Tweede Blad,
Zaterdag !7 Juli 1320.
Geloofsverdediging.
DERDE GRONDSLAG.
God boeit een bepaalden Godsdienst
geopenbaard door Christus.
Iu onze voorafgaande artikelen hebben
we derhalve bewezen, dat Jezus Christus
■waarlijk een Godsgezant is geweest. Nog
meer! Wij hebben bewezen, dat Jezus
Christus behalve Mensc-li ook God was.
Het is de oude Katholieke waarheid:
God de Zoon is mensch geworden. Waar
om.' Om o. a. ons te leereh, hoe wij God
moeren dienen. Wij getoovigen 'hebben deze
tv. ee waarheden steeds als zoodanig aan
vaard. Zij vormen een voornaam deel on
zer Katholieke geloofsbelijdenis. Nu echter
hebben wij voor zoover wij het ten min
ste vroeger niet deden eens kunnen na
gaan, hoe langs den meest redelijken weg
deze twee waarheden bewezen worden.
Moge het* ons in onze overtuiging, in ons
geioof in den Christus hebben bevestigd.
Daaraan twijfelen we niet in liet minst.
Want werkelijk, de geschiedkundige be
wijsvoering, gelijk we die hebben gegeven,
is zóó slerk en zóó overtuigend, dat iemaitd
die er kennis van nam, ze onvoorwaarde
lijk moet aanvaarden. Ik herbaal: een ge
schiedkundig onderzoek toont aan, dat
Christus Godsgezant en zelf God is. Slechts
vooroordeel en onwil kunnen de uitkomst
van dit geschiedkundig onderzoek loo
chenen.
Welnu, uit deze twee deugdelijk en wel
geconstateerde waarheden volgt nu nood
zakelijk de waarheid van den derden
grondslag, zoo herhaaldelijk in ons op
schrift aangegeven -met de woorden: „God
■heeft een bepaalden Godsdienst geopen
baard door Christus." De Godsdienst door
Christus gepredikt, of korter gezegd, hst
Shristcr?do3i is derhalve van gc-id-elijk^i
«orsprsng, zóó dat de waarheden, die het
Gli rist ondom omvat onvoorwaardelijk door
ons moeten worden geloofd, en zijn zede-
leer onvoorwaardelijk door ons moet wor
den nageleefd. Het is de klaar en -duidelijk
uitgesproken wil van Gód.
Om den ernst en het gewicht dezer logi
sche gevolgtrekking zou ik mijne lezers
-willen uitnoodigen een oogenblik te wach
ten alvorens verder te lezen, opdat zij in
don geest nog eens nagaan, al hetgeen wij
in verband met dezen derden grondslag
hebben geschreven ,-lief daar laten bezin
ken, om dan «met volle bewustzijn nogmaals
•te erkennen, dat waarlijk liet Christendom
.van göddelijken oorsprong is en de van God
voorgeschreven Godsdienst.
De -door ons gegeven bew ijsvoering is
absoluut voldoende, om den göddelijken
oorsprong Aan het Christendom te bewij
zen. En derhalve is krachtens het vooraf
gaande de zaak beslist. Doch waar een on-
geioovige wetenschap als het meermalen
genoemde Rationalisme, dat van een
bovennatuurlijker! en geopenliaarden Gods-
diens', gelijk -het .Christendom is, niets wil
weten, nog steeds voortgaat met hare
bestrijdingen waar een God en den
Chrirtus vijandig socialisme den mensch
van het Christendom tracht 'le vervreem
dendaar mogen wij niet nalaten, zoo
mogelijk nog langs een anderen weg en op
«m andere wijze den göddelijken oorsprong
van den Christelijkcn Godsdienst aan te
tbouén.
In dafverband ga ik dan tlians uwe aan
dacht vestigen op een geheel eenig feit in
db wereldgeschiedenis, dat ên om den tijd
«n de omstandigheden waarin het ge
schiedde, èn om de wijze, waarop het ge
schieddegenoemd moet worden e-an
wonder, alleen door Gods almachtige me
dewerking tot stand gekomen, We bedoe
len- de zeer snelle en zeer breede yorsprei-
ding van hei Christendom ovor de wereld
üt :1e drie carsts eeawsn onzer Christelijke
jaartelling. Misschien hebben we.nooit over
dat feit nagedacht. Och, het klinkt zoo een-
voiidig, het bevel Aan den göddelijken
fflfeester Jezus Christus: „Gaat en onder
wijst alle talken"Maar vergeten we
het toch niet: met die a\oorden werd een
in letterlijken zin boy.snmenschelijko taak
op de schouders der eerste geloofsverkon
digers gelegd. Want ge kunt u bijna niet
indenken, hoe uiterst en uiterst moeilijk
de omslandigheden en lioe, mciischcïïjker-
wfjze gesproken., onoverkomcnlijk de be
zwaren waren, die het Christendom op zijn
weg ontmoet endat is het wonder!
overwonnen heeft. En liet is geen overdrij
ving, maar de eenvoudige waarheid, wan
neer wij zéggen, dat de prediking van liet
Christendom, de kerstening der volken en
maatschappijen g>steld dan dat het niet
van God kwam. maar zuiver menschel-ijk
werk was. gelijk wordt beweerd had
moeten mislukken. Nu is de gewone kern
gezonde redeneering" der geloofsverdedi
ging deze: „Als mcnschenu erk had het
Christendom, gelet op de omstandigheden,
beslist moeten mislukken. Maar het is niet
mislukt. Integendeel! Ondanks dat al en
al liet menschelijke tegenwerkte en onop
houdelijk het opkomend Christendom met
vernietiging bedreigde, maakte het een ze
gevierenden toclit over de toenmaals be
kende wereld, was zijn verspreiding in den
betrekkelijk korten tijd van drie eeuwen
buitengewoon en verrassend snel en breed,
welnu, daarvoor is beslist geen andere ver
klaring mogelijk dan deze, dat n.l. God op
wonderbare wijze de prediking van het
Christendom begunstigd en dus doende het
Christendom als zijn goddelijk werk beze
geld heeft."
Natuurlijk zuilen- wij deze bewijsvoering
in het kort. hier weergegeven, uitvoeriger
behandelen. Daarvoor uiene een volgend
ariikol. lie kan echter niet nalaten hier
eens af le schrijven, hetgeen Hettinger op
zoo mooie en eigenaardige wijze ten op
zie'; le van dit punt ten beste geeft.
..Verplaatsen we ons. zegt genoemde
schrijver, een oogenblik in dien tijd, dat
de Apostelen uittrekken om hun ..Bood
schap" den volkeren te verkondigen. Stel-,
len we ons den Apostel Petrus voor, zooals
hij voor den eersten keer naar Rome ltomt,
om daar geloof aan den Gekruisigde te
prediken. Een ATeemdeling in armoedig
kleed, mei handen gehard door zwaren
arbeid, bedekt met stof, blootvoefs of met
eenvoudige sandalen aan, treedt de poor
ten binnen. Reeds van verre ziet zijn oog
■hel kapitool, het middenpunt en de weer
gave van Rome's grootheid Jupiter's
tempel, die de stal en de geheèle wereld'
beheerscli-t, links en rechts van den weg
heerlijke-marmeren-paleizen, op alle plei
nen te-mpels en afgodsbeelden, doch dat
alles overtroffen door den majesiueuzen
koepel van het Pantheon, den tempel van
alle goden, pas voor korten iij-i gebouwd;
een fallooze menigte verdringt zich in de
straten van die geweldige stad naar het
Amphitheater om getuige tp zijn van den
strijd der gladiatoren en zich door het "zien
van hun bloed te bedwelmen; naar de thea
ter-. om de oorstellingen bij te wonen
en de lage driften te voeden; naar het cir
cus, alwaar juist een beroemde wagenbe
stuurder zijn -triomfen viert; Panein et
Circenses brood en spelen meer ver
langt de gedaclitenlooze, in ruw zingenot
verzonkene en voor al "net lioogere afge
stompte geest Aan het volk niet.
Misschien nadert een uit deze leegloo-
pende menigte den vreemdeling, zooals er
dagelijks met duizenden naar Rome stroo
men en spreekt hem- uit nieuwsgierigheid
aan. Denken we ons hun gesprek te ver
nemen.
De Romein: Vreemdeling, welke aangele
genheid voert u wel naar Rome?
Petrus: Ik kom den onbekenden God pre
diken en de valsche go-Jen van "hun alta
ren sloot en.
De Romein: Voorwaar, dat Is geheel iets
nieuws; maar zeg roe eens, vanwaar komt
ge, wat is uw Vaderland?
Pe.Tus: Ik behoor tot een volk, dat gij
verafschuwt «en veracht, ja, dat gij uit
Rome verjaagd hebt; mijne landgenooten
wonen aan de overzijde van den Tiber
ik ben een Jood!
De Romein: Maar wellicht, zijt gij onder
uw volk uit eén voornaam geslacht gespro
ken en geniet gij -hoog aanzien?
Petrus: Ziet gij daar die arme visschers
aan de/i oever? dat is mijn bedrijf. In
mijn leven was ik.grootendeels bezig de
vischtangst te beoefenen en netten te
breien. „Goud of zilver heb ik niet."
De Romein: Goed, maar sedert gij uw
handwerk er aan gegeven hebt, hebt gij
'i geworpen op de studie der wijsheid, hebt
gij de scholen der wijsgeeren bezocht en
onderricht in <de welsprekendheid ontvan
gen?
Petrus: Neen. van dat alles weet ik niets.
De Romein: Maar misschien heeft de
vereering van uw God iets zeer aantrekke
lijks en a erlokkends, zoodat gij zonder
wijsheid en zonder redekunst de menschen
voor haar zult winnen?
Petrus: Neen, ik predik een God. die als
boosdoener tusschen twee boosdoeners is
gekruisigd geworden.
De Romein: En wat verkondigt gij ons
vanwege dezen uwen God?
fefrus: Een leer, die "den lioogmoedigen
on zinuelij-ken een dwaasheid schijnt, een
leer, 'die den oorlog verklaart aan al de
hartstochten, waarvoor deze stad tempels
heeft opgericht.
De Romein: En deze leer wilt gij hier ver
kondigen en aanhangers daarvoor winnen?
Petrus: Niet alleen hier, maar over de
gansc-he aarde!
De Romein: En voor hoelang?
Petrus: Voor alle tijden.
De Romein: Maar dan hebt ge toch zeker
machtige beschermers; de rijken, de voor
namen. de wijsgeeren en geleerden, ja den
Keizer zelf telt ge onder uwe vrienden?
Petrus; O neen, den rijken verkondig ik
hun rijkdom te verachten en te verlaten;
den geleerden hun persoonlijk inzioht te
buigen onder liet juk des geloofs; den Kei
zer, dal hij zijn waardigheid als opperpries
ter en godsdienstig opperhoofd nederlegge.
De Romein: Maar dan is het vooruit te
zien, dat alles zich tegen u keeren zal; wat
zul't gij dan doen?
Petrus: Sterven!
Ziedaar, hoe Hettinger in een algemeene
schets, doch op meesterlijke wijze ons eeni-
germate wil laten hegrijpen met wat moei
lijkheden het Christendom in de eerste
eeuwen te kampen heeft gehad. Men moet
dat gesprek tusschen dien Romein en Pe
trus eens ontleden en woord voor woord
overdenken, dan zal men zien en begrijpen
d it de taak der Geloofsverkondigers boven-
menscheüjk was. Waarlijk, geen mensche-
l'jke vermogens en geen menschelijke mid-
deh-n hadden vermogen liet Christendom
te a estigen. Maar dat de Apostelen en liun
opvolgers geslaagd zijn, zelf sterv end
deu marteldood getuigt voor den gödde
lijken oorsprong.van het Christendom.
,W. P. J. JANUS.
"ft armond. Kapelaan.
Uit de Pers.
SOSfALE AANPASSING.
De T ij d schrijft:
Het onlangs le 's-Hertogenbosch iten
uitvoer gébrachte plan om werklooze si
garenmakers theoretisch onderricht te gte-
A'en in het bouwvak, lieeft wel opzien en
instemming gebaard; gelukkig nu ook na
volging.
Aangezien er voor de sigarenindustrie
de eerste vijf vn twintig jaar geen herop
bloei te verwachten is, en duizenden ar
beiders in dit vak zonder werk zijn, en
niet zonder meer zoo maar voort kunnen
toeren, was het- een precies in liet kader
'A"r huidige behoeften passend initiatief,
een nieuwe werkgelegenheid te openen, en
tegelijkertijd (e voorzien op een gelukkige
wijz',3 in de zeer nijpende crisis van den
woningbouw.
Het vroeger mogelijk nadee? voor de
bouwvakarbeiders, dat deze aanwas van
nieuwe elementen voor hen teen loondruk-
king of oen vermindering van werk zou
meebrengen, lis niqt meer tc duchten; en
wel le minder, daar de A-akorganisalies
sterk ffenncflr - tv v.,
rechtmatige clschen ate doen eerbiedigen..
Ttouaaxus, noowel de syndicalistische als
de 'moderne en christelijke bonden van si
garenmakers en bouwvakarbeiders, heb
ben sicöds insitcnimingi betuigd met het
nieuw:- plan van sociale aanpassing.
Te Haarlem heeft het gemeentebestuur
een zeer verdienstelijke toepassing van liet
te 's-Hertogcnbosch begonnen procédé
overgebracht op weiMoozen, om hen ge
schikt le maken voor opperlieden.
Daar wordit niet alleen de theorie, maar
ook dadelijk daarna de praktijk aange
leerd, op de terreinen der voormalige ka
toen maatscha ppij.
Ook A'oor hen, zoowel als voor cle toe
komstige metselaars van 's-Hertogenbosch
is het werk reeds bij contract gteregeld door
de werk ge A-e fs in ';t bouwvak; en in het
producittetokort der eerste dagen zal door
een wgl willende schikking van regteerings-
en gemeentezijde doör elk voor 50 pCt.
worden tegemoetgekomen; hetgeen een
uijfcstektende .manier mag heetn van aan
moediging en patronage.
De tot. nog toe bereikte resultaten te
's-Hertogenboscli en 4e Haarlem doen het
beste hopen, en laten verwachten, dat ook
voor andere vakken van nijverheid als b.v.
de metaalindustrie een dergelijk procédé
heel wat verlichting zal brengen in de hui
dige malaise.
PROTEST DER K. S. A. TEGEN DEN
BOYCOT.
Naar aanleiding van 'het gisteren ge
melde p ro test-bot ooging (het inzamelen
van gelden) der K. S. A. itegen den boycot
van Hongarije schrijft De T ij d:
Dte K. S. A. heeft een gedachte verwezen
lijkt, die den jongsten tijd herhaaldelijk
FEUILLETON.
Een Keizersdroom.
4b)
Christus is mijn leven, sterven mijn
gewin!
Als een zegekreet herhaalde het koor der
christenen dat woord: .Christus is mijn
ftfven, sterven mijn gewin!
Nero trilde van woede.
Voert hen Aveg! riep hij, in den cliep-
ate.n kerker met hen allen allen!
5H$ch|s een enkele zij gespaard, want ktem
HM. of de Nero het leven, dien waanzinnige
oude daar: liij mag zich verheugen de goe
de herder te zijn, wanneer men zijn scha
pen ter slachtbank leidt! Of wilt ge mis
schien hei- lot uwter kudde deelen? vroeg
Ihj spottend.
Een vreeselijke zielestrijd toekende zich
af op Alexandras gelaat; hij wrong zich
als in vertwijfeling de handen.. Een kort,
vurig gebed scheen op te stijgen uit zijn
hart; dan hernamen zijri trekken de gewo
ne: kalme, rustige uitdrukking. In waardaeg
houding trad hij op Nero toe, terwijl do
soldaten bezig waren de aanwezige chris
tenen in boeien te slaan.
Hoor rnij, Nero, keizer van Rome,
wide hij, gij biedit mij het levVn. Welnu, ik
«•--•Mi het aan, neem het aan. herhaalde hij,
tóen hij zag, hog Nero's lippen zich spot
achtig vertrokken; hoewel mijne kinderen
zich in kei tenten wringen, hoewel mijn klei-
_ne gemeente sterven moet, zonder dat. 'het
mij vergund is hun den laatsftem troost
van onzen godsdienst te schenken. Maar
een heiligte plicht bindt mij nog aan het
leven, toldat ik een ziel aan wier stoffelijk
hulsel de dood reeds raakt, en die vurig
verlangt naar htet licht der waarheid, den
hemel des Christendoms heb ontsloten. Is
deze plicht vervuld, en is het nog niet te
laat, dan, o Caesar, op mijn knieën smeek
ik het u, laat mij sterven mri de mijnten!
Doch zijn zij reeds aan uw haat geofferd,
hebben zij de kroon der eeuwige glorie
reeds verworven, bedenk dan voor mij den
meest gruwzamen dood. dien uw haat u in
geeft! En gij, mijne kinderen, gij allen die
mijn hart omvat met A'aderlijke liefde ten
trouw, vaartwel! Wij zien alkander weder
voor den «troon van God. Blijft getrouw tot
in den dood, opdat, gij het teemvige leven
moogt erven. Sla is het droevig uur uw
oog ten hemel en gij zult. hen zien die u zijrt
voorgegaan, met palmtakken zulten zij u
wenken, en engelen zullen nederdalen en
rozen strooien voor uw vooten.
Kan ik dan zelf niet bij u zijn, o spoe
dig genoeg zal ik u volgen in den dood
niijn ziel toeft in uw midden, u groetend,
troostend, zegenend.
Tranen .verstikten zijn stem, hij breidde
de armen uit a's wilde hij do ga-nsche
schaar aan het hart drukken.
Doch een wenk van Nero maakte een
eind aan dat. toonteel. Met ruwe hand gre
pen de krijgsknechten hun offers en sleep
ten de ongelukkigen naar den kerker, dien
zij niet meer zouden verlaten, dan om den
marteldood te ondergaan.
Mijn vader. Voor de laatste maal ver
nam Alexandras u»t den mond zijner kin
derten den dierbaren, zoo lang ontbeerden,
zoo kort genoten klank; hij cag hoe zij
werden weggesleurd, hij hoorde het snik
ken der vrouwen, het gehuil der kinde
ren diie men van de zijde der moeder weg
rukte dan werd alles stil en stiller, het
gedruisch der wapenen stierf langzaam
weg
Hij was alleen, allteen in de groote ruim
te, waar afgerukt en A'ertreden lag de bloe-
men-tooi des altaars, en hoog opgericht
stoncl Alexandras in het midden van het
ontwijde godshuis, tranen stroomden hem
langs de wangen, hij liet) z® den A'rijen loop
want aangeboren is den sterveling men
schelijke zwkkheid en menschelijk gevoel
maar zijn lippen fluisterden door de een
zaamheid die hem omgaf: „De Heer heeft
zp mij ge gewen, Mij heeft ze mij ontnomen,
Zijn wit zij geprezten en gëloofd!"
Groote drukte en beweging toeerschto er
in de omgeving van het circus, toen de
dag was aangebroken, 'waarop Rome's kei
zer zijn volk de 100 lang ontbeerd^ cirous-
'ln*christelijke kringen fs geuit: zij fteWfóbt
een ernstige protest-betooging te iiouden
tegen den schandelijken -boycot van hot
christelijk Hongarijte, en wel door het in
richten van een groote steunbeweging aan
dit land.
Ziedaar'een daad van christelijke solida
riteit, welke ook eone nationale beteekems
heeft. Want niet alleen wordt aldus cffcc-
ititef opgetreden voor de bescherming van
een christelijker* Staat, dien de revolutie
thans opnieuw aanvalt, nadat zij getracht
heeft hem te vernietigen, maar tegelijker
tijd handhaaft. Nederland ook zijn goeden
naam, die door den opmenschelijken boy
cot, door den lieer Funrnen geproclameerd,
in liet buitenland danig in het gedrang is
gekomen .Zoo wordt uit Budapest in het
avondblad van liet „Hbldi" d.d. 14 Juli j.l.
geschreven
„Geen Nedeilunu-'r krijgt meer een vi
sum om uit Hongarije te komen zonder ver
klaring van het Nederlandse!* consulaat
dat hij in regeeringsaangelogtenheid. reist.
Ter verklaring hiervan moge o.a. dienen,
dat imn in Hongarije nog overal overtuigd
is dat Nederland als staat iets mal dien
boycot te doen heefit. Die boycot heet im
mers de „Amsterdamsche boycot". Kim
men is Nederlander en zoo gteooft men al
gemeen, dat wij als natie iets met dat idio
te experiment te doen hebben. De Hon
gaar snapt er niet veel van, a i aagt je ver
wonderd en verwijtend: hoe het moge lijk
is, dat Nederland rnet de Gene hand zoo
gul en liefderijk ondersteuning geeft en
met de andere de grens stuit? De ..Penter
Lloyd" trachtte in een hoofdantikei duiio-
lijk te maken, dat. Fimmen niet Holland'en
Holland niet Fimmen is. Maar slechts v i-
nigen lezen de bladen en ook het juist
thans genomen besluit: de mooiste en def
tigste straat der stad het dankbeeld
schijnt van een ouden vriend van ons
land, den heer Von Lyka, uitgegaan te zijn
dten naam van onze Koningin te geven,
zal niet zoo direct tot de massa spreken.
En inmiddels blijft die boycot ,,de Hol-
landscrie boycot" of „de Amsterdamsche
boycot" en ik heb er al heet wait verwijten
over moeten hooien."
Zoo komt dit indrukwekkend protest
der K. S. A. juisit op tijd, om ook aan Hon
garije allerduidelijkst te maken, dat niet
Nederland, doch slechts een handvolont
aarde Nederlanders, bewuste of onbewuste
geestverwanten vcfn Bela Kun ten zijn me
de helpers, de socialisten, samenspanden
tot een aanslag, die met heit christelijk te-
A'ens het meent elementaire menschelijk ge
voel weerstreeft.
DE ECONOMISCHE SOND.
Naar aanleiding Aran de reden van mr.
Treub voor den EconornisGhen Bond. Za
terdag gehouden, merkt de chris,t bist.
Neder! a nder op, dat nu „de vrijzin
nige aap uit de economische moiuv is ge
komen." En het blad vervolgt:
„Een der grappige kanten van de his
torie is, dat. dez.te -nieuwe poging tot her-
eenigijig der vrijzinnigen uitgaat van
den lipr-r Treub, die aan een der vrij
zinnige partijen ooor ue ïucmuig
d&n economischer. Bond teen niet onge-
voeligen slag toebracht.
Niet zonder grond zal mr. Merchant
hem tegen voeren: medicijnmeester^ ge
nees u cel ven. Als gij eond-ntréaren wilt,
begin dan mot terug te keeren naar de
partij, die gij hebt verlaten.
Dat alles in oogenschouw nemende,
rijst de vraag, of mr. Treub de n»an is
voor nieuwe vriizinnigte experimenten.
Zijn Bond schijn^ te meenen A'an niet;
hij heeft het schoone plancommisso
riaal gemaakjt. Nu, en dan weet men in
Nederland wel hoe- laat het is."
Dte A.-R. Rotterda m m e r schrijft
kort en krachtig; „de Econ. Bond is dood,
morsch dood!": -
„Met vliegende vaandels gaat de Eco
nomische BondÊKlivisie naar hét vrij
zinnige leger over.
Sic transit gloria neutra-li talis.
Zoo vergaat de roem der neutraliteit".
BINNENLAND.
De Duitscïve kolere
Het 200 millioe n-c r e d i e t
op losse schroeven.
Ons Kamerlid dr. Th. van der Waerden
heeft, naar wij vernemen, de volgende vra
gen gest-eld aan den minister van Buiten-
landsche Zaken:
1. Heeft de minister van Bui-tenlandsche
Zaken kennis genomen van de dagbladtele
grammen, volgens welke de Entente ont
stemd is over het crediet van 200,000,000
gulden aan Dujtschl-and en Commission
'des Reparations zou geproïesteer'd Ti Mna
tegen de voorgenomen kolenlëveringen v ui
Duitschland aan Nederland?
2. Zoo ja, kan de Minister dan een ver-,
klaring geven van de tegenspraak tusscheqi
bedoelde uitingen van don heer Millerand'
en de geruststellende verzekeringen van de,
zijde der Nederlandsche Regeering in dd
zitting der Tweede.Kamer op 2 Juli j.l.?
3. Is de Minister bereid ter openbare ken.»
nis te brengen de bescheiden waarop zijtï
gunstig oordeel omtrent de toezeggingen,
van de „Commission des Reparations1
steunde?
4. Beslaat er verhand tussclien de jongste,
verhooging Aar» den kolenprijs.in Neder»
land roe; 8 gld. de ton en de overeenkomst'
met Duitschland die in bedoelde zitting
der Tweede Kamer werd aangenomen?
Prijzen van brood. 7
Voor het eerst sedert 1917 is in de Iaat-»
ste <6e) aflevering van het Maandschrift
van het Centraal Bureau voor de Statistiek
w eder een overzicht opgenomen van'den.
loop der prijzen van brood, in de kwaliteit
van gewoon volksbrood.
Uit dit overzicht blijkt, dat de prijs vart
melkbrood, waterbrood, ongebuild -tarwe-»
brood en roggebrood iit de periode 10 Mei
—31 December 1019 resp. 47.33, 39.07, 18.12
en 20.42 cents per K.C». bedroeg. In verge-»
lijking met liet le halfjaar van 1917 (tijd
vak waarover het laatste een overzicht)
werd samengesteld) voor melkbrood be
droeg 12d>8, voor waterbrood 9.47 en voor
roggebrood 3.70 cents. De prijs van onge
build tarwebrood is. vergeleken met het le
halfjaar van 1917. met 2.59 cents gedaald.
Deze daling hield verband met een prijs
verlaging van grondstoffen, welke door de
Regeering ter beschikking van de bakkera
werden gesteld.
DE ANTi-REVQLUTiEWET.
Preciseering van da bedoe
ling van het ontwerp.
Verschenen is de Memorie van Arn(j-
woord der Eerste Kanier op het Voorloo-
pig Verslag op het wetsontwerp t-ojfc bestrij
ding Aan revolutionnaire woelingen.
De Mni. toont dan aan, dat ons W. v. S.
liet ontwerp niet ontijdig is. VoorztenLngm
als de onderhavige nioc£.cn zoo mogelijk
niet worden voorgesteld op tijdstippen,
waarin onmiddellijk dreigejid gevaar voor
omwenteling «-bestaart. De steiHng is trou
wens kwalijk veiriedigbaar, dat hier: geen
strafwetten mag vaptstelten. als men de ge
beurtenissen, waartegen die weAten zich
richten, v.ich daadwerkelijk hebben voor
gedaan. Dan zou een groot deel der be
staande wetgeving ontijdig zijn.
De minister loont dan aan, daar ons W.
v. S. zeter groote leemden bevatte en dal de
indiening van een voorstel om die Ueein-
ten weg te nemen, een politieke fout zou
zijn, kan dan bok piot worden toegegten
Het ontwerp zal geen enkele hei-vorming
tegengaan, het wil alleen het streven naar
hervorming binnen de Jianen des rechts be
perkten en voorkomen dat ons volk 1or
wiMo van de .denkbeelden van zokeite her-
vormers, m den cbaMs wuiun gt-ja iyu.
Als tot dusver zal overigen? ieder zijrte
denkbeelden door de pers of anderzins mo
gen verbreiden. De wet stelt alleen be
paald omschreven handelingen strafbaoi-,
alles zal dus niet afhangen van de sub
jectieve opvattingen en inzichten van do
rechterlijke macht.
De bestrijd ets van dit ontwerp beweren
daarvan allerlei monstruositeiten, als aan
randing, van de vrijheid \*an meenings-
uiling en propaganda, doch vermijden
zorgvuldig het 1.' wii- van de gegrondheid
hunner bedenking te leveren.
De leden, die vreesden, dat men met dit
ontwerp hel beoogde doel weL v-ens kon
voorbijstreven, kunnen zich overtuigd hou
den, dat de minister van het belang eener
verstandige (toepassing doordrongen is.
De noodzakelijkheid der voorgestel do
voorzieningen is duidelijk gV-bleken, go-
wacht kan natuurlijk niet worden totdat
een omwenteling zich -heeft voorgedaan*
Niemand zal ook pm!kennen, dat het in-
terationaal streven naar omwenteling een
fantasie is.
Een internationale boycoit valt inder
daad buiten het kader van dit ontwerp,
hetwelk zich alleen b-jperkt tot omwento-
ling.
Vream&elingen in ons land.
-Volgens het in de laatst verschenen (6e)
aflevering van het Maandschrift van liet
Centraal Bureau voor de Statistiek opgeno
men overzicht betreffende liet aantal in
ons land vertoevende vreemdelingen be
droeg dit op 20 Juni j.l. 157,188 (85,732 man
nen, 71,386 vrouwen). Hieronder zijn do
tijdelijk in Nederland vertoevende vreemde
kinderen slechts -ten .deel» begrepen. Hoe-
speten beloofd had. Reeds tlrio dagen had
de hoofdstad zich mot niets anders bezig
gehouden dan met* cle vraag of de groene
dan 'wel de blamve partij de overwinning
zou behalen bij de wedrennen; 'of dat do
gladiatoren van Pandarus den voorrang
zouden verdienen boven die van Thessalus.
Vergeten waren de binnen- zoowel als de
bujitenlandjsche laangdtegenhoden, vergeten
de nadering van Vindex, die in Rome zelf
reeds een groot aantal aanhangers verwor
ven had, vergeten zelfs de haat tegen
Nero die vich van de onderste lagen dv>r be
volking tot in de rijen der senatoren had
voortgeplant. Iedere andere gedachte werd
verstikt door de begteerie, waarmede ieder
zich op de genoegens van hot circus voor
bereidde en de grootste Aroldoening zou Tón
den in het «slotstuk: den martel-dood van
een aantal'christenen.
.-"Wanneer men bedenkt, dat ten tijde van
Nero het aantal inwoners van Rome
1,350.000 bedroeg, kan men «zich een voor
stelling maken van liet gewoel en gedrang
dat er reeds in de vroege morgenuren
heerschte. Iets later zette zich ook de meer
voornamte wereld in beweging en ontvouw
de e>en weelde en verkwisting, dio de wed
ijver om elkander te overtreffen slechts
kon bedenken. Omgeven door hun gevolg
van cliënten en rijk met goud getooide sla
ven, trokken zij naar (het circus: senato
ren, consuls en •tribunten. Ook onbbraken
de vrouwen de edele geslachten niet, even
als de schaar VGstaalsche maagden die in
hun wifite tunica's en sluiers de voor hen
bestemde loge innamen, door hól volk met
ëöi'oied begroet.
Als een reuzenkeet nam liet groote go-
bouw van het circus Maximus de toe-
stroomendo mtenigte in zijn binnenste Gp,
waar voor meer dan 20.000 personen plaat»
te vinden was.
Julius Caesar en keizer Augustus hadden
in hun zorg voor de verfraaiing van Rome
een bijzondere aandacht aan het circus ge
schonken, thans was hel een der siera-lou
van de stad ?n zoo afe dit uiterlijk door
zijn omvang verbazing wekte, zoo werd
hej, oog verblind wanneer men het liet)
gaan over de ontelbare schart? toeschou
wers, allen in feestelijk witte toga's en me»|j
rozen omkranste hoofden.
Onafzienbaar was de ruimte, waarvan
de bodem mei fijngestooten groen mala
chiet «was bedekt, hier en daar door roodq
strepen vat nfcewteseld.
