Tweede Blad.
Donderdag 4 December 1919
Uit de Pers.
DE „SOCIALISATIE".
In een reeks artikelen betoogt D e R. K.
Vakbeweging dat ook de Katholie
ks „socialisatie" willen in den zin, dat
•roduclie en distributie meer warden ge-
licht op de belangen der gemeenschap.
Het blad vat zijn betoog aldus samen:
Wij willen in handel en industrie be-
jrijfsraden, met bevoegdheden gelijk de ge
beenten en waterschappen hebben, om ar-
loidsvoorwaarden en de prijzen-politiek
jict wettelijke sanctie vast te stellen, Deze
Jedrijfsraden bestaan ujt werkgevers en
ferknemers, terwijl wij geen bezwaar zien
fcgen een gelijke vertegenwoordiging voor
De konsumentbelangen.
Dan wordt redelijkerwijze bereikt,- dat
10 hebben:
le. een demokratische bedrijfsorganisa-
e;
2e. een produktiegrondslag waarbij alle
itwassen van partikulier winstbejag zijn
litgesloten;
een instituut, dat alle versnippering
ian produktieve krachten wegneemt en
alle parasitisme uitsnijdt.
Daardoor komt in de produktieverhou-
Rngen een zoodanige wending, dat deze ge-
ieel op de belangen der gemeenschap zijn
pricht en wordt een vorm van „socialisa
tie" verkregen, die, en dat is van kardi
nale beteekenis, zich bij den waar te
nemen maatschappelijken ontwikkelings-
jang aansluit.
Natuurlijk behoeft dit bediijfsra^enstel-
«I een centrale leiding, waardoor het mede
lomt onder de kontrole der gemeenschap.
Patrimonium acht een ernstig
onderzoek naar de mogelijkheid en nood-
ttkelijkheid van „socialisatie" noodig en
licht dat als volgt toe:
Algemeen wordt erkend, dat aan onze
maatschappij-inrichting veel ontbreekt.
Produktie en distributie worden in hoofd
taak beheerscht door het winstmotief.
Raar wat het algemeen belang zou eischen
rordt niet gevraagd. Zoo zou b.v. het al-
jemeen belang vorderen, dat 'het kapitaal
de arbeiderskracht, thans in de alkohol-
mdustrie en in den drankhandel aange
wend, heengeleid werden naar nuttiger pro
duktie, gericht op de bevrediging van
noodzakelijke behoeften. Dit voorbeeld
tare met vele andere te vermenigvuldigen.
Maar er wordt alkohol geproduceerd en
Yerkocht, er worden allerlei overbodige of
zelfs schadelijke artikelen vervaardigd,
omdat er geld imee te verdienen is. Het be-
van enkelen staat hier menigmaal
tegenover het algemeen belang.
Algemeen wordt erkend, dat produktie-
vermeerdering eisch is. Maar de verspilling
op het terrein van produktie en distribu
tie is groot. De voortbrenging wordt lang
Biet altijd op de meest ekonumische wijze
geleid in de best-ingerichte fabrieken. En
♦oor zoover men onder den invloed van
trusts en kartels daartoe wel poogt le
tomen, is het gevaar groot dat de voor-
deelen daarvan niet ten goede komen aan
de massa, maar dat zij, integendeel, zal
Eden onder de te hoog opgevoerde prij-
Verspilling is 'er ook met name op het
hied van de distributie der Waren. Door
het teveel aan tussehenpersonen worden de
wtikelen menigmaal duurder dan zij be
hoeven te zijn. Er zijn te veel grossiers,
reizigers, winkeliers, enz. Het feit werd
eok door de Staatskommissie voor den
Middenstand met nadruk gekonstateerd.
Dan is er de moeilijkheid anet de arbei
ders, die het al meer gaan gevoelen als
iets onbillijks, als iets neerdrukkends, dat
rij geen invloed op den gang van het be
drijfsleven hebben. Zeker medezeggenschap
MIeen inzake de regeling der arbeidsvoor
waarden bevredigt niet. Het gevoel is ster-
kor dan ooit, dat men er met de loonpo
litiek alleen niet komt.
„S o c i a 1 i s a t i e", opgevat als hier
bedoeld, is niet iets socialistisch, maar is
reeds jaren-lang gepropageerd door
lociologen als b.v. prof. Aengenent, mr.
Aalberse en zeer vele anderen.
PROBLEMEN DER SOCIALISATIE.
De T ij d schrijft:
De heer R. Kuyper bekend socialistisch
schrijver met revolutie-denkbeelden, welke
nog iets scherper zijn dan die van mr.
Troelstra, heeft gisteren voor de Amster-
damsche Sludenlen-Ve-reeniging een lezing
gehouden over de Problemen der Socialisa
tie.
De heer Kuyper erkende, dat de sociaal-
democratie nog niet volledig berekend
was voor de problemen, w'elke zich thans
voordoen. Maar er wordt gewerkt en, vol
gens hem, zouden de resultaten daarvan
•binnen een jaar internationaal merkbaar
zijp. Het is natuurlijk mogelijk.Tioewel wij,
wat buiten onze grenzen geschiedt, nu
jiiist niet kunnen beschouwen als de voor
boden van het practisch socialisme.
Dit zal er intusschen eenigszins anders
uitzien, dan men algemeen verwachtte.
De heer Kuyper gaf nu reeds te verstaan,
dat ook bij het economisch socialistische
productie-proces ondergeschiktheid van de
arbeiders zal moeten bestaan aan den be
drijfsleider, dien zij zelf mogen, aanwijzen,
(sic!) En ook zal de bedrijfsleider een
hooger loon ontvangen dan de arbeiders,
zijn kiezers!
Men behdeft zich dit slechts even in te
denken, orn te begrijpen, waarop dit moet
uitloopen.
Gelukkig verzekerde de heer Kuypw, dat
de socialisatie een langzaam proces is. Dit
•klinkt al eenigszins geruststellend.
Maar onniiddelijk doet hij daarop vol
gen, dat de socialisatie, als het- kan, langs
"wettigen en democratischen weg moet ge
schieden, „doch kan het langs dien weg
niet, dan is een onwettig en ondemocra
tisch optreden, zedelijk niet sledhts geoor
loofd, rnaar absoluut plicht.
Dat is dus socialisatie zonder of zelfs
tegen de democratie, en met onwettige
middelen!
De verklaring van dezen in socialistische
kringen zeer invloedrijken spreker is ten
minste eerlijk. Zóó eerlijk, dat onzerzijds
hel streven naar socialisatie zal moeien
worden beschouwd in verband met het re-
volutionnaire socialisme.
Men zou het niet zeggen, indien men den
zachtmoedigen dr. Van der Waerden het
systeem hoorde uiteenzetten in de Tweede
Kamer!
Maar de lieer Troelstra wist wel, waar
om het beter was te zwijgen. Voor dr. Van
der Waerden de theorie in de Kamer; voor
hem en voor den heer Kuyper en anderen
de praktijk daarbuiten!
3 DECEMBER 1919.
Het (liberale) Vaderland schrijft
volgende waardeerende beschouwing over
de Invaliditeits- en Ouderdomswet.
Ongetwijfeld zal deze datum met gouden
leteren geboekstaafd worden in de anna
len van de economische geschiedenis van
ons volk. En met recht. Het is een datum
van het hoogste gewicht voor de arbeiders
van Nederland. In de eerste plaats omdat
op.dezen datum het zes jaren geleden is,
dat de artikelen 369 en 370 der Invalidi
teitswet in werking zijn getreden, waar
door tienduizenden, ja honderdduizenden
in het genot van Ouderdomsrente zijn ge
steld. Voorts omdat op dezen dag in wer
king treedt de Ouderdomswet 1919, waar
door wederom honderdduizenden, die tot
nog toe van ouderdomsrente verstoken ble
ven, deze thans zullen krijgen, hetzij ge
heel kosteloos, hetzij tegen betaling eener
billijke premie. Maar vooral omdat op de
zen datum in werking treedt de Invalidi
teitswet, waardoor niet honderdduizenden,
maar millioenen arbeiders zlillen worden
verzekerd tegen invaliditeit en ouderdom.
Te lang reeds hebben de arbeiders hierop
moeten wachten, als gevolg van den strijd
die gestreden werd om het stelsel, dat ge
kozen zou worden, om te voorzien, in hun
nood ingeval van invaliditeit en bij ouder
dom.
Thans kan men zeggen, dat het tijdperk
van strijd is geëindigd. De grondslagen
zijn gelegd en op deze grondslagen zal het
gebouw herder opgetrokken moeten \vor
dent.
Hiertoe zullen allen moeien medewer
ken, arbeiders zoowel als werkgevers, I et
stelsel van de wet maakt 'het mogelijk, dat
de belanghebbenden zelf een zeer grooten
invloed op den gang van zaken kunnen
uitoefenen. Vooral nu Raden van Arbeid
!de groote massa voorbereidenden arbeid
hebben afgewerkt, zal van de samenwer
king van werkgever en werknemer voor
een belangrijk deel afhangen of de uitvoe
ring der wetten in goede banen zal geleid
worden. Allerlei maatregelen zullen zijn te
nemen in het belang-van de arbeiders ter
voorkoming van invaliditeit en in het be
lang der volksgezondheid. Moge dan op de
zen dag een nieuw tijdperk worden inge
luid. Een tijdperk van socialen vrede, tot
zegen van de arbe-iders en in hot belang
ook van de werkgevers."
Gemengde Berichten.
Aanrijding. Dinsdagmiddag is door
den trein, welke 4.20 uur vap Apeldoorn
naar Dieren vertrekt, bij den overweg van
den eersten Wormenschen weggen de Ka.
yersbeek een wagen, waarin behalve de
voerman zich nog twee inzittenden be
vonden, aangereden. De wagen werd ge
heel .verbrijzeld doch de voerman en de
beide inzittenden brachten er het leven af,
hoewel een hunner zoo zwaar was gewond
dat hij in hot ziekenhuis moest worden op
genomen. H&t paard bleef ongedeerd.
Diefstal in de kazerne. In een dor on-
derofficierskamers van het garnizoen te
Assen is ten nadeel© van een tweetal ser
geanten, een bedrag van f 100 ontvreemd.
Een ingesteld onderzoek had tot heden
geen resultaat.
Lage fruitprijzen. In de Betuwe heeft
men vanwege de lage fruitprijzen de zoete
appels op de boomen laten hangen, omdat
ze het hooge plukloon niet waard zijn. Men
laat ze vallen en zendt ze damnaar de
kroetfabrieken.
Ernstige messteek. Bij een vechtpartij
kreeg zekere P. v. d. V. te Heesch ee'n le
vensgevaarlij ke>n messteek in de borst. De
vermoedelijke dader v. d. H. 13 gearres
teerd.
Overreden. Te Harlingen is de wissel
wachter Kuiper bij het rangeeren onder
een goederenwagen geraakt waardoor hem
een arm en een gedeelte van een been werd
afgereden. In zorgwekkenden toestand
werd hij in het ziekenhuis opgenomen.
Ondeugdelijk spij9vet. In het „Mdbl.
tegen de Vervalschingen'lezen we:
Wij onderzochten een partij als „zuiver
rundvet" in den handel gebracht, welke
bij onderzoek bleek te bstaan uit in ranzi.
gen toestand verkeerend cocosvet. Behalve
dat deze waar in bedorven staat verkeerde,
is het gezien de prijs voor dit .rund-
vet" verlangd en betaald van f 1.80 per
K.G. als brutale bedriegerij te beschou
wen. Men zij derhalve gewaarschuwd te
gen aankoop van vetten uit onbekende of
als onzuiver bekend staande bronnen!
Zinkhoudende lepels. Het „Mdbl. te
gen de vervalschingen" schrijft:
Wij onderzochten te Amsterdam a f 0.29
verkochte lepels, welke met een laag zink
overtrokken bleken te zijn. Dergelijk eet-
gereedschap is in het gebruik als beslist
schadelijk voor de gezondheid te beschou
wen, en wordt hierbij derhalve tegen aan
koop van dergelijke waai' gewaarschuwd.
Staking van sigarenmakers. De werk
lieden, werkzaam in een viertal kerverijen
te Almelo, hebben in overleg met hun or
ganisaties R.K. en Ned. Sigarenmakers-
en Tabaksbewerkersbon d tegen a.s
Maandag 8 December het werk opgezegd.
Oorzaak van een en ander is gelegen in
het feit dat de patroons niet bereid zijn de
organisaties te erkennen en een loon heb
ben vastgesteld dat veel te laag wordt ge
acht. In dat conflikt zijn 26 gezellen be
trokken.
Niet alledaags. In de gemeente Appel-
tern (Geld.) trouwden Dinsdag de vader
en de zoon v. T. met de twee gezusters
S. De zoon wordt daardoor de zwager van
zijn eigen vader, of de cene zuster de
schoonmoeder van de andere.
Tegelijk werd het huwelijk volstrekken
tusschen een dochter van T. en een .broer
van de zusters. Deze dochter wordt daar
door de schoonzuster van 'haar eigen va
der en haar man vereenigt de kwaliteiten
van zoon en zwager in zijn persoon. Ver
liest de dochter den eerbied voor haar
vader niet uit het oog, dan zal zij moeder
•tegen haar schoonzuster moeten zeggen.
Ernstig ongeluk. Te Ge.teelaar (gem.
Borculo) is Maandag de 36-jarige land-
houwer G. V. van de kar gevallen, door
dien het paard schichtig werd, met het on
gelukkig gevolg, dat V. onder de wielen
geraakte en zwaar verwond werd. Hij is
kort daarop overleden.
150 wilde zwijnen opgeruimd. Maan
dag en Dinsdag werden, op uitnoodiging
van den Prins door liet Gortelsche jacht
gezelschap groote drijfjachten gehouden op
grof wild in de omgeving van Gortel en
Viersen.
-De gelederen der wilde varkens zijn deze
heide dagen aanzienlijk gedund. In totaal
werden ongeveer 150 wilde zwijnen en 15
herten geschoten.
Na de jacht vereenigden de deelnemers
zich aan een gemeensciiappclijken maal
tijd in hotel Röge, te Het Loo.
Een telepaat op de markt. Een der
dezer dagen gehouden najaarsmarkten
was door een telepaat als arbeidsveld uit
gekozen vertelt. „De lijd".
Tegen het einde der markt vond hij in
een koffiehuis een talrijk aandachtig pu
bliek, bestaande uit boeren en kooplieden.
Eerst gaf de man proeven van bekwaam
heid als hypnotiseur. Daarna zou hij too-
nen een eerste en geen vicrde-rangs-tele-
^paat te zijn.
Een aanwezige handelaar vond het heel
mooi en wenschte dan een practisch ge
volg te zien. Hij had van een ander, ook
aanwezig, nog f 25 te vordexen. Hij ver
zocht de telepaat schriftelijk uit de porte
feuille van een der aanwezigen een ze-ker
bedrag te nemen en dit te overhandigen
aan den man, wien het toekwam.
De telepaat nam het aanbod aan.
Koopman en hij werden aan elkander
verhonden aan de polsen door een koper
di'aadje. Daarna aanvaardden beiden een
tocht door het publiek. De ware schulde-
naar werd gevonden en hem werd de por
tefeuille uit den zak gehaald. De telepaat
opende haar, zocht onder den dikken hoop
bankbiljetten, haalde er een geel briefje
uit en ï-eikte dit aan den schuldeischer
over!
Gruwelijk familiedrama, le Breda.
Omtrent dit drarna oxitleent „Do Tijd" nog
de volgende bijzonderheden aan het „Dag
blad v. 'N-.-Br.":
De beide broeders Do Leij Louis en
Antoon ontmoetten op den Haogdijk de
echtgenoote van eerstgenoemde met haar
zuster.
Louis de Leij leefde den l&atst&n tijd ge
scheiden van zijn vrouw; hun verhouding
was verre van rooskleurig en meermalen
zijn huiselijke tooneelen 't gevolg geweest,
waarbij wederzijdsche klappen niet werden
Ook Zaterdagavond ontstond weer twistr
toen de beide De Leij's de echtgenoote van
Louis met haar zuster tegenkwamen. Naar
getuigen beweren, ontsproot uit dezen
twist een kleine vechtpaitij waarbij vrouw
De Leij het onderspit moest delven.
Intusschein ging haar zuster van het ge
val mededeeling doen aan haar broer, ze
keren Johan de Groen, wonende evenals
Antoon de Leij dn de Lange Gampelstraat,
Geruime,n tijd reeds bestond een gespan
nen verhouding tusschen de familie De
Groen en de familie De Leij een gevolg
van het in onmin leven tussdhen Louis en
rijn vrouw. Met geweld trachtte na het
kloppartijtje De Leij. geholpen door zijn
broer, zijn echtgenoote mee naar huis in
de Rozemarijnstraat te voeren. Vrouw de
Leij hief daarbij een erbarmelijk ge
schreeuw aan, hetwelk haar inmiddels toe
snellenden broeder misschien nog meer
heeft opgehitst. Hoe het zij, terwijl de
twee broeders niet, de vrouw van Louis
doende waren om haar naai' haar echte
lijke woning terug te brengen, kwam eens
klaps Joh. de Groen tocgcloopen met een
groot mes in de hand en rzonder vooraf
gaande woordenwisseling viel hij het twee
tal aan. De talrijke aanwezige toeschou
wers stoven uiteen, daarbij vrij terrein la
tende aan de gebroedei's De Leij en De
Gxoen. Terwijl (1e eersten zich gereed
maakten om hun aanvaller af te slaan,
deed de laatste een krachtigbn sprong naar
(Louis de Leij zijn zwager en deze,
die den slag niet geheel kon 'afweren,
kreeg een houw met het mes van De Groen
in den bovenarm. Oogenhlikkelijk daarop
wierp De Groen zich op zijn anderen tegen
stander, die ook den aanvaller wilde vast
grijpen en gaf dien met zijn mes eveneens
een por in den bovenai'in Door het geweld
waarmede de slag werd toegebracht, werd
het mes van den arm afgedreven en kwam
terecht in de linkOTborsteireek van De Leij;
door de kracht van den slag tuimelde het
slachtoffer achterover op de straat.
Louis De Leij wilde daarop zich op zijn
ewage.r De Groen werpen en het drama
hadde een nog ernstiger afloop gehad, in
dien De Groen zich niet uit de voeten had
gemaakt, een 0 ogenblik achtervolgd door
Louis de Leij. die den ander echter spoe
dig kwijt raakte.
Intusschen was Antoon de Leij opgestaan
en onder de woorden: „Laat mij hier eens
naar binnen." stapte hij den slagerswin
kel van den heer v. d. Horst binnen. Hier
trok hij zijn jas uit en zijn met bloed door
weekte- boezeroen toonde, hoe ernstig dc
wonde was, welke hij had opgeloopen. Men
leidde hem in de kamer achter den winkel
waar hij neerviel.
Direct werd om doktershulp getelefo
neerd; onderwijl legde de heer H. Cerutti,
geholpen door oen trompetter der ai-tille-
rie, een voorloopig veVhand. Kort daarop
arriveerde dr. Beintcma en de eerw. heer
Preijers, d,ie het slachtoffer de laatste HH.
Sacramenten toediende. Dr. Beintema oor
deelde den toestand zeer ernstig en ge
lastte den man over te brengen naar het
R.K. gasthuis.
Zooals gezegd, had De Groen zich uit de
voeten gemaakt, maar in zijn vlucht liep
hij voora-an op den Haagdijk in de armen
van twee politieagenten, die hem grepen.
Eenige uren nadat Antoon de Leij in het
gasthuis was opgenomen gaf hij den geest;
zijn linkerlong was doorboord.
Hij "was 36 jaar oud, los werkman err
vader van 6 kinderen.
De wonde welke Louis de Leij, zwager
van den moordenaar, heeft opgeloopen, 13
niet van errstigen aard.
Misschien ware het geval nog dramati
scher geweest, indien de vrouw van den
verslagene er in geslaagd was de kinderen
van den mooi-denaar te bereiken; immers
zij liep dezen met een groot mes in de
hand achterna, onder bedreiging hen te
zullen vermoorden, nu haar man toch dood
'was en hefr liaar niet meer kon schelen.
Gelukkig wist men haar te wecbhoudcn cn
tel kalmeeren.
Het drama heeft zich voltrokken in
slechts enkele seconden.
Noch het slachtoffer, noch de dader ge
noten een goede reputatie.
Rechtzaken.
Nacht- en Zondagsarbcid van bakkers.
De waarnemende kantonrechter mr.
Vai\?nkamp, heeft niet verbindend ver
klaard de vei'ordening tot regeling van den
nachtarbeid en den Zondagsnrbeid in
hroodbakkexijen 'in de gemeente 's Graven-
•hage, bij de op 27 Nov. door hem gewezen
vonnissen in de strafzaak tegen lo. G. A.
Th. ter II. en 2-0Th. J. B., beiden to Den
Haag.
Bij gemelde vonnissen werd olm. over
wogen:
dat aan de bevoegdheid van den gemeen
teraad tot het maken van verordeningen
twee limieten zijn gesteld:
lo. dat die verordeningen in het belang
der openbare orde, zedelijkheid en ge
zondheid worden voreischt en betreffen de
huishouding der gemeente.
2o. dat zij niet treden in hetgeen van
algemeen rijk- of provinciaal belang is.
Dat de beoordeeling van dit laatste staat
aan de Kroon, doch dat de bcoordeeling
van het eerste, volgens de constante juris
prudentie staat aan de ï'echte.rlijke macht.
Dat nu de onderhavige verordening tot
ï'egeling van den nachtarbeid en den Zon-
dagsarbeid in broodbakkerijen .noch is in
het belang der openbare orde, zedelijkheid
en de gezondheid, noch betreft de huishou
ding der gemeente.
Dat toch -onder huishouding der .ge
meente moet worden verslaan de specifiek
gemeentelijke belangensfeer, dus het vol
doen aan de eigen belangen van de ge
meente, niet du? aan de particuliere be
langen van de ingezetenen.
Dat nu deze verordening niet is ge
maakt in het belang der gemeente, maar
alleen en uitsluitend in het bijzonder be
lang van een bepaalde en voor een ge
meente als *s Gravenhage zelfs zeer be
perkte groep van ingezetenen, terwijl men
zelfs mag aannemen, dat even groote, zoo
niet grootere bijzondere belangen door
deze verordening geschaad zijn.
Dat deze verordening, als zijnde ir« strijd
met art. 135 der Gemeentewet tot stand ge
komen, niet verhinderd moet worden veT-
klaard.
Op vorenstaande gronden is liet aan bei
de voornoemd-? beklaagden ten laste geleg
de niet strafbaar Verklaard, en zijn deze
te dier zake van alle rechtsvervolging ont
slagen.
ONDERWIJS.
Een internationale Onderwijzers-
conferentie.
De Zwitsersche Ondorwijzersvereeni-
gingen hebben besloten tot de verschillen
de onderwijzersvereenigingen in de andere
Staten en tot het intei-nationale bureau in
Brussel de uitnoodiging te richten tot deel
neming aan een internationale copferentia
te Neuchètel op 17 Apiil 1920 en volgendd
dagen, tot het voeren van voorbereidende
gedachtenwisseling betreffende de vast
stelling van een internationaal onderwijs
programma, dat voor alle landen verbin
dend zou zijn. Aan dr. E. Trösch te Bern
zijn d© voorbereidende werkzaamheden
voor het tot stand brengen dezer ir/rna-
tionale conferentie opgedragen.
FEUILLETON.
VERWISSELD.
Toen ik Europa verliet, was barones Stei-
tógg zwaar ziek, anders had ik mijn kind
®nget\vijfeld aan hare goede zorgen toever
trouwd. Ze werd eerst maanden later beter
to moest toen tot haar volledig herstel voor
tongen tijd naar het Zuiden.
Toen de barones eindelijk teruggekeerd
*as, schreef ze Holm, of deze goedvond, dat
de kleine Siegfried de Kerstvaeantie bij haar
kwam doorbrengen. De advocaat, die toen
®og volstrekt geen vermoeden had van het
geen er gebeurd was, was dadelijk bereid
dit verzoek toe te staan en sprak" er Fran
cis .ovei\ Deze schrikte natuurlijk hevig,
to dat kon Holm onmogelijk ontgaan. Ook
de vele bezwaren, die zijn bediende tegen de
*eis van den knaap in het midden bracht,
ttoesten wel de argwaan van den advocaat
opwekken. En ofschoon Holm nog aller
minst aan een misdadige verwisseling der
^ide kinderen dacht, begon hij Francois
tochte ondervragen om te achterhalen, wat
Jto gebeurd kon zijn. Moer cn meer in
«t nauw gebracht, bekende de dienaar ein-
®e'ijk wat hij gedaan had, maar zóóveel te
genwoordigheid van geest bezat hij nog wel
®n zijn meester er tevens aan te herinneren,
dat ook hij ten opzichte van Holm in het
bezit van geheimen was, die maar veel beter
niet verraden moesten worden.
De beide mannen beloofden elkaar
eeuwig stilzwijgen, en Holm zond barones
Steinegg een beleefden brief, waarin hij
zijn spijt uitdrukte, met het oog op het
jaargetijde en de zwakke gezondheid van
den knaap, de uitnoodiging niet te kun
nen aannemen.
De barones, die meende dat de weigei'ing
eigenlijk van mij kwarn en dat er vijandige
bedoelingen aan ten grondslag lagen, her
haalde later haar uitnoodiging niet.
zoodat dus van deze zijde alle gevaar ge
weken was.
Maar nu, Siegfried, komt nog het be
langrijkste van de heele bekentenis, name
lijk de wijze, waai'op Francois zich van
jou hoeft weten te ontdoen. Te Hochman-
then aangekomen, liet hij zijn vrouw met
de jongere kinderen per spoor naar Wei
denhof vertrekken; hij zelf ging met u bei
den den straatweg af. Toen het donker be
gon te worden, trad hij het bosch in, ging
onder een boom zitten en verruilde, zon
der dat iemand het zag, de kleederen der
beide kinderen; ook sneed hij uit Sieg
fried's ondergoed, dat Raimond nu droeg,
de merkletters weg.
Aanvankelijk was hij van plan geweest,
Siegfried voor de poort van het klooster
aan het ©inde van het woud neer te leg
gen, maar dat scheen hem toch te gevaar
lijk toe. De onderzoekingen, die dan zeker
ingesteld zouden worden, konden dan im
mers o zoo licht tot ontdekking der misda
diga verwisseling voeren! Hij achtte het
dus geraden, zich op een andere manier
van het kind te ontdoen. De twee kinderen
lagen onder een eik in diepen slaap; op
eens nam Francois, snel besloten, Raimond
in de armen, liet Siegfried daar liggen en
baande zich een weg dwars door het
kreupelhout.
Op eenigen afstand hoorde hij een ge
kraak in de takken en verborg zich achter
een rotsblok om te zien, waar dat geluid
vandaan kwam. Hij zag een vrouw, die
haar rechteraim in een vuilgelen doek
droeg, de -plek naderen, waar Siegfried
nog rustig lag te slapen. De vrouw be
merkte het slapende kind en nam bet. op,
langer durfde Francois niet. wachten.
Zonder te zien wat er verder gebeurde,
maakte hij zich haastig uit de voeten en
kwam langs een omweg op den straatweg,
dien hij den vorigen dag verlaten had.
Moeder Martha, de oude verpleegster,
wist niets van het merkteeken, dat Sieg
fried aan het'hoofd di'oeg. Ook was haar
gehoor vemvakt en de enkele woorden, die
de kleine Raimond stamelde, verstond ze
bijna niet Op zijn terugreis ontmoette Fran
cois de vrouw, die den kleinen Siegfried
had opgenomen: met liet kind op haar lin
kerarm liep ze te bedelen.
Sinds dien dag had hij niets meer van
haar gehoord of gezien.
En Frangois noch Holm vermoedden,
dat de jSnge werkman, dien Gods beschik
king naar de wapenfabriek zijns vaders
gevoerd had, graaf Siegfried Weidenhof
was.
Holm heeft verreweg de grootste schuld
aan al wat er gebeurd is. De vrij groote
sommen, die ik hem voor Frangois, en
voor jou, Siegfried, ter hand gesteld had,
heeft hij voor gewaagde speculation ge
bruikt en verloren. Slechts dóór zijn
zoo diep teleurgestelde hebzucht is Rai-
mond's vader tot de misdaad gekomen. De
duivelsche gedachte om de beide, kinderen
te verwisselen, schijnt pas bij hem opgeko
men te zijn, itoen Holm hem meedeelde en
met nadruk herhaalde, dat ik bijna niets
had gedaan om hem een onbezorgde toe
komst ie verzekeren. Frangois hoopte toen,
anderen naar zich zelf beooi'deelend, in
Raimond mettertijd een bondgenoot te vin
den, die hem rijk zou belootien voor den
dienst, welken Frangois hem bewezen had
door die misdadige verwisseling. Toen
Holm u echter beter leerde kennen. Rai
mond, ried hij uw vader ten sterkste af,
u in het geheim te nemen. De twee man
nen vleiden zich mét de hoop, dat het r>o-
drog niet ontdekt zou worden en dat ik
wel altijd in Brazilië blijven zou. Dan zou
aan Francois een rustige ouderdom ver
zekerd zijn. Maar gij zelf, Raimond, hebt
het weiV duisternis verstoord, door
mij. te rijven of ik niet naar Europa
terug wiiue keeren."
HOOFDSTUK XXIX.
Signora Nigroni was gestorven, en daar
mee was het uur der scheiding voor Rai
mond en étephanie aangebroken. Valenti
ne von Reihern had tor-1 n nadat zij
van het overlijden der Iia': 1 i.-.he ver
nam, Steffi in een hartelijk en biief uitge^
noodigd, nu vooxgoed bij haar te konten
inwonen.
Twee harten sloegen in bange smart.
„Mag ik u naar het station brengen?''
had Raimond gevraagd, toeri hij gekoniétj
was orn het jonge meisje voor het laatstf
vaarwel tb zeggen.
Ze. knikte toestem mei"'.
„Uw bagage is al \ooru". cn liet is zulki
mooi weer", sprak Raimond, „laten wifrW
voet gaan, ik zal uw tasch wel dragen."
(Slot volgi^
