BUITENLAND.
BINNENLAND,
Kt Had verEcbijnt eiken dag, uifgez. Zon- en FceBtd.
De Abonnementsprijs bedraagt, bij vooruitbetalirg,
voor Lc-iden 37 ct. p. wcc-k, f2.25 p. kwartaal; bij
-nze acc-nten 13 ct. p. wreO:, f2.40 p. kwartaal.Franco
post* f2.70 p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zondaga-
biad is voer de Abonnd's verkrijgbaar tegen betaling
an -1U ct. p. kwartaal,bij vooruitbetaling. Afzonderiijko
„..rnmersó ct.,met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent.
11e Jaargang. DOJtQERBAG 29 JANUARI !920.
Bureau STEEKSCHUUR 15 LEIDEN. Inlorc. Teleloon 935.
HO. 3134
Poslbus l'.
Dc Advertentieprijs bedraagt 22ty2 cent per regel
voor gewone advertentiün; Zaterdags 80 cent per regel
Voor ingebonden mededeelingen wordt het dubbele vau
het tarief berekend.
Kleine Advertcntiën, waarin betrekkiugen worden
aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en
verkoop 50 cent; Zaterdags 75 cents, van 80woorden
Plaatselijke keuze.
Wij lioMK-n het xvelsvoorstel-Rutgers tot
inyoering der Plaatselijke 'Keuze bij cle in
diening act geer. enkel woord toegejuicht.
En toen wij onmiddellijk koog-ge stemde
ev'iïipgibw-l ctuigir:gen lazen in enkele bla
ffen. l.ehken wij verwonderd onzo oogen 'ns
uioeten inwrijven, of we wel ,goed lazen...
^Vareo diezelfde Kalholieko bladen (spe
ciaal in ons Haarlemsche 'diocees) dan ver
geten, wat er enkele jaren geleden in deze
nvas voorgevallen.... AVat toen de uit-
sotaak dev Kerkelijke Overheid was, wat
t G~e n door hen geschreven was?
■Wij hebben echter rustig afgewacht, niet
willende -voorn il loop en op een uitspraak
Aan bet Kerkelijk Gezag.
En nu deze uitspraak is gekomen 't zij
in alia bescheidenheid verklaard is
deze raiafc anders, dan wij meenden te mo
gen verwachten.
liet stelsel der z.g. Plaatselijke Keuze
iuag wel dienen, om de drankgelegenheden
te bepci'ke n, doch niet om ze te doen
yerd w ij n e n, in een bepaalde gemeente.
En waarom niet?
Wij wijlen hiervan geven do, ons inziens,
vrijwel .voor de hand liggende verklaring
een in zekeren zin persoonlijke
an e e n in g geven we dus hier.
Alle -wettige middelen mogen en moeten
(worden aangewend, om het gevaar voor
drankmisbruik zoo veel mogelijk te doen
verdwijncfu.
En d a. a r o m moeten de dvankgelegen-
heden in aantal zijn beperkt. Een groot
aantal cafés of heibergen toch dringt,
als 't nare 't veelvuldig en onmatig ge
bruik cf. De gelegenheid maakt den dief!...
Maar het verd w ij n e n dezer gelegen
heden iö heel iets anders. -Als zulks zou
"{geschieden vamzelf of met algemeen goed
vinden.daar zou 'natuurlijk niets tegen
zijn. Poch een meerderheid kan o. i. moei
lijk een meerderheid dwingen tot het ver
dwijnen van een toestand, die op
2 i c li z 1 f niet k w a a'd i s: het be
staan van eon beperkt, Iet wel: b é-
p r en liefst zeer beperkt, aantal ge
legenheden waar sterke; drank is te ver
krijgen,
Zeker, ook zelfs als er in heel Leiden
-slechts écvi café of kroeg zou zijn dan
neg zou dat een gelegenheid kunnen wor
den. waar de menschen zieli .dronken drin
ken. Dcfch die gelegenheid woi'dt dan niet
'opgedrongen, maar gezocht. En, als nu
'dc o p zich zelf niet slechte
zaken, die door den kwaad-willenden
mensch kunnen worden misbruikt, alle
zoudc-n kunnen worden vc-rboden (krach
tens besluit van een meerderheid) tot
we lk o excessen zou zulks
a awl e i d n g kunnen geve n!
Pmizndien,: de mensch, die de gelegen
heid opzoekt, om in onmatigheid Gods
/heerlijkste gaven, en ten slofte de konings-
gave der rede, to smijten in het draf der
trinnerdus-t hij zal, als hem de eene ge-
Icgcnl" L-id wordt ontnomen, zeker gereede-
'lijk een andena vinden.
En vertier: Wanneer in de eene gemeente
'alle dn arkgelegenheden worden verboden
en elders, in de onmiddellijke nabijheid,
staan deze in groolcn .gietale wijd open
•wal. zal daarvan het gevolg wezen?
Maar ton slotte, is Uit de diepste en eigen-
lijlio reden, waarom wij ons verzetten te
gen liet feit, dat vandaag een. meerderheid
v.cu kurnien verbieden het bestaan van
rafé's e. el. in ieeii bepaalde gemeente
at zulks leiden kon totexcessen; morgen
kou een D'eerderheid weer iets anders (b.v.
bet rijden in auto's of iets dergelijks) kun
nen vei hinderen.
HONGARIJE EN DE VREDE.
De financieeie voorwaarden van
het verdrag
DE NIEUWE DUITSGHE NOTA.
OVERZICHT.
lie minister van financiën, Koranyf,
heeft bij het aanvaarden van zijn mandaat
een rede gehouden, waarin hij de finan
cieeie vcoiwaarden van het vredesverdrag
besprak. Hij noemde ciezo voorwaarden
or,veivulbbar. Zij zijn r.iet afkomstig van
de deskundigen onder do «staatslieden der
entente, meende de minister, maar zij zijn
geïnspireerd door de aan Hongarije gren
zende staten.
Wat men uit wraakzucht'en hebzucht
liceft kunnen uitdenken om Hongarije vol
komen uit te mergelen en het Ilongaarsche
volksbestaan uit te roeien, schijnt men in
deze bepalingen ie hebben vastgelegd, zon
der dat men ook maar even de moeite ge-
nemen beeft om de onmogelijkheid van den
daardoor geschapen economische» en fi-
nancieelen toestand te overwegen.
Als de ernstige deskundigen van de groö-
te geciviliseerde naties deze voorwaarden
aan eene grondige critiek hadden; onder-
uoTpen, dan zouden zij stellig dit docu
ment 'hebben verworpen, dat in dc wereld
geschiedenis zal blijven bestaan als een be
schamend monument van onwetendheid en
boosaardigheid.
Ook het optreden van Oostenrijk, dat aan
de overwinnaars verlof vraagt, om zijn
wapenbroeder te mogen .herooven, is zon
der weerga, zeide do minister.
De ni.euwe Duitschc nota, thans op den
Quai d'Orsny ontvangen, zegt. dat 'dc -uit
levering van ele Duitschers, welke doer de
■geallieerden is géëischt, teneinde hen te
laten terechtstaan, moeilijkheden van eco-
nomischen en politieken aard zou veroor
zaken.
De nota herinnert er aan, dat 13 Decem
ber 1919 de nationale vergadering oen wet
aannam, volgens welke Duitschland zel'f
de schuldigen zal vonnissen.
De nota oppert dan, dat de geallieerden
een Dujtsche iecb.bank zullen benoemen,
wrlh.c deze misdadigers zal vonnissen.
De geallieerden zullen dit weigeren, daar
'de uitlevering van de schuldigen eene be
paling van bet vredesverdrag is, welke
volst]ckt meet worden nagekomen.
België.
Wederrom staking.
De metaalbewerkers van den Borinage
hebben tot de staking besloten.
Meer 'dan 1200 afgevaardigden waren
Maandag.. 1.1. vergaderd in bet volkshuis
van Hornu, alwaar eon motie 'werd aange
nomen waarin zij de redenen te kennen
geven did lien dwingen in staking te gaan.
Gedurende drie maanden 'bobben zij met-
de werkgevers onderhandeld. Enkelen heb
ben den minimumeisch der werklieden in-
De metaalbewerkers zijn besloten hunne
actie tot het bittere einde te Voeren.
Duitschland.
Geen spoorwegverkeer in Beieran.
Van 29 Januari af zullen op 'de 'Beiersche
staatsspoorwegen Ave er geen snel- en boe-
ttiieltreinen lijden. Alleen Zondags zullen
enkelo Iocaaltreinen rijden.
Beieren is niet van 'plan het voorbeeld
'van Pruisen te volgen, wat het sluiten van
sp o orw eg werkplaat sen betreft, niettegen
staande de werklust onder de arbeiders
even gering is.
Ce stalt ing'enl
V. D. verneemt uit Aken:
Spoorwegstakingen zijn uitgebroken in
Friedenshain. Hohensnlberg, Crefeld en
Oppen, maar tot nog toe bleef alles kalm.
Een bericht zc.gt, dat toet bestuur der
spooi wégen te Keulen voornemens is, 3000
werklieden te ontslaan, die aan de laatste
staking hebben deelgenomen en men ver
wacht, dat deze maatregel nieuwe stakin
gen zal uitlokken.
De spoorwegbeambten te Mnnnlieim
hebben besloten een loonsverhooging van
250 (pet. te eischen. Bij niet inwilliging
dreigen zij met algemeene staking.
De spoorwegbeambten te Bremen gaqn
steeds hcegera eischen stellen en nemen
een steeds krasser houding aan. Men
spreekt van een aanstaande algemeene
spoorwegstaking.
Do staking 'der mijnwerkers heeft een
einde genomen te Hamborn en Dusscldprp,
maar men vreest, dat liet sledhts een werk
hervatting is in afwachting van een meer
•uitgebreide stakingsbeweging. In de om
streken van Crefeld 'hebben de arbeiders de
uitspraak van fliet scheidsgerecht aanvaard
en zijn weder aan het werk gegaan.
Een geval' van zwarte pokken.
In het ziekenhuis te Bottrop heeft zich
een geval van zwarte pokken voorgedaan.
Het ziekenhuis zal voor den tijd van veer
tien dagen worden geïsoleerd. Sledhts in
dringende gevallen zullen zieken worden
opgenomen.
Oostenrijk.
Staking van geneesheeren.
•Naar meegedeeld wordt, besloten de as-
sist en t-ger.eeshe<: ren van do ^Yeensche kli
nieken tot de staking over te gaan, indien
hun eischen niet voor den len Februari
zijn inge'willigd. Deze bedreiging spruit
riet voort uit onwil van do overheid, die
de eischen dor assistenten gemotiveerd
acht, doch uit cneenigheid over een com-
pctëntcc-quacstïe.
Branden te Weenen,
•Sedert eenigo dagen wordt de stad door
grooee branden geteisterd. Omtrent de oor
zaak tast men in 'i duister. Men acht de
mogelijkheid van brandstichting niet uit
gesloten. Maandag is een groot koffiehuis
op cle Prater waar juist een bal in vollen
gang was, geheel in vlammem opgegaan on
Dinsdag toot. oude hoofdpostkantoor. Het
is verdacht, dat tijdens een brand groote
diefstallen zijn gepleegd.
Hongarije.
DE VERKIEZINGEN.
Naar uit Weenen gemeld wordt, hebben
de monarchisten in Hongarije 95 tot 98 pet.
van de mandaten, gewonnen. Het voorne
men 'zou bestaan om den vroegeren aarts
hertog Dito, die thans 9 jaar is, tot koning
uit te roepen.
De Nationale Vergadering "is, zooals be
kond, tegen 1G Febrbari bijeengeroepen.
Tot zoolang blijft het kabinet Huszar aan
om der Nationale Vergadering voor te stel
len een voorloopig staatshoofd te kiezen.
Nadat dienaangaande de Nationale Verga
dering een beslissing liceft genomen zal toet
kabinet Huszar aftreden en het nieuwo
staatshcffftl zal dan een lid der meerder
heid opdrogen een 'kabinet te vormen. Het
kabinet zal eerst als liet den motie van ver
trouwen 'van de Nationale Vergadering
heeft verkregen zijn ambt aanvaarden.
ZIEKTE EN HONGER.
De Spaanscbo griep breiot zich te Boe
dapest steeds nveeü .uil. Velen, waaronder
de evergreofe meerderheid kinderen, zijn
ziek gewerden door dé vreoseJijke onder
voeding. De zieken kunnen wegens het
enonr.e gebrek aan geneesmiddelen lliaast
aiiet. geholpen worden. De Noorsche con-
sul-gcr.eraal depit u.-e,-dat T?en Noorsch
weldndigheidsweik binnenkort da Ilon
gaarsche kinderen en zuigelingen, die aan
een v-rc'eselijk lijden blootst aan, zal helpen
met linnengoed en levensmiddelen.
Frankrijk.
TEGEN ONWELVOEGELIJKE KLEEDING
Tè Parijs zijn 25 organisaties met meer
dan 190,000 leden een campagne begonnen
tegen de moderne kleeding der vrouwen.
De bond voor sociale rechten der vrouwen
heeft een schrijven gericht tot alle vooraan
staande kleermakers en magazijnen, waar
in zij vcor -boycot gewaarschuwd worden,
wanneer zij kleedf.ren verkoopen, welke te
Jaag zijn uitgesneden -en te korte rokken.
Door den bond werd een resóiuiïe aange
nomen, waarin gezegd wordt:
Overwegende dat een imnioreele samen
spanning plaats heeft tegen de beschaving
en de raiicnale (zedelijkheid, besloten deze
organisaties eenstemmig hun leden uit te
naodigen, eiken steun te weigeren aan
winkeliers, die onwelvoeglijke kleed ing of
kleeding, gevaarlijk vcor de gezondheid en
de zedelijkheid verkoopen of welk maga
zijn ook, dat dergelijke kleeding te koop
aanbiedt."
Ierland.
Verklaring der Bisschoppen.
De Katholieke bisschoppen van Ierland
hebben een manifest openbaar gemaakt,
waarin gewezen wordt op de gevaarlijke
verhcudiiéggn. welke thans, tengevolge-van
de onderdrukking en do beperking der na
tie nale vrijheden, in Ierland bestaan.
Er is één ïechtvaardigQ weg, aldus in
de bisschoppelijke'■medcdeeling, welke lei
den zal tot een vriendelijke verstandhou
ding tusschers Engeland en Ierland, n.l.
dat men een onverdeeld Ierland zijn eigen
regeeringsvorm zal laten kiezen.
Do bisschoppen l ichten ten slotte tot het
volk het. dringend verzoek, zich van alle
bloedige daden te onthouden.
Vereenigde Staten.
Geen uitvoer van steenkolen.
Volgens hier te lande ontvangen berich
ten is de uitvoer van steenkolen uit de
Ver. Staten voorloopig verboden.
Buitenlandsche Berichten.
Onlusten.
Een TT. N.-bericht uit Parijs zegt, dat te
Teanta. in Egypte betoogingen tot onlus
ten hebben geleid. Er zijn 20 dooden en 55
gewonden.
D y namie t-complot.
De Exchange seinde 21 dezer uit Tient-
ïsin dat in Korea ccn dynamiet-complot op
groote schaal ontdekt is. De bedoeling der
samenzweerders was, dus heet het, de
kazernes, waarin 20.000 Japansche troepen
onder dak zijn, in ie luclii te doen vliegen.
Tal van arrestaties Lebben plaats gehad en
men vreest dat dit complot niet bevorderlijk
zal wezen aan de onafhankelijkheid van
Korea.
Door onvoorzichtigheid gedood.
Uil Namen wordt gemeld: Dinsdagmid
dag had een viertal werklieden nabij Go-
dinne oen vuurtje gestookt, om koffie te
wannen. Eén der werklieden beging cle
'er.voorzichtige aardigheid, om de schok-
buis van een granaat in het vuuii te wer
pen, w aarop een hevige ontploffing volgde.
Eén der ai Leiders werd gedood, de ande
ren zwaar gewond.
Nieuwe kolenvelden ontdekt.
In den omtrek van Köszeg (Hongarije)
zijn nieuwe kolenvelden ontdekt. Op 30 M.
diepte "worden reeds bruikbare kolen ge
vonden.
Mijnongeluk.
In cle mijn ..Scbucrbank und Ctoarlotten-
tourg" te Dortmund is gistermorgen vroeg
een groote hoeveelheid water binnengedron
gen, waardoor het bedrijf volkomen werd
stilgelegd en het verlaten der niijn door de
nachtploeg onmogelijk wcrcl gemaakt. Eerst
in den middag gelukte het, na een red-
clingsweik van tien uur, de 96 opgesloten
mijnwerkers te bevrijden. De mijn blijft
voorloopig buiten bedrijf.
In een driestar wordt besproken het ac-
tueele vraagstuk der Plaatselijke
Keuze."
Men vindt in dit nummer een antwoord
op de vraag: Y/anneer treedt de Arbeids
wet (achturenwet) in werking?
Volgens de Daily Express zuilen de ge
allieerden Nederland vragen of het clan
keizer wil beletten naar Duitschland terug
te keeren.
De Gemeenteraad van Leiden zal Don-
derdag hebben te beslissen over de op
richting van Volksbadhuizen.
Er hebben onderhandelingen plaats om
te komen tot electrificatie van den N. O.
Hoek van Zuid-Holland.
DE INWERKINGTREDING DER
NIEUWE ARBEIDSWET.
G r o o t e n cl e e 1 s zal de wet-
A a 1 b e r s e w a a r s c h ij n 1 ij k 1 Juli
inwerking trede u.
Wanneer zullen dc verschiilande bepa
lingen der nieuwe arbeidswet in werkfng
treden?
De algemeene maatregelen, die krachtens
cle wet mceten worden gemaakt en die de
uitvoering van de wet tot in bijzonder
heden moeien aangeven, zullen 'worden be
handeld in den Hoogen Raad van Arbeid
en zijn subcommissies, hetgeen onvermij
delijk viij gei lijmen tijd zal vorderen. Da
Hooge Raad van Arbeid is nog' niet ge
ïnstalleerd. De installatie wordt binneru
kort verwacht.
De Arbeidswet zal, zooals men weet, bijj
gedeelten in werking treden. Het eerst zul
len de algemeene maatregelen van bestuur
worden gemaakt die de fabrieken en werk
plaatsen betreffen. Dit zal zoo spoedig mo
gelijk geschiedcrAls de behandeling vlug)
iu haar werk gaat. zullen de desbetreffende!
bepalingen tegen 1 Juli kunnen worden te
gemoet gezien De regelingen voor kanto
ren, winkels en ziekenhuizen zullen, indien
zij niet ook op 1 Juli in werking treden,
spoedig daarna 'volgen. Iets dergelijks kani
gezegd worden van de regeling voor de
koffiehuizen. Meer tijd zal de voorbereiding
in beslag nemen van algemeene maatrege
len van bestuur, als voor de reizigers en
ivet transportbedrijf, daar-die uiteraard gen
coroplïceerd zijn.
DE UITLEVERINGSKWESTIE.
Een antwoord aan onze
regeering.
De raad van ambassadeurs fheeft gislerert
het antwoord van cle Nederlandsche regee-»
ring, met betrekking tot den ex-keizer be
sproken. Besloten werd Franschc rechtsge
leerden 'de zaak van alle kanten te doen
onderzoeken en deze het antwoord te doen
opstellen, dat waarschijnlijk de volgende
Week aan den raad ter goedkeuring zaï
worden voorgelegd.
Volgens de Evening Standard" bestaaG
tr in officieele kringel geen voornemen orri
ecor.omischen druk op Nederland uit te
oefenen om het te dwingen den ex-keizer
uit te leveren. De wisseling van nola's zal
voortduren tot Nederland een duidelijk on
aannemelijk laat hooren. Daarna staat den
geallieerden slechts open het geding .te la
ten plaats vinden in afwezigheid van der*
keizer. Naar het blad verneemt, is toet nietl
waarschijnlijk, dat de Britsche regeei'ing
in de eersivolgende dagen eenige slappe»
zal ondernemen.
Prof. Ugo Conti, de gezaghebbende Ita-
liaansche geleerde op bet gebied van het
volkenrecht, heeft in een interview zijn vol-
dcenirg te kenr.en gegeven over de weige
ring van cle Nederlandsche regeering om,
der; gewezen Duitschen keizer uit te leve
ren .Uitlevering, zeide de hooglceraar.
zou ccn juridische enormiteit, zijn geweest"
en toij gaf als zijn oordeel te kennen dat dé
uitlevering (door 'Duitschland) van de an
dere door de Entente opgeëischte beschul
digden even schandelijk zou zijn.
De Daily Express" verneemt, dat da
volgende stap der geallieerden tegenover.
Nederland van groot belang zal zijn. Da
•Nederlandscbo regeering zal namelijk wor
den gevraagd c-f zij, met het oog op het'
weigerend antwoord, bereid is te garandee-
ren, dat zij den ex-keiz-er in Nederland zat
vasthouden en hem daar permanent te in
terneeren en te verzekeren, dat hij niet)
naar Duitschland 'zal kunnen ontsnappen,
indien cle Duitsohe toestand zich eens zoo
danig ontwikkelde, dat het den keizer aan
leiding zou geven daar opnieuw zijn geluk
te beproeven.
De Amsterdai«8che soc.-dem. wethouders,
1 n de doofpot?
Het bestuur van cle Federatie der S. D,
A. P. Ie Amsterdam heeft in een "drietal
vergaderingen, welke gehouden zijn op 13,
19 cn 27 Januari, toet meenirgsverschU be
sproken in de Sociaal-democratische raads
fractie, dat tot uiting kwam bij de stem
ming over een amendement hij de behon<
deling van do loon voordracht voor cle- go-
meentc worklle&c n.
Het. resultaat van de besprekingen is ge
weest, dat do volgende motie, ingediend!
door toet Federatie-bestuur, werd aangeno
men:
,,De Federatievergadering, enz
gehooid.'do discussies over de voorberei
ding en cle behandeling der loonvoordracht)
vcor.-de'gemeentewerklieden in cle soeiaaU
democratische] raadsfractie en in den ge
meenteraad;
zich nog ten volle plaatsende op heS
standpunt, der algemeene ledenvergadering
van de Federatie, ingenomen in cle verga-
FEUILLETON.
GEORGE BRUNING.
10).
Met een onbegrijpelijke dappeitoeid had
U:én in de stad de 'torent? van den burg en
let Löwel-bolwerk plegen; te (behouden.
£ta];rcn_toejg liot de beschadigde (batterijen
ten spoedigste herstellen; balken, palen,
dakspanten, alles werd aangewend om
palissades te maken 'en 'de meest in gevaar
zijnde straten werden door ketens, borstwe-
ïlngen cn ijzeren staven versperd.
Met den invallenden nacht kwam er een
riu>'.cr den Donau overzwemmen), met de
peigerde 'dépêche var. Sfatoreïnberg aan
tien keizerlijken 'bevelhebber: „Geen lijd
u:oor vcalidzen; ja., geen tijd meer verlie-
r/"'!" Ln terzelfder tijd stegen van den Ste-
pL-anus-toren zwermen vuurpijlen omhoog,
cm te duiden, dat de, stad dn 'den.'uiter
sten mood vei keerde.
De groot-vizier Kara Mus'taph'a zat '.in die
ocgcr! likken diepdenkend op Zijn kussen
ui de j uii-l ,iigo tent, en heette in den don-
keien herfstnacht naa,r buiten.
De nabijheid van het Christenleger had
rem groot era waakzaamheid ten plicht
maakt; rc-bcTa mei het invallen van den
nncid hadden de Turken honderden
Nachlyurer. .aangestoken, die tevens de
hei'fslkoelte verminderden. In het schijn
sels der vlammen lagen 'de gebaarde Tur
ken, «tonden do kameelen en paarden ge
bonden; de schildwachten liepen heen en
weder en elk oogenblik veranderde liet
nachtelijk tooncel. Gelijk r.ook en vlammem
licht en schaduw zich afwisselden, zweef
den voor des somberen veldheers blikken
de geesten der ver slagenen; Bloedige scha
duwen togen voor zijn ziel; het schenen
hem de ouders, kinderen of bloedverwan
ten der verslagenen te zijn, clio zich ter
wraakneming aan hem voordeden. Ilij sid
derde, en vol gedachten staande hij in het
groote legervuur en de opstijgende rook
wolken.
Opeens verspreidde zich een helder licht
van cle hoogHe des torens. Het waren de
vuurpijlen, het teek en van den uitersten
nood, waarin de beangstigde stad 'thans
verkeerde. Mustaptoa's hart begon van
vreugde- te kloppen; ook in toet Noord-
Westen werd liet lichter; het scheen, dat
dit liclut kwam van den bergtop, waar de
christenen zich gelegerd hadden.
De groot-vizier hief zich op, om te zien
wat het mocht zijn, toen hem zijn slaven
reeds tegemoet kwamen om hern te be
richten, dat er van den berg een menigte
.raketten waren opgestegen en daarbij drie
zware kanonschoten gelost werden. Met
drie schoten had men daarop van de mu
ren. der stad geantwoord, het eerste was
•het teeken toet ontzet is daar; het andere
was: de'donderende dank.
Al te goed 'werd dit sc'in door Mustapha
toegrepen,, woedend knarste hij op de tan
den; zijn paoha's en aga's kwamen bijeen
en meldden den toenarden stand der zaken,
en vroegen om de nood-ige bevelen voor den
volgenden dag. Doch hoogmoedig ant
woordde hun do groot-vizier, dat hij voor
den naderenden morgen geen andere be
velen bad dun die hij sedert twee maanden
had gegeven, dat zij de sad op alle wijzen
moesten teisteren on in het gezicht hunner
naderende redders ten onder moesten
brengen.
Wie beseft naar waarheid de vreugde,
welke dat vreugdevuur der naderende red-
d'ing in de to art en van Weenen's diepbe
drukte. inwoners voortbracht? Slechts hij,
die aiegen weken lang de grenzenlooze
ellende eener zoo verschrikkelijke' belege
ring bad uitgestaan, kon zich een begrip
vormen van de verrukking, met welke
men na zulke bange afwachting, na zulk
ec-r.o zoo zwaar beproefde hoop,' ten laatste
de naderende hulp Ie gcmpel zag.
In oen cogcnblik, ja ,met ongelooflijke
snelheid, was die vreugdemare door ge
heel de stad verspreid. Alles toegaf zich op
cle' straten, op de daken, op de t.»r._-ns. en
thans deed zich toet verrukkend schouwspel
aan ieders oogen voor. Van aüe kanten
was cle hemel door vuren veracht, van de
toppen der -naburige bergen, van den Leo-
polds-berg tot aan de hoogte aan wélks
voet zich Doicnbeck verbergt..
Aller gemoed was dronken van vreugde,
vijanden omarmden elkander op de straten
zieken meenden hunne smarten niet meer
te gevoelen; cle vreesachtigen vergaten hun
lijden om zich over de aanslaande redding
to verheugen.
De bezetting snelde naar do verzamel
plaats oio op een uitval aan te dringen: het
volk toegaf zich naar de kerken om den He
mel te danken, die, zoo vaak als 'de nood
het hoogste was, den. zijnen bijstand zond.
HOOFDSTUK V.
Toen 'op den onvergetelijken Zondag,
den 12den September 1683, toij de eerste
stralen dor morgenzon, de ganstfhe Kalen-
toerg zich Sn beweging stelde en hét schit
teren der wapenen eene ontzettende krijgs
macht deed opmerken, die, onder luid ge-
schiceuw, in aantocht was, ontweck opeens
de euvelmoed der Turken. Kara Mustapha
wierp zich ter aarde neder, rukte zich
board en haren uit cn vloekte den dag zij
ner geboorte. Dit akelig spel duurde ziiu
pacha's, die naar zijn bevelen wachtten, te
lang, en, or.dnnks het streng verbod, nu
clei den zij zijne tent en verzochten hem
z'ieh aan het hoofd der J.aritsarcn Ie plaat
sen. Ten einde zijne inwendige gramschap
eènigszins lo koelen, liet hij de meeste!
Christen-slaven van zijn leger, omtrent
3O,0CO in getal, onmenscholijk om hot leve»
brengen; nam vervolgens do heilige vaanl
van den profeet, vertrouwde den rechter
vleugel des legers aan Osman Oglu pacha,;
den linker aan den pacha van Groot Wa-
j'adijn toe, terwijl hij zelf hij het midden
punt bleef. Kuhaja bey editor moest in da
•loopgraven achterblijven cn een verschrik
kelijk kanonvuur tegen do stad onderhou
den, die weldra zoozeer in rook cn wolken
gehuld was, dat hare bevrijders haar nau
welijks meer van de "hoogte herkennen- kon
den, 'en hare eigen bewoners nog in da
laatste oogentolikhen al den vroegeren angslj
en bekommering hadden uit te staan.
Bij toet aanbreken van den dag trad d«|
eerwaarde! Cnpucijner, Marcus Arianua,
door zijn godsvrucht en den geest vani
voorzegging alom bekend, bet altaar op<
las in de buiten de stad gelegen Leopolds-
kapel cle H. Mis cn reikte den van gods*
vrucht vlan.menden vorsten de H. Com*
n.upie uit. Zijn misbedienaar was de ka#
ning van Polen, die kroon en waardigheid
in het stof legde voor Hem, van Wien h||
die ontvangen had.
(Wordt vervolg&i
