BUITENLAND. BINNENLAND. 12e Jaargang. DINSDAG 5 JULI 1921. No. 35£ 3 3)e Scld^clieSou^omt Oe abonnementsprijs bedraagt bij vooruitbetaling oit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I Voor Leiden 19 cent per week. S.M per kw«t«L Bij on» Agenten SO cent per week. 1 8.00 por kwetU» Franco pet' poel 9-9« Pe' XwarU.1. Het GeDlnetreerd Zondagsblad U voor de Abonné;e T«rkr««baar tegen betaling van 60 ct. per kwartaal, bp Toonutbetailng. Af- aonderlijke nummer» 6 ct., met (Teillustreerd Zomlagêbtad 10 et. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. II. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 3» cent per regel Overige dagen SOcent per regel Voor iDgezomlen-Mededeeüngcn .wordt het dubbele van het tarief berekend. KLEINE ADYERTENTIËIS, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuu* koop en verkoop f 0.75 's Zaterdag;, overige dagen f0.50 Ditnummer bes' ast uit twee bladen. Zondagsblad. De administratie herinnert er aan dat het abonnementsgeld ad 50 cent 3a kwabaal op het Zondagsblad heden moet worden betaald. V Ten voorbeeld. De anti rev. Nieuwe Leidscha Crt. heeft laatst Lis s e aangehaald „ten voorbeeld". En wiij kunnen ons met de meaning van onzen antirev. confrère volkomen vereen'i- gen. Wat is ©r in Lisse geschied, waardoor ïwt 'ten voorbeeld kan warden gesteld? Het gasbedrijf aldaar heeft een nieuwen directeur gekregen. En terwijl voorheen Zondagsarbe-id re gel was, zijn nu de werkzaamheden aldus geregeld, dat des Zondags niet meer ge werkt behoeft te worden. Inderdaad, deze wijziging in het gasbe drijf -te Lisse verdient-, óók van ongeloovig standpunt bezien, maar vooral als men haar beschouwt uit Christelijk oogpunt, oprechte waarde er ing. Moge van Lisse in dit opzicht kunnen worden verklaard: Lisse doe et, d.w.z. Lisse im'aakt school, Lisse vindt navolging I De noodzakelijke arbeid behoeft pp den Zondag niet te worden nagelaten. Maar... als wc eens goed toezien, hoe veel arbeid zal dan inderdaad noodeloos blijken1, die als noodzakelijk wordt be schouwd. Ket Lisse's gasbedrijf is niet zon der leering. Wie. er toe kan medewerken om den ar beid op Zondag in te krimpen, en den ar beider op den Zondag te doen meeleven hot kerkelijk-, huiselijk- en familieleven hij stelt een voor de geestelijke en zede lijke opheffing der maatschappij hoogst verdienstelijke daad. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Op de conferentie tusschen de Valera «n de vier Unionisten uit Zuid-lerland zijn zekere overeenkomsten getroffen. Do conferentie is tot Vrijdag verdaagd. Oe arbeid in de Engelsche mijnen, voor Zoover mogelijk, hersteld. De vrede tusschen Amerika en Duitsch- land hersteld. - Dreigende hongersnood in Rusland. Oulischland. Geen socialisatie. De Pruisische Landdag heeft een motie van de onaf hankel ijken, welke de redee ming verzocht spoedig' een voorstel in, te dienen tot socialisatie van ihet mijnwezen, pip voorstel van de socialisatde-commissie -verworpen. Alleen de socialisten stemden voor. Het proces tegen de oorlogsmisdadigers. Tegen den oorlogsmisdadiger Grusius ia ©en gevangenisstraf van 2 jaar en zee maanden geëischt. De vrede tusschen Amerika en Duitschland hersteld. Uit Ncw-Yersey wordt gemeld De Congres-motie, de den oorlogstoe stand met Duitschland, Oostenrijk en Hon garije. voor geëindigd verklaart, is door Harding geteekend. In diplomatieke leringen wordt het her stel van de normale betrekkingen tusschen de Ver. Staten en Duitschland met inge nomenheid begroet. Naar verluidt zal de Duits che regeering voorloopig een -afwachtende houding aan nemen, maar men verwacht toch dat eco nomische en politieke betrokkingen spoe dig hervat zullen worden. Do Duitsche re geering zal niet eerder een gezant naar Washington zenden, voo-rdat de Ameri- Beaansche regeering haar gezantschap te Berlijn hersteld heeft. Voorloopig zullen de betrekkingen tusschen de beide mo gendheden door een zaakgelastigde^ wor den waargenomen. Bij de komende onderhandelingen 1us- «ohen de beide mogendheden zal waar schijnlijk ook de volkenbond-gedachte een zeer belangrijke rol spelen. Zooals men weel. verwerpt Harding den volkenbond van het Versailles-verdrag en wil hij in de plaats daarvan een anderen volkenbond stellen. Duitschland echter heeft door de aanne ming van het verdrag van Versailles zich verplicht den volkenbond van Versailles te aanvaarden en moet derhalve noodge dwongen in deze kwestie oen ander stand punt innemen dan Airierika. De politieke gevolgen van het herstel y&u den vredestoestand, tusschen Duitsch land en Amerika zullen zich niet zoo spoe dig toonen. Daarentegen verwacht nion. in Berlijn, dat. de economische gevolgen weldra tot uiting zullen komen. De kwes tie van de teruggave van het inbeslagge- nomen Duitsche eigendom in Amerika en het probleem van het Ameri kaaiische grondstoffene-rediet zullen wel zeef binnen kort op den voorgrond treden. Oostenrijk.. Voor de kinderen. Zondag werd te Weeaien teai bate van. de .kinderen der slachtoffers van den oorlog een algemeen weldadigheidsfeest gehou den, dat, naar het „Hbld." meldt, 15 mil- lioen kronen opbracht. Hot hoogtepunt v-aai het feest, werd ge vormd door de huldiging van den compo nist Johann Strauss. Engeland. Het einde van het mijnconflict. De Britsche mijnwerkers hebben overal het werk hervat waar de toestand van de mijnen dat mogelijk maakte. Zelfs tin Lan cashire, waar de -mijnwerkers de overeen komst verwierpen hebben vele duizenden het werk 'hervat. In Northumberland en Durham wedijverden de mijnwerkers gis termorgen vroeg, om het eerst in de mij nen af te dalen en tegen den namiddag vertrokken reeds treinen met kolen .gela den naar de kust. In Zuid-W-ales konden ongeveer hon derduizend mijnwerkers het werk nog niet hervatten, -daar vele mijnen in zeer slech ten Locstand zijn en wegens de overst.roo- ming zullen vele mijnen in Derbyshire waarschijnlijk voor goed gesloten blijven. In het Zuiden van Stofforthsliire konden de mijnweakerB heden den arbeid nog niet hervatten, daar heb maehinepersoneel blijft staken. In Nottinghamshire weigerden de mijn eigenaars in ie .gaan op een verzoek van den mijnwerkersbond van dat graafschap om drie shilling per week en per man van de iconen af te houden, tot delging van den schuld door den bond aangegaan, doch de mijneigenaars stemden er dn toe, de eerste maand de achterstallige huishuren niet te innen. Het lersche vraagstuk. De conferentie van -de Valera met d e Unionistische Ie id e r s. Gisteren werd te Dublin de aangekon digde conferentie -gehouden va-n de Valera met de Unionistische leiders. De Valera gaf h.o. liet volgende commu niqué uit Een officie use conferentie door de Vale ra bijeen geroepen werd lieden -in het stad huis gehouden. -Graaf Middleton, Sir Ro bert Wood, Sir Maurice Dockerell en Mr. Andrew Jamisson waren -tegenwoordig. De premier was vergezeld van Arthur Griffith. Er werd van gedachten gewisseld om trent den toesband, ontstaan door het voorstel va-n den Bri-tschen premier voor het. houden van een conferentie in Londen. Zekere overeenkomsten werden getroffen en de conferentie werd verdaagd tot aan staanden Vrijdag, voormiddags 11 uur. Officieel wordt ontkend, dat generaal 8 muts een bezoek -aa-n Dublin heeft ge bracht en ook wordt ontkend, dat zijn se- oretarifi daarheen is gegaan, dooh de „Star" houdt vol, dat- Smuts zich te Du blin bevindt-. Wapenen ontdek t. De politie heeft in de bergstreek, twee mijlen van Tralee een aanzienlijke hoe veelheid wapenen en munitie ontdekt, waarbij zich tevens bommen, mijnen, sein vlaggen, enz. bevonden. Drie mannen zijn in hechtenis genomen. Bezoek van de Belgische souvereinen. De koning en koningin vaai België brach ten .gisteren, ofschoon zij in de laatste twee ja-ren verscheidene malen een bezoek hebben gebracht ann Engeland, hun eer.'te offioieele bezoek Binds den oorlog aandit land. Hunne Majesteiten werden vergezeld door den Belgischen minisIerij p r esident, den lieer Ca-rton de Wiart. Het doel va-n dit bezoek was Engelatd dank te zeggen voor de hulp welke a-an België en de Belgische vluchtelingen, ge durende den oorlog werd verleend. Bij de verwelkoming zeide koning Albert: „Mijn land zal Grdbt-Britannië altijd dankbaar blijven voor heb besluit tusschen beide te komen in het conflict, tengevolge van de verkrachting van de Belgische iieiitiraliteit. België zal nooit vergeten de broederlijke ontvangst, welk? de vluchtelingen ontvin gen aaai den Engelschen haard. Hot. Bel gische leger is er trotsch op gevochten te hebben aan de zijde van de heldhaftige ba taljons van Engeland, Schotland en Ier land en van die der machtige dominions,, aan de overzijde van don Oceaan, welke onder bescherming van de glorierijke En gelsche marine naar Europa in do. uren des ge vaars werden overgebracht. Zij wer den allen bezield door den geest der op offering. welke geen grenzen kende Meer dan 150.000 doodon slapen rondom Ype-ren. Daiikba nheid en waardeering van geslach ten zullen hun gedachtenis omgeven. ij hopen, dat ons bezoek aan de edelmoedige souvereinen vau deze vriendelijke natie het stempel mag drgen van het diepe ver langen om de banden welke Engel ami eu België voreenigen, steeds nauwer te zien aangehaald." Rusland. Bakoe in vlammen. Naar uit Londen geseind wordt is aldaar bericht -uit Moskou ontvangen, dat Bakoe in vlammen skaat. Een gedeelte van de stad en verschillende olie-opslagplaatsen zijn reeds verwoest. Dreigende he.igersnood. Volgens berichten uk Moskou, via Riga door Engelsche Waden ontvangen, is de mislukking Aan den oogst in Oost Rus land -algemeen. Een bevolking van 25 millioen wordt daardoor met hongersnood bedreigd, in Zuid-Rusland heeftcht cholera, te Rostoff en te Miskou zijn ook andere epidemieën uitgebroken. De overheid staat machteloos daar -de ziekten voor-uamedijk het gevolg zijn A'.an het gebrek aan voedsel, Avaardoor van alles genuttigd wordt. In Oost-Rusland is de peet uitgebroken. Polen. Oorlogsmateriaal. V. D. verneemt uit Danzig: Op 1 Juli is de Franschc stoomboot Marie Louise Aan Cherbourg met. oorlogsmateriaal en ar tillerie-munitie Voor Polen de haven van Danzig binnengeloopen. Genoemde lading bestond uit 12.575 kisten materiaal, 38 ka nonnen, 2840 kisten met machinedeelen, 22 motorwagens, 008 kisten met- artillerie-* munitie. Tsjecho-Slowakije. Onlusten. Uit Boedapest wordt gemeld dat dn de stad Munkacs in XaVpathen-Rnsfennd op 21 Juni een opstand is uitgebroken tegen het Tsjechische -gezag. De T.-S. autoriteten -hadden een groote volksvergadering belegd, waarop tegen 't verlecnen van autonomie aan de provin cie zou Avorden gepleit. Toen de ato or naams te Tsjechische spre ker een motie tegen de autonomie indien de, werd hij door het publiek ernstig mis handeld en .slechts door het ingrijpen van militairen werd voorkomen, dat men hem lynchte. Vervolgens wierp de menigte zich op de soldaten en ontwapende hen, waarop de volksvergadering zich bij stemming vóór het verleenen van -autonomie verklaarde. VereterItingstr oependie op de menigte vuurden, werden eveneens na een bloedig gevecht ontwapend. Ton slotte trok de menigte in optooht door de stad onder het geroep van: „Weg met Tsjecho-Slowakije Armenië. Het kabinet afgetreden. Het door Elias bei Vrioni gepresideer de kabinet, is afgetreden. Italië. Bonomi Kabinetsformateur. Naar de Romednschö bladen melden, heeft Bonomi de opdracht aanvaard om een nieuw ministerie te vormen. Hot nieuw gevormde Italiaansche kabi net, onder leiding van Bonomi, bestaat •uit drie reformisten, drie leden der volks partij, twee sociaal-democraten, vier vrij- zinnig-demooratcn, twee partijloozen en een lid der rechterzijde. Denemarken. Het Scand. Vredescongres. Het. Scandinavische vredescongres is Za terdag gesloten. Het congres nam een resolutie aan, waarin bij de Soa-ndinaA'-isoho regeering en haar vertegenAvoordigers in den volken bond aangedrongen wordt, pogingen aan te- wenden aJle internationale geschillen te doen uitmaken door het intimnalio naa 1 ge rechtshof van den volkenbond. In een tweede resolutie wordt als een slap in de richting der ontwapening voor gesteld, dat de Scandinavische landen den verplichten» militairen dienstplicht zullen afschaffen. Na een stemming over het invoeren van ee>n bepaalde taal, Averd een resolutie aan genomen, waarin voorgesteld Avordt, dat de volkenbond een onderzoek zal instellen -n-aar de mogelijkheid van het instellen van ee-n wereldtaal, Avelke dn alle scholen zou worden onderwezen. Allo andere punten welke door het congres besproken worden, vonden uitdrukking in resoluties ten gun ste van de afschaffing van de doodstraf en de geheime diplomatie, hervorming van physieke en lichamelijke opvoeding en -Ie erkenning Aan de o:infli:i;i!o*!';kheid -Ier BaHisclie staten. Een telegram werd gezonden- aan president. Harding waarin ontheffing der loopende schulden wordt - voorgesteld. Amerika. Panama en Costa Rica. De Amorikaansche regeering heeft aan de regeering vau de republiek Panama de gelegenheid geschonken om door recht- streeksche onderhandelingen met het gou vernement Aan Cost.a Rica het. grensge schil, dat. tusschen Panama en Gosta Rica bestaat uit de wereld te helpen. Mexico Een dreigende revolutie. Uit Mexico City Avo-rdt -gemeld dat het departement van oorlog bericht heeft ont vangen dat een nieuwe revolutie onder ge neraal Murguia voor den lóe-n Juli in voor bereiding is. Generaal Obregooi treft maatregelen om den toestand het hoofd te bieden. €>ni een dienstweigeraar. Aan den oproep van liet N.A.S., om gis teren als protest legen de gevangen hou ding van den dienstweigeraar Grocnendaal den arbeid te slaken, hebben, zooals ge meld, in Amsterdam slechts weinig arbei ders gehoor gegeven. Zooals reeds gemeld, namen do gemeen- jle.worklieden evenmin aan de staking deel. Over het algemeen kan geconstateerd worden, dat het aantal stakers nog gerin ger was dan bij do z.g. wilde staking van de vorige week. De geringe belangstel ling vertoonde zich ook des morgens on middellijk bij de openingsmeeting. doorliet N.A.S. op het voormalige Parkschouwburg terrein belegd. De voorzitter van liet N.A.S.. de heer Spanjer, erkende in zijn openingswoord het niet slagen van de slaking,door de ver klaring, dat het bestuur -over bet resul taat allerminst tevreden is. Het parool van het NAÜ. is niet opgevolgd op een wijze, zooa'ls wij dit zoo gaarne gezien hadden. En hiermede, zullen wij hij do verder te voeren actie rekening moeten houden. De staking moet algemeen zijn, want anders, zoo sprak hij. kan niet voldoende macht wo.den uitgeoefend, op de regeerders, die, na Groenendaal gevangen te liebben ge nomen, de Ligt. in arrest hebben gesteld', en thans weer Albert de Jong' gevangen hebben genomen, alleen, omdat hij de ar beiders op hun plicht heeft gewezen. Het woord. hebben vervolgens gevoerd mev-r. Kolthe-kTimmer en de, heeren Meyer, Walraven en G'iessen. Na afloop van de meeting werd. daarin- tusschen het aantal meet.inggangors wat gegroeid was, een stoel, gevormd, waarin roode doeken met op de actie toepasselij ke opschriften, werden medegedragen. So cialistische liedereu zingend en bij tus- schcnpoozen den kreet aanheffend: „Groe nendaal moe.t vrij", trok de stoet., begeleid door een sterke politiemacht, in volkomen oixlo naar de Westennarkt. Daar gingien de ongeveer 2000 beitoogers, na een toe spraak van den voorzitter van het N.AJ3., uiteen. „IC e r k e 1 ij k e" actie! Een aantal kiesgerechtigde lidmaten der Ned. Herv. Kerk te Amsterdam hebben in een spoedvergadering besloten een zelf standige actie te voeren (en gunste van de invrijheidstelling van den dienstweigeraar Groenendaal e.a. Deze leden zijn eenparig van oordeel, dat gewetensvrijheid, waar voor do Protestanten in vroeger eeuwen zoo heibben gestreden, ook thans nog door hen geëerbiedigd en gesteund moet wor den. Het comité heeft per circulaire een be roep gedaan op een aantal hem bekende .loden der kerk met verzoek deze actie zooveel mogelijk door woord en daad te steunen. Een voorloopig adres aan ilc Rege.ering wordt lieden afgezonden. In den Haagse hen Raad werd gisteren geïnterpelleerd over het optreden der po litie bij do relletjes als pretest tegen de gevangenhouding van den dienstweigeraar Groenendaal. Met 1712 stemmen werd verworpen een communistische motie, welke het optreden vau de politie afkeur de en uitsprak dat de overheid openbare demonstraties niet mag verhinderen. Geen actie tegen de processies. De cl as sic aio vergaderingen van de Ned. Herv. Kerk hebben dezer dagen door ge heel Nederland plaats gehad. Hier en daar -is ook het processie-vraagstuk aan de orde ge-komen. Opmerkelijk mag het hee- ten, dat de \ergaderde predikanten on ouderlingen in overwegend niet-katholioke omgeving met beslistheid tegen de proces sies zijn opgekomen. Te Maastricht ech ter. waar 28 predikanten en ouderlingen bijeen kAvauien uit een classis. Avaar de veel verguisde, procc-.rios jaarlijks ciimeor malen 's aars laugs den publieken Avog trokken, besioot men op geenerlei Avijzo mee te doen met de actie tegen de proces sies. De predikanten en ouderlingen in bot Zuiden, die uit eigen aanschouwing weten, dat de Katholieke processies geenszins do fanatieke bestrijding Aerdienen, waartoe eenige anti-paapsche theoretici ophitsen, hebben aan die anti-papen boven den Moerdijk een lesje gegeven, hetwelk dezen ter harte mogen nemen„Tijd." Ned. Mij. lot bevordering der Geneeskunst. Gistervoormiddag om 9 uur werd in de Harmonie te Groningen de 72ste algemeen© Vergadering der Ned. Maatschappij tot be- bordering der Geneeskunst geopend. De voorzitter, I>r. A. Sikkel ie, Amster dam, die hierna de leiding der vergade ring overnam, heette den Minister A'an Ar- fbeid, den directeur-generaal van het de partement voor volksgezondheid en den burgemeester van Groningen, die de ver gadering bijwoonden, welkom. iSpr. uitte eenige wenken betreffende do samenwerking tusschen de regeering en do maatschappij, de wensehelijkhead beplei tende mn maatregelen dn liet belang der volksgezondheid en zijn waardeering uiten de voor het werk A'an Minister Aalberse op dit gebied. Minister Aalberse dankte den voorzitter voor do vriendelijke en waarde erende woorden waarmede dezo hem begroet. Hij zou daarop gaarne het oen en ander willen antwoorden, dat hij op het. hart heeft. Als Mini-Ier van een demissionair Ka binet voelt hij zich eehfe.r een soort van politieken Peter Schlemiel, de man zon der schaduw en toekomst. Hij beaamt de wenschcn dóór den voor zitter geuit betreffende een innige samen werking tusschen de Maatschappij en het Departement voor volksgezondheid. Spr. is hier niet gekomen alleen uit. be langstelling maar ook om een niededee- ling te doen. Die mededeel ing is deze, dat II.M. da Koningin Dr. A. Sikkel, den aftredienden voorzitter der Maatschappij, benoemd heeft lot ridder in de orile van den Nederl. I,eeuw, (luid applaus Spr. heeft deze. on derscheiding uitgelokt en het is hom eet. vreugde dat hij thans de eerste mag zijn die Dr. Sikkel kan compünientóeren. 1>« Minister wijdt eenrige woorden van erken telijkheid aan het vele nuttige weck doot Dr. Sikkel in de oorlogsjaren verricht, een. werk dat aan de zieken van het goheeu land is ten goede gekomen. Onder luid applaus overreikt do Minir ter aan Dr. Sikkel de versierselen derord»" Internationale Bakkerij ten toonstelling te Delft. Yan Maandag 18 Juli tot 30 Juli zal iu de gehouwen van de Stadsdoclen te Delft een Internationale Bakkerijlentoonsbe-11 ing worden gehouden, uitgeschreven door den Ned. R.-K. Bond van Brood-, Koe.k- en Bankel'bakkerspatroons. De offioieele opening zal plaats hebben op Maandag 18 Juli, middags 3 uur. In het ©ere-comilé hebben o.a. zitting: Z.E. de Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel, Z.E. den Minister van Arbeid, dr. F. G. Waller, directeur van de Nod. Gist- en Spiritusfabriek, Mr. Baron A.\ran Wijnbergen, voorzitter van den Midden- standsraad. De deelnamen van do zijde der exposan ten mag groot genoemd worden. De ex positie biedt de gewenschte verscheiden heid als machineriën, grondstoffen, hulp middelen en bcnoodigdhoiien. Niet minder dan vijf der grool.-!e meel fabrieken en 12 machiiiefabrikaiilen zijn o.a. vertegenwoordigd. Aan do tentoonstelling wo den vak wed strijden verbonden op het gebied van -brood-, banket-, koek- en hese hui {bakke rij. Hiervoor is groote deelname. 10 Juli a.s. wordt do inschrijving ge^olen. De jury i» als volgt samengesteld: Boonstra. directeur van het Station voor Maalderij en Bakkerij, Wageningen. Al gemeen© voorzitter; II. M. And'ioe, Et recht; G. Gussenhoven. Leiden: J. H au hart, DclR; P. G. Ho'tzer. Bergen op Zoom: II. J. B. Fnehe, Delft; J. Jaiisse. Rotterdam; Lambermout, Den Bosch; L. Nieuweu- liuis, Amsterdam; J. J. Lucnssen. Amstor-' dam; H. J. Oude We.rn.ink. Hilversum: Jan Ileinders, Tilburg; J. Schalken, Roller- dam; Joh. Schultc. Rotterdam; A. Stoens- ma, Bolsward; A. Vermeulen, Schipluiden; A. Wanders, Arnhem. Het Algemeen- Secretariaat: Oude Delftl 180a te Delft, is gaarne bereid omtrent ba tentoonstelling en de daaraan \erbondeni vakwedstrijden, waaraan alle hakkers van Nederland kunnen deelnemen, de ge wenschte inlichtingen te verschaffen. Prijsvragen van de Centrale Jeugdcommissie van Sobrietas. Van verschillende zijden worden nadere inlichtingen gevraagd omtrent de twee voudige prijsvraag voor een antiaJooholieoh leesboek onlangs door de Centrale Jeugd commissie van Sobrietas uitgeschreven. Als antwoord hierop diene: lste. Het boek kan zijn écu doorloopead

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1