fit:
Tweede Blad.
Woensdag Augustus 1920
Staten-Generaai.
TWEEDE KAMER,
ZIEKENVERZORGING.
Ingediend is eeü wetsontwerp tol rege
ling dor ziekenverzorging
In de Memorie van Toelichting herinnert
de Minister van Ar-beid er aan, dat Miuis--
ier Ta lm a ilfttertijd van meening was, dat
de verschaffing van behoorlijke genees
kundige verzorging een volksbelang en
niet uitsluitend een arbeidsibelang is en
daarom meende in de Ziektewet, welke
uitsluitend op de vaste -arbeiders in onder
nemingen betrekking-beeft, niet de genees
kundige behandeling te moeten regelen.
Ook het huidige" Kabinet meent vorenbe
doeld vraagstuk van dit standpunt le moe
ten be:: ion.
Voorts stelt de Regeering zidh op het
standpunt, dat een goede ziekenverzorging
niet mogelijk is, wanneer die zich niet over
liet ge heden gezin uitstrekt.
Behoudens enkele geringe afwijkingen
vereenigt de Regeerin.g zich met de rege
ling ontworpen door de Staatscommissie
van 11 Juni 1919, tot het uitbrengen van
advies aangaande de meeat wenschelijke
wijze, waarop de z i eken verzorg i n g van ar
beiders en van in economisch opzicht met
arbeiders geliikstaanden, al of niet in aan
sluiting aan de bij de Zïekervwet (wet van
5 Juli 1913.' geregelde ziekteverzekering,
zou kunnen worden geregeld. Wat betref:
de vraag of degenen, die bchooren tot den
kring, voor welken do Staat de ziekenver
zorging in het bijzonder gaat steunen, wet
telijk moeten verplicht worden zich ge
neeskundige 'behandeling te verzekeren
meent de Regeering dat, waar de zeden
van een volk ten deze in de goede richting
wijzen, de Staat zich van het opleggen
eoner verplictlv'ing kan onthouden. Tiet ont
werp regelt de ziekenverzorging in den
ruimst'en zin genomen» doch blijft beperkt
tot den zieken mensch, zoodat avaaitrege-
flcn ter voorkoTning van ziekten, boe nut
tig en nooiiig die ook mogen zijn, bui'ten
het kader van het ontwerp vallon. Dit
neemt niet weg. dat een goede toepassing^
van de wet ook tot voorkoming van ziek
ten leiden zal. Aangezien i-n ons land-door
tal van jaren heen pantioulie-re instel
lingen, met name ziekenfondsen, voorzien
hebben in de verstrekking van genees
kundige kuip aan miavenmogenden, ligt
het voor de hand, om, indien mogelijk, 'hij
de zieken verzorging van dit instituut ge
bruik to maken. De Staat behoort eerst d.au
-i op-te treden, .vaaneer bet particulier ini-
iiniieï tekort schiet. Heb ontwerp sluit
zich bier dan ook bij een bestaan den fcoe-
Stan-d aan en bouwt voort op hetgeen in
ons land aangetroffen wordt.
Het aangeboden ontwerp beoogt om aan
dat deel van het volk, dat tengevolge var.
economische of andere omstandigheden
niet in staat is. zich zelf ingeval van. ziek
te die verzorging te verschaffen, wélke_met
'den stand der wetenschap overeenkomt en
in het belang van een goede volksgezond
heid is op een wij-ze die met zijn finan :iee-
le draagkracht overeenkomt, een goede ge
neeskundige bdhandeling mogelijk Te ma
ken. De -mogelijkheid wordt gevonden door
allerwegc aansluiting bij bepaalde zieken
fondsen open te stellen.
Do Ëekenfeadm
Daartoe opent de Regeeriug voor zieken
fondsen, die aan bij of krachtens de wet
gestelde voorscfliri'ften voldoen, de gelegen
heid te worden toegelaten ora in liet belang
der volksgezondheid, werkzaam te zij-n.
Bij bet stellen van eischen, waaraan een
behoorlijk ingericht fonds moet voldoen,
staat op den voorgrond een goede zieken
verzorging deze moet zoo ruim en zoo vol
doende mogelijk zijn. Aangezien, evenwel
de medische wetehschaip geregeld vorde
ringen maakt, sdhijnit het. geweirsoht de
eischen, waaraan de te, verleen en genees
kundige hul'p moet voldoen, niet in de wet
Eelf op te nemen, doch aan een algomee-
nen maatregel van bestuur ter regeling
over te laten.
Voorts beboeren de belangen vaai allen,
die bij een fonds betrokken zijn, voldoende
gewaarborgd te worden,; mktedien behoort
de wet regelen te stelten ten aanzien van
de aanspraken van de verzekerden tot
het fonds en van de aan het fonds verbon-
den genee.sheeren, apothekers, vroedvrou
wen enz.
Het ligt in de bedoeling te bepalen dat
naast geneeskundige hulp door huisartsen
en specialisten ook ziekenhuisverploging
moet kunnen wordten voorgesdhreven. Dit
be.eekeni niet, dat zieken verplicht kun
nen worden zich in een ziekenhuis te doen
opnemen, doch uitsluitend, dat het fonds
waar noodig en mits de patiënt zich wil la
ten opnemen, hem in een ziekeninrichting
moet doen verplegen.
Kr zal naar gestreefd moeten worden,
du* ook voldoende ziekenhuisruimte be
schikbaar komt voor verpleging van kin
deren van bij de toégeiai,en fondsen verze
kerden. Ook in dit opzicht valt een tekort
jo constateereri, dat dringend aanzuivering
behoeft. Oprit,hifkig van kinder zieken in
richtingen of kinderafdeelingïen zal op 'rui
me schaal -bevorderd moeten worden.
•liet is niet de bedoeling, dat aan iedere
ziekeninrichting oen- gebied zal worden
aangewezen, waartoe zij hare werkzaam
heid ingevolge deze wet hebben te bepa
len.
In een stad als Amsterdam of Rotter
dam bijv., waar verscheidene ziekeniririch-
tingen gevestigd zijn, zou zulks weinig zin
hebben. Daarentegen zal bijv. ten platöen
lande gólnodsaaiiw ijzing groote voordeden
met zioh brengen.
'De zekerheid dat de St*-ai geldelijk steu
nen zal, zal vopr de fondsen en de zieken
huizen voldoende prikkel zijn om zich
naar de u ettelijke veréisohten te recon-
strneeren. -
De .bijdragen voor :ie fondsen zulten van
dien aard moeten zijn, dat deze bij een
niet, al te bezwarend premiestelsel op be
hoorlijke financieel? basis kunnen worden
beheerd.
Voorts zu'.ien de fondsen een bijdrage
ontvangen in de -kosten van verpleging
van hij hen verzekerde patiënten in toege
laten zieken inrichtingen
'De ziek en inrichtingen zulten, na de toe
lating eeue bijdrage ontvangen in de kos
ten van aaropassmg hunner inrichting aan
de bij de toelating gestelde eischen. De op
richting van nieuwe fondsen en ziekonin-
rich-ting evonltaeel van deze Laatste
wordt be ,-orderd door toekenning van bij
zondere bijdragen.
Wat betreft het ingrijpen Van overheids
wege indien (liet particulier -initiatief te
kort schiet, meerit de minister in. verband
met den financieelën nood der gemeen
ten. cje regeling de-r commissie niet in tiaar
geheel e mogen overnemen. Het opleggen
aan een gemeente van de verplichting in
geval het particuliere initia-t'ief te kort
schiet, zelve de noodige voorzieningen te
treffen, wordt thans beperkt tot voorzie
ning in de geneeskundige verzorging cn
strekt zich derhalve niet uit tot het oprich
ten van ziekenhuizen.
Wat ton slotte het toezicht op de stale-
ving van de in otf k radii tens dit ontwepp
gegeven voorschrijf en betreft, deze. kan, al
thans voor zoover dit toezicht de toege
laten iekc nmivicht.ingên 'betreft worden in
geschakeld in het stelsel van de Gezoad-
e ids,wet,
'jwo't geheel loslaat, en de Raden van Ar-
b'-id' niet bij de uitvoering der oodedhavige
:i ing iijn betrokken, beatoat. er ook
geen aanleiding meer. om dé taak van de
errekeningsraden, welke colleges in
•hoofihe.'ik tot faalt hebben -toezicht op de
Raden van Arbeid te houden, ten aanzien
an de fondsen te Jbestentilgen. Een ander
college l>eCioort daarmede eventueel te
arden be-la-*. Mocht echter buk en, dat
aan een reeds bestaand college bedoeld
toezicht opgedragen zou kunnen worden,
dan heeft de Regeeriug de bevoegdheid
van dat. College vóór het hier bedoelde toe
zicht gebruik te maken. De strijd, welke
jaren lang ia ons land beslaan lieeft
tusschen doktoren en fondsen, zal, naar
met grond gehoopt mag worden, door de
invoering van de onderhavige wettelijke
regeling voor goed geëindigd worden. Het
onderhavige ontwerp waaktvoor de-be
langen van alten, die bij (het fonds betrok
ken zijn, derhalve nok voor die van de
gmeesheeren, apothekers enz. Wordt de
onderhavige regeling wet, dan behoort de
gel ing, welke thans in 'de Ziektewet
voorkomt, ten aanzien van de toegelaten
fondsen, daaruit be vervallen.
Ten aanzien van de kosten, die de in
voering van de i-n dit wetsontwerp aange
geven regeling voor de schatkist met zich
zal brengen, ligt hef in de bedoeling vóór
de invoering der wet. de aanvankelijk te
(besteden som vast te stellen. Bij het geven
van de nadere uittvoeringsregelen betref
fende de aan d-e zielcenif-oii'dsen te verlee-
non steun, zal dan met het. jjbechikibaar ge
stelde bedrag zijn te rekenen. Het voorne
men beslaat, om als Rijksbijdrage in de
administratiekosten der toegelaten zie'ken-
1 fondsen een bedrag uit te Keeren van f 0.75
per venzekead-e. Het meerdere van het toe
gestane bedrag is dan beschikbaar voor
uit'keering van de fondsen Ier tegemoetko
ming in de kosten van bijzondere genees
kundige behandeling en verpleging in zie-
keninriciningcn van bij hen verzekerde
patiënten, alsmede, voor bijdragen in de
oprichtingskosten voor nieuw opgerichte
fondsen, voor uitkeering aan de toegelaten
zieleeninrichüngen ter bestrijding van de
kosten, om de inrichting aan de voor de
Toelating te stellen eischen te doen beant
woorden en voor bijdragen: in de 'bouw
en uitbieid-.ng-skosten.
Toelichting.
Ter toelichting van artikelen word't o.a.
nog het volgende opgem-ei'kt. Voorkomen
moet worden, dat een ziekenfonds als
winstgevend'bedrijf gehouden zal worden.
Vandaar dat, indien zulks blijkt de Rcgee-
ring tot intrekking der toelating moet kun
nen overgaan. In verband met een goede
geneeskundige verzorging over geheel Ne
derland behoort, de Kroon de bevoegdheid
te hebben aan een fonds een bepaald ge
bied aan te wijzen.
Voor al diegenen, die niet kapitaal krach
tig genoeg zijn om zelf in geval van ziekte
zich de vereischto hulp ter verschaffen,
moét de toetreding tot een fonds open
staan. Vastlegging van de weistandsgrens
in de wet 'koont echter minder praclisch
voor. Een algemeen maximum van f 2509
Staat echter voor oogen.
De zoogenaamd beperkte vrije artsen
keus is in het ontwerp neergelegd. Alle
artsen, die den wensch daartoe te kennen
geven hebben recht zich aan een fonds te
verbinden'; de verzekerden hebben uit die
-artsen de keuze. Deze regeling geld-t ook
voor apothekers en tandartsen. Demoge
lijkheid is niet uitgesloten, dat minder
goed ter naam en faam (bekend staande
doktoren enz. zich aan het fonds wensclien
ie verhinden. Het fonds moet niet verplicht
zijn die personen toe te laten.
De belangen van de patiënten worden
gewoonlijk door een. geneesheer, «die het
bo\ pnmatig druk heeft, niet naar behooren
behartigd. Mitsdien is het noodzakelijk te
bepalen.'dat ten name vah een geneesheer
slechts een bepaald aantal patiënten mag
ingschreven staan. In het algemeen moet
worden aangenomen, dat een getal van
TOOO verzekerden wel bet maximum is,
dat ten nam© van 'nzelfden geneesheer mag
worden ingeschreven. Voor artsen, die een
aanzienlijke praktijk buiten de fondsen-
praktijk bezitte zal een getal van 4000 veel
te hoog zijn.
In verband met de -aan de toegelaten
ziekenfondsen opgelegde verplichting aan
de verzekerden ook ziekenhuisVerpleging
te verschaffen wordt nog medegedeeld,
dat ter bestrijding van de kosten van ver
pleging in ziek en in ridMinge n voor een
groot deel een bijdrage van het Rijk is ve-r-
eischt en dat het -den Minister voorkomt,
dat verpleging in een. ziekenhuis krachtens
de bepalingen van 'het ontwerp niet gezegd
kan worden een verpleging voor eigen
rekening f rijn. Hét gevolg van die^mre&t-
geen kost winner is. slechts een 'dorde ge
deelte van liet hem toekomende ziekengeld
wordt uitgekeerd, terwijl het overige deel
aan het ziekenfonds toekomt voor wiens
rekening de verzekerde in de criekervkrrich-
tingen o? het gesiicht is opgenomen.
STADSNIEUWS.
Kamer vaa Kocpliazïdcl en Fabrieken.
(Slot).
Volgt een overzicht van de voornaamste
bedrijven hier ter stede en in de onmiddel
lijke omgeving.
Sajet-indastrie. In het eerste gedeelte van
hot jaar Icon wegens gebrek aan grond
stoffen niet met volle capaciteit worden
gewerkt. Later kwam hierin verbetering.
Als een gunstig teelten voor deze industrie
kan worden aangemerkt, dat zich tusschen
werkgevers en werknemers geen moeilijkhe
den voordeden..
De re.;.linten van het bedrijf worden
over het ai :?meen bevredigend geacht.
Machinale Breien jen. Gedurende ceu
"root deel van het jaar werd voor de Rijks-
kleedingvoorzicning in loon aangemaakt.
Er was volop werk, maar gebrek aan
werkkrachten. De resultatenworden als
bcv redigend beschouwd.
Wóïien dekenfabriekea. De "productiekos
ten stegen, maar over het algemeen was er
voldoende werk. Er is in dit bedrijf aller
minst reden .tot klagen.
Bedveercn enz. De omstandigheden in
aanmerking genomen, waren de resultaten
bevredigend.
raiKraaEra
Vlaggeudockfabrkage. De verfstoffen zijn
moeilijk te verkrijgen; door de lage valuta
werd de uitvoer afgesneden eu de invoer
bevorderd. Wordt straks de 45-urige ar
beidsweek ingevoerd dan zal de concurren
tie uiterst bezwaarlijk worden.
De Ncttenïabricage laat zich door de
duurte der grondstoffen en.den treurigen toe
stand der visscherij niet rooskleurig aan
zien.
Breikatoen cn Lampepit. De inkomende
orders bereikten van lieverlede weer pen
behoorlijk peil. De hooge prijzen der grond
stoffen cn de kortere arbeidsdag werken
echter nadeelig op de productie.
Het Confectiebedrijf, was in doorsnee
niet loonend. Enkele zaken werkten door
het terugloopen der prijzen met verlies.
Winkelbedrijf ia Manufacturen. Ondanks
do hooge prijzen werd vlot verkocht. Door
de lage valuta konden de uit België aan
gevoerde goederen met flinke winst van de
hand worden gedaan.
IJzer en Ijzerwaren. Over het algemeen
was 1919 niet ongunstig. Do verwachting
dat de toestand na het. beëindigen van den
oorlog zou verbeteren is niet beschaamd.
Kon. Ncd. Grofsmederij. De onvastheid
van de buitenlandsc.be prijzen en de bui
tensporige loonsverhoogingen, maken het
afsluiten van contracten voor levering op
langeren termijn uiterst risquant.
Machinefabriek „Overrijn". Het eerste
gedeelte van 1919 was zeer ongunstig. La
ter kwam er cenige verbetering. De onze
kere toestand in het buitenland liet bij het
einde van 1919 een weinig hoopvolle toe
komst voorspellen.
Scheepswerven „De Hoop". Aauvanke-
lijk liet zich de toestand zeer o* 1 -Gr.
aanzien. Langzamerhand kwam er echter
verbetering m den toestand. Inzondérheid
het tweede halfjaar bracht weer leven in i
het bedrijf en deed nieuwe hoop voor de
naaste toekomst ontstaan. Alles tezamen
genomen, waren echter de uitkomsten over
het afgeioopen jaar zeer onbevredigend.
Het aantal werklieden bedroeg aan het ein
de van het jaar 189.
Betonfabrieken. In het begin van liet
jaar groote malaise. De stijgende loonen
en de verminderde arbeidsprestatie maken
het steeds moeilijker bij de uitvoering vau
werken loonende resultaten te verkrijgen.
Verbetering van den waterweg door Lei
den cn het Galgewater is voor dit bedrijf
ten zeerste gewenscht.
Schelpkaiktrasmeel en gemalen schelp
kalk vinden in de bouwwereld steeds meer
waardeering. De omzet in 1919 was dan
ook zeer bevredigend.
Houthandel. De vraag naar hard hout
was in Leiden tamelijk goed. De prijzen
waren bevredigend. In loonzaagwerk was
geregeld bedrijvigheid waar te nemen.
Bouwbedrijven. Het gefaeele jaar tame
lijk Veel werk, door den bouw van com
plexen arbeiderswoningen en de Ziekenhuis-
bouw. Voorts zijn een groot aantal winke
liers, die in den oorlogstijd goede zaken
'maakten, met soms een ingrijpende ver
bouwing begonnen. De bouwkosten zijn op
ongeveer 300 pet. hooger te stollen dan
Olieslagerij. "De malaise auurae uuu. uu
jaar voort.
Meelfabrieken. Hot jaar 1919 bogon on
der bel ere omstandigheden dan het vorige
jaar. De graanvoorraden werden geduren
de den loop van het jaar grooier.
Verduurzaamde le: r'delen. De af
deel ing blikeonservca bevredigende
uil komsten.
Veel slechter was het- met de afdccling
g ez o u t en groenten.
De gchecle voorraad van 1913, welke
men hoopte in het voorjaar 1919 naar het
buitenland tc yerkoopen. is onverkocht go-
bleven. Dit is op een enorm verlies uitge-
loopeu. Die groenten, welke voor veel te
hoogen prijs in 1918 moesten worden inge
maakt, zijn totaal waardeloos ge
worden en zullen hoogst waarschijnlijk ver
nietigd moeten worden, omdat door gerin
ge koopkracht van het buitenland, tenge
volge van de lage valuta, cr geen afnemers
voor zijn. Mocht de geldkoers in 1920 stij
gen,. zoodat de koopkracht der centraio rij
ken verbetert, misschien, dat er dan nog
een kleine kans bestaat, dat de gezouten
groenten van de fabrikanten, die hun arti
kel goed hebben ingemaakt, nog iets op-
brengen.
De afdeeling vlceschwaren-conscrven gaf
behoorlijke resultaten.
Tengevolge van den hoogen suiker- cn
vruchtenprijs is in de afd. Jam een terug
gang in het debiet te constateercn cn
dreigt dit artikel geheel tot de luxe artike
len terug te vallen.
Grocntendrogcrijcn. Deze oorlogsiiidu,
strie kan gaandeweg uitgeschakeld worden.
De voorraden zijn nog enorm, maar de ver
koop gaat niet meer. In elk geval wordt er
FEUILLETON,
CLARA.
9)
Toen omhelsde Clara hem herhaalde
maleri, droogde zijn gezicht en zijn haren
af en beval den visscher hem in het zeil le
wikkelen en terstond naar den wal terug
:{e keeren. Rillende van koude, als een
bakerkind in het zeil gerold, lag Gcmmy
aan de voeten van Clara en zag haar
schroomvallig aan, als een onderworpen
bind, dat aan zijn moeder vergiffenis
vraagt.
Lady Clara, ontsteld door die onvoorzich
tigheid, was lang boos op hem gebleven,
maar had hem toch eindelijk weer vergif
fenis geschonken.
Mijn arme Gemmy, zeide zij bij zich
zelf, wie zal zich me,t u bezig houden, wie
u t/ominnen en op u letten, als ik u hier
achterlaat? Zij zullen u laten sterven.
Nu kwam een andere gedachte bij haar op.
Ik zal hem naar zijn moeder brengen eri
wie weet, het is misschien mijn eenigste
toevluchtsoord Zoo ik het goed in goede
ö&rdo gezaaid heb, zal ik vriendschap oog
sten; zij zullen mij wel tot meid willen
hebben.
Zij begaf zich naar de .model-hoeve en
deted Gemmy roepen onder de lindcnlaon,
welke naar de stallen leidt. De vrooliike
knaap kwam haar blijde tegemoet, snellen.
Welk een geluk! riep hij springende
uit. Komt gij mij halen om naar liet kasteel
te gaan? Het, dagwerk is afgeioopen cn nu
zullen wij eens goed pleizier hebben!
En hij zag naar zijn kleteding, als om tc
vragen, of hij zoo kon meclegaan.
Ilij zag cr zonderling uiö met rijn half
operfclaande kiel, zijn in dikke lokkon over
zijn naakten hals afhangende zwarte
haren, zijn groote, door lange wimpers
overschaduwde oogen, zijn blank gelaat en
zijn rooskleurige tint, hij geleek op een
meisje, gekleed al9 jongen.
Neen, mijn arm kind, zeide rij tot
hem', hoor mij goed. aan. Gij bemint mij,
niet waar? Ik zal niet meer op Comnor
tërug komen, ik begeef mij naar uw
jnobder.
Het gelaak van den knaap drukte een
hevige ontsteltenis uit.. Daarna vermande
hij zich, want Tdj was vastberaden en on
versaagd. geiijk hij bij meer dan een ge
legenheid had latten blijken.
Zoo gij vertrekt, zei hij, kan ik niet
blijven, dat weet gij wel. Het is aan u, aan
u alleen, lady Clara, dat mijn moVder mij
heeft toevertrouwd; gij moogö mij hier niet
achlci'l&ten, ik verlaat u niet.
Ik wist het, mijn kind; ik zal u later
alles ophelderen. Ik wil niet, dat men mij
ziet 'heengaan. Gij hebt hier misschien cle
lricedcren van uw zuster, welke gij voor
haar bewaart, als zij u komt, bfezoeken.
Ja, antwoordde hij, zij liggen in mijn
kamertje. Ik zal ze'halen.
En bij wilde wegloopen.
Neen, neen, sprak zij, hem vasthou
dende, gij zult ze hedenavond verbergen
onder de rots bij de fontein van Cumnor
en gij zult cr mij morgenochtend bij het
krieken van den dag vinden, gereed om lë
vertrekken. Het is een geheim tusschen ons
beiden.
Zij omhelsde hem met de ontroering van
iemand, die een grooü besluit genomen
hebft en liet hem in verbazing achter. Maar
h>t denkbeeld om een'reis te maken met
lady Clara, haar eenige verfirouweLing te
zijn, zijn familie met liaar weer te zien,
veranderde weldra zijn geestgesteldheid
en hij huppelde weigbmoed naar zijn
woning. v
HOOFSTUK IX.
Het Vertrek.
In het kasteel teruggekeerd zond lady
Clara reeds -vroegtijdig de vrouwen, die
haar bedienden, weg en sloofc zich in haar
kamer op. Zij verwijlde lang in haar bid
vertrek, hetwe-lk in een gothisch torentje,
aan haar kamer grenzende, was aange
bracht!. Zij bad met vuur, zü smeekle God
om vergiffenis het onwillekeurige werktuig
geweest te zijn van logbn cn diefstal. Zij
smeekte om kracht en moed, ten einde do
beproevingen, die haar nog zoucten wach
ten, geduldig te verdragen.
Met zorg rangschikte zij haar juweelen.
gouden kettingen, halssnoeren, diamanten
en rijke hoofdtooisels, en sloot ze allen in
een grootcn gothischen koffer; zij schikte
alles in de best mogelijke orde in die ka
mer, waar zij zoo vele vreedzame dagfcn
doorgebracht, had, en zich aan God aanbe
velend, sliep zij kalm cn met een gerust ge
weten in.
Bij het aanbreken van den dag stond zij
zonder gerucht op, l.rok alleen het witte
kleedje aan, dat zij tijdens 'haar laatste
ontmoeting met Ronald drobg, wierp een
laatslen b'.x in haar kamer, cn, hoewel zij
geheel o> baatzuchtig was, gevoelde rij toch
een gri' .ende smart bij die scheiding: want
zij had ölles ingericht naar haar neigingen
en haar harfl; de voorwerpen, welke ons
omringhn, maken mettertijd een deel van
ons leven uit.
Zij ging ook nog in haar bidvertrek en
zag in een kristallen vaas de lolie staan,
welke nog slechts een half geopende knop
was, toen zij dien uil. de liandcn van
Ronald ontlving en die bij de eerste zonne
stralen zich met bevalligheid als een prach-
Lig ontloken bloem verhief
Eindelijk nam rij den sleutel van haar
nu niets moer bijgemaakt; voor de toen
komst zal het artikel gedroogde groente®
wel afgedaan hebben.
Koloniale waren. Zoowol de detail- ala
de engros-afdeeling in den koloniale-wa-
renhandcl leden zeer onder den druk dec
tijden.
Doordat de kooplust en koopkracht van
het publiek door den oorlog zeer geleden
hadden, ging er in den detailhandel slechts
weinig om.
Ook de engroshandel was verre van roos
kleurig. Do zeer onzekere prijzen van alia
artikelen, die veelal neiging lot dalen ver*
toonden, gaven dikwijls gevoelige verlig
zen te bookon. Verder droeg do bespotte*
lijke concurrentie onderling, die door d*
ook hier 6teeds stijgende exploitatiekosten^
slechte betalingen enz. absoluut ongemoti
veerd was, er toe bij, dat ook in deze af
deeling met weinig succes gewerkt werd.
Hot jaar 1919 was voor den handel in
koloniale waren eu aanverwante artikelen
vrij bedroevend.
Drnkkorijen. Do uitkomsten van he*
drukkerij-bedrijf zijn over hot algemeen
niet schitterend geweest. De enor
me loonen cn do zeer hooge papierprijze»;-
hebben veel werk vernietigd. Sommige
diiikkerijon. die voor uitgevers werken,
hadden door cle lage valuta in de omrin
gende lauden last van buitenlandsche con
currentie. Drukkerijen die iugc richt zijn
voor handelsdrukwerken en zoogenaamd
smoutwerk konden bij voldoend werk een
goede winst maken.
Distilleerderij. Do binnenlandsche afzet
nam, dank zij de opheffing der ranteoenee-
ring toe, hoewel voor cle mees'en de om-
rs achter bleven bij die voor den
oorlog.
Mineraalwater enz. Het binnenlandse^
gebruik naiu ondanks de verbetering van
de biersoorten toe, en dientengevolge breid
de het oedr.jï: zich uit.
Sigarcnindastrie. Do werkloosheid nam
wegens gebrek aan voldoende ateet toe4 do
goede tijd om de overtollige voorraden van
sigaren loonend te exporlcenn was door,
de regeeringsbemociingen nutteloos voorbij
gegaan.
De toekomst laat zich donker aanzien.
Bloembollenteelt. Het blocinboilenbcdrijf
heeft in 1919 in vrij gunstigen toestand
verkeerd.
De exploitatiekosten waren zeer hoog,
doch de prijzen van het product bevredi
gend. De daling der vreemde valuta op het
einde van 1919 was voor velen echter een
oorzaak dat de winst in verlies verander-
derde.
Zuivelproducten. Het jaar 1919 wa6 voor
den zuivelhandel uiterst moeilijk eu over,
het algemeen nadcelig vooral doordat do
grenzen voor uitvoer gesloten bleven.
De aanvoer op do Leidsche. markt, voor-
zoover aan de stadswaag gewogen was
140,500 stuks wegende 1.023.240 Kg. te
gen 187.226 stuks met een totaal gewicht
van 1.328.884 Kg. m 1917.
Als unicum wordt vermeld dat dit jaar
voor eone partij kaas, van den landbouwer,
F. Warmeadam te Voorhout, door de fa.
Loman en Zn., ruim f 1000.— werd bc-
GrocEitenteelt, landbouw cn veeteelt, dq
groententectt over 1919 was voor de tuin
ders een tegonvallcr van het begin tot het-
eind. Bloomkool maakte een gunstige uit
zondering, maar de mecsto artikelen brach
ten iu verband mol de hooge huren, hoogo
mcslprijzen en arboidolooucn veel te wei
nig op.
De omzet op do Leidsche grocnlcnvei-
Iing daalde van f 1.272.130 in 191S tot
f 515.376.
De resultaten van den Landbouw ware a
gunstig. Do prijzen der granen waren zeer
goed en ook de opbrengst was bevredigend.
De geringe aauvoer van graan uit het
buitenland wa6 oorzaak, dat liet binnen-
landsck product tot zeer loonende prijzen
verkocht werd.
Het vcehoadersbedrijï wa3 iu 1919 be
vredigend. In hot begin van hel jaar waren
de prijzc-u gedrukt, maar laugzamerhand
verbterde zulks. Varkens, koeien, vot vee,
schapen en lammeren brachten beetc prij
zen op' melk. boter en. kaas konden steeds
tot zeer looneude prijzen verkocht worden.
De slagers beweren te klagen 1e hebben
gehad, omdat het goede vette vee steeds
duur bleef, zij door de concurrentie min
der winst konden maken, bovendien hun
omzet verminderde, terwijl zij ook nog
schade leden door den aan Voer van bevre-.
ren vleesch uil Argentinië. Boeren on koop
lieden waren over het algemeen beter te
vreden.
Uit een vergelijkende staaf van de Vee
markt te Leiden blijkt, dat ia 1918 in to
taal worden aangevoerd 108780 stuks vee
vertegenwoordigende een vorrtfoedelijke
waarde van f 21.003.215.Voor 1919
kamer af, wan.! zij vreesde, dat nien cr
ibis in zou verplaatsen vóór cle aankomst
van sir Ronald.
En zij daajde niet haar sclioone blonde
haren, die in den wind fladderden, in .haar
lang, wit, sle-pend ldced cn haar witte lelie
in de hand, voor dc laatste maal de treden
van de grootb trap van Cumnor af, en
haar rein hoofd werd door de stralen der
zon als mei een gulden krans versierd.
Zij richtte haar schreden naar de fon
tein, zonder iemand op haar weg te outc
moeten, en vond er haar gclrouwVu Gem
my, die haar tegemoet kwam snellen. Zij
begaf zich in de eenzamb, achter de bron.
verborgene grot. legde cr het lichte witte
kleedje van de burchtvrouw af, en eenigo
oogenblikken later gaf een boi-rin ii een
grof. rood wollen kleed oq bedekt u
.schotsche plaid met groote ruiten, 1
aan Gemmy.
Heb kind was ernstig en stil. Hij kust»
lady Clara's hand en naast de fonlAn een
Bengaalsche roos plukkende, slak 1 Jiö
in de haren van het jonge meisje, dat rem
liet bbgaan. Nu liet hij haar hand los, en
aan de levendigheid van zijn jaren toe
gevende, zag tri) haar lachende aan.
(Wordt vervolgd).
