BSad,
Dinsdag 19 Juli 1921:
VE
Grondwetsherziening.
Voorloop !g Verslag.
L
Verschenen is thass Leb Voorfoopag Ver-
plag der Twee-de Kanier over het wets*
pooesfcel tofc het in overweging nooeesL van
«ca voorstel v»a leraurdering io het I&te,
JSe, IV e. Ve, Vie, VIley YHley ISe en XI
Jiooidstidc in de Additioneels Artikelen, der
JSre-ttdwet-
gbjikens die
[^Igemeejite bes e k o m w i js g e tl„
waarmede hots stuk aanvangt, werd alge-
jEcca huilde gebracht aan do Siaalscoiut-
mtssi© voor de .gro ndwetsherziening, die
binnen zoo leorten tijd haar rapport hec-tt
uitgebracht en aan de Eegeering voor de
©nart varend beid. 'bij de indiening van
jeze ontwerpen betracht, waardoor het
ogelijk zal zijn die wetsontwerpen nog
jdeas den. tegenwoordigea zittingsduur
behandelen.
Tegenover eenige leden, die de vraag
eielden of er wel behoefte is aan ecu eigen
lijke- Grondwet in den zin van een afzon-
y' flerlijke vrettclijke regefeng, er o.a. op wij-
rende» dat in Engeland nooit een Grond
wet bestaan heeft en in ons land tocli ook
•vele onderwerpen, dïo voor onze samen-le
ning van fundamenteel belang zijn., uit-
t *luitcisd in gewone wetten zijn 'geregeld,
Umea andere leden echter het bestaan
i ivia een Grondwet in 'bescaerraireg, wegeer
,jde waarborgen, die daarin aan de funds-
jDenteeïe vrijheden worden, verzekerd.
IB Verder verklaarden. eenige leden,, dat do
(roorgestelde herziening van. de Grondwet
rvua geringe bet eekenis is en weinig be
langstelling vermag te verwekken. Een
^belangrijk, voor oplossing rijp, vraagstuk
l als de wijziging van art. 171 is in do her
ziening niet begrepen. Bijna al de voorge-
ftekle wijzigingen zijn weinig ingrijpend
en zouden, voor zooverre het verbeterin
gen zijn, nog wat cenigen tijd kunnen
(porden uitgesteld. De meesten dezer le
tteen die meenden zioh hun stem te moeten
Voorbehoeden over deze herziening, er
kenden echter liet- gewicht van -de voorge-
Stelde wijzigingen 'betreffende de troon so p-
neiging en achtten die ook uoo-iza-keLijk.
Zij zouden daarom een grondwetsherzie
ning, die zich 'hiertoe beperkte, met iu-
Stemnr-ing hebben begroet.
Verscheidene leden verklaarden dat deze
sinnering niet aan hiinne verwachtin
gen beantwoordt, als wordende hierin ge
mist <$e uitbouw van de democ-rat iseha
BJ9tellingen, door de Regeering op 2U
Kov. 1918 toegezegd, en omdat do voor
stellen niet radicaal en democratisch ge
noeg zijn, terwijl cok op sociaal gebied
geen perspectieven worden geopend. Be
toogd werd door hen o.za., dat de Grond
wet vee! te veel ruimte moot laten aan
:N« den grrei onzer Staatkundige instellingen
en de richtlijnen moet geven voor de inaat-
achapoelijke ontwikkeling, voor zoover de
ze laatste ook in de wetgeving tot gelding
iomtdat, zoolang de leiding op staat kim- -
dig gebied nog in handen van de burger
lijke partijen is. daarmede rekening zal zijn
te houden bij do eischen die aan -deze her
ziening worden gesteld en zal moeten wor
den berust in verscheidene bepalingen die
Biet zouden worden gehandhaafd indien
het zwaartepunt van de Hegeppag bij de
arbeidersklasse was gelegen. Zij achtten
het dan ook nutteloos thans aan te drin
gen op afschaffing van ihet Koningschap,
pp opheffing van de scheiding tusschen
wetgevend en uitvoerend gezag en op er
kenning van het collectivisme, het recht
wan de Volksgemeenschap op den eigen
dom var de productiemiddeleii, al zou de
Onteigeningswet wel in dien. zin kunnen
Jzorden. gewijzigd, dab de weg daartoe
Jrerd geopend. Ten bewijze dat deze hm»
kieaing niet voldoet aan lietgfen eisch is
.tan democraten, werd verder betoogd dat
daartoe cog vele verouderde praeroga-
tieven uit de Grondwet zon moeten ver
dwijnen, b.v. vrijdom van Koning eu Prins
van Oranje van alle personeelc lasten, de
bepalingen betreffende adeldom en die be
treffende ridderorden een consequente
democratische grondwetsherziening zou
ook moeten medebrengen afschaffing van
de Eerste Kamer en het brengen van de
Uitvoerende macht bij het Parlement, b.v.
«en uitvoerend comité, zooals in Zwitser-
iiajid. Ook de samenstelling, bevoegdheid
en werkwijze van het. Parlement zouden
moeten worden gewijzigd. Daarmede zou
fev&us kmmM woi-don bovordercf 3d mo
gelijkheid om in dringende sociale behoef
ten langs Staatsrechtelijken weg te voor
zien. Verder werd betoogd door de
zelfde 'Leden dat de Grondwet evenmin
aan den eisch van soepelheid zal voldoen
na de thans voorgestelde wijzigingen, waar
voor o.a. noodig zou zijn dat de erketmii.g
van nieuwe iiu-rttutcu. er ia, werti opgeno
men, b.v. van cïen r e puhfikeïn sche n re gee-
rings vorm bij het ontbreken, van eeu kroon
opvolger en van de socialiseering van be
drijven.
Een aantal andere leden bleek teleurge
steld omdat de voorgestelde herziening een
eigen karakter ndsr en met name het refe
rendum niet is voorgesteld, als liggende in
de lijn van de democratie en verwijdering
tusschen: Parlement en Volk voorkomende.
Benige vertraging in de wetgeving zal
daarbij, onvermijdelijk zij.n, maar dit be
hoeft geen bezwaar op te leveren, indien
het referendum maar bij: uitzondering
wordt toegepast. Daartoe moet het aan
tal kiezers, dat- tot een referendum bet-
initiatief kan nemen, niet te laag worden
bepaald.
Andere leden merkten op, dat het refe
rendum in strijd komt met do grondge
dachte van de State a-Generaal als verte
genwoordiging des volks en daarom aan
een gezonde werking en ontwikkeling va a
deze laatste afbreuk moet doen. Ook onder
de leden, die zioh overigens met- de noVa-
S.cLsper koudevereenigen, waren er en
kelen, die tegen het referendum Joezwaar
hadden.
Soswnrjn leden zouden het op prijs stel
len van do regeeriflg te vernemen of in de
grondwet nie! een basis zou moe-ton. wor
den gegeven aan de eventwe© le wetten,
die 5-taatsree lit olijke gevolgen tcvekcniuen
aan volksstemmingen, zooals in het stelsel
van- plaatselijke keuze geschiedt.
Vete leden betreurden liet, dat geen voor
stel fot wijziging van artikel 171 is gedaan,
i Zij waren van oordeel, dat de noodzakelijk
beid daarvan (hans vrijwel algemeen
rdt erkend en dat een wijziging zonder
veel strijd zotc kunnen worden tot stand
gebracht. Dat de Regeering de gelegenheid
verzuimde de vraagstukken, die met dit
artikel samen hingen, tot oplossing te
breuken, had ben teleurgesteld, omdat aij
vreesden, dal deze vraagstukken, indien zij
c-Hopgeloaf blijven, in de toekomst tot
moeilijkheden van verschillenden, aard
aanleiding zullen geven. Vers© heidenen
dezer leden zonden aanwijzigingen in hef
zesd:- hoofdstuk, waarbij artikel 171 onge*
v.ijzigd bleef, hunne stem niet kunnen ge,
ven. In overweging werd gegeven de ft»
narcieefo banden tusschen den Staat en
»1e Kerk los te maken en onder de add:»
tronetde artikelen een bepaling lot liqui
datie der bestaande verplichtingen op te
remen. Van andere zijde werd echter op»
gemerkt, dat van eeu algemaeene erlken»
ning van de noodzakelijkheid van wijzi
ging van het bedoelde artikel moeilijk ge
sproken kan worden en dat in geen geval
eenstemmigheid bestaat over de richting,
waarin die wijziging zou moeten plaats
hebben. Sommige leden waren in tusschen.
ook van meening, dat men zonder wijzi
ging van dit artikel tot afrekening kan ko
men. Als daarvoor een bevredigend stelsel
ral zijn gevonden en tot uitvoering ge
bracht, zal aan wijziging van artikel i7i
geen behoefte meer bestaan. Verscheidene
leüeo meenden daartegenover, dat het eer
ste lid van artikel 171, waarbij bepaald
wordt, «tei uilkeeringen verzekerd blijven,
afrekening belet.
Bommige leden wensehten in 'het zesde
hoofdstuk der Grondwet behalve wijzi
ging van artikel 171 nog andere wijzig In-,
gen te zien aangebracht, bijv. een erken
ning van de- rechtspersoonlijkheid van de
kerken en kerkgenootschappen en de mo
gelijkheid om een. nauweren band (c leg
gen fusschsn Kerk en Staat. Dit laatste
zou kunnen, worden bereikt door in de
Grondwet de verplichting voor de Regee-
ring op te nemen, tot het inwin nar. van
hef advies der kerkgenootschappen, in
dien maatregelen worden, genomen of wor
den voorgesteld, waarbij de godsdienstige
evertuiging in het geding komt, bijv. de
regeling van clen eed. Deze leden sloten
zich in hoofdzaak aan bij de nota-Ancma.
toegevoegd aan het rapport van de CJrond-
\v(ils-ccoKanissie.
.Eenige letten hadden in deze wijzigiiigs-
voorslellen tevergeefs gezocht naar een
aanpassing bij do groote bedrxjismst-cllln-i
gen. Een opkomende beweging als de or*
'gaaisaties van de bedrijven moet wettelijk
worden, geregeld.
Hetgeen in artikel 191 bis wordt voor*
geteld, verdient inderdaad toejuiching,
maar men had nog verder moeten gaan en
■tot oen kalmer van „sociale" volks ver te,
genwoorttlgtiÊgf inïooüen kbrheüuMohht öüar-
-tegen beswaar bestaan dan kou re ieder
geval ïijn 1e overwegeen, of niot naast cf»
atgciueene volk^vortegenwowdiging in da
SI alen-Generaal een bijzonder verteren*
woordigencl behawni moet worden ingc»
stekt, waardOj. de s-.eiaie organisaties zich
hun;;-a» «sten en a;u d'-el verkrijgen in de
wctgcvit g op c-. a;.! gebied. Wellieht, zoo
■neendk-ï *ïj. .hui tie liooge Baad van Ar
beid zich in die richting kunnen ontwikke
len.
Vi lé andere ledon kanden- zich met dit
betoog r» iet vereeaigen ca achtten het niet
gewenschf daaromUent bepalingen. In de
Grondwet op» te riemen. Verscheidens* hun
ner zagen in hetgeen met deze bedrijfsor
ganisatie wordt hecKkgd een beperking van
do vrijheid van bedrijf en een terugkeer tot
bet gitdewezen van de middeleeuwen, het
geen zij hoogst bedenkelijk achtten. Ande-
ton hunner zagen den groei van de sociale
organisaties met belangstelling tegemoet,
inaar merkten op, dat er waarborgen nfoe-
len zijn, dat het reehf niet in het gedrang
korafi en de belangen van de cortsircienten
niet worden geschaad. Zij achtten, echter
«ton tijd nog niet gekomen om daaromtrent
iets in de Grondwet vast te leggen.
Eenige leden, die bij deze groncêwelsbr rzie-
ning dc-meeste hcleekenïs wilden toeken
nen aan de bevesliguig en d>? uitbreiding
van het zelibeschikkiuasrecht het volk
en die daarom de voorstellen betreffende
de samenstel! big van de Staleir-Gcneraal
van het meeste belang achtten, wezen, er
op. dat alleen de evenredige vertegenwoor
diging voor de verkiezing van de leden der
fj --ste Earner al> wijziging ia die richting
wordt voorgesteld. Zij merkten editor op&,
dat ttaarvoor geen grondwetsherziening
ncKxIig zou zijn. omdat, de bestaande Grond
wet reeds de invoering daarvan toelaat, al
zou ciïfbiitdmg van de. Provinciale Staten
nog niet mogelijk zijn eit oen derde van de
leden der Eerste Kamer era de drie jaar
blijven aftreden. Tn dit verband waren dezo
leclon van meening. dat invoering van even-
redigo vertegenwoordiging voor de ver kt e-»
zing van dc leden der Eerste Kamer bij ge
wone wet aan dc gixmcfwetsherziening had
bchooren vooraf te gaan. Zij achtten het nÜ.
wenschelijk, dat lot de aanhangige grond
wetsherziening. die hnmevs beoogt de dc-
niocratische hervorming van onze staats
inrichting mogelijk te maken, worde mede
gewerkt door een. volksvertegenwoordiging,
die zelf op democratische wijze is gekozen.
Dit is thans niet het geval, omdat twee der*,
de», van. de leden der Eerste Kamer neg ge-,
koren zijn door Provinciale Staten, die hun
•mandaat aan het oude kiezerscorps ontïec-
non. Dat de. evenredige vertegenwoordiging
vorrr de Eerste Kamer niet tol stand is ge-,
bracht vóór do grondwetsherziening, be-
Ireuréen deze leden te meer, omdat bij de zo
herziening in het bijzonder de positie van
de Eerste Kamer ter sprake komt.
Belasting der gcuden en zilverwerken,
Bhjkens het Vorrïc-opïg Ycrdag van de
Cotnowssie ran Ea.'portenw de-r Eerste
Kamer er het omwerp tot verhooging
s-n. de be";.-ing der gouden en zilveren
■werken werd bi» het afdeeltrigsonderzoek
de aandacht gciestied op de algemeene
ontstemming '*jcor d-r wetsontwerp ver
dekt bij alle belanghebbenden, die, zonder
uGzonderiag van oordeel zijn dat, vordt
dit ontwerp wet, concurrentie met het
buitenland niet zal zijn vol ia houden. Blij
kens de aan de Eerste Kamer toegezonden
notulen, is op 13 April 1931 te Amster
dam eens pro! est vergadering' gehouden, van
winkeliers, grossiers in en fabrikanten vau
gouden en zilveren werken, waarin rnct op
één na algemeene stemmen een motie is
aangenomen, waarbij den Minister ver
zocht wordt die wetsvoorstel terug tc ne
men omdat bi; aanneming noch de Neder-
landsche fabrikant noch de grossier, noch
'de winkelier zal kunnen nabedingea met
het buitenland, voornamelijk België en
DuitscMand, in welke staten geen belas
ting wordt geheven op voorwerpen uit
metalen vervaardigd.
Verschillende leden verklaarden het
met deze bezwaren eens te zijn. Zij vrees
den, dat, wanneer, .gelijk in het adres der
Vereeniging van Nederlandscae grossiers
in gouden en zilveren werken wordt ge
zegd, de belasting zal bedragen 40 a 50
pGt. van d? waarde van het goed, de in-
lan'dsche nijverheid ten zeers:? zal worden
geschaad.
Men vroeg, of dc Minister deze bezwa
ren kon weerleggen, waar die door bij
uil stek ttèakundigea» worden uiteengezet.
Indien de Waarborgwet gewijzigd werd,
zoude aan buifcenlandacho concurrentie ver
moede?ijk wel het hoofd geboden. Èainnsn
worden. Men betreurde het, tta-b het ont
werp van do eammiasis% ingesfeeM tot her
ziening van. 'de- wet op den Waarborg,
reeds jsren .gereed ie, 'loeh geen der op-
voïgeatle Ministers van Ftcznesëa tof dus
ver er toe is kunnen komen dit ontwerp
uit de archieven van het Departement to
voorsrbfjn te brengen en clat nu iquieav
een commissie is benoemd, om een voor
zooveel noodig gewijzigd oafeaeip gereed
te maken.
Mocht dit ontwerp wet wórden, dan is
het noodzakelijk en urgent, dot eeu voor
stel tot wijziging van de Waarborg*,-et
wordt ingediend en mei spoed behandeld.
In verband daarmede wwrd gewezen op
de motie, aangenomen in de vergadering
van Juni j.I. van den Bond van Ncderlaaid-
scha Fabrikanten van- en handolaa-rs in
'gouden eu zHveren werken te VGra-ven-
hage gehouden, waarin ook geprotesteerd-
wordt tegen de nu voorgestelde verhoo-
ging, zonder daarmede gepaard' gs-ande in
grijpende wijzigingen van de Wet op den
Waarborg van. 1853.
R.-K, Coöperatieve beweging.
Op bet congres der Federatie der Dio
cesane lï.-K. Bonden vau Coöperatieve Ver
eeoïgmgec.» dat op Zondag 24 Juli ia hes
St. Josephgebcuw te Ucrecht bijeenkomt,
zal het Tweede Kamerlid, de heer ITenri
Hermans de volgende stollingen verdedi
gen:
I. Xiet slechts door do productie, maar
ook door de distributie van goederen,
wordt het levenspeil -bepaald, en than3
meer dsn. vroeger.
II. De goederjêndistributte is weinig iu
overeensteinmicg met het economisch ont
wikkelingspeil der maatschappij; de groo
te aadeeleo. hiervan worden gevoeld door
de verbruikers.
III. Het. belang der arbeiders als ver
bruikers kan worden beschermd door vcr-
bruikscoöperatie, die
a. goed wordt- beheerd door hiertoe be
kwame en. geschoolde personen J
b. economisch sferk staat doo-r haar lei
ding, hare organisatie en haar kapitaal
c. cp heb sociaal vereenigingsle ve»
6teunt door onderdeed te zijn van de
standaorganisatie der arbeiders
d. op gelijke wijze als de staa&3organi-
satie in nationaal verband vereeiÜgd is
en zoo mogelijk, ook internationaal con
tact zoekt
e. in de bestaande Handelskamer haar
economisch, centrum, vindt, ceu centrum,
waarvan de leiding aan do hoogst mogelij
ke eischen moet vckloem
Het „Protestantsch karakter der Natie^.
Eenige liberale bladen zijn opgekomen
tegen de voorstelling in het bekende .Pro
fes tantsche karakter der Kederlandecho
n-atic, waarmee den jongs ten tijd van zeke
re zijtle nogal druk werd gecolporteerd.
Ook de chr.-ïiis toxische „Nederlander'5
verklaart, thans de uitdrukking niet voor
zijn rekening te willen nemen.
llaar, meent het blad, er is een christe
lijke traditie. En als op een. voorbeeld
wijst het op art. 139 der Grondwet, vol
gens hetwelk aan godsdienstige overtui
ging geen recht noch onrecht in Let gari-
sohe staatsleven, mag worden ontleend.
Goed versta au, meent „Dc Ncd." is „art.
IGv» der Grondwet specifiek Protestaiitsch".
Het is neg al eigenaardig, om langs een
bepaalden redeneergang een daartoe uit
gezocht artikel der Grondwet „specifiek
Protestantsch/'" tc verklaren. Wij maken
ons sterk, langs dcc zelfden weg 4e betoo-
geen, dat het specifiek Roomeeh is. En
misschien komen de Israëlieten er toe, er
een specifiek Israëlitisch beginsel uit af te
leiden.
Het as een doorzichtig en kinderachtig
spelletje. Ais de Jied." niets deugdelijker-»
ikan aanvoeren om het- specifiek Protes-
tantseh ka-rakter onzer natie aan te too-
uen, clan zou het blad verstandig haodo-
len, er bij zijn gelooisgcnooteu e-rnstig op
aan te dringen, dat de ongelukkige leuze,
dio aan de werkelbkheid nie-t beant
woordt en door zoovele wordt misbruikt,
voorgoed -worde opgegeven. Tijd.
Voor de oud-Zouaven.
Dc Algemeenc Xcderlau-dscbc Zouavcn-
boi-d. afdeoling Ondersteuningsfonds,
richt den volgenden oproep aan dc Katho
lieken van Nederland
De B.-K- dagbladen hebben de laatste
jaren (herhaaldelijk geschreven over den
noodtoestand van verschillende oudsLnj-
ders voor den Paus.
Het getal, dat op heden ondersteuning
behoeft, bedraagt 120 personen.
Inschrijvingen zijn er gehouden.... lie"
iliad eenig succes, maar verre van vol
doende.
Toen heeft Zijne Heiligheid de Pruis een
heerlijk voorbeel gegeven door jaarlijks
ee® som (duiróad .gulden) aas heb Oöc!^
afmtaingafond® fe &ehcei.ken.
,,Een voorbeeld^*, wamt Z^ne Heiligheid
hoopte, dat de Katholiekerr vaa- Nedor-»
laad Hem. zonden volgen. Er rijn gevolgd,
maar bij lange niet genoeg. Ieder© nlb-
komst is door ons dankbaar begroet. Ett'
nu me enen wij er eee© te Lebben
We vragen niet. We bieden u aan. Ei
wel: een «rlUriek ebbenhorton pbtqnett©
met het nieuws:© nor*iet v-r aczen. H,
Vader Paus Besedictos XV. uitgevoerd I»t
iinii. aait. rifver. E>e?e werd ons aangebo
den» om ten bat© van ondersteuning dof
oud-zouaren te verkoopen.
Om ecu voorstelling ervan te geven, gaaf
bij de circuiaire een photo-exeropisar vau
de fraaie uitgevoerde plaquette.
Dit knnstportret werd gel o ven 1 door de
X Kon. Ked. EdcImtaaJ Bedrijven van
Kempen, Begeer Vos, *fd. Medailles t©
E trecht, da voorzetting van de op medaille
gebied zoo alom bekende vroegere „Kon,
Begeer."
Beleefd noodigt de A. N. Zde Kafho»
iieken uit eeu oi meerdere dezer kaes!crea
ties te willen koopen.
De prijs bedraagt 2.50, frar.co pet
ra-c /Li0.
Adres: Dca heer II. E. Bobijus, Eg©<
ixu'.iersgrarht 54II Amsterdam.
Internationale tentoonstelling voor
Eteetriciteit en Gas Vonk en Vlam.
C>nder enorme belangstelling heeft Za-<
terdaguarniidag de Commissaris der Ko-
r.iugin te 's-Hertogenbosch de internatio
nale tentoonstelling voor electriciteit ert
gas l onk en Vlam ofiicaeel in tegenwoor-
digheid via burgemeester en wethouder3
der stad, geopend.
•De voorzitter do heer Huib Luns hield
©ene rede welke de gouverneur beantwoord
beeft. Aar. mevrouw van Voorst lot Voorst
werden bloemen aangeboden.
Do plechtigheid werd opgeluisterd dooe
muziek Autoriteiten en geaoodigdea hïeii
den een rondgang langs do zeer talrijke
«tands, terwijl demonstraties gegeven w©r<
den. 's Avonds -had de- opening plaats vao;
het Lunapark en werd stoijkmuzi«k gege
ven waarop bal Cbampétre volgde.
Dc volgende Zondagen wordt een groot'
festival georganiseerd waaraan 2-1 mit»
ziekkorpsen deelnemen.
Bouwtoezicht ingevolge da woningwet
De Minister von BinucnlaikLscIio Zaken!
heeft het volgende gesehreven aan de Ge
deputeerde Staten der provinciën: f
„legevolga Let bepaalde bij -artikel
van de gewijzigde Woningwet (Staatsblad
1921, nr. 705), wordt in iedere gemeente op
de naleving van dc in artikel 1 dier wet
bedoelde voorschriften en van andere wet
telijke bepalingen nopens do volkshuisves
ting toezicht gehouden door een of meer
daarvoor aangewezen ambtenaren, die hun
dienst hetzij in een gemeente, hetzij in on-
dersdheïdene .gemeenten ikimnon uitc-ofe»
nen. Vorder is bepaald, dat door de Ko
ningin gemeenten kunnen worden, aange
wezen, die het. bedoelde toezicht geza-»
mei ijk moeten -regelen.
Het is gebleken, dat- het bouwtoezicht in
tal van. gemeenten nog zeer veel te wen-
sehen overlaat.
Ik noodig daarom uw college uit, de eerst
bedoelde bepalingen onder de aandacht te
brengen van de besturen der gemeenten in
uwe provincie met verzoek spoedig zorg
te diagen, dat een. behoorlijk bouwtoezicht
wordt ingesteld- Zou rui) blijken, dat aaa
deze uwe wenk geen gevolg wordt gegeven,
dan zou ik mij genoodzaakt zien, het
tweede lid van artikel 9 van do wet foe (O
passen. Ik houd mij aanbevolen voor een
voorstel van uw college tot toepassing van.
die bepaling, indien het meent, dat daar
toe aanleiding bestaat."
Ged. Staten van Zuil-Holland voegeff
aan de mededeeling van het vorenstaan
de aan de gemeentebesturen het volgendó
toe
Wij hebben ons de regeling van heb'
bouwtoezicht wat de plattelandsgemeen
ten aangaat, aldus gedacht, dat liet wordt'
opgedragen aan eeu deskundige, die zoo
wel theoretisch «Is practisch is onder
legd cn niet- tevens in particulieren dienst
in of arbeid voor particulieren verricht
Wel schijnt er geen bezwaar tegen, ir.dier.
hij eer.© met rijn werkkring e enigs zins ver
band houdende gemeentebctrekkicg, zoo
ais b.v. opzichte in dienst van de ge->
meentc, bekleedt. Als minimum zou een
salaris van ƒ3000 a 3500 per jaar toege
kend moeten worden. Uit dit laatste volgt,
reeds, dat voor .liet platteland, eu speciaal
voor de kleinere gemeenten, ©ene gemeea-
sehsppli'ke regeling op den voet van art.
121 der Gemeet-newet aangewezen schijnt.
D« Belgen in da Wielingen.
Men meldt uit Brussel aan de N. 31 Ct.i
Zaterdag heeft de stoomboot Jan Brey«
del 900 reizigers aan boord genomen oiu
FEUILLETON
In slechte handen.
r En jij schijnt onder dit opzicht wei-
bi? ondervinding to hebben, opgedaan. Och
fcat alles toch maar gerust aan. mij over,
5jj. twijfelziekecn... en hoepel einde
lik nou eens op, want strakjes komt onzo
feast en wo bobben nog veel te doen... Je
staaf ons bier maar in den weg. En jc
oebt rnc ook al tien keer goeie dag ge-
ïegd. o jou grappige, lieve, allerbeste
man! Konrad vergeet ilou niet, dat je vroeg
thuiskomt. Je weet, als ik gebied heb jij
gehoorzamen. Om vijf uur is Ivurt al
h:er. Zorg, dat je voor die tijd er zijl, op-
ttat je bom mee ontvangen kunt.
Hagenau boog deemoedig!ijk het hoofd,
ten leeken dat hij gehoorzamen zou en
heen.
Nu dan, nadat Dora tall'ooze malen
bd bet, venster had uitgekeken, nu stond
dar. eindelijk het zoo lang verwadhte rij—
voor de fleur, en eenige oogenblikken
daarna stond Kurt in de vestibule van het
riabirie rees op van baar stoel, wankelde
r>.ir de deur, daar bleef zij plotseling aar-
^•end staan, ----- -
Dora, zei ze toen, Dora, toe, ga jij en
ontvangt gij hem alleen. Ik ga weg, ik ga
naar mijn kamer.
Nee, nee! Je blijft hier! Ik hoor Kon-
rads stem al. Konrad is met onzen, gast
meegekomen. Ui ga Kurt tegemoet en zal
hem alvast een beetje voorbereiden.
O Dora! Dora! Bedenk toch! Als hij
mij nu eens vergeten hadAls bij nu
eens, na al dien lijd, alsals.
Ja, als! Als de maan nu in den ver
volge dnplaafs van 's nachts te schijnen
eens overdag schijnen ging! lachte Dora
en liep dan vroolijk de kamer uit.
En daar, aan de trap, zag ze Kurt von
AVikthofen, gevolgd door haar man, naar
boven komen.
Dag Kurt! Dag!
i-- Dag Doortje, dag jonge mevrouwtje.
Maar nauwelijks had hij zijn nichtje
begroet of zijn eerste vraag was:
s— Waar is Sabine? Ik heb Konrad «1
gezegd, dat ik metéén weer weg moet,
naar Sabine. Het rijtuig wacht nog. Jouw
btief, Dora, met al die treurige berichten
over mijn arme lieveling, heb ik eerst
vóór -acht dagen gekregen. Dus houden
jullie me niet lang op, nu! Zeg me maar
gauw waar zij rs!
Hier! zei Dora lachende. Hier is zjj.
eu plotseling, in haar vroqlijkg sicnin.iing
plaagde ?jj: -
O, wat ben je toch nog dezelfde on-
gociuldl Kom maar mee, Kurt, en Konrad
stuur jij snaar even 't rijtuig weg. Kom
maar Kurt, ik heb iu mijn salon een ver-
Tassinkje voor u.
Zij nam nu, zonder verder nog iets te
zeggen, hem bij de hand, denkende dal zij
op deze wijze hem wel zou kurnaen 'bewe
gen méé te gaan: maar da? was al een
overbodig gebaar. Hij had al geraden wat
voor een verrassing het was die hem
wachtte en hij liep haastig naast Der a
naar binnen.
•Dora opende de deur van den Salon en
iiet Kurt binnengaan, hem schertsende
raar binnen duwende. Toen deed ze gauw
do deur dicht en trok zich mot liaar man
terug.
Sabine stond bewegingloos in 't midden
van de kamer. Toen zij Kurt zag kwam zij
hem, zonder een woord te spréken tege
moet.
Kurt zag hij den eersten aanblik hoe zij
beefde. Het ontroerde hem in 't diepste
van zijn ziel de beminde gestalte daar in
de zwarte fouwkleeren voor, zich te zien.
D'r oogen stonden vol trar.ee. Maar dat
waren tranen van vreugde om het weder
zien. Hij zag lang in die diepblauwe oogen.
hij las er smart, rouw. deemoed, liefde, en
©cn roerende betle om vergeving in. Kot
jvas of wachtte zij van lippen -en, ©or
de©!, een beslissing, waarvan haar heele
verdere leven zou afhangen.
Zij behoefdelang te wachten. Want
Kort snelde plotseling op haar toe. druk'e
baar in -zijn armen, hield haar aan zijn
harl.
O. Kurt, dus je beul teruggekomen!
Dus je hebt me nog altijd lief. Het is dus
waar, dat Je ine nog üefhebt, trots alles,
fluisterde zij eu tranen verslikten haar
slem.
Ja, lieveling... jou., jou heb ik lief
zoL.ala ik je heb liefgehad vanaf dat ik je
leerde ker.ncn. O, wal ben ik gelukkig!
Manr mijn ouders dan! Hun dood kan
toch de vlek, die kleeft op mijn naam. niet
afw;-:scltön. O, ik wéét, ik vod. dat dat niet
kan! En lioe zouden ooit jouw ouders,
jouw vrienden 'en bloedverwanten ooit
achting kunnen hebben voor een door de
wereld zoo veracht wezen als ik...
Wat kan mij de 'heele wereld met
haar dwaze mceniogen en vooroordeelen
srhrton! Wat gaan andoren mij aan! Jou,
jou alleen wil ik. Jc bent me meer dan
alle anderen!
Maar jouw •ouders! O jouw ouders,
Kuil' Je zuil hen zulk een verdriet aan-
(teen!
Ouders zijn gelukkig in en óaa bet
geluk hunner kinderen, zei hij ernstig. Ge
loof me, voet mijn ouders ri het net zoo»
AU zij maar zien, dat ik jou liefheb, dót
ik.alleen maar met jou gelukkig kan zijn,
dan zullen zij ook gelukkig ©n blij zijn om
onze a crcenïging.
Maar Kurt, bedenk, hoe aan mij alles
va!-eb cn onedel en laag was! Ik ben niet
waart' om jouw vrouw le worden.
O, dwaas kind. Jc bent mij het 4iefsl$
tci wereld, de éénigsto die ik lot vroiroS
v- i bing. Jc bent du de mijne voor immer,
vo.'C immer! En nu wil ik niets meer hoo
rei: AU leen dat ééne wit ik nog hooren;
dat Jc me liefhcbt! Zeg liet, dat j© mg
liefhebfc.
Maar zij kon het niet meer zeggen, w&ütj
't overvloeiende geluk in haar hart, hetj
juichen en jubelen in li^ar sloot hair tUS
lippen.
