EB!
m
BUITENLAND.
BINNENLAND.
j|B p;{ j,]aj verschijnt clfccn dag, uifgez. Zon- en £>catd.
Kg n Abonnementsprijs bedraagt, bij vooruitbetaling,
Ml "r Leiden 17 et. p. week, f-.25 p. kwaitaa!; bij
N *"',0 venten IS et. p. weck.f2.40p.kwartaal.Franco
lil! 032 osT f2.70 p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zonclaga-
'lat! is voor de Abonné's verkrijgbaar tegen betaling
40 et. p. kwartaal,bij vooruitbetaling. Afzondcrijjko
mmers5 et., met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent.
11e Jaargang.'
Bureau: STEEKSCHUUR 15
DINSDAG 16 MAART 1920.
LEIDEN. Irderc. Telefoon 935.
No. 3174
Posfbus 11.
Advertentieprijs bedraagt 22Vo cent pér regel
gewone advertentiën, Zaterdags 30 cent per reg$
De w o
voor gewone advertentiën; Zaterdags 30 cent*p'er regeï
Voor ingezonden mededeelingen wofdt het dubbele van
het tarief berekend.
Kleine Advertentiën, waarin betrekkingen wordeni
aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop oo
verkoop 50 cent; Zaterdags 75 cents, van SOwoordcip
Tweespalt.
Het Volk" schrijft een jeremiade-arti
kel over de verdeeldheid der Duitsche
Socialislcn naar aanleiding van het gebeu
rt in Duitscliland.
(iDe jammerlijke gevolgen van die ver-
nge* jieeldheid zijn nu tot algemeene ontstelte-
nis aan den dag getreden. Naarmate de
sociaaldemocratie aan vertrouwen inboet-
te en door haar tweespalt aan aanhang
lli verloor, zag de militaristische en kapita-
istische reactie haar tijd weer naderen en
8 «I na heeft zij den sprong naar de macht op
nieuw gewaagd, daarbij steunende op het
|eger, dat de eene socialistische fractie te-
de andere wilde gebruiken en dat
*icli nu tegen beide keert."
IJ Aldus „Het Volk".
Die „tweespalt" is niet specifiek-Duitsch-
■pli socialistisch... Dit weet „liet Volk" ook
•el!
En die „tweespalt" is niet slechts van
roorbijgaanricn aardDat wil „Tiet
/oik" waarschijnlijk liever niet weten!...
juftfoolang er socialisten zijn, hebben zij
immer onderling heftig en hevigge
rechtenEn in hun individualism
(ondanks alle woorden-gelcraam van
sociaal), in hun materialisme ligt de
zekerheid, dat zij (de predikers van
tP broederschap!) onder elkaar ruzie zul
len blijven maken!
Klassenstrijd,
De oud-liberalen cn de uiterste socia
listische zijde zijn wonderbaar overeen
stemmend in hunklassenstrijd!
Die overeenstemming is niet een toeval-*
fee, doch een w e z e n 1 ij k e zij hebben
lezen wezenstrek gemeen krachtens hun
femeenschappelijken oorsprong.
Een actueele uiting daarvan is beider
onding bij de staking in de havens.
Minister Aalberse heeft zicli bereid ver
jaard als arbiter, scheidsrechter, te wil-
•n optreden.
,,De Tribune" beschouwt het opwerpen
inliet arbitrage-denkbeeld als „een streek
fan Aalberse". De heer Wijnkoop schrijft:
„ITet is een poging van Aalberse om de
iiiieiders vast te leggen, om ze terug te
ringen, ze te binden aan een verplichte
iriiiirage met directe opheffing van den
strijd, terwijl ze notabene de eenigen zijn
die zich door hun bereidwilligheid tot het
aanvaarden van bemiddeling reeds min of
meer gebonden hadden, cn terwijl de pa
troons nog steeds zoo vrij zijn als ooit. Wij
protesteeren tegen dézen draai van den
minister."
Even verwoed tegenstander is van den
tegengestelden kant hel oud-liberale werk
geversblad „De Nieuwe Courant", die de
houding der regeering „ten sterkste af
keurt":
„We achten het volstrekt ontoelaatbaar,
immers een claad van willekeur, dat een
minister der Kroon een economische klasse
van burgers (n.l. de werkgevers) langs een
omweg feitelijk j^aat dwingen tot een door
hem gewenschte gedragslijn, hoewel hij
daartoe elk recht ten eencnmale mist en
geen anderen grond voor dien gewichti-
gen siap kan aarigeven, dan dat „de pu
blieke opinie" vermoedelijk op zijn hand
zal zijn."
Het blad raadt nu de partijen aan om,
ten einde een afgedwongen arbitrage te
ontgaan, vrijwillig ten spoedigste arbi
trage te aanvaarden.
Maar heeft minister Aalberse dan op
't oog een „gedwongen" arbitrage? Wat is
een „gedwongen" arbitrage?
't Lijkt ons, dat men van het begrip ar
bitrage geen duidelijke voorstelling heeft.
Arbitrage is heel iets anders dan be
middeling Wanneer beide partijen
arbitrage aan van rden (v r ij willig na
tuurlijk; van een opgelegde, dus ge
dwongen, arbitrage kan bij de huidige
wetgeving geen sprake zijn!), dan verkla
ren zij ipso facto zich hij cle uitspraak
van den arbiter, den scheidsrechter, te
zullen-neerleggen, hoe deze uitspraak ook
zij. De stakers gaan dan gelijk vanzelf
spreekt onmiddellijk aan het werk,
want zij verklaren tevreden te zullen zijn
mét een komende uitspraak, die zoo zij
een loonsverhooging inhoudt terugwer
kende kracht zal hebben van het oogen-
blik af, dat het werk weer is begonnen.
Zijn de communisten en de oud-libera
len, beiden, door hun klassenstrijd-voor
keur, zoo' verblind, dat zij voor zulk een
zich neerleggen van de strijdenden klas
sen onvoorwaardelijk niets willen
weten, iaeen dergelijk aanbod zelfs
niet willen begrijpen?!
De omwenteling in Duitschiand.
Onderhandelingen tusschen de beide
Eüegeeringen
Herroeping der algemeene staking,
Bloedige botsingen in verschillende plaatsen,
De houding der Entente.
Raden-republiek in Beieren,
1(1
OVERZICHT.
De oude Duitsche regeering Ii'oeft haar
zetel verplaatst van Dresden r.aar Stutt-
Oi er veel verbetering in "den toestand
is gekomen valt nog niet te zeggen, wijl
chillende "Ion van het rijk berich
ten komen over bloedige botsingen tus-
:n aanhangers van de oude en de nieu-
ive regüering.
De linksche oude regeering' heeft echter
le noten te kraken gekregen. Door haar
-1 tot algemeene staking de wereld in
t'- zenden kreeg zij hoe lang'er hoe meer te-
zmianders bij rechts en ging zij zelf be-
enkelijk overhellen naar het communisme,
ten zij dit inzag, werd maar heel wijse-
ik besloten tot herroeping der aige-
'-'-üe staking.
Onder tusschen was het te voorzien, dat
-apreking'en tusschen de beide regeerm
an niet zouden achterwege blijven Twee
öiaehten naast elkander kunnen één volle
jnmrr.er naar belmoren bevredigen.
1 Woiffbericht van gistermiddag uit
meldt, dat er onderhandelingen tuis-
pen de oude en nieuwe regéering zijn
jaanguknooptwaarbij generaal Marckêr
löclaar zou optreden. Naar de
nieuwe regeering vorder mededeelt, moeten
onderhandlingen reeds vorderingen ma-
De oude eeering te Stuttgart spreekt
ogen. Men neemt aan,
d|.i
kon HP
dn bericht echter
dat g'eneraal Ma roker als particulier per
soon onderhandelingen voert mefc de oude
regeering. Misschien mogen we verwach
ten, dat hij beide partijen poogt tot elkaar
te brengen. De eerstvolgende berichten zul
len hierover misschien moer licht brengen.
De nieuwe regeering gaat ondortusSGhen
voort haar hevelen te geven. Door ingrij
pende maatregelen.te voorkomen. Volgens
een verordening, welke hedenmiddag te vier
uur in werking treedt zullen de personen,
die zich aan ongeregeldheden schuldig ma
ken, met den dood gestraft worden. De be
ambten van alle rijks- en staatsbedrijven
moeten terstond den arbeid Weder opne
men anders worden zij ontslagen zonder
aanspraak op pensioen. De nieuwe regee
ring-moge in Berlijn de macht in handen
hebben, in andere steden Ls dit niet het
geval.
Te Chemnitz in Sak_-.cn is het bewind in
handen der sociaal-democraten en commu
nisten. Zij hebben de vrijwilligers ontwa-
pand en de revolutionarie arbeiders ge
wapend.
Ook in andere plaatsen van Saksen is
iiet op dergelijke wijze gegaan.
Een bericht uit Dresden meldt, dat Noske
zich aan het hoofd der oude regeeringistroe-
pen beeft gesteld.
In Beieren is de raden-republiek uitge
roepen.
In Elberfeld, Leipzig, Essen en FranK-
fort kwam het tot bloedig'o botsingen waar
dooden en gewonden vielen.
Hoe de verhouding thans is tusschen de
nieuwe regeering en de Entente valt "niet
met zekerheid te zeggen. Op een vraag
der nieuwe regeering aan de Entente-com
missie in Steeswij k welk antwoord de En
tente zou geven op de vorming der nieuwe
regeering, zou deze als eenig antwoord ,,de
blokkade" genoemd hebben.
Andere berichten zeggen, dat de Entente
het aftreden der nieuwe reg'eering eischt.
voor hedenmiddag 6 uur, anders zouden
de Entenië-troéppn het rechtsche Rijnge
bied binnentrekken. J
Do onzekerheid dezer berichten nochtans
wordt bevestigd door het feit, dat andere
ze weer tegenspreken.
Men mag echter aannemen, dat de En
tente een afwachtende houding aanneemt.
EEN PROCLAMATIE DER NIEUWE
REGEERING.
De volgende proclamatie werd door dr.
Ka pp Zondag uitgevaardigd.
lo. Teneinde vergissingen builen te slui
ten en' met kwade bedoelingen verbreide
geruchten tegen te gaan verklaar ik plech
tig, dat dadelijk na het herstel van de or
de aan het volk door de tegenwoordige re
geering het recht in vollen omvang blijft
voorbehouden zijn lot door nieuwe verkie
zingen zelf te bepalen.
2o. De regeering heeft gtecn verregaan
de noodbepalingen op het oog, voor zoo
ver deze niet vereischfc zijn.
a. voor het in stand houden van de
orde en het economisch leven,
b. tegen cle uitbuiting van het. volk
door woekeraars,
c. voor het tegengaan van dc corruptie.
3o. De reg'eering zal alle bedrijven van
levensbelang en alle werkwilligen bescher
men en tegenstand vastberaden onder
drukken.
HULP BIJ DE BOEREN GEZOCHT.
•Om zich van den steun der boeren te ver
zekeren, richtte dr. Kapp Zondag to't hen
den volgenden oproep:
De revolutionaire regeering beeft opge
houden te bestaan. Met haar, zal in den
kortst mogelijken tijd de vreeselijkc.
„zwangwirtschaft", welke elke landbouw
productie vernietigt, verdwijnen.
Yoorloopig, tot aan de intrede van vol
komen geordende toestanden, moet de ver
zorging van de stadsbevolking noch op cle
oude wijze voortgezet worde». Door de
vroegere regeering is de voedingstoestand
op het ergste in de war gestuurd en be
moeilijkt, maar het moet verhinderd wor
den, dat de voedingstoevoer vaar .de stre
ken, waar zij rïoodig. is, waar ook, belem
merd wordt. In het bijzonder in de komen
de zeer zware weken, verwacht de regee
ring dat de Duitsche boeren hun uiterste
kiacht zullen inspanr.'-m, om do vredelie
vende en arbeid swillige stadsbevolking
overal vollediger! toevoer te verzekeren,
waar de op een dwaalspoor geleide stads
bevolking hen niet zelf belet aan haar de
dringend noodzakelijke noodhulp te bren-
Duitsclic boeren in uw hand ligt de be
slissing. of wij zonder hongersnood en haar
onvermijdelijke gevolgen den tijd tot aan
den volgenden oogst de baas kunnen wor
den. Ik koester het vaste vertrouwen, dat
gij, evenals in oorlogstijd, ook in den le-
genwoordigen nood, h'et vaderland trouw
bij zult staan.
EEN PROCLAMATIE DER OUDE
REGEERING.
De regeering van Ebert heeft de volgen
de proclamatie aan het Duitsche volk ge
richt: De regeering heeft haar zetel naar
Dresden verplaatst en zij alleen heeft het
recht, bevelen te geven. Elke regeling van
andere zijde is derhalve ongeldig. De rijks
wet- moet de grondwet beschermen. De
ontbinding van de nationale vergadering
Ls inconstitutioneel. Slechts een constitutio
neel-? regeering kan Duitscliland voor den
ondergang behoeden. E' n gcweldregeering
mist elke autoriteit in binnen- en buiten
land. Yroeselijke gevaren staan het Duit»
sche volk te wachten, zoowel wat het bin
nenland betreft, als ten opzichte van het
buitenland, als hei zijn bezonnenheid ver
liest
DE HOUDING VAN HET CENTRUM.
Aan de z ij d e d e r o u d e r e g e e r i n g.
Het bestuur van de den (.rum fractie der
Duitsche nationale vergadering cn van de
Pruisische landsvergadering heeft het vol
gende basluit genomen:
Het centrum staat als christelijke volks
partij op den rechtsgrond der grondwet.
De poging om de wettige regeering om
ver te werpen en de door het volk gekozen
Duitsche nationale vergadering cn Pruisi
sche landsvergadering te ontbinden is een
gewelddaad, welke door ons niet goedg\3r
keurd kan worden. Het is een misdaad je
gens het Duitsche volk om het zichtbaar be
ginnende herstel van liet vaderland te ver
storen en over Duitschland het gevaar van
een burgeroorlog te ontketenen.
Wij veroordeelen daarom «eenstemmig de
nieuwe omwenteling en zijn van meening,
dat wij aldus volkomen in overeenstem
ming handelen met onze partijgenooten en
met de overwegende meerderheid van het
Duitsche volk.
DE HOUDING DER DEMOCRATEN.
Ook achter de oude regeering.
De Duitsche Democratische partij (libe
ralen) heeft zich in een bekendmaking een
parig achter de rijksgrondwet en de oude
regeering geplaatst.
DE HOUDING DER GEALLIEERDEN.
Millcrand, die onmiddellijk de gezanten
conferentie bijeenriep, heeft, naar aan de
„Msbd." wordt gemeld, de volgende resolu
tie doen aanemen;
„Wat er ook moge gebeuren, de regee
ringen der entente zijn vaist besloten, op
geenerlei wijze in te grijpen in dc inwen
dige aangelegenheden v. Duitschland, doch
zij zullen het daadwerkelijke Duitsche
gouvernement, welke dat ook zijn moge,
zoo spoedig mogelijk op de hoogte stellen
van haar voornemen om meVu- dan ooit
met kiacht de uitvoering van het vredes
verdrag te vorderen."
DE REGEEJHNG VAN MECKLENBURG-
SCHWERIN AFGEZET.
Generaal Yo» Ï.ittow-Vorbeck maakt het
volgend - beker.d:
Op od:r van de rij k s r e ger ing-K app is
de staats regeering jvan Mecklenburg-
Schwerin tot aftreden ge-noodzaakt, aan-
gozicin zij niet de noodi-ge waarborgen kon
geven voor ihar.dliaiviirg der rust t>n orde.-
Met de vorming oen er voor loon ige regee
ring fis de amtsverwalter Dr. Wendausen
belast.
fgetceke-nd) Militair Opperbevelhebber
Yon Lottow Yorbcck, Gor.eraal-Majoor.
PERSSTEMMEN.
De ..Maasbode" constateert de onver
schilligheid, waarmede men in Berlijn de
gebeurtenissen langs zich heen heeft laten
gaan.
..Hetgeen zich in Berlijn afspeelt, is ge
weldig tragisch, het meest, misschien nog
wel door datgene, wat als dc meest ge
lukkige omstandigheden gemeld wordt, dat
alles zonder bloedvergieten is afgeloopen,
door het ongemev-n-apathisch karakter, dat
de houding van het volk ten opzichte van
de gebeurtenissen kenmerkt. Ondanks het
anderhalf jaar van vrede is dc inzinking
van liet volk en zijn lusteloosheid haast even
erg als in de befaamde revolutie-dagen van
November 1918, vlak na den oorlog. Het
laat, evenals toen, zonder eenige ernstige
reactie de meest sensalioneelc verwikke
lingen over zich zich heen gaan, zonder
dat het dadelijk opspringt. En nog zal
moeten blijken, of het zelüs na tot volle be
zinning te zijn giekomen, reageert. Het :s
wel een pijnlijk bewijs voor de jammerlij
ke uitputting van een volk, dat zoo ern
stig zijn weerstandskracht is ondermijnd
en dat het zoo hopeloos zijn zedelijk be
wustzijn heeft verloren."
De „Tijd" wijst, gelijk ook wij gisteren
deden, op het communistisch gevaar, dat
uit de gebeurtenissen der laatste dagen
kan opsteken.
„Do afkondiging van de algemeene
werkstaking door de Duitsche socialisten,
cle felle, onderlinge strijd der politieke par
tijen en dc verwarde strijd om het gezag,
hier en daar reeds in wanordelijkheden
uitgebroken, maken 't niet onwaarschijn
lijk, dat straks de communisten zullen
trachten in het troebele water te vieschen.
In Rusland is het na Kerenski's bewind
niet anders gegaan.
En wat er geschieden zou, indien het dit
maal den Duitschen bolsjewisten beter dan
het vorig jaar in de hoofdstad van Beieren
zou gelukken, door het geweld der rooao
terreur, cle andere, twistende partijen le
bedwingen, om vervolgens gpmeeno zaak t«
maken met de volgelingen van Lenin, kaC
men slechts met huiver vermoeden in ver
band met het fanatieke drijven naar eeiil
wereldrevolutie.
Een volle uitbarsting van den brand in!
Conlraal-Europa e'n een verbroedering varj
de Russische en Duitsche hoofdsteden zou!
voor Lenin het teeken worden, om einde.-*
lijk gevolg te geven aan zijn voornemen*
o.a. op de jongste communistische verga
dering rondgezegd, om op te'breken .en doo.tf
Polen naar Duitschland te trekken."
Dat het in dit geval, geg'even de ellende
in Centraal-Europa, aan communistische
legens of rondtrekkende plunderbenden!
niet onmogelijk zou zijn, om ook onze land
grenzen te forcceren, zal niemand legen-
spreken."
Het blad besluit:
„Moge cle hemel bij voortduring onz'e Re
geering verlichten en ons volk eensgezind
doen staan ter afwering der gevaren, voor
welke ons de loop der gebeurtenissen wel
licht straks zal plaatsen."
De Franse he bladen. Aller
Frar.-sche bladen bespreken der* „coup
d'etat" te Berlijn. Zij wijzen ,op het ge
vaar voo-r don wereldvrede. De. „Potifc
Journal" zegt, dat de peallieerden niet de
midlioencn dooder: moeten vergeten, dia
gevallen zijn om de wereld te toewijden van
de tirannie der Pan-Gei-mandstenOnza
verwoeste Janideni en onize families in rouwi
zijn d'0 plaats om to beder.kcn lioe u<it deze
les geprofiteerd- moet worden.
De Matin" zegt; Het Jij-dt go en twijfel
of de (politiek van de Franscho regeering;
zal dezelfde zijn als die var? die Entente.
Er is 'n verdrag er: de macht zal krachtig
gocioeg zijn het door Duitschland te doen
uitvoeren. Or.ze officieren zijn beleedigd,
dooh onze macht zal ons de waarborg en
geven, waarop wij recht hebben.
Dc „Echo cle Paris" jwijst er op, dat uit
deze gebeurtenissen voor de geallieerden
een 1*3 valt ie trekken. De jevanchegcest
ademt hevig door Duitschland.
De „Figaro" zegt: flDe bescherming van
ec-rj democratische grondwet door welilcö
liet overwonnen Duitscliland moest ont
snappen aan >:lo ge volger.' van zijn neder-»
Jaag, is met e'n slag vernietigd.
Duitschland.
Da volksstemming in de tweede
Sleeswijksche zóne.
De Duitsche commiss'e voor het hertog*
dom Slcoswijk deelt den volgenden uitslag
mede Van de stemming in do tweede NoorcL
Sleeswïjksché zóne:
In de tweede zóne stemde 0/7 voor
Duitschland. In het (clis'rict Flensburg
werden G521 stemmen voor Duilsdiland:
en .1421 stemmen voor Den marken uitge
bracht. In fdo stad Flensburg bedraagt hpE
et-emrnon.-aarüal 'voor 'Duitschland 27,058
en voor Denemarken. 8935.
Den 5den April krijgen we zomertijd.
Den 22sten September is in Leiden dé
Haariemsche Katholiekendag.
Die Hoi!. Sloombobt-Maat&ciuappij wenacht
arbitrage te aanvaarden.
VVitlebroodkaart.
De directeur van het Rijksbureau voort
de Distributie van Graan cn Me i maakt
bekend, dat als wittebroodkaart ivoor het
130ste tijdvak, hetwelk loopt van 17 tot
met 25 Maart ft. s. zal dienen de Rijks-
broodkaart in de ro'ode kleur op grijzen
ondergrond.
Rijkssuïkerkaart.
De Minusier van Landbouw mankt be
kend, dat in het tijdperk van Maandag 15
Maart 4ot crj me't Zondag 21 Maart k.
geldig z-ullon zijr_- de bons no. 23 en 24 dor
Rijkssuïkerkaart en vestigt or nogmaals lie
aandacht op, dat <de aanbieding tc*r ver
zilvering aan het Pdjkskantoor voor Sui
ker van ide bons no. 17, 18, 19 cn 20 moot
hebben- plaats gehad uiterlijk Maandag
den 22stc'n Maart e. k.
Thee en Koffie.
De liquidatie van het vroegere Rijkskan-
feuilleton.
GEORGE BRUNING.
Morgen zult gij v. el voor den generaal
roepen worden; li, ik bid u, geef hem
ui goed woord; w. hij heeft een verbit-
,e ;n haat tegen a i ie- Beieren. Dadelijk is
el "ij hem: „Ilang ze op die vagebonden!"
n met de grootste vreugde volgen de hu-
ren zijn bevelen." George beloofde
Yc 'en^ a' het mm:;: i ijKe te doen om zijn
xen te redden, sclioon hij niet wist, waar-
11 "lei n°S op aarde kon nuttig zijn. Doch
j °PPasser antwoordde: „zeg dat niet,
o ang men nog loeft, kan elk oogenblik
_n ^lokkige uitkomst aanbieden; houd
tk'zirhertrouw °1} God!" en hiJ verwijder-
Mgenden dag om 11 uur openden
J,:. -ware deuren. Vier huzaren traden
Lm. en brachten George in de groote
van het slot.
To aal Sraaf Palfz, die over. zijn le-
zou beschikken, omgeven van tal van
ïraiT™' die lle™ als i afgod uv y
T„n 00n Goorge werd binnengeleid, s -t-
r e officieren de hoofden bije;n
Hr.:' niWOesf0 ljlikkcn °P hem.
"■ti'n tr S stond de generaal op, ledigde
gias gprak toen lachend: „Vrierv»
den en heeren! Ik ben voor het laatst op
dit verblijf, mijn krijgsbestuur spoedt hier
ten einde, een vredelievender man zal mij
vervangen. Vooraf wil ik den kerker op
ruimen en dezen edelen gevangene naar
den hemel sturen; tot een vroolijk aan
denken aan mijn vertrek uit dat vervloek
te land, waar de boeren er zoo kloek op in
hakken", hier wees li ij naar zijn voeten,
die door een dorschvlegel zwaar gewond
waren geweest.
„Men zegt", ging hij daarna voort tot
George, „dat gij de aanvoerder eener op
roerige Lende geweest zijt, is dat naar?
Wie zijt gij?"
„Ik ben een getrouw onderdaan van Ma-
xiraillaan, den keurvorst van Beieren; ik
heb geen oproerlingen aangevoerd, het wa
ren trouwe onderdanen die opstonden, om
dat zij door de onderdrukking van de die
naren des keizers in vertwijfeling gebracht
waren en zich van de bloedzuigers zoch
ten te bevrijden!"
Het gezicht van den generaal werd
vuurrood.
Iloonend sprak hij': „Ja als men u
hoorde, dan waren er geen betere redenen
tot opstand dan de uwe, maar ik sta hier
niet om over recht en onrecht te beslissen,
maar let wel, om over uw leven of dood
te beschikken."
„Dat hoor ik", antwoordde George met
waardigheid, „schoon ik niét begrijpen
kan, hoe men iemand ter dood kan ver
oordeelen zonder recht van onrecht te on
derscheiden."
De generaal beet zich op de lippen en
sprak: „Daar gij met de wapenen in de
hand gevat zijt. neen, ik vergis mij, daar
gij uw deelneming aan den opstand niet
ontkent, daar verder mijn soldaten u bij
Aitenbach aan het hoofd der boeren heb
ben zien vechten, zoo maak ik met u een
kort proces. Mannen! geef hem aan den
provoost, laat deze liem een stevigen hals
band maken, tot ordeteeken voor zijn moe
dige daden, maar met dat verschil, dat hij
aan den band en niet de band aan hem
gehecht zij, voer hem weg!"
De soldaten, die George hadden voorge
bracht, omgaven liem en gewillig wendde
hij zich reeds naar de deur, toen zijn ge
dachten zich echter op Tyrol vestigden,
ging hij minder moedig den dood tege
moet, hij trad terug en plaatste zich
voor den spottenden generaal, die vrees
achtig naar zijn sabel greep én vroeg:
„Welnu, wat is uw verlangen, voormalig
aanvoerder van een hoop armoedige boe
ren vlegels?"
„God vergeve xi uwen hoon", antwoordde
George, „maar ik voel mij gedrongen u te
zeggen, dat ik vroeger keizerlijk hoofd
man geweest ben, dat ik voor Weencn ge
staan heb en thans nog een blijde herin
nering gevoflj wanneer ik de oogeublik-
ken herdenk toen wij de Turken bevoch
ten.
„Vele slagen woonde ik voor Oostenrijk
bij. mijn bloed heeft voor den keizer ge
stroomd, den besten tijd van mijn leven
zat ik bij de Turken gevangen en bracht
de schoonste jaren mijner jeugd aan de
zijde van mijn mede-officier graaf Feronai
door!"
Grimmig trok zich het gelaat van den
generaal, toen hij den laalstcn naam hoor
de noemen; hij vroeg: „Waar streedt gij?"
„Voor de loopgraven van Ojen, ik zag de
bloedige dagen van Mahacz en Siklos cn
bevond mij in menig gevecht tegen de
Turken."
Doch George zweeg, toen hij hoorde, hoe
de generaal zich met vreugde aan de roem
rijke dagen, toen zijn geweten hem wel
licht nog niet kwelde, herinnerde. „O ja,
Ofcn en Siklos, dat zijn dagen, waarom ik
uw keurvorst dikwijls beklaagd heb, dat
hij zijn land verloor, onvergankelijke lau
weren behaalde hij daarvoor zijn lielden-
krans, En gij, wien het gegund was aan
die glorie en heldhaftigheid deel te nemen,
gij Schaamt u niet tegen den keizer en zijn
zegevierend leger de wapenen te hebben
opgevat? Indien gij gelooft door dit ver
haal uw leven gered te hekhen, zoo dwaalt
gij: geen handbreed verleng ik uw tijd.
Maar gij zult niet sterven als een hond
aan den galg, neen Fe thai!" zoo sprak hij.
tegen een der officieren, „laat twee gelede
ren musketiers hunne geweren laden. Gij
zult den eervollen soldatendood onder
gaan, met slaande trom wandelt gij naar
het hemelsch kwartier, doorboord van de
kogels der keizerlijke soldaten, in welker
rijen gij weleer streedt en welker eer gij
u thans zoo waardig maakt. En nu, voort
met liem!"
George wilde spreken, maar de generaal
wenkte zijn onderhoorigen, die zich om
hem plaatsten; hij zelf nam een vollen
beker in de hand en riep met geestdrift:
„Mogen al de vijanden van Duitschland
vallen, gelijk deze het na weinige mimi
ten met zijn bloed zal betalen." Doch hi|
zweeg toen hij den blik van verachting be
merkte, dien George hem bij het verlaten
der zaal toewierp.
„Zulke mannen regeeren over mijn va-<
derland!" dacht George, „hun rechtspraak
is hoon, hun oordeel geweld. Neen, het be
rouwt mij nimmer, dat ik mij aan de ver
dediging van mijn land heb toegewijd. O,
kon ik hot voortzetten... dan, Gods wil ge
sel liedde."
Men bracht hem naar beneden, terwijl
jop :op[au3 fjqjoo.v luaq imjiaj .lapijjo ep
en somber klonk de trom, ook George was
treurig, thans ging die toon hem voor op
den weg, waar. de grootste strijd hem
wachtte. j
(Wordt, Y&ryülgdju
