5 Jaargang. DIHSDHC 3 MEI 1921. No. 3513 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. BUITENLAND, BINNENLAND. e £eidóeli^©oii^mt IBONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling [oor Leiden 19 cent per week, f 2.50 per kwartaal, jj oDze Agenten 20 cent per week, f 2.60 per kwartaal, ranco per post 12.05 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar betaling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af- tlijke nummers 6 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. li. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 35 cent per regel Overige dagen SOcent per rege Voor Ingezonden Mededeelingen wordt liet dubbele van het tarief berekend. iCLEIXR ADVERTENTIES, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur koop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen f 0,50. immer bestaat uit twee bladen. Diamanten-feost der Elisabethsvereeniging. jen wordt govierd het diamanten- dor St. Elisabotti-svcrcemgmg to Lei- 18 den lozers van „Do Leidsclie Cou- rceds be.kend uit verschillende mede- in en annonces. ïnogen dit diamanten feest niet laten jgaan, zonder lo wijzen op dc bctee- der jubileerende Vereeniging een tioonste onzer charitatieve organi- Soticlf-zijn en naaslonlicfdo-bcoeic- n onafscheidelijk met. elkaar verbon- !jn in den waren Katholiek in-één- id tot levens-idealisme en levens- d Jevens-p r a c t ij k oliek-zijn zonder de beoefening van istenliefde is een lougen. Wie od te beminnen, Dien hij niet ziet, i naaste, dien hij wel ziet, niet bc- een leugenaar verklaart de H. Het tweede gebod, den naaste lief ben, is gelijk aan het eerste, God te nen aldus lezen wo elders in de Boeken. van den anderen kant bezien: De nfiefde kan nergens zoo groeien in Hen wasdom en de rijke geestelijke boid van doelbewuste daden- t, als op don bodem van liet Chris zulks versla men niet als een ge- latlting van lie.t charitatief, het hrophisch werk van anderen, die eloof hebben, die leven zonder te en God als hun Oorsprong en hun 4 onder Godsdienst. Wij waardecren in rken, het goede, hetwelk er onge- ild m te erkennen is. v/io zal durven weerspreken, dat itenliefde het diepst, het krachtigst, is in hem, die in den naaste jns g e l ij k e zijns gelijke, niet (sehappelijken stand of occonomi- J jsilie, niet in verslandelijken aanleg oodsrijkdom, niet in stoffolijko wel- f geestelijke beschaving zijns ge- t'4;: kind Gods en e r f g c- dc3 hemels!.... ongeloovigo kan de naastenliefde *n, al is die liefde in oorsprong en heel anders dan die van den Chris ten Katholiek m o e t de naastenlief- fenen, gedrongen door zijn' ge l-Ja, gedrongen is hij, zoolang ^aclitig gelooft, den evenmensch te en, gelijk oen adelaar van nature [en is met zijn vleugelen de liooge to doorkliev-en. En, hoe intenser, yjer bcwusl-bolcefd zijn Geloof is, etter zal zich uitslaan zijn men- efdc, in riadcnkracht!... is nog meer. wat den Katholieken dringt tot naastenliefde. „Wat minsten der Mijnen doet,dat hebt gij Wij willen niet trachten te ra dat Woord, waarvan de diep to oddelijke Goedheid tonpeilbaar pal, het scherpste verstandDe den minsten der menschen-kin- roschonken. zijrt bewezen aan God- El isabethsverceniging heeft in ïensloop van zestig jaren een he.er- oone taak van naastenliefde be doel js: zieken en kraamvrouwen te en geestelijke hulp te verleenen. een uiterst-kicseho taak, waarvoor lende vrouw bij uitstek geschikt >pcn is. En die taak is door de be- |»n loden der St. Elisabelhsvereeni- den loop der zestig jaren uitnemend Zeker, er zullen wel fouten zijn l en misvattingen zijn voorgeko- |iel altijd zal do Katholieke der philanthropic den leden' in b helder licht en in een even onge woonheid voor den geest hebben en de menschelijke zwakheid en mheid zullen ook op dit- werken, al ons pogen, haar stempel heb oid. Ons «rijn geen feiten, geen len of aanwijzigirigen dienaangaan id maar alleen reeds do bcschou de menschelijke geaardheid doet Iwlcllen dat ze zijn voorgekomen. Inter staat, onomstoolelijk zeker rt zestig-jarig jubileum der St. Eli- Jereeniging mag in de annalen van tk Leijen worden opgefeekend met 1 Santen letters van waarachtige Ka- s oharilas! ]3, het donkere lot toeli van zoovclo Jïoevenden heeft in die zestig jaren Whencn het getémperde zachte :cht van berusting, dank zij de stof- Saven der St. Elisabeth vereeniging, 'j niet minder liet mee-voelen en M Vkü'de leden der vereeniging 't Is voor den hulpbehoevende zulk e.en lijko bron van kracht tot berusting, als de igift, die hij noodig heeft, niet wordt, ge schonken uit de hoogfe van een quasi- mcerwaardigheid, maar «iet oprecht medegevoel. En dat kan geschieden en dat i s honderden, duizenden keeren ge schied door middol van de St. Elisabcths- vereenigii'' Welk 'n breed perspectief van edeto uaden van liefde en offer en van edele gevoelens van waardee.ring en dank baarheid, beide voortspruitend uit een waarachtig groot menscli-zijn, als wij schouwen over die zestig jaren Onze gelukwensch op dezen jubeldag aan do St. Elisabeths-Verceniging en aan [Katholiek Lcide.n. In liet jaar 1801 is op initiatief van de dames mevr. Van Wensen-Do Bmyn en ime.vr. ïruffinoCoebergh de oprichtings vergadering gehouden van de St. Elisa bethsvereeniging. -Deze vergadering had plaats in het gebouw der St. Vinoenlius- vcreeniging laatstgenoemde vereeniging heeft van den aanvang af haro zusferver- oeniging steeds met de grootste welwillend heid ter zijde gestaan. Het eerste bestuur was als volgt samen- goslold: mevr. Van WensenDe Bruyn, presidente; mevr. TruffinoCoebergh, vice presidente; mevr. v. d. AardwoghCoe bergh, secretaressemej. Bosch, vice-se- crelaresse; mej. Van der Aardwegh, pen- ningmeesteressc; mevr. de wed. Van Wen- en, -magazijnmcesleresse; mevr. Prooi— Peters, assisTenlc. In hetzelfde jaar werd de Zccreerw. lieer Deken Quant door Z. D. II. den Bisschop benoemd tot geestelijk Directeur. Na diens overlijden, in 1883, werd als zoodanig aan gesteld Deken Welters. In 188G werd be noemd do Zeercorw. hoer Derkx, die in 1892 moest aftreden door zijn benoeming lot Pater Gardiaan to Weert. De Zeerecrw. heer Vernieuwe werd als opvolger aange wezen, in wiens plaats later is geLredcn de tegenwoordige Directeur, de Zecreerw. lieer Pastoor A. J. M. Hafkensclicid. Het presidium hebben achtereenvolgens waargenomen: mevr. v. Wensen—De Bruyn, mevr. ProotPeters, mevr. Schmier v. Breo, mevr. v. Cranenburgh—v. Way- enburg, mej. D. Coebcrg (sedort October 1920' de presidente). Mevr. van Crancn- burgVan Wayenburgh, dio ongeveer -42 jaar lid, waarvan 16 jaar presidente is ge weest, is bij haar aftreden als zoodanig 'benoemd tot eore-presidento. Het huidig bestuur beslaat uit dc dames: mej. D. Coebergh, presidente;mej. L Verwer Vice-presidente; «ïevr. GrundemanuHof man, secretaresse; mevr. Coebergh—v. Cra nenburgh, vice-secrelaresse; mevr. v. Wen senStatz, penningmeest-crcsse; mevr. DuynsteeBranf.jes, magazijnmeesteresse.; mej. H. Mojkenboer, assistente. Morgen begint de feestdag met een II. Mis in de St. Pe.truskerk. De door de vereeniging bezochte gezinnen ontvangen allen een extra warm maal. Morgenavond, zooals bekend, het St. Eli- sabelhs-oralorium in de Stadsgehoorzaal. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Het ultimatum van den Oppersten Raad aan Duitschland. Twaalf dagen bedenk tijd verleend op den eisch van 132 milliard. Voorbereidingen van Frankrijk voor uit breiding der bezetting. Een nieuwe Duit- sche nota aan de Ver. Staten. De ernstige toestand in het Engelsche mijnconflict duurt voort. Mijnwerkersstaking in Opp&r-Silezië. De Opperste Raad. DE DUITSCHE SCHADE VERGOEDING. 132 Milliard. De geallieerde experts hebben definitief besloten het ontwerp der Commissie van Horstel, 132 milliard maak in goud, aaai te nemen als van Duitschland' te cischen e ohadelooss telling. Dat is meer dan .het bedrag, waartoe op 29 Janu-ari te Pairijs werd besloten, doch daarbij moest worden opgeteld de op brengst der 12 pet. heffing ad valorem op don Duitschen uitvoer. Indien de zienswijze der deskundigen door den Oppersten Raad wordt overge nomen, zal dit beteekonon, dat do Pa-rij- sohe voorstellen^ definitief worden inge trokken en. tevens de daarmede gopaard gaande onzoke-rhoid, of dat ontwerp al dan niet tusschentijdsche betaling inhield van de twintig milliard, welke Duitsch land vóór 1 Mei moe.st lx-talen. De toestand zal dus zóó zijn, dat de ge allieerden terugkeeren tot do letter van het vredesverdrag, hetwelk bepaalt, dat na aftrek dor kosten van het bezettings leger on vail de levensmiddelen en liet materiaal deze 20 milliard- zullen wor den afgeschreven van het totaal der Duit- sche schuld. Do Commissie van Herstel zal binnen 4 dtfgen de Duitsche regeering in konnis stel len van de wijze va-n borgscliaffidig voor de betaling, wtdke het -territoriale onder pand zal vervangen, indien Duits old and de voorwaarden zal aannemen. Een weigering van Duitschland zou de onmiddellijke bezetting van het Roerge bied met zich medo brongen. Do Duitsche regoering zal binnen een termijn van vijf of zes dagen na kennisgeving moeten ant- v/oorde aan de Commissie van Herstel. Wat betreft de wijze van betaling, Duitschland zal ia 30 .annuïteiten van ge lijke waaide eu met een rentevoet van 6 pot. zijn schuld moeten betalen. Tot 1920 is oen interest van 2 Y« pet., vastgesteld, waarna de -rente zal worden opgevoerd tot 5 pot,, de aniortisceriflgeji daaronder onbe grepen. Dè commissie van Horstel zal drie soor ten van biljetten uitgeven. Een eerste groep van 12 milliard goudmarken, be taalbaar binnen een termijn van één jaar; een tweede groep van 35 milliard goud marken, uit to ge von 1 November 1921, en een dordo groep van 80 miliard goudmar ken, -uit te geven naar gelang van het opneiningsvermagen der interuiabionaie markt en Duitschlands b o tailings eapaci- teit. Briand en Lloyd George. De definitieve beslissing van dsn Op persten Raad omtrent deze voorstellen der commissie van herstel is mog niet be kend. Men verwacht, dat deze nieuwe voorstellen aan Duitschland zullen worden overhandigd tegelijk ane't een kort ultima tum, teneinde het in staat -te stellen aan de eischen der Geallieerden -te voldoen. Eerst wanneer dan geen bevredigende op lossing wordt verkregen, zullen de Enan- sclie voorstellen tot bezetting van, het Roergebied uitgevoerd worden. Men ziet hier liet verschil tusschen En geland en Frankrijk. De meer clemente •houding van Engc'.anid; door hot moere.n- deel van den Oppersten Raad gesteund, steekt sterk af bij de plannen van Briand. De Britsehe kringen waren verlangend Duitschland een laatste mogelijkheid te geven om zijn goeden wil te toonon, zon der dat meu de militaire actie vertraagt, welko noodzakelijk wordt goaclit doorde Fransoho regoering. De zitting van den Raad is tot heden ochtend elf uur verdaagd en men mag ver wachten, dat er op deze vergadering over eenstemming zal worden bereikt. Fransclio mobilisatie. Gisternacht- heeft Briand vanuit Londen aan minister Rart-hou geseiud, om onmid dellijk order te geven de lichting 1919 we der onder de wapenen te roepen. Naai' uit DusseJdorp gemeld wordt, wor den door de Frans olie 'bezettingsautoritei ten tal van voorbereidingen getroffen tot den intocht van de bezettingstroepen in het nog onbezette gebied. Li de stad ko men voel nieuwe troepen aan die blijkbaar gereed worden gehouden om op het eerste sein op te rukken. De houding der V. S. Uit Washington is officieel gemeld, dat Duitschland geen enkel nieuw aanbod van schadevergoeding heeft gedaan. Ndet-offi- cieele besprekingen worden voortgezet, maar de V. S. hebben -niets van definitie ven aard, dat aan de Geallieerden ter be spreking kan worden voorgelegd. Betreffende de houding der Ame-rikaan- sche regeering wordt gezegd, dat deze niet als een agent van Duitschland of als be- langoloozo tusschonpersoon handelt, maar dat de V. S. zich integendeel als belang hebbenden beschouwen bij het vraagstuk der schadevergoeding, dat voor hen een voorname kwestie is. Anderzijds zegt men, dat- de V. S. het meA do Ge-allieorden er over eens zijn, om de oplossing op praoti- scho wijze en rechtmatige grondslagen tc verkrijgen. Nieuwe Duitsche not- a te Washington ontvangen. De „Times" verneemt uit New-York: Een nieuwe Duitsche -nota is -gistermor gen te Washingto-n ontvangen. Terstond deed Hughes aan den president daarvan mcdedceling. Er is nog niets over den in houd bekend. Naar evenwel verluidt be vat do nota nieuwe concessies der Duit> schers. België Vrijwillige gevangenen Veertien Vlaamseho burgers, twee vrou wen en twaalf mannen, uit de provincie Antwerpen hebben te samen aan Vander- velde en schrijven gericht, waarbij zij hom verzoeken, gedurende 14 dagen of een maand de plaats van een gelijk aantal ge strafte frontsoldaten dio sedert den wa penstilstand nog niet thuis zijn geweest, of van activisten, in de gevangenis te mo gen innemen. Onder deze ..aflossers" bevindt zich ook de dichter Ward—Hermans, die, tijdens den oorlog door de Belgisc-ho militaire autoriteiten, om zijn Vlaamsche overtui ging, naar het houthakkerspclofon, in do Orncwouden, werd verbannen. Duitschland. Nieuwe zending koejen. Uit Bremen wordt gemeld, dat- een tweede transport van T18 Amerikaansche melkkoeien is aangekomen aan boord van het stoomschip „West Arrow". Aan boord van hetzelfde schip bevinden nog zeven tig kalveren. Alle dieren zijn in goeden toestand aangekomen. Dit transport is aan Duitschland geschonken door een aantal Amerikaans che boeren uit Dakota, Iowa en Wisoonsin. Mijnwerkersstaking in Opper-Silezie. In 35 mijnen van hot district Rybnïck hebbein do arbeiders het werk gestaakt. Een gedeelte der mijnen is door troepen bezet. „Der Tag" verneemt- uit -betrouwbarej brom, dat de mijn workers st-aken, omdat zij ve-rnomen hebben, dat de districten Rybniek en Pless van Dnitseliland worden afgescheiden en aan Polen toegewezen, dus dat men -hier met een Duitsche pro teststaking te doen heeft. Naar verluidt overweegt- de intcrgeall. commissie de afkondiging van den staat van beleg. Engeland. Het Mijnconflict. Ernstige toestand. De toestand id het koleneonflicb kan meer dan anders als buitengewoon ernstig beschouwd worden. De onderhandelingeu zijn gestaakt, beide partijen: mijnwerkers en regeering blijven hardnekkig aan huu eischen vasthouden. De regeering heeft in een manifest den steun der burgerij inge roepen. Dit manifest op groot e biljet-ten geplakt luidt al3 volgt Aan allo burgers. „Do conferentie van mijnwerkersgedele geerden heeft het royale aanbod dar re geering afgewezen van 10.000.000. Dit aanbod werd gedaan om den mijn werkers hooger loanen te geven dan de mijnindustrie thans kan betalen. Niettemin onthouden de niijnwerkorsge- delc.geerden aan de natie de kolen dio zij moodig heeft. De regeering dringt er derhalve bij alle burgers op a-an om te helpen kolen te be sparen opdat er genoeg zal zijn voor: Het bakken van brood Het koken van voedsel; Wa-rmte en licht Gezondheid en het leven zelf. Deze belangen der natie moeten worden gewaarborgd. De regeering neemt allo maatregelen om te zorgen, dat de burgers de hoeveelheden krijgen, die noodzaklijk zijn. Onverschillig hoe lang do stopzetting duurt." De gevolgen dezer staking kunnen der halve niet uitblijven en zullen voor Enge land noodlottig worden. Drastische maat regelen zijn noodig om de verlichting, de verwarming en het spoorwegverkeer in goeden toestand te houden. Door liet groote tekort dat er ontstaat aan kolen denkt- men er reeds aan om centrale bakkerijen op to richten. Ook voor de wasch-in,richtingen heeft de sta king haar noodlottige -gevolgen, daar de voorraden kolen te weinig zijn voor het normale gebruik. Dc spooxweg-nia-a.tschappijen van haa-r kant hebben een bevel van de regeering -niet afgewacht-, en bij-na dagelijks wordeu er biljetten bij de ingangen der stations aangeplakt, waarin -het- vervallen van heele ritsen treinen wordt meegedeeld. De meeste groote expres-treinen worden nu door die drastische inkorting bedreigd. Een geringe kans voor de gemeenschap is nog, dat sommige distrieten de partijdiscipline zullen verbreken en het- werk hervatten. Dochdaar ziet het voorloopig nog niet -naar uit-. De eenige st-raal van hoop in deze moeilijkheid is een voorst-el, dat sir Ro bert Horne en de eerste ministers zich af zijdig houden en een beroep op anderen wordt gedaan. Er is een voorstel gedaan, dat de mijnwerkers en eigenaars te za- men zouden worden gebracht voor een hof, dat zou optrede-nals arbiter in hun ver schillende aanspraken. Vooropgesteld wordt, dat, vóór Lowt-her naar Canada gaat, hem verzocht zal wor den deze zaak op zich to nemen. Ook As- quith wordt voorgesteld als -lid en dan is er nog sprake een lid uit de handelswe- reld. Aan voorname mijnwerkersleiders is hun meening gevraagd over dit voorstel, nxaa-r zij zien er niet veel in, daar zij vol houden, dat de kwestie er thans een v-an beginsel wordt en dat het onmogelijk is daarover arbitrage t-o aanvaarden. Noch tans wordt het voorstel door velen aantrek kei ijk geacht en er is reden te golooven, dat een aantal invloedrijke leden van het Lagerhuis moeite doen in vooraanstaande kringen voor dit voorstel. Polen. De vrede van Riga. Do uitwisseling van do ratificatie-docu menten van den vrede van Riga heeft Za terdag plaats gehad. De staat van vrede is dus officieel hersteld -tusschen Polen en sovjet-Rusland. Griekenland. Aftreden van Constantijn te wachten? Te Parijs is bericht ontvangen, dat Gou- aiaris, wanneer hij van Smyrna terugkeert, zich naar Parijs en Londen al begeven, om to onderhandelen over den troonsaf stand van koning Constantijn. Deze ge ruchten zijn .tot heden echter niet beves- tigd. J Palestina. Een treffen tusschen Arabieren en Joden. Zondag had te Jaffa een -treffen plaats tusschen Arabieren en Joden, waarbij twin tig personen werden -gedood en 150 ge wond. In allerijl gezonden troepen hebben de ongeregeldheden onderdrukt zonder gebruik t-o maken van hun vuur wapens. Vóór de aankomst- van de troepen Jxadden er plunderingen plaats, doch thans is alles weer rustig. HET VOORNAAMSTE N'EUWS Het wetsontwerp inzake verplichte licha melijke opvoeding is in de afdeelingen niet heel gunstig ontvangen. REGELING DER LICHAMELIJKE ONT WIKKELING VAN DE RIJPERE MANNELIJKE JEUGD. Verschenen is liet Voorloopig Verslag (Tweede Kamer) voor genoemd wetsont werp. Hel. ontwerp -en de daarop gegovcn toe lichting hadden op het mcerendecl der le den e.en weinig gunstigen indruk gemaakt, liet ontwerp zelf is, naar deze leden op merkten, op vele punten vaag en weinig zeggend. Was men algemeen overtuigd van do g r o o te 'b o t e e k c n i s dor 1 i- c li a -m e 1 ij k e ontwikkeling en achtte men het in verband daarmede in beginsel toe te juichen, dat (leze meer en meer do belangstelling der Regeering krijgt, voor de w ij z e, waarop dit in dit wetsontwerp tot uiting - komt, verklaarden slechts weinige leden iets te gevoelen. Zeer vele leden daarentegen konden zich om meer dan één reden met den inhoud van dit ontwerp niet vcrccnigien. Intusschen waren er ook leden, die zich thans nog niet in staat achtten hun oor- deol over het ontwerp uit te spreken. In het overwegend militair karakter van het ontwerp lag voor vele leden een zóo ernstig bezwaar, dat zij alleen daarom reeds hun stem daaraan niet zouden kun nen geven. Andere leden, die niet gekant waren te gen al wat. militair is, doch integendeel van oordeel waren, dal de instandhouding van oen leger voor ons land als een noodzake lijkheid moet worden beschouwd, 'wanen intusschen met de ovengenoemde leden van mcening, dat het zeer tc betreuren is. dat de bevordering der lichamelijke ontwikke ling, welke do Regeering zich met dit ont- \verp voorstelt te bereiken,, in de voor naamste plaatsen ten doel heeft het vor men van goede soldaten. Verschillende leden konden het niet af keuren/dat hij de wettelijke regeling der lichamelijke ontwikkeling vooral met da belangen der landsverdediging wordt reke ning gehouden. Allérwége aldus deze le den wordt op vermindering van persqon lijke en financieelo lasten aangedrongen. Wil men dezo bereiken zonder daarmede levens een vermindering de.r weerkracht van ons volle tot stand te brongen, dan moet daartegenover iels anders worden gesteld. En waarin zou dit andere beter kunnen worden gevonden dan in een krachtige bevordering der lichamelijke ontwikkeling, welke niet- alteen aan de jongelingschap, de voor den militairen dienst noocligo li— chamelijke geschiktheid bijbrengt, doch daarnaast nog zooveel andere voordeden in zich sluit? De In het ontwerp neergelegde verplich ting tot het deelnemen aan lichamelijke oefeningen, welko men als een uitvloeisel van het militair karakter der voorgesteld® regeling moen-do te moeten beschouwen^ vond vrij algemeen ernstige afkeuring. Men! wees er op, dat een zoodanige tlwang ta eenenmale in strijd is met ons volkskarak ter en niet zal nalaten bij de jeugd eem grooten tegenzin tegen de gehqele lichame lijke oefening te wekken. Bovendien achtte men voor een verplich ting als de hierbedoelde geen enkeleh rechtsgrond aanwezig. Gaarne zou mjen vernemen, waarop de Regeering haar ba seert.. Acht vroegen eenige loden de Re geering het niet -mogelijk, in plaats vatf door dwang langs den weg van v r ij w i 1- lige oefening tot het doel te geraken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1