„Ob Leidsche Cant"
Tweede Blad.
Woensdag 30 Juli 1919
DE DOCHTER VAN DEN
BEELDHOUWER.
BINNENLAND.
ALGEMEENE BOND VAN R. K. RIJKS-
KIESKRING-ORGANISATIES IN
NEDERLAND.
Zaterdag vergaderde le Utrecht de Alge
meene R. K.'politieke organisatie, die wel
eer ,,Algemeene Bond van R. K. Kiesver-
eenigingen in Nederland" heette, in het
concept-reglement „Algemeene Bond van
R. K. Kieskringen in Nederland" was her
doopt, en waaraan Zaterdag op voorstel
van den Kieskring Utrecht de boven aan
geduide, niet schoon klinkende, naam is
gegeven.
Wij hebben reeds Zaterdag de openings
rede van den voorzitter, den heer Van
Wijnbergen medegedeeld. Plaatsgebrek
heeft ons onderstaand verslag eenige da
gen doen uitstellen.
Op die vergadering zijn drie heel belang
rijke punten aan de orde gekomen:
1. De behandeling van het concept-regle
ment;
2. De verkiezing van een voorzitter;
3. De bespreking van de taak der Kies-
vcreeniging met het oog op de invoering
van het vrouwenkiesrecht.
Het reglement.
Het concept-reglement, dat thans ter be
handeling kwam, was het derde ontwerp.
Het eerste was samengesteld geweest
door een commissie, naar aanleiding van
een ter Bondsvergadering aan het Bonds-
bestuur gegeven opdracht. Op een verga
dering in Maart was dit concept behandeld.
Rekening houdend met hetgeen op die
vergadering was aangevoerd, had het
Bondsbestuur een tweede concept opge
maakt en dit aan het oordeel der kieskring-
besturen onderworpen.
Van de ingekomen amendementen ge
bruik makend voor zoover dit het dienstig
voorkwam, had het Bondsbestuur vervol
gens een derde concept ontworpen en
dit opnieuw ter kennisneming aan de kring-
besturen verzonden, met verzoek, indien
dit concept hun aanleiding gaf tot het in
dienen van amendementen, die vóór 20 Juli
aan den adjunct-secretaris toe te zenden.
Slechts enkele amendementen waren in
gediend.
In enkele kieskringen had men veronder
steld, dat de bij het tweede concept inge
diende amendementen, die niet waren over
genomen, nu stilzwijgend werden be
schouwd als ingediend zijnde bij het derde
concept.
Deze. meening vond bestrijding bij den
voorzitter.
Ten slotte werd goedgevonden, dat ook
de niet officieel bij het derde concept in
gediende amendementen in bespreking zou
den komen.
Van zeer langen duur waren de bespre
kingen' ove-r de amendementen.
Een amendement-Den Helder, dat unifor
miteit vroeg in de wijze van samenstelling
van groslijsten en officieele lijsten van
candidaten (op een wenk van den heer Van
Rijckevorsel verzacht tot: zooveel mogelijk
uniformiteit) werd met gróote meerderheid
van stemmen verworpen.
Het overleg van den Bond met dc katho
lieke Kamerfractie, dat in het oude regle
ment voorkwam en in het concept was ge
schrapt omdat het vanzelf sprak, werd op
verzoek der vergadering opnieuw opgeno
men.
Voorgesteld was, dat de voorzitter zou wor
den gekozen uit of buiten het bestuur.
Amsterdam verlangde: uit 't bestuur; den
voorzitter buiten het bestuur le kiezen vond
het onorganisatorisch.
Utrecht maakte de opmerking, dat de
voorzitter buiten liet bestuur èèn kieskring
een lid meer in het bestuur zou geven dan
waarop deze recht had.
Dc voorzitter ontraadde beslist „buiten"
het bestuur te schrappen.
Met grooie meerderheid werd naar het
inzicht van den voorzitter beslist.
Eveneens werd met groote meerderheid
verworpen een amendement om te schrap
pen, dat elke kieskring, die meer dan 15,000
R.K. georganiseerde kiezers heeft, een
tweede bestuurslid aanwijst.
Verworpen werd ook een amendement,
inhoudend, dat een bestuurslid, hetwelk op
een groslijst voor Kamerlid komt, zijn
functie niet langer mag uitoefenen.
Overgenomen werd een amendement
Friesland, om in de vergadering, die over
het politiek advies beslist, niet voor - elk
5000-tal maar reeds voor een begonnen
5000-tal R.K. georganiseerde kiezers nog
een afgevaardigde aan elk kieskringbestuur
toe te kennen.
Arnhem-Nijmegen verdedigde een amen
dement om het politiek advies (dat, volgens
het concept-reglement, „zoo noodig" kan
worden uitgebracht) te schrappen.
De voorzitter wees er op, dat het politiek
advies het vorig jaar bijna in heel het land
instemming had gevonden.Een in het soci
ale leven vooraanstaand priester had hem
nog deze dagen gezegd: „Houd toch vast
aan het politiek advies, want dc overgroote
meerderheid der kiezers wenscht zulks!"
Arnhem-Nijmegen zeide verder bij de ver
dediging van zijn amendement, dat dc afval
van Katholieke stemmen bevorderd wordt
door al to streng vóórhouden om'te stem
men op No. 1. Men wenscht de kiezers niet
te dwingen op No. 1 te stemmen.
Terloops werd het Liiriburgsche stelsel
geprezen en gezegd, dat 'het een verbete
ring zou zijn, indien dit algemeen werd in
gevoerd. De voorzitter noemde ook het
Limburgsche stelsel een goed stelsel en
wees er 'op, dat het nieuwe Bondsbestuur,.
deze zaak onder het oog zal hebben te zien.
Opnieuw ontraadde de voorzitter beslist
het amendement en voegde er bij, dat hij
niet graag de verantwoordelijkheid voor
den Bond op zich zou nemen (de heer Van
Wijnbergen was inmiddels als voorzitter
herkozen), indien het amendement werd
aangenomen.
Arnhem-Nijmegen wilde het pplitiek ad
vies van liet Bondsbestuur naar de Rijks-
kieskringbesturen overbrengen en aan deze
de beslissing overlaten, of ze het noodig
achten.
De voorzitter wees er op. dat niet het
Bondsbestuur het advies uitbrengt, maar
de afgevaardigden der kieskringbesturen
onder leiding van het Bondsbestuur.
Het amendement werd verworpen.
Aangenomen werd een amendement Den
Bosch op artikel 11, dat naar de algemeene
vergadering, niet op elke 2500, maar op elke
5000 R.K georganiseerde kiezers nog een
afgevaardigde door eiken kieskring wordt
gezonden.
Hiermee was de behandeling van het
concept-reglement in hoofdzaak ten einde.
Leiden had daalbij een gemakkelijke
taak gehad. De belangrijkste amendemen
ten van den kieskring Leiden waren in het
derde concept overgenomen; de overblijven
de, die werden toegelicht door den heer
Oostdam, werden na korte bestrijding ter
vergadering, ingetrokken.
De verkiezing van een
voorzitter.
De verkiezing van een voorzitter kwam
midden in de reglementsherziening aan dc
orde.
Leiden deed het voorstel, den voorzit
ter bij acclamatie te benoemen.
De voorzitter wees dit af.
U t r e cli t stelde voor, thans geen keuze
te doen.
De voorzitter vond uitstel zonderling,
omdat dan, nadat de kieskringen hun be
stuursleden in het Bondsbestuur hebben
aangewezen, in September of October een
afzonderlijke Bondsvergadering zal moeten
worden gehouden alleen voor de verkiezing-
van een voorzitter.
Utrecht wenschte voor de keuze van een
voorzitter de meening van alle georgani
seerde kiezers te kennen,
De voorzitter wees er op, dat de afgevaar-
digden zelf- de keuze moeten doen en de
kiezers reeds lang geraadpleegd kunnen
hebben.
Utrecht handhaafde zijn voorstel om de
verkiezing van een voorzitter van de agen
da af te voeren en vond steun bij Den
H a a g.
Arnhe m-N ij m e g e n was van mee
ning, dat men door thans te kiezen veel
moeite en kosten uitspaarde en stelde, na
dat het voorstel-Utrecht verworpen was,
mr. Van Schaik als candidaat voor het
voorzitterschap voor.
De uitslag der stemming was, dat waren
uitgebracht 113 stemmen, volstrekte meer
derheid 57. Uitgebracht waren op de hee-
ren Van Wijnbergen 59, Van Schaik 42,
Van Rijzewijk 7, Wittert van Hoogland 3
en Kooien 2 stemmen.. De heer Van Wijn
bergen was dus herkozen met slechts twee
stemmen boven de volstrekte meerderheid.
De heer Van Wijnbergen zeide, te mee-
nen, zich niet aan de hem opgelegde taak
te mogen onttrekken, ongeacht de omstan
digheden, die ze hem anders zouden doen
afwijzen. Hij vraagt zich slechts af: Wat
vraagt God en mijn geweten van mij. Gis
terenavond was hem in zijn gezin met na
druk gevraagd, zich niet meer herkiesbaar
te stellen, maar hij achtte zich niet verant-
FEUILLETON.
15)
Hij had in zijn bisschoppelijk paleis de
vroedschap bijeengeroepen. Hij wilde door
het gebed bezield worden om juist en
krachtig te spreken. Hij trad bihnen in de
eenzame kerk waarin men onder de gewel
ven het geklop van hamers en het gezang
der metselaars hoorde weerklinken.
Mgr. Légnisé naderde den zetel die voor
hem bestemd was. Na de kniebuiging ge
maakt te hebben knielde hij neer op het
fluweelen kussen.
Plotseling trok een stuk perkament op
de leuning van den bidstoel zijn aandacht...
De volgende woorden waren er in slor
dig schrift opgeschreven:
„Pierre Darrentières heeft een samen
zwering op touw gezet en den 25sten Maart
zullen de Bourgondiërs de stad overvallen.
Kapitein Jean des Roches is binnen uwe
murenWaak!
Jude Coquinois."
Mgr. was zeer verstrooid in zijn gebed,
maar God wist, aan welke hévige gemoeds
bewegingen hij in den laatsten tijd had
blootgestaan.
Het duurde lang eer de bisschop gen
weinig tot zichzelf kwam; de groote kalmto
van de kerk bracht echter langzamerhand
rust in het gewirwar van zijn gedachten,
en met al het vuur zijner ziel van Christus,
van bisschop en van Franschman smeekte
hij God, te helpen in zijn strijd tegen die
vloekwaardige samenzwering.
Daarna ging hij opgeruimd, klaar tot den
strijd, naar zijn bisschoppelijk terug. Voor
dat de notabelen zouden komen had hij
nog- een uur om na te denken.
Zou dat document wel eenige waarde
hebben? Was 't niet een list om de aan
dacht van de ware plannen der samen
zweerders af te trekken? Maar hoe 't ook
was, de voorzichtigheid eischte de aanwij
zingen, die erin gegeven werden, niet te
verwaarloozen. Er zou in de woning van
Pierre Darrentières een nauwkeurig onder
zoek ingesteld worden.
In afwachting zou de bisschop zich ver
laten op de notabelen, die hem terzijde
stonden; hij zelf had pas een flinke dosis
moed en energie opgedaan en hij trad met
rustigen pas de groote zaal binnen, waar
de raadsheeren hem wachtten.
De kronieken uit dien tijd hebben de na
men bewaard van degenen, die toentertijd
de hoogste posten in de stad bekleedden en
die op dat uur in het bisschoppelijk paleis
vereenigd waren.
De voornaamste waren: meester Odart
woord zich te onttrekken. Hij bedankte
lien, die op hern hun stem hadden uitge
bracht, maar voegde er bij, dat hem het
vorige is gebleken, dat geeft functie hem
zwaarder drukt; 't was hem een ontzetten
de last. Het kan eenmaal niet anders, dat.
men tal van personen in eigen kring van
zich vervreemdt, als rnen zijn plicht doet.
Wanneer men werkelijk de leuze „Voor den
Christus" in practijk tracht te brengen,
moet men soms handelingen stellen, die
niet aangenaam zijn voor personen.
Spr. meende echter de hem door de
meerderheid gegeven opdracht niet te mo
gen weigeren. Maar hij rekent hierbij op
dc medewerking van het heele bestuur,
van het kiezerskorps en van de pers. Over
de medewerking der laatste heeft hij niet
te klagen. Deze is hem in moeilijke om-
standighden zoo loyaal mogelijk verleend.
Deze medewerking isspeciaal noodig, op
dat dc katholieke beginselen bij het poli
tiek handelen een leiddraad zullen zijn. De
katholieke beginselen moeten worden be
tracht, de christelijke liefde moet worden
in acht" genomen, wat ook in onze kringen
op bedenkelijke wijze schade heeft geleden.
Mogen in dc kieskringbesturen door en
door katholieke mannen gekozen worden.
Een eerste voorwaarde voor de handhaving
der katholieke organisatie is, dat de leiders
personen zijn door en door Roomsch, ook
in hun particulier leven. De besturen mo
gen doordrongen zijn van hun ontzettende
verantwoordelijkheid, zij moeten katholiek
beseffen en dienovereenkomstig handelen.
Wie mij op tekortkomingen in de katholie
ke lijn wijst, zal mijn grootste vriend zijn.
Laten wij echter niet op bedekte wijze el
kander tegenwerken.
Ook voor dit woord ben ik voor den rech
terstoel Gods verantwoording schuldig: Ik
heb slechts op het oog de eer van den
C'hristus. Beoordeel daarnaar mijn daden.
Deze verklaring zult gij hebben te aan
vaarden. Ik zal mij aldus afvragen: wat
wil God van mij als voorzitter van dezen
Bond? Zoo vraag ik u mij trouw te zijn en
uw medewerking loyaal te verleenen, zoo
als van katholieken tegenover elkaar past.
(Daverend en langdurig applaus.)
Het vrouwenkiesrecht.
De behandeling van het reglement werd
ook onderbroken door een bespreking van
de taak der kiesvereenigingen met het oog
op de invoering van het vrouwenkiesrecht,
ten einde een vijftal dames, leden van den
R. K. Vrouwenbond in het Aartsbisdom,
die de vergadering bijwoonden, niet nog
ding om dit punt op de agenda te brengen
langer op te houden.
De voorzitter deelde mee, dat de aanlei-
was geweest een schrijven van 5 Juli van
het bestuur van den R. K. Vrouwenbond
in het Aartsbisdom ,die een 'commissie had
benoemd om de politieke ontwikkeling dei-
vrouw voor te bereiden en overleg wenschte
met den Bond. Daar de politieke actie de
vrouw tot dusver weinig belang inboezem
de, deed deze commissie een beroep op de
meerdere ervaring van de leden van den
Bond.
De voorzitter stelde hét op prijs, dat
eenige dames, onder wie de algemeene pre
sidente van de Federatie van R. K. .Vrou
wenbonden, mevrouw Steenberghe, de ver
gadering hi j woonden.
In de vergadering van 1 Maart had de
voorzitter de zaak ter sprake gebracht, en
daar bleek men het er over eens, dat:
lo. in alle kiesvereenigingen de vrouwe
lijke kiezers zouden worden toegelaten: er
zullen geen afzonderlijke Kiesvereenigin
gen voor vrouwen zijn;
2o. vrouwen in het bestuur zouden wor
den gekozen; ook al zijn er geen vacatures,
dus doordat, althans zeker in de grootere
plaatsen, een of meer mannelijke bestuurs
leden zullen bedanken;
3o. het bestuur der aldus uit mannen en
vrouwen saamgeste! de Kiesvereen. ook
in de toekomst in de politiek leiding zal blij
ven geven, o.m. wat betreft de propaganda.
De Bondsvergadering ging ouder applaus
met deze punten accoord. De voorzitter
wees er op, dat, indien in een of andere
plaats bezwaar mocht worden gemaakt om
de deur der kiesvereenigingen voor de
vrouw open te zetten, men zich dus op
de uitspraak van deze vergadering zou
kunnen beroepen.
Mevr. Steenberghe deelde mede, dat zij
in Utrecht samenwerking had gezocht met
parochiale propagandaclubs. Eerst worden
alleen vrouwen-vergaderingen gehouden,
met de bedoeling de vrouw in de kiesver-
eeniging te brengen. Dit heeft goed ge
werkt. Tn iedere parochie zijn een paar
honderd leden in de kiesvereniging ge
bracht.
Ecnigszins uitvoerig werd er nog gedis
cussieerd over de vraag: Moet de politieke
propaganda vo o r de vrouwen ook door
dc vrouwen gestreden. Mevrouw Steen-
ITcnnequin, Pierre le Tartier, Schout, Guil-
laume de Pleurres, Francois de la Gar-
moise, Jéan Noget, Guyol Asselin, Zooals
wij reeds gezegd hebben warén versclieide-
non dezer weifelaars.
Vooral Guyol Asselin had moeilijk af
stand kunnen doen van de oude relaties,
die hij vroeger had gehad met het hof van
den hertog van Bourgondië. Hij had tal
rijke aanhangers in de vroedschap, dank
zij zijn positie als de grootste koopman
der stad.
Toen de bisschop binnentrad, stond de
vroedschap op. De kerkvoogd, met vader
lijk gebaar deze mannen,' die met hun eene
knie op den grond lagen, zegenend, trad
op den eerezetel toe. Aan zijn rechterzijde
zat meester Odart Hennequïn en aan zijn
linkerhand Pierre le Tartrier.
De bijeenkomst werd geopend- met oen
beroep op het beleid en de voorzichtigheid
der aanwezigen; toen alle leden daarna
gingen zitten bleef de bisschop alleen
staan.
Mijne heeren, zeide hij, ernstige ge
beurtenissen, van welker aard wij nog niet
goed op de hoogte zijn, hebben onze stad
in beroering gebracht. Gij kent ze en gij
kent de maatregelen, die wij dadelijk ge
nomen hebben. Ik heb u opgeroepen om
u te verzoeken, mij bij te staan in mijn
werk en getrouw te blijven aan de gehecht-
berghe meende van wel. De voorzitter wil
de zulks aan de prudentie overlaten der
besturen van kiesvereen. en daaronder res-
sorteerende propagandaclubs, in welke be
sturen ook vrouwen moeten zitting hebben.
Vaak zal, aldus de voorzitter, bij het huis
bezoek een huisvader meer invloedrijke
overtuigingskracht kunnen uitoefenen op
de huisvrouw, dan een ongehuwd meisje.
Intusschen zal 't ook hierbij gewenscht zijn,
dat het huisbezoek steeds door twee
personen geschiedt een wijze regel van
voorzichtigheid in de St. V'incentiusvereen.
De grondslagen voor de politieke orga
nisatie voor de Katholieke vrouw zijn dus
nu stevig gelegd daarop voortgebouwd!
Sociale Berichten.
CENTRAAL BUREAU VOOR DE K. S. A.
IN NEDERLAND.
Aan het verslag «over het jaar 1918 van
liet. Centraal Bureau voor de K. S, A. ont-
leenen wij* het volgende:
In de maand December werd uit den Cen-
tralen 'Raad der K. S. A. teneinde hij de
bestrijding' van revolutie-gevaar tot liet
voeren cener spontane actie gereed te zijn,
een comité gevormd, waarin zitting heb
ben een afgevaardigde van elk der volgen
de organisaties:
Het R. K. Vakbureau, de Federatie van
R. K. Werklieden-organisaties, de R. K.
Werkkgevers-vereeniging, dc- R.K. Bijzon
dere Onderwijzersbond, de R.K. Ambtena-
renvereeniging, de Federatie van de Han
ze, de Ned. Boerenbond, de R K. Vrou
wenbond, de Federatie van R. K. Studen
tenvereenigingen, alsmede de directeur
van het Centraal Bureau der K. S. A..
terwijl de Algemeene adviseur der K. S.
A. tevens adviseur is van het Comité. Het
dagelijksch bestuur werd aldus samenge
steld: J. van Rijzewijk, voorzitter; A- Tepe,
secretaris; A. H. J. Engels, penningmeester.
Het comité is niet een nieuwe instelling
naast den Centralen Raad, doch slechts
het door en uit den Centralen Raad aan
gewezen orgaan, belast met de centrale
leiding der tegen revolutie-gevaar te voe
ren actie. Het comité draagt den naam:
hoofdcomité van actie van de K. S. A.
Op 7 Januari werd te Utrecht een ver
gadering van den Centralen Raad der K.
S. A. gehouden, waarin 't vredesvraagstuk
besproken werd.
24 September volgde een twee Centrale
Raadsvergadering, waarop een directeurs-
verwisseling plaats had.
Bij het vernemen, dat onder leiding van
den Ned. R. K. Bond van Kiesvereenigin
gen in Nederland, een Centraal R. K. Po
litiek Propagandabureau te Amsterdam
was gesticht, werd onmiddellijk het besluit
genomen een uitgebreide collectie pamflet
ten en courantenknipsels, door ons bureau
verzameld over de verkiezingen der jaren
19011905199919131916, speciaal met
't doel die ter beschikking te stellen van
een eventueel op te richten katholiek poli
tiek propagandabureau aan m.g. bureau
ten geschenke te geven.
Tot onzen spijt bereikten ons echter nerg
nimmer berichten of mededeelingen, dat
deze lectuur ter beschikking werd gesteld
van die Katholieken, die over de politiek
een speciale studie wenschen te maken en
dus dit studie-materiaal ongetwijfeld zeer
goed kunnen gebruiken.
Wellicht zal zulks, nu de verkiezings-
drukte voor eenige jaren voorbij is, spoe
dig volgen.
16 April bestond ons Bureau 12^» jaar.
Dit feit is, vanwege de tijdsomstandighe
den, niet feestelijk herdacht. Wel mocht de
directie het genoegen hebben, zeer vele
schriftelijke en telegrafische gelukwen-
schen uit alle oorden des lands te ont
vangen.
1 Augustus vestigde zich in ons Bureau
het secretariaat van den arbeid van den
Nëd. R. K. Volksbond, in het bisdom Haar
lem, waarvan als functionaris optrad de
heer M. L. A. Klein, uit Haarlem.
Van 1318 Mei waren wederom een
groot aantal voormannen der Katholieke
Vakbeweging in Leiden tezamen om er de
lessen te volgen van den grooten socialen
cursus, zooals deze jaarlijks door het Cen
traal Bureau gegeven wordt.
Prof. mr. P. J. M. Aalberse, rector Joh.
C. Aalberse, prof. J. D. .T. Aengenent, mr.
A. Tepe en dr. Emile Verviers gaven hun
gedurende drie dagen les in de economi
sche wetenschappen.
Dit jaar voor 't eerst werd een proef ge
nomen met het geven van een schriftelijke»
cursus in de economie. 230 personen lieten
zich als deelnemers inschrijven. Voorwaar
een schitterend resultaat! Het ligt in de
bedoeling aan het einde van het cursusjaar
oen examen af té nemen en den geslaag
den een diploma uit te-reiken, terwijl ook
beid, die gij tot heden aan onzen souverein,
den koning, betuigd hebt. Mijne heeren, wij
hebben niet alleen te zorgen voor de belan
gen van onze stad, nog hooger belangen
zijn aan onze handen toevertrouwd. Wij
zijn geen onafhankelijke burgers, die met
niemand iets tc maken hebben en die
slechts plichten tegenover zichzelf te ver
vullen hebben. Wij maken deel uit van het
nobele koninkrijk Frankrijk. Al wat zijn
belang is, is ons belang, zooals alles wat
ons treft, ook het koninkrijk treft. Gij
moet werken om in ons land de eenheid te
•herstellen, die er ontbreekt; gij moet den
alouden vijand opsporen, die de oorzaak
van ons ongeluk is, gij moet aan een op
roerige provincie en aan een tegen zijn wet
tigen heer opgestanen prins leeren, dat zij
igeen persoonlijke belangen hebben na te
jagen, die indruischen tegen het door God
gevestigde gezag en het belang van Frank
rijk!
Jeanne d'Arc, vervolgde hij, die door
een lagen list in handen van haar vijanden
gevallen is, werd u door God toegezonden.
Zouden wij de zwakheid en de stoutmoedig
heid hebben tc strijden-tegen iets, dat zoo
duidelijk door den hemel bevolen is?
Verlies den'moed niet, mijne heeren! Wij
hebben tot heden gezegevierd, wij zullen
ook in de toekomst "zegevieren. Onze vijan
den schijnen zichzelf te willen verraden.
voor hen de gelegenheid zal worden ge
opend een vervolgcursus le volgen in de
sociologie.
Voor hen, 'die in onze Katholieke sociale
beweging een vooraanstaande plaats in
nemen of zullen gaan innemen, bestaat
hier een goede gelegenheid zich voor die
taak te bekwamen.
In de verschillende afdeelingen van óns
Bureau waren werkzaam:
Directie: mr. P. J M. Aalberse, directeur
mr. A. Tepe, onder-directeur.
Groot was voorzeker de vreugde bij allen
die de Katholieke Sociale Actie en bovenal
den grooten leider mr. Aalberse een goed
hart toedragen, bij' het vernemen van het
bericht, dat mr. Aalberse de portefeuille
van het nieuwe Departement van „Arbeid"
had aanvaard.
Was de vreugde groot ook aan het Cen
traal Bureau, niet minder gevoelde men
de spijt over het heengaan van den zoozeer
beminden directeur die immers thans als
zoodanig moest aftreden. De vergadering
van den Centralen Raad. welke in Septem
ber j.l. gehouden werd, bood mr. Aalberse
het beschermheerschap aan. De onder-di
recteur, mr. A. Tepe, werd op deze verga
dering als zijn opvolger aangewezen, welk
besluit spoedig daarop door het Doorluch
tig Episcopaat werd goedgekeurd en be
vestigd.
Bibliotheek. A. H. Boekraad, bibliothe
caris; A. M. M. E. de Man, administrateur;
A. Goddijn en Ch. Ilillenaar, steno
typisten.
Administratie. IT. Lombert, boekhouder;
F. Kouwenberg, IT. Smits en G. Schoon-
water, klorkcn.
Afdeeling bioscoop en lichtbeelden. II.
Lombert, plaatsv. directeur; F. A. Spaay,
boekhouder.
Inspectie.. Per 1 Juli trad als inspecteur
in functie mr. W. K. S. van Haastert, die
echter reeds aan 1 einfte van 't jaar, we
gens zijn benoeming tot inspecteur van
den Boerenleenbank te' Eindhoven, als
zoodanig werd opgevolgd door den heer
J. A. Jongerveclcn.
Propaganda, H. "B. J. Wijtcnburg, pro
pagandist.
Tijdschift. Op 1 Januari 1918 bedroeg
het aantal abonné's op ons tijdschrift
10380, op 1 Januari 1919 106-43, aldus een
vermeerdering van slechts 263 abonné's.
Adviezen. Er werden dit jaar verstrekt
595 adviezen, waaronder 390 bibliografisch
Vergeleken bij 't vorig jaar is het aantal
adviezen weer eenigszins vooruitgegaan.
Immers voor 1917 waren deze cijfers 573
en 358.
In den loop der jaren nam de bibliotheek
in omvang toe en werd ook de mogelijk
heid grooter orn verschillende adviezen, zij
theiti dan veelal na lang en zorgvuldig
zoeken, thans bibliografisch te behandelen.
Deze wijze wordt door ons meer dan
voorheen gevolgd, zoodat vele adviezen,
welke vroeger onder "cle gewone adviezen
gerangschikt werden, thans een plaatsje
bij de bibliografische afdeeling .gevonden
hebben.
Bibliotheek. Aan 350 personen werden
uitgeleend 898 boeken en brochures; 350
statuten en 4283 knipsels.
Het aantal boeken en brochures dat voor
de bibliotheek werd aangekocht bedltiagt
675, terwijl onze collectie statuten werd
verrijkt met 225 stuks, 3568 nieuwe cou
rantenknipsels werden wederom aan de
reeds uitgebreide verzameling, toegevoegd.
Vlugschriften en Vliegende blaadjes.
Niet minder dan 63568 vlugschriften, 1582
vliegende blaadjes, 331 verslagen en Progr.
boeken der Sociale Werken, 386 exempla
ren dèr Alg. Statuten K.S.A. en 1024 "Ency
clieken „"Rérum Novarum" werden er
verzonden.
Correspondentie. Ontvangen werden aan
brieven, postwissels© etc., 2096 stuks en
verzondon 2477 stuks.
Sprekers. In 1918 trad namens het Cen
traal Bureau 12 maal een spreker-op voor
de PI. Comité's en wel tc Zwolle, Bolsvvard,
Purmerend, Venlo, Oldenzaal, Ouderkerk
a. d. Aznstcl, Schagen, Blokker en Vlissin-
gen en Boskoop.
Giften. Aan giften werd ontvangen f 507.
aan vrijwillige vergoeding voor verstrekt
advies f 83.95, benevens f Ï3ÏD69 als vergoe
ding voor onkosten, enz. der bibliografi
sche adviezen.
Propaganda. Door den propagandist
werden 1156 abonnè-donateurs voor do K.
S. A. aangeworven, door de PI. Comitê's 91
en door de correspondenten 173 abonné's
Tot slot kunnen wij niet nalaten, vooral
hier bij de alinea „propaganda" een korre
opmerking tc- maken. Wij moesten reeds
tot onzen spijt vermelden, dat het aantal
abonné's gedurende het afgeloopen jaar
slechts met een aantal van 263 was voor
uitgegaan, terwijl dit feitelijk 1425 zou
Ik zal u niet in herinnering brengen het
geen de laatste dagen is voorgevallen. Zie
hier een nieuw feit, waarover ik u verzoek
na te denken. En ik vraag u, welke maat
regelen gij noodig acht om ons voor te bet
reiden op de verschrikkelijke gebeurtenis
sen, die ons, volgens deze mededeeling, te
wachten staan.
De bisschop las daarna de waarschuwing
voor van Jude Coquinois. Hij vertelde den
notabelen dat hij dit papier zoo juist op
zijn bidstoel in de Kathedraal hacUgpvon-
den.
Dat verwekte een hevige ontroering on
der de ernstige mannen, maar spoedig
hadden ze hun koelbloedigheid teruggevon
den.
Het eerst nam Guyot Asselin het woord.
Ik ben bang, zei hij, dat wij de speel
bal zijn van een grappenmaker. Wie onzer,
kent Jude Coquinois'1
Niemand antwoordde.
Ik moet bekennen, zei Mgr. Léguisé,
dat ik zelf niet weet, van wien dat papier
kan komen.
Welk vertrouwen moeten wij ér dan
in stellen? viel Guyot in de rede.
Dat van den verstandige, die zich'
nooit genoeg gewaarschuwd acht, ant
woordde de bisschop.
Daarna kwam Odart Henneqüin tus-
schenbcide. Hij was weliswaar geen Bour-
