Lett tail Tweede Blad. Dinsdag 28 September 1820 STADSNIEUWS GEMEENTERAAD. Vergadering van dan Raad der gemeente Leiden op Maandag 27 Sept. 1920. .Voorzitter de burgemeester jhr. rnr. dr. N. C. de Gijselaar. lAfwezig de lieer Stijnman en mevr. Dub- De notulen van de vorige vergadering worden goedgekeurd. De voorzitter doet mededeeling van verschillende ingekomen stukken, w. o.: a. Missives van Ged. Staten houdende goed keuring van diverse raadsbesluiten. Brandstoffen. b. Verzoek van de afd. Leiden van de Landelijke Federatie van bouwvakarbei ders de betaling van de laatste térmijn van de gemeentebelasting uit te stellen en een .verzoek inzake de kolendisributie, waarop de Raad echter geen invloed heeft. B. en \V. stellen voor dit adres voor kennisgeving aan te nemen. De heer v. d. Pot, wethouder, zegt dat de Raad niet bevoegd is afwijking van de verordening inzake de Gemeentebelasting toe te staan. Het is ook niet noodig daar slechts een klein percentage niet betaald is. De heer v. S tr a 1 e n meent dat de Raad toch wel iets kan doen om bon X en Y alsnog geldig te verklaren. Hij zou in elk geval de oorspronkelijke datum (25 Sept.) willen handhaven. Hij verzoekt B. en W. zich met de Brandstoffencommissie in ver. binding te stellen. De voorzitter is we! genegen per soonlijk hierover ie spreken, indien de heer v. S. hem schriftelijk met zijne be zwaren in kennis stelt. DrankweeiTcomiié. Verzoek van het Drankweercomité om op 4 Oct. de verkoop van sterken drank le verbieden. De voorzitter zegt dat dit een her haling is van het verzoek van het vorig jaar, toen reeds is gezegd dat deze zaak tot de competentie van den Burgemeester behoort. Dit verzoek moet dus in handen wor den gesteld van den Burgemeester. «Wil de Raad zich hierover uitspreken, dan moet eerst de verordening worden ge wijzigd. De heer v. E c k kan zich begrijpen waar om men toch met dit verzoek komt, n.l. een publieke- bespreking uit te lokken. Hij gevoelt de moeilijkheid voor den voorzitter om hier een beslissing te nemen. Iloewel overtuigd drankbestrijder, zou hij toch aar zelen den verkoop te verbieden. Hier moet toch met verschillende omstandigheden rekening worden gehouden. Hij meent dat ide voorzitter er daarom prijs op moet stellen wanneer de P.aad zich over deze zaak uitspreekt, zoodat hij daarmede reke ning kan houden. Spr. schetst vervolgens de nadoelen van het drankgebruik op zul ke feestdagen, als de mcnschen toch al «enigszins opgewonden zijn. Bij de kermis te Middelburg, die gedeeltelijk droog ge legd was, bleek spr. de goede invloed daar van. Hij zou daarom den Burgemeester wil len vragen eens een proef te nemen, zooa dat over de resultaten kan worden ge oordeeld. De voorzitter gaat met een deel van 'deze redeneering accoord. Alleen 't gaat buiten deze zaak om. Zijn bezwaar is dat men een paar dagen tevoren adresseert bij een college dat niet bevoegd is. Waarom vraagt men niet tijdig een wijziging van 1de verordening? De Raad heeft dan volop gelegenheid zich uit te spreken. Als spr. moet beslissen, lijkt het hem niet ge- wenscht den Raad te lictoren, maar wil hij ook zelf de verantwoordelijkheid dragen. De Daad kan dus niet andere doen. dan dit adres ter afdoening te stellen in handen' van den Burgemeester. «Nadat de heer v. Eek, die de houding van den voorzitter niet democratiscli noemt, heeft gerepliceerd, wordt het voor stel van den voorzitter aangenomen. I Tegemoetkoming vexhuiskosteni. Schrijven van den heer de la Rie in zake hef, adres van bewoners van huizen welke door de uitbreiding cler lichtfabrie ken moesten worden ontruimd, naar aan leiding waarvan in Maart werd besloten om in bij zonde re gevallen een tegemoet- koming te geven. Aangezien dit besluit z. i. niet naar be- hooren wordt uitgevoerd, (tot nu toe had slechts één uitkeering plaats) stelt hij voor een Raadscommissie te benoemen die zal hebben jia fce gaan op welke gronden de aanvragen zijn afgewezen en dan zoo noo dig nog aanvragen geheel of gedeeltelijk in te willigen. De Voorzitter sf.elt voor dit adres te steüen in handen van B. en W. om prae- advies. De heer De la Rie begrijpt niet waar om het nu niet behandeld kan worden, 't Is een zeer eenvoudige zaak. ■De voorzitter zegt dat B. en W. niets geen bezwaar hebben tot dadelijke behan deling over te gaan. Zij hebben alleen aan het voorstel alle eer willen laten weder varen. De heer de la Rie gispt de wijze waarop deze zaak door de commissie is behandeld, waardoor een geheel verkeerde voorstelling werd verkregen. Hij dringt daarom op de benoeming van een commis sie aan. De heer S ij t s m a zou den heer de la Rie raden met het voorstel van B. en W. mee te gaan. De voorzitter: dat is thans niet meer aan de orde. Het voorstel wordt nu be handeld. De heer S ij t s m <a moet dan wegens ge brek aan voldoende gegevens legen stem men. De heer Heemskerk heeft ook be zwaar hierop zonder nader advies in te gaan; er is indertijd aan de commissie voor de Lichtfabrieken «toevertrouwd om deze zak te regelen. Heeft die commissie deze zaak echter niet wat a 1 te zuinig behandeld? Er zullen ongetwijfeld gezinnen zijn, waarbij hel zeer moeilijk is .te beoordeelen of zij alles wel zelf kunnen betalen, en die, waar het hier een gedwon- ,gen verhuizing betreft, z. i. op eenige tege moetkoming aanspraak kunnen maken. •Spr. wil b.v. niet de inkomsten van de kin aeren uitschakelen, maar hij wil het iocli ook niet geheel in rekening brengen. Hij spreekt daarom den wensch uit dat de commissie een ruimer standpunt zal in nemen. Esn nieuwe commissie, zooals de heer de la Rie wenscht, acht hij niet noodig. Met dit voorstel zal hij «daarom niet mee gaan. De heer de Lange zal niet spreken .over de wijze waarop een mede-Commissie lid voor de lichtfabrieken deze zaak Der sprake brengt. Hij zal zich niet verdedigen maar het onderzoek aan den Raad over laten. Hei komt hem voor dat deze zaak ge heel verkeerd is aangepakt, 't Lijkt hem verkeerd da}, de eene raadscommissie de andere zal beoordeelen. Wel echter kan de Raad oich over de 'handelingen van deze Commissie uitspreken. Hij stelt daarom voor, te hesluiten dit voorstel pief, aan te nemen. 2ijn medelid kan dan maatregelen nemen om <Je com missi? voor de rechtbank te brongen waar voor zij behoort. Deze nioi-ie wordt gesteund en komt dadelijk in behandelüig. De heer de 1 a 'R i e heeft weer bezwaar tegen wat de heer de. Lange wil omdat er dan niets van terecht komt. -Mep zal hier de commissie piet afzetten. Op die wijze kan ieder voorstel worden vermoord. Spr. zet nog nader zijne bezwaren tegen het op- treden, der commissie - uiteen. Hij blijft zijn voorstel handhaven. De heer v. Eek meent dat de motie van den heer De Lange op een verkeerde in druk berust. Met de redeneering van den heer De Lange is hij het eens. 't Betreft hier echter niet de zaak die der Lichtfa brieken, maar den geheelen Raad aangaat, 't Betreft hier een «taak die niet tot het w e 7. e n van deze eommisie behoort. Nu is hier indertijd gezegd dat men er hier al tijd nog op terug kan komen. Ten slotte is hier niet de commissie maar de Raad ver antwoordelijk. t Is een zaak, die buiten het gewone werk. van de commissie om gaat. De heer v. d. Po t, wethouder, meent dat men de zaak «noodeloos ingewikkeld maakt Hij acht evenals de heer De Lange een nieuwe commissie om een andere te con troleeren, een dwaasheid. Z. i. had de heer de la Rie een uitspraak aan den Raad kunnen ontlokken. Wat nu de zaak zelf betreft., meent, liij dat de Raad indertijd een verzoek om steun heeft afgewezen, maar de heele zaak aan de commissi© heeft overgedragen. Verder vestigt hij er de aandacht op, dat in 't ge heel nog slechts 7 verzoeken zijn ingekomen waarvan één is toegewezen. Dit, maakt een geheel anderen indruk. Spr. geeft verder nader inlichtingen omtrent de overwegin gen die de commissie hebben geleid. De in- komeart van de afgewezen varieerden van f 57.00 tot f 80.per week. 't Laagste in komen (57.60) was nog van een uitgesloten bouwvakarbeider die later weer aan 't werk is gesteld. Wat nu betreft de inkomens van de kin deren: de vraag was wat komt er in dit gezin in. Z. i. is er geen reden het voorstel de la Rie aan te nemen. De heer De Lange brengt hulde aan de lijdzaamheid van den heer v. d. Pot. Spr. had absoluut geen zin om zich op een der gelijke aantijging te verdedigen. De heer v. Eek heeft een geheel verkeerde voor stelling gegeven. Commissarissen hebben geen enkele opdracht gekregen, maar in tegendeel hebben zij aan den Raad een voorstel gedaan om in voorkomende geval len steun te verleenen. Hij blijft er bij dat het niet aangaat een commissie als deze door een andere te laten confcroleeren. De heef Wilmer zegt dat hij inder daad, zooals de heer de la Rie betoogde, gezegd heeft dat een minderheid in de commissie voor de Lichtfabrieken zich al tijd nog op den Raadi kon beroepen. Hij is het er mee eens, dat als men iemand dwingt om te verhuizen, men ook zedelijk verplicht is zoo noodig de daaruit voortkomende lasten-te helpen dra gen. Hij neemt het den heer de la Rie zeer kwalijk dat hij den Raad verkeerd heeft ingelicht door te verzwijgen dat. slechts 7 gevallen behandeld werden en hij alleen 't meest ongunstige ^eval en dan nog on volledig heeft medegedeeld. Er is dus voor den Raad geen enkele aanleiding om zich ovfer deze zaak uit te spreken. Het genoemde geval is misschien een grens geval maar omtrent de andere gevallen zal zelfs de heer de la Rie de commissie in het gelijk moeten stellen. Spr. wenscht wel de commissie een, wenk te geven zich in deze niet op een te zuinig standpunt te plaatsen. 'De heer v. Hamel meent dat het hoor en wederhoor voldoende is toegepast en stelt daarom voor de debatten ,te sluiten. 'Daar dit echter bij wijze van motie moet gebeuren en de heer de la Rie daarover als naar gewoonte wel weer lang en breed zal spreken, trekt hij dit voorstel in. De heer de la Rie verdedigt na deze door hom genoemde „belachelijke episode"1 nog nader zijn voorstel. Dat niet meer aan vragen inkwamen 'komt omdat men de commissie toch niet vertrouwt. De heer De Lange trekt zij-n voor stel in. Het voorste] van den heer de la Rie in stemming gebracht wordt verworpen met 21 tegen 7 stommen. Tegen de soc.-de- mocraten en de heer Knuttel. Verzaak van do „Vooruit". Verder een verzoek van de Leidsche Coöp. Vereen. „Vooruit" om ter bestrijding van de duurte een bedrag van f25,009 tegen behoorlijke rente beschikbaar te stellen. B. en V/. stellen voor afwijzend te be schikken. De heer v. d. Pot, wethouder, meent dat er niet aan gedacht kan worden hierop in te gaan. Gevraagd wordt voor uitbreiding van zaken bedrijfskapitaal: Als argument wordt genoemd "flat men de duurte wil te gengaan. Dat is echter het doel van iedere coöperatie, zoodat alle dergelijke vereeni- igingen met zulk een verzoek kunnen ko men. Afgescheiden van de moeilijkheid voor de gemeente om aan geld «te komen, meent spr. dat de Raad hierop niet kan ingaan. Spr. wijst er verder nog - op dat volgens de statuten een deel van de winst beschikbaar moet worden gesteld voor de S. D. A. P. Het verzoek zal goed bedoeld zijn, maar bij de indiening had men toch een minder gelukkig oogehblik. De heer Dubbeldeman zegt dat er telkens op gewezen wordt, dat de coöpe raties in de eerste plaats geroepen zijn de duurte te bestrijden. De winkeliers buiten, de burgerij ook. (Geroep: gij ook? De heer Dubbeldeman: Ja, ik ook!) Daarvoor is ech ter geld noodig. Spr. meent dat U argument dat de winsten de S. D. A. P. ten goede ko men geen grond heeft daar de regeering door middel van de Handelskamer ook f25,000 beschikbaar stelt cn dus ook de Leidsche arbeidersbeweging steunt. (De heer Knuttel: ik heb er nog nooit een cent van gehad.) Gelach. De regeering ge voelt dit bezwaar dus niet. De heer Knuttel vraagt zich af of het verzoek ernstig gemeend is, omdat men de verwerping zoo gemakkelijk maakt. Als men kans ziet de duurte te bestrijden, had men toch in elk geval een schema moeten geven. De namen die er onder staan, Dub beldeman en Vel traan geven spreker geen vertrouwen. Hij zou er zich bovendien tegen verzetten aan de S. D. A. P., die hij nog gevaarlijker acht dan de kerkelijke partijen, op deze wijze subsidie te geven. Het spijt hem dat men niet de moeite heef.t genomen 'duidelijk tc maken dat het hier niei om winst gaat, maar dat hiermede in derdaad voor de bestrijding van de duurte iets te verwachten is. (Deze bespreking geeft den hoeren Knut tel cn Dubbeldeman aanleiding elkaar be hoorlijk af te drogen en zoo duidelijk te maken dat de arbeiders van deze partijen niets hebben te verwachten.) De heer Dubbeldeman betoogt nog dat de bedoeling van de coöperatie is zoo goed mogelijk te leveren en niet, on- biiilijk te zijn tegenover de middenstanders. (Gelach.) De voorzitter brengt het voorstel in stemming. De heer Dubbeldeman heeft verge ten voor te stellen praeadvies te vragen. Algemeene verbazing. Een stem: wat flauwigheid is dat nou! Het laatste voorstel wordt verworpen met 21 tegen C stemmen, die van de soc.- dem. en den heer Knuttel. Het voorstel van B. en W. wordt aange nomen met 22 tegen 6 stemmen, die van de soc,-dem. B. en ,W. bieden thans de Gemeentebe- grooting aan den Raad aan. De sectie-vergaderingen zullen gehouden worden Dinsdag 12 Oct. Verzoek van de Chr. Besturcn-Bond en den R. K. Volksbond om een subsidie \;nn f500 voor het Bureau voor Sociale Advie zen. Zal in de volgende vergadering aan de orde worden' gesteld, daar het te laat is ingediend/ voor deze vergadering. Nadat de voorzitter nog enkele me- dedeelingen heeft gedaan, komt eindelijk de agenda aan de orde. Ie. Benoeming van een lid van het Be stuur der Stedelijke Werkinrichting, uit de leden van den Raadi (wegens bedanken als zoodanig van den heer Dr. J. 'A. N. Knuttel). .Gekozen wordt de heer v. Stralen, die de benoeming aanneemt. 2o. Benoeming van een lid dor Commissie tot wering van schoolverzuim. Benoemd wordt de heer M. J. B. Herfst. 3e. Benoeming van eon onderwijzer aan de bui tengewone school voor Lager Onderwijs. Benoemd wordt de heer D. M. Kloots, on derwijzer te Rotterdam. 4e. Benoeming van eene onderwijzeres aan de school der 3e klasse No. 1. Benoemd wordt. Mej. IS. den Blauwen, alhier, onderwijzeres aan de school der 3e klasse, no. 6. 5e. Idem als voren aan de school der 3e klasse No. 2 (vacature L. vein den Brander). Benoemd' wordt Mej. J. C. Eggink, tijdel. onderwijzeres aan de school 2e klasse no. 4. 6e. Idem als voren aan do school der 3e klasse No. 2 (vacature E. G. Yorsselman). Benoemd; wordt Moj. J. Meewis, tijd. on derwijzeres aan de school der 2e kl. no. 4. 7e. Idem als voren aan de school der 3e klasse No. 3. Benoemd wordt Mej. J. J. Ragut, tijdel. ondervv. aan de school der 3e kl. no. 1. 8e. Idem als voren aan de school der 3e klasse No. 4. Benoemd wordt Mej. J. J. Eggink, tijdel. onderw. aan de school der 3? kl. no. 4 9e. Benoeming van eene tijdelijke leer area in het Duitsch aan de Hoogere Burgerschool voor Jongdns. Benoemd wordt M-ej. E. A. W. Broes van Dort, alhier. 10e. Idem als voren in de geschiedenis. Benoemd wordt Mej. A. E. Revers, alhier. 11e. Benoeming van een tijdelijk leeraar in het Nederlandsch aan de Hoogere Burgerschool voor Benoemd wordt de heer F. N. A. van Wijk, alhier. 12o. Idem als voren in het Fransch. 'Benoemd wordt de heer W. Prins, alhier. 13e. Idem als voren in hot Duitsch. Benoemd wordt de heer Dr. G. Kloeke, alhier. 14e. Benoeming van eon 2en 'Amanuensis bij het onderwijs in natuur- en scheikunde aan do Hoogere Burgerschool voor Jongens en voorstel era do benoeming voor den tijd van één jaar te don plaats hebben. Benoemd wordt voor één jaar de heer J. v. d. Berg. amanuensis alhier met 28 stemmen tegen 1 op den heer J. J. Stafleu. 15e. Praeadvies op hot verzoek van A. Sjouw om eervol ontslag als ouderwijzor-plaalsvervan- gend hoofd der school 3e klasse No. 3. Het gevraagde ontslag wordt verleend. 16e. Idem als voren op dat van H. van Leeu wen om eervol ontslag als onderwijzer aan de school 3e klasse No. 9. Het verzoek wordt toegestaan. 17e. Idem als voren, op dat van A. M*lz orn eervol ontslag als gymnastiek-ondcrwijzor aan de openbare lagere scholen. Het gevraagde ontslag wordt verleend. 18e. Praeadvies op het verzoek van H. Brandt om de te bouwen loods op liet terrein achter do Pieter van Twistlaan, kad. Sectie 0, No. 3232, van hout to mogen maken. Overeenkomstig het advies wordt h'e? verzoek ingewilligd. 19e. Praeadvies op het verzoek van T. C. via der Stoel om het te bonwen gebouwtje op het tor- rein achter do Picter van Twistlaan, kad. Sectio O, No. 676, van hout te mogen maken. Goedgekeurd. 20e. Yoonslel tot wijziging van het Raadsbo* sluit van 17 Mo; 1020, inzake /le regeling van de bezoldiging van de onderwijzers en onderwij* zeresseuverbondon aan do gestichten L'ivdcgeest, Yobrgc?st on Rhijngeest. 21o. Voorstel tot wijziging van hot Raadsbe sluit van 5 Juli 1920, inzak» den aankoop van verschillende perccel-m grond nabij don Iïoogon Rijndijk beoosten de Rijndijkelraat. Aldus besloten. 22e. Praeadvies op hot verzoek van Jac. Wil* brink om (wagens zijne benoeming lot lid van den Raad) ontslagen te worden van zijne verplichtingen inzake da ievering van grind aan de gemeente. Goedgekeurd. 23e. Praeadvies op het verzoek van hot Loidsch Drankwecrccmité om het kosteloos ge bruik van do Stads-Gehoorzaal voor het houden een anti-alcohol-lcntoonstelling en van eeno openbare vergadering. De heer Van Eek heeft met teleur stelling en verbazing van het. praeadvies kennis genomen. Met teleurstelling om de afwijzing en met verbazing om de argu menten. B. en W. achten een cm onder niet in liet algemeen belang. Weten zij dan niet da/l het alcoholisme een ontzettend kwaad is on dat deze vereenigingem zooveel mo gelijk gesteund moeten worden? Minste wat de Overheid kan doen is te zorgen, deze vereenigingen, die in hóófd zaak uit mingeg-oeden gerecrutecrd worden, krachtig le steunen. Spr. schetst met enkele woorden de -nadcelige gevolgen van het alcoholgebruik. Nu wordt hier niet anders gevraagd dan een kleine financ tele steun, en dit verzoek wordt als niet in 'v al gemeen belang afgewezen. Spr. stelt daar om voor liet. verzoek in te willigen. De Voorz. zet dat hef. liier geboel oen kwestie van appreciatie is. Niemand zal Ontkennen dat liet hier een nuttige zaak betreft, maar de moeilijkheid is, uit le maken weLke veree-nigiingen wel en welke niet vrijstelling zullen krijgen. Waar is hier de grens? Dq eenigö manier «is het ver strekken van een subsidie. Afwijzing van dit advies zal een bron van veel ongenoe gen worden. De 'heer Sij tsra-a is een even warm drankbestrijder als de heer v. Eek. Hij meent echter dat geen enkele vereeniging hier de voorkeur moet worden gegeven. Hoewel de zaak hem sympathiek is, ziet hij zich genoodzaakt hier legen te stemmen. De heer v. E c k wijst er op dat het 'hier een algemeen belang is. De Voo rfcd.it te r is het hiermee eens, Maar over de graad van het nut der Ver- eeenigingen wordt zoo verschillend geoor deeld, dat aan liet gratis afstaan van een zaal niet gedacht kan worden. Het voorstel van B. en W. in stemming gebracht wordt aangenomen met 19 legen 10 stemmen die van de Soc. Dem. en de hoeren Schooneveld, Eikerbont en Rotte veel. 24e. Praeadvies op liet verzoek van A. Mulder om vrijstelling van do betaling van donr do ga* mo.enlo gedano uitgaven voor hot maken van een vevlioogd voetpad langs zijn porceel Morschstraat hoek Galgewater. Goedgekeurd. 25n. Voorstel Lot beschikbaarstelling van gelden voor de nitvoering van de rioloering6- cn öerr.« pingswerken ten behoeve vau het bouwplan IV' der vereenigiug „de Eendracht", benoorden daa Lagen Rijndijk. Aldus besloten. 2Ge. Praeadvies op het verzoek van J. Sun* dermeyer en F. van Ulden om herziening van het uitbreidingsplan dor gemeente, ten aanzien van de straat, geprojecteerd tusschen Witte Rozenstraat cn G er rit Douslraat. De heer Groene veldds er logen ld er het. bouwverbod op te heffen en zoo het uit breidingsplan te bederven. Iiij ziet geen enkele reden op dit verzoek in te gaan. Als de straten woelen gelegd kunnen nog even goed woningen worden gebouwd. De heer v. Hamel, die vroeger op een ander standpunt, stond, zal thans met bet voorstel van B. en W. meegaan. Een onder zoek ter plaatse heeft hem tot andere ge dachten gebracht. Wordt dit verzoek niet toegestaan dan vreest hij dat de verbinding; van Rijn- en Sehi«4.a<le met de Witte Singel door een brug zal worden vertraagd. De lieer S ij l kan mei he; voorstel niet meegaan or« ut in de to komst dan het doortrekken vun.de straat onmogelijk wordt. De heer Knuttel acht dit niet. een kwestie van overwegend belang. Maar hij is toch huiverig dit verzoek toe le slaan omdat dit voor bebouwing aan de overkant FEUILLETON. JAN MISERIE. Naar P. LOUIS COLOMA S. 1. De aangekomene was niemand anders dan Lopcz. Onlangs was er weder eens een volledige verandering gekomen in zijne levensom standigheden. Hij had zijn plaats, als kos ter opgezegd, omdat hij overtuigd was, dat hij te goed was voor zulk een ondergeschik te betrekking; en nu' verteerde hij, als 20 jaren zijns levens nog niets voor de Vaders. Dat hij eenvoudig een leeglooper was, wilde hij natuurlijk niet gelooven; hij trachtte zich zeiven en de zijnen vrijs te maken, dat hij slechts wachtte op de ge schikte gelegenheid, om zijne schitterende gaven le onthullen en te doen schitteren. Hij deed niets, volstrekt niets, om vooruit te komen fin de wereld, en toch: van den anderen kant beweende hij het, greliik een maal Julius Caesar, dat 'hij in de twee-en- twintig jaren zijns levens nog niets van de onsterfelijkheid gedaan had. Eindelijk bood een volksoproer hem de gewensohte gelegenheid, om eens te toone-n, trie hij was, om op te treden als volkslei der, zooals hij vurig wenschle. Langen tijd had de bevolking der stad «L z/ich goed gehouden en weerstand gebo^ den aan den algemeenen drang naar re volutie. De revolutionaire ideeën waren ook daar wel doorgedrongen en werden daar gepredikt door oproerkraaiers, maar toch, de hoofden der menschen waren door de nieuwe ideeën nog niet in de war ge bracht, en hunne harten nog niet bedorven. Helaas! met hunne magen stond het min der gunstig; 'hei arme volk had honger en verlangde dus te eten. „Brood en boonen... Brood en booncn!" Onheilspellend klonk die kreet uit de dichte menschenmassa, die vóór het raad huis stond opgehoopt en langzamerhand de gehecle markt vulde. Toen achtte Lopijillo het oogenblik aan gebroken, om zijn redenaarstalent te doen heerschen, en zich op te werpen als volks tribuun. Zoodra hij hoorde, dat er een opstootje was, liep hij naar «ie markt, baande zich een weg door de menigte, en klom op eene bank, die alzoo de eerste trede zijn moes* naar den top van den roem. „Souverein volk!" riep hij met al do kracht zijner longen, en zwaaide zijn ar men in het rond, als de wieken van een windmolen. „Bropd en boonen," brulde de menigte weder, zonder te letten op den redenaar, wiens slem het spoedig moest afleggen le gen dien orkaan van geschreeuw. Tegelijk vloog eon steon, zeker door den een of andoren vijand der vrijheid geworpen, door de lucht en trof den redenaar aan den lin kerschouder, zoodat hij het evenwicht ver loor en van zijn spreekgestoelte tuimelde. „Beklagenswaardig, dorn, barbaarsch volk". Met verbeten woede kwamen dio woorden, doch fluisterend, van zijn lip pen. Dan sloeg hij zijn jas om, en liep wat hij loopen kon naar de werkplaat zijn9 va ders. Hier rustte hij op zijn eerste lauwe ren, om daarna weder zijn lui «leventje voort te zetten, steeds wachtend op een nieuwe gelegenheid, om zijne buitengewone gavn en ziine grootheid aan de wereld te kunnen bewijzen. Inmiddels achtte hij het, toch noodig, om zich nu en dan te oefenen voor zijn loop baan als woordvoerder en leider des volks, en daarom, gelijk eenmaal Demosthenes Thucydides bestudeerde, om zich met diens stijl vertrouwd te rnoken, zoo las Lopijillo alle mogelijke litteraire geschriften., welke hij natuurlijk grootendeels niet begreep, en die dus zijn hoofd nog meer verwar den. De voormalige koster en toekomstige „Vader des Vaderlands" meende, dat het noodig, passend en aangenaam was, ook aan de vrouwelijke helft v^n het mensche- lijk geslacht zijne aandacht (e wijden. Van alle kanten dreigde een politieke zondvloed door le breken, dia voor goed een einde zou makep aan alle doruperigheid en ty- ranrae, en die de glorie banier van vrijheid, gelijkheid en broederschap, vast en onbe weeglijk zou inplanten. Dat vereischfe zijn oplettendheid, maar zijn voornaamste zorg was voorloopig, om ijverig en met verwonderlijk geduld, als een echte, listige Don Juan, het hof le maken aan Marianne. „Geloofd zij God, vrouw Salamanca", zei Lopijillo, toen hij op dien avond den Erw tenhof binnenkwam. Die woorden sprak hij op een toon zooals iemand aanslaat, cue een minderen groet, cn alsof zijn groet een buitengewoon eerbewijs was. „Gelukkig mijne oogen, die u over dezen drempel zien komen," riep de oude vrouw, die zeer verheugd was, zoodra zij haren neef had bemerkt. „Mijn beste Piet, waar om zie ik je toch 7.00 zelden? Gelooft ge soms, dat u in mijn huis iels kwaads zal overkomen?" „Neen, Salamanca, neen, zeker niet. Óelukkig ook de oogon die u zien mogen." „Ja, mijn kind, daar is geen ongeluk kiger blinde, dan die niet zien wil. lede ren dag, dien God geeft, kom ik bij je va der, zoodra als de avondklok luidt, maar ik zie nooit ook maar een sLip van je jas... Ja, ja, zoo gaat het in de wereld: de rijken willen niets met de armen le doen hebben; zoo is het, altijd geweest!" „Wat armen en rijken!" riep Lopijillo met, paj.hos uit. „Ik zeg 11, dat do armen spoedig met de rijken gelijk zullen zijn, ja dat de rijken de armen zullen dienen." „Dal is mallepraat, mijn jongen," ant woordde de oude, schouderophalend. „Dat zijn holle woorden, waarmee reen alleen vlasbaarden vangen -kan. Zoolang als de we ■reld bestaat-, is het zoo geweest de een gaat wandelen, cn de ander loopt in den tred molen." „En toch zal eenmaal het uur komen, waarop alle vooroordeeien, waardoor het volk verblind is en dom gehouden wordt, zullen instorten. „En die tijd komt spoedig, geloof me, veel spoediger dan ge wel denkt. Daar voor zal bet volk wel zorgen..'.... h. souve- reine volkl" De jonge Robespierre verhief zich in 7.ija volle lengte, en zag triomfantelijk neer op zijn éénhoofdig auditorium. Hij wilde geen enkele gelegenheid la'.en voorbijga an om een welwillend gehoor zijn iv tenaars- talenten te bewijzen; adarom v v Ie. hij: „Ja Salamanca, alle mepschen van nature gelijk, volkomen gelijkDo«jr stel selmatig het volk dom tc houden, is het cler tyrannie gelukt, de menschen te ver- cleelen in klassen; in hoogere en lagerer heerschende en uitgemergelde klassen; maar de beschaving en de vooruitgang zui len weldraeen algemeene verdeeling den goederen invoeren, en dan zullen alle menschen wederom gelijk worden en 1 lijk blijven

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1920 | | pagina 3