BINNENLAND.
J>it blad verscbjjnt eiken da», uiigez. Zon- en Feestd,
De Abpnucmcntsprijs bedraagt, bij vooruitbetaling,
yoot Leiden 17 ct. p. weck, f2.25 p. kwartaal; bij
onze agenten 18 ct. p. wevk, f2.40 p. kwartaal.Franco
p. post f2.70 p. kwartaal. Het Geïllustreerd Zondags
blad is voor de Abonné's versrijgbaar tegen betaliug
van 40 ct. p. kwartaal,bij vooruitbetaling. Afzonderlijke
nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 8 cent.
11e Jaargang. MAANDAG 12 JANUARI 1920.
Bureau STEENSCHUUR 15 - LEIDEN, ïnterc. Telefoon 935.
No. 3119
Postbus If.
t)c Advertentieprijs bedraagt 221/? ceut per regel
voor gewone adverteuliën; Zaterdags *30 cent per regel
Voor ingezonden mededeeliugen wordt het dubbele vau
het tarief berekend.
Kleine Advertentiën, waarin betrekkingen worden
aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop ea
verkoop 50 cent; Zaterdags 75 cents, van SOwoordea
De vrede hersteld.
HET VREDESVERDRAG DOOR
DUITSCHLAND GETEEKEND.
WAARVAN DUITSCHLAND AFSTANO
DOET.
DE LEVERING VAN VEE,
DE ONTWAPENING.
OVERZICHT.
Zonder eenigo plechtigheid is Zaterdag
middag 4 uur in de Molckezaal van het
Franse ha ministerie van builtenlandsche
zaken aan de Orsay-kadie to Parijs de for
maliteit vervuld, die Duitschland officieel
den vrede hergeeft met Frankrijk, Engeland
Italië, Japan, België en vele andere kleine
staten.
De vertegenwoordigers van 26 geallieer
de mogendheden woonden de uitwisseling
dor ratificaties bij. De vertegenwoordigers
van de 13 mogendheden die ratificeerden,
onderteekenden het proces-verhaal.
Er hadden geen redevoeringen plaats.
'Clemenceau eindigde do zitting, die een
(kwartier duurde, met de woorden:
„Thans is het verdrag van kracht gewor
den en moet in alle bepalingen worden uit
gevoerd."
De vrede wordt onmiddellijk van kracht.
De eerste trein die gevangenen naar
Duitschland bracht, vertrok Zaterdagavond
De handel is weer vrij.
De Duitsche afgevaardigden hadden te
voren het protocol onderteekend, waarbij
Duitschland verplicht wordt tot uitlevering
van havenmatoriaal, maar tegelijkertijd
heeft het voor een aanzienlijk deel van het
uit te leveren materiaal voor den tijd van
l*/j jaar uitstel van betaling gekregen.
Onder de zwaarste bepalingen, die het
vredesverdrag telt, noemen wij hechts de
Vólgende:
Duitschland doet afstand van:
de bepalingen omtrent Luxemburg, waar
bij dit land tot het Duitsche douanegebied
behoord heeft,
van het Saargebied.
van de rechten, die het op Elzas-Lotha-
ringen had verkregen bij het verdrag van
Frankrijk van 1 Mei 1917,
van een klein deel van Opper-Silezië ten
behoeve van Tsjech ^Slowakije,
van bijna geheel Posen, bijna geheel
West-Pruisen en een klein deel van Opper-
Sile'zië ten gunste van- Polen,
van het gebied om Memel ten gunste der
geallieerde en geassocieerde mogendheden,
van Dantzig on het gebied daaromheen
ten gunste dor geallieerden en geassocieer
de mogendheden,
van alle rechten, aanspraken en voor
keurrechten binten Europa,
van alle rechten en aanspraken op zijn
ovevzeesche bezittingen ten gunste der ge-,
«nieerdo en geassocieerde mogendheden,
t. w.: China, Siam, Liberia en Marokko.
van alle rechten, aanspraken en voor
rechten in Sjantoeng ten gunste van Japan.
Aangaande rle levering van vee verplicht
Duitschland zich binnen 3 maanden na het
in werking treden van het verdrag en wel
maandelijks 1/3 van elke soort, de volgende
soorten gevend vee te leveren:
1. aan de Fransche regèering: 500 fok-
hengsten van 37 jaar; 30,000 nierrieveu-
lens en veulens van 18 maanden tot 7 jaar
Van het Ardenner, Boulonneesche of Bel
gischs ras; 2000 stieren van 19 maanden3
jaar; 90,000 melkkoeien van 2—6 jaar; 1000
rammen; 100,000 schapen; 10,000 geiten;
2. Aan de Belgische regeering: 200 fok
ten, gsten van 37 jaar, zwaar Belgisch
ras, 5000 veulens van 3—7 jaar, zwaar Bel
gisch ras, 5ÖOO merrieveulens van 18 maan
den—3 jaar, groot Belgisch ras, 2000 stie
ren van 18 maaden—3 jaar, 50,000 melk
koeien van 2—d jaar, 10,000 stuks jong
rundvee, 200 rammen, 20,000 schapen en
15,000 zeugen.
(Intusschen is deze bepaling eenigerma-
te verzacht, zoodat Duitschland in plaats
van melkkoeien drachtige koeien en ander
I vee moet leveren.)
Betreffende de ontwapening is het vol
gende bepaald:
Binnen een door de verbonden groote
mogendheden vnstgesttelden termijn móet
Helgoland onder het toezicht- dezer mogend
heden ontmanteld worden.
.Binnen twee maanden na 't, van kracht
worden van het verdrag worden do Duit
sche strijdkrachten gedemobiliseerd aldus,
dat het leger niet meer dan 7 infanterie- en
3 .cavalerie-divisies mag omvatten en nooit
meer dan 100,000 man met de officieren en
de depots mag bedragen. Het aanal officie
ren mag niet grooter dan 4000 zijn.
Geen generale staf mag meer bestaan.
Slechts zeer beperkte voorraad bewape
ning, munitie., geschut enz. mag voorradig
zijn, en dat. moet binnen fcwee*maanden
na het van kracht worden van het verdrag
'liet geval zijn. Binnen drie maanden moe
ten alle inrichtingen tot vervaardiging van
wapens enz. gesloten zijn.
Binnen drie maanden uitlevering van 't
bvertolligc materiaal enz. aan de voor
naamste geallieerde en geassocieerde mo
gendheden. opdat deze ze vernietigen.
Ontmanteling van 'de vestingen öp
Duitsch gebied binnen een strook van 50
K.M. oostelijk van den Rijn en wel binnen
twee maanden.
Van het aantal marinepersoneel mag er
binnen twee maanden nog maar zijn: 15,000
man incl. de officieren. Er mogen niet
meer dan 1500 officieren zijn.
Binnen twee maanden moeten de Duit-
schers hun bevvakingsschepen aan de ge
allieerden en geassocieerden uitleveren.
Binnen een maand uitlevering van alle
duikboot en en bergingsmateriaal voor
duikbooten.
Binnen een maand uitlevering van alle
wapenen, munitie voor de vloot enz,, die
binnen een door do geall. en geass. vastge
steld maximum gaan.
Binnen tweo maanden demobilisatie van
hot personeel der oorlogsluchtvaait.
Uitlevering van al het militaire en mari
tieme luchtvaartmateriaal aan do voor
naamste geall. en geass. mogendheden, en
wed binnen drie maanden.
BEPALINGEN BETREKKING HEBBENDE
OP NEDERLAND.
Art. 1 (het volkenbondsverdrag) stelt
vast, dat elke Staat lid van den Volkenbond
kan worden, mits zijn toelating door 2/3
van de vergadering wordt goedgekeurd,
vooropgesteld, dat hij daadwerkelijke ga-
rantiën voor de nakoming van zijn. inter
nationale verplichtingen geeft, en eveneens
met betrekking tot hun leger- en viootstrijd-
kracliten volgens dc door den bond be
paalde regeling.
Elk bondslid kan na vooraf gedane aan
kondiging na twee jaar uit den bond tre
den, vooropgesteld dat liet aan al zijn in
ternationale verplichtingen heeft voldaan.
In een bijlage wordt Nederland onder de
staten genoemd, aan welke verzocht is tot
den bond toe te treden.
Art.. 227 bepaalt, dat een bijzonder ge
rechtshof den ex-keizer van Duitschland zal
berechten.
De geallieerde en geassocieerde mogend
heden zullen aan de Nederlandsclie regee
ring het verzoek richten den vroegeren
keizer voor dit doel uit te leveren.
Art. 354 zegt: Op het oogenblik van liet
van kracht worden van het verdrag wordt
het verdrag van Mannheim van 17 October
1868 voor de scheepvaart aan den Rijn
weer van kracht.
Binnen 6 maanden na het in werking tre
den van het verdrag zal de in art. 255 ge-,
noemde'centrale commissie bijeenkomen om
een voorstel tot herziening van het verdrag
Van Mannheim in to stellen.
Duitschland verklaart reeds nu de wijzi
gingen van het verdrag te zullen goedkeu
ren.
De geallieerde en geassocieerde mogend
heden behouden zich het recht voor, in ver
band hiermede, met Nederland overleg te
plegen, en Duitschland verklaart hierbij,
zulk een overeenkomst goed te keuren.
In art. 355 wordt de samenstelling, der
centrale commissie voor den Rijn, waarin
het verdrag van Mannlieim voorziet; ge
noemd. Zij zal uit 19 leden"bestaan, n.h:
2 vertegenwoordigers van Nederland,
2 vertegenwoordigers van Zwitserland,
4 vertegenwoordigers van de Duitsche.
Rijnoever-staten,
4 vertegenwoordigers van Frankrijk, welk
land bovendien den voorzitter der commis
sie zal benoemen,
2 vertegenwoordigers van Groot-'Britanb
nië,
2 vertegenwoordigers van Italië,
2 vertegenwoordigers van België.
Als zetel van deze centrale commissie
wordt Straatsburg aangewezen. Elk verte
genwoordigd land heeft, zooveel stemmen
als liet getal van haar vertegenwoordigers
bedraagt.
De Volkenbond.
DE RAAD VAN DEN VOLKENBOND
BIJEENGEROEPEN.
Naar uit Parijs gemeld wordt, is de eer
ste bijeenkomst, van den Volkenbondsraad
vastgesteld op Vrijdag a.s., 16 Januari,
's morgens 10.30 uur. De zitting zal in het
Ministerie van Buitenlandsche Zaken aan
de Quai d'Orsay plaats vinden.
De Amerikaansche gezant heeft president
Wilson een telegram gezonden, waarin hij
dezen in kennis stelt van den vastgestelden
datum, opdat de president de eerste bijeen
komst 'van den Volkenbond, zooals door
het verdrag van Versailles wordt voorzien,
bijeen zal kunnen roepen.
Met of zonder de Vereenigde Staten zal
de Volkenbond binnen zeer korten tijd in
werking zijn.
Clemenceau verklaarde Maandag aan de
vertegenwoordigers der voornaamste, sta
ten-, dat, nu het verdrag was geteekend, hij
hun verzócht te willen mededeelen of zij
lid van den Volkenbond wenschtón te wor
den. Onder de naties, welke door Clemen
ceau werden uitgenoodigd, was ook N e-
d <e r 1 a n d.
Duitschland.
EEN PROCLAMATIE DER REGEERING.
De Rijkspresident en do Rijksregeering
hebben een proclamatie uitgevaardigd,
waaraan we het volgende ontleenen: Aan
de Duitsche bevolking der gebieden, die
van het. Rijk gescheiden worden: Dc onge
lukkige afloop van den oorlog heeft ons
weerloos gemaakt en ons aan de vijanden
prijsgegeven, waardoor ons de zwaarste
offers worden opgelegd.
Het zwaarste is wel het afstaan van de
gebieden in het Oosten, Westen en Noorden.
Zonder acht te slaan op hun nationale
rechten worden honderdduizenden ónzer
volksgenooten onder vreemd staatsgezag
gebracht.
Duitsche broeders en zusters, niet alleen
in de ure van het afscheid, doch steeds zal
ons hart óver dit verlies treuren en wij be
loven u, dat wij u nimmer zullen vergeten.
Ongeacht de verbroken staatsgemeen-
schap zullen uwe harten kloppen voor den
Duitschen stam en cultureele gemeenschap,
die de voedingsbron van uw geestelijk le
ven was en altijd blijven zal.
Wij moeten ons in dit moeilijk oogenblik
onze gemeenschappelijke moedertaal, die
niemand ons kan ontnemen, herinneren
en de Duitsche cultuur indachtig blijven.
Met ons geheele denken en wezen blijven
wij verbonden. Wait wij kunnen doen, om
deze moedertaal, deze Duitsche cultuur,,
•dezen samenhang met liet moederland te
bewaren, zal gedaan worden. Zooals wij
steeds bij de onderhandelingen er het meest
naar gestreefd hebben, niettegenstaande do
scheiding, uw nationaal recht van bestaan
te handhaven, zoo zullen wij er voortdurend
voor waken, dat hetgeen ons in de verdra
gen beloofd is, wordt nagekomen. Onze
scholen en al onze inrichtingen voor vor
ming van den geest cn beoefening van we
tenschap en kunst blijven voor u open. Elk
wederzijdsch verkeer zal plaats hebben en
iedere band versterkt worden. De onmete
lijke en onoverwinnelijke schat aan geeste
lijk goed," die het Duitsche volk toebehoort,
behoort ook u toe.
Sedert eeuwen reeds was het lot- van ons
volle, dat talrijke Duitschers buiten het
Duitsche staatsverband onder vreemde
overheersehing hebben gedaan. Waar ook
te midden van een vreemde natie onze ne
derzettingen waren, zij hebben den Duit
schen aard en den geestelijken band met
het moederland in de moeilijkste tijden be
houden en de krachten van hun nationale
cultuur over een uitgebreid gebied ver
spreid.
Hun arbeid zal ook een voorbeeld zijn
voor do zware taak, die het harde lot u op
legt, de Duitsche harten versagen niet en
de Ditóschc wil vindt den weg, om zich te
handhaven.
"Woest er van verzekerd, dat onze deelne
ming onze zorgen, cnvonze warme liefde
u onverbreekbaar zullen bijblijven. Mogen
wij in dit wederzijdsche vertrouwen in deze
zware stonde van onze uiterlijke scheiding,
ónze innerlijke on verbreekbare gemeen
schap in hooge male bewust worden. Over
alle grenspalen heen blijft het Duitsche volk
een geheel.
Weest sterk met ons in het geloof, dat
het Duitsche volk niet zal ondergatfn.
Onder de "huidige zware zorgen zal het
zich naar voren werken-. Van moeilijk ver
kregen vrije grondstellingen" zal hét door
ontplooiing zijner beste krachten omhoog-
stijgen tot de hoogste politieke economische
en sociale cultuur.
GEEN OMWENTELINGSBEWEGING.
Er blijkt van een uit Brussel komend sen
satie-bericht aangaande een nieuw'e om
wenteling dn Duitschland niets waar te
zijn. De rechtstreeksche -aanleiding voor
zulk een omwenteling ontbreekt ook. Eerst
wanneer de regeering in Berlijn moet over
gaan tot vervulling van de verdragsbepalin
gen omtrent de uit te leveren personen,
kan men er een diepgaande volksbeweging
verwachten.
DE STAKINGEN.
Er bestaan op het oogenblik in Duitsch
land twee omvangrijke stakingsbewegingen:
een bij de verzekeringsïftaatschappijen en
een bij de Pruisische spoorwegen. Maar
beule zijn blijkbaar al over het hoogtepunt
heen' In liet verzekeringsbedrijf heeft een
scheidsrechtclijke commissie een beslissing
genomen ten gunste van het stakende per
soneel, waaraan de maatschappijen zich
alsnog weigeren te onderwerpen en dit leidt
er voor het oogenblik natuurlijk toe, dat de
stading zich nog wat uitbreidt, doch nu de
zaken zoo staan, is het toch niet waar
schijnlijk meer, dal de staking nog lang
zal duren, te minder, waar op grond, van
de beslissing van evenbedoelde commissie
van lieden af het loon aan de stakers zal
uitgekeerd moeten worden. En de onder
handelingen, die met de organisaties van
spoorwegpersoneel zijn gevoerd, hebben
reeds tot overeenstemming gevoerd. Alleen
in het Westen, vooral te Essen, zijn de
communistische invloeden werkzaam, die
de onrust kunstmatig vergroolen en dat- is
wellicht de bron van de zwartgallige berich
ten, die van uit Brussel zijn verspreid.
Spanje.
Muiterij te Madrid.
In dc kazerne van het regiment artillerie
uit Zaragoza brak Vrijdag een muiterij uit,
door het stoken van den syndicalist Chueca.
De muiters doodden een officier en een ser
geant. Trouw gebleven troepen onderdruk
ten den opstand. Chueca werd gedood en
drie soldaten gewond.
Buitenlandsche Berichten.
EEN ITALIAANSCH PASSAGIERS-
SCHIP VERGAAN.
Negenhonderd menschen
verdronken?
Een Exchange-telegram meldt uit Genua,
dat het passagiersschip „Prinses Mafalda",
een der grootste Italiaansche Atlantische
passagiersschepen, op de terugreis uit
Amerika op een mijn zou zijn geloopen en
gezonken, waarbij een 900 menschen om
het leven zouden zijn gekomen. Het be
richt is nog niet bevestigd door de maat
schappij, waartoe het schip behoort.
DE AARDBEVING IN MEXICO.
4000 do oden.
De correspondent van de „United Press"
te Mexico (stad) meldt, dat de doodenlijst
betreffende de aardbevingen en vulkanische
uitbarstingen, volgens een voorzichtige
schatting, 4000 personen zal bevatten.
Twaalf steden en dorpen zijn verdwenen.
Door de vulkanische uitbarstingen werden
de menschen gevangen als ratten in een
val.
De vulkaan Gorro de San Miguel heeft
600 voet in den omtrek lava gespuwd,
waardoor de boeren, die op het land werk
ten, werden verrast en' met hun levende
have werden gedood.
Het topografisch beeld van het land is
geheel veranderd.
Heuvels werden tot vlakten vereffend,
nieuwe hoogten ontstonden, dorpen vrrdwe-
nen van de oppervlakte. De menschen sla
pen buiten uit vre.es voor niuwe schokken.
Er beslaat groole nood wat betreft de
voorziening met water, daar de bronnen
bedorven zijn door modder en zwavel.
Reuter meldt, dat ten Z. van Jalapa,
waar een meer de plaats der verdwenen
zeven steden bedekt, reeds 34 lijken zijn ge
vonden.
De St. Bernard.
Een geweldige lawine is van den beken
den St. Bernard neergestort. De sneeuw
massa heeft alle telefoondraden vernield
en alle communicatie met het beroemde
klooster van St. Bernard yerbroken.
Doodelijk ongeluk.
Een veertienjarige jongen, Thomas Ed
ward Newton, heeft, terwijl hij in den tuin
van zijn ouders te Wantage in Engeland
bezig was op rnusschen te schieten, bij on
geluk door een raam van het huis gescho
ten cn zijn eigen moeder doodelijk in de
borst getroffen.
De moeder van den jongen was 41 jaar
en laat acht kinderen achter.
Ontnensch.
Te Blackburn in Engeland is dezer da
gen voor den rechter een zaak behandeld
tegen den veldarbeider William Hayhurs',
die, na verklaard te helden dat zijn vrouw
(die aan kanker leed) niet gauw genoeg
dood ging, haar uit bed sleurde en met een
mes dreigend boven liaar was gaan staan.
Hayhurst stond wegens deze aanranding
terecht en kreeg drie maanden gevange
nisstraf.
Grafschennis te Potsdam.
Dieven zijn doorgedrongen in de grafkel
ders van de.n St. Pie ter te Potsdam (Ber
lijn). De lijkkisten, die de overblijfselen be
vatten van Prins Karl Friedrich en zijn
familie zijn geforceerd .en de edelgesteenten
gest-olen.
Bolsjewistisch!
Ecne moj. Jones, die door Denikin's troe
pen te Charkof is bevrijd, zendt aan de
„Times" een verhaal over gruwelen, door
de bolsjewiki in die stad bedreven.
„Tal van vrome christenen schrijft zij
o. m. werden gekruisigd. Velen hunner
was een pot op de maagstreek gebonden.
In. die pot waren levende ratten. Als er
een vuurtje onder gestookt werd en de
ratten hot benauwd kregen, baanden ze
zich met hun (tanden een weg door het
lichaam van het slachtoffer
Boter en kaas.
Een verlaging 'der maximumprijzen voor
boter cn versclio kaas is in voorbereiding.
De gewezen Duitsche keizer.
Pertinan schrijft' in de „Echo de Paris":
De uitlevering van Wilhelm II kan een vol
doening zijn voor ons gevoel, maar ze ver
hoogt in.geen enkel opzicht onze veiligheid.
Zij moedigt gevaarlijke illusion aan en
voert ons lijnrecht naar een conflict met
Nederland, tenzij men zich ten slotte te
vreden stelt met een veroordeeling bij ver
stek. Cleane nee au 'heeft deze mogelijkheid
reeds onder dc oogen gezien met het En-
galsch kabinet. Het zou niet bepaald een
schitterende oplossing zijn.
Een Hohenzollern-raad in Nederland?
Verschillende bladen te Karlsruhe bevat
ten een telegram uit Amsterdam, melden
de, dat de cx-keizer, onmiddellijk na de
ratificatie van het vredesverdrag, in No
den! and een familieraad der Hohcnzollexns
zal bijeenroepen ter bespreking van- de ver
deeling van het vermogen en de toekomsti
ge woonplaatsen.
R.K. Dioc, Bend van Woningbouw-
vereenigingen.
Op initiatief van het Cenlraal Bestuur
van den Ned. R.K. Volksbond: het Bestuur
van de R.K. Coöp. Woningbouwvereeni-
ging „Dr. Schaepman" en het. bestuur van
de R.K. Woningbouwverceniging „Het
Oosten" werd den 3en Januari in het Gil
denhuis te Amsterdam de grondslag gelegd
om te komen tot een diocesanen'bond van
woningbouwvereenigingen.
Dc lieer J. W. Smit, voorzitter van do
Ned. R.K. V. opende deze bijeenkomst,
welke door vertegenwoordigers van 15 wo
ningbouwvereenigingen werd bijgewoond.
De heer J. J. Buijs hield een inleiding,
waarin hij het doel en streven van den op
te richten bond uiteenzetten, welke later
door den heer Ger. van Lingen nadr werd
aangevuld. Het doel van den bond is
woningbouwvereenigingen op te richten,
waar zulks noodig blijkt en bestaande ver
eenigingen te steunen. De zelfstandigheid
der aangesloten vereenigingen blijft ge
waarborgd. Het. voorstel om een bond van
R.K. Woningbouwvereenigingen op te rich
ten, werd met enthousiasme ontvangen.
In beginsel werd dan ook tot de oprich
ting van den bond besloten. Zij die man
daat ei' toe hadden, traden toe en zijn die
geen mandaat hadden, namen op zich in
hunne respectieve vereenigingen tot aan
sluiting bij den Bond aan te sporen. Hot
oprichtingscomitè, aangevuld met mr. Tepc
uit Leiden, werd tot voorloopig bestuur
geconstitueerd. Dit bestuur, bestaande uit
de hecren P. F. Anink, J. J. Buijs, M. L.
A. Klein, G. J. M. van Lingen, J.'ïW. Smit
en mr. A. Tepe, vergaderde 9 Januari om
het samenstellen der statuten en andere
zaken te bespreken.
Het voorzitterschap Werd opgedragen aan
den heer M. L. A. Klein, Oude Singel 78,
Leiden.
Voor aansluiting komen in aanmerking
alle in het bisdom Haarlem bestaande wo
ningbouwvereenigingen of. stichtingen all
of niet bij den Volksbond aangesloten.
Steun voor Weenen.
Wij herinneren er aan, dat de opbrengst
van de steunverleening 'gezonden moet wor-
den aan den heer J. Th. Nijkamp, Drift
10—12 Utrecht.
Men kan. de bedragen ook laten óver*
schrijven op het post-chèquc cn gironummeij
22690.
In verband met gestelde vragen, leggerï
wij er den nadruk op, dat het R. K. Vak-
bureau en de Federatie der R. K. Volks- en
Werkliedenbond.cn wcnschen, dat hunna
afdeelingen de gelden zenden aan'^>ovenge-
noemd adres.
De spoorwegstaking in Duitschland.
Men meldt dd. Zaterdag uit Zevenaar,
Tengevolge der staking in Duitschland
staat ook van gisterochtond af de steen-
kolcnaanvoer stil.
Officieel weten dc spoorwegen nog niet,
of deze treipen vandaag kunnen worde»
verwacht. De goederentreinen komen nog
geregeld aan, doch dit komt, omdat hefj
materiaal daarvoor te Emmerik gereed
stond. Het staat te bezien, dat in het huiv
diige stadium der staking ook dc goederen-
aanvoer spoedig vermindert.
De personenverbiniding ZevenaarEl ten
is gewoon intact, doch er komen weinig
passagiers ag,n. Velen voorzagen zich in
Duitschland van een automobiel. Tusschen"
Emmerich en Oberliausen rijdc-n nog trei
nen.
De tooneelstaking.
Men meldt ons uit Den Ilaag:
De actio der stakende tooneelspelera
heeft Zaterdagavond aanleiding gegevenl
tot ernstige wanordelijkheden in het The
ater Verkade.
Het Hofstacl-tooneel gaf. kir. Paruble e«
zijn keukenmeisje.
Voor dat gehaald werd, .verscheen de di
recteur Cor van der Lugt voor het voet
licht om het publick mee te doelen, dat
waarschijnlijk biljetten door de zaal zou
den worden gegooid met aansporingen toti
steun aan de stakers cn om de aanwezigen
aan te sporen hun kalmte te bewaren.
Daarop begon de voorstelling.
Nauwelijks was Mien Duymaer van
Twist, die de rol van dc stakende Mien
Schmidt Crans overnam, opgetreden, of
uit de zaal werd haar toegeschreeuwd, dat
zij een óniderkruipster was.
De man, d£e schreeuwde, werd 'door do:
politie, uit de zaal gezet.
Dit schrikte evenwel anderen niet af oral
voort te gaan met het roepen van „onder
kin ipster" en de biljetjes der stakers kwar-
reldcn in ruimen overvloed tussclicn 't pu
bliek.
De politie gaat voort met haar uitzet
tingen.
Hier treedt Cor van der Lugt naar voreri
om het publiek- toe te spreken. Hij ver
klaart niet te begrijpen, dat tooneelkunstc-
naars zich zoo durven gedragen. De op tre
deden zijn leden van het Iïofstadtooneel,.
die eenvoudig hun contractucelc vcirplich-
tingen nakomen.
Het publiek roept „doorspelen" en brengti
van der Lugt een ovatie.
Nu wordt rijf minuten lang rustig 'door
gespeeld.
Dan evenwel blijkt de zuivering der zaal
nog niet afdoende te zijn. Weer wordt en
geroepen on weer fladderende, biljetten.
Hot publiek mengt zich nu op daadwer
kelijke wijze 'in het geding. Het valt op
de ten gunste der stakers agecrcnden aan.
Er worden klceren stuk gereten; oogen
worden blauw geslagen; sommigen loopen»-
bloedende verwondingen op; cn in do vesti
bule waarheen zich de strijd verplaatst',-
worden ruiten ingedrukt. De politie moet
de slachtoffers gnder haar bescherming
nemen.
Inmiddels is het ook buiten het gebouw,
op do Heerengracht, niet rustig meer. Mi
litaire politic on bereden agenten rukten!
aan en zijn spoedig meester van het slag*
void.
Cor van der Lugt. stelt nu de aamvezrlgerf
de vraag of hij zal doorspelen. Een dave
rend: „Ja doorspelen" en alweer een ovatiej
zijn het antwoord.
Dan verschijnt de hoofdinspecteur der
recherche, de heer Kramer, ten tooneele.,
Hij waar-schuwt mogelijke Liefhebbers van
verdere ordeverstoringen, dat volgende ar
restanten niet alleen zullen worden inge
sloten', maar na proces-verbaal ter terecht
zitting zullen worden verwezen.
Weer is hiermede vijf minuten riist ge
wonnen. Als van der Lugt dan opkomt in
zijn rol, vinden een paar mannen het oar-
baar te roepen: „Mijnheer 'de directeur,
ik vraag liet woord".
In plaats van het woord krijgen zij even
wel een pak slaag van het publiek. En weer,
moet dc po Lit ie ontzetten, arrostceren ert
wegvoeren.
Enkele aanwezigen wordt het te machtig.;
Zij verlaten het schouwspel. De achter-
blij venden bejubelen opnieuw den direc
teur.
Deze maakt met het publiek 'de afspraak,
dat de handhaving der orde verder zal wor
den overgelaten aan de politie. Als de toe
schouwers weer hun passieve rol prijsge
ven, zal niet worden doorgespeeld.
Na het sluiten, van dozo overeenkomsl
kan liet eerste bedrijf rustig worden afge
speeld.
Dan voelt het publiek opnihuw behoefte
'om zijn sympathie met de spelwiligOn to
uiten.
Viermaal moet worden gehaald onder dei
'ononderbroken gejuich. Cor van der Lugt,.
Mien Duymaer van Twist en Anna Van Eès
krijgen bloemen.
Nader verneemt men, 'dat twaalf belha*
