Frederik de klei
ne vesting uit al zijne stukken beschie
ten. Onophoudelijk vlogen de kogels ©n
bommen in het stadj» zeven dagen lang,
doch de dappere bezetting wilde zich niet
overgeven. Deze dajpperheiid der Oosten
rijkers wekte de gramschap dea konings
'op, en de artillerie kreeg hevel nog groo-
tere verwoestingen aan te richten, llook-
ïuiLen verhieven zich uit de brandende
gebouwen ©n een roode gloed kleurde den
ft ach (©lijken hemel. Ook het schoon© slot
.van den hertog van Piaste, in de 16e eeuw
gebouwd, werd een prooi der vlammen.
Eindelijk gaf de bezetting den puinhoop
«ver.
Dit bloedig schouwspel verheugde in
derdaad den Fransohen gezant niet woi-
Duitsche kogels hadden voor zijne
dogen eene Duitsche stad verwoest, Duit-
*clie soldaten hunne broeders d'oodgc-
schoten. F.©n Duitsche. koning had op
deze wijze aan eene Duitsche koningin
van zijne vaderlandsliefde doen blijken
een heerlijk genot voor een Fransehinan!
Bel'loïsle nam den indruk met zioh, dat
een Duitsche vorst den brandfakkel in zijn
eigen buis zwaaide.
Of dc Fi vnschman ook dacht aan- den
onbeschrijfclijken smaad, waarmede Fre
derik II zich, aldus liandejende, bedekte?
„Zoo, dat is dan do 'brei, di© de liecrea
te zamen gekookt hebben1", sprak An
dreas, graaf van Bath, terwijl hij met de
grootste schreden waartoe de beenen van
den kleinen man in staat waren, door zij
ne kamer wandelde, „een afschuwelijke
diplomatieke brei! Oosfenlrijk wordt een
voudig in duizend stukken gehakt! Ze
verdoelen deze stukken onder Franschen,
Pruisen, Sakscrs, Beieren, Spanjaarden ©n
Sardiniërs, ja, onder de geheele wereld I
Hongarije echter zal nog vaster aan het
huis van Habsburg geketenid worden.
Hongarije zal niet vrij, geen meester over
zijn lot zijnl Wie heeft dezp heoren het
recht gegeven over het lot van een- hee'l
volk te (beslissen? Neen, daarvan zal niet
geschieden! Niemand zal over Hongarije
beschikken dan Hongarije zelf. Morgen
keeren wij naar huis terug. Wij zullen ge
heel Hongarije op de been brengen en aan
die trotscho Fransche en dezen verrader
lijke Duitschers toonerf, dat ons volk, het
welk eens den machtigsten vorst der aar
de, den Duitschen, koizor, schatting op
legde, zijne kracht niet verloren heeft".
Graaf Boskay hoorde deze woorden van
zijn toormgen makker kalm aan. Hij* zat
op een veldstoel; o.p zijne borst schitter
de als een ridderorde de gouden naald,
welke zijne edelo redster hem gegeven
had om zijn gescheurd kleed vast te ma
ken. Deze naald droeg bij bij alle plechti
ge gelegenheden.
Hij hield de naald dikwerf in de hand
en beschouwde die langen tijd. Dan herin
nerde hij zich weder het voorgevallene
op den) heuvel (bij de oude kapel; dan stond
zij voor hem niet. de stralende oogen in
onvergelijkelijke majesteit. Geen oogen-
blik gaf hij de hoop op haar weder te
vinden cn zijn hart trok hem naar Woe
nen om daar een nauwkeurig onderzoek
in le stollen. Doch hij wilde zijn plicht
jegens zijn vaderland niet ondergeschikt
maken aan dien aandrang zijns harten.
Wanneer van de politieke omstandigheden
a! het mogelijke voordeel voor Hongarije
verkregen; was, eerst dan, had hij beslo
ten, zou hij Wecneii wederzien.
Ook thans was zijn geest met die her
innering bezig, want van alles wat Bath
zeide, verstond hij geen woord. Droemend
zag hij Voor zich uit.en eerst toen Andreas
zweeg, hief hij het hoofd naar hem op.
„Nu, wat zegt gij er van?" vroeg de
kleine, die met op de borst gekruiste ar
men' voor hem staan bleef.
„Ik zeg, dat gij weder een tal van
dwaasheden hebt uitgekraamd."
„En ik zeg u, dat gij weder eens duchtig
gedroomd hebt. Gij hebt geen woord ver
staan van hetgeen ik zeide. Ik ken u niet
meer, Stanislaus. Dc verschijning op den
heuvel nabij Woenen: maakt u voor alles
onverschillig, zelfs voor uw vaderland."
Onnlat ik minder beweging maak, maar
meer nadenk dan uiijn onstuimigen
vriend?" •••--
„Goed, waarover hebt gij dan zooeven.
gedacht?"
„Hoe ik op -de geschikste wijze de uni
form van cavalerie-generaal afwijzen:
kan, die de koning^ van Pruisen mij liet
aanbieden."
„Verwondert gij u daarover? Heeft dc
Pruisische koning oen betere 'moening van
uw vriend dan gij?"
„Omdat hij u aanbood -in zijn dienst te
treden? IlmEn wat is uw besluit?
„Hoe kunt gij daarnaar vragen? Een
Boskay dient geen parvenu als den koning
van Pruisen," antwoordde do magnaat
trotsch. „Maar de uiluoodiging van den
graaf Belleïsle om naar het hof van
Munchen te gaan heb ik aangenomen".
„En ik heb deze uitnoodiging van do
hand gewezen! een onbeschaamde uitnoo
diging om in de hofsleep van ©en, Fran
schen gek plaats te nemen".
„Gij zijt te overijld", zeide Boskay
„Graaf Belleïsle moge pronken met een
prachtig gevolg, en zijn hoogmoed moge
daardoor gevleid worden, ik gun hem deze
liefhebberij. Ongetwijfeld heeft de sluwe
Franschmari nog andere redenen voor
zijne uitnoodiging. In weerwil van de me
morie zou hij Hongarije willen wikkelen
in de samenzwering legen Maria Thcre-
sia. Hij liet iets dergelijks doorschemeren;
en gaf ook te kennen, dat de memorie in
het belang van Hongarije kon veranderd
worden".
„Neen, Stanislaus, neen", riep de klein»
afwijzend. .',JTk moet u openhartig be-
kenlnen, dat dit sluw berekende, listig
aangelegde verraad tegen een zwakke,
hulpeloozc vrouw mij .waarlijk misdadig,
ja onuitsprekelijk eerloos toeschijnt. De
hoven van Parijs, Berlijn, Dros n, kort
om alle saamgezwonenen hebben door de
Pragmatiek© Sanctie Maria Theresia het
volle bezit, harcr Staten gewaarborgd, ja
onder eedo en door een plechtig verdrag
gewaarborgd. En nu deze trouweloos
heid., deze eedbreuk! Neen, onze goode,
heilige zaak zal met zulk een verraad niet
besmet worden".
„Gij noemt deze samenzwering verra
derlijk, misdadig ©n eerloos? Hoezeer ver
heugt mij dit, Andreas!" riep de magnaat,
den klein© krachtig de handen druk
kend. „Mij is de zaak reeds sinds lang
verfoeielijk voorgekomen.'
„En gij wilt niettemin naar Munchen
gaan naar het hof van den: tockornstigen
keizer bij do gunst van Frankrijk?"
„Ja, ©u wel om deze afschuwelijke di
plomatische brei, zooal-s gij hef politieke
schandbedrijf noemdét, door en door te
loeren kennen. En dan Andreas", vervolg
de de magnaat met oogen-, die bliksems
schenen te schieten, „willen wij met ons
goed Hongaarsch zwaard dit weefseL
stukhakken. Mijn plan nog niet geheel
rijp. Een diepe blik in de politieke toe
standen aal het tot rijpheid brengen. Maar
zoo duidelijk mogelijk is het mij reeds,
dat Maria Theresia haren rodders de ge
waarborgde rechten en vrijheden niet
weigeren kan."
De kleine zag Boskay eenigc oogen-
blikkert aan. Dan bood hij hem zwijgend
dc rechterhand,
(Wordt vervolgd).
