"stadsnieuws;
houden in de verschillende landen, waar
heen zij, als gevolg der gebeurtenissen in
Rus!and, de wijk namen en wier adressen
moeken worden opgespoord. Deze feiten
worden openbaar gemaakt, in do veronder
stelling dat een ieder, die daartoe in slaat
is, wel zal willen helpen aan dit werk van
barmhartigheid.
Het is aan het Amerikaanselie Roode
Kruis te danken, dat een lijst kon samen
gesteld worden van dc namen dezer kinde
ren en hunner ouders, zoomede van de
adressen dezer laatsten op het tijdstip der
scheiding. Deze lijsten bestaan in druk (In
het Duitscli, Engelsch en Fransch) en zijn
op aanvraag gratis verkrijgbaar bij het
hoofdbestuur van het Kederlandsche Roo.
de Kruis, Prineessegracht 27, 's-Gravenha-
ge, voor een ieder die vermeent fn slaat te
zijn aanwijzingen te geven, of iels to kun
nen doen tot het nasporen van de verblijf--
plaats der ouders.
Voor inlichtingen omtrent de kiuderen
zelf kan men zich wenden tot den centralen
zetel van de „ligue des 6ociétés de la
Croi.wouge, service de prop agendo et de
publications, 2 rue de la ftcie, Genève.
-In naam der 800 ongelukkigen doet de
Liga een krachtig beroep op ieders hulp en
medewerking.
BINNENLAND.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
Op een vergadering van den Nederland
schen Boerenbond is met algemeene stem
men 't voorstel van het hoofdbestuur aan
genomen, om den Nederlandschen Boeren
bond op zuiver Katholieken grondslag te
plaatsen.
Bisschoppelijk voorschrift omtrent vergade
ren op Zondag.
De uitvoer van levende varkens is toege
staan.
De afd. Amsterdam van het N. 0. G.
adviseert niet te soliiciteeren naar groots
steden deze afd. van den Bond van N. O.
tot het houden van een referendum inzake
een dag staken.
In een conferentie met hoofdbestuurders
der Christelijke spoorweg-organisaties ver
klaarde de spoorwegdirectie op haar thans
genomen besluit niet teruk te kunnen ko
men.
De Militielichting 1921.
De Legerplannen.
Tn een nola naar aanleiding van liel ver
slag van de wetsontwerpen tot tijdelijke afwij
king van de llilitiewet en de Jandslormvoor-
zieningen deedt dc regeering o. in .mede, dat
in de bestaande vredesorganisatie geen wijzi
ging wordt gebracht, totdat over de reorgani
satie van leger zal zijn beslist. Voor de
lichting 1921 zijn aangewe
zen 2 5,0 00 man. Den 1 0,0 0 0
houdere 'der hooge ro num
mers Is medegedeeld, dat zij
b ij ongewijzigde aanneming
van liet aanhangige militie-
ontwerp kans .'hebben, dat
hun bestemming ter inlijving
weer komt te vervallen.
Uitvoer van varkens en varkensvlccsch.
Dc minister van Landbouw heeft besloten
met ingang van 6 December tot nadere aan
kondiging dispensatie te verkenen van:
a. hot verbod tot uitvoer van levende var
kens, mits deze varkens bij een onmiddellijk
vóór den uitvoer van Rijkswege in tc stellen
veeartsenijkundig onderzoek voor uitvoer ge
schikt worden bevonden;
b. het verbod tot uitvoer van alle varkens-
vleesch, mits dat vleesch afkomstig is van var
kens, geslacht overeenkomstig de voorschrif
ten van den Rijkskeuringsdienst, alsmede op
voorwaarde, dat de uitvoer zoowel van levende
varkens als van varkensvlecnch naar en via
België niet geschiedt langs een grensstation
in .Limburg ten zuiden der gemeenten Suste-
ren cn Roosteren.
Voor de bepalingen, welke voor den uitvoer
gelden, verwijzen wij naar de Staatscourant.
De actie van het Spoorwegpersoneel.
Naar wij vernemen, hadden gistermiddag
He heeren Belger en August-eyn, hoofdbe
stuursleden van den Prot. Christ. Bond een
onderhoud met de directie der Nederland-
eche Spoorwegen, in verband mot het door
haar niet invoeren van het compromis
voorstel.
De Directie was evenwel niet van haar
fwijzend standpunt af te brengen, en bleef
bij haar genomen besluit. Ook wenschte zij
zich niet uit te .laten over hetgeen nu ver
der zal worden gedaan.
De Onderwijzerssalarissen.
Het N. O. G. tegen staking.
In een gisteravond in hotel „American"
gehouden drukbezochte huishoudelijke
vergadering van de afdeeling Amsterdam
van het Nod. Onderwijzersgenootschap zijn
langdurige discussies gevoerd over de mid
delen, welke thans aangegrepen moeten
worden om te komen tot een beteie salaris-
regeling. Het idee om tot een staking over
tc gaan werd met groote meerderheid ver
worpen.
Een advies om collectief ontslag in te die
nen, werd met een kleine meerderheid ver
worpen.
Ten slotte werd besloten namens de af
deeling Amsterdam aan het hoofdbestuur
te adviseeren tot drooglegging van de groo
te steden, d.wz. bij vacatures niet meer te
soliiciteeren en voorts tot stopzetting der
opleiding, d.i. den ouders te raden hun kin
deren niet voor onderwijzer op te leiden.
D c afd. A'd am Bond van N. O.
schrijft een referedum uit.
De afd. Amsterdam van den Bond van
Ned. Onderwijzers heeft in een drukbezoch
te vergadering besloten, over te gaan tot
het houden van een referendum over deze
(vraag
Zullen wij overgaan tot een éémdaagscbe
•wotestfttalnr£.
Een nieuw Nederlandsch credicl aan
Oostenrijk.
Naar in finaiiciecle kringen te Wcenen ver
luidt, zal de gouverneur der Oostenrijksch-Hon-
gaarsche Bank, dr. Spitzmfülcr, binnenkort
naar Parijs vertrekken. Het doel dezer reis
vormt de aangelegenheid in zake de terug
betaling der schuld van 24 milliocn gulden aan
Nederland, waarvoor de Oostenrijkscb-Hon-
gaarscho Bank de garantie op zich had geno
men. In overeenstemming met de liquidateu-
ren werd de op 1 Dcc. vervallen termijn van
vier mail. gulden betaald. Naar verluidt, zou
dc Nederlandscbc rcgeeiing een nieuw crc-
diet aan Oostenrijk na de betaling der schuld
van 24 milliocn gulden in uitzicht hebben ge
steld. „Hbl."
Stopzetting schoenfabrieken.
In de gisteren gehouden algemeene verga
dering van de afdeeling Waalwijk, Baardwijk
en Bcsoijen van den Nederlandschen R. K.
Bond van Schoenfabrikanten is met algemeene
stemmen besloten om tengevolge van de groote
malaise, de fabrieken ten minste drie dagen
per week te sluiten.
De stopzetting zal geschieden naar gelang
de nog in bewerking zijnde orders zijn afge
werkt. en
Staande de vergadering besloot -hot grootste
deel der leden reeds de volgende weck drie óf
meer dagen tc sluiten.
Dc Zondagsviering en hef vergheren
op Zondag.
„St. iBavo" meldt:
De bepaling over de Zondagsviering is al
dus thans geformuleerd
Tot de taak der Geestelijke Adviseurs be
hoort ook er voor te waken, dat de Zondag
wordt gevierd als de dag des Heeren, en hunne
vereenigingen de Zondagsrust voor andoren
niet onmogelijk maken; daarom zullen zij bet
houden van vergaderingen op Zondag zooveel
mogelijk tegengaan, en zeker bet gebruik ma
ken van publieke vervoermiddelen, zooveel zij
slechts kunnen, verbieden.
De Nederlandsche Boerenbond Roomsch-
Katholiek.
Dezer dagen hield de Nederlandsche Boeren
bond, de federatie der vijf diocesane Katholie
ke Boerenbonden, eene algemeene vergadering
te Utrecht, op welke o. m. aan de orde was
eene belangrijke statutenwijziging.
Op deze vergadering werd met algemeene
stemmen het -voorstel van bet hoofdbestuur
aangenomen, om dc\n Nederlandschen Boeren
bond, die tot nu toe formeel althans, want
feitelijk was bij reeds lang Katholiek op
cbristelijkcn grondslag stond, nu op zuiver Ka
tholieken grondslag te plaatsen.
Het óudo artikel 2, luidende:
„De Nederlandsche Boerenbond, bet Chris
tendom als grondslag der maatschappij erken
nend en huldigend, beeft ten doel de zedelijke
en stoffelijke verheffing van den boeren
stand."
is vervallen <en in de plaats daarvan zijn
eenige nieuwe bepalingen gekomen, waarin uit
drukkelijk het zuiver-lvatholiek karakter van
den Nederlandschen Boerenbond naar voren
wordt gebracht.
Het nieuwe artikel luiclt nu:
„De Nederlandsche Boerenbond, zich stol
lende op den grondslag der Roomsch-lvatho-
lieke beginselen cn de leiding aanvaardende
van bet Doorluchtig Nederlandsch Episcopaat,
stelt zich ton doel de behartiging der belangen
van den Nederlandschen boerenstand in het'
algemeen en van de aangesloten Boerenbonden,
instellingen en vereenigingen en hunne leden
in het 'bijzonder in zooverre de zorg voor deze
belangen niet geacht wordt te belioorcn tot de
taak van dc aangesloten Boerenbonden, in
stellingen en vereenigingen zelf."
Hiermede is dc laatste stap door de organi
satie van Katholieke boeren en tuinders gezet
op den langen en vaak d-oornigen weg naar den
zuivc-r-confessioneelen organisatievorm.
Katholiek-Nederland kan er èn den Katho
lieken boeren en tuinders, èn zich zelf van
harte mee geluk wenschen.
In een gevaarlijken tijd als de onze, is
kleur bekennen gen edel gebaar meer maar
plicht, duro cn heilige plicht.
Al onze nationale standsorganisaties zijn
nu Katholiek, in feite en vorm.
Want er is voortaan ook een Roomsch-Ka
tholieke Nederlandsche Boerenbond!
i {JMsbd
Drukkers-Misère..
In 'do „Mededeelingen van den Ned.
Bond van Steendrukkerijen" hangt Y. E. N.
een weinig bemoedigend tafereel op van
den toestand, waarin zich thans onze steen
drukkers bevinden. De grootste en meest
begeerlijke orders gaan verloren, omdat
uit Duitschland veel goedkooper aanbiedin
gen worden gedaan, wegens den la geren
loonstandaard aldaar en de lage waarde
der marken. Alle vroegere argumentatie
omtrent slecht papier, stinkenden inkt,
geen gegarandeerde levering baat nu niet
meer, do Duitschers halen hier alles weg.
Zelfs al zou men het minimum-tarief 20
pOt. naar beneden drukken, het zou nog
niet batende verschillen zij niet te over
bruggen.
De schrijver weet slechts één weg n.l.
sluiting der Nederlandsche grenzen voor
buitenslands vervaardigd drukwerk .of een
zóó hoog inkomend recht, dat de Neder
landsche drukkerijen de concurrentie kun
nen aanbinden. Een andere zou nog^ zijn,
dat de Bond een drukker, die een Duitsche
aanbieding kon overleggen, verlof gaf om
daar m elk geval beneden te mogen aan
bieden, al zou alle denkbeeld van winst
hierbij zijn uitgesloten en de offerte* alleen
dienen, om zijn zaak aan den gang te hou-
den.
Als er geen spoedige verbetering komt,
zegt de schrijver, dat een Hollandsche af
nemer van een steendrukkerij, weldra een
even zeldzaam verschijnsel zal worden ais
een gouden tientje of een bordje met het
opschrift: „Een huis te huur."
„Tijd."
Uit de Pers.
PRIJSDALING?
De Residentiebode schrijft o ju.
Eenige kceren heeft ons blad gewezen
op sit.aalt.jea, die er op duidden, dat er hier
of daar. vooral in het buitenland, neiging
Ingezonden Mededeelingen
a 60 cent per regel, Zaterdags 70 cent
ThiflP daMES- C«> CHAFELLER1EHOEDEN
UullfÜO worden tegen buitengewoon voor-
deelige prijzen aangeboden. -11610
H. A. TIMMERMANHofi. N. Rijn 46, Tel. 142,
tot prijsdaling komt. Andere bladen bevat
ten nog veel meer staaltjes van dien aard.
We hebben ze echter laten schieten, omdat
we er niet zooveel gewicht aan hechten.
Wel Avezen ook do Indexcijfers aan, dat
er een kleine daling in prijzen van sommi
ge artikelen is gekomenmaar men bouwo
daarop geen luchtkasteelen.
Vooreerst toch heeft men wel te besef
fen, dat de daling alleen betrof de groot-
handelsprijzen, die mecrendeels aan bui-
tenlandsclïe invloeden onderhevig zijn en
dat do kleinhandel nog met zooveel andere
eigen factoren te maken heeft, dat daling
vin den groot-handel nog «niet d a d e 1 ij k
wil zeggen, dat ook verlaging der kleinhan
delsprijzen zal volgen.
Vervolgens is de daling in den groot
handel nog van zoo geringe beteekenis dat t
de vraag is, of die wel aanstonds in
den kleinhandel kan teruggevonden wor
den. Eindelijk, is de wisselwerking, in" ver
band met voorhanden voorraden, niet zoo
snel, dat men, ook al wordt de daling in 't
groot beduidend, die niet aanstonds
in 't klein zal waarnemen.
Het wil ons dan ook voorkomen, dat zij,
die zich al verheugen over goedkoope prij
zen, zich wel al le vroeg blijmaken met
een doode muscli. Nu vlak voor den win
ter is die vreugde al heel bedenkelijk. In
elk geval zullen we wel tot het voorjaar
moeten wachten, vóór er iets van beteeke
nis van de daling to verwachten is.
We willen maar zeggen, dat degenen, die
nu als devies aanheffenwe koopen niet
vóór er een flinke daling is, al héél ver
keerd handelen. Wie niet op tijd zijn be-
noodigde voorraden aanvult, voor zoove*
hij cr financieel toe bij machte is, zal straks
bedrogen uitkomen, als hij tocK,gedwongen
zal zijn, bij te draaien. Geleidelijk koopen
is nog steeds de beste manier, die het
minst, gevoeld wordt.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Begrooting Binnenlaadsche Zaken.
Allereerst wordt gestemd over eenige artike
len van de begrooting van Binnenlandsclie Zaken
Artikel 32 (subsidies aan Vrijwillige Burger
wachten tot een bedrag van bijna 1,5 milliocn)
wordt met 43 tegen 16 6tommen aangenomen.
Tegen do sociaal-democraten en do revolution-
nairen.
Als do heer Marchant X(V.-D.) voor stemt,
roept de heer DUYS (S.-D.): „Bezuiniging.
Welk artikel van jo program zijn. de burgerwach
ten?"
De artikelen 33 tot cn met 36 (voor kosten
van werving voor do vrijwillige landstorm en po-
litietroepen) worden zonder hoofdelijke stemming
aangenomen. De begrooting van Binnenlandsclie
Zaken wordt met 46 tegen 14 stemmen aangeno
men.
Tegen stemden do sociaal-democraten en revo-
lutionnairen.
Hierna is aan de orde de
Begrooting van Waterstaat.
DE MINISTER VAN WATERSTAAT, do heer
KöNJG-, beantwoordt hetgeen Donderdag is gezegd
bij de afdooling Waterstaat, Inzake de afschaf
fing van tollen, die nog zijn overgebleven, wordt
met de provincialo besturen overlegd. W'anneer
alle adviezen zijn ingekomen, zal de minister een
beslissing nomen en eventueel een wetsontwerp
indienen. De salarissen van de technische ambte
naren hebben do aandacht van den minister.
Er wordt goreplicoerd.
Bij artikol 14 verdedigt de heer MARCHANT
(V.-D.) weer een bo^uinigingsamendement. Hij
stelt n.l. voor om hot artikel te verminderen met
f 12.000 ton eindo niet over to gaan tot do aan
stelling van een nieuwen directeur-generaal bij
den Rijkswaterstaat. In dezen hoofdambtenaar
ziet epr. het begin van een geheel nieuw bureau.
Laat de minister het nog oens probeeren zonder
dezen nieuwen hoofdambtenaar.
Na do beslissing gisteren door de Kamer ge
nomen omtrent eenige amendementen van spr. zal
hij een aantal van die amendementen terugnemen,
in afwachting van hot onderzoek der te benoemen
Regeeringscommissie.
Alleen daar, waar de aanstelling van nieuw
personeel de spuigaten uitloopt, zal hij zijn amen
dementen handhaven. Hij verzoekt daarom den
minister om den nieuwen directeur-generaal terug
te nemen.
Do heer BONGAERTS (R.-K.) bestrijdt het
amendement omdat do nieuwe hoofdambtenaar
noedig is om moer eenheid in dc loiding te bren
gen.
De hoor BONGAERTS (R.-K.) meent dat de
nieuwe hoofdambtenaar, wiens aanstelling door
den minister wordt verdedigd, niet een hoogcre
rang moet hebben dan hoofd-inepecteur-generaal.
In denzelfden geest spreekt do .heer LELY
(U.-L.) Hij zal tegen bet amendement stemmen,
mits do minister voor den nieuwen hoofdambte
naar niet een hooger rang schept dan homd-iin
specteur-generaal.
De MINISTER is bereid om den nieuwen hoofd
ambtenaar den tifel to geven van hoold-in-'pf.c-
teur-gencraal. De niouwe ambtenaar iB uoodig.
De heer MARCHANT (V.-D.) neemt het amen
dement terug.
Bij art. 39 6prcekt do heer DE JONGE (S.D.)
over Maas-kanalisatie en informeert naar de voor
nemens der regering in verband met. het dezer
dagen verschenen bericht.
De MINISTER VAN WATERSTAAT deelt
mede, dat do plannen tot kanalisatie van ie Maas
zooals dezo zijn neergelegd in het in 1912 door
do Nederlandsch-Belgische commissie uitgebruehto
rapport, uit den aard der zaak niet tot uitvoer
kunnen komen, zoolang do thans met de Belgi-*
scho regeoring nog loopen.de onderhandelingen
nopens do kanaalverbindingen met Antwerpen en
Luik, waarbij ook Nederland en in bet bijzonder
Limburgscbo belangen zijn betrokken, niet 'tot
een eindo zijn gebracht. Intusschen is door do
regeering een onderzoek ingesteld naar de wijze,
waarop de belangen van Zuid Limburg en Maas
tricht met oen scheepvaartverbinding- die ook
voor hot overige gedeelto van het land nuttig
wordt geacht, het best- kunnen worden gediend.
Aan dit onderzoek zou dan ook door do naast
betrokken worden deelgenomen. Overigens wijst
spr. naar do dezer dagen gepubliceerde bflrieliten.
De heer LELY dringt bij art. 64 aan op ver
betering van den buitenhaven te Scheveningen.
Do minister mag zich niet beperken tot het
uitvoeren van eenigo baggorwerk. De haven moet
dieper worden.
Do MINISTER erkent don onvoldoenden toe
stand. Er zal niets anders opzitten dan de haven
hoofden te verlengen, zoodat do mond van de
haven verder in zee komt.
De heer v. d. BILT (R.-K.) bepleit de belan
gen van bet. personeel der bruggen en sluizen van
de Zuid-Willemsvaart en do MINISTER belooft
er een open oog voor te houden.
Dc heer VAN SASSE VAN YSSELT (R.-K.),
bespreekt bij art. 103 het verkeer op de Rijks
wegen en komt op tegen het te snol r ij den
der automobielen en motorrijders,
dio veel ongelukken veroorzaken. Hij vraagt maat
regelen daartegen. Speciaal tegen dronkenschap
van chauffeurs moet streng worden opgetreden.
De heer TER HALL (N. P.) ondersteunt het-
botoog van den vorigen spreker.
De heer BULTEN (R.-K.) vraagt een beter
rijksonderhoud van do wogen.
Do heer OTTO (U.-L.) beweert, dat de voet
gangers gewoonlijk de 6chuld zijn van de onge
lukken.
Do hoer KETELAAR (V.-D.): Dat zijn ook
van die beroerde kerel6 (Golach).
Do heor OTTO houdt zijn bewering staande.
Do menschen loopon op straat dikwijls ver
keerd.
Do heer VAN RAVESTEIJN (Comm.) dringt
aan op een betere regeling inzake het uitreiken
der rij-bewijzen. Hij acht het onverantwoordelijk
om te spreken zooals de heer Otto deed. In groote
steden rijden allo auto'6 te snel.
De hoer KLEEREKOOPER (S.D.A.P.) betoogt
verder dat de automobilisten aanhoudend gevaar
op straat veroorzaken.
De heer VAN RAVESTEIJN stelt een motie
voor, waarin do Kamer de regeering uitnoodigt
om spoedige maatregelen te nomen tot hét invoe
ren van een Yaardighcidsdiploma voor motorbe
stuurders.
Do heer OTTO (U.-L.) handhaaft zijn mee
ning, dat de groote fout ligt bij de voetgangers,
die zich niet houden aan de regels van den weg.
De heer BONGAERTS (R.-K.) vereenigt zich
behoudens een kleine wijziging met de mo
tie van den heer van Ravesteijn.
Do heer RUTGERS (A.-R.) gelooft dat de in
stelling van een diploma te veol administ'ratieven
rom6lomp zou veroorzaken, een meening, die door
den heer VAN BERESTEIJN (V.-D.) wordt ge-
deeld.
De MINISTER botoogt, -dat volgens de be
staande wet ook bet rijbewijs kan worden inge
houden.
De heer BONGAERTS (R.-K.)Maar tegen
woordig wordt het rijbewijs niet alleen gegeven
aan hen, dio rijden kunnen.
Do MINISTER handhaaft zijn m«ening, dat
hot instellen van een oxamén voor automobilisten
onuitvoerbaar is. Spr. kan do motie dan ook niet
aanvaarden. Het zou ondoenlijk zijn allo candida-
ten behoorlijk te examineoren.
Dinsdag wordt er gestemd.
Bij art. 105 vraagt do her VAN RAVESTEIJN
(Comm.) optreden tegen de kap-woede van par
ticulieren, waardoor do wegen worden ontsierd.
Do MINISTER belooft 'in dien geest te zullen
werken.
De vergadering wordt verdaagd tot Dinsdag
1 uur.
Gemengde Berichten.
In den nacht van Woens-
dag op Donderdag is proces-verbaal opge
maakt tegen de directie van de socialistische
broodbakkerij „Glück Aul" te Heerlen, wegens
overtreding van de Arbeidswet.
De gemeenteraad van St-ein
besloot dc gemeentenaxen bij referendum te
laten beslissen Voor dc al of niet aansluiting
bij de Zuid-Limb. Drinkwaterleiding.
Te Wftgeningen en o in
streken zijn verschillende personen opgelicht
door twee kooplieden, die tegen hoogen prijs,
z.g.n. antieke bronzen en koperen voorwerpen
verkochten, welke afkomstig zouden zijn van
verwoesto kasteden in België.
Na onderzoek Heken de voorwerpen moder
ne artikelen te zijn van veel minder waarde
dan waarvoor ze gekocht waren.
Gistermorgen geraakte
bij het station Halfweg de machine van trein
2012, ZandvoortAmsterdam, defect. Er kon
nog op zijspoor worden gereden, waardoor de
onmiddellijk volgende treinen konden pas-
seeren. De sneltrein 207 kwam bijna een half
uur te laat te Amsterdam aan. Van de reizi
gers in.'trein 2012 stapten velen uit om van
Halfweg per tram naar Amsterdam te gaan,
terwijl de overigen in een der passeerendc
tTeinen werden overgenomen.
Do vertraging duurde ruim anderhalf, uur.
In dein nacht van Don-
derdag op Vrijdag moe^t een. goederentrein
van de R. E. T. M. van de Zuid-Hollandsche
eilanden komende aan de PuLsche laan onder
Rotterdam, waarschijnlijk doordat er geen vol
doende stoom was, blijven staan. De machi
nist, wetende dat er nog con goederentrein
volgeer moest, zond zijn etokcr met een roeiden
lantaarn naar den achtersten wagen en gaf,
volgens zijn verklaringen, toen hij dien trein
bemerkte, herhaaldelijk signalen. Desalniette
min is de tweede trein op den eersten inge
reden, met het gevolg, dat oen paar wagons
met suikerbieten derailleerde,, terwijl de in
houd over den weg vcrepreid werd en dc lo
comotief van den tweedon trein beschadigd
werd. De machinist van den tweeden trein
zegt het roode licht eerst op korten afstand te
hebben gezien en toen niet meer te hebben
kunnen remmen. Persoonlijke ongelukken
kwamen niet voor. Om half vier 's morgens
was de weg weer vrij.
Te Utrecht ie van^een
meisje, dat voor een winkel etond te kijken,
oen stuk van de haarvlecht afgesneden, De
dader wist te ontkomen
C—1 jLajm .-VUL „«LL&rj
Maatschappij fes Bevordering der Toonkunst.
Requiem van Berlioz.
Dat Berlioz zijn requiem (ter nagedachtenis
aan generaal Damrómont, die met veel man
nen stneuVelde bij de inneming van Coustan-
line op 14 Oct. 1837), niet zou componeerea in
den geest van de oude kcrkcomponisleu, dat
valt niet te verwonderen.
Berlioz is een instrumentaal-componist bij
uitnemendheid; hij wi'ldo door instrumentaal
duidelijk le illustrecren dc grootst mogelijke
uitdrukking geven aan de prachtige woorden
van dc doodeumis.
Deze muziek met haar heerlijke gevoels
expressies en onverwoestbare energie, haar
merkwaardige instrumentatie, zooals alleen
Berlioz ze uitgedacht heeft blijft. Deuk een
oogeniiHk terug aan de combinatie van trom
bone die door aanbrenging vanyeea kwart
ventiel eén kwart tcon lager klinkt en drie
fluiten. Met deze eigenaardig saxnenklinkende
instrumenten worden Hostias en Agnus Dei
begeleid leder onderdeel van dit werk is een
meesterstuk. Berlioz weet een eenvoudig Gre-
goriaausc)i tlicma, zooals b.v. in do „Dies
Irae" op le voeren tot het toppunt van dra
matische kunst. Men werdt ontroerd dooc dc
subtiliteit waarop hij den tekst van de strophe
„Qüaerens .me" belicht, liet Hosanna klinkt
op in blijden, lofzang en wat wel tot de grootste
merkwaardigheden behoort 'van dit pracht
werk, is de aangrijpende wijze, waarop Ber
lioz zijn bedoelingen voorlegt in do „Dies
irae". Heel veel verbeelding heeft men daar
voor niet noodig. Hij vangt aan met don inzet
van een eenvoudige Gregoriaansche melodie,
maar voor het bassenkoor liet „Tuba mirum"
inzet schildert hij den oproep in den dag des
„laatsten Oordeels" met overweldigende mid
delen. (In het voorspel voor dc „Kyrie" laat
hij al een oogenblik den oproep hoeren.) Aan.
vier hoeken plaatst hij grnepen koper, ia het
midden van 't orkest blijven delioorns met zes
pauken in verschillende toonaarden. Dit mei
ander slagwerk, veel strijkinstrumenten, hou- -
ten blaasinstrumenten, mannenkoor en later
gemengd koor geren een massa-geluid, dat in
geen ander werk wordt aangetroffen. In. te
genstelling hiermee wordt het „Offertorium"
d'oor het koor in een stemmingsvol pianissimo
gehouden, de begeleiding vormend van hat
orkest, dat hier zoo ontzaglijk mooi aan 't
woord is. Er wordt van de koren ecu onge
looflijke uithouding gevraagd. De componist
heeft al heel weinig rekening gehouden met
de mcn^chelijko stem. De meeste uithouding
vordert wel het ,Lacrimosa". Met opgewekte
lust en ijver iö dit moeilijk werk door den di
recteur Tieric ingestudeerd en voorbereid. A'l
is dit tverk in de laatste jaren hier meermalen
gemaakt, het blijft moeilijk dpor zijn inzetten
en hooge Ligging voor de sopranen, maar niet
het minst vc>or alien. Met waren kunstzin
laat Tierie den tekst zingen, door zijn uitmun
tende wijze van doceeren een ieder bijbren
gend, wat ontbreekt. De koren zaten er goed
in; ze konden wel haast uit het hoofd gezon
gen worden; de inzetten waren raak. Telkens
had men gelegenheid de goede kwaliteit van
heit sopranenkoor te coaistatceren. De aliereer
ste inzet was zooals bijna altijd niet
heelemaal gelukkig, maar bijzonder was de
a cappella-zang in „Quaercns, me". Jammer
was ihct, dat de toon vooruit een paar maal
door de hobo werd aangegeven. Niet nsimler
verdienstelijk hebben de alten hun taak ver
vuld lieten zij oen mooie donkere klankkleur
hooren, of weerden zich 'dapper, daar waar
de partij onbarmhartig hoog ligt. Het mannen
koor is veel minder groot in aantal, maar het
heeft beschaafd en krachtig gezongen. De
moeilijke mannenkoren „Hostias" en „Agnus
Dei" waar absoluut geen siteun te vinden is
bij het orkest werden inooi van loon ten
gehoore gebracht. Het koor neemt steeds doe
in aantal leden «en in goede kwaliteiten. De
bezetting van het orkest in dc „Diës Irae" is
door Berlioz zóó geschreven, maar in d»e zaal
was zij haast tè zwaar, dompelt het koor onder
in de zee van muziek. iZou dit werk niet heer
lijk klinken in een groote kerk? Voor den so
list is er .maar weinig te doen „Quid swn mi
ser" met dc klagelijke begeleiding van hobo
en het „Sanctus", waarin violen en fluiten zoo
prachtig zijn, vormen met hel koor do begelei
ding. v. Kempen was minder goed gedissoneerd
dezen avond. Het kwam mij voor of deze soli
(Vooral de Sanctus) te hoog lagen voor zijn
vol tenor-geluid. Meermalen hoorde ife hem
dezelfde muziek bijzonder mooi vertolkon, maar
men vertelde mij, dat hij gisteren ongesteld
was, cn dit zal dan ook de oorzaak zijn, dat
zijn zang minder tot haar recht kwam. Na
het „Agnus Dei" eindigt Berlioz zooals hij
begonnen is „Dona cis requiem. Amenl" Ieder
een heeft met toewijding gewerkt dezen avond,
cn er bel zijne loc bijgedragen mooie kunst te
geven. Het Residentie-orkest heeft haren
ouden roem gehandhaafd, en buitengewoon ge
speeld. Wat waren de strijkinstrumenten mooi!
Tierie moet zelf genoten hebben van deze uit-
voering. De bezieSing die van hem uitging,
bracht alle medewerkenden in. ,de gewen schift
stemming. Deze stemming ging over ep bot
groote aantal luisterende menschen. En ieder
een, die van ernstige kunst houdt, zal dank
baar zijn, dit won derdenooic werk zo® uitne
mend tc hebben hooren uitvoeren.
J. X..
UITVAART EN BEGRAFENIS
PATER RAFAcL SANDERS.
Gisteravond te 7 uur werden in de parachie-
kerk 0. L. Vr. Onb. Ontv. de Metten gelagen,
waarbij als agens fungeerde de Hoogc-erw.
Pater R. Poezi, gardiaan der Paiters CefiTen-
tueelen lo Leuven. Als diaken assisteerde de
Welcerw. Heer Th. P. J. M. Hofman, kape
laan te Heemstede en de Weleerw. Pater A.
Schuurman. Als cantores fungeerden de Wel
eerw. Heeren Paters G. Roijen en A. S. van
Lu beek.
Hedenmorgen le 9 uur werden de lauden
gezongen, waarbij al6 agens fungeerde de
Zecreerw. Heer Pastoor J. H. Crombag, ge
assisteerd door den Hoogeerw. Heer Pater R-
Pozzi en den Wdleerw. Heer H. Moerel, 0.F M.
Conv.
Als cantores fungeerden dc Weleerw. Pater
G. Roijen en de Weleerw. Heer A. M..A. Nie-
veén v. Dijkum, als ceremoniarius de Welcrow^
Heer 0. Janssen G.F.M.
To half tien werd dc plechtige Mis rtA R®-
quiem opgedragen door den Zeereervr. Seat
