„I lisclis Cut"
Tweede Blad.
Dinsdag !8 Januari 1920
De gereorganiseerde K.S.A.
Met belangstelling en vreugde zal onge
twijfeld bet bericht ontvangen worden, dat
de gewijzigde statuten onzer K. S. A. thans
de goedkeuring van het Doorluchtig Epis
copaat verworven hebben.
In 1918 voor het eerst gingen er stem
men op tot reorganisatie van de X. S. A.
Doch, hoewel door niemand de wensche-
lijkheid ontkend werd om door wijziging
van statuten .aaai bepaalde -grieven tege
moet te -komen en tevens meerdere waar
borgen te scheppen voor ©en permanent
en, zoo nooddg spontaan optreden onzer
plaatselijke, diocesane en nationale
K. S. A., heersehbe er belangrijk verschil
van gevoelen over dear aard en den om
vang der hervormingen, en waren derhalve
langdurige gedachtenwisselingen noocLig.
Hieraan dient het te worden .toegeschi©-
ven, dat eerst na ruim twee jaar de ge-
wenschte reorganisatie definitief tot stand
kwam.
Het behoeft geen betoog, dat een© zoo
lange periodieke van onzekerheid omtrent
het karakter en de beteekenis dezer met
algemeen© belangstelling verwachte reor
ganisatie aan de ontwikkeling en krachts
inspanning onzer in de K. S. A. gecentrali
seerde sociale -beweging niet kon ten goede
komen.
Tin afwachting van de zoo lang verbeide
wijzigingen of hervormingen, bleef menig
schoon plan en goed voornemen onuitge
voerd, kwamen tal van met goeden moed
en prijzenswaard!gen jjver ondernomen ac
ties -niet tot volle ontwikkeling.
Hoewol vervuld mot leedwezen over den
kostbaren tijd, die aldus voor een krach
tiger uitbouw en consolideering onzer K.
S. A. verloren -ging mogen wij thans met
vernieuwden moed, onze hoop vestigen op
de toekomst, die ongetwijfeld de K. S. A.,
op den grondslag barer gewijzigde statuten
tob hoogeren bloed en ontwikkeling bren
gen zal.
Evenwelniet van die gewijzigde sta
tuten op zich zelf genomen verwachte men
wonderen.
Zij vormen slechts iden grondslag,'
bakenen het terrein afmaar het algemeen
vertrouwen, de eensgezind© wil om^ door
samenwerking één doed te bereiken, de
krachtige daad en de voortdurende steun
van geheel ons katholiek georganiseerd
volk, zullen ter eere Gods -onze onaantast
bare katholieke eenheid bevestigen.
En dat vertrouwen is in ruime mate aan
wezig, de wil tot samenwerking ontbreekt
niet, aan krachtige daden en ruimen steun
zal hot stellig niet ontbreken.
Doch dit alles was min of meer sluime
rend onder-, den druk der onzekerheid om
trent hetgeen de toekomst' brengen zou.
Nu de beslissing gevallen is, en die druk
der onzekerheid weggenomen, zullen alle
sluimerende krachten ontwaken.
•Dit mogen wij met temeer reden ver
wachten, daar door de wijziging der sta
tuten ee-nige in 't oog loopend© verbeterin
gen zijn aangebracht, terwijl ongetwijfeld
aan de meest, ernstige "grieven geheel ia
tegemoet gekomen.
In het kort samengevat, zijn do belang
rijkste beginselen, die -aan de K. S. A. vol
gens de gewijzigd© statuten zullen -ten
grondslag liggen, aldus 'te omschrijven;
I. De K. S. A. zal plaatselijk, diocesaan
en nationaal zijn samengesteld uit de vol
ledige besturen en de geestelijke adviseurs
van alle plaatselijke, diocesane en natio
nale sociale vereandgingen.
Op twee punten moet hier aai liet bij
zonder d© aandacht gevestigd worden
Vooreerst, dat voortaan de volledige be
sturen der sociale vereenigingen zoowel
plaatselijk .als diocesaan en nationaal de
comité's vormen der K. S. A.
Deze wijziging is aangebracht, omdat
volgens het oordeel van velen op die wijze
meerdere zekerheid verkregen wordt, dat
op die vergaderingen der comité's alle aan
gesloten vereenigingen zuilen aanwezig
zijn.
De plaatselijke oomité's zullen ••derhalve
bestaan uit alle bestuursleden en de gees
telijke adviseurs der in de parochie, het
dekenaat of de gemeente gevestigde, toe
getreden en erkende katholieke, sociale
vereenigingen.
De Dioc. Oomité's zullen bestaan uit:
alles bestuursleden en geestelijke advi
seurs van de dioc. social© vereemigingen
twee afgevaardigden van. de plaatselijke
comité's in het diocees.
Het instituut der toegevoede leden is
ben aaaizien van de dioc. comité's evenals
ten opzichte van de plaatselijke comité's
behouden, met. dien verstande, dat zoowel
iai de dioc. als in de plaatselijke oomité's
niet meer dan 5 toegevoegde leden zullen
mogen zitting hebben.
De Centrale Raad eindelijk bestaat irit:
alle bestuursleden en geestelijke advi
seurs der diocesane comité's
alle bestuursleden en geestelijke advi
seurs van de aangesloten centrale (al dan
niet federatieve) nationale, sociale vereeni-
gingen
de directeur van bet Centraal Bureau,
In de tweede plaats dient er d'e aan
dacht op te worden gevestigd, dat de
plaatselijke en diocesane comité's alsmede
de Centrale Raad, evenals voorheen zullen
zijn samengesteld uit alle sociale vereeni-
gingen.
Hierbij dient echter bet volgend© te wor
den opgemerkt:
Ten einde te voorkomen, dat, hetzij
plaatselijk, betzij nationaal (ten aanzien
der diocesane comité's doet zdch de kwes
tie uit den aard dier zaak niet voor) ©ene
bepaalde groep van organisaties, en wel
in het bijzonder de vakorganisaties, een
overwegenden invloed zoudenkunnen uit
oefenen, is bepaald:
1. ten aanzien van de plaatselijke comi
té's
a. dat over d© wijze van aansluiting
der vakvereenigingen bij de plaatselijke co
mité's door ieder diocesaan comité kan
worden beslist.
Hetgeen dus zoggen wil:
dat ook de plaatselijke vakvereenigingen
tot d© plaatselijke comité's kunnen .toetre
den
dat evenwel, indien een diocesaan comi
té eenig gevaar mocht zien in de aanslui
ting van iedere plaatselijke vak vereeni
ging 'afzonderlijk bij een plaatselijk comi
té, dat diocesaan comité kan voorschrij
ven, dat b.v. de plaatselijke vakvereeni
gingen zich slechts .als één geheel kunnen
aansluiten, na b.v. van te voren, ad of niet
uitsluitend mei. voormeld doel, een centra
le van plaatselijk© vakvereenigimgm t©
hebben gevormd
wanneer echter een diocesaan comité
geen bezwaar heeft tegen de aansluiting
van alle plaatselijke vakvereenigingen af
zonderlijk, kan die .afzonderlijke aanslui
ting, gelijk zij tot heden was, behouden
blijven.
b. dat iedere aangesloten social© ver
eeniging (of combinatie van vakvereeni
gingen, indien daartoe door een diocesaan
comité is besloten, in den zin ais sub a
bedoeld) één stem uitbrengt in het plaat
selijk comité.
Het stemrecht naar bet aantal leden is
dus vervallenzulks om .te voorkomen, dat
een bepaalde vereeniging of bepaalde
groepen van vereenigingen een ai>te over
wegenden invloed zouden kunnen uitoefe
nen.
In de diocesane comité's is het stem
recht zoodanig geregeld, dat ieder plaat
selijk comité één stem uitbrengt en ieder©
diocesane, social© veroaniging 3 of 5 stem
men, naair gelang de statuten vaai het dio
cesaan comité dit zullen bepalen.
In den Centralen Raad zal eveneens
door ieder diocesaan comité en door dediere
aangesloten nationale, centrale vereeni
ging slechts één stem worden .uitge-
braeht.
2. ten aanzien van de n Oen kralen Raad
De Centrale Raad zal, behalve uit alle
bestuursleden en geestelijke adviseurs der
diocesane comité's, alsmede den directeur
van het. Centraal Bureau, zijn. samengesteld
uit
alle bestuursleden en geestelijke advi
seurs van de aangesloten centrale (al dan
niet federatieve) nationale, sociale vereend-
gingen.
Zoodat dus bij den Cemtralen Raad niet
de nationale vakbonden, hetzij v.an arbei
ders, middens tenders, patroons of boeren,
afzonderlijk kunnen aansluiten, doch
slechts, voor voover die bestaan, de centra
len dier vakbonden, zooals voor de arbei
ders: het R.-K. Vakbureau, voor de werk
gevers het R. K. Verbond van Werkge
vers vakvereenigingen., enz.
II. „Uit den Gem-tralen Raad' wordt ge
vormd een centraal bestuur.
Ieder diooesaaai comité en iedere aan
gesloten centrale, nationale vereeniging
wijst uit. haar bestuur een lid aan van het
centraal bestuur. De directeur van het
Centraal Bureau is secretaris van het een*
traai bestuur.
Het centraal bestuur kiest, uit zijn mid
den een voorzitter en een penningmeester
De voorzitter, secretaris en penning-
meester van het centraal bestuur vormen
het Dagelijks ch. Bestuur".
De twee groote voordeelen van deze ge
bed nieuw© bepaling springen onmiddel
lijk in het oog:
1. Door de instelling van dit centraal
bestuur wordt bereikt, dat in de nationale,
sociale aotie een meer geconcentreerde en
dus meer krachtig© leiding verzekerd is.
In d© oude statuten was zulks niet mo
gelijk. Immers zij kenden slechts een voor
zitter en een secretaris van den Centrale®
Raad.
Van ©en algemeen centraal bestuur v.an
de K. S. A. was er geen sprake.
Alle initiatief moest uitgaan van dien
volledigea Centralen Raad.
Als permanent en leidend bestuursli
chaam nu bleek de Centrale Raad een
te .omvangrijk college tie zijn.
Een zoo uitgebreid lichaam kon bezwaar
lijk vaak bijeen komen; voornamelijk in
spoedeischende .gevallen bleek dit een zeer
ern&tig gevaar.
Daarvandaan de noodzakelijkheid om
een kleiner, een soepeler lichaam in het le
ven te roepen, welk lichaam .niettemin een
getrouw© weerspiegeling diende t© zijn van
den Centralen Raad.
Het thans ingestelde, centraal bestuur
zou men ktmnen noemeneen uittreksel
van den Centralen Raad.
2. Dat veel meer dan- voorheen in d'e
leiding der nationale,' sociale aotie betrok
ken worden d© besturen der nationale, so
ciale vereeni-gingen.
Juist het. gemis ran voldoenden invloed
der nationale vereenigingen op de alge
meen© leiding der K. S. A. was een der
hoofdmotieven, waarom reorganisatie der
K. S-. A. werd moodig geachti
"Weim-u, die gewenschte invloed wordt,
thans door d© instelling va.n het centraal
bestuur volkomen verkregen.
Immer© niet alleen róder diocesaan co
mité maar ook ieder 'aangesloten central©
nationale vereeniging wijst daarin uit haa.r
bestuur een lid aan.
Zoo vormt zich een kern, waarin alle
krachten van ons katholiek vereenigings-
levem, alle uitingen en sbroominge.n van
ons sociaal denken ©n streven op de meest
gecomprimeerde wijze zijn samengevoegd.
Daar deze kern eene samenvatting is
van alle sociale stnoomingen en uitingen,
zal zij noodzakelijk d© zoozeer* gewenschte
eenheid waarborgen en alle verspreide no
tional© acties, die, zonder deze krachtige
centrale, maar al te vaak, zij het ook met
de beste bedoelingen ondernomen, door ge
brek aam samenwerking en eenheid schip
breuk lijden, overbodig maken.
II. fee autonomie der diocesane comité's
blijft volkomen gehandhaafd.
Nochtvans, daar d© noodzakelijkheid
daartoe in de praktijk meermalen geble
ken was, zijn de volgende bepalingen vast
gelegd in .artikel 3 der gewijzigde statuten,
in de alinea's 9, 10 en 11
„9. De plaatselijk comité's staan recht
streek» onder d© diocesane oomité's. Toch
zal het centraal bestuur, en met zijn mach
tiging het Centraal Bureau, rechtstreeks
mot dte plaatselijke oomité's in verbinding
kunnen treden:
a. om de contributie te innen
b. om ten aanzien van een niet, weimig
of verkeerd werkend plaatselijk comité
na overleg met den adviseur van het plaat
selijk comité maatregelen te nemen, en,
zoo die maatregelen de gewenschte uit
werking missen, dat comité te ontbinden
en een nieuwe comité in het leven -ws roe
pen.
10. Ook zal het centraal bestuur en
met zijn machtiging het Centraal Bureau
nieuw© plaatselijke comité's mogen oprich
ten.
11. In de gevallen, bedoeld in alinea
9 sub b en .alinea 10 kan bet centraal be
stuur niet 1 Landelen zonder toestemming
van het dioc. comité. Deze toestemming
wordt geacht gegeven te zijn, andden 14 da
gen na de kennisgeving door het centraal
bestuur geen bezwaren door het dioc. co
mité aan het centraal .bestuur zijn 'ter ken
nis gebracht. Indien het dioc. comité zijn
toestemming weigert, kan het centraal be
stuur in beroep komen bij den Bisschop
van het betrokken bisdom."
Bovenstaande bepalingen spreken voor
zich zelf en behoeven nauwelijks nadere
toelichting.
Het is onbetwistbaar, dat contiibuti©-
inniog vanuit een centraal punt groote
voordeden biedt boven een© door onder
scheiden lichamen uitgevoerde en daardoor
over vel© schijven 'loopend© inning.
Eveneens staat het onomstoobelijk vast,
dat een .algemeen toezicht op de goede
functioneeriiug der plaatselijke comité's
van bovenaf- .niet kan gemist wonden.
.Met het oog op deze algemeen erkende
noodzatd ijkheido was dan ook, reeds ge-
ruimen tijd voordat de reorganisatieplan
nen aanhangig waren, door don Centralen
Raad besloten, .tot het instellen ©ener ai-
deéling inspectie aan het centraal bureau,
aan welke de taak was toegewezen om in
bovenbedoelden zin en in overleg met de
diocesane besturen voortdurend toezicht
te houden op de goede functioneering der
plaatselijk© comité's en om zooveel moge
lijk nieuwe plaatselijke comité's dn het lo
ven .te roepen.
In het bovenstaande zijn in korte trek
ken de grondgedachten aangegeven van de
thans gewijzigd© statuten der K. 8. A.
Ten einde thans geen tijd meer te verlie
zen, doch ten spoedigste op de nieuwe ba
sis vruchtbaren arbeid ite kunnen verrich
ten, richt ik langs dezen weg tot olie ka
tholieke centrale, naitionaie v-ereenigtngen,
die tot heden nog niet bij den Centralen
Raad der K.S.A. mochten zijn aangesloten,
het dringend verzoek om vóór den Ion Fe
bruari e.k. aan het centraal buneau der
.K S. A., Oud© Singel 78, Leiden, haar
wensch tot aansluiting bij den Centralen
Raad .te willen kenbaar maken.
Binnen zeer korten tijd na bovenge
noemde® datum zal alsdan eene vergade
ring van den Centralen Raad' op den
grondslag der .gewijzigde statuten worden
bijeengeroepen.
In deze vergadering zal een centraal be
stuur gekozen worden.
En-moge dan, met Gods zegen, een nieuw,
ongekend itendperk va.n bloei voor oinze
K. vS. A. aanbreken.niet om will© van do
K. S. A. zelf, maar tér verwezetnlijkhtg van
de ideailen, di© de stichters der K. 8. A.
voor oogenhadden, en di© zijn samen te
vatten in dit korten woordde Katholieke
levensbeschouwing in geheel het maat
schappelijk leven te doen zegevieren.
Mr A. TEPE,
■Directeur ran het Centraat-Bureau
der K. S. A.
Gemengde Berichten.
De kasteleins in de volks
zaken te Delft heb'ben den prijs van den bor
rel teruggebracht van 20 op 15 ets De klanten
vertikten bet om twee dubbeltjes te betalen.
Eén 74-j ar ig gepensioneerd
onderwijzer te Brielle, die reeds 9 jaar ge
leden den dienst beeft verlaten, hoeft van bet
gemeentebestuur aldaar het verzoek ontvan
gen om zich weer als tijdelijk onderwijzer be
schikbaar te stellen.
Onder zeer groot© be-
langstelling werd Zaterdagmorgen te Sncok
bet huwelijk voltrokken tusscben een 67-jarig
man en een 17-jarig moisje. De bruidsstoet
wer<^ geopend en gesloten door een groolo
schare, welke door allerlei liedjos van zijn
„belangstelling" deed' blijken. Een 6-lal agen
ten geleidde den stoet, ter bewaring van de
orde, welke ma afloop der plechtigheid toch
nog dreigde verstoord te worden, daar eenigo
opgeschoten jongens de loopplank van het
scheepje, waar het bruidspaar zijn verdere
dagen hoopt to slijten, hadden in het water
geworpen, wat den vader van bel 'bruidje zoo
in woede deed uitbarsten, dal hij met een bijl
gewapend op de jongens los stoof. Gelukkig
wist de politic erger te voorkomen.
Naar de „M s b d." verneemt*
is op last der Haarlemsehe justitie gearre
steerd een zekere D. R. in verband met don
ongeveer 10 jaar geleden gepleegden dubbe
len moord op don gemeente-ontvanger te
Spaarndam en diens echlgenoote.
R. heeft na den moord gedurende eenigen
tijd preventief gevangen gezeten onder ver
denking deze moordaad te hebben gepleegd.
Mede wordt door de Haarlemsehe justitie go-
vangen gehouden zekere M. en diens vrouw,
thans wonend te Haarlem in de Raamsleeg en
tijdens den moord wonend tegenover bet
woonhuis van den gemeenteontvanger.
Ze worden verdacht eveneens de band in
den moord te hebben gehad. De justitie meent
in den laalsten tijd eenige aanwijzingen te
hebben gekregen, die een nader onderzoek in
deze zaak wel gewenscht maken.
Men schrijft aan het
„Vad.": Zeer waarschijnlijk ten gevolge van
do verhoogde prijzen van het gedistilleerd,
waardoor deze „volksdrank" langzamerhand
buiten 't bereik van velen gébracht wordt,
gaan do slijterijen nu blijkbaar hun afzet
gebied op ander terrein zoeken on een beroep
doen op de Wijn-koop-ianen. Althans we za
gen Zaterdagavondvoor de ruiten van een
onaanzienlijke slijterij en tapperij aangekon
digd: Roode en Witte Port per glas en por
maatjeVroeger was „wijn" 't prikkel
woord dat rijkdom en kapitaalkracht sugge
reerde, gold jenever voor ordinair en volks
drankZou 't nu andersom gaan worden?
Zondagmiddag is te Voor
burg het lijk opgehaald' van den 24-jarigen
zoon van den heer H., caféhouder aldaar, die
met vrienden was uitgeweest en sinds ruim
drie weken is vermist.
Te Vliseingen hoeft een
koopman bij do politie aangifte gedaan door
drie andere kooplieden in lum verkooplokaal
te zijn gelokt en daar met een revolver te zijn
bedreigd en met petroleum te zijn begoten. Het
drietal is op het politiebureau aan een streng
verhoor onderworpen.
In het Zui d-L imburgs che
mijndistrict wordt geregeld een scherpe con
trole gehouden op personen van vreemde
nationaliteit. Van hoeveel belang dit toezicht
is, 'bleek dezer dagen weer te Heerlen, waar
een Duitscher werd aangehouden, verdacht van
diefstal en poging tol moord, terwijl hij bo
vendien) nog 16 maanden gevangenisstraf in
zijn vaderland moest ondergaan. De onge-
wenschte vreerodeDng zal aati de Duitsche
justitie- worden uitgeleverd.
Zondïgmiddag is zekere
G. E., logeerende in een logement in de Doe
lenstraat te Delft, in een stukje boterhamspok
gestikt.
Zondagmorgen is bij het
visschen op den Noordpier te IJmuiden de 15-
jarige J. IJ. Hartman, wonende te Haarlem
in de Valkenstraat, door onbekende oorzaak
binnen de pieren 1e water geraakt en verdron
ken. Het lijk is enkele oogenblikken later door
militairen van het pantserfort tueschen de
blokken teruggevonden.
Zondagavo n-d kregen twee
agenten te Oss ruzie met eenige belhamels. De
agenten werden met steenen geworpen. De
herhaalde aanmaningen der poHtie hielpen
niet. Een zekere van Bergen legde daarop zijn
geweer aan op agent Plak. Deze trok daarop
zij dienstrevolver en schoot van Bergen neer.
Deze werd zwaar gewond en is gistermorgen
overleden.
In een winkelhuis in de
Albert- Cuypstraat te Amsterdam kvgam de be
woonster, mej. Mulder, met haar kleederen in
aanraking met de brandende kachel, waardoor
zij over het geheele lichaam ernstige brand
wonden bekwam. Haar man, die haar te hulp
kwam, kreeg 'brandwonden aan de handen en
beiden moesten na verbonden te zijn, naar het
ziekenhuis worden overgebracht. De toestand
der vrouw is vrij ernstig.
Zondagavond 10 .uur ont
stond er brand in de boerderij van de wed. A.
Mooy Latsclioten te Schagen. De bewoners wa
ren afwezig en toen de brandweer om half
twaalf tor plaatste versoheen, kon niets meer
worden gered, zoodat een 12 koeien, 4 hok-
telingen en 2 kalveren mede gen prooi der
vlammen werden. De varkens cn een paard
werden nog gered. De oorzaak der brand ia
onbekend.
Op 15 December werd door
den te Enschede woonachtigen vertegenwoor
diger van de Farbin-fabrieken von Fr. Bayer
en Go., te Leverkuscn bij Keulen, bij de politie
aangifte gedaan, dat zich zeer waarschijnlijk
daar ter stede patenten van genoemde fa
briek bevonden. De vertegenw. ordiger had
naar Leverkusen getelegrafeerd omtrent ge
ruchten, welke hem ten aanzien hiervan ter
oore waren gekomen, en toen kwam de direc
tie van Bayer en Co., de bekende firma welke
ook de aspirine-tabletten maakt, tot de onaan
gename ontdekking, dat haar patenten, voor
haar zeer belangrijke papieren, houdende pro
cédé voor kleurstoffen, welke alleen deze firma
bekend zijn, gestolen waren. Namens Bayer en
Go. werd hier toen aangifte gedaan.
Uit het door de politie ingestelde onderzoek
bleek, dat inderdaad bij een ingezetene deze
recepten waren geweest, doch de papieren
waren juist den vorigen dag door oen kennis
uit Gronau, van wien men ze in bewaring had
gekregen, teruggehaald in gezelschap van een
onbekenden Duitscher.
In Gronau bezocht de Ensohedesche politie
den Duiteclien kennis, die de patenten bij de
familie hier had gebracht. Deze vertelde,, dat
hij van een vriend 'het verzoek had gekregen
voor een kennis van genoemden vriend papie
ren naar Holland te brengen. Hij was naar
Keulen gegaan en had daar bij zijn vriend een
doctor in de scheikunde, den heer J. ontmoet,
die, naar later bloek, verbonden was geweest
aan de Bay er-fabriek en, doch ontslag had ge
nomen. Dt. J. stelde den persoon uit Gronau
papieren ter hand, voorgevende, dat hij met
die papieren naar Amerika wilde vertrekken
en verzocht de stukken over de Hollandsche
grens te brengen, waar hij zo dan later in
ontvangst zou nemen. De persoon uit Gronau
voldeed aan het verzoek van Dr. J. om de pa
tenten bij oen kennis te Enschede in bewaring,
te geven.
Het verdere van het politierelaas, waaruit
blijkt, dat er ook nog een Dr. K. aan te pas
kwam, die de papieren later te Enschede in
ontvangst kwam nemen, passeer en we. Intus-
sohen was gebleken,- dat Dr. J. voornemens
was 21 December naar Amerika te vertrekken,
en dat hij daarvoor reeds plaatsen had bespro
ken op de „Rijndam". Een politieambtenaar
uit Enschede ging daarop naar Rotterdam en
toen. hij Zondagsavonds laat in hel hotel Coo-
inans kwam, zag hij bij het zetten van zijn
naam in het logiesboek, dat ook de naam
van Dr. J. daarin voorkwam. Do politieman
stelde zich in verbinding met de Rotterdam-
sche recherche en den volgenden morgen werd
Dr. J. gearresteerd.
Het slot der historie was, dat de koffer met
de bewuste papieren in handen van 'de politie
kwam.
Bayer en Co. te Keulen werd telefonisch in
kennis gesteld en 's nachts nog kwamen twee
directeuren der fabriek per auto te Rotterdam
aan, waar ze de patenten als het eigendom der
fabriek herlcem' n.
Dr. J. we; daarop voor den officier van
justitie geri' i en is thans in het huis van be
waring to '..otterdam, in afwhehtmg van zijn
urtleverin welke door de Duitsoho regeerrng
zou worden aangevraagd.
De coivTespondent van de
„N. Grt." in deh Achterhoek schrijft:
Do toestanden in de grensplaats VHeeren-
berg worden dagelijks erger. De gemeente
'«-Heerenberg en het grootste gedeelte barer
bïvo'kir.g is over 't algcm^n arm, en t^if :o
meer dan 1100 gezinnen wi-rdt thans armode
gemeen.
De parochie tolt 400 zielen, waarvan het
grootste gedeelte in hel nabijliggend Emme
rik werkzaam is, zij onivangen Duitech ieW.
waardoor het weekloon voor de meesten f 7 tot
f9 wordt.
Reeds bijna vijf jaar duurt deze toestamST
de gemeentekas kan geen bijzonderen steun
verleenen; de belastingen kunnen niet worden
geheven, wijl' deze door dezelfde arbeiders
moeten betaald worden. En de markentoeslag
van f7419 schijnt ook al vrij ongeregeld uit
betaald te worden, soms om de vier woken één
werkweek.
Een en andeT bracht deze, vzmeger zoo
bloeiendo arbeidersparochie, tot groote oLlonde
en armoede; groote gezinnen, die bier toch
al worden aangetroffen, lijden jammerlijk ge
brek. Tallooze kinderen smeeken om brood;
de moeders kunnen het hun niet geven. Een
R. K. bestuurder van een werklièdenorganisor
tie constateerde, uit door hem zelf gehouden
onderzoek, in enkele gezinnen sterfgevallen
door ontbering; in één gezin zelfs twee volwas
senen in eenige dagen. De boeren in den naas
ten onttrek worden overstelpt door de van hon
ger bedelende bevolking.
Zondagavond om balftien
werd door een nachtwaker der Ned. Spoorwe
gen te Heerlen ontdekt, dat was ingebroken
in een bagagewagen, terwijl de daders zich
n «g in den wagon bevonden.
Onmiddellijk werd de politie gewaarschuwd,
waarop de hoofdinspecteur met eenige agenten:
zich derwaarts begaf en het terrein afzette.
De wagon 'werd geopend, waarbij bleek, dat
alles, wat zich daarin bevond, was opengebro
ken, Onder een bank verstopt we-Jd aange
troffen de 16-jarige H. M. uit Dusseldorf, die
verklaarde met eij vriend te hebben ingebroken1
en zich door het stukslaan eener ruit toegang
tot den wagon te hebben verschaft.
Zijn vriend had zich vóór liet terrein werd
afgezet door de vlucht gered, doch werd later
door spoorwegmannen gegrepen. Dit was de
15-jarige H. F. eveneens uit Dusseldorf.
Do beide, gearresteerden verklaarden, dat
zij door 3 volwassenen tot dezen diefstal zijn
aangezet en de goederen uit het raampje aan
dezen hebben aangegeven. Zij beiden waren in
het bezit van» verschillende gestolen goederen,
o. a. sigaretten, worst on bam.
De reclierche heeft deze zaak verder in on
derzoek. Dank zij de activiteit van den nacht
waker der Ned. Spoorwegen is hier de hand
gelegd op een paar leden der beruchte bende,
die den laatsten tijd het Zuiden van Limburg
onveilig maakte. ..Tel.
Land- en Tuinbouw.
KATH. LANDBOUWSCHOOL.
De Raad der Friosohe gemeente Wonse-»
ra,deel heeft, in een dezer dagen gehouden
vergadering een petitie van de „Commissie
voor de stichting eener Kath. school voor
landbouwonderwijs te Witmarsum" behan
deld, welke het verzoek inhou.cU, mode ten
behoeve van de op circa ƒ70.000 begroot©
stichtingskosten dier school, een subsidie
uit de gemeentekas te verleenen.
Naar aanleiding van dat verzoekschrift
werd door den Gemeenteraad dier over
wegend protestantsche gemeente met alge
meene stemmen besloten, ,,in beginsel" d©
oprichting der Kath. landbouwschool fi
nancieel te steunen.
Bij het nemen van dat besluit liet do
Raad zic-h leiden door de overweging, dat
landbouwonderwijs voor Wonseradeel een
gemeentebelang was; terwijl een voor dat
onderwijs te stichten gemeenteschool geen
voorkeur verdienen zou, omdat het Rijk z.i.
daarvoor wel geen subsidie verleenen zou.
Terwijl de Raad boven allen redelijken
twijfel stellen wilde, strict onpartijdig te
zijn, en „uitsluitend het landbouwonder
wijs" in de gemeente Wonseradeel te wil
len bevorderen, werd door den Gemeente
raad voorts besloten, gedurende zes weken
andere corporaties of commissies in de ge
legenheid te stellen, ejveneens mot een
verzoek om financieolen steun voor de
6tichting eener landbouwschool bij hem
aan te kloppen, en indien soms mocht blij
ken, dat de termijn voor ernstige gegadig
den te kort was, nader te overwegen, of
verlenging daarvan al of niet kon worden
Toegestaan.
Bij het bepalen yan den termijn op zes
weken liet de Raad zich leiden door het
oordeel, dat het werk der „Kath. Landbouw
school"-commissie niet te veel vertraagd
mocht worden. Een groot deel der eer van
het initiatief ©n van de toekomstige verwe
zenlijking van laaitstvermeld schoolplan
moet ongetwijfeld toegekend worden aan
de te Witmarsum gevestigde Paters Augus
tijnen, die daardoor metterdaad toonen,
evenals de onlangs door het „Nieuwsbl. v.
h. Noorden" en het „Nwsbl. v. Friesl." des
wege geprezen Norbertijnen en andere reli—
ligicuzen gedurende de middeleeuwen, in
Friesland in de toekomst krachtig het land
•bouwonderwijs en bijgevolg de welvaart
van liet landbouwbedrijf te willen bevor
deren. „Tijd."
Hoe het Hollandsch zaaizaad in Frankrijk
beoordeeld wordt.
De „Tuinbouw" maakt melding van heit
officieel© rapport van den heer Bussard,
Adj unct-Direoteur van het Fransoh© proef
station voor zaadco.nit.role, uitgebracht aan
den Francchen Minister van Landbouw,
betreffende een studiereis door Nederland.
Do heer Bussard heeft dn d© provinciën
Noord- en Zuid-Holland verschillend»
boerderijen bezocht. Het -dool van de rei»
was, om in het bijzonder na te gaan, wat
genoemd© Maatschappij doet ter verkrij
ging van deugdelijk zaai- en pootgoed.
Uit het rapport van den heer Bussamdf
blijkt zijn ingenomenheid en die van zijn
reisgenoot©® met de methodes, di© zij in
Holland hebben loeren kennen. In dé con
clusie wordt dan ook door hem d©^ ver
wachting uitgesproken, da/t hot zaai- en
pootgoed, dat door d© nauwlettend© keu
ring ite velde dor Hoilandsch© Maatschappij
van Landbouw as venkegen, met voordeel
zou kunnen worden gebracht in die ge
deelte® van Frankrijk, waar een. klimaat
heenscht, dat niet sterk afwijkt va® dot-
in Nederland.
Iai verband daarmed© wekt hij op tot
het betrokken ran hot benoodigd© gecon
troleerde zaaizaad uit Nederland, terwijl
hij tevens de hoop uitspreekt dat weldra
