12e Jaargang. WOENSDAG 9 FEBRUARI 1921. No. 3444 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN. Volkenbond. De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week, f 2.50 per kwartaal. B\j onze Agenten 20 cent per week, f 2.60 per kwartaal. Franco per post f 2.95 per kwartaal. Bet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's verkrijgbaar .tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaliuc. Af- jonderlijke nummora 6 ct, met Geïllustreerd Zondagsblad 10 ct Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zen- en Feestdagen. TELEFOON INTERC. 935 POSTBUS No. H. ■eg* DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: op Zaterdag 85 cent per -regel Overige dagen 86 cent per Voor Ingezonden Mededeelingen wordt -bet dubbele van bet tarief bereken.d. ELEI5E ADTORTENTIÊX, van ten hoogste 30 woordeD, wasrin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hum en verhuur, koop en Verkoop ifJ-lï— VZaterdags, overige-dagen f O.vë. Bit nummer bestaat uit twee bladen Meeleven. Medeven met hei voorname gebeuren in b wereld 't is leerzaam om zulks te Be® door middel van zijn dagblad. Meeleven met wat er geschiedt in Jheb eigen vaderland het kan plicht zijn ryoor den Katholiek. Meeleven mot de belangrijke fedben in &gen gemeente zich er aan te ontrek ken kan nadeelig zijn op stoffelijk of op geestelijk gebied. Maar boven -alles en b ij alles en i n alles dient medegeleefd te worden met de Kerk, met onze heilige Moederkerk, met de Waarheid-predikster en de Heil-breng- uter, de Katholieke Kerk, wier rijkdaege- oftdigde kinderen wij ons weten En, God zij dank, zulks geschiedt ook iktderda&d in vele onzer gezinnen. Dezer jd&gen schreef het (liberale) Vaderland (De „Tijd" citeerde gisteren deze uk~ „Wie- geen vreemdeling is in Eoomsebe fcnngan, weet hoe krachtig, vooral onder de eenvoudige bevolking, de Kerk het ge leven vormt, en met leven vervult. Het gezin dankt iets van zijn bezigen inhoud aan de kerk. ,Er is een belangstellend mee- met haar, dat bij den Protestant in hen vorm niet moer bestaat. De konkel ij- ike plechtigheden, de gang van het kerke lijk jaar, zij vinden hun hoorbaren en wei- luidenden weerklank in het doen en laten les Rooansohen gezins. Zoo ergens, dan tan hier van een ingeprent merk gespro- sn worden." Moge deze waardeoring van het Katho lieke gezin waarheid blijken in alle Katholieke gezinnen Een van de uitingen van meeleven met Se Kerk as b.v. het in den Vastentijd over Biet algemeen niet bezoeken van schouw- burguitvocringen e.d. SUIT ENLAND. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. België ziet af van de inbeslagneming fan Duitsche goederen. Dreigende staking in de Berlijnsche ge- neentebedrijven. Een nieuw Grieksch offensief tegen de Turken in voorbereiding. bu ^gerwachten, in Ierland jpgericht. Bomaanslag op den Aartsbisschop van Mexico. De ontwapening van Amerika Zwitserland's weigering. Het bestuit v.an Zwitserland om geen doortocht te verleenen aan liet voor Wilna bestemde contingent van den Volkenbond beeft de leden van den Raad cn het alge meen secretariaat van den Bond - pijnlijk getroffen. Daar de Raad den 21en Febr, moet bijeenkomen, verwacht men een pro test bij monde van Eric Drumond. Men toont zich bijzonder verbaasd in belanghebbende Zwitsersche kringen over de weigering der Borid&regeering, daar de Litausche regeering sedert de nota, waar op Zwitserland zijn weigering heeft geba seerd, aanvaard hoeft de orde in hot ge bied der volksstemming te doen handha ven door contingenten van den Volken bond. Onder deze omslandtigheden vnaagt men zich oflo. waarom Zwitserland zoo overhaast met zijn weigering aa gekomen; 2o- waarop het deze voortaan zal kunnen mten berusten. België. De begrooting. De minister van Finau ciön diende bij de Kamer een oaitwerp-begrootiing in waarbij bij verklaard-O dat de werkelijke bezuir fiigffigen aanzienlijk zijn. Hot budget be- tiopfc 9667 millioen het deficit is 4580 mil- iioen. In December 1.1. beliep de begroeting 11244 ïnilioen en het deficit 6455 millioen. De uitgaven voor de herstellingen be- rfl€®n meer dan 2 milliard. De Duitsche eigendommen. B^gische gezant te Bertfjin heefit op Februari aan den Rijksinof.aster van üuiteni Zakon Ven .Simons een nota over- "^jD-uigKd, welke verklaart dat de Belgi- sc e regeerdng niet. van .plan is gebruik te aiken van het haar bij het vredesverdrag ogeaoeaido reciht om beslag to leggen op eigendom van Duitsche staatsburgers voor het geval Duitsdhland mot opzet in blijft bij 't nakomen van zijn ver- .Seld:t zoowel voor België als b ,r.„ Belgische koloniën est het door zonf"3 bestuurde gebied en is in het bij ter van toepassing op tegoed bij Beb gisciie banken, op schepen en vaartuigen die zich in Belgische wateren bevinden, evenzoo op goederen aan boord van Bel gische schepen of vaartuigen on op goe deren, die naar België verzonden worden. Duitschiand. Uitbreiding der Germania. De Berlijnsche „Germania", het békende katholieke centrumsorgaan heeft zijn aan deelenkapitaal verhoogd met 1.700.000 mk. en zal nu vanaf 1 April een aanzienlijke verbetering ondergaan. Dreigends staking te Bei lijn. De gemeente-werklieden zullen Donder dag een stemming houden over de vraag, of ze in alle bedrijven de algemeeaie sta king zullen proclameeren, dan wel een scheidsgerecht uitspraak zullen laten doen over de loon eis chen. De toestand is zeer ernstig, want ook in arbedderskiüngen ge looft men niet dat het. scheidsgerecht de gestelde looneisehen geheel zou goedkeu ren. De eerste bnrgeraeesteer 'heeft verklaard, dat de stad de loomeischen niet kan in willigen, daar dit een uitgave van 78 mil lioen mark per jaar zou beteekenen, en de financiën der stad deze niet kunnen dra gen. Indien het tot een staking komt zou den alle stad-sbedrijveneleouriciteitswer ken, gasfabrieken, de 'tram en ook de wa terleiding worden stopgezet. Engeland. De woelingen in Ierland. Gedwongen burgerwachten. In verschillende districten van het graaf schap Cork worden op voorstel van gene raal Strickland stedelijke burgerwachten gevormd, met het doel om hinderlagen en wandaden te voorkomen. Zoo non dag zal deze maatregel worden uitgebreid tot het geheel® in staat van beleg verklaarde ge- hied en verplichtend worden gesteld als de bevolking er niet Ti-ij willig toe overgaat. Om dezen maatregel door te voeren, zijn dezer dagen de mannen, die te Queen- stown de godsdienstoefeningen bezochten, door militairen omsingeldde jongeren on der hen werden naar een kamp gevoerd. Daar werden zij toegesropken door den commandant na in groepen van twaalf te zijn bijeengebracht en werd hun gezegd, dat zij op bepaalde aangewezen dagen er voor v e ran t w o-or d elijk zouden wor den gesteld om a-l-le voorbe reiding en voor h i n d e-r 1 a g e n of wandaden binnen een gebied van enkele mijlen om de stad te rappoitee- r e n. Worden deze instructies niet op gevolgd, dan wordt er gedreigd met maat regelen ingevolge de krijgswet. Nieuwe aanvallen. Sinn Feiners deden zonder succes tus- 6ehen Dublin en King-town een aanval op een koerier die officieede correspondentie bij zich had*en geëscorteerd werd door 'n pantserwagen. Twee der aanvallers wer den naar gemeld wordt, gewond en ge vangen genomen. Honderd gewapende mannen overvielen het spoorweg-emplacement te Dublin, dat zij op uitgebreide schaal doorzochten. Al len wisten daarna te ontkomen. De R.-K. Geestelijkheid van Ierland over den toestand. In de herderlijke brieven der Iersche geestelijkheid ter gelegenheid van 'de vas ten wordt algemeen gewaarschuwd tegen het lidmaatschap van geheime verbonden, doch tevens wordt er de nadruk op gelegd, dat het onmogelijk is tevreden te zijn met den huidigen toestand. Z. Emin. Kardinaal Logue herinnert aan de oorlogsboloften ten aanzien van de recti ten der kleine'naties en constateert schijn heiligheid in dit opzicht ten aanzien van Ierland. Z.D.H. de Bisschop van Gloyne vergelijkt den toestand in Ierland met. dien van Bel gië tijdens den oorlog en verklaart, dat de moorden en misdaden van de extremisten Ierland voel kwaad doen en het de sym pathie van de wereld doen verliezen. De weg naar de vrijheid is niet aoor moord te bereiken. Hij constateert, dat het verzoek, om een bestand gevolgd is door het afkon digen van den staat van beleg. De Home Rule-wet acht hij alleen geschikt om de tweedracht der Ieren te bevorderen. Z.D.H. de Bisschop van Cork, mgr. dr. Cohallan, zegt in zijn Vastenbrief o.a. het volgende „De geldigheid van de proclamatie der Iersche republiek is volgens de leer van de Heilige Kerk een voornaam punt van overweging. Indien Ierland een souvereine staat is, heeft het 't recht om physicke kracht te gebruiken, doch zoo niet, is alle physiek geweld onwettig. De Heilige Vader heeft daaromtrent echter geen special^ uitspraak gedaan. De kwestie is nu: was de proclamatie van de Iersche republiek door de Sinn Femleden van het parlement na de alge- moene verkiezing van 1918 genoeg in zich. zelf oin van Ierland een republiek te ma ken? •- - Volgens de leer van de Heilige Kerk is het antwoord: Het was niet voldoende. Het besluit van het Iersche parlement kan toch niet veronderstellen ook van het Noord- Oostelijke gedeelte van ïllster een Iersche rpubliek te maken. Doch wanneer men zelfs dat ter zijde Iaat, dan is 't voorstel oiSSfeen nieuwen sou- vereirien staat te maken niet denkbaar, want dan zouden alle stoten hun stabiliteit verliezen. Indion een parlementaire meer derheid na de laatste verkiezing genoeg was om een republikeinschen regeermgs- vorrn op te zetten, dan zou een mogelijke meerderheid na een nieuwe verkiezing de ze weer omver kunnen werpen. Wat zou er gebeuren, indien Ulster zieh als republiek verklaarde en indien ook an dere graafschappen zich van Engeland zou den afscheiden? Denemarken. Steun aan het Visscherijbedrijf. In Juli 1920 is een wet aangenomen, waarbij aan de iregeering machtiging werd verleend 500.000 kronen uit te geven aan leeningen aan degenen, die zioh met het visscherijbedrijf bezighouden, gedeeltelijk door aan vereenigin.gen te leenen; 306.000 kronen van dit bedrag zijn. reeds uitgege ven. De minister van Landbouw heeft in het Fo'liketing een wets-ontworp ingediend, dat ten doed heeft bovengenoemde wet nog een jaar .te verlengen en opnieuw machtiging te veirleenen voor het verstrekken van leu ningen tot een bedrag van 500.000 kronen, waarvan 300.000 kronen direct aan ver- eenigingen zullen worden Opper-Silezie. Politieke hartstocht. Als oen bewijs hoe fel in Opper-Silezië de partijen tegenover elkaar slaan en met elkaar in botsing komen, wordt via Berlijn uit Königshütte aau ..D Tijd'' een bericht gezonden omtrent een eigerlijk voorval in de Katholieke St. Hedwigskerk van ge noemde plaats. Daar werd n.l. op 3 Fe bruari pater Muckermann terwijl hij een predikatie hield, door een aantal Poolsche kerkbezoekers voortdurend gehinderd met een rumoer dat aan de grootste herrie op een politieke vergadering deed denken. De rustverstoorders begaven zich naar de sacristie en eisoht-en opheldering van het verblijf te Königshütte van een vreemden pater. Aan de ter assistentie geroepen po litie gelukte het pas na een paar uren de kerk te ontruimen. Turkije. Een nieuw Grieksch offensief in voor bereiding. Volgens berióhlen uit Smyrna, organisee- ren de Grieken met 70.000 man een nieuw offensief in Klein-Azië. De Turken nemen uitgebreide maatregelen om het Grieksche leger het hoofd te bieden. Het gezag van Moestafa Kemal. De „Daily Mail" verneemt uil Konstanti- nopel, dat, daar de sultan geweigerd heeft, de regeering van Angora te erkennen, het nationalistische parlement besloten heeft, den sultan als onttroond te beschouwen in dien Konstantinopel onafhankelijk van An gora een deputatie aan de Londensche con ferentie zond. Voorts wordt gemeld, dat de Kemalisten bezig zijn Angora te maken tol een moder ne hoofdstad, volgens de plannen van een Hongaar, welke goedgekeurd zijn door het parlement. Moestafa wil van Angora de prachtige hoofdstad van Kleln-Azië maken. Er zijn thans ongeveer 3000 goedbetaalde werklieden bezig. Een schouwburg, een universiteit en een bibliotheek zijn reeds gesticht. Amerika. De ontwapening. Na bet Huis van Afgevaardigden heeft ook de Senaat in tweede lezing met één slem legen een motie aangenomen tot vermindering van het leger tot 175.000 man President Wilson heel t zijn veto uitgespro ken over de resolutie van het congres, waarin de sterkte van het Amerikaanschc leger van 200.000 tot 175.000 man vermin derd wordt. Wilson heft verklaard, dat de tegenwoordige positie van de Vereenig- de Staten en de toestand, waarin de we reld verkeert., een dusdanige vermindering niet gedoogen. Hij brengt in herinnering, dat het congres in den afgetoopen zomer ?.t\i het contingent van het staande leger bepaald heeft op 280.000 man. Wilson ver klaart met nadruk, dat de voorgeste'de sterkte van 175.000 man, voor den tegen- woordigon toestand volstrekt .onvoldoen de is. De beperking der bewapening. Een Reutertelegram uit Washington meldt,dat de republikeinsche leiderMondell in de vlootcommissie uit het Huls van Af gevaardigden verklaard heeft, dat een in ternationale overeenkomst tot beperking der bewapening absoluut noodzakelijk was indien sommige der voornaamste naties van de wereld een bankroet willen vermij den. Hij verklaarde vorder, dat ki Amerika de eenige groot® natie was, in staat een zeer groot leger en een zeer groote vloot te onderhouden, zonder bankroet te gaan. Het was, zeide "hij, de plicht van Amerika om voor te gaan>op den weg naar verlich ting der huidige en toekomstige lasten der oorlogsuitgaven, welke voor Amerika be zwarend, doch voor andere naties ondra gelijk zijn. Mondell's partijgenooten keurden echter het voorstel af; zij meenden, dat een derge lijke politiek noodlottig zou zijn en dat ont wapening onmogelijk was zonder overeen stemming met andere mogendheden, Japan inbegrepen, Mexico. Bomaanslag. Uit Mexico wordt gemeld, dat de aarts bisschop aldaar heeft blootgestaan van een bomaanslag, die zijn huis vernielde. Korten tijd geleden was de aartsbisschop in een van zijn preeken te velde getrokken tegen de bolsjewiki. Men neemt nu aan dat de bomaanslag een wraakneming is geweest voor die rode. China. De handel in opium. Op een verzoekschrift van den Anti- Opiumbond heeft do minister van justitie nieuwe wetten ontworpen, waarbij straf wordt opgelegd aau personen die handelen in morphine enz. BI N N H LAND. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. Het Bedrijfsradensteissl als Katholiek programpunt Het antwoord van minister Aalberse op de vragen in zake de werkloosheid. Een maximum-uitkeeringsbedrag vastgesteld, waarvoor de noodige gelden zullen wor den aangevraagd. Ingediend zijn wetsontwerpen tot haven- aanleg en scheepvaartverbindingen in Lim burg. Uitvoerverbod van eieren gevraagd. Aan don Minister van Landbouw is gis teren het volgende telegram verzonden: De Rollcrdamsche kooplieden in eieren, op heden aanwezig in het veilingslokaal dor Rollerdamsche Consumptie-veiling Raampoortstraat 24 Rotterdam, verzoeken Uwe Exc. uitvoer eieren stop te zetten, daar de prijzen zoo hoog opgevoerd worden, dat dit artikel buiten het bereik van ons volk valt." BESTRIJDING WERKELOOSHEID. Op vragen van den heer Haazevoet ibetref- fonde het nemen van maatregelen in verband met de "werkeloosheid heeft Minister Aalberse geantwoord, dat zoodra de crisis zich afteeken- de, de mogelijkheid van hulp aan takken van nijverheid: overwogen ia. Het punt is bij' den Nijvcrheidsraad aanbangig geweest cn met de vakcenlralcn is overleg gepleegd. Zooals echter bij den internationalen aard van de crisis en het zeer ingewikkelde complex van oorzaken te verwachten wa6. bleek het stellen van de vraag om hulp gemakkelijker dan een hevredigendo beantwoording, terwijl ook op mogelijke consequenties van eventueel aan vaarde pogingen tot hulpverleening, voor nu of later, het oog moest worden gevestigd. Daar door is een geheel van practieck ie volgen maatregelen nog niet vastgesteld. Het onder werp behoudt echter de volle cn voortdurende aandacht der RegeerLng. Bij de liquidatie van het K. N. S. C. in No- vemcr 1919 heeft het Rijk de bevordering der totstandkoming van wachtgeldregelingen voort gezet, welke door dat comité was aangevangen. Het tot stand (brengen eener wachtgeldrege ling is een vrijwillige daad van do zijdo van den werkgever; de Minister kan slechts het tot stand komen bevorderen door verlichting der kosten voor den werkgever m. a. w.' door een deel der uitgaven door de Overheid te doen dragen, door mondeling en schriftelijk over leg, advies en propaganda. Hij meent ten aan zien van het eerste thans wel tot de grens der Rijksbijdrage te zijn gegaan, door deze, welke eerst op 1/3 deeil der uitkeeringen was bepaald, o. a. voor de textiel- en de schoenindustrie op 50 pet. te stellen. Het Departement van Arbeid streeft zoo als bekend er naar, de daarvoor in aanraor- king komende lichamen, in het bijzonder de gemeentebesturen, door het verleenen van fi- ■nancieelen steun van Rijkswege aan te moedi gen en in staat te stellen, werken uit te voe ren, die tot belangrijke verruiming van werk gelegenheid dienen. Van 3 November 1919 lot 15 Januari 1921 is aan 118 gemeenten en 14 waterschappen en vereemgingen steun ver leend of toegezegd; tot- laatstgenoemden datum is aan subsidie (in sommige gevallen als voor schot) van Rijkswege uitbetaald ongeveer f 1,250,000 (over de bedoelde periode moeten .nog verschillende betalingen plaats-vinden^. Het doen overgaan van werkelooze arbeider* in- andere beroepen, die meer vooruitzicht-bie den, wordt zooveel mogelijk hev-orderd. De pogingen door een aantal gemeenten in daze richting gedaan, worden krachtig," oök financieel, gesteund. Zij gaan thans voorna melijk in de richting der bruikbaaimaking voor het bouwbedrijf, omdat de vooruitzichten van andere bedrijfstakken thans moeilijk zij* te beoordeelen. Ook op deze laatste wordt eelt ter voortdurend de aandacht gehouden. D, pogingen zijn van tweeërlei aard. a. vorming van ongeschoolde bouwvaka beiders tot min of meer geschoolde arbeid krachten, waardoor, weer plaats komt vo 9 arbeiders uit andere vakken, dio als ong schoold arbeider in de bouwbedrijven 'kunn _a optreden, -en b. rechfstreeksche vorming van arbeiders uirt niet tot 'het bouwbedrijf behoorende be drijfstakken (vooral de eigarenindustrie) tot min of meer geschoold bouwvakarbeider. Beide wegen leiden tot bestrijding van werke loosheid in de bedreigde induslrielakken. Een Rijkscommissie van advies voor de bouwnij verheid wordt ever deze opleidingsmethoden voor de bouwbedrijven geregeld geraadpleegd. Voor overgang van arbeiders «uit de dia mantindustrie naar andere vakken welk» niettemin voortdurend plaats heeft is nog geen bevredigende oplossing gevonden. De Regeering heeft besloten aan werke- loozenkassen, die door de thans heerschende crisis uitgeput zijn, en aan die, welke zich weldra voor hetzelfde feit zullen gesteld zien, gedurende het jaar 1921 bijzonderen financi- eelen steun te verleenen, deels a fonds perdu, deels als renteloos voorschot, ten einde -haat in staat te stellen aan reglementaire verplich tingen te voldoen. Als voorwaarde voor dien steixn is oen maxi mum uitkeeringsbedrag gesteld voor elk der 3 klassen, waarin de gemeenten bij het Bezol digingsbesluit 1920 verdeeld zijn, welk maxi mum bedraagt: Voor klasse I: voor gehuwden (gezinshoof den) f3.—; voor ongehuwden, die niet bij hun ouders, inwonen 12.40; voor ongehuwden, die wel bij hun ouders inwonen, f 1.80. Voor klasse II resp. f2.70,f2.10 en f 1.62. Voor klasse III resp. f2.40, f 1.92 en f 1.4-4. Bij supplploire begrooting zullen weldra de biervoor noodige gelden worden aangevraagd. Tot bevorderen van de emigratie van Neder- landsche handarbeiders naar Ned.-Inddë schijnt in 'het algemeen weinig doelmatig, aan gezien het klimaat een onoverkomelijk beletsel vormt tegen het verrichten van handenarbeid door Europeanen op een wijze, die hen in staat zou stellen op den duur met inlieemsche en Ghineesche arbeidskrachten te concurree- ren, zonder physiek daarvan ernstige nadeelen te ondervinden. Havenaanleg en scheepvaarlverbnding in Limburg. Ingediend zijn wetsontwerpen tot: a. aanleg van een haven voor het overla den van steenkolen en van een kanaal naar de Maas c.a. ten dienste van den afvoer van steenkolen uit het mijngehied van Zuid Limburg; b. aanleg van een scheepvaartweg van Born naar de Maas te Maastricht tot ver binding van Zuid-Limburg door een water weg met de overige waterwegen van Ne derland; c. scheepvaartverbinding van den onder b. bedoelden scheepvaartweg mei bet ka naal MaastrichtLuik tot aansluiting van de Nederlandsche waterwegen aan de Bo- ven-Maas. De kosten voor de uit te voeren werken worden globaal geraamd op 63.900.000, van welk bedrag 321)00.000 komt voor reke ning van de werken noodig voor den afvoer van kolen uit bet Zuid-Limburfscbo mijn- •gebied met overlaad-inricbting met spoor wegverbinding te Echt. Gean gehuwde telefonisten meer. Eindelijk een juist ins-icht. Naar de „Reab." verneemt, is binnenkort een voorstel van B. on W. te 's-Gravenihagc hij je» Raad te wachten, om voorlaan aan telefonis ten in gemeentedienst, die in het huwelijk tre den, eervol ontslag te verleenen. Zooals men weet, heeft eenige jaren terug de Gemeenteraad besloten, de gehuwde telefonis ten in gemeentedienst te houden. De nu aftredende directeur van de gemeen te-telefoon, de heer van Lier, heeft onkel» maanden geleden eens een becijfering ge maakt, wat dezo beslissing de gemeente heeft gekost en kwam toen tot do ontdekking, dat deze royale beslissing de gemeente geen dui zenden, maar op tienduizenden guldens per jaar komt te staan. In de practijk is gebleken, dat hot verzuim van deze gemeente-ambtenaressen buitenge woon groot is, zoodat zonder eenige overdrij ving kan worden gezegd, dat de gemeente aa* .gehuwde telefonisten slechts halve krachten heeft. Hieabij komen nog de moreele nadeelen. Al doze omstandigheden hebben B. en W. genoopt, den Raad voor te stellen, om op zij® genomen beslissing in dezen terug te komen en voortaan, weer aan telefonisten, <5e in het huwelijk treden, eervol ontslag te verleenen. Do gehuwde telefonisten, die thans in dienst zijn, blijven in haar betrekking gehandhaafd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1