te.£cicl&clic ©ou/iont
BUITENLAND.
BINNENLAND,
5)it Hacl verschrni eltcn cmg, nligez. Zon- en ïeeota.
Do Abonnementsprijs bedraagt, bij vooruitbetaling,
*oor Leiden 17 ct. p. week, f2.25 p. kwartaal; bij
Znje agenten 18 ct. p. wc.k, f2.40 p. kwartaal.Franco
Bost'f2.70 p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zondags-
tiad is voor de Abonné's veiKrijgbaar tegen bttaling
_an 4Uct. p. kwartaal,bij vooruitbetaling. Afzonderlijko
summers 5 qt.,met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent.
11e Jaargang. MAANDAG 26 JANUARI 1920.
Bureau: STEENSCKl/UR 15 - LEIDEN. Inltrc. Teïeloon 935.
NO. 3131
Postbus 11»
De Advertentieprijs bedraagt 221/n cent per regel
voor gewone advertentiën; Zaterdags 30 cent per regel
Voor ingezonden mededeelingen wordt het dubbele vau
het tarief berekend.
Kleine Advertentiën, waarin betrekkingen worden
aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop oo
verkoop 50 cent; Zaterdags 75 cents, van SOwoorde*
Het vrouwenkiesrecht.., in Leiden'
Leiden aal, naar verluidt, 'een van de
kerslo misschien wel d e eerste •gemeente'
in den laaide rijn waar de vrouwen zul
len gaan stemmen.
.Gedeputeerde Staten hebben, naar mèfl
iöns mededeelt, beslist, dat de gemeente
raad sverltieringenin I.aden, noodig ge
waden tengevolge vanr de annexatie,'eerst
'ii a de invoering van het vrouwenkiesrecht,
dus n a, 1 5 M e i, zal plaats hebben.
't Zal dan wel eind Augustus worden,
'dunkt. ons, alvorens wij de oude en nieu
we Lcidsche ■burgers en burgeressen
tor stembus moeten gaan, om de recht-
sch.e meerderheid in den Raad (de Raad is
nu' samengesteld 1G rechts tegen 15 links)
te 'versterken!
De versteking van de rechtsche meerder-
fieid zulks verwacliten wij niet zoozeer
van de nieuwe Leidsehe mannelijke kiezers,
als wel van heel het corps oude en nieuwe»
Leidschc hurgcres.se n!
Mog'.c deze verwachting niet beschaamd
■worden
Onze vrouwen moeten zijn doordrongen
vaïi twee in deze allee.-zegger.de feiten.
e r s t e n s, dat de w e t hen v e r-
pli cb t te gaan stemmen. Als zij 'het nieti
doen, stellen zij zich bloot aan het gevaar
een rechterlijk vonnis te beloopen.
fen, t w c e d e n s, dat afgezien nog
van elke wettelijke verplichting de 'vrou
wen arisKatholiek, als. Christ i n n e
nu'eenmaal het stemrecht voor hen is inge
voerd, v e r p 1 i c h t zijn daarvant ge
bruik te maken ter verdediging, ter bevesti
ging, ter versterking van de Katholieke,
de Christelijke belangen' Het Katholiek
plichtsbesef zal elke Katholieke vrouw, ook
natuurlijk de religieus.?, de kloosterzuster
wij herhalen 't.: afgezien nog van olko
•wettelijke verplichting- dringen gebruik
1? maken van haar stemrecht, wetend en
klaar beleffend, dat: stemrecht ia
s t e in p 1 c li t!
Uit dat laatste volgt wij mogen wel
zeggen rechtstreeks dat elke Katholieke
vrouw, begrijpend en voelend de op de
vrouwen in liet algemeen drukkende ver
antwoordelijkheid, niet a'ileen zal zorgen,
brn liet koste wat het kast zelf te
gaan stommen) en g o e d te stemmen, maar
ook zou veel 't in' haar vermogen is anderen
zal bewegen, en speciaal andere vrouwen,
om in deze haar plicht te doen.
Van ddt alles worden tijdig- onze vrouwen
'doordrongen; dan hebben wij gunstige ver
wachtingen Van het vrouwenkiesrecht in
Leiden!
DE ENGELSCHE REGEERING EN
RUSLAND.
One enigheid over de Russische politiek
der Engelsche Regeering.
De toestand in het Roergebied steeds
scherper.
Wet broodrantsoen in Duiischiand weer
verminderd.
De ellende in Hongarije.
Demonstratie te Berlijn tegen de uïüève-
ring van defi ex-keizer.
Dcnjikin wijkt met zijn geboete leger
en vele vluchtelingen naar Roemenië.
Do spoorwegstaking in italie geëndigd
OVERZICHT.
'De verhouding luskclien de Engelsche r.e-
e. fïing en Rusland is voor menigeen in
Engeland al een steen des aanstoots ge
worden. Waar deze haar verwijt, dat de
Russisch© poliöiek vanaf den beginne een
verkeerd standpunt lioeft' ingenomen, juicht
gene haar politiek toe, zoodat een onder
linge verdeeldheid de positie van de coali
tie- regeeatog. niét vergemakkelijkt.
Lloyd' George is blijkbaar voorstander
van een politiek van tegemoetkoming,
t Churchill nog st-eecls van gewapend ingrij
pen. Het heette deze week, dat vooraan
staande politici ongevraagd naar Parijs
waren gesneld in de hoop deii eersten mi
nister af te brengen vah zijn plan tot het
vergunnen van den handel met de Russi
sche coöperatieve vereen i gin gen. Deze po
ging 'zou mislukt zijn en als gevolg daar
van zou de kloof tussclien Lloyd George on
Winston Churchill nog breeder geworden
rijn. Wat or van waar is, vult moeilijk to
zeggen. Maar dat is juist het gevaarlijke}
van de onzekerheid, waarin he't land gela
ten wordt, dat aan allerlei geruchten voed
sel wordt gegeven.
Liet heette dezer dagen ook, dat Enge
land dè 11 bataljons niet zou leveren, die
het beloofd had voor de bezetting der
Duitsche districten, waar ingevolge het
Vredesverdrag volksstemmingen moeten'
plaats hebben. $at zou namelijk onmoge
lijk zijn geworden door het plan om 200.000
man naar den Kaukasus te zenden om den
opmarsch der bolsjewiki tegen te lioudien.
Het 'zenden van troepen naar den Kaukasus
wordt nu wel tegengesproken, doch onder-
lusschen blijkt, dat Engeland in plaats van
de 11 bataljons er toch maar 3 zal leveren
voor de bezetting bovenbedoeld.
De steun aan de pas erkende republieken
Azerbeidzjan en Georgië zou zich, volgens
een officieele kennisgeving, slechts bepalen
tot. het leveren van wapenen en munitie.,
Doch niettemin wordt gesproken over het
zenden van een kleine verdedigings-expe-
-tji'Öië tot dekking van de Engelsche mili
taire piissie, die zich bij Denjikin bevindt.
Do Engelsche regeering doet bet voort-
dujf-nd voorkomen, of zij haar steun aam
de Russische randstaten, ook die in het
Oost'zoe-gebied, .beperkt tot materieelen
steun en alleen dn zooverre deze randstaten
zich tegen den bolsjewistische opmarsch
hebben te weren. Doch de grens is natuur
lijk moeilijk te trekken. Zoowel Letten als
Polen vallen tegelogenertijd ook aan. Het
heel zelfs, dat de Letten weer door het
bolsjewistische front zijn heengebroken. En
dat de Polen op Russisch' gebied zijn door
gedrongen, stempelt hun actie toch ook
niet in de. eerste plaats tot een verdedi
gende.
Belqië.
De diamant-industrie.
Twintig percent der. arbei
ders werkeloo s.
Te Antwerpen zijn op bet oogenblik 20
procent der arbeiders in de diamant-indus
trie werkloos. Het gebrek aan werk, zegt.
de „Neptune*, vindt voornamelijk zij»
oorzaak, hierin, dat de mijneigenaars er
belang bij hebben, tie productie te beper
ken, want zij ontvangen tweemaal zooveel
als vóór den oorlog voor een lot de helft
teruggebrachte productie.
Duiischiand.
DEMONSTRATIES TE BERLIJN.
In het circus Busch te Berlijn is door 44
patriottische vereenigingen, waaraan on
geveer 4^00 personen zijn verbonden, een
vergadering belegd om te prqlesieeien te
gen de uitlevering yah den keizer.
Ongeveer 100 onafhankelijker!, die niet.
in (het gebouw werden toegelaten, bleven
•buiten- demonstreeren en vielen de deelne
mers aan de vergadering bij het verlaten,
van het circus lastig. De Duttsch-Natiorra-
le zongen Deutscliland, Deutschland übe-r
alles, terwijl de onafbankelijken ..Weg met
Wilhelm'-1 schreeuwden. De politie moest
tusschenbei.de komen en liet plein voor bot
circus schoonvegen.
.Tijdens de vergadering werd op Koningin
Wilhelmina een driewerf behaald ..hocli"
uitgebracht, waarbij de bezoekeres zich van
hun zitplaatsen verhieven.
SLECHTER EN MINDER BROOD.
De onderminister van landbouw Braun
heeft, tijdens 'een te Stettin gehouden bij
eenkomst van landbouwers verklaard, dat
de volksvoeding voor een debacle staat. De
ReichsgebreidesTelle" hoeft de regcering
meegedeeld, daï bet zoo niet. langer kon
gaan en zij zal zeer spoedig algemeen, be
kend maken dat liet broodgraan nog ver
der uitgemalen moet worden, waardoor de
qualiteit nog slechter wordt, maar dat ook
dan waarschijnlijk oen Vermindering van
liet broodrantsoen onvermijdelijk is.
De toestand in het Roergebied.
De toestand in het kolcngebieol van de
Roer verscherpt zich steeds meer en meer.
De mijnwerkers cdschen steeds dringenden
'de invoering van den G-urigen werkdag. Er
gaat bijna geen dag voorbij, dat de leiders
der stakingsbeweging niet op deze of op
gene kolenmijn :de werklieden tot staking
weten over te halen. Er aijn gelukkig -ech
ter ook mijnwerkers, die er op wijzen, dat
de invoering van den zes-u ren-dag juist)
thans noodlottige, gevolgen voor het Duit
sche economische 'leven mat zich mede zou
brengen.
Hongarije.
DE ELLENDE.
De vertegenwoordigers der Nederland
sche hulpcommissie voor midden-Europa,
graaf Metlernich en de heer Van der Wol
en de vertegenwoordigers van de Enterite-
commissie in Boedapest bezichtigden
Woensdag do massa-kwartieren te Boeda
pest, in welke tienduizenden hongerend en
konlijdend vier maanden doorbrengen. Da
meesten huneer zijn gevluchte beambtenfa-
miies uit de bezette gebieden. Zij wonen
in op dood spoor gereden spoorwegwagons.
Kinderen en vrouwen 'zijn half naakt en lij
don honger. Bij liet zien van dez.e massai-
ellendö zei do graaf Metlernich: „Ilier moet
men toch aan de mensclibeid twijfelen. Dit
Hongarije wil men nog verbrokkelen in
plaats van het and in zijn ellende met
volle krachen te helpen"
Rusland.
DENJIKIN WIJKT NAAR ROEMENIE.
De Roemeensche Kabinetsraad heeft,
naar het H. N. meldt, definitief de voor-
Waarden vastgesteld, waaronder bet over
schot van Denjikin's -leger, ongeveer 20,000
man, en de 40,000 vluchtelingen uit Z.-Rus*
land, die voor de bohjewiki vluchten, een
lijdelijk onderkomen in Roemenië 'zullen
vinden. Alle gezondheids- en veiligheids
maatregelen zijn genomen.
7 WERKDAGEN VAN 12 UUR BIJ DE
BOLSJEWIKI.
Uit Kopenhagen wordt aan de „Daily
Telegraph" geseind, dat de bolsjewiki den
G-iiurs-werkdag en de werkweek van 5 da
gen hebben afgeschaft. Zij hebben den 12-
uurs werkdag en de week van 7 werkdagen
ingevoerd. Dit bericht is uit Helsingfora
ontvangen,
Italië.
De spoorwegstaking geëindigd.
Do bladen dceléri mede; dat de spoorweg
arbeiders Zondagochtend het werk zouden
hei vatten. De central? federatie van spoor
weg abaders is te Rome bijeengekomen om
den toestand te bespreken.
Amerika.
De Paus qn Amdrika.
De apostolische doiega'ajt voor de Ver.
Stoter, mgr. iBonzano, is uit Rome naar
Amerika teruggekeerd.
Hij lu acht een bijzende ren groet van-
den Paus aan do lvathoifeken der Ver. Sta
ten mede, Waarin de Paus o. a. 'zegt:
„Velen beschouwen de Yereenigde"Staten
als middelpunt der mdustrieele, econo ari
sche en ïnarisch© belangen. Wij daarente
gen beschouwen Amerika als een veelbelo
vend Veld voor de .ontwikkeling der gods
dienstige, mor eel e en charitatieve begin
selen.
Met bet oog op de belangrijkheid dér Ver.
Staten Zal hier de verwezenlijking onzer
verwachtingen en wenscben aan de heele
wereld een onmiddellijk voordeel brengen."
Egypte.
Demonstratie in Damascus.
Het Egyptische blad „Mokatlam" publi
ceert een telegram 'uit Damascus van 17
Januari, dat melding maakt van een betoo
ging van 120,000 mcnschen, 'die deveroeni-
ging van alle Syriërs en de algeheels on
afhankelijkheid van het land verlangden.
Volgens hot bericht, zou emir Felsal hij die
gelegenheid hebben verklaard, dat de een-
beid reeds W-as verzekerd en 'dat bij slechts
allgeheelo onafhankelijkheid zou accepiee-
ren. De emir wensclite voorts liet volk ge
luk met de gunstige resultaten, welke be
reikt zouden zijn met dien oproep, w,aarbij
de Syriër.s worden te wapen genoepeh tegen
Frankrijk.
Buitenlandsche Berichten.
De geredden van de „Powhattan".
Het Amerikaansehe~slooiuschip „Norlh-
hern Pacific", is te New-York aangekomen
tmet alle passagiers van de „Powhattan",
•ten getale van 271 personen aan boord.
Spoorwegongeluk
Bij Cardona (Spanje) zijn twee treinen
op ©Ikaar gólocpen. Er zijn acht dooden.
-v Drie Robinson Crusoe's.
Te Pleymoulh (Engeland) is bericht ont
vangen dat, toen de „Nieuw Zeeland met
admiraal Jellieve aan boord, Christmas
Island-in den Stillen Oceaan aandeed, men
daar drie mannen vond, een Amerikaan,
een Franse-liman en een Pahiliaan, die
twee jaren lang de eenige bewoners van
dit eiland waren geweest.. Zij leefden alleen
van kokosnoten en viscli. Zij wisten niets
van de buitenwereld en hadden nog niet
vernomen dal de oorlog geëindigd was. Zij
werden op de „New Zeeland" naar Fan
ning Island overgebracht.
Diefstal van kunstvoorwerpen.
Uit het Kunst Historisch Museum te Wee-
nen is voor een bedrag cvan een millioen
klonen aan kunstvoorwerpen gestolen.
Mgr. Bernard Ward.
Mgr. dr. Bernard Ward, (bisschop van
Brentwood (Engeland) is op 63-jarigem
leeftijd plotseling overleden.
Hij 'was een fcoon -van dr. George Ward,
een van de meest bekende bekeerlingen tot
liet katholieke geloof, die tot de mannen
van de Newman- en Oxford-beweging be
hoorde.
Hij werd in 1382 priester gewijd en toe.n
het diocees Brentwood in 1917 werd opge
richt tot. eersten bisschop van dat diocees
•benoemd.
Mgr. Ward was schrijver van verschil
lende werken, hoofdzakelijk historische, did
over katholieke zaken handelen.
Beter en goedkooner brood.
De ellende in de overstroomde streken
begint te vrminderen.
Lichte ongeregeldheden te Amsterdam bij
voorstellingen van niet-stak3iide
tooneelisten.
DE UITLEVERING VAN DEN
EX-KEIZER GEWEIGERD.
Buitenlandsche persstemmen
De Pet i'f Pari sien zegt naar aan
leiding van de Nederlandsche nota. welke'
jhr. Loudon Vrijdagmiddag aan Millorandi
heeft, overhandigd, dat de Nederland scha
regcering het standpunt beeft ingenomen
dat de Fiansche regeering geweigerd liad
in te nemen.
Het récht om schuilplaats te verleenen is
slechts respectabel als de persoon ten wiens
behoeve het, wordt uitgeoefend, «elf respec
tabel is. wat niet bet geval is met' den cx:
keizer, die gemaakt heeft dat de oorlog is
uitgebroken en deze heeft doen voeren vol-
lciding van de Necleralndschc nota, welke
terreur en wreedheid.
De N e w-Y o r lc T r i b line valt Neder
land heftig aan over zijn houding ten aan-
'/ien van den Keizer. Het blad zegt o. a.:
Op vyelke gronden kan Nederland de be
scherming van dezen misdadiger recht
vaardigen? Wordt, het niet medeplichtig
door zulk een monsteraebtigen aanvaller
de band boven het hoofd te houden? Hij
ruikt naar bloed en naar de vunzigheid der
verwoeste (huizon der wereld. Niettemin
doet Nederland .of hot .recht heeft op sym
pathie, ofschoon het'weigert rich te reinigen
Maanden lang heeft Nederland zich bezoe
deld .door bet gezelschap van dezen vie'zen
vluchteling. Heeft dit nog niet lang.genoeg
geduurd?
Het m e e a* e n d e e 1 der A m e r i-
k a an'se he pers echter b*e-
spreekt de houding van Ne
derland in sympathiek en zin.
De Duitsche pers is zoo goed als
eenstemmig in de heoordeeling van de nota
der Nedcrlandscho regeering. kien vindt de
nota waardig en men brengt hulde aan het.
klein dappere Nederland, waarvan men
ten slotte ook geen andere houding- had
«verwacht.
De V o r w a r.t s gaat Wel het verst van
alle bladen in het onderzoeken van de mo
gelijke* gevolgen van de weigering van)
Nederland.
Het blad schrijft:
„Het kleine Nederland buigt niet voor
het bc-'vcl vah de overwinnaars. Het ant
woord \an Holland is dapper, vastberaden
en krachtig. De heërschzucht van de En
tente, in het bij'zonder van de Engelsche
regcering, die met het vonnissen van Wil
helm werd belast, moét nu zien wat zij met
die weigering doet. Zij bezit genoeg mid
delen om bet kleine, werkelijk democrati
sche land te dwingen. De vraag is of zij1
het zal wagen, deze middelen toe te pas
sen. Zij heelt zich niet Voor niets gedurende!
deze jaren als beschermer van recht en de»
mocratie doen doorgaan en zij «al toch nog
eens moeten nadenken of zij haar economi
sche en finamcicele machtsmiddelen kunncnl
gebruiken om thans recht en democratie!
neer te slaan."
BETER EN GOEDKOOPER BROOD.
Volgens de „R. K. Bakker" is de moge
lijkheid groot, dat, indien de Nederlandsche!
regeering een flinke hoeveelheid Noord-
Amerikaanjsch meel contracteert, uiterlijk
met Paschen hier brood gebakken kan wor
den van dc kwaliteit als voor den oorlog.
Tevens is uit officieele stukken gebleken,
dat een verlaging van den broodprijs mal
10 pet. binnen eenige weken mogelijk is.
(Men vergelijke dit bericht met een juist
tegenovergesteld bericht uit Duiischiand!)
Melkoorlog?
De redactie van het „Nederlandsch Tijd
schrift voor Melkhygiëne", officieel orgaan!
van de Ned. Melkindustrieele Vereeniging,
Bond van Melkinrichtingen en Fabrieken
van Melkproducten, acht de mogelijkheid
zeer groot, dat op 15 Februari een melk
oorlog je ontslaat. Op dien datum vervalt,
zooals reeds gemeld is, d'e (bijslag, welke!
het Zui-veikantoor uitkeert aan de melkin
richtingen en de melkslijters in de grootd
steden.
De vee» en vloeschpiijzen.
De „Vee- en Vleeschhandel" schrijft o.m."?
Beven veler verwachting snel gaat de prijs*
daling van het slachtvee. Binnen drie we
ken tijds 'zijn de runderen wel 30 cent pert
pond, de varkns neg meer in prijs lerugge-
loopen. Het prijsniveau van Januari ,1918
is vrijwel weer bereikt.
Deze week geven alle markten denzelfden/
toon aan als verleden week, ruime aanvoe-
<ren van slacht veeg, varkens, wolvee, kal
veren, prij'zen weer dalende.
Ondanks de vrij hooge prijzen der vellen
gingen de nuchtere kalveren een- stuk torug,
te Rotterdam zoowel als in het Noorden, ta
Sneek b.v. brachten ze pl.rn. f 15 minden
op. Ze komen op vellenprijs (pl.m. f 12-
i 1-4) wordt gezegd.
De mesteis moeten de vette varkens met
schade van de hand doen. Bij de huidige
maispiijzën kan men 'zéker niet mesten.
Een prijsdaling van de veevoeders is dan
ook zeer gewenscht ■voor de varkenspro
ductie.
Goede vdfe varkens waren deze week
voor GO en G2 cent per pond levend gewicht!
koopbaar, dus ongeveer een dubbeltje per
jpond minder.
Votto schapen en vette kalveren do
laatste in mindere mate volgen den'
algemeenen teruggang.
Er wordt in de dagbladen verondersteld,-
dat vele watersnood-koeien voor cle slacht*
bank ter marll zullen komen en mede prijs-
dirukk'en'd zullen werken. Tot heden is hier
van nog weinig merkbaar, de prijsdaling
zet ricli zonder dat steeds voort.tot er
evenwicht kon.lt tusschen aanbod en vraag.
Hoelang'er een teveel za.l zijn? Vrijdag was
te. Leienwarden iets meer vraag naar
slachtvee, de prijzen waren echter evengoed
iets lager.
In den kalf- en melk veehandel is het zeei}
stil, de aanvoeren rijn beperk®'. De prijzen
Iqopcn week aan week iets terug, maar zijn
•nog lang niet gelijk aan die van Januari
1918, zooals met het slachtvee.
De verwachte uitvoer van kalf- en melk
koeien zal don verderen teruggang der prij-»
•zen kunnen beletten, een prijsstijging volgt)
waarschijnlijk niet, meent hét blad.
De landbouwers en do Invaliditeiiswef.
Hef. Nederlandsch Landbouw-Comilé
heeft bet plan opgevat om over 't gelieele'
land na te gaan in hoéverre er in lancl-
bouwkringen bezwaar beslaat tegen de hui
dige inrichting der Invaliditeitswet en
daarna de regeering te verzoeken deze be
zwaren "zoo mogelijk weg te ruimen.
In verband hiermede rijn door de Zeouw-
sclie Landbouw-Mij. tot de afdeelings- eiï
FEUILLETON.
GEORGE BRUNING.
i)
Anibrosius Franz richtte compagnieën
uit dei handwerkslieden, zoodat de sterkte
der verdediging gezamenlijk tot 24.9G0 man
geklommen was, waarvan do eigenlijke
militaire macht 138GG man 'bedroeg, terwijl
de rest uit burgers, studenten, en vrij wil-
2igers bestond.
Op denzelfden dag, dat de keizer Wee-
f-'a had verlaten, toog de grootvizier over
de Piaad en den 13en Juli zag men"van de
'Vallen van de Leutha tot aan Baden en van
Meudlingen tot den Kolenberg, alom alles
C" brand. Alleen bet nieuwe gebouw van
<ien keizer, dat op dezelfde plaats was op
getrokken, waar, voor jaren, bij een vroe
gere belegering, de tent van den Turkschen
(keizer Soliman geslaan had, werd door de
■i'ijJUiden gespaard. Tot diep in het gebergte
vervolgden de barbaren hunne strooptoch-
en voerden meer dan 44.000 gevange-
aien van vers drillende jaren en- kunne weg
hi slavernij.
Po ellende en verwarring werden zoo
on dei- het volk, dat, na de bevrijding,
niemand, meer aan de heilige banden der
■nutuur dacht, welke door de Turken zoo
kiped vaneen gereten waren. De gemeente
van Bertholdsdorf of Petersdorf bood moe
dig wederstand in de- kerk, op het kerkhof
en van den steenen toren; eerst bij gebrek*
aan mondbehoeften en kruit werden de
dapperen genoodzaakt om te onderhande
len. De Turken beloofden hen te sparen,
maar zij velden in koelen bloede van de
ongehüvkigen meer dan 3500 ter neder. Ter
'hoogte van een el stond het bloed in de
kerk.
In den vroegen morgen van don- 13dën
trokken de Turksche Spahis langs den gan-
schen halven gordel des legers, van het ge
bergte tot aan den Donau, tegen den mid
dag vielen zij op de voorsteden aan, doch
werden nog door het kanonvuur verjaagd
en thans beval de commandant de voorste
den. die men niet verdedigen kon, in brand
te sicken.. Weinige minuten daarna ston
den; de gezamenlijke voorsteden met al
har© kerken, palozen, kostbaarheden en
de schoonste voorwerpen van wetenschap
en kunst in vlammen.
Een ijzingwekkend vuur omringde de on
gelukkige stad; waarheen men zijn oogen
richtte, alom verhieven zich de vlammen.
Weldra zou een geweldige wind het vuur
ook aan de stad hebben medegedeeld, maar
de waakzaamheid van graaf Rudigcr wend
de dit ontzettend onheil af.
De voorsteden lagen reeds in asch ge
zonken en hare ongelukkige bewoners, die
in de stad de vlucht genomen hadden, za
gen van de wallen vol verbittering op de
eigenlijke bewerkers van zooveel onheil
neder eri bi andden van begeerte om de
Turken in den strijd te ontmoeten. Klein
geestige eigenbaat en slaafsche vrees scheen
verdwenen en allen hadden thans als een
oenig gezin besloten, gevaar en nood als
broeders te deelen, met elkander te leven .of
tc Sterven en zoo één hart, één ziel ie be
zitten.
In den morgen van den lidon ontdekte
men een vreemde beweegbare -stad voor de
stad Weenen, een leger van tenten en een
menigte van mensehen en dieren van al
lerlei aard 'op een- groote wagenbrug; ge
lijk de rustelooze vloetfidêr zee het ingeslo
ten eiland bedreigt, ;zoo scheen de beangste
stad baren ondergang nabij. Overal schit
terden de halve manen; de benden des
Spabis bewogen zich van alle kanten, hier
gaf een gebaarde pacha zij ribbevelen, daar
trok een Arabier met een zwaar beladen
kameel voorbij, terwijl vlugge Tartaren
zich door de menigte een gemakkelijken
doortocht 'baanden.
Waar tegenwoordig, na vele jaren, de
kazerne van de adellijke garde der Honga
ren staat, bevond zich toenmaals de tent
van den groot-vizier Kara Mustapha, prach
tig, zoowel inwendig als van buiten, was
haar aanzien rijk versierd door buit en
•roof; goud en Silver luisterden de groene
.stof op; de heerlijkste tapijten en behang
sels bedekten den grond en de wanden: zij
was in verschillende vertrekken verdeeld,
voor den krijgsraad en het gebed, voor de
plechtige audiëntie cn tot bad- en slaap
plaats. De waarde aan edelgesteenten, paar
den. fluweel en zijde enz. was meer dan
een millioen daalders.
In het binnenste vertrek bevond zich de
heilige vaan der profeet. De macht der
Turken telde nog 216,000 man, doch valsche
voorzeggingen luidden zeer ongunstig om
trent het lot van den groot-vizier. Bij de
belegering van Adrionopel was, bij twee
verschrikkelijke stormen ter* ontzetting der
Turken, zijn tent reeds ter neder geworpen
en werd hom zeiven den tulband van liet
hoofd gebikt. Maar Mustapha verklaarde
dit alzóó. als verlangd© 't ongeduldig voort
snellend krijgsgeluk, de Obtomannische
wapenen met de grootste snelheid naar
den vijandelijken bodem te drijven, en drie
Arabische waarzegsters 'voorspelden hem
bestendigen zogen tot voor#de poorten van
Rome.
I-Tad d© brand-der voorsteden de eigen
lijke stad reeds in gevaar gebracht: den
volgenden dag zou reeds haar laatste kun
nen zijn, wijl bij liet begin van het beleg
niet allien bet Scliottenklooster. de kerk
en vele paleizen door den brand vernield
werden, maar ook liet tuighuis met bet
buskruit in gevaar waren om daarbij aan
gestoken te worden.
De eerste, die toesnelde, was de neef dca
commandant, graaf Guido Stahrembcrs een,
jeugdig hoofdman, die zich later als eeni
beroemd held deed kennen. Een oogenblik;
stond hij zelfs geheel alleen hij 1800 vaatjes
kruit; al wal leven had was op de vlucht
gegaan; de middagzon had alles reeds ver
lat, do felle wind dreef de wolken naai»
alle kanten heen, welke de 'lucht in warmla
deed toenemen In tusschen gelukte heï
Guido en den door hem ontboden luitenant
van het tuighuis. Compert, de vaten aan
houdend ïoo rnet water te begieten, dal»
voor het oogenblik het dringendst gevaat!
scheen afgewend. Spoedig snelden nog
eenige moedige mannen toe," toen de hou^
ten gang naar het magazijn vernield enI
het vuur gebluscht word: Met den degen ir*
de hand dwong Guido het werkvolk de ra
men in de nabijheid 'van het kruit, die reeda
door het vuur waren aangetast, ten spoe
digste dicht te metselen.
Zoo redde de tegenwoordigheid van geesï
van een enkeJen man de vernieling der doon
don vijand bovendien zoo geteisterd© rijdaj
der stad en vestingwerken, terwijl hij daar
mede de verschrikkelijkste ellende en da
opgevatte onmogelijkheid eener langere!
verdediging gelukkig afkeerde.
(Wordt vervolgd.)
