ge Jaargang.
DINSDAG 12 APRIL 1921.
No. 3495
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN.
UITENLAND,
?a
10
;E
Buitenlandse!:) Berichten,
BINNENLAND.
KERKNIEUWS.
Land- en Tuinbouw.
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week, f 2.50 per kwartaal,
nii onze Agenten 20 cent per week, 1 2.60 per kwartaal.
Franco per post 12.95 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'a verkrijgbaar
hj betaling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Af-
|erli)be nummers C ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
TELEFOON INTERC. 935 POSTBUSNo. II.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
op Zaterdag 35 cent per regel. Overige dagen 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele
van het tarief berekend.
KLEINE ADVERTENTIES", van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur,
koop en verkoop f 0.75 's Zaterdags, overige dagen f 0.50.
nummer bestaat uit twee bladen,
Leegte
Leiden is opgericht de Eerste Leïd-
i Schoolverecniging, -ten doel hebbende
neutrale lagere school voor jongens
nisjes op te richten.
aar is het openJbaar onderwijs dan
neutraal?
i9 immers altijd zoo beweerd!
typeerend, dat van liberale zijde
van den leant de.r openbare-school-
itander! nu geijverd wordt vooreen
Bdere -school, die neutraal moet
voorspellen echter 'die bijzondere
_.e school niet veel goedsMoet
«cics zoo meegaan als met de open-
opgericht met des bedoeling neutraal
zal ook die school kleur krijgen-, en,
't dan niet rood, dan ros of een1 andere
jtraliteit in he't onderwijs zal ook die
Leidsche Schoolvereniging niet
ten en behouden.
asscben is het wel Teekenend, dat er
rijn, die, zich hun verantwoordelijk
bewust, hun kinderen alleen schijnen
iHen toevertrouwen aan een school
jgon keuze, en zelf gewilde inrichting,
rijaoivdere schoolDoch tevens is
eebenend, dat zulk een school neu-
moef zijnt *tIs teekenend voor
eg te van beginselen in hun paeda-
IET VOORNAAMSTE NIEUWS,
ertiandelinqen over het Engelsche
erkersconflict. Nog geen resultaat
gen, doch da kans op een vergelijk
lelijk.
scha gedelegeerden onderhandelen
•ijs over vermindering van de kolen-
igen.
ontwerp tot heffing op den Duit-
invoer door de Fransche Kamer-
ssie van financiën aangenomen met
temmen, 8 bianco31 leden waren
België
vermindering der bewapen-'
}lg gevend aan het verzoek* d 'en
od tot alle regeoringen g. 'it,
le ministerraad -besloten zich to
bij het beginsel, volgen® hetwelk
iet volgende dienstjaar d© militaire
'q niet zullen worden overschreden,
iet een maatregel betreft, aanhevo-
ir den volkenbond of een uitizondie-
itand, welke, ingevolge het Pact,
mis van den Ra-ad van den Volken-
gebracht.
Oostenrijk.
li B b aansluiting bij Diiitschland.
as het „Journal" is het zeker, dat
[en zullen worden gericht tot de
-Jfijksche regeering om de op 24 April
01 al tq
te houden volksstemming inzake
Bhiiting -bij Duitschland te verbie-
ar dit plebisciet in strijd is met het
van Saint-Germain.
Hongarije.
De kabinetscrisis.
verneemt uit Boedapest:
anenlandsehe crisis is opgelost door
«nstructio van het kabinet Teleki.
iSEK
1 tot
Frankrijk.
De kolonie, vering en.
Temps" meldt, dat te Parijs spe-
dslegeerden uit Berlijn zijn aange-
ler bespreking van het program der
leringen A'an Mei af. Voor de eer-
il door de betrokken afdeejing der
sie van horstel gehoord, dienden
Aemorie in, waarin gevraagd wordtt,
maandelijks te leveren hoeveelheid
al worden verminderd. Zij zullen
{INS °Pn'euw worden gehoord.
jf Vil Vau den Duitschen uitvoer,
irner-commissie A"oor de financiën
-regeeringsontwenp betreffende
B ling van ingevoerde goederen van
fc 8 herkomst goedgekeurd. Er waren
S B li leden slechts dertien- aanwezig
B W hunner stemden blanco. Het ont
wel met 3 tegen 2 stemmen goodge-
jVwschillende leden uitten twijfel
doeltreffendheid van het ont-
Engeland.
Dc mijnwerkersstaking.
oplossing nabij?
'fleren gevoerde onderhand el in een
tusschen mijneigenaars en mijnwerkers
hebben nog niet tot een definitief resul
taat geleid, doch alleen de omstandigheid,
dat de mijnwerkers hebben toegestemd om
in onderhandeling le treden, wordt als een
teeken beschouwd, dat men tot een schik
king zal komen. In welingelichte kringen
is men ervan overtuigd, dat het einde van
het conflict spoedig is te verwachten.
Het standpunt der
r e g e e r i ng. SL
Lloyd George heeft bij de opening dor
conferentie van mijnwerkers en mijneige
naars verklaard, dat de regeering eindelijk
tot het toesluit is gekomen, dat de kolen-
nijverlieid niet blijvend kan worden gesub
sidieerd. Evenmin kan de regeeringscon-
tro'le op de nijverheid worden hernieuwd,
het huidige onfU'ict is voortgekomen uit
de actie der -mijneigenaars, die oordeelden
dat er niet genoeg geld was om de loonen
te (betalen, waartoe de subsidies tot cfusver
hen in staat hadden gesteld, we,shalve- eij
mededeeling hadden gedaan de contracten
te toeem-d'igen en de geilede loonschaal le
zullen herzien. Daarom meende de Prémier
dat het aan de mijneigenaars stond een
mededeel ing to doen der redenen, waar
door zij tot dat besluit waren gekomen en
do loonsvermindering te rechtvaardigen.
Het zou dan aan do mijnwerkers zijn hun
zaak uiteen te zetten, niet alleen mét ver
zet tegen de cijfers, maar door hot voor
leggen van plannen ter rechtvaard'iging'der
geheele positie. Deze iiiteenjze Hingen moe
ten de grondslag vormen voor heit onder
zoek van den geheel'en- locstand.
De 1 g e m e. e n e toestand-.
Wegens den gunsligen keer in den toe
stand werd het debat dat gister -in het
Lagerhuis zou hebben plaats gehad over
de plaatselijke proclamatie tot oproep der
reserves, uitgesteld. Chamberlain zeide,
dat die instructies gegeven door de mijn-
we.rkersfederatie, om het pompen door
vrijwilligers in de mijnen toe le staan, al
gemeen werden opgevolgd. De geschillen
waren terstond in den meest vriendschap-
pel ijken geest behandeld. De conferentie
der mijnwerkers en mijneigenaars is be
gonnen, unaar de onderhandelingen zullen
aanzienlijken tijd kosten en met groote
moeilijkheden gepaard gaan. Daarom was
het noadig, dat de voorzorgsmaatregelen
tot het oproepen der reserves zullen wor
den uitgevoerd totdat het gevaar voorbij is.
Uit alle deölen des lands komen berich
ten, dat de pompers weer aan hét weak zijn
gegaan en daardoor het behoud der mijnen
verzekerd is.
In de Rhondda-Yalley in Zuid-Wales,het
belartjgTij'kste kolen-district, is geien 'ver
traging ontstaan in het weer aan den gang
brengen der machines. De houding van do
pompers m het district heeft ongetwijfeld
de kolenvelden gered, daar het water reeds
met groot geweld .binnenstroomde, en elke
vertraging in hét hervatten van den pomp
arbeid zeer aanzienlijke schade zou hebben
veroorzaakt.
-.'SEb Brandstichtingen.
In verschillende doelen van net Noorden
van Engeland zijn doz-erd agen groote brand
stichtingen begonnen, zelfs is een oud aera-
droo-m in brand gestoken-. Ook hooislapels
en landbouwwerktuigen werden in brand
gestoken door onbekenden.
De woelingen in Ierland.
De strijd met S-inn Eein.
Gisterochtend is de hevigste aanval van
den laatsten tijd gedaan op do Black and
Tans in het Northwestern Hotel -te Dublin.
Do aanvallers liepen langs de kade met dok
vvetkers, die naar.de schepen gingen. Plot
seling snelden zij uit do rij, schoten op de
schildwacht voor het hotel, wie.rpen gas
bommen en bommen met zuur en met pe
troleum door de ramen en openden van
drie kanten een geweldig vuur uit revol
vers. De hulppolitie wachtte met vuren
tot do dokwerkers in veiligheid waren,
doch daarop ontstond een hevig gevecht,
waaraan sommige politiemannen deelna
men die alleen in pyjama gekleed waren.
Eén deD aanvallers werd door het hoofd
geschoten, terwijl verscheidene anderen ge
wond zijn. Do schildwacht der politie werd
door zijn beien geschoten, terwijl een ander
politieman bevangen werd door gasdam-
pen. Bij de snelle nadering van krachtige
militaire versterkingen vluchtten de aan
vallers.
De troepen bobben het district grondig
onderzocht en een aantal menschen gear
resteerd.
Rusland,
Bela Kun.
Het wordt bevestigd, dat Bela Kun, de
vroegere dictator van Hongarije, tot op-
per-commissaris van de Scxvj c t-rogeering
in de Ivrim benoemd is.
Rusland en Finland.
Volgens een telegram u'it HeJlsingfors
drongen do Bolsjewisten Oost-Karelie bin
nen. Zij namen de stedelijke overheden ge
vangen. Een groot aantal Finnen is op
Finsch gebied gevlucht.
Klein-Azië.
Een nieuw Turksch offensief.
De „Temps" meldt, dat de Turken een
nieuw offensief zijn 'begonnen- uit Denïzli
naar Sarikeri in hef dal van den Meander.
Er is nog geen bericht.ingekomen over het
resultaat dezer opera.ie, die blijkbaar ten
doel heeft den rechtervleugel van het
'Grie'ksche leger om té'trekken. De Turken
moeten versterking' 3'kregen -hebben van
iien divisies, die zich in Kaukasië bevon
den en die nu vrij gekomen zijn door het
sluiten onlangs van eca %ovoreenkomst tus-
sch-en Angora en Moskou.
China.
De nieuwe president
Eien Havas-bericbt üit Kanton -meldt,
dat het parlement mét 218 tegen 3 stemmen
.Sun-Yat-Sen tot president der republiek
heeft gekozen.
Geldsmokkelaars.
De politie te Weencn heeft, naar de cor
respondent van de „N. R. Cr-fc." meldt, op
het Westerstation voor meer dan 20 mil-
lioen -bankbiljetten in beslag genomen,
welke een Engelsche bende, officieel ver
zegeld, naar Duitsch-land trachtte te
smokkelen. Deze -bestaat uit een .gedemo
biliseerd Engels ch soldaat, een zooge
naamd journalist, een -tolk en een vrouw.
Tevens werd van. den zoogenaamden
Franschen landheer Rappard, ook in een
officieel verzegelden zak, 15 K.G. goud
ter waarde van 5 millioen in beslag geno
men. Rappard, die reisde op den pas van
een koerier, moet meermalen edele meta
len het land uit bebl v gesmokkeld. Vol
gens de overheid zouden deze ernstige
smokkelpaxtijen mede oorzaak zijn van
den lagen wisselkoers van de kroon in het
buitenland.
Behalve onder deze buitenlands-olie
misdadigers lie eft de politie ook onder de
binnen! a ndsche gauwdieven een goeden
slag -geslagen. Zij heeft twintig ambtena
ren aangehouden van het groote postkan
toor, die daar voor mi-llioeneoi aan gelds
waarde hebben ontvreemd. De gestolen
waarden begroeven zij in een bosch in
den omtrek van de stad.
Ten slotte knipte de politie ook nog
een heele bende, welke er een fabriek van
valsche documenten op na hield en o.a.
'buitenlandsche passen tegen vaste prijzen
verkocht.
Het vonnis in het Negerproces.
Naar uit Bo ving ton -gemeld wordt, -heeft
de' jury John Williams schuldig bevonden
aan den moord op elf negers van zijn hof
stede, en hem veroordeeld tot levenslange
gevangenisstraf.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
Ingediend een wetsontwerp tot wijziging
van de Zegelwet met het doel waardepa
pieren, die nog niet belast zijn, zooals
pakhuisceelen, cognossementen enz. onder
de wet te brengen.
Het einde der regeeringsbemoeiing met
graan en meel.
Bijzonderheden over de begrafenis en
uitvaart van de Duitsche ex-Keizerin.
Verscheidene branden. (Zie Gemengde
Berichten).
Regeeringsbemoeiïng met graan en meel.
Een suppletoir© Landbouw be.grooting is
ingediend van 1.3 milldoen ter dekking
van crisis-uitgaven over 1921.
In de M. v. T. wordt de verwachting ge
uit dat 1 Juli ajs. alle bemoeiing met
graan en meel zal zijn opgehouden.
Geen certificaten van oorsprong
boter en kaas.
Certificaten van oorsprong voor uitvoer
naar Engeland van boter en kaas zullen
niet -meer worden gevorderd. „Hbld."
De Zegelwet.
Ingediend is een wetsontwerp -tot aan
vulling en wijziging der Zegelwet 1917.
Op het voetspoor van de bestaande
wet zijn twee in de Zegelwet 1917 te ne
men nieuwe hoofdstukken ontworpen, het
eene betreffende de pakhuisceelen en
volgbriefjes en het andere betrekking heb
bende op de cognossementen, vrachtbrieven
en vrachtbewijzen van ontvangst van ver
voerde -goederen, waarin in enkele artike
len zijn opgenomen de voorscliriften, gel
dende voor de regeling van de in ieder
hoofdstuk omschreven stukken.
Verder heeft de Minister van Financiën
gevolg gegeven aan een reeds meermalen
door zijn ambtgenoot van Justitie geuit
verlangen, do verzoekschriften om goed
keuring van statuten ter )>ekoming van
erkenning eener vereeniging en de ver
zoekschriften om wijziging dier statuten
met een zegelrecht -te belasten, ten einde
den Staat eenige vergoeding te -bezorgen
voor de kosten der administratieve be
moeiingen, aan het onderzoek dier ver
zoekschriften verbonden.
Verschillende bepalingen zijn voorge
steld om ontduiking van het zegelrecht te
gen te gaan.
Voorgesteld wordt deze aanvuUings- en
wijzigingswet in werking te doon treden
met ingang van 1 Juli 1921.
5de Roomsche Ditsrictsdag te Gouda.
Op de op 5 Mei (Hemelvaartsdag) te
Gouda te -houden 5den Roomschen Dis
trict sdag zuilen als sprekers optreden
Mt. M. J. O. M. Kolkman, lid van de
Tweede Kamer en de Zeereerw. Heer P.
J. A. de Graaf O.F.M., pastoor te Gouda,
Do dood van do gewezen Duitsche
keizerin.
Uit Doorn meldt men d.d. gisteren aan
de „N. R. Grt."
Vanmorgen werd 'bij en-lcele autoriteiten
en bij de weinigen, die aan den ex-keizer
waren voorgeslerd, e-en bericht beizorgd,
onderteekend door den hofmaarschalk Lon
tara, méldende: llire Majeslal Augusle. Vik-
toria ist heutamorgen l'rüh nach 'langem
Leiden en-tschlal-en.
Het bericht was spoedig in tret dorp be
kend. Vreemd deed het aan, dat aan de
groote inrijpoort en aan den ingang, achter
het postkantoor, die tot he,t huis Doorn
toegang geven, rustig weid voortgearbeid.
Aan den vlaggestek, (midden op het
kasteel, werd eten kleme vierkante vlag ge-
heschen, bestaande uit twee witte en twee
zwarte vierkanten schaaksgewijs geplaatst.
Van 11 tot 12 uur weid het dorpsklokje
geluid. Vroeger geschiedde dit bij eiken
doode; op den sterfdag en op tien dag der
begrafenis weid geluid. I11 de laalsm ja
ren had het 'luiden op dien sterfdag alleen
plaats van menschen, die het overlijden
niet lieten aanzeggen; voor de enkelen, die
de ouue gewoonte handhaven, en voor de
ijewonors der buurtschappen. Het gold
niejt meer als defLig, voor een overledene
te laten duiden. Voor de gewezen keizerin
geschiedde het weer.
Reeds rijden enkele automobielen naar
'het slot, Btuemen worden aangedragen. On
der -deze is een wit kruis met blauwe kei-
zervioien; op het lint staat: Selig sind die
Todten die in dorn Herrn sterben.
Van ander© zijde meldt men aan genoemd
blad:
In den voornacht van Zateroag op Zon
dag was de toestand van de ex-keizerm
niet ciger dan gewoonlijk den laatsten tijd;
all-een de ademhaling was iets langzamer.
De gewezen keizer was in de laatste dagen
steeds bij het ziekbed. Omstreeks 6 uur
sliep de ge-wezien keizerin in; de ex-keizer
stond -teien weeiuenfl naast haar.
Oom ïdUellijk wenden de Nederlandse he
autoriteiten en de naaste bloedverwanten
van het overlijden in kennis gesteld.
De geheel© hofhouding was dezen dag
op 111 tuin k kei ijk verlangen van de overle
dene in diepen rouw.
Reeds 'smorgens weiden groote rouw
kransen -binnengebracht, onder meer kran
sen van gravin Keller, dir. Haehner, de fa
milie Beaufort en van prof. SLu-art.
De gewezen kroonprins 'is van Wieringen
te Doorn aangekomen.
Nopens de uitvaart van de ex-keizerin
meldt de Duitsche draadloozc d-enst:
De gewezen keizer en da gewe zen kroon
prins zuhen het lijk Donderdag tot de Ne-
deriandsche grens begeleidaen, vanwaar
Dryander, de hofprediker, liet naar -het sta
tion Wildpark bij Postdam zal brengen-,
waar liet op de baar z/al worden geplaatst.
Off ie leien in het gala-uniform van de ge
wezen garde regime n te n zullen de dood-en-
waken houden, tot t begrafenis, die Za
terdag in het M-ausoHeum van Ne-uë Pa'eis,
met het ceremonieel der Pruisische konin
g-en, in tegenwoordigheid van alle kinderen,
behalve den kroonprins, alle kleinkinderen
en oen achttal Duilsche vorstelijke perso
nen, zal plaats vinden.
Zondag zal er in vele Pruisische kerken
een rouwdienst worden gehouden.
Allo détails van de bijzetting zijn gere
geld tusisclien den hofmaarschalk en de
Pruisische regeer ing.
Nopen® den dbo-I A an -de gewezen kei
zerin bevatten de Duitsche bladen artike
len -in -momoriam, waarin vooral de echlge-
noote en -moeder in do overledene geprezen
worden. De „Berliner Zeilung arm Miltag"
zegt: Er waait geen keizerlijke .-landaard
halfstok van de regceringsgcbouvoen van
•het Duitsche Rijk, maar de. cchtge-noolo en
moeder, die heel wat moer van den last,
dan van de pracht van d'cn troon gezien
heeft en d-ie ver van hot vaderland de
oogen voorgoed moest sluiten, wordt van
daag oprecht betreurd. Ons hartelijk deel
nemen gaat uit naar den rman, dien zij bijna
40 jaar lang terzijde heeft gestaan en die,
-door den loop A'an de Avereldgc-beurtenia-
sen A'an troon en vaderland beroofd, nu ook
in ballingschap zijn gezellin a'erloor.
Het „Berliner Tagebl-att" schrijft: Het
bericht van het verscheiden a'an de gewe
zen Duitsche keizerin zal ook in democra
tische kringen \'an de bevolking oprechte
deelneming wikken.
Algemeen nceim-t -men aan, dat de kei
zerin er destijds moeite voor hoeft gedaan
om een hartelijke verhouding fussclien dien
keizer en Hinden-burg te bewerken en om
Hindenburg aan hot hoofd Aan het leger
goptaatst te krijgen.
Do nationale bond van Duitsche officie
ren hoeft een In Memoriam gewijd aan de
overleden keizerin, en zijn ledlen ve-rzoeht,
voor vier wéken rouw aan te nernen.
Het bestuur van de Duitsch-nrationaie
Volkspartij zal Zaterdag in het geheele
land rouwptochtigheden boudten Ook de
Duitsche volkspartij beeft oen dergelijk
besluit genomen.
KORTE BERICHTEN.
Bij de s i garen f abrikan t en f i r mas Ge
broeders Bagelmans en Fetters en Co. te
Zeist, heeft de Ned. K.-K. 1 abaksbewer-
-kersbond een werkstaking afgekondigd,
wegens ges-ohil over uitbe.tailin-g van de
De stand der bolgewassen is dit jaar
over het geheel genomen best. De bloed
is prachtig. Hèt voorjaar met zeer weinig
vorst heeft de gewassen geen schade ge
daan.
Uitsluitend voor niet-Kath olieken
zullen te Delft in de St. HippoJytus-kerk,
-telkens des avonds om half 9, zes voor
drachten -gehouden worden door paters
Dominicanen uit Zwolle.
Te Haarlem is .overleden de heer M.
A. Meijlink, sedert 1913 ontvanger der re
gistratie en domeinen aldaar, in don
ouderdom van 56 jaar.
In Friesland -heeft het in de jongste
naohte-n vrij wat gevroren, vooral Donder
dag en Vrijdag, toen s morgens alles wit
zag. De in bloei staande boomen hebben
geleden. Gelukkig staan de ooftboomen
-nog niet in bruidstooi, anders was - de
kans op goeden oogst al verkeken.
De -gemeenteraad van Lochcm heeft
beslotèn nadat de zaak reeds eerder in den
Raad besproken was, dat. verkoopens of
hun -gemachtigden -strafbaar zij-n, indien
ze aan kinderen beneden veertien jaar
rookartikelen verschaffen. Bovendien zal
iedereen strafbaar zijn, die aan een jon
gen beneden den genoemden -leeftijd „rook
gerei" aanbiedt.
Vanwege de combinatie van werkge
vers in het glazenwasschersbedrijf wordt
medegedeeld, dat- de arbeiders te 's-Gra
ven hage, georganiseerd dn den Ned. Bond
v-an Fabrieksarbeiders, den arbeid ge
staakt hebben. De staking omvat ru-im 100
man.
In het bestuur va-n den R.-K. Kies
kring-ver. ^.Helder" zijn zes vrouwelijke
-leden -gekozen.
Wij vernemen -nader, dat de bouw
van de op het terrein der N.V. Gebouw
voor Kunsten en Wetenschappen gelegen
schouwburgen te Amsterdam zal worden
opgedragen aan de architecten J. M. van
der Mey winnaar P-rix de Rome voor
Schoone Bouwkunsten en aesthetisch ad
viseur van P. W. te Amsterdam, en Harry
Elte. ontwerper en bouwer van het Am-
ster dr.msche stadion.
Do gewone audiënties van den minis
ters A'an onderwijs, kunsten en weten
schappen, van marine ai., van waterstaat,
van arbeid en van koloniën zullen deze
week niet plaats -hebben.
Pater Laurentius Suermondt 0. P. t
Zondagnacht is in de pastorie der E.E.
P P. Dominicanen te Neerbosch bij Nijme
gen 11a een betrekkelijk kort maar zwaar
ziekbed overleden de zeereerw. pater Lau
rentius Suermondt O.P„ de missionaris, de
-prediker door woord en daad, de leeraar,
de sociale werker, de vereenigingsrnan, de
stille weldoener kortom de priester
naa-r Gods Hart en naar don waardee
renden wensch der geloovigen.
Pater Suermondt werd in 1862 geboren
te Ravenstein, in 1887 priester gewijd.
„Tijd."
Geen bespuiting van Kruisbessenstruiken
met Parijsch groen tijdens den bloei.
Zooals bekend is, kan een bespuitmg
met Parijsch groen of met een ander arse
nicum houdend middel met gunstig gevolg
worden toegepast ter bcstrijding^-van in
sec ten of insectenla rven, die aan de bla
deren A'an onze cultuurgewassen vreten.
In het bijzonder zijn het de beseenbas-
taardrups en de trekmade die op de knns-
bessenstruiken met Parijsch (of U-randai)
groen bestreden worden Nu de bloei der
