^e£cidócli^(2oii^cmt Pit blad rer^nt eiken dag, «ïtger. Zon- en Feesta. n Ahnnr/ne°t8Pr«8 bedraagt, by vooruitbetaling, Toide/17 ct. p. week, f 2.£5 p. kwartaal; bfl r° rrpnt/18 ct. p. wev.k, f2.40 p. kwartaal.Franco, onze ag j kwartaal; Het GeïllustreerdZondags- P.' J08: y/r ae Abonné's verkrijgbaar tegen betaling -n rf I. kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke VflD mer/'ct.,met Geïllustreerd Zondagsblad 8 oenC, 11e Jaargang. VRIJDAG 5 MAART 1920. Bureau STEENSCHUUR 15 - LEIDEN. Interc. Telefoon 935. No. 3165 Postbus 11. De Advertentieprijs Gedraagt 221/a cent per. regej voor gewone advertenuën, Zaterdags 80 cent per regel Voor ingezonden mededeeliugen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine Adverfentiën, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop. en verkoop 50 cent; Zaterdags 75 oents. van 80woorden Dit bestaat uit twee bladen. je kleine baas. '„Im binden wijzen er op, dat Bet in j „jllernaoBten toekomst den weg opgaat (.„Heine bazen zonder arbeiders voor- I de dorpen. li? kleine bazfcn, zegt „De Tijd" zullen Jen nnar en vreezen voor de hooge ar- Jdsloonen, daarom zonder personeel gaan ïton en zelf de gereedBchapbak, de trof- J m 'schouder nemen en Bchilderskiel of voordoen. Do daardoor werkeloos Worden arbeiders zullen dan trachten ■L hel erootbrdrijf een plaats te erlangen daarin echter gewoonlijk geen werk voor geheele Jaar is te vinden. Mi durven niet beweren, of deze voor- ...Uine al dan njet zal verwezenlijkt wor- tt nlemond zal haar echter wa r- .,ili n llthei d kunnen ontzeggenI Voor de arbeiders is dit toekomst-beeld -,I heel aanlokkelijk. Afgezien nog van Stelerende werkeloosheid. Velen hunner toch Sn den arbeid in het kleinbedrijf ver kiezen hoven dien in groote ondernemin- Daarnaast staat echter, dat de be kwaamste hunner óók eigen baas zouden kannen worden, zoo zij zulks zouden ver- ïilien de verdiensten zullen, althans in «rhouding tot arbeid en zorg, wellicht voor dfn arbeider grooter zijn dan voor den kleinen baas. Het bestaan echter van wat men noemt kleine b az e n Is oeconomisch zeker niet te verwerpen en onder sociaal opzicht o.i, zeer te wenschen. De kleine baais, zooals die een kwart eeuw geleden nog veel meer werd aange troffen, hij is geen machine in het vak, maar heeft voor zijn bedrijf liefde en toe wijding, "kent zijn vak hij paart een vooruitzienden blik aan gezond conservatis me hij is zuinig voor zichzelf, maar geeft graag z'n penningske voor alle goede doeleinden - hij is eenvoudig in levens wijs, vermijdend allen opschik, doch heeft wel 'z'n geld over voor wat inderdaad de gelijk, nuttig is. Als zonder te groote schokken en nadee- jigvj gevolgen voor de arbeiders de kleine baais weer zou kunnen naar voren treden - het zou o.i. een maatschappelijk voor deel wezen, of 't echter gebeuren zal? •alles staat nu op te losse schroeven, dan wij ons daaromtrent aan een voor- zouden durven wagen. BUITENLAND. DE TOESTAND IN RUSLAND. SPOORWEGSTAKING IN PORTUQAL. CRISIS IN TURKIJE. OVERZICHT. De wisselvallige krijgskansen doen den toestand in Rusland geenszins verbeteren. Is het den eenen dag een overwinning van Denjikih, den anderen wordt er een gemeld van de bolisjewiki. De hand, die daar met behulp van wei nig en zwak materiaal de orde moet nand- havén is niet in staat het hoofd te^ bieden tegen de hevige bolsjewistische aanvallen. Een goed overzicht te krijgen van den toestand" is bijna onmogelijk, om de onze kerheid der berichten. Een bericht uit Lon den meldt, dat de boljewisten over een breed front zijn aangevallen in het Noor den van Roswf tot Sauropol. Zware verlie zen hebben de bolsjewisten geleden, die aan den'benedenloop van den Don aanvie len, Een ander bericht meldt, dat het le ger van Denjikln in de Krim door de bols jewisten is omsingeld, terwijl légerafdee- lingen den Djnestr zijn overgestoken en hun toevlucht hebben gezocht op Roe- meensch grondgebied. Gebrek aan hét al lernoodzakelijkste vooral aan levensmidde len doen de kracht van Denjikins leger verzwakken en wij voorzien een onoverko melijke catastrophe, Indien hier geen in grijpen van andere mogendheden plaats vindt. Nog is de Fransche spoorwegstaking niet geluwd om thans breektt zij in Portugal uit en naar het ischijnt in nog hevigér mate. Immers de „Petit Parisien" weet al mede ie deelen, dat er een revolutie is uitgebro ken en dat de Sovjetregeering is uitgeroe pen, In hoeverre dit waar is valt nog- niet Wet zekérheid Ho zeggen. De oorzaak dor staking is natuurlijk weer loonsverhdogirig... liet teeken des jijde, TTot parlement zal, waar het betrok kenen bij cle Staatsspoorwegen zijn, do st-a- JSfflMelsohen bespreken. Ontusschon is alle verhlndlng, ook de telegraphische met Por? tagal geheel verbroken, zoodat berichten slechts schaaraoh binnenkomen, Hof besluit, van don Oppersten Raad schijnt niet balsemend gewerkt te hebben, in TurklJé. Jn verhand n.l. met, do ernstige moeilijk- naden waarin zl] zich bevindt heeft de ro- georlng besloten haar ontslag aan den sul jan aun te biodon. Zoo gaat het immer. OnderUiRschen heoft de sultan aan Maar- schal Izzet Pasja opdracht gegeven een nieuw kabinet te vormen. Of hij slagen zal? MI Jnwerkersstakfng. In schier alle kolenmijnen van Seraing 2?oo WGr^ Scstaakt. De stakers, ongeveer v w in getal, vragen een loonsverhooging an 5 francs per dag en handhaving van den kolen tn ij a öuitschland. Vreemdelingen geweerd. hrÜv Verbitterir'g over het stijgende ge- aan levensmiddelen in Opper-Beie- u *t«i rich ontladen In «en onweer tegen de gaisten 'in de winter-kurplaatsen,die 1 men verantwoordelijk maakt voo; het t-/e- nemen van den sluikhandel en van de woe kerprijzen. Als centrum van de ongeoor loofde weelderige levenswijze wordt. Gar- misch-Partenkirchen genoemd, waar in de .••laad erg gezondigd moet worden door rijkelijk gebruik van vleesch, manieredes en hasardspelen. In den gemeenteraad is vastgesteld, dat de duizend vreemdelingen daar per week vijf pond vleesch krijgen per persoon, terwijl de bevolking in zek tiit acht wken geen vleesch meer zuilen zien. Het gemeentebestuur besloot tot een radicaal middel om hieraan een eind to ma ken: van midden Maart af zullen alle ho tels en pensions in Garmisch-Partenkir- chen gesloten worden. Dei ele?h In het Errber«Kr proces. Hel wpew.baar ministerie eischte tegen HelfferjcL-'••a/ogens belediging van Erz- bergar, V '$?oete van drie honderd Mark, vroeg /icq ''H voor Erzberg-er Pm het von nis te dw®' pufihdjeren, het aan den handel onttrekk.i'van Helfferich'e brochure en het verft-Uigen van het zé-sel dezer bro chure. Een „Dulteohe Koltln®8|lat^l|H,. De „Kreuzzeitung" publiceert een op roep, in welken de stichting van een nieu we partij wordt aangekondigd. In den oproep wordt gezégd: „Met den aanvang van het nieuwe jaar is door ,een aantal mannen een partij gesJticht, die den naam „Duitsche Koningspartij" draagt. In de partij hebben zich alle Duitsche mannen en vrouwen vereenigd, die het mei den hul digen regeeringsvorm en de opvattingen niet eens zijn. „De partij heeft ten doel alle monarchis tisch, gezinde Duitsche rijksonderdanen on der één enkele, leiding te vereenigen." Deze oproep aan het volk is onderte'ekend „Duitsche Koningspartij te Leipzig." De namen der oprichters worden niet ge noemd. Oostenrijk. Letyensmlddslemïpstootjeé. Te Olmutz kwam het Woensdag tot' Ie- vensmiddeïenopétootjes, waarbij de vier grootste winkels van voedingsmiddelen dei; stad werden geplunderd. Eerst tegen d^n avond,' toen 80 plunderaars waren gearres teerd, gelukte het de ruist te herstellen. Italië. Do Adrlatlsohe en Russische kweatle. In een interview met een Engelsch dag- baldschrijver heeft de heer Nitlti over de Adriatische kwestie verklaard, dat Italië en Yougo-Slavie een oplossing zouden vin-i Sen" en "dat Se beide larfdensteé'd's' opréchte"' vrienden zouden blijven. Over de Ruissische kwestie zeide hij, dat voor de hervatting was van normale betrek kingen met Sovjet-Rusland, onder voor- Over de Russische kwestie zeide hij, dat hij den vrede in Europa zal kunnen schaden. Enaelana. v De toestand In Ierland, Een der meest brutale aanrandingen ooit te Dublin bedreven, had daar Woens dag plaats. Toen is op klaar lienten dag een aanval gepleegd op den wagen, waarin de mails voor Dublin Castle vervoerd wer den van het sorteerkantoor naar de plaats hunner bestemming. De mail bevatte brie ven voor den onderkoning Lord French, voor den secretaris van Ierland en voor het militaire- en politie-hoofdkwartier; zij werden met andere documenten door de gemaskérde aanvallers medegenomen. De ©taking der transportarbeider©. Er worden door het ministerie van arbeid pogingen aangewend om het. geschil op te lossen onder de transportarbeiders bij het wegenverkeer, die met staking dreigen. Een beroep op de hoofdsteden van Europa. De gemeenteraad van Dublin heeft de volgende motie aangenomen, waarvan af schriften zullen worden gezonden aan alle hoofdsteden van Europa: „De Gemeente raad van Dublin deelt den Gemeenteraad van Brussel mede dat de wettig gekozen burgemeester van de Iersche hoofdstad in December 1.1. door het Engelsche b*zet- tingsléger is gevangen genomen en zonder eenig onderzoek is opgesloten in een En gelsche gevangenis not zoo lang tot zijn gezondheid volkomen gebroken was. „De Gemeenteraad van Dublin houdt zich overtuigd van de sympathie van de stad Brussel, waar hij protesteert tegen het groffe onrecht den burgemeester van deze oude hoofdstad aangedaan,"' Australië. Mljnwerkersoampagne togen nationalisatie. ,Op 6 April zal er cjoo-r mijnwerkers van Wales een betooging op touw worden go- zet, tegen de nationalisatie der steenkolen mijnen. In do laatste maanden is trouwens al gebleken dat or onder de mijnwerkers van brcode kringen zijn die van zulk een nationalisatie afkeerig zijn. Er zijn tal van vergaderingen al gehouden om er tegen te protesteeren en de in Wales blijkbaar krachtige conservatieve groepen onder de mijnwerkers hebben in deze vergaderingen moties doen aannemen, waarin nationali satie wordt veroordeeld alp slecht voor den staat en voor de bij de industrie be trokkenen, als gevaarlijk voor de eenheid in den mijnwerkérsbond en als een stelsel dat de bureaucratie zal versterken. De na tionalisatie, zoo meenen deze mijnwerkers, is een politieke quaeistie, die de vakvereeni- ging niet raakt. Buitenlandsche Berichten. Brand op een ministerie. Zondag iis in het 'ministerie van marine te Rome, waarschijnlijk, ten gevolge van kortsluiting, een ernstige brand uitgebro ken, Waardoor de archieven van de af dee- ling artillerie, vernield werden. Het ge bouw zelf heeft ernstige schade geleden. Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor. Kerkdiefstal. Aan de „Msb." wordt d.d. 4 Maart uit Berlijn bericht: In den afgeloopen nacht, drongen eenige mannen de kerk van Friedrichsfelde, bij Berlijn, binnen. Z?e rooiden wat ze vonden aan goud en zilver en kwamen in fhet naast de kerk gelegen .klooster, waar ze hun plunderwerk voortzetten. Over deze afschuwelijke, inbraak zijn tot nu toe de volgende bijzonderheden bekend. Katholieken van het district Berlijn-Frie- drichsfelde bouwden destijds een klooster met kerkje. En sindsdien werd de actie der bravo kloosterzusters zoo alom gewaar deerd, dat niet alleen de Katholieken, doch ook de andersdenkenden-,niet anders dan met lof over het werk der altijd "tot hulp bereide ziekenzustertjes spraken. Hetgeen in den afgeloopen na© ifc gebeurd is, heeft dan ook hevige opschudding veroorzaakt. Een viertal jonge mannen moeten het géweest zijn, die het héö-igsohennend ver grijp pleegden. Ze drongen, zooals gezegd, liet kerkje binnen, en hielden daar op de meest ruw© wijze huis. &ij stalen o.a. 2 groote cibories en verschillende andere gouden en zilveren voorwerpen. Toen kwamen'ze op hun rooftocht aan een kloosterdeur. De overste, der zusters werd gruwelijk mishandeld, en toen ze door een openstaand raam trachtte te ontvluch ten werd door een der bandieten op haar geschoten. Het schot trof gelukkig geen doel. De mannen namei daarop de vlucht, al het gestolene meeneiiend. Een aanlag? De Zwitsersche correspondent van de „Times" meldt, dat Donderdagnacht te Zu rich ©en bom ontplofte hij den ingang van het Amerikaansche consulaat. Er werd groote materi.eele schade aangericht. Nie mand werd gedeerd. De dader en zijn be weegredenen zijn onbekend. Ontploffing, Naar de „Lokal Anz." meldt, poogden eenige dieven in een kruitmagazijn in Burg bij Maagdenburg binnen te dringen, waarbij een ontploffing1; ontstond, die het •geheel magazijn verwo'eette en waardoor één der dieven werd g£*ood. De materieel© -Sctiftèa. .wArcit ©p_eenig^y honderdduizenden Mk. Diefstal uit Fransche marine arsenalen. De politie te Cherbourg heeft ontdekt, dat sinds ©enige maanden uit de marine- arsenaien voor honderdduizenden irancs levensmiddelen enz. zijn gestolen. Dage lijks zijn groote hoeveelheden rijst, suiker, zeep, wijn, koffie uit de gebouwen verdwe nen, geladen op vrachtauto's, die ze over brachten naar de particuliere woningen der dieven arsenaalbeambten. Te Cherbourg en omliggende gemeenten zijn belangrijke voorraden, uit de arsenalen afkomstig, ontdekt. De geleidebrieven blij ken eenvoudig vervalscht te zijn. Rooverswerk. Bij aankomst van een trein op het sta tion Hasslau bij Munchen heeft men den postconducteur doodgeschoten gevonden in zijn wagen, welke leeggestolen was. Tweemaal ortsohuldlg ter tëootf veroordeeld. Uit New-York iwordt aan de „Times" ge- meld, dat aan de wetgevende vergadering te Mississippi een voorstel is ingediend om 12.000 -gulden te schenken aan ©eft landbouwer, die 17 jaar geleden onschul dig werd veroordeeld en tweemaal op merkwaardige wijze den dood ontsnapte. Hij werd in 1903 onder beschuldiging van moord, ter dood veroordeeld. Op den dag der tereohtstedling. werd hij op het schavot gebracht en de strop \verd hem om den hals gedaan. Het valluik ging open en 3e ongelukkige verdween in de diepte door de opening. De sheriff ten de dokter begaven zich onder het schavot om den dood van don IterechtgC'Stol'do vast te stellen, doch toen bl©ekx dat do strop was losgegaan on de man zich enkel door zijn val hozoord had, Dei sheriff wilde hem op nieuw laten ophangen, maar do talrijke toeschouwers weigerden dat too to staan, zeggende, dat God's hand hot loven van den man had geréd. Hij word teruggevoerd naar do gevange nis on hot fltaatsgorcchtshof voroordeomo hem opnieuw tor dood. Ook daartegen ver. I«t|« zfch ochtor het publiek. Er moest toon Juist oen nieuwe gouver neur worden gekozen en ©on <ler Candida- ten verklaarde, indien hij word gekozen de straf van den veroordeelde ftn levenslange govangenls^tPaT te zullen veranderen en hem na verloop van tijd te zulé^ begena digen. Op gronld hiervan: twerd de candidaat met overweldigende meerderheid tot gou verneur gekozen. Hij hMd \zijm woord en 'twee jaar later werd de landbouwer in vrijheid! gesteld. Hij trouwde en Ilefidde voortaan een rustig leven. Eenigën tijd gelede® verklaard® een in woner der plaats op zïjui sterfbed, gezien te hebben, dat een andere man den moord had gepleegd, waarvan de bewust® land bouwer was beschuMigdl Staking van schoolkindaren. Ia het dorp Tónna nabij Neath (Enge land) rij» dl ichoclkiadirea ia «taking g«* n ais protest tegen de benoeming van het nieuwe hoofd der school. De ouders der kinderen- in openbare ver gadering 'bijéén, namen een motie aan, die tot i&trekking had hun kinderen niet naar de school te zenden, zoolang het nieuwe hoofd den scepter zwaait. Het gevaar dreigt zelfs, dat de gemeente werklieden mee zullen gaan staken, om de actie nog meer kracht bij te zetten. Ontploffing. Dezer dagen werden de bewoners van Roa en Piel Islands en van de haven van Barrow in Furness in den vroegen mor gen in rep en roer gebracht. In het kanaal lag n.l. een motorvrachtboot met donder bussen, die in brand was geVlogen. Al spoedig gingen de geruchten, dat hoeveel heden dynamiet aan boord waren. Vrouwen -en kinderen werden haaistig ge wekt en al wat draagbaar was medene mend, vluchtte men angstig 4 mijlen weg in de richting van Barrow; zelfs de zieken waren grootendeels meegevoerd. Men vreesde zulk een ontploffing, dat geen huis zou blijven staan. Twee uren na het eerste alarm vloog het schip in de lucht. Het werd totaal aan stukken geslagen. Te land werd evenwel geen schade aangericht en later op den dag keerde het volk dan ook weer terug. BlNNtNLANU, Fransche mariniers zullen d© kolen los- 6en„ welke ie Rotterdam uit bezet te gebied voor Frankrijk aankomen. Do kolendistrlbutie zal; fit 1920 geregeld worden ais in ebt jaar, peulvruchten. De Minister van Landbouw heeft, met ingang yarn 12 Maart 1920, tot nadere aan kondiging dispensati® verleend van het Jiiitvioetrverhoid van peulvruchten, alleen voor zoover- (betreft jpostp akketaendingeii'. De KolendietributO, Binnenkort zal een- nieuwe regeling der kolendistrlbutie worden gepubliceerd, ,wiel- ko op 1 April a, 8. in werking treedt. In hoofdzaak koimt deze regeling overeen met d'ie, welk© voor hef loop en de jaar (1 April 1919 tot 31 Maart 1920) geldt., Uit het bovenstaande"kan men afleiden, dat wij yoor het volgend jaar nog aan do kolendistributh® zullen vastzitten, hetgeen met het oog op de nog steeds moeilijk© we- neiidikolenpositie geen verwondering be hoeft te wekken. (Msb.) HefTweode Kalf*er 11 ff NTeriftrrfSï. Naar het „HblcL" verneemt, heeft do (heer B. Nierstrasz zijne benoeming tot lid der- Tweedie Karnen vacature Niameyer, aangenomen. Het Kamerlid Dei Geer. N-aar -wij uit Den; Haag! vernemen, Sjs het aftreden van den heer De Geer' (G.-H.) als Kamerlid waarschijnlijk wegens zijn |aan- staande benoeming tot burgemeester yam Arnhem., DE STAKING IN HET HAVENBEDRIJF. „De Grotius De Centrale Bond van jTranssportarbeir ders heeft maatregelen genomen dat van het gistereavond bij IJmuiden binnengeko men stoomschip Grotius van dei Mij. Ne derland, aldaar, noch de lading noch de passagiersgoederen gelost zullen worden. Fransche werklieden. Gisteren is te Rotterdam aangekomen het Fransche oorlogsschip Lafayette met een aantal 'Fransche mariniers, Deze zul len in plaats van de stakende havenarbei ders de kolen, die per schip uit het hezetto gebied yam Duitscbland te Rotterdam aan komen, overladen im de schepen, dig zij naar Frankrijk zullen yeryoeren^ STAUSIMIRUWS. Onze taak op, Sociaal-Economisch terrein in ue naaeie toeKon.st. Groot was de belangstelling gisteravond in do Stadsgehoorzaal voor do redo yan don Kath. Delftschen hoogiuovuar prof. Mr. Veraart, aangekondigd onde,v boven- ötaande-n titel, En vorhuugond la deze bo- langsteiling. ongetwijfeld, ais men bedenkt dat niet de groote trom voor deze vergode- ring was geroerd; eenvoudig waren Uo Ka tholieken door het plaatselijk comité dor K. S. A. opgeroepen door, middel van een advertentie i"h do Leidsohe Courant. Du groote Stadigehooivaal was toranclitfli vol. Ook waren tot nLot-Kalihoüoko y© roem In gingen uitnoodigtngen gcOondem, opdat ook onder do inet-kathoiiieken een klaarder inzicht zou komen van bedrijf «organisatie en van do wijze waarop du Katholieken deze in werkeJijkhoi(ll lin practijk LwiUen en zullem brengen. Vertegenwoordigd waren de Kamer yan Koophandel, de Qhr. /Besturenbond, de Chr. Midd emsband-sy ere enig ing, die Maat schappij van Nijverheid en de L©|Ldsche Vereeniging van Industrieel en, D® Voorzitter van- heit plaatselijk comité deir S. A. d© heer A. Smits opende dlo bij aankomst hiet den Ghristelijken groot, sprak zijn voldoening uit ov©r djQ talrijke opkomst en gai daarna (het woord aan do® spreker. Rod® van f o f. mr. Veraart. Spr. zeide zich om twee redenen t© ver heugen, in Leidén i® mogen spreken over de Bed/rijfsorganisaüie, bezien naar hare maatschappelijk© waarde. Eerstens,, hier in Leidi&n is ©én groot stuk werk geiegd i-n die voorbereiding van de beslissingen, d-i® de laatste weken zijn ge nomen, n.l. door den arbeid' van het Cen traal Bureau der K. S. A., o. a. van prof. Aalberse en prof, Aengenent. Tweedena, het wierk, dat voltrokken ïa tusschen de vier g-roolte katholieke groepe® der nijvere Nederl. bevolking moet in veel breeder© kringen bekend Worden gemaakt. Nog te weinig wordt meegeleefd met deze zeen gewichtige zaak. In ons katholieke rvolk em daarna in de overige kringen moet men loeren begrijpen, welke belang- dijke taak de bedrijfsorganisatie in de naaste- toekomst vervullen moet. Spreker heeft de hoop, dat, als in: Ne derland practijk wordt, wat wij ons voor- stellen, dat dan, ook over de grenzen ons voorbeeld zal' worden -gevolgd.' Zoo goed als wij op het congres te Was hington hebben kunnen toonen, dat Neder land een model-arbeidswetgeving heeft, zoo kan ©en volgend- internationaal con gres doe®, zien, wat de pracrische eolidari- tedtsgedachte in Nederland (heeft (uitge werkt. Het produceeren te brengen in de han den der gemeenschap ddt verlangen is d>e laatste jarqn als een strooming door de wereld gegaan. Toen 'hebben de Kaltholieken rich afge vraagd, wat kunnen wij gervem, dat in overeenstemming is met onze beginselen én aanpast aan de concrete feilten. De vier groote katholieke groepen (land en ituilftbo-uw, grootbedrijf, middenstand ©dj arbeiders) hadden model-organisaties gekweekt, en voerden ee® ver-vooruitstre vende politiek. Doch tot nu too was op de vier groote zullen nog -niet gebouwd het algemeen belang. Zeker, men kende col- lectilevé arbeidscontracten, maar men kende nlöfc het óéno program, waarop ver bond em1 zouden rijn werkgevers en werk nemers ta zomen met consumenten. 't Was zaak, niet moe te gaan schetter irew in het koon, 'dat riep opi socialisatie der producten, maar 'om to trachten de vier groepen bijeen te brengen, te verbin den op een practi&ch program van actie, dat zou kunnen dienen- tot voorbeeld voor hoeil de Ncderlan-d-scli© bevolking ©n ook 'daar buiten. In het bekende P-aaschmanJfe>st der R. K. Vakbeweging werd uitdrukkelijk ge proclameerd, dajt de Katholieken erken nen do solidariteit aller standen en niets willen weten van hot princiep van den klassenstrijd, hetwelk betoekont vernieti ging van den oenen stand' door. den andei- -•=«**» - - - - - - Izu het bedrijfsleven nldus het mani fest -moet worden gegeven een krachtb gör bcoonomischo posiltio aan den arbei der-. En er werden twaalf conclusies aan gegeven als basis voor die collectieve ar beidscontracten. En, op het Kat(h. Bc-drijfsradien-congres Ito 's-Gravenhag© hebben ongeveer vier honderd vertegenwoordigers van bedrijfs- raden dé-ze fconclusies aanvaar'd, Eén van deze conclusies heeft méér dan andere de aandacht getrokken. Men was wel gewend geraakt, aan de nieuwere ge dacht® omtrent rechtspositie van den ar beider. Doch ndeuw was de veel besproken vraag omtrent het raadplegen van de ar- beidcr&organjsatiiee bij do prijspolitiek. Dezo vraag heeft, onmiddellijk de aandacht getrokken van héél het Nederlandsche volk. Er waren er velen, die deze nieuwe gedachte niet met vreugde begroetten. Er waren ©r nóg meerdere, 'dié zich omtrent de pradi&cho gevolgen daarvan geen voor stelling konden maken. Een van de groote fou-ten in het liberale productie-stelsel is geweest dé volstrekte scheiding tu-sschen arbeiders en werkge vers. Déze aftelling hebben do sociaal-de mocraten aangegrepen, om de- arbeiders aan te sporen; to zorgen, dat de productie komt ,in handion -dér gemeenschap; om de gevolgen van hooger loon en korter-ar beidsdag behoefde de arbeider zich in deze kapitalistisch o maatschappij volstrekt niet te bekommeren., Do grootst© bdteékonifl van het genoem de Kath. Bedrijfsradencongres is geweest dJe conclusie, waaruit is geboren het begin van mediozr-ggingschap van do arbeiders iri iK-tt bedrjjfsloven, speciaal ook Jn, do prijspolitiek; Ddt kan gew-n do vreugd® in-, do liefde voor dén arbeid', dié in. het liberale tijdperk totaal hooft ontbroken. In' September 1919 zijn bijeengekomen die Heldors va® do vte groote katholiek® roods genoemd o groepen, En tegen hot ©Indo van liet vorig jaar Li oen program «QjÉumgoriGlkl/ 'waarbij, aan do -arbeiders en® zoor grooto medezegglngschap is go- govon Indo bedrijven on in de prijspolfi'tiok. Mc® meondb in Nóderiancl de fiedilj-von to kunnen vordoolon in drio groepen. Eerstens, or rijn bedrijven, dio werken voor plaalsel, natlonalori, markt-, waarbij de arbeiders door verplicht lidmaatschap van vakorganisatie medewerkt, aan- de handhaving van ec,n bopaoJMi prljs-niveau. Welnu, aldus de ontworp-ötatutcn1 van de Bedrijfsradeni, dan, is het ook billijk, dat do arbeider medezeggenschap heeft in de totstandkoming van do prijzen. De bed rijf s- raden, bestaand e uit werkgevers en werk nemers tn die bedrijven, moeten de prijze© bepalen. Tweedons, ot rijn bedrijven^ waarhij de prijs wordlt bepaald door trust- of karteL- overeenkomst van de werkgevers. Hier d regen evenzeer do arbeiders voor een ge deelte bij in 'do bepaling van den. prijs van de waren, 't Gaat hier ter dege aan-, fif er wordt gedreven woeker met het r°- sultaat yan hun arbeid. In de bedrijfsra-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1920 | | pagina 1