Vergadering
HET ADRES
DE HANZE
Hedenavond
OrigineejeVelo-Wringmachines^weerverkrijgbaar
VRAGENBUS.
Ingezonden stukken.
Kleermakers.
A. N. TURKSMA.
HeeroüSiyis t© koop»
KUUPERS'Becldenmagazijn
GOUDEN
ZEGELRINGEN.
Naaistersfournituren.
ik. M. TURKSMA,
BURGERWACHT VOORSCHOTEN.
L. Z. MARGARINE.
Zoekt U
üc Nieuwe
Haarlemsc'he Courant
J.LCREYGHT0N,Aalraarkt25
Verfrisschende drank
Uw omzet wordt grooterdoor in dit iilad te odverioeren.
KOOGE RAAD.
Knoeierijen met examen-opgaven.
De Hooge Raad deed o. a. uitspraak
ju de. volgende zaak:
A. F. v. d. H., letterzetter tor Lands
drukkerij, had f 50 aangenomen, omdat
hij pamo-nopgaven van de H. B. S. met
vijfjarigen cursus ter Landsdrukkerij had
jredegedeeld ten» behoeve van iemand,
die zich aan het gemeld examen onder
werpen zou. Hij was door bet Haagsche
Hof veroordeeld tot 6 madnden gevange
nisstraf.
Do Hooge Raad verwierp het tegen die
yeroordeeling ingestelde cassatieberoep.
KRIJGSRAAD TE 's-GRAVENHAGE.
Veroorzaken van den dood door schuld.
Voortgezet werd voor den Krijgsraad te
'flGravenhage. de behandeling tegen do land
stoimplichtige soldaten E. Q. M. e'n J. P.
VV. de B., beiden van de bezetting van het
lort to Velzen {sector Zaandam). Dezen
was ten laste gelegd dat zij op 6 Novem
ber 1918 door hun schuld oorzaak waren
geweest van den -dood va-li den milicien
soldaat Ph. Daglooner, doordat zij op den
avond op dien dag een koperen draad van
fortlamp, waarop 'n electrische stroom
etond van 220 volts, hadden aangebracht
aan een ijzeren deurknop van een kaïner
deur, met het doel dat dertgene, die deze
deurknop vastgreep, zou worden ge-
dectrificeefd. Het gevolg hiervan was dat
toen genoemde Daglooner de deui'knop
vastgreep, do electriseho stroom toegang
vond tot 'diens lichaam en deze blijkens
een ingesteld onderzoek als gevolg daar
van aan een hartverlamming is overle
den.
nu gehoorde getuigen verklaarden,
dat de stroom van 220 volts ge,en Üoodc-
hjk gevolg kon hebben. De dood van D.
kan door schrik zijn veroorzaakt
De auditeur-militair wild'e gaarne aan
nemen, datbelklaagden de portee van hun
grap niet hebben ^begrepen, evenals hij
tekening wil houden niet den goeden wil
van bekl., >die reeds getracht hebben goed
te maken wat er nog goed te maken valt.
Daarrm vorderde hij schuldig verklaring
aan het veroorzaken van den dood door
ïchuld* en vertoorPeeling van ieder der
bekl. tot 14 dagen hechtenis met aftrek
van 3 dagen voorarrest voor békl.
.De verdedigers van beklaagden pleitten
vrijspraak.
RECHTSZAKEN.
Heeft haar. mevrouw nu recht nm TO gul
don van haar loon af te hóuden?
Antwoor tl. Waai1 de dienstbode
pasna 1 Mei haar dienst verlaat, heeft
mevrouw niet het recht de Nieuwjaars
fooi terug te nemen en daar de betrekking
oneer dan 3 maanden heeft geduurd, mag
'ook de gedspenning niet worden inge
houden.
Toch moeten wij opmerken, dat o.i., al
zijn de wetsvoorschriften nu eenmaal zoo,
in het onderhoorige geval uit de toepas-
Vsing deze onbillijkheid ontstaat, dat door
nog geen half jaar in een betrekking te
blijven èn godspenning èn Nieuwjaarsfooi
door de dienstbode verdiend zijn.
V r a a g. Ik heb lafid gehuurd zonder
huurcontract Wanneer heeft de eigenaar
het. recht mij dat te ontnemen?
Antwoord De eigenaar kan U, mits
hij dit vóór Kerstmis doet, de huur opzeg,
gen tegen Kerstmis over een jaar.
Vraag: Mtjn zuster is in een betrek
king, als dienstbode. Nu heeft zij 8 Der.
10 gulden godspenning gehad. Met
Hieuwjaar weer 10 gulden als Nieuwjaars-
feld. Zij gaat in t laatst van M»i weg.
(Buiten verantwoordelijkheid der Red.)
Geachte redacteur.
Vergun mij eenige plaatsruimte in uw
geëerd, veelgelezen blad. De ondergetee-
kendo B. Kraan, molenaar op de Honds-
dijk scire molen te Koudekerk, wordt door
veelvuldige lastertaal een kwade naam
gegeven; o. a. wordt er gezegd dat de
rijwielen en naaimachine, welke den 18en
.dezer ontvreemd zijn bij den landbouwer
G. v. d. Meer te Alphen (Hoorn), bij hem
in den hooiberg zijn gevonden.
De ondergetedkende, R. K. zijnde, kan
op cede verklaren er niets van te weten,
cm vraagt aan u: zou het laster kunnen
zijn uit haat of nijd, of zou het kinder
taal kunnen zijn. Voor geen geld der we
reld wil öndergeteekende- den naam em
veel minder de daad hebben.
Hopende, geachte Redacteur, dat langs
dezen weg de monden voor zoo'n laster
gesloten -zulleDi zijn, u beleefd dankende
voor de verleende plaatsruimte teeken ik
B. KRAAN.
"Koudekerk, 28 Mei 1919.
Post- en Telegrafie.
De koers van de .postwissels naar
Duitschland is van beden tot nader be
richt bepaald op 100 mark is f21, naar
Frankrijk eh Italië op 100 francs is f 43,
naar België op 100 francs is f 41, en naar
Zweden op 100 kronen is f 67.
Land- en Tuinbouw.
Mimcfer krachtvoer?
„Krachtvoedsel" voor den .mensch en
„krac-Mvoeider" voor het dier ontleenden
tot Qüjsvar zijn be leak en is Voortui aan het
eiwitgehalte, dat zij bevatten. Eiwit geeft,
kracht; -.eivvVtfhóudend voedsel i$. het ver
sterkend voedsel bij uitnemendheid. Zóó
is ons. geleerd, en aldus zegt ook de volks
mond. Vleesc'li,. eieren en melk worden in
de eerste plaats den zieke en zwakke ter
versterking gegeven; granen, zaden, en
koeifcen worden om htm eiwitgehalte als
snecieM krarivtvoernriddelen beschouwd.
Als belangrijke voedingsstoffen werden
en worden genoeand: eiwitstoffen, kool
hydraten en vet, maxir de meening zat
.vroeger voor, dat eiwit bij bet uitoefenen
van kracht dn de eerste plaats verbruikt
werd. Dit werd door Keilner en anderen
bestreden; zij zochten de krachtbronnen
voornamelijk in de stikstof vrije verbin
dingen: in [koolhydraten, vet en ruwve-
zel. Niettemin werd bij zwaren arbeid
steeds op hoogere eiwiitgiften aangedron
gen; alsdialn was meer voedsel noodig en
voor .'de vertering hiervan meer eiwit,
meende men.
Reeds vóór den oorlog echter' werd
deze theorie in twijfel getrokken. Men be
twijfelde b.v., of haver als paardenvoeder
wel zoo groote waarde had als algemeen
werd aangenomen en men ging een deel
haver vervangen d^or mais. Bij dezo
voederynethode, welke in den regel goeds
kooper was, gaf men wat minder eiwit,
maar een voeder met veel 'hooger zettaeel-
waarde. Noodgedrongen heeft men in de
.laatste jaren meer en meer in deze rich
ting moeten voederen. En 't gevolg is ge
weest, dat men ook aan de voorschriften
van Keilner is gaan twijfelen: a>an zijn
•productienormem voor melkvee, zijn nor
men voot onderhoudsvoeder van trekos
sen. enz.
In de practijk we hebbeif vooral
Duitsch'land op 't oog werd het ha.ver-
raaUsoen tot een minimum, een achtste
van vroeger, teruggebracht,en vervan
gen door aardappelen, zonder dat men
bezwaren ontmoette. Zelfs waar tenslotte
geein korrel graan meer werd gegeven,
bleven de dieren gezond en krachtig.
Maay zou djt zoo blijven o.p den duur?
zaïl menigeen vragen. Welnu, de groot
grondbezitter Weissermel in Westpruisen
verklaiarde reedis in 1915, dat hij acht
jaar lang ziin paarden haid gevoederd
stond er een ig IkorreTvoeder: dei dieren ble
ven in 't vBeesch, behielfdeij hun k.racht
en waren geheel gezond. Hij gaf de die
ren gestoomde aardappeflen, welke wer-
iden stuk gestooten en in de krib met hak-
sel en water tot een stijve brij Kverden
gemengd. Het dagelijks rantsoen was 16
£0 Kg. 'aaüMappeJen benevens hooi, haiver-
stu'co en' ruw voelder. Krib en vaatwerk
moesten vooral terdege rein genouden wor
den; geen .ziekte of rotte knollen of uit-
ioopeis mochten worden gebruikt.
De heer Weiiasermett deelde deze erva-
(rifngen mee in een' Duits-eb vakblad, dat
ook van andere proefnemer® gegevens
vroeg, speciaall over het voederen met ge-
dirtoegide aardappel en. Het resultaat van
dit onderzoek was, dat het gros der
pu'ueiucimens er een gunstig oordeel over
.uitsprak.
Storingen in de spijsvertering of arwlero
ongunstige verschijnselen warén niet
'.vaangenomen; bij geen enkele diersoort.
'Paarden varen bijzonder op dit voe'der-
ffjrtike'l verlekkerd; ze aten het geboden
Voedsel met graag te, terwijl er geen zwee
fing viel te constatceren.
Melkvee gaf een verhoogde melkgift en
schonk het aanzijn "aan fllinke kalveren;
het jongvee had een. sterken eetlust en
gtro.eide uiitsteker/d; mest-vee nam goed in
gewicht toe en trekossen volbrachten met
evenvecjl energao -hun taak, d»an toen zo
niet (met aardappelen werden gevoerd. Bij
varkens wetvl d,a bijzondere opmerking
gemaakt, dat ziekten, die vroeger wel
voorkwamen, en op rekening werden ge
steld van den aardappelvoéder, niet meer
voorkvramen nu de aardappels gedroogd
wenden gegeven. De vervoedering ge
schiedde veedal z.oo, dat de gedroogde
handappelen eenige uren yóótr ee weirden
gacon'sumeerd, gewoonlijk s avonds te
voren, met water oif' on derm elk bevochtigd
wenden; zelden werden ze droog gegeven.
Varken® worden zo ook met heet water
of gestoomd toegediend.
Do boeveeüheid veivoedtorde aardappe
len bedroeg bij paarden, 2 K.G. (ongeweekt)
ipufiks ter vervaTvering van 2 K.G. ha.ver of
25—5 K.G. gedroogde aardappelen in plaats
\»an der elfde hoeveelheid tmais. Jongvee
en melkvee ontving meestal 1 K.G., var
ken® 0.51.5 K.G. per isüuk en per dag.
Door toevoeging Van gedroogd melap&e-
isnijöiseil en gedroogd' bietenloof heeft men
bftproefd de zent-verzorging in: betere
conditie te brengen en ook met deze
proef gunstige resultaten verkregen.
Wij zullen op deze belangrijke zaak
nog wel eens" terugkomen.
C. B.
ALLERLEI.
Vóór een Indiaan uit visschen gaat...
Wanneer een Roodhuid in Canada uit
wil gaan om de berg geit te jagen, onder
werpt hij zich gedurende eenige dagen
aan bepaalde ritueele gewoonten. Hij
moet 's nachts en des morgens met nuch
tere maag gaan baden. Don dag van ver
trek smeert hij zijn kin met roode stof in
en teekent zich dwars over het-voorhoofd
en afdalend tot het puntje van zijn neus
eveneens een roodc streep. Daarna plant
hij in zijn haardos twee veeren uit de
staart var een adelaar. Wanneer de jacht
geen succes heeft, zal hij dat niet aan zijn
edgen onkundigheid wijten,- maar hij zal
denken, dat hij een fout heeft begaan in
de uitvoering der ritueele voorschriften.
Dat vuile geld.
Prof. Pierkowsk heeft kweekproeven
genomen met stukjes klein papiergeld
en met nikkelen en ijzeren munten, en
bevonden, dat behalve vele colï-bacteriën
de flora op deze geldsoorten gFOotendeelfl
uit onschadelijke bacteriën bestond, slechts
zelden werden diphterie- en paratvphus-
bacillen gevonden. De laatste zijn in het
algemeen slechts voor het niet volkomen
ongedeerde organisme van den mensch
schadelijk (oorlogsse-ldaten!) De «kans om
te worden besmet hangt van allerlei om
standigheden af, - die zei-den te samen ko
men, en is dus niet groot. Toch zegt het
,,T. v. G." is. bij den tegenwoordigen voed
seltoestand der bevolking eenige voorzich
tigheid gewenscht. en doet ieder, die veel
geld heeft moeten aftellen, goed met flink
de handen te wassch'en.
De geschiedenis der tapijtweverij.
Fen professor aan de weefschool te
Padalone, Rodon Y Font. beeft na jaren
lange studies in .verschillends musea en
Verzamelingen, een werk .uitgegeven over
het tapijtwezen in do Oudheid. Th t is moei
lijk te c.-nstateeren, wanneer deze kunst
,voor het eerst voorkomt, daar bij verschil
lende volkeren het tapiitwezen ongeveer
in denzelfden tijd begonnen is Zoo zagen
de Spanjaarden bij de ontdekking van
Peru hii de inboorling n dezelfde tapijt
weefsels als die door de oude Egvntena-
ren vervaardigd zijn. De oudste weefsels
is echter ongetwijfeld uit het Hosten af
komstig en de Grieken en R imc'nen brach
ten deze kunst .n Europa.
De weefkunst stond voorat te Bahvlon
zeer hoog. Pfinius bericht. <tet een Baby
lonisch tapijt. meer dan 81 non srptertia
opbracht. De Grieken» erfden deze kunst
van de Oosterlingen on brachten haar
technisch tot volmaaktheid.
Vooral in den tijd van Alexander den
Groote bloeide de Griek sch-e tanijt weve
rij. Nero betaalde voor zulk een Grieksch
tapijt, voorstellend Apollo op een triomf
wagen, niet minder dan 4 mtllioen
eestertia.
Ook in Egypte bloeide de tapijtweef
kunst. Het is echter niet juist deze tapij
ten Koptisch te noemen, immers de Kopten
zijn de Egyptische Christenen, en de 'ta
pijten dateeren van lang voor Christus'
geboorte.
Uit een dagblad.
De kassier van het Bankiershuis
Goudzak zou heden het feo?t vteren van
zijn 25- jarige ambtsvervulling bti dat huis.
Doch om alle luidruchtige feestvieringen
en oVattes te ontgaan, heeft de bescheiden
oude heer zich gisteren met de kas „ver
wijderd."
Een natuurlijke proef.
Een professor beweert, dat 't gehoorzin-
tuig bij de sprinkhanen niet in den kop
zit, maar in den achterpoot.
„Een bewijs daarvoor, mijne heeren!
Neemt een sprinkhaan en zet hem op tafel;
zoodra gij klopt,*springt het beestje weg.
Snijdt het echter de pooten af, zet het weer
(op tafel; het zal niet meer wegspringen,
hoe hard ge ook klopt."
Kleermakersfournituren in alle mogelijke soorten voorradig
SANELLA 140 cM. breed f 1.50 per el en hooger.
SERGE 140 cM. breed f 1.50, f 1,75 en f3 per eL
LIMNEN dubbelbreed f 1.00, f 1.25 en f 1150 per el.
Mouwvoering in vele soorten.
Aanbevelend, 5S91
Haarlemmerstraat 171, Leiden, t.o. de firma BIESI0T. ee=
Nel .Heerenhuis, beneden 2 kamers en
suite, tuin, ongeveer 1700 M2. Teeliand;
alles in prima staat; direct te aanvaarden;
koopprijs zeer matig.
D. G. WIEGAND BRUSS,
Dorpstraat 2a, Boskoop.
Meubelen.
2-Persoons Houten
Ledikanten
f 13.95
Kinderledikanten
10.50
Kinderstoelen
3.50
Waschtafels
895
Nachtkastjes
8.50
Stoelen
8.50
Tafels
8.50
Beddengoederen.
Ailes 2-Persoons.
Kapokbedden
Veerenbedden
Zeegrasbedden
Stroomatrassen,
per paar
Zeegrasmatrassen,, 19.50
Kapokmatrassen 42.50
Wolmatrassen 32.50
f24.50
32.50
12.50
7.50
BREESTRAAT 138 - Iel. 1588 - LEIDEN
5SS2
Mond- en Klauwzeer
Kwalster Kruiden, Kalfsbraak-
poeders weder verkrijgbaar.
Aanbevelend, F. HOFDIJK,
Leimuidcn. 5860
B.de Koning
•7Vc2 <±r/e mm e ról ra d t
Hoek Jonker-slee^
<*.-• 6.
Groote keuze: 4291
J. H. MAARTENSE,
Botermarkt 11.
Afdeeling LEIDEN.
8 uur precies
in de
SPREKER:
de Hooggel. Heer prof. mr. VERAART.
ONDERWERP:
De achturige arbeidsdag als sociaal-
economisch vraagstuk.
HANZE-LEDEN! Moge dezen
avond, door bijzondere omstandigheden
al minder juist gekozen schijnen, komt
ter vergadering, U zult er iets leeren.
TH. C. STIJNMAN, Voorz.
5921 B. W. PELLE, Secr.
PAS ONTVANGEN UIT ENGELAND: 5892;
Een mooie partij MANTELVOERING vanaf f 1.25 p. el i
LUDA-ZIJDE p3r strenq II cent. 5
Rolletjes MACHINEZUCE l2l/.> cent.
ROKKENBAND met BALEIN 5 c.M. breed 25 Cj. per el.
Rolletjes BOORLINT van 5 Meter |per rol 15 cent.
RIJGGAREN op kluwen 20 cent.
RIJGGAREN op spoelen 20 en 25 cent.
-DRUKKN00PEN per gros fl.00, per dozijn lOcent
(roestvrij).
Centimeters vanaf 10 cent.
en verder alles wat tot het vak behoort.
Aanbavelend,
Haarl.straat 171, Leiden, (tegenover de firma BIESI0T)
Degenen, die nog lid wenschen te worden van
de Burgerwacht, Afd. VOORSCHOTEN,,
worden uitgenoodigd om a.s. Vrijdag 30 Mei,
's avonds 8 uur, te komen ter VERGADERING
in Hotel „DEURL00". 3943
CHR. EGGINK Jr., Secretaris.
Vraagt Uwen winkelier onze prima hoogst fijne
en uiterst billijke
Ook verpakt in keurige pakjes van x/i2 Pa
VOOR WINKELIERS VERKRIJGBAAR EBJ DE 3343
Firma LEMAN Zn. - Tel. 602 - Leiden
een geschikte gelegenheid
voor het plaatsen van uwe
advertentiën voor Haarlem
en Omstreken?
Iis daarvoor hof aange- S3
wezen dagblad.
Oplage boven de 12.500
Vraagt tarieven en
Proefnummers. y
De Armenraad te Leiden
heeft de eer U uit te noodigen tot het bijwonen eèner
LEZING op VRIJDAG 30 MEI a.s.f des avonds ten
8 ure, in het gebouw „Tot Nut van 't Algemeen"
(groote zaal beneden), over
„De beëindiging der Steunbeweging",
'e houden door Mr. A. J. L.VAN BEECK CALKOEN,
Referendaris a. h. Depart, van Binnenl. Zaken, Lid der
Algem. Armencommissie te 's-Gravenhage.
Toegang vrij, 5850
Leiden, Mei 1919. Het Dagelijksch Bestuur.
voor Gas, Petroleum,
EÉeèirisch.
Kooicto©§t©!!en
in zeer groote keuze. 5939
Accountantskantoor H. D. KNCL,
Lid Ned. Br. van Ace. 1104
Rapenburg 46 - LEIDEH - Telef. 1598
Verricht atte Accountantsworkzaamheden.
BELASTINGZAKEN.
