een HUIS
Dankbetuiging.
BINTEN
Gemeentelijke Aankondigingen.
inkomstenbelasting.
Burgemeester en .Wethouders van Lei-
brengen in herinnering 'dat den 31en
lanuari e.k. do le termijn vervalt vai#de
pisavschjke nkorostesi belasting, dienst
1919/1020 en dat. alzoo op den Isten Fe-
Lruari minstens 1/4 gedeelte van den aan-
jleg moet zijn voldaan.
Zij noodigen mösdien belangkebbönden
uit om, ter voorkoming van
yervoïgingskosten, tot de fcela-
B])g van het verschuldigde -ten kantore van
den Gemeente-Ontvanger over tc gaan.
Burgemeester en Wethouders
vodmoemd,
N. C. DE GIJSELAAR, Burgemeester:
VAN STRIJEN, Secretaris
teiden, dom 24en Januari 1920.
Gemeentelijke Vischverkoop.
De Burgemeester der gemeente Leiden
brengt ter kennis van de ingezetenen, dat
Maandag aan de Gemeentelijke Vischwin
kels (Vischmarkit en StadshuJp\verf{ VER-
6CHE SCHELVISCW .verkrijgbaar i9 a
f 0.16 per pond.
N. C. DE GIJSELAAR,
Burgemeester.
Leiden, 24 Januari 1920.
Onderzoak Broodprijsverhooging.
Da GEMEENTELIJKE DUURTECOM.
MISSIE maakt bekond, dat zij -een uitge
breid onderzoek heeft ingesteld naar de
billijkheid van de onlangs plaats gehad
hebbende B R OO D PRIJS V E R HOOG IN G.
Do Commissie kan zich gehecfl vereenigen
piet onderstaande, op hare uitatoodigkng
^gelegde verklaring van den heer J. W.
LUCAS, Rijksaccountant te Haarlem:
DêJ ondergcieekende, J. W. Lucas, ac
countant, heelt in opdracht van de Ge
meentelijke Duurtecommissie te Leiden een
onderzoek ingesteld naar do bedrijfsresul
taten van een .viertal b akketri jbedrij ven al
daar. Hij is van meening, dat uit de in
rijn rapporten van 31 December 1919, en
Januari 1920, gegeven cijfers bfijkt, dat
de per 24 December 1919 plaate géhad heb-'
bendo Verhooging van den broodprijs mei
2,50 per ICO K.G. billijk is te achten.
(w. g LU CAS."
23 Januari 1920.
De Gemeentelijke Duuriecommissie,
HUGES, Voorzitter.
SCHOTMAN, Secretaris.
Vaccinatie.
De Burgemeester der Gemeente Leiden
geelt de ingezetenen der gemeente, in ver
band! met het voorkomen van enkele ge
vallen "van pokken in ons laind, in ernstige
overweging zich te loten vaccineeren o!
•re vaccine eren.
Hij vestigt er de aandacht op dat inen
ting slechts zeven jaar tegen besmetting
beschut.
N. C. DE GIJSELAAR,
Burgemeester.
Leiden, 24 Januari 1920.
Verkeop van Katcen en Flanel.
De Burgemeester der gemeente Leiden
brengt ter algemeens kennis, dat voor in
woner-s van Leiden, op Maandag 26 Ja
nuari a.s. van 912 uur v.m. en zoo noo-
öig van 2—4 uur nam., in do Stadsgehoor
zaal alhier, zal woerden verkocht:
Coupons van 10 cd WITTE KATOEN
voor ff 3.80.
Coupons van 10 el FLANEL voor f 4.7S.
N. C. DE GIJSELAAR.
Burgemeester.
Leiden, 24 Januari 1920.
zettingen zullen inzien, zooal n:et -do waar-
beid, dan toch de redelijkheid van het
Katholieke Geloof tn zijn geheel, zoowel
als in zijn ondei<deeJe».
Mot de grootste aandacht werd dc spre
ker gevolgd aai zijn èn logisch i-n warm-
gesteld betoog.
Test slot hield hij een meditatie, geschikt,
gelijk hij verklaarde, voor ieder redelijk
mensch, die het Godsbestaan inzdfet. waar
in hij schetste de verhouding van den
mensch tot de redelooze matuur, da vol
strek! e onderworpenheid van dien mensch
aan God, ter Wiens eere hij de redelooze
natuur moet gebruiken.
Wij vertrouwen, dat de volgende keer
het aantal toehoorders grooter zal wezen!
Personalia,
- Bij Kon. besluit van 20 dezer is mr.
W. J. M. Brantjes van Rijn alhier, Oost-
Indisch ambtenaar mett verlof, laatstelijk)
ambtenaar "ter toesdhikking van den direc
teur van Justitie, op zijn verzoek, met. in
gang van 15 dezer eervol uil 's lands dienst
ontslagen.
Bij Kon. besluit van 21 dezer is m«o
ingang van dien datura voor den tijd van
1 jaa,r benoemd tot commies bij het bestuur
van den postcheque en girodienst de heer
R. C. Rienisma, alhier.
Do gehouden verkoop van Kerstkaarten
voor het comité Herwonnen Levenskraehi"
door een 60-tal meisjes en jongens hier ter
stede, heeft opgebracht de som vanrf 225.
Vorflg jaar f 104. Werkelijk een mooi re
sultaat.
Bij Koninklijk besluit van 7 Januari 1920
no. 19 zijn de bij Kon. besluit van 24 Octo
ber 1918 na 43 aan deze) gemeente ingevol
gd de bepalingen der Woningwet toegeken
de voorschotten uit 's Rijks kas 1 en behoerve"
van* dén aankoop van grond en den bouw
van/108 arbeiderswoningen w, o. 3 win
kelhuizen, door de Woningbouwvereni
ging „Ons Belang", alhier, verhoogd tot
ten hoogste f 67,260 m f 563,200 en <le aan
de gemeente toegekende buitengewone
joarlijksche bijdragen in de betaling vani
de annuïteit "van het bornwooi schot tot ten>
hoogste f 80G.80 en f 11.786.60.
Op do 'vergadering van de Missie-club
„Sf. Ignatius" is gisteren gecollecteerd
voor do Prop.club „St. Petrus" /ter bestrij
ding der onkosten apologetische avonden
f 7.25.
Academienieuws.
LEIDEN. Geslaagd voor het: co-ndidaats-
examen in de rechten mej. J. de Niet (Sche-
veningen) en mej. J. J. Browne (Derj
Haag); candidaatsexamen in de artsenij-
bereid kunde mej. G. Heertjes (Rotterdam);
candldaatscxamen in de scheikunde mej. J.
Th. v. Koriijnenburjg (Apeldoorn); docto
raal examen in de wis- en stérrekunde do
heer W. J. Luijteh (Den Haag).
•De heer Vrijlandt, die gisteren- promo
veerde tot doctor in de klassieke letter
kunde, verkreeg" daarbij hot praedreaati
c u ra 1 a u d e.
Do titel van diens proefschrift luidde;.
,,öc Apologica Xonophoritiea cum platoni-
ca cornporata".
(Verbeterde opgave.)
Daar op drukkerij 's Zaterdags do
arbeid veel vroeger moet eindigen, dan op
andere dagen, moeten wij enkele heden
ontvangen verslagen en advertenties tot
Maandag uitstellen.
Stoomvaartberichten.
KON. NED. STOOMBOOT-MIJ.
STELLA arr. 19 Jan. te Buenos Ayre>s.
UïfANUS vertr. 21 Jan. van Lissabon.
York.
RCTTERDAM3CHE LLOVD.
PATRIA arr. 18 Tan. te Batavia.
SINDORO vortr. 17 Jan. van Batavia.
TöSARI yertr. 18 Jan. van Batavia.
BOLLAND AMERIKA LIJN,
GORREDIJK arr. 23 Jan. te Rotterdam.
SLOTERDIJK arr. 21 Jan. te Norfolk.
STOOMV. KIJ. NEDERLAND.
VONDEL pass. 22 Jan. Ouessant.
AGENDA'S.
Ned. R. K. Volksbond, afd. Leiden.
Zondag 12-1 uur Bibliotheek in het zaaltje
naast de Hartebrugskerk.
Maartdag 8 uur, Patropaatsgebouw Hooi
gracht, Ledenvergadering Transportarbeiders
Dinsdag te 8*/2 uur, Bestuursvergade
ring in Prediker.
Woensdag S uur, in „Prediker" Jan-
vossensteeg, repetitie Zangvereeniging „St.
Cecilia". Aanneming van mannelijke en
vrouwelijke leden.
Woensdag' 8 uur, Ledenvergadering
Tabaksbewerkers in Prediker.
Woensdag Sl/2uur zitting van het
Bureau voor Rechtskundige en Sociale-
Adviezen, Oude Singel 78.
Zaterdag 8—9 uur, in „Prediker", zitting
Spaarbank eu Voorschotbank
St. Jozefsgezellen-Vereeniging.
Zondag is de zaal open van 12l/22ty3
en van 57 uur voor de Jjeerlingen',
van 810 uur, verplichte bijeenkomst voor de
gezellen.
Maandag, Dinsdag en Donderdag is
de zaal beschikbaar voor de gezellen.
Zaterdag van Sty2O'/a uur Bibliotheek
Zondag 7 Februari beginnen de 7 Zondagen
die het feest van St. Jozof voorafgaan.
Zita-Verceniging.
Zondag bijeenkomst voor dienstboden.
Woensdag bijeenkomst voor dienstboden
bibliotheek van 89 uur, ook voor niet-
ledeu Spaarkas, Arbeidsbeurs.
Donderdag bijeenkomst voor dienstboden
89 bibliotheek.
Vrijdag bijeenkomst voor de meisjes van
de retraitefoeds.
Zaterdag 8 uur koorzang (H. Hart.)
R.K. Vakschool v. Meisjes Hoofdeinde 50.
Zondag van 4.30—5.30 uur Zang.
Van 5Y2 tot 6% Ontspanning.
*Van 5V£ tot G Spaarkas Bibliotheek.
Voorbereidende Cureus.
Woensdag van 56.30 uur Handwerken.
Vrijdag van 5Ö.30 uur Handwerken.
Drie-jarige cursus.
18tc leerjaar Vakschool.
Maandag 7—9 Handwerken.
Dinsdag 7 8V< Handwerken.
8V49 Godsdienstonderricht.
Wceusdag, van 7—9 u.. Huishoudkunde
of Waschbehandeling.
Vrijdag 7—9 uur alg. Ontwikkeling.
2e leerjaar Vakschool.
Dinsdag 78V4 Alg. Ontwikkeling.
8V40 Godsdienst-
Woensdag, van 7—9 uur Kookles (volks
pot).
Donderdag, van 7-9 uur Huishoudkunde
Vrijdag 7—9 Handwerken
3e leerjaar Vakschool.
Maandag van 7—9 uur Koken.
Dinsdag 79 Kookles (Volkspot).
Woensdag, van 79 uur Handwerken.
Donderdag 7—9 Algemeene omwikkeling
en Godsdienst,
Zondag
Oud-Leerlingen 4- 4ty2 uur Godsdienst
onderricht.
fiSsacdag S9ty2 uur Handwerken.
St. Agnes SSeisjes Patronaat Par. 0. L.V-
Hemelvaart (Kon Père.)
fiïaaneïag 7 uur bibliotheek, half 8 1ste
afd. handwerken8 uur 4de afd. Godsdienst
kwart voor acht 2de en 8de atd. Zangles.
Dinsdag alles gewoon, ook coatuumfee
voor de 4e afdeeling.
Verder lessen als gewoon,
St. Pancratjus Jongens Patronaat.
Par. 0. L. Vr. Hemelvaart (Man Père.)
Zondag te kwart voor 4 uur Bibliotheek
van 46 uur Ontspanning te 6 uur Lof en
te half 8 uur Congrecatïe.
GodsdienstonderwijsMaandag van
7-9 uur.
HerhaBingaonïEerwcjs: Maandag, Dins
dag en Donderdag op de gewone uien.
St. Antonlus-Patronaat (Hartebrug).
Haarlemmerstraat 23.
Zondag onder de H. Mis van half 8 uur
algemeene H. Communie voor dc leden en
het Bestuur van het-Patronaat.
Zondag 4 uur gelegenheid tot sparen en
betalen van contributie; te half 5 uur Gcloofs-
verdediging, waarna Ontspaning
Woensdag te 7 uur Zangles, tc S uur
Gymnastiek.
Herhalingeonderwijs op de gewone dagen
en vastgestelde nren.
Heden overleed, voor
zien van de H. H.
Sacramenten, onze lieve
Man en Vader, de Heer
LANGEZAAL,
in den ouderdom van 62
jaar. 870
Mevr. de Wed.
M. E. LANGEZAAL,
De Giiaaf.
I. LANGEZ4AL.
Zr. CHERUBINA,
(D. Langezaal).
Lelden, 23 Jan. 1920.)
HaveD,
Volstrekt eenige en
algemeene kennisgeving.
Verzoeke vau rouwbe
klag verschoond te blijven
De Uitvaartdiensten
zullen plaats hebben op
Dinsdag 27 Januari, in de
Kerk O. L. Vr. Hemel
vaart, te 8, half 9 en 9
uur, waarna de begrafenis
te 11 uur op het kerkhof-
Ter - overname gevraagd een
Vrachfrijderszaak.
Brieven bureau van dit blad
onder No. 859.
Gevraagd tegen 1 Maart een
R. K. BOERENKNECHT
goed kunnende melken en rij
den. Brieven aan het bureau
van dit blad Onder no. 864.
MANUFACTUREN,
Gevraagd een
LEERLING,
tevens voor licht loopwerk.
P.J. HUEBERtfe SCHRIJVERS
Nieuwe Rijn 87. 799
Er wordt gevraagd een nette
zindelijke 830
Werkster,
voor 3 a 4 dagen per week,
Vrijdag- en Zaterdagmiddag
liefst vrij hebbende. Zich te
vervoegen Hoogl.Kerkgracht 23
Wegens huwelyk der tegen
woordige gevraagd met Mei,
een
R. K. DAGDIENSTSODE,
bij P. VAN RIJN, Bakker,
Roelofarendeveen. 862
Meid-Huishoudster
of fiinke Dienstbode
gevraagd voor direct, fiink loon,
bij R.-K. Weduwnaar, op een
Dorp. Leeftijd 30 40 jaar.
Vereischten: goed kunnende
koken en met kinderen omgaan.
Br. onder No. 860 bur. v.d. bi.
Gevraagd half Februari een
R. K. MEISJE
boven de 18 jaar, voor dag of
dag en nacht. Gqeds behande
ling cn huiselijk verkeer ver
zekerd. Brieven aan JOH. DE
WOLF, agent van „De Leidschc
Courant", Oegstgccst. 872
MODES fHoecIeit}.
Een nette
GEVRAAGD.
Brieven onder No.
bureau ven dit biad.
gegoede stand, middelbare leef
tijd, aoed hulsh, (bekend met
muziek etc.) wenscht een zelfsi
werkkring bij alleenwonend
Heer of met kl. gezin. Een
Seed thuis boven salaris, dooi)
ulp gewenscht.
Brieven onder letter B, Boekh.
H. J. DIEBEN, Maarsmanssteeg 9,
Leiden: 849
TE HUUR:
met schuur voor paard en
wagen. Direct te aanvaar
den, gunstig gelegen aan
straatweg en tramhalte.
Te bevr. bij J. F, v. VLIET
te Veur. 856
een partij
Knotwilgen
HAKHOUT.
Te bevragen bij 857
A. VAN WOUW,
Straatweg 164 - VEUR
TE KOOP
een schotwal gelegen in den
Buitendijkschepolder aan den
Amstel gem. Nieuwveen.Tevens
een partij palen. Te bevragen
bij A. v, d. HOORN Papenveer
Ter Aar. 846
TE KOOP
1 compleet 2 pers. veerenbed,
6 kussenstoelen, 1 waschtafel
1- theetafeltje, 1 gcsch. linnen
kast, 1 trapnaaimachine. Adres:
Minntbroersgiacht No. 17, bij
den ingang Kon. Ned. Grofsme
derij Leiden. 875
Voor de vele blijken van
belangstelling ter gelegen
heid van onze 25-Jarige
Echtvereeniging onder
vonden, betuigen wij aan
vrienden en kennissen on
zen harteiijken dank. 791
J, HOEKS.
A. HOEKS-Scholman.
Bodegraven, 24-1-'20.
Houtverkoop
te LODER.
De Deurwaarder P. R. VAK
THIEL zal op
DINSDA6 27 JAHUARI 1920,
'smorgens tc 80 uren,
op het land achter huize „De
Keet" nabij „Posthof" te
Leiden, publiek X contant
verkoopen
een grMte partij
in diverse lengte en dikje.
Twee uren vóór de ver-
kooping aldaar le zien. 869
Doet Uwe inkoopen
bij hen, die in dit
biad adverteeren.
Charïes Maurice de
Taileyrand-Périgord
(1574-1838.)
Toen Napoleon den 23«:n Januari 1809
te Parijs terugkeerde, kreeg hij kennis van
de intrigues,, door Murat, Fouché en Tal
leyrand op touw gezet, voor het geval, dat
de keiler plotseling van het tooneel mocht
verdwijnen, wat in een guerilla-oorlcg zeer
goed mogelijk was. Talleyrand vooral be
zat de gave, om 's keizers toom op te wek
ken. Napoleon gevoelde, dat hij hem vij
andig gezind was en dat hij, in stilte zich
verheugend over ieder échec, over iedere
fout, slechts het geschikte o ogenblik af
wachtte, om hem in den steek te laten.
Toon hij hem dan ook te Parijs aantrof,
met zijn koel en ondM-wogem gezicht, kon
hij zich niet langer bedwingen, en voer
herhaaldelijk .heftig tegen hem uit. Tal*
ley rand "stelde zich tevreden met te zeggen:
- Wat is het toch jammer, dat een zoo
groot man zoo slecht is opgevoed!" Voor
aan van allo staatsbemoeiingen ontslagen,
begint hij mi in het geheim, doch met
taaie volharding oppositie te voeren, ter
wijl hij zich tegenover do wereld voordoet
als een man, die zich eindelijk weer eens
aan het gemakkelijke salonleven, wijden
kan. Een zijner kennissen, Dumont van
Gónève, liet zich als volgt over hem uit:
Ik weet niet of hij niet een weinig to veel
wilde imponeeren door het aannemen van
gereserveerde houding. Over hot. alge
meen was hij bij eerste kennismaking op
vallend koel: hij sprak dan zeer weinig,
doch luisteïxle aandachtig too. Zijn gelaat
niet de eenigszins weeke, gezwollen, trek
ken, scheen tot op zekere hoogte in tegen
stelling nret zijn ernstige, manlijke stem.
Jn een intiem gezeischap was hij echter
boel anders; daar was hij familiaar, vlei
end, vol attenties. Door een soort van epi-
ciirisme maakte hij zich het leven "gemak
kelijk en hij wil,do amusant wezen, om
richüelf to amuseeren - Nooit haastte hij
zich om te sproken, doch hij wikte zijn
woorden, terwijl zijn geestige zetten al
leen voldoende begrepen konden worden
\Joor hen, die aan zijn omgang waren ge
wend. Keurig kon hij vertellen en hij was
steeds een voorbeeld van goede® smaak
in de conversatie."
Zijn huis in 'de rue Saint-Flo ren tin wordt
nu het rendez-vous voor alle ontevreden
elementen, waar men onbarmhartig de
geleende ceremoniën aan het keizerlijk hof
critiseert, door zc te vegelijken met de na
tuurlijke gratie en do oude gebruiken aan
dat van Versailles; tusschen twee partijen
whist door bespreekt men de gebeurtenis
sen van den dag. Als in 1812 de terugtocht
uit Rusland een feit is geworden, voorspelt
het orakel: „Dat is het begin van het ein
de!" AI lang had men begrepen, dat vol
gens het woord van hertog de Rovigo,
„eene opeenvolging van veldslagen eone
reeks van cijfers was, waarvan het eerste
1 en het laatste 0 kon zijn."
Napoleon overwon zijn tegenzin en kwam
in Maart 1812 bij Talleyrand terug, daar
hij van plan was hem naar Warschau te
zenden, om het koninkrijk Polen, dat hij
weer in het leven wilde roepen, te organi
scoren. Nauwelijks was Talleyrand van
dpze plannen op de hoogte, of hij begon,
belangrijke speculaties op de beurs te Wce-
nen. Napoleon, hierover woedend gewor
den beval hem te Parijs te blij van. In 1813
wendde de keizer zich gedurende don wa
penstilstand vnn Praag len tweede male
tot Talleyrand, deed nu een beroep op zijn
patriottisme en bood hem de portefeuille
van Buitenlamlscho Zaken aan, onder deze
voorwaarde, dat hij afstand zou doen van
den (rang cn de emolumenten, van groot-
keurvorsl. Talleyrand antwoordde: „Als
de keizer vertrouwen in mij heeft, behoeft
hij mij niet te degradeeren; als hij geen
vertrouwen in mij heeft moet. hij van mijn.
diensten geen gebruik maken. De tijden,
fctjn be zorgvol voor halve maatregelen."
Napoleon, die overigens een goed mon-
echenkenner was, had tegenover Talley
rand vei'geten, dat bewezen weldaden ver
plichtingen met zich brengen, doch dat
er ook beleedigingcn zijn, die voor altijd
vervreemden,. Hij vergiste zich dan ook
niet, toon hij in een brief aan zijn broeder
Joseph schreef: „Talleyrand is de grootste
vijand van ons huis." Nu do wind begon
to draaien, draaide ook Talleyrand. Hij
was or de man niet naar, om zich, evenals
Gamot, aan een verloren zaak te wijden;
riddénijke gestes waren niets voor hem.
Voor de eerste maal zou de Fransche
bodem door den vreemdeling worden plat
getrapt; meer dan een rniilioen man stond
voor de grenzen. In de maand Januari van
het jaar 1814 trokken de legers der ver
schillende Europeesche mogendheden de
grenzen op vijf plaatsen over. Vele Fran-
schen wildon zich tot het uiterste ver
zetten, doch het meerendccl, de uitgeputte
krijgers, waren ontmoedigd, cn verlang
den onweerstaanbaar naar rust. Het ge
fheelc land wilde vrede, terugkeer in den
familiekring, vreedzamen arbeid na al het
bloedvergieten. Ook Talleyrand's politiek
en persoonlijke belangen gingen de laatsto
richting uit. Toen, men vernam, dat de ge
allieerden naar Parijs oprukten, werd de
regeeringsraad bijeengeroepen. „Zie toch
eens, welk een val in dc geschiedenis! zoo
sprak Talleyrand tot Rovigo. In plaats,
van zijn naam te geven aan zijn» eeuw,
geeft hij dien aan avonturen. Als ik daar
aan denk, dan ontsnapt me een zucht.
Welke partij moeten we nu kiezen? Wat
mij betreft, hot strookt niet met mijn be
langen, mezelf te laten meesleep en int de
ruines van dit gefiouw.
Van dit oogenblik af maakt hij zich ge
reed, om terug te trekken. In zijn kwaliteit
van lid van den regeeringsraad krijgt hij
bevel, zich naar Blois te begeven, waar
heen ook Joseph, de keizerin en de koning
van Rome gaan. Hij laat dus zijn gala-
rijtuig inspannen, vertrekt met vecj uiter
lijk vertoon, doch weet zich aan de bar
rière te doen tegenhouden door een deta
chement van de Nationale Garde. Deze
comedie redt ten minste den uiterlijkcn
schijn. Hij keert naar huis terug en treft
daar, zonder een oogenblik te verliezen, de
)wo(t%e maatregelen, om dc verbonden
Vorsten to ontvangen. Na een heldhaftig
veTzet moeten de Fransche troepen den
31en Maart naar Parijs terugtrekken en
de kekzor van Rusland, die zich met Tal
leyrand verbonden, heeft tijdens diens ver
blijf in Erfurt, neemt zijn- intrek in de rue
Saint-Florcntin; men beweerde, dat de Tui-
leriën ondermijnd waren en geen veilig
verblijf boden. Het zou moeilijk zijn een
idee te geven van den aanblik, dian Tal
leyrand's huis in dien tijd bood. Intrigan
ten van iedere soort, gaan er in en uit.
Instinctmatig heeft men begrepen, dat
daar het lot van Frankrijk zal Worclon- be-
paald. Alexander zei later: „Toen ik te
Parijs aankwam, had ik geen enk£j. plan;
ik verliet me geheel en al op Talleyrand.
Hij had de familie van Napoleon in de eene
hand en die der Bourbons in de andere; ik
nam, wat hij mij gaf.
Er was nog een derde partij, die Bcma-
dotte op den voorgrond wilde schuiven,
doch Talleyrand begon met dat groepje
opzij te schuiven.
„Sire, zoo zei hij tot Alexander, gij kunt
mij geloovc.il, er zijn slechts twee dingen
mogelijk, Bonaparte of Lodewijk XVill.
Moeten we een soldaat hebben, dan is Bo
naparte de man, de beste soldaat tor we
reld. Ik herhaal liet, Sire, Bonaparte of
Lodewijk XVIII, elk van deze manmen ver
tegenwoordigt een partij, iedere andere
zou slechts een klein kringetje vertegen
woordigen." Het volk zal nu kiezen den
keizer of den koning, in afwachting der
keuze „zullen de verbonden vorston de
grondwet erkennen en garandeeren', die
het Fransche volk zal verlangen en zij noo
digen bijgevolg don Senaat uit, een voor-
ïoopig bewind in te stellen, dut de grond
wet ontwerpen zal."
Talleyrand roept inderhaast den Senaat
bijeen, die hem ben-oemt tot hoofd van
het voorloopig bewind met den hertog van
Dalberg, graaf de Jaucourt, abbé de Mon-
tesquiou on generaal Beurnouvillo(l April)
Dadelijk wordt fiij bestormd door de ko-
ningagezmden die hem verzekeren, dat de
graaf van Artois slechte één verlangen
kent, ii J. zich in de armen te werp om van
den vriend zijner jeugd, den gewezen bis
schop van Autun. Talleyrand verzekert,
„dat dit ook voor hem een grooto vrengde
zal zijn doch tevens geeft hij met, een air
van geheimzinnigheid den wonsch tc ken
nen, da dc ontmoeting nog e enigen tijd zal
worde® uitgesteld. Hij heeft uit dc iessen
der geschiedenis geleerd, dat menjuet al
to tnaief aan de dankbaarheid van konin
gen gelooven moet en hij gevoelt weinig
hist zichzelf en. zijn land zond or waarbor
gen aan een absoluut sóuverein. over te
geven. Intusschcn ontwerpt de Senaat in
groote trekken een grondwet, waardoor
een constitutioneels monarchie wordt ge
sticht met twee kamers; tevens wordt de
Fransche troon aangeboden aan Lodewijk
XVIII, ii\dien hij de grondwet accepteert.
Dit was echtor geenszins naar den rin van.
dezen sóuverein; hij weigerde uit do han
den van het volk de regeoringsmacht aan
te nomen, daar hij meende er om andere
redenen recht op te hebben. Talleyrandi
trachtte tevergeefs hem tot do werkelijk;
hei/1 terug te brengen, zeggende: „Wat
voorbij is, is voorbij; de natuur heeft aan
de menschen geen oogen van acht- ren ge
geven. doch wij moeten ons bezighouden
mét datgene, wat vóór one is. Er b'ijfi ons
nog genoeg te doen over!" Ook «h irgu-
menten van den Czaar haddon g' i heter
succes.
