„Es leidsÉ Emit;
i weede Blad.
BINNENLAND.
Dinsdag 5 Januari 1919
Uit de Pers.
DE DEFENSIE-CRISIS.
InDoNieuweEeuw vinden we een
■artikel van liet lid van de Tweede Kamer,
idtv Van Scliaik, over de defensi^prisis,
■waaraan wij het volgende ontleencn:
,,Het behoeft intusschen niet verheeld,
dat de positie van den heer AMing von
Geusau cloor eigen toedoen langzamerhand
minder stork was geworden.
In de Kamerzitting van den 13en Novem
ber had de lieer Kolkman onverbloemd, zij
het dan ook in den vorm, waarop de be
vriende Regeering mocht aanspraak maken
uiting gegeven aan de ongerustheid en ont
stemming door de co-rïogsbegrooting ge
wekt. Daarmede was niets te veel gezegd.
Ook in onze katholieke kringen was van
geen geringen wrevel gebleken, zoowel over
hst feit, dat de minister ten aanzien van
zijn voorgenomen plannen van leger-re'or-
ganisntie zich vooralsnog scheen te beper
ken tót het afleggen van platonische ver
klaringen, als over de geweldige stijging
der uitgaven.
De memorie van-antwc'ord ademde wel'
een anderen geest door de aangebrachte
verlaging van 6 millioen. Het spreekt van
zelf, dat hiermede geenszins aan alle ver
langens was voldaan. Maar de gebleken
goede wil en de overtuiging dat bij 's mi
nisters standpunt, dat op dit oogenblik
onze weermacht geen. verzwakking moclit
ónderga air, het ♦aanbrengen van verdere
bezuiniging in de uitgaven over 1920 niet
wel meer mogelijk was, was voor de ka
tholieke fractie eene gereede aanleiding." om
haar gereserveerde houding tegenover den
Minister prijs te geven.
Temeer moet het daarom worden be
treurd, dat de houding van den heer Alting
van Geusau in de Kamer, speciaal bij de
behandeling der artikelen teleurstelling
heeft gebracht. Immers dóór in den loop der
beraadslagingen verschillende- ingrijpende
■tot vermindering- van uitgaven strekkende
■amendementen, waaronder er een nauwe
lijks door den beer Marchant voorgesteld en
dat tot doel had f 100,000 minder voor ma
noeuvres uit te trekken, over de nemen of
te aanvaarden, leverde de Minister 'i be
wijs, niet met den noodigen ernst aan de
dringende bezuimgings-eischon zijn aan-:
dacht te hebben gewijd. Nu hij zich aldus
neg met een vermindering van uitgaven
van ongeveer 800,000 zonder bezwaar v5r-
senigrle, rees de groote twijfel, of niet ook
ia andere onderdeden de begrooting had
kunnen en behöoren te zijn ingekrompen.
Dat alle Katholieken feh sTotfo aan die
door den Minister zelf mede afgetakelde be
groeiing hun stem hebben gegeven, mag
daarom niet als een bewijs van algemeen
of onverzwakt vertrouwen Worden ópgevat;
voor sommigen gaven dre.iger.de ónge-
wenschte politieke gevolgen waarschijnlijk
den doorslag, anderen hc-'onten blijkbaar
dat de Regeering zelve met het voorgeval
lene in de toekomst haar nut zou weten te
doen.
Omtrent de oplossing van de crisis zegt
de heer Van Scbaik, dat 'de titularis die
raet het beheer van dit nieuwe ministerie
sal worden belast bij vóorkeur niet zal wor
den gezocht in militaire kringen. Welk
standpunt men ook ten aanzien van aard,
omvang en organisatie onzer weermacht
inneemt, zij kan toch op zijn best worden
beschouwd als een noodzakelijk kwaad.
Voor tegenspraak zal daarom niet vatbaa1*
zijn. dat hare organisatie zoo eenvouoig
mogelijk behoort te vrezen, en alleen da
.strikt onvermijdelijke uitgaven mag mede
brengen.
Tijdens de begrootingsdebatten-is ook wel
aaii bet licht gekomen, hoezeer de volks
vertegenwoordiging in haar geheelen om
vang sterke beperking van bewapening,
dit woord in zijn meest ruimen zin geno
men, 'wenscht en voor bare verantwoording
durft te nemen. Die stemming in het parle
ment is de reflex van hetgeen er omgaat
lic-t volk.
Met die stroomingen in het. volksbcwust-
riin I "r Minister van Landsverdediging
Èebben rekening te houden.
Om redenen van algemeen staatkundig
beleid moge een bewindsman zich vaak van
den steun"der met de Regeeiing bevriende
politiek" partiien in de Kamer verzekerd
kunnen rekenen. Maar meer dan dat moet
FEUILLETON.
ZIJN PROEFSTUK.
„En het staat aldus geschreven zoo
vei volgde voogd Sanderseri in Boin-
hofms wet: Rij twist tusschen edelen, be
slist het zwaard, maar vergrijpt een
laaggeborene zich aan een edelman, dan
moet men 'hem vatten en veroordeelen en
straffen met het verlies der rechterhand."
In zichtbaren toorn hief de koning de
(hand omhoog. „Genoeg", beval hij en
dan tot Sigurd: „Spreekt die man de waar
heid, Sigurcl Holmberg?"
„Ja, heer," luidde het onverschrokken
antwoord van den jongeling. „In het zaad
wierp ik hem als een knaap, omdat hij niet
slechts mij beleedigde, maar het bovendien
waagde den naam van een jonkvrouw ver
docht te maken, die bij ieder die haar kent
geldt als een toonbeeld, van reinheid. Aan
uw rechtspraak, heer koning, zal ik mij
gaarne onderwerpen, maar niet aan deze
mannen, Lij wie blinde baat .en eigenbe
lang het vonnis reeds -vooraf hebben vast
gesteld."
„Wel, Sigurd Holmberg, voor uw ko
ning als oppersten rechter op Bornholm
xult gij terecht staan en twee der oudsten
®an Bornholm zullen bijzitters zijn om te
voor een regc'eWer waarde hebben het be
sef. dat die steun de uitdrukking is van bet
vertrouwen, dat het volk hem schenkt.
Het vertrouwen van bet Nedërlandsche
volk, en vooral van de Katholieke partij,
in het huidig kabinet 'is zeer groot. Dit
vertrouwen zal nog aanzienlijk toenemen,
indien het met zijn defensiebeleid en in zijn
persoonskeuze een gelukkigen koers weet
te volgen.
Aan een artikel in Het Huisgezin
ontleenan we:
Wij mogen diet, ondanks de vinnige poli
tiek, welke thans door c-n om den heer
Bomans wordt gevoerd, niet verhelen, dat
do minister van Oorlog de katholieke partij
niet ten volle had bevredigd en dat. breede
lcriingen- van ons volk meer sympathiseer
den. met de gedachten, waaraan mr. Bo
mans uiting gaf dan met do weifelende,
niet steeds weloverlegcfe houding des mi
nisters.
QFFSGIEELE LOFPRIJZING VAN HET
WERK VAN HET R. K. HUISVES-
TINGS-COMSTE.
De voorzitter van het R. K. Huisvestings
comité, Z. D. H. Mgr. A. F. Diepen, mocht
door bemiddeling van Zijne Eminentie Kar
dinaal van Rossum een Pauselijk schrijven
met lofprijzing en aanmoediging ontvangen
van het Nederlandsclie Katholieke werk
voor de arme Weensche kinderen, een
schrijven, dat, gelijk Zijne Eminentie bij de
verzending der stukken mededeelde, „Z.
D. H. en al zijne medehelpers en in 't bij
zonder het DoorluchtigEpiscopaat tot
vreugde en troost strekken zal."
Zijne Heiligheid belooft daarin Zijn ge
bed om honderdvoudige 'belooning voor al
de weldoeners van God af te smeekén en
geeft aan allen Zijn Apostolischen zegen.
„Ook Zijne Eminentie Kardinaal Piffl
van Weenen", zoo vervolgde Kardinaal van
Rossum, „sprak, toen hij aan het Consisto
rie deelnam, vol hooge bewondering en
dankbaarheid over de zoo ècht-Christelijke
hulp, door Holland aan het schier in dood
strijd verkeérende Oostenrijk geboden."
Kardinaal van Rossum besloot het be
geleidend schrijven met de treffende woor
den:
„Moge het Goddelijk Kindje Jezus en
Zijne Goddelijke Moeder Holland daarvoor
zegenen en beloonen."
DANK VAN DE WEENSCHE OUDERS
AAN NEDERLAND.
Toen ik mijne reis naar Nederland aan
ving, om over de grenzeloozc liefde en
hulpvaardigheid, de goedheid - en de red
dende hand der Nederlanders te schrijven,
en te schilderen in welk een gelukkig Pa
radijs en welken kinderhemel, waarin alle
sterren schitteren, de Weener kinderen in
de 'honderden Nederlandsclie steden en'
dorpen, aan en zekeren dood ontrukt, opge-
kwamen vele arme vrouwen en moeders
en vaders en zusters, die van mijn reis
vernomen haddén, bij mij. Het waren be
droefde, arme moeders, die dn bange nach
ten en kommervolle uren over het lot hun
ner kinderen bezorgd waren; bet waren
vaders, die tot den geheel ten gronde gaan
den middenstand behoorden, menschen.
die met het geloof aan God diep in het hart
geprent, alles lot zelfs het ergste wisten te
dragen. En de oogen dezer ouders schitter
den en de lippen beefden, zij vonden geen.
woorden van dank', zelfs niet van de ge
ringste dankbaarheid. De nood en de hon
ger hangen niet meer als een bedreiging
boven de huizenzee, zij sluipen door de
straten der eens zoo vroolijke stad, die niet.
ronder reden den titel ,,tu felix Austria"
voerde. En daar komen de Hollanders in
geloof en daadwerkelijke christelijke naas
tenliefde tot ons en heipen ons op uit dezen
toestand van verschrikking en ontzetting.
Geen weldaad is bun vreemd. Op alle mo
gelijke wijzen helpen zij ons en over dat
alles heen ligt hot Goddelijk wonder van
het Geloof. Deze moeders en ouders voelen
dit alles, doch zij lieten den moed zinken
toen do zorgen steeds grooter werden. Toen
kwam het Geloof. En nu zijn er duizenden,
die niet weten hoe zij danken mo.eten, die
hun kinderen gered zien, die de'verschrik
kelijkste nood en ellende uit hun droeve en
doodarme woning zagen weggenomen. En
di? vrouwen en mannen spreken mij zacht
of hartstochtelijk aan. In de warmste on
innigste woorden in de diepste hartelijk
heid gedenken zij hun weldoeners en red
ders.
Zij welen niet hoe zij al die liefde, die
zij ontvangen, zullen terugschenken. Het
lot en het leven van het arme kind gaan
getuigen, dat liet naar recht en billijkheid
geschiedt. En hoe ook het vonnis moge
uitvallen, Sigurd Holmberg,' ging de vorst
aangedaan voort, terwijl hij Sigurds hand
vatte en in de zijne hield, „aan deze hand
zal niemand zich vergrijpen, want zij heeft
met baar arbeid, met haar kracht, de vei
ligheid, ja het leven van den koning en
zijn reisgenooten beschermd.
Er kwam beweging in de volksmenigte.
„Heil Sigurd," riepen enkele stemmen.
Een te eken des konings gebood stille; een
eerbiedig zwijgen volgde en de koning
sprak verder: clc storm, die in onverwach
te woede losbrak, greep ons vaartuig ge
weldig aan. Een mast werd gebroken en
eon lek in het schip dreigde het te doen
zinken. De kapitein zocht een meer be
schermde plaats en trachtte daar ten anker
te gaan. Te vergeefs, het ee'he zware anker
brak a.f, het andere eveneens. Hulpeloos
dreef het schip uit de veilige bocht weer
naar de open zee, het verderf te gemoet.
Toen herinnerde ik mij, dat wij nog een
anker aan boord hadden, het proefstuk
van Sigurd Holmberg. Als een stuk speel
goed had ik het geschat en nu maakte het
het vertrouwen zijns makers tot waarheid.
Dit derde anker hield het groote schip, tot
de elementen bedaard waren en wij het
konden lichten om de naaste haven te be
reiken, waar wij een ander schip yan Ko-
den moeders boven alles. Diep en onuit-
wischbaar hebben zich de daden der Hol
landers in de harten der Weensche ouders
gegrift. Niet. voor heden alleen, doch voor
immer. En dos te meer bloeit dit reine
wonder der liefde en grift geweldig en
machtig zijne trekken in ons leven, vvaar
wij door baalt, door onverschilligheid, door
ironie en door ijdele beloften geheel en al
omgeven zijn. Wij zien geen lichtende mor
gen; alles is grauw en steeds zwaarder
vallen de schaduwen op het Oo sten-rij ksche
volk. Daar schittert echter een licht, glan
zend en wonderbaar; gelijkenissen ©n le
genden worden waarheid en de Christelijke
wereld voelt 'n eenheid, die haar door geen
bijgeloof en door geen leugen kan ontroofd
worden. De Rots van Petrus staat vast
En zoo baden mij de vele rouwen
en moeders, aan al de edelmoedige en-lief
devolle menschen in Nederland hun innig-
sten dank over te brengen. Warme tranen
loopen hun over de ingevallen en bleeke
wangen, maar het hart klopt luid en vol
nieuwen moed: de kinderen zijn gered! Wij
zijn arm, zóó arm, dat wij op de hulp van
onze naasten zijn aangewezen. Maar toch
lang niet zoo arm om 't wonder des Lichts
niet geheel en al in ons te kunnen opnemen
en om innig dankbaar te kunnen zijn. Wij
kunnen dien dank thans slechts stil en be
rustend in het harte met ons dragen en
wachten op den tijd, dat het ons eens ver
gund zal zijn, om een klein deel van deze
cindelooze, heerlijke liefde te kunnen terug
geven.
De harten der moeders en vaders zijn
vol. Zij stroomen over van overweldigende
dankbaarheid. En ik zie geen anderen weg
dan. deze, om tot de couranten te gaan, die
zich op machtige wijze in dienst van dit
bijna wereldhistorisch grootsche, hooge en
goddelijke werk hebben gesteld orn zooveel
mogelijk allen te bereiken, die daar, in
Nederland, hou christelijk Geloof alles
Wat haat. en spot beteekent verpletterend
beschamend practisch in toepassing
bremgen.
Weest er zeker van, dat deze hulp nim
mer uit de harten der Weeners zal worden
u-itgewischt «of verflauwd. Dag op dag
wordt deze liefde herdacht en wanneer ik
aan de moeders denk, die mij maar steeds
opnieuw weer van hare groote vereering
en dankbaarheid spraken, dan wordt de
gedachte bij mij levendig: zoolang er nog
zulke menschen zijn in de Kerk van
Christus, zoolang nog 'liet Geloof zulke
heerlijke vruchten toont als dit liefdewerk,
zoolang is het leven kostbaar, dat leven,
dat wij in Oostenrijk zoo moeilijk en zoo
vol strijd, leven.
Aan u dank. Katholieke Nederlanders,
aan u de verzekering, dat de liefde leeft- en
de innige hoop wordt gekoesterd, te kun
nen vergelden wat in Holland voor ons aan
gróóts en heerlijks gebeurt.
Dat is het, wat de Weener ouders u zeg
gen willen.
FRANZ FRIEDRICH OBERHAUSER.
Weenen.
's Hertogenbosch, 2 Januari 1920.
BEDRIJVEN".
De statuten vani den R K. Centralen
Raad van Bedrijven zijn thans gereed ge-
komen, zoodat een vereeniging is
bond en 't Bureau voor de R. K. Vako-rga-
ties zal omvatten: het R. K. Verbond van
Werkgcversvakvereenigingen, den Nederl.
R. K. Middenstandsbond, den Ned. Boeren-
bon en het Bureau voor do R. K. Vakorga
nisatie. Geheel het bedrijfsleven van Ne
derland, voor zoover het door „katholie
ken wordt beheerd, 'is nu definitief in een
Bond vereenigd".
De statuten, die ter goedkeuring aan
het Doorluchtig Episcopaat zijn opgezon
den, bevatten zeer belangrijke en ingrij
pende bepalingen. Het doel is: de bevor
dering van den socialen wede tusschen de
verschillende standen der samelevirrg. De
middelen zijn:
le. het bevorderen van het tot stand kó
men in alle bedrijven van collectieve ar
beidsovereenkomsten, waarin de conclu-
siën van het K- K. Bedrijvencongres van
Juli 1919 zijn vastgelegd.
2e. het bevorderen van het tot stand ko-
Jmen van prijzen voor diensten en goede
ren. waarbij een maatschappelijk geoor
loofde winst en rente en goede arbeids
voorwaarden gewaarborgd worden en de
afnemers derhalve prijzen betalen., die re
delijkerwijze gevraagd kunnen worden;
3e. het verleonen- van bemiddeling ter
voorkoming en oplossing van strijd tus
schen verschillende sociale groepen;
4e. het bevorderen van het tot. stand ko
men van Centrale Raden van ..Bedrijven
met hetzelfde doel en dezelfde middelen als
de Centrale Raad voor niet-katholieke
groepen der bevolking; 1
•penhagen wachten wilden naar Born- 1
holm. En toen wij daarheen voeren over
de nu rustige zee, en de zonneschijn, als
eer* adem des Almachtigen op de golven
schitterde, toen erkende ik Zijn hooge be
schikking. 'Hem zij de eere."
Do koning ontblootte het hoofd en hief dc
oogen ten hemel .en allen volgden zijn voor
beeld een oogenblik greep heilige eer
bied de menigte aan, zoowel aanzienlijken
als geringen een plechtige stilte deed
het ruischen der lichte golven op het strand
vernemen. In een groep vereenigd, stonden
de voogd, de jonker en de hofmeester ter
zijde de donkere gezichten der drie ver
bondenen, waaruit de teleurstel'!ing over
den mislukten aanslag sprak, staken scherp
af bij den erbied en de blijdschap, die uit
de aangezichten der menigte straalde.
Opnieuw sprak de koning: „Naast God
echter hebben wij te danken, wiens arm
het werktuig ter redding vervaardigde. En
dezen arm, deze hand voor verminking te
bewaren, is onze koninklijke plicht. Maar
ook is het onze plicht Bornholms recht en
wet te beschermen en le handhaven. Welnu
dat zal geschieden. Hoe luidt ook dat
grtikel van. die wet, voogd?,, wendde zich
de koning tot den zoo spoedig onttroonden
gebieder van het eiland. „Heft een laag
geborene de band tegen een edelman, dan
zal hij boeten met het verlies eener hand,
5e. het bevorderen van internationale ver
bindingen met groepen in hei buitenland,
die het/zelfde of soortgelijk doel nastreven
en dezelfde of soortgelijke middelen ge
bruiken;
6e. het beboeren van instellingen en
fondsen, tot welker vorming het congres
besluit;
7e. het bevorderen van de publiekrechte
lijke organisatie van het bedrijfsleven;
8e. he-t bestudeeren van maatregelen op
het gebied der sociale overheidsbemoeiin
gen en het zenden van adressen! daarom
trent aan regeeringslichamen;
9e. andere wettige middelen, die aan
het doel bevorderlijk kunnen zijn.
Zeer belangrijk is de regeling omtrent
de medezeggenschap der arbeiders op de
leiding der bedrijven. Daaromtrent is het
volgende bepaald:
Wanneer in bedrijver, werkend voor de
nationale en plaatselijke markt, de vak-
vereeniging der werkgevers omtrent prij
zen en leveringsvoorwaarden onderlinge
overeenkomsten tusschen of bindende be
sluiten voor haar léden kent-, welke onder
meer door het verplicht lidmaatschap
krachtens de collectieve arbeidsovereen
komst met de werknemers-vakvereem-
ging(en). die partij is (zijn) bij de collectie
ve arbeidsovereenkomst, worden gehand
haafd, zoo zal de goedkeuring van den be-
d rij fsraad daarop verkregen moeten wor
den.
Iedere vaststelling als bovenbedoeld worth
aan het bestuur van den Centralen Raad
meegedeeld en treedt niet in werking, dan
nadat de corasumentenraad zijn goedkeu
ring daaraan gehecht heeft.
Wordt omtrent de beoordeel ing der vraag
of inderdaad redelijkerwijze gevreesd
wordt dat te hooge prijzen worden ge-
Jnaokt, in den bedrijfsraad geen overeen
stemming verkregen, zoo beslist de eonsu-
mentenraad.
Levert het onderzoek van den bedrijfs
raad het bewijs op, dat inderdaad de vast
stelling der prijzen en dor leveringsvoor
waarden maatschappelijk ongeoorloofd is
geweest, zoo is (zijn) de vakvereeniginig'cn)
der werknemers zelfs bevoegd ondanks
het bestaan eener collectieve arbeidsover
eenkomst een staking af te kondigen,
tenzij de vakvereeniging der werkgevers
waarborgen geeft dat de veroordeelde prijs
poliitïek wordt gewijzigd.
Ook is gedacht aan beveiliging van het
consumentenbelang door de instelling van
een consumentenraad. Ondernemersorga
nisaties kunnen geen prijstarieven of le
veringsvoorwaarden vaststellen, tenzij de
goedkeuring van den consumtcnraad is
verkregen.
Het geheel der statuten is de voorlooper
van de publiekrechtelijke regeling van do
bedrijfsorganisatie. Natuurlijk zal er me
dewerking moeten komen van de nret-ka-
tholiekcn, willen deze statuten algemeene
maatschappelijke beteekenis krijgen. De
vorming van gemengde bedrijfsraden wijst
reeds in de gewenschte richting.
Het tweede congres van den R. K. Cen-
lö en DuiSuag iriWio.»,
Princessenschouwburg te *s Gravenhage
worden gehouden.
TOENEMENDE DRONKENSCHAP.
Ten onrechte wordt beweerd, dat de
drankbestrijding haar doel zoo ongeveer
heeft bereikt, dat. het alcoholisme langza
merhand afneeemt.
Niets is minder waar.
Uit het October-bericht van het Centraal
Bureau voor Statistiek' van de gemeente
Amsterdam blijkt, dat hot geiai processen-
verbaal. welke alleen maar de openbare
dronkenschap betreffen. schrikbarend
stijgt. Over de eerste tien maanden van
1919 waren de cijfers als volgt:
Januari 8?
Februari 91
Maart '91
April 1"'0
Mei 1*5
Juni 156
Juli 918
Augustus 146
September 185
October 238"
Wij zullen ons niet wagen, vermoedens
uit te spreken over de waarschijnlijke oor
zaken van dit euvel.
Maar vast staat, dat de drankbestrijding
nog allo recht van bestaan heeft en ook,
dat de thans geldende maatregelen tegen
het drankmisbruik te zwak zijn en ver
sterking behoeven.
De in uitzicht gestelde wijziging van de
Drankwet en het parlementair initiatief,
dat het. beginsel van plaatselijke keuze
wenscht in te voeren, worden door boven-
-slaande onrustbarende cijfers treffend ge
rechtvaardigd. „Tijd".
twist tusschen mannen van ridderlijke eer
wordt beslist door ridderlijken zwaard
kamp. Daarom kniel neder, Sigurd
Holmberg," besloot de vorst, „om den rid
derslag van uw koning 'te ontvangen en
ik zou willen zien," voegde hij er met een
dreigenden blik op de groep der drie man
nen bij, „wie de hand waagt te schenden,
die koning Ghristiaan tot dank warm heeft
gedrukt.
Tot in de ziel bewogen boog de jonge ge
zel de knie voor zijn koninklijken heer,
maar nog vóór deze het zwaard uit de
schede bad getrokken, trad de oude smid
nader en zeide met heldere, luid klinkende
stem: „Heil u, koning Ghristiaan, voor de
eer, die ge mijn kleinzoon bewijst. Maar 't
is niet meer noodig hem door ridderstag
in der. adelstand te verheffen, u behoeft
alleen te bevestigen wat hem volgens recht
toekomt, want 'Sigurd Holmberg is van
ridderlijke en adellijke geboorte: zijn va
der was vrijheer en ridder van het Zvveed-
sche rijk."
Een beweging van verrassing ging 'door
de rijen der menigte voor de oogen van
den knielenden jongeling scheen alles in
elkaar te vloeien met. moeite hield hij
het hoofd omhoog dat was dus het ge
heim, dat zijn grootvader voor hem had
verborgen gehouden dat was de zoo lang
verwachte oplossing van het raadsel, zijns
Gemengde Berichten.
Hot New. s.s. „Nróolaas" op oan mijn ge-
loopen en gozonfcen. Het Nederlandsche
n.s. „Nicolaas", op weg van Gothenburg
naar Amsterdam, ïs ter hoogte .van Dog-
gersbank (Noord) op een mijn geloopen en
gezonken. Een deel der bemanning is te
Rinkjöbing geland. Omtrent het lot der
overigen is nog niets bekend.
(Het s.s.- „Nicolaas", groot 1101 bruto en
683 netto tons, is in 1903 gebouwd en be
hoorde aan de Mij. tot Exploit, van 'het s.s.
„Nicolaas", dir. N.V. W. H. Berghuys' Ko
lenhandel, te Amsterdam.)
Ontptcffïrjg. Te Dordrecht is Zaterdag
aan de scheepswerf „Dordrecht" door onbe
kende ooreaak een carbidketel uit elkaar
gesprongen, waarbij een werkman uit Cu-
lemborg, zekere v. G., gedood werd.
Doodelijkc val. Bij het repareeren van
een schoorsteen bad de werkman A. B„ te
Zwijrrdreoht, het ongeluk van het dak te
.vallen. Hij werd bewusteloos opgenomen
en was spoedig over]eden-.
FJerpetuum mobile. In de Veenkoloniën
worden tegenwoordig pitten van appelen
en peren opgekocht tegen een prijs van 50
a 60 cent per 1000. Naar we vernemen, zul
len hiermee groote velden worden bezaaid;
De oorlog beeft veel verwoest. Ook de vraag
naar vruchïboomen zal later zeer waar-
schijnlijk enorm zijn.
De jeugd te S. was ook met de hooge
prijzen der pitten bekend geworden. In een
fruitwinkel werd voor een stuiver kleine
appelen gekocht. Daar zaten wel 100 pit jee
in. Deze werden vlug aan den kweeker
afgeleverd voor 5 centen entoen koch
ten ze weer voor een stuiver kleine appel
tjes. „Hbl."
Hoog water. Dc peilschaal He Ti el tee-
kende Zaterdagavond 6 uur 6.72 M. boven
N.A.P. De was sedert den morgen bedroeg
3 centimeter.
Inbraak. Tijdens een concertuitvoe
ring werd bij den heer J. P. te Doenrade
bij Sitlard ingebrokekn en ontvreemd een
bedrag van f 3000, 3000 francs en 4000 mark,
benevens een gouden becrenhorloge en een
geldkistje met eenige rijksdaalders en 'gul
dens als inhoud. De politie zoekt de onbe
kende daders.
Verdrenken. Te Koekan'ge is de 20-ja-
rige K. K. Sn een sloot geraakt en verdron
ken.
Te Nieuw Weerdinge is de 17-jarigë
dochter van de wed. W. Neef door de duis
ternis misleid in het kanaal geraakt en ver
dronken.
Auto-ongeluk. Zaterdagmiddag snorde
■een auto door 't dorp Huizen naar de nieu
we woningbouw-buurt. Op den Zeeweg we
ken 2 personen ondanks herhaald signaal
/niet uit, imet *t gevolg dat de pl.m. 25-jarige
G. V. werd gegrepen en meegesleurd. Bloe
dend en inwendig zwaar gekneusd bracht
de bestuurder hem per auto direct naar
den doktor.
Onveitfs: Zeauv/sch-VtenJmteren. To
30sten Dccemuer lusscm-n -r v..
toen de vrouw des huizes even een paar
boodschappen deed, inbraak gepleegd in
een huis, dat aan weerszijden door andere
huizen geflankeerd wordt.
Een bedrag van 400 gulden, een spaar
bankboekje en -een trouwboekje werden
ontvreemd. Het -laatste werd op straat te-
•ruggevonden. Van de brutale inbrekers :s
tot dusverre nog geen spoor ontdekt.
Een ongeluksdag. In Zenderen hebben
Nieuwjaarsdag eert paar ernst'ige ongeluk
ken plaats gehad, 's Middags werd een
kind door een auto uit Hengelo overreden.
Een auto uit Oldenzaal reed een telefoon
paal omver; beiden werden vernield.
's Nachts om half twaalf kwam een gezel
schap van een feestavond van de Goede
Tempelieren uit Almelo, op een wagen van
Gr. alhier. Ter hoogte van de Vlocdbeld
reed een motorfiets, waarop 2 personen za
ten, achter tegen den wagen, zoodat dezfl-
een eind .vooruit vloog. De motorberijders
lagen elk aan een kant van den weg, een
hunner was nogal erg verwond. De as van
den wagen was verbogen, zoodat het ge
zelschap te voet naar buis moest. Van dit
laatste geval is aangifte bij de politie ge
daan.
Goplaag. Ecriigen -tijd geleden werd me-
dedeeling gedaan van liet geplaag door den
eigenaar van een pand Noordsingel le Rot
terdam. „Het Centrum" vult dat bericht
aldus aan:
Daar woont sinds 30 jaren op dc eerste
étage de familie K.
lie huisheer, de heer R. (of beter diens
v-rouw). op wiens naam het pand staat, had
den huurder tegen 1 Juli van het vorig jaar
levens.
Onder diepe stilte ging de meester op een
teeken des konings voort: „Friesland is
■mijn geboortegrond, waar mijn voorvade
ren tot de beste mannen behoorden, geen
smet kleeft aah den naam, dien ik draag.
Het smidsbandwerk ging in ons geslacht
cx-felijk van vader op zoon over. Ik had
echter geen mannelijken erfgenaam. Slechts
een eenige dochter had mijn vroeg- overle
den vrouw mij nagelaten. Daarom hooptö
ik op oen schoonzoon, die mijn handwerk
zou voortzetten en in wien mijn geslacht
kon voortleven. Het zou echter anders ge
schieden. Een jong Zweeds-ch heer,
schoon van gestalte en onstuimig van aardl
kwam in onze streek. Hij zag mijn dochter
en dong op rondborsiige, eerlijke ijze om
hare hand. Hij bekende, dat hij, de laatste
van zijn geslacht, onvermogend was en
voornemens was bij den- keizer dienst te
nemen om in den oorlog logen den Turk-
schen erfvijand eer en rijkdom te verwer
ven. Met harde woorden wees ik den edel
man af. met l arde woorden bedreigde 'M
mi.io kind een smid alleen zou mijt>
dochter ten huwelijk kunnen krijgen, op.
dat bet vuur in mijn- smidshaard niet zou
worden uitgedoofd.
QWordt vervolgd).
