Mantelwol 'm alle kleuren
BEUZEMAKER Co.
BAGGELAAR
VAN NELLE'S
GEBROKEN THEE
BRANDSTOFFEN. B
dl
WANNEER U
0
a
nmm BRfiNDSTÖFFENHANDEL W.JLtB
f1.25 per pond (ZONDER opdruk)
f 1.45 (ROOD-opdruk)
f 1.60 (ZSLVER-opdruk)
f 1.75 (AFTERNOON-TEA)
H. M. PIERROT
Waarheid zijn. Dq 'ondcrgètoekende stelt ei-
prijs op le verklaren dat Iiij, op verzoek,
«Is getuige tegenwoordig geweest is bij een
onderhoud met:
a. dc personen voorgesteld in het ge
schrift; b. den caféhouder erin genoemd;
c. den pci-soon die liet eerst de lastertaal de
wereld in heeft gestuurd. Rij dat onderhoud
is voldoende gebleken dat betgeen den be
dekkenen ten laste wordt gelegd ten oenen-
male onjuist is.
Ieder weldenkend mensch zal dergelijk
gedoe zeer zeker afkeuren, vooral als men
weet dat hetgeen genoemd wordt geheel be
zijden dc. waarheid is.
Ken troost voor do beschuldiging is een
bekend spreekwoord van „Men wordt niet
door^ een degelijke wagen ovrroden maar
Dat ons -vlmon Oranjefeest zoo'n schril
len naklank laat hooren betreuren velen
met mij.
W. VAN DER LAAN,
Voorzitter van de Oranje.veiceniging.
Land- en Tuinbouw.
Verslag over den landbouw over 1018.
Dit Verslag,, dat tegen den prijs van
O '1.08 fr. p. p. is te bekomen bij Gebr. J.
en H. van Langenhuysen tc 's Graven-
hago, wijst er allereerst op, dat in 1918
ui eer nog dan in 1917 het landbouwsysteem
als Ik t ware moest worden omgezet en in
gericht op de vooiBiening in eigen be
hoefte. Desondanks werden de vooruitzich
ten steeds somberder en ging men met zorg
den winter tegemoet. Toen dc nood op-Tiet
hoogst scheen te zullen stijgen, namen de
zaken op het oorlogsveld vrij plotseling
oen keer, die in November leidde tot den
wapenstilstand. Dit gaf een algemeenc op
luchting en men verwachtte nu ook een
belangrijke verbetering van don ecöïlom*-
schen toestand. Hierin is men teleurge
steld: de moeilijkheden zijn geenszins ver.
dwenen, al moet erkend, dat de voedsel
voorziening spoedig veel verbeterde cn de
in den zomer van 1918 dreigende hongers
nood werd afgewend. Langzamerhand
warden de aanvoeren.van levensmiddelen
en grondstoffen voor het landbouwbedrijf
groot ér en naarmate dit' het geval was,
kon in de eerste maanden van 1919 worden
begonnen met het opheffen van de iallooze
legölingcn, welke de uitoefening van zijn
bedrijf, ondanks do over het geheel gun
stige finaneiöefc resultaten, voor menig
landbouwer tot een dagclijksehe kwelling
maakten.
Dc verhoud:ng fusschcn bouw- en gras
land was, tengevolge der scheuring van
grasland ten behoeve der voedselvoorzie
ning, in 191S eenigszins anders dan in
vorige jaren. In 1917 was er ruim 8G8
duizend II.A. bouw- en ruim 88G II.A.
grasland; in 191S waren deze cijfers resp.
1218 duizend II.A. en 1227 II.A. De tuin
grond vermeerderde van ruim 89 duizend
lot ruim 92 duizend H.A. Er werden meer
granen en meer peulvruchten verbouwd
en belangrijk minder }hanidelsgewas«sn:
ruim 22,000 II.A. tfigön ruim 31/Ö00 II.A. in
'1917. De teelt der knol-, wortel-, bol- en
groen voederde wassen werd ietwat inge
krompen. De iinanciéclc uitkomsten van
het akkerbouwbedrijf op de klei waren
over het geheel zeer goed, in de eerste
plaats toe tc echjijven aan de hooge prij
zen, welke voor de pröduklen werden ont
vangen. Over de opbrengst en de kwaliteit
luidden de ingekomen berichten allerminst
onverdeeld gunstig. liet schrale weer in
den voorzomer en het kunstmestgebrek
werkten ongunstig. Het zand|>edrijf was
door den oorlogstoestand grootendeels ge
desorganiseerd. Dc Regecring betaalde
echter voor dc producten hooge prijzen.
Van daar dat, ondanks weer cn mestgc-
brek, het financieel resultaat gunstig was.
In die gunstige resultaten ligt echter veel
mislcidcnds. Zij zijn toch voor een deel
de prijs voor de desorganisRlie van het
bedrijf en dc uitputting van den bodem.
Eerst in de komende jaren zal blijken, hoe
groot dit deel is.
In de Veenkoloniën was de opbrengst
der gewassen beter dan men met het oog
op dc onvoldoende bemesting zou hebben
verwacht. Dewijl dc prijzen der producten
hoog waren, waren de financiücle uitkom
ster zeer goed.
Omtrent het aardappel'gevvlas bevat het
Verslag dc opmerking, dat uit dc ingeko
men berichten blijkt, dat de oude soorten
meer en meer door nieuwe worden ver
vangen. Speciaal do Roode Star schijnt
meer en meer te worden verbouwd. Meer
en meer blijkt de noodzakelijkheid, dat
krachtiger wordt, gestreefd naar bestrij
ding van verschillende ziekten, en voor
verwisseling van pootgoed. Wat dit laat
ste betreft werkt dc /zich uitbreidende ge-
wasscnkcurings-organisatie voor den aard
appelteelt gunstig. De productie van aard
appelmeel had weinig to beteekenen. In de
drogerijen werd verwerkt plm. 5,800,000
K G. vroege en pl.m. 270 milliocn K.G.
late aardappelen.
Het veehouders- en zuivelbedrijf heeft
over hel algemeen gunstige resultaten ge
geven. Het ver was duur, de melk en do
zuivelproducten niet minder. In verband
met de ongunst :ge voedselpositie van ons
land werd dieper in het bedrijfsleven in
gegrepen dan ooit te voren. Tengevolge van
allerlei omstandigheden Verschilden de
uitkomsten ran sommige ondcrdeeI.cn vrij
veel en waar deze in liet eene bedrijf zeer
goed waren, mochten zij in het andere
nauwelijks loonend heetcn.
In dc weidèstrckcn zag men zich ver
plicht tot inkrimping van den veestapel
over tc gaan, en ook in dc zandstreken
werd het aantal melkkoeien in dc meeste
bedrijven kleiner. Er werd belangrijk
nrnder boter en kaas geproduceerd dan
in 1917.
De stichting van nieuwe stoom zuivel fa
brieken werd zeer bezwaarlijk tengevolge
der dure bouwmaterialen, om dezelfde
reden bleef verbetering der bestaande fa
brieken achterwege. De aankoop van
werktuigen werd tegengehouden door de
hooge kosten, of het niet verkrijgbaar zijn
van het benoodigde. Onder de hulpstoffen
gaven voornamelijk de steenkolen zorg.
Dc gezondheidstoestand van het rund
vee. kon evenmin als in 1917 geheel bevre
digend heetcn; dc belangrijk mindere voe-
dingsloestand was hiervan voor een deel
de oorzaak. ITet mond- en klauwzeer be
reikte sedert 1911 niet zulk een omvang
als in 1918.
De buiteniandsche handel in rundvee
bad weinig te beteekenen. In 't begin van
Het jaar werden nog 2500 melk- en ka'f-
koeien naar Duitschland uitgevoerd. - De
regeling van "dozen uitvoer berustte bij de
Rundveeverecniging; de 2500 runderen
werden tussehen 7 en 31 Januari op 13 ver
schillende plaatsen overgenomen voor een
gemiddelden prijs van f '136,50. Niettegen
staande het overtollige melk- en kalfvee
dos bijna geheel binnenslands moest wor
den verhandeld, waren, do veeprijzen het
gehecle jaar hoog. De weklerij, zoowel van
fok- en kalf- als van vet vee, was dienten
gevolge zeer loonend. Indien echter tenge
volge der verplichte veelevering de duur
ingekochte weidekoeien moesten worden
afgeleverd vóórdat zij volgroeid waren,
bleek dc rekening niet voordeelig tc slui
ten. De melkerij en mesterij in den winter,
hoewel van veel geringer omvang dan
voorheen, gaf evenals de wciderij zeer
goede uitkomsten. Met het sluiten van den
wapenstilstand in November leefde de ver
wachting van hoogcre veeprijzen na het
sluiten van den vrede op, en deed de vee
markt een ongekende hoogte bereiken.
Waar afzet van overtollig rundvee uit het
eigen bedrijf plaats vond, werd een zeer
gunstig resultaat verkregen. Zij, die in
het voorjaar hadden ingekocht, moesten
zich natuurlijk met een kleinere winst te
vreden stellen. Als verblijdend teeken is tc
wijzen op de hooge prijzen, waartegen
waardevolle fokdieren tegenwoordig in het
binnenland worden verkocht.
Ondanks de minder gunstige tijdsom
standigheden bleef er groote belangstelling
bestaan voor de nationale fokkerij. De fok-
vereenigingen streven meer en meer naar
samenwerking; naast de provinciale bon
den komt dit tot uiting in over kleiner ge
bied werkende organisaties. Zoo bestaan
in Noord-Brabant de Bond van fokveever-
eenigingen te Cuijk, waai bij een 17-tal van
de«c vereenigingen zijn aangesloten, en' de
„Fok-centrale" ie. Roosendaal, welke voor
de 14 toegetreden fokvereenigingen het
meikonderzoek verricht en de ge%eele tech
nische boekhouding voert. Op verschillende
plaatsen werden goedgeslaagde fokvecda-
gen gehouden.
Evenals liet vorige jaar leed de gezond
heidstoestand der paarden sterk onder den
invloed van onvoldoende en minderwaar
dig voedsel. Vele dieren, vooral in dc ste
den en de kleine bedrijven, stierven van
uitputting. In Zeeland kwam vrij veelvul
dig infectieuse abortus (besmettelijk ver
werpen) onder de paarden voor, terwijl uit
verschillende plaatsen geklaagd werd over
rachitis (Engelsche ziekte) bij veulens ten
gevolge van onvoldoende voeding.
Het aantal hier te lande geboren heng
sten is weer toegenomen. Van dc 868
hengsten, welke ter dekking .hebben ge
staan, behoorden er 516 of ongeveer 62
pet. tot het Belgische type en 321 tot de
warmbloedrassen. Bij deze laatslc waren
2 volbl o edliengst en
Dc wereldoorlog 'Aeeft ook gedurende dit
jaar zijn invloed op den handel doen ge
voelen; de handel op het buitenland was
aan verschillende beperkende bepalingen
gebonden, waardoor de uitvoer van paar
den aar,merkelijk minder was dan in nor
male jaren. Als gevolg, vm den uitvoer
van 2-jarige en voljarige paarden en van
veel vraag voor 't. gemobiliseerde leger,
steeg de prijs der paarden voortdurend.
Voor een behoorlijk gebruikspaard moest
weldra f 1500 cn meer worden betaald. De
piijizen van goed mannelijk cn vrouwelijk
fokmaleriaal stegen in nog sterker mate.
Het is een goed teeken, dat vele eigenaars
van goed verervende fokdieren ondanks de
hooge prijzen niet voor den verkoop te
vinden waren. Voor 3-jarige hengsten van
het type tuigpaard, hier tc lande gefokt,
werd tot f 25,000 betaald; voor dieren van
het Belgische type kon soms zelfs het dub
bele van dezen prijs bedongen worden. Met
deze prijzen gaat een verhooging der dek-
geldcn gepaard. Prijzen van f 100 behoo-
ren niet meer tot de uitzonderingen. Ook
de slachtpaarden waren duur; prijzen van
f 1 waren geen zeldzaamheid. De maxi
mumprijs werd bij ministerieele beschik
king op f 1.30 gesteld. De paardenfokkerij
is in 1918 in het algemeen flink loonend
geweest, al kan uit de boven gegeven cij
fers geen concLusie getrokken worden, zon
der rekening.te honden met de hooge prij
zen, welke voor de fourage besteed is moe
ten worden.
Met dc pluimveehouderij heeft zeker wel
de varkenshouderij het pieest den druk van
den voedernood gevoeld, zoodat het aantal
varkens zeer* geslonken is en in 1918 na de
groote inkrimping van 1916 en '17 nog is
achteruitgegaan. Tegen het einde van 1918
kon hier en daar aan do fokkerij meer uit
breiding warden gegeven. Toen .door de
regcering meer graan gelaten werd, bracht
de hooge prijs der biggen er toe zich weder
l'P de fokkerij toe te leggen. Een gunstig
verschijnsel mag het worden genoemd, dat
men in dozen tijd -zich meer en meer gaat
toeleggen op de slamboekfokkerij, die wel
licht een groote steun voor een welbewus-
ten wederopbouw van «den varkensstapel
kan zijn. In Gelderland werd in liet begin
van 1918 een varkensst'amboek opgericht,
dat zich in tussehen ook over Overijsel heeft
uitgebreid. Ook in Noord-Hólland, Lim
burg en Friesland breidde de- stamboek,
fokkerij zich uit, dank zij het instituut, van
bestellers met voorrang bij de veevoeder-
voorziening. Uitvoer van varkensvleeseh,
welke in 1914 bedroeg ruim 80A millioen
K.G. en in 1917 ru-im 52?. millioen K.G.
(levende varkens inbegrepen), bad in 1918
niet plaats. C. B.
422e STAATSLOTERIJ
5995
6038
6132
6170
6180
6207
82f tl
6313
6383
6392
€393
6441
6471
G68&
690$
6696
6774
.6806
6816
6820
6891
6932
6972
7003
7043
7120
7158
7373
7394
7403
7432
74469
7525
7602
7675
7680
7753
7790
7846
7869
7889
7981
8012
8035
8193
8214
8260
8313
8374
84*20
8429
8561
8477
8625
8636
8638
8642
9665
8667
8686
8839
8931
8937
8979
8993
9030
9069
9148
9314
9338
9422
9441
9583
9634
9735
9714
97-48
9802
9803
9806
10009
10033
10042
10127
10175
10266
10318
10355
10519
10553
70670
10691
10697
10697
10706
10733
10740
10872
•10916
10934
10981
11058
11119
11137
11188
11203
11294
11395
11488
11541
11613
11700
11732
11801
11822
111967
12058
12236
12309
12538
1260?
126 IS
12740
12753
12312
12839
12874
12875
12913
12915
12943
12974
13109
13115
13123
13165
13222
13223
13315
1336.2
13364
13370
13428
13437
13448
13583
13508
13548
13591
13612
13665
13691
13698
13702
113733
13740
13818
13831
13836
13850
13867
13876
13927
14009
14020
14042
14113
14217
14340
14556
14577
14604
14606
14793
15021
15051
15115
15139
15144
15159
15171
15255
15314
15315
15409
15422
15475
155-40
15575
15576
15672
15676
15687
15706
'5727
15729
15830
15932
16031
16088
16200
16214
16289
16415
16424
16484
16197
16539
16661
76691
16836
16899
16954
16873
17007
17052
17073
17075
17132
17148
17155
17163
17176
17218
17312
17363
17441
17478
17489
17515
17521
17554
17567
17569
17583
17612
17650
ld69
17763
17802
17951
18122
J 317 i
18195
18210
18250
18307
18313
18459
18567
13588
1S679
18635
19123
18711
19284
18836
19350
1S866
19356
18916
TH f:5
1Mb 2
•9415
1 f.084
1945/
19477
19502
19522
19528
79554
.T607
196-9 8
19699
19700
19717
19761
19/65
1*1-786
155-1
199:36
19938
19957
19975
2-10.'-
2°"3
56055
20053
20084
203 47
20427
2045*2
20460
20469
20474
20486
20527
20554
20587
20592
20598
20601
20604
20607
20632
20639
20646
20672
20698
20767
20882
20891
20917
20960
21044
2.1169
21173
21175
21206
21214
21215
21324
21356
21383
21-413
21430
21536
21556
2156*2
21584
21617
21646
21829
21847
21998
22026
22096
22150
22246
22260
22205
22424
22498
22675
22687
22767
22814
22850
22867
22905
22952
Trekking van 8 December.
2e klasse le lijst.
Hooge prijzen:
No. 5177 f 20,000.
No's. 184 11171 17646 f 1000.
Nos. 1199 2690 4016 12400 16739 f 100
Prijzen van f 30.
26
417
1290
1431
1023
1959
2221
2580
2751
2975
3210
3708
4040
4413
4843
5170
5472
47
432
77 78 10-4 230 363
34 492 605 638 680"
1118 1170
133*2 1333
1469 1489
1709 1766
1171
1365
1517
1825
2097
1217
1370
2313 2373 2505 2519
2981
3374
2614 2669
2778 2820
3096 3100
3417 3608
mi 3735 3770
4076 4163 4212
4493 4 499 40 42
4855 4912 4915
>103 5309 5333
2693
2846
3147
3621
3905
4215
4691
5011
5360
5599
15436
1891
2163
2737
2938
3185
3651
Stoomvaartberichten.
STCOMV. MIJ. NEDERLAND.
BATJAN (thuisr.) veitr. 28 Nov. van
Sabang..
CELEBES (uitr.) arr. 5 Dee. -te Antwer
pen.
KONINGIN DER NEDERLANDEN, ver
trok 3 De*, van Baltimore.
KON. NED. STOOM BGOT-M IJ.
HELENA vertr. 5 Dec. van Rotterdam.
MEROPE, pass. 2 Dec. Oitavos.
TITAN, pass. 3 Dec. Holtenau.
ZEUS, pass. 3 Dcc. Kaap Spartel.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
BONDOWOSO (uitr.) pass. 4 Dec. Du 1-
geness.
BUITENZORG, vertr. 1 Dec. v. Durban.
RINDJANI (thuisr.) pass. 29 Nov. Perim.
TABANAN vertr. 6 Dec. van Rotterdam.
TAMBORA (uitr.) vèrtr. 29 Nov. van
Colombo.
KON HOLL. LLOYD.
GELRIA (uitr.) vertr. 3 Dec. van Santos.
STOOMVAART-MIJ. OCEAAN.
IDOMEN'EUS vertr. 4 Dec. "van Shanghai.
PELEUS, vertr. 29 Nov. van Port Said.
tt
33292 [J
met het aanstaande Voorjaar niet D
zonder zwarte Brandstoffen wilt 0
komen, stookt dan onze bekende D
(Drentsche Turf briketten) jj
Deze kunnen in iedere Kachel, met q
of zonder bijvoeging van zwarte q
Brandstoffen gestookt worden, g
n n
Kantoor: Telefoon:
Oude Heerengracht 19. No. 6 en 587. jj
PRIJSLIJST.
Beste Koffie (onze bekende kwaliteit) f 1.30 p. pond
Koffie (2e soort)I.-
Theesoorten:
SUPRA FINE SOUCHONG.
No. I jZeer fljne China Thee)
2 (Fijne China Melange)
3 (Geurige Br. Indische Theo)
4 (Gebroken,,
5 JAVA THEE)
Stofthee (ziftsel uit bovennoemde soorten
doereen)
f2.50
2.-
1.75
„1.50
1.30
1.10
I."
Prima Koffiesiroop (Gebrande suiker) lOCent per ons
Peekoffie (Merk Rood Anker) 9 p.pakje
Aanbevelend, 133J3
fa. Wed. B. MOLKENBOER
LEIDEN. 9 December 1919.
Vraagt Uwen Winkelier:
in halfponds-, ons- en halfons-pakjes.
F. SOUPART
LEIDEN. RIJNKADE. 10
SrECIAI.lTEIT IN:
Grafzerken, Kruisen
eu verder Marnieren Werken.
Kunsttanden,
OudeGebitten, Bank-v.-Leening-
briefjes, Oud Goud en Zilv. koopt
tegen de hoogste waarde, 16
H J. v. SliiERONCEN, HaarLstr. 233
DAMÉS-KAPSALQN - HEERENSALON
R3ARE Sft tegenover de frïariebrugEkerk. 10072
Ondulation Marcel - Manicure - Atelier voor Haai werk
Beleefd aanbevelend, W, J. THOOLEM, Kapper.
STRAAT' 28 30, le 's-GKÜL
Bijkantoren: 12747
AMSTERDAM, ROTTERDAM, GRONINGEN,
Damrak 92. Schiedamschevest 5, A. Kerkhof 18
31 Dec.
Hypotheken.
Beserves.
dividend
1911
27.827.692.96
676.500.95
22 pCt.
1915
28.120.144.39
721.484.89
22 pCt.
1916
29.367.856.66
83o.4S2.57
25 pCt.
1917
30.207.116.89
934.278.69
30 pCt.
1913
3G.72L4GS.-
I.OS2.639.4E
32 pCt.
4i,9°/o Pandbrieven a 94°/o
5 °/o Pandbrieven a 100 °/o
verkrijgbaar aan bovengenoemde kan
toren, aan de Agentschappen en andere
Effectenkantoren.
HORLOGEMAKER.
MAARSMANSSTEEQ 14
Tel.
1293
Steeds grootste sorteering Uurwerken op ieder gebied
Zie onze keuze Carillons.
Breeslraat 143
Telefoon 530
