Lett tail
Tweede Blad.
Dinsdag 28 September 1820
STADSNIEUWS
GEMEENTERAAD.
Vergadering van dan Raad der gemeente
Leiden op Maandag 27 Sept. 1920.
.Voorzitter de burgemeester jhr. rnr. dr.
N. C. de Gijselaar.
lAfwezig de lieer Stijnman en mevr. Dub-
De notulen van de vorige vergadering
worden goedgekeurd.
De voorzitter doet mededeeling van
verschillende ingekomen stukken, w. o.:
a. Missives van Ged. Staten houdende goed
keuring van diverse raadsbesluiten.
Brandstoffen.
b. Verzoek van de afd. Leiden van de
Landelijke Federatie van bouwvakarbei
ders de betaling van de laatste térmijn van
de gemeentebelasting uit te stellen en een
.verzoek inzake de kolendisributie, waarop
de Raad echter geen invloed heeft. B. en
\V. stellen voor dit adres voor kennisgeving
aan te nemen.
De heer v. d. Pot, wethouder, zegt dat
de Raad niet bevoegd is afwijking van de
verordening inzake de Gemeentebelasting
toe te staan. Het is ook niet
noodig daar slechts een klein percentage
niet betaald is.
De heer v. S tr a 1 e n meent dat de Raad
toch wel iets kan doen om bon X en Y
alsnog geldig te verklaren. Hij zou in elk
geval de oorspronkelijke datum (25 Sept.)
willen handhaven. Hij verzoekt B. en W.
zich met de Brandstoffencommissie in ver.
binding te stellen.
De voorzitter is we! genegen per
soonlijk hierover ie spreken, indien de
heer v. S. hem schriftelijk met zijne be
zwaren in kennis stelt.
DrankweeiTcomiié.
Verzoek van het Drankweercomité om
op 4 Oct. de verkoop van sterken drank
le verbieden.
De voorzitter zegt dat dit een her
haling is van het verzoek van het vorig
jaar, toen reeds is gezegd dat deze zaak
tot de competentie van den Burgemeester
behoort.
Dit verzoek moet dus in handen wor
den gesteld van den Burgemeester.
«Wil de Raad zich hierover uitspreken,
dan moet eerst de verordening worden ge
wijzigd.
De heer v. E c k kan zich begrijpen waar
om men toch met dit verzoek komt, n.l.
een publieke- bespreking uit te lokken. Hij
gevoelt de moeilijkheid voor den voorzitter
om hier een beslissing te nemen. Iloewel
overtuigd drankbestrijder, zou hij toch aar
zelen den verkoop te verbieden. Hier moet
toch met verschillende omstandigheden
rekening worden gehouden. Hij meent dat
ide voorzitter er daarom prijs op moet
stellen wanneer de P.aad zich over deze
zaak uitspreekt, zoodat hij daarmede reke
ning kan houden. Spr. schetst vervolgens
de nadoelen van het drankgebruik op zul
ke feestdagen, als de mcnschen toch al
«enigszins opgewonden zijn. Bij de kermis
te Middelburg, die gedeeltelijk droog ge
legd was, bleek spr. de goede invloed daar
van.
Hij zou daarom den Burgemeester wil
len vragen eens een proef te nemen, zooa
dat over de resultaten kan worden ge
oordeeld.
De voorzitter gaat met een deel van
'deze redeneering accoord. Alleen 't gaat
buiten deze zaak om. Zijn bezwaar is dat
men een paar dagen tevoren adresseert bij
een college dat niet bevoegd is. Waarom
vraagt men niet tijdig een wijziging van
1de verordening? De Raad heeft dan volop
gelegenheid zich uit te spreken. Als spr.
moet beslissen, lijkt het hem niet ge-
wenscht den Raad te lictoren, maar wil hij
ook zelf de verantwoordelijkheid dragen.
De Daad kan dus niet andere doen. dan
dit adres ter afdoening te stellen in handen'
van den Burgemeester.
«Nadat de heer v. Eek, die de houding
van den voorzitter niet democratiscli
noemt, heeft gerepliceerd, wordt het voor
stel van den voorzitter aangenomen.
I Tegemoetkoming vexhuiskosteni.
Schrijven van den heer de la Rie in
zake hef, adres van bewoners van huizen
welke door de uitbreiding cler lichtfabrie
ken moesten worden ontruimd, naar aan
leiding waarvan in Maart werd besloten
om in bij zonde re gevallen een tegemoet-
koming te geven.
Aangezien dit besluit z. i. niet naar be-
hooren wordt uitgevoerd, (tot nu toe had
slechts één uitkeering plaats) stelt hij voor
een Raadscommissie te benoemen die zal
hebben jia fce gaan op welke gronden de
aanvragen zijn afgewezen en dan zoo noo
dig nog aanvragen geheel of gedeeltelijk in
te willigen.
De Voorzitter sf.elt voor dit adres
te steüen in handen van B. en W. om prae-
advies.
De heer De la Rie begrijpt niet waar
om het nu niet behandeld kan worden, 't Is
een zeer eenvoudige zaak.
■De voorzitter zegt dat B. en W. niets
geen bezwaar hebben tot dadelijke behan
deling over te gaan. Zij hebben alleen aan
het voorstel alle eer willen laten weder
varen.
De heer de la Rie gispt de wijze
waarop deze zaak door de commissie is
behandeld, waardoor een geheel verkeerde
voorstelling werd verkregen. Hij dringt
daarom op de benoeming van een commis
sie aan.
De heer S ij t s m a zou den heer de la Rie
raden met het voorstel van B. en W. mee
te gaan.
De voorzitter: dat is thans niet meer
aan de orde. Het voorstel wordt nu be
handeld.
De heer S ij t s m <a moet dan wegens ge
brek aan voldoende gegevens legen stem
men.
De heer Heemskerk heeft ook be
zwaar hierop zonder nader advies in te
gaan; er is indertijd aan de commissie
voor de Lichtfabrieken «toevertrouwd
om deze zak te regelen. Heeft die
commissie deze zaak echter niet wat a 1
te zuinig behandeld? Er zullen ongetwijfeld
gezinnen zijn, waarbij hel zeer moeilijk is
.te beoordeelen of zij alles wel zelf kunnen
betalen, en die, waar het hier een gedwon-
,gen verhuizing betreft, z. i. op eenige tege
moetkoming aanspraak kunnen maken.
•Spr. wil b.v. niet de inkomsten van de kin
aeren uitschakelen, maar hij wil het iocli
ook niet geheel in rekening brengen. Hij
spreekt daarom den wensch uit dat de
commissie een ruimer standpunt zal in
nemen.
Esn nieuwe commissie, zooals de heer
de la Rie wenscht, acht hij niet noodig.
Met dit voorstel zal hij «daarom niet mee
gaan.
De heer de Lange zal niet spreken
.over de wijze waarop een mede-Commissie
lid voor de lichtfabrieken deze zaak Der
sprake brengt. Hij zal zich niet verdedigen
maar het onderzoek aan den Raad over
laten. Hei komt hem voor dat deze zaak ge
heel verkeerd is aangepakt, 't Lijkt hem
verkeerd da}, de eene raadscommissie de
andere zal beoordeelen. Wel echter kan de
Raad oich over de 'handelingen van deze
Commissie uitspreken.
Hij stelt daarom voor, te hesluiten dit
voorstel pief, aan te nemen. 2ijn medelid
kan dan maatregelen nemen om <Je com
missi? voor de rechtbank te brongen waar
voor zij behoort.
Deze nioi-ie wordt gesteund en komt
dadelijk in behandelüig.
De heer de 1 a 'R i e heeft weer bezwaar
tegen wat de heer de. Lange wil omdat er
dan niets van terecht komt. -Mep zal hier
de commissie piet afzetten. Op die wijze
kan ieder voorstel worden vermoord. Spr.
zet nog nader zijne bezwaren tegen het op-
treden, der commissie - uiteen. Hij blijft
zijn voorstel handhaven.
De heer v. Eek meent dat de motie van
den heer De Lange op een verkeerde in
druk berust. Met de redeneering van den
heer De Lange is hij het eens. 't Betreft
hier echter niet de zaak die der Lichtfa
brieken, maar den geheelen Raad aangaat,
't Betreft hier een «taak die niet tot het
w e 7. e n van deze eommisie behoort. Nu
is hier indertijd gezegd dat men er hier al
tijd nog op terug kan komen. Ten slotte is
hier niet de commissie maar de Raad ver
antwoordelijk. t Is een zaak, die buiten
het gewone werk. van de commissie om
gaat.
De heer v. d. Po t, wethouder, meent dat
men de zaak «noodeloos ingewikkeld maakt
Hij acht evenals de heer De Lange een
nieuwe commissie om een andere te con
troleeren, een dwaasheid. Z. i. had de
heer de la Rie een uitspraak aan den Raad
kunnen ontlokken.
Wat nu de zaak zelf betreft., meent, liij
dat de Raad indertijd een verzoek om steun
heeft afgewezen, maar de heele zaak aan
de commissi© heeft overgedragen. Verder
vestigt hij er de aandacht op, dat in 't ge
heel nog slechts 7 verzoeken zijn ingekomen
waarvan één is toegewezen. Dit, maakt een
geheel anderen indruk. Spr. geeft verder
nader inlichtingen omtrent de overwegin
gen die de commissie hebben geleid. De in-
komeart van de afgewezen varieerden van
f 57.00 tot f 80.per week. 't Laagste in
komen (57.60) was nog van een uitgesloten
bouwvakarbeider die later weer aan 't werk
is gesteld.
Wat nu betreft de inkomens van de kin
deren: de vraag was wat komt er in dit
gezin in. Z. i. is er geen reden het voorstel
de la Rie aan te nemen.
De heer De Lange brengt hulde aan de
lijdzaamheid van den heer v. d. Pot. Spr.
had absoluut geen zin om zich op een der
gelijke aantijging te verdedigen. De heer
v. Eek heeft een geheel verkeerde voor
stelling gegeven. Commissarissen hebben
geen enkele opdracht gekregen, maar in
tegendeel hebben zij aan den Raad een
voorstel gedaan om in voorkomende geval
len steun te verleenen. Hij blijft er bij dat
het niet aangaat een commissie als deze
door een andere te laten confcroleeren.
De heef Wilmer zegt dat hij inder
daad, zooals de heer de la Rie betoogde,
gezegd heeft dat een minderheid in de
commissie voor de Lichtfabrieken zich al
tijd nog op den Raadi kon beroepen.
Hij is het er mee eens, dat als men
iemand dwingt om te verhuizen, men
ook zedelijk verplicht is zoo noodig de
daaruit voortkomende lasten-te helpen dra
gen. Hij neemt het den heer de la Rie zeer
kwalijk dat hij den Raad verkeerd heeft
ingelicht door te verzwijgen dat. slechts 7
gevallen behandeld werden en hij alleen 't
meest ongunstige ^eval en dan nog on
volledig heeft medegedeeld. Er is dus
voor den Raad geen enkele aanleiding om
zich ovfer deze zaak uit te spreken. Het
genoemde geval is misschien een grens
geval maar omtrent de andere gevallen
zal zelfs de heer de la Rie de commissie in
het gelijk moeten stellen. Spr. wenscht wel
de commissie een, wenk te geven zich in
deze niet op een te zuinig standpunt te
plaatsen.
'De heer v. Hamel meent dat het hoor
en wederhoor voldoende is toegepast en
stelt daarom voor de debatten ,te sluiten.
'Daar dit echter bij wijze van motie moet
gebeuren en de heer de la Rie daarover als
naar gewoonte wel weer lang en breed zal
spreken, trekt hij dit voorstel in.
De heer de la Rie verdedigt na deze
door hom genoemde „belachelijke episode"1
nog nader zijn voorstel. Dat niet meer aan
vragen inkwamen 'komt omdat men de
commissie toch niet vertrouwt.
De heer De Lange trekt zij-n voor
stel in.
Het voorste] van den heer de la Rie
in stemming gebracht wordt verworpen
met 21 tegen 7 stommen. Tegen de soc.-de-
mocraten en de heer Knuttel.
Verzaak van do „Vooruit".
Verder een verzoek van de Leidsche
Coöp. Vereen. „Vooruit" om ter bestrijding
van de duurte een bedrag van f25,009 tegen
behoorlijke rente beschikbaar te stellen.
B. en V/. stellen voor afwijzend te be
schikken.
De heer v. d. Pot, wethouder, meent dat
er niet aan gedacht kan worden hierop in
te gaan. Gevraagd wordt voor uitbreiding
van zaken bedrijfskapitaal: Als argument
wordt genoemd "flat men de duurte wil te
gengaan. Dat is echter het doel van iedere
coöperatie, zoodat alle dergelijke vereeni-
igingen met zulk een verzoek kunnen ko
men. Afgescheiden van de moeilijkheid
voor de gemeente om aan geld «te komen,
meent spr. dat de Raad hierop niet kan
ingaan. Spr. wijst er verder nog - op dat
volgens de statuten een deel van de winst
beschikbaar moet worden gesteld voor de
S. D. A. P. Het verzoek zal goed bedoeld
zijn, maar bij de indiening had men toch
een minder gelukkig oogehblik.
De heer Dubbeldeman zegt dat er
telkens op gewezen wordt, dat de coöpe
raties in de eerste plaats geroepen zijn de
duurte te bestrijden. De winkeliers buiten,
de burgerij ook. (Geroep: gij ook? De heer
Dubbeldeman: Ja, ik ook!) Daarvoor is ech
ter geld noodig. Spr. meent dat U argument
dat de winsten de S. D. A. P. ten goede ko
men geen grond heeft daar de regeering
door middel van de Handelskamer ook
f25,000 beschikbaar stelt cn dus ook de
Leidsche arbeidersbeweging steunt. (De
heer Knuttel: ik heb er nog nooit een
cent van gehad.) Gelach. De regeering ge
voelt dit bezwaar dus niet.
De heer Knuttel vraagt zich af of het
verzoek ernstig gemeend is, omdat men de
verwerping zoo gemakkelijk maakt. Als
men kans ziet de duurte te bestrijden, had
men toch in elk geval een schema moeten
geven. De namen die er onder staan, Dub
beldeman en Vel traan geven spreker
geen vertrouwen. Hij zou er zich bovendien
tegen verzetten aan de S. D. A. P., die hij
nog gevaarlijker acht dan de kerkelijke
partijen, op deze wijze subsidie te geven.
Het spijt hem dat men niet de moeite heef.t
genomen 'duidelijk tc maken dat het hier
niei om winst gaat, maar dat hiermede in
derdaad voor de bestrijding van de duurte
iets te verwachten is.
(Deze bespreking geeft den hoeren Knut
tel cn Dubbeldeman aanleiding elkaar be
hoorlijk af te drogen en zoo duidelijk te
maken dat de arbeiders van deze partijen
niets hebben te verwachten.)
De heer Dubbeldeman betoogt nog
dat de bedoeling van de coöperatie is zoo
goed mogelijk te leveren en niet, on-
biiilijk te zijn tegenover
de middenstanders. (Gelach.)
De voorzitter brengt het voorstel
in stemming.
De heer Dubbeldeman heeft verge
ten voor te stellen praeadvies te vragen.
Algemeene verbazing.
Een stem: wat flauwigheid is dat nou!
Het laatste voorstel wordt verworpen
met 21 tegen C stemmen, die van de soc.-
dem. en den heer Knuttel.
Het voorstel van B. en W. wordt aange
nomen met 22 tegen 6 stemmen, die van
de soc,-dem.
B. en ,W. bieden thans de Gemeentebe-
grooting aan den Raad aan.
De sectie-vergaderingen zullen gehouden
worden Dinsdag 12 Oct.
Verzoek van de Chr. Besturcn-Bond en
den R. K. Volksbond om een subsidie \;nn
f500 voor het Bureau voor Sociale Advie
zen. Zal in de volgende vergadering aan
de orde worden' gesteld, daar het te laat
is ingediend/ voor deze vergadering.
Nadat de voorzitter nog enkele me-
dedeelingen heeft gedaan, komt eindelijk
de agenda aan de orde.
Ie. Benoeming van een lid van het Be
stuur der Stedelijke Werkinrichting, uit
de leden van den Raadi (wegens bedanken
als zoodanig van den heer Dr. J. 'A. N.
Knuttel).
.Gekozen wordt de heer v. Stralen, die de
benoeming aanneemt.
2o. Benoeming van een lid dor Commissie tot
wering van schoolverzuim.
Benoemd wordt de heer M. J. B. Herfst.
3e. Benoeming van eon onderwijzer aan de bui
tengewone school voor Lager Onderwijs.
Benoemd wordt de heer D. M. Kloots, on
derwijzer te Rotterdam.
4e. Benoeming van eene onderwijzeres
aan de school der 3e klasse No. 1.
Benoemd wordt. Mej. IS. den Blauwen,
alhier, onderwijzeres aan de school der
3e klasse, no. 6.
5e. Idem als voren aan de school der 3e klasse
No. 2 (vacature L. vein den Brander).
Benoemd' wordt Mej. J. C. Eggink, tijdel.
onderwijzeres aan de school 2e klasse no. 4.
6e. Idem als voren aan do school der 3e klasse
No. 2 (vacature E. G. Yorsselman).
Benoemd; wordt Moj. J. Meewis, tijd. on
derwijzeres aan de school der 2e kl. no. 4.
7e. Idem als voren aan de school der 3e klasse
No. 3.
Benoemd wordt Mej. J. J. Ragut, tijdel.
ondervv. aan de school der 3e kl. no. 1.
8e. Idem als voren aan de school der 3e klasse
No. 4.
Benoemd wordt Mej. J. J. Eggink, tijdel.
onderw. aan de school der 3? kl. no. 4
9e. Benoeming van eene tijdelijke leer area in
het Duitsch aan de Hoogere Burgerschool voor
Jongdns.
Benoemd wordt M-ej. E. A. W. Broes van
Dort, alhier.
10e. Idem als voren in de geschiedenis.
Benoemd wordt Mej. A. E. Revers, alhier.
11e. Benoeming van een tijdelijk leeraar in het
Nederlandsch aan de Hoogere Burgerschool voor
Benoemd wordt de heer F. N. A. van
Wijk, alhier.
12o. Idem als voren in het Fransch.
'Benoemd wordt de heer W. Prins, alhier.
13e. Idem als voren in hot Duitsch.
Benoemd wordt de heer Dr. G. Kloeke,
alhier.
14e. Benoeming van eon 2en 'Amanuensis bij
het onderwijs in natuur- en scheikunde aan do
Hoogere Burgerschool voor Jongens en voorstel
era do benoeming voor den tijd van één jaar te
don plaats hebben.
Benoemd wordt voor één jaar de heer
J. v. d. Berg. amanuensis alhier met 28
stemmen tegen 1 op den heer J. J. Stafleu.
15e. Praeadvies op hot verzoek van A. Sjouw
om eervol ontslag als ouderwijzor-plaalsvervan-
gend hoofd der school 3e klasse No. 3.
Het gevraagde ontslag wordt verleend.
16e. Idem als voren op dat van H. van Leeu
wen om eervol ontslag als onderwijzer aan de
school 3e klasse No. 9.
Het verzoek wordt toegestaan.
17e. Idem als voren, op dat van A. M*lz orn
eervol ontslag als gymnastiek-ondcrwijzor aan de
openbare lagere scholen.
Het gevraagde ontslag wordt verleend.
18e. Praeadvies op het verzoek van H. Brandt
om de te bouwen loods op liet terrein achter do
Pieter van Twistlaan, kad. Sectie 0, No. 3232,
van hout to mogen maken.
Overeenkomstig het advies wordt h'e?
verzoek ingewilligd.
19e. Praeadvies op het verzoek van T. C. via
der Stoel om het te bonwen gebouwtje op het tor-
rein achter do Picter van Twistlaan, kad. Sectio
O, No. 676, van hout te mogen maken.
Goedgekeurd.
20e. Yoonslel tot wijziging van het Raadsbo*
sluit van 17 Mo; 1020, inzake /le regeling van
de bezoldiging van de onderwijzers en onderwij*
zeresseuverbondon aan do gestichten L'ivdcgeest,
Yobrgc?st on Rhijngeest.
21o. Voorstel tot wijziging van hot Raadsbe
sluit van 5 Juli 1920, inzak» den aankoop van
verschillende perccel-m grond nabij don Iïoogon
Rijndijk beoosten de Rijndijkelraat.
Aldus besloten.
22e. Praeadvies op hot verzoek van Jac. Wil*
brink om (wagens zijne benoeming lot lid
van den Raad) ontslagen te worden van
zijne verplichtingen inzake da ievering van
grind aan de gemeente.
Goedgekeurd.
23e. Praeadvies op het verzoek van hot
Loidsch Drankwecrccmité om het kosteloos ge
bruik van do Stads-Gehoorzaal voor het houden
een anti-alcohol-lcntoonstelling en van eeno
openbare vergadering.
De heer Van Eek heeft met teleur
stelling en verbazing van het. praeadvies
kennis genomen. Met teleurstelling om de
afwijzing en met verbazing om de argu
menten.
B. en W. achten een cm onder niet in
liet algemeen belang. Weten zij dan niet
da/l het alcoholisme een ontzettend kwaad
is on dat deze vereenigingem zooveel mo
gelijk gesteund moeten worden?
Minste wat de Overheid kan doen is
te zorgen, deze vereenigingen, die in
hóófd zaak uit mingeg-oeden gerecrutecrd
worden, krachtig le steunen. Spr. schetst
met enkele woorden de -nadcelige gevolgen
van het alcoholgebruik. Nu wordt hier niet
anders gevraagd dan een kleine financ tele
steun, en dit verzoek wordt als niet in 'v al
gemeen belang afgewezen. Spr. stelt daar
om voor liet. verzoek in te willigen.
De Voorz. zet dat hef. liier geboel oen
kwestie van appreciatie is. Niemand zal
Ontkennen dat liet hier een nuttige zaak
betreft, maar de moeilijkheid is, uit le
maken weLke veree-nigiingen wel en welke
niet vrijstelling zullen krijgen. Waar is
hier de grens? Dq eenigö manier «is het ver
strekken van een subsidie. Afwijzing van
dit advies zal een bron van veel ongenoe
gen worden.
De 'heer Sij tsra-a is een even warm
drankbestrijder als de heer v. Eek. Hij
meent echter dat geen enkele vereeniging
hier de voorkeur moet worden gegeven.
Hoewel de zaak hem sympathiek is, ziet hij
zich genoodzaakt hier legen te stemmen.
De heer v. E c k wijst er op dat het
'hier een algemeen belang is.
De Voo rfcd.it te r is het hiermee eens,
Maar over de graad van het nut der Ver-
eeenigingen wordt zoo verschillend geoor
deeld, dat aan liet gratis afstaan van een
zaal niet gedacht kan worden.
Het voorstel van B. en W. in stemming
gebracht wordt aangenomen met 19 legen
10 stemmen die van de Soc. Dem. en de
hoeren Schooneveld, Eikerbont en Rotte
veel.
24e. Praeadvies op liet verzoek van A. Mulder
om vrijstelling van do betaling van donr do ga*
mo.enlo gedano uitgaven voor hot maken van een
vevlioogd voetpad langs zijn porceel Morschstraat
hoek Galgewater.
Goedgekeurd.
25n. Voorstel Lot beschikbaarstelling van gelden
voor de nitvoering van de rioloering6- cn öerr.«
pingswerken ten behoeve vau het bouwplan IV'
der vereenigiug „de Eendracht", benoorden daa
Lagen Rijndijk.
Aldus besloten.
2Ge. Praeadvies op het verzoek van J. Sun*
dermeyer en F. van Ulden om herziening van het
uitbreidingsplan dor gemeente, ten aanzien van de
straat, geprojecteerd tusschen Witte Rozenstraat
cn G er rit Douslraat.
De heer Groene veldds er logen ld er
het. bouwverbod op te heffen en zoo het uit
breidingsplan te bederven. Iiij ziet geen
enkele reden op dit verzoek in te gaan. Als
de straten woelen gelegd kunnen nog even
goed woningen worden gebouwd.
De heer v. Hamel, die vroeger op een
ander standpunt, stond, zal thans met bet
voorstel van B. en W. meegaan. Een onder
zoek ter plaatse heeft hem tot andere ge
dachten gebracht. Wordt dit verzoek niet
toegestaan dan vreest hij dat de verbinding;
van Rijn- en Sehi«4.a<le met de Witte Singel
door een brug zal worden vertraagd.
De lieer S ij l kan mei he; voorstel
niet meegaan or« ut in de to komst dan
het doortrekken vun.de straat onmogelijk
wordt.
De heer Knuttel acht dit niet. een
kwestie van overwegend belang. Maar hij
is toch huiverig dit verzoek toe le slaan
omdat dit voor bebouwing aan de overkant
FEUILLETON.
JAN MISERIE.
Naar P. LOUIS COLOMA S. 1.
De aangekomene was niemand anders
dan Lopcz.
Onlangs was er weder eens een volledige
verandering gekomen in zijne levensom
standigheden. Hij had zijn plaats, als kos
ter opgezegd, omdat hij overtuigd was, dat
hij te goed was voor zulk een ondergeschik
te betrekking; en nu' verteerde hij, als
20 jaren zijns levens nog niets voor de
Vaders. Dat hij eenvoudig een leeglooper
was, wilde hij natuurlijk niet gelooven;
hij trachtte zich zeiven en de zijnen vrijs
te maken, dat hij slechts wachtte op de ge
schikte gelegenheid, om zijne schitterende
gaven le onthullen en te doen schitteren.
Hij deed niets, volstrekt niets, om vooruit
te komen fin de wereld, en toch: van den
anderen kant beweende hij het, greliik een
maal Julius Caesar, dat 'hij in de twee-en-
twintig jaren zijns levens nog niets van de
onsterfelijkheid gedaan had.
Eindelijk bood een volksoproer hem de
gewensohte gelegenheid, om eens te toone-n,
trie hij was, om op te treden als volkslei
der, zooals hij vurig wenschle.
Langen tijd had de bevolking der stad
«L z/ich goed gehouden en weerstand gebo^
den aan den algemeenen drang naar re
volutie. De revolutionaire ideeën waren
ook daar wel doorgedrongen en werden
daar gepredikt door oproerkraaiers, maar
toch, de hoofden der menschen waren door
de nieuwe ideeën nog niet in de war ge
bracht, en hunne harten nog niet bedorven.
Helaas! met hunne magen stond het min
der gunstig; 'hei arme volk had honger en
verlangde dus te eten.
„Brood en boonen... Brood en booncn!"
Onheilspellend klonk die kreet uit de
dichte menschenmassa, die vóór het raad
huis stond opgehoopt en langzamerhand de
gehecle markt vulde.
Toen achtte Lopijillo het oogenblik aan
gebroken, om zijn redenaarstalent te doen
heerschen, en zich op te werpen als volks
tribuun.
Zoodra hij hoorde, dat er een opstootje
was, liep hij naar «ie markt, baande zich
een weg door de menigte, en klom op eene
bank, die alzoo de eerste trede zijn moes*
naar den top van den roem.
„Souverein volk!" riep hij met al do
kracht zijner longen, en zwaaide zijn ar
men in het rond, als de wieken van een
windmolen.
„Bropd en boonen," brulde de menigte
weder, zonder te letten op den redenaar,
wiens slem het spoedig moest afleggen le
gen dien orkaan van geschreeuw. Tegelijk
vloog eon steon, zeker door den een of
andoren vijand der vrijheid geworpen, door
de lucht en trof den redenaar aan den lin
kerschouder, zoodat hij het evenwicht ver
loor en van zijn spreekgestoelte tuimelde.
„Beklagenswaardig, dorn, barbaarsch
volk". Met verbeten woede kwamen dio
woorden, doch fluisterend, van zijn lip
pen. Dan sloeg hij zijn jas om, en liep wat
hij loopen kon naar de werkplaat zijn9 va
ders. Hier rustte hij op zijn eerste lauwe
ren, om daarna weder zijn lui «leventje
voort te zetten, steeds wachtend op een
nieuwe gelegenheid, om zijne buitengewone
gavn en ziine grootheid aan de wereld te
kunnen bewijzen.
Inmiddels achtte hij het, toch noodig, om
zich nu en dan te oefenen voor zijn loop
baan als woordvoerder en leider des volks,
en daarom, gelijk eenmaal Demosthenes
Thucydides bestudeerde, om zich met diens
stijl vertrouwd te rnoken, zoo las Lopijillo
alle mogelijke litteraire geschriften., welke
hij natuurlijk grootendeels niet begreep,
en die dus zijn hoofd nog meer verwar
den.
De voormalige koster en toekomstige
„Vader des Vaderlands" meende, dat het
noodig, passend en aangenaam was, ook
aan de vrouwelijke helft v^n het mensche-
lijk geslacht zijne aandacht (e wijden. Van
alle kanten dreigde een politieke zondvloed
door le breken, dia voor goed een einde
zou makep aan alle doruperigheid en ty-
ranrae, en die de glorie banier van vrijheid,
gelijkheid en broederschap, vast en onbe
weeglijk zou inplanten. Dat vereischfe zijn
oplettendheid, maar zijn voornaamste
zorg was voorloopig, om ijverig en met
verwonderlijk geduld, als een echte, listige
Don Juan, het hof le maken aan Marianne.
„Geloofd zij God, vrouw Salamanca", zei
Lopijillo, toen hij op dien avond den Erw
tenhof binnenkwam. Die woorden sprak hij
op een toon zooals iemand aanslaat, cue
een minderen groet, cn alsof zijn groet een
buitengewoon eerbewijs was.
„Gelukkig mijne oogen, die u over dezen
drempel zien komen," riep de oude vrouw,
die zeer verheugd was, zoodra zij haren
neef had bemerkt. „Mijn beste Piet, waar
om zie ik je toch 7.00 zelden? Gelooft ge
soms, dat u in mijn huis iels kwaads zal
overkomen?"
„Neen, Salamanca, neen, zeker niet.
Óelukkig ook de oogon die u zien mogen."
„Ja, mijn kind, daar is geen ongeluk
kiger blinde, dan die niet zien wil. lede
ren dag, dien God geeft, kom ik bij je va
der, zoodra als de avondklok luidt, maar
ik zie nooit ook maar een sLip van je jas...
Ja, ja, zoo gaat het in de wereld: de rijken
willen niets met de armen le doen hebben;
zoo is het, altijd geweest!"
„Wat armen en rijken!" riep Lopijillo
met, paj.hos uit. „Ik zeg 11, dat do armen
spoedig met de rijken gelijk zullen zijn, ja
dat de rijken de armen zullen dienen."
„Dal is mallepraat, mijn jongen," ant
woordde de oude, schouderophalend. „Dat
zijn holle woorden, waarmee reen alleen
vlasbaarden vangen -kan. Zoolang als de we
■reld bestaat-, is het zoo geweest de een gaat
wandelen, cn de ander loopt in den tred
molen."
„En toch zal eenmaal het uur komen,
waarop alle vooroordeeien, waardoor het
volk verblind is en dom gehouden wordt,
zullen instorten.
„En die tijd komt spoedig, geloof me,
veel spoediger dan ge wel denkt. Daar
voor zal bet volk wel zorgen..'.... h. souve-
reine volkl"
De jonge Robespierre verhief zich in 7.ija
volle lengte, en zag triomfantelijk neer
op zijn éénhoofdig auditorium. Hij wilde
geen enkele gelegenheid la'.en voorbijga an
om een welwillend gehoor zijn iv tenaars-
talenten te bewijzen; adarom v v Ie. hij:
„Ja Salamanca, alle mepschen van
nature gelijk, volkomen gelijkDo«jr stel
selmatig het volk dom tc houden, is het
cler tyrannie gelukt, de menschen te ver-
cleelen in klassen; in hoogere en lagerer
heerschende en uitgemergelde klassen;
maar de beschaving en de vooruitgang zui
len weldraeen algemeene verdeeling den
goederen invoeren, en dan zullen alle
menschen wederom gelijk worden en
1 lijk blijven