BUITENLAND.
De Vredesonderhandelingen
BINNENLAND.
VERHAGEN's BESCHUIT, Vredeskwaliteii.
Staien-Generaal.
Jijt bind verschijnt eiken dag, uitgez. Zon- en Feestd.
Pc Abonnementsprijs bedraagt, bij vooruitbetaling,
-oor Leiden 15 ct. p. week, f2.— p. kwartaal; bij
„e agenten 16 ct. p. v. cek, f 2.15 p. kwartaal. Franco
'poef f2.45 p. kwartaal. Het UeïllustreerdZondagsr
bia'd is voor cie Abonné's vei Krijg baar tegen betaling
Van 25 ct. p. kwartaal, bij vooruitbotaling. Afzonderlijke
nummers 5 ct., mcfc'üeïllustreerd Zondagsblad 8 cent.
10e Jaargang. VRIJDAG 23 FEBRUARI 1919. No. 285
Bureau: STEENSCHUUR 15 - LEIOEN. Interc. Telefoon 935. Postbus II.
Schandelijk.
Een gemengd bericht", dat ook in onze
courant gestaan heeft:
Op het stationsempiar.cmcrt te Dor
drecht geraak i e een 24-jarige rangeer
der met den voet tusschen het puntstuk
van een wissel beklemd. Hij werd door
een wagen opzij de geslingerd, met het
gevolg, dat hem beide beenen zoo goed
als verbrijzeld werden. De ongelukkige
overleed kort daarop.
„Het Volk" zet deze droeve nieuwstijding,
evenals andere bladen, onder de rubriek
Gemengd Nieuws" maar plaatst er dan
niet veile letters voor: „Arbeidersint"
Juist in die vette kopjes vóór de berich-
,'M kan n courant* zoo'n pakkende ten-
den z leggen......
En uit bedoeld opschrift van „Het Volk"
blijkt wel ten allerduidelijkste de tendenz
van dit bladt Men proeft er uit de bedoe
ling: ontevredenheid, afkeer, haat onder
arbeiders te doen doordringen. Het
droeve ongeval van den verongelukte wordt
cynisch-kort aai/geduid a\S: „Arbeiders-
lot". En de oppervlakkige, door de dage-
lijksch „Volk"-lcctuur reeds in rebellische
stemming verkeerende lezer, hooren we
mopperen: „Daar zijn nu de arbeiders goed
.vóór, clal is hun lot"
.En met die onredelijke verzuchting heeft
„Het Volk" haar doel bereikt, is haar stre
ven geslaagd een streven, dat wij
sc handel ij k mogen en moeten noe
men!
Kan ook geen andere menschen, dan
juist rangeerders, een dergelijk droevig
ongeluk overkomen?
En zou dan in een socialistischen staat
het rangeerderswerk niet door arbeiders
behoeven verricht te worden, doch door
de stationschefs of de directeuren b.v.?
Zulk een bedektelijk, tot ontevredenheid
'dringend en prikkelend gestook is schan
delijk, omdat het er op aanlegt alle op re
delijk inzicht gegronde tevredenheid weg te
rukken uit de "harten der misleide lezers.
De Burgerwacht te Leiden.
De vorming van Burgerwachten breidt
zich meer en faeer -uit; ze worden door de
llege-uing met raad en daad krachtig ge
steund. Toen in de November-dagen 1918
I ons land een revolutie'dreigde, werden
«eze organisaties spontaan opgericht om
hel komende gevaar den kop in te drukken
)?n hoewel men nu het gevaar voor een
revolutie niet groot meer acht, is men
toch van meening, dat, naast de politie en
het leger, een burgerwacht alle recht van
bestaan heeft en ze.er gewenscht is.
Wwunccr ooit een kleine minderheid
i In.rii' de macht mocht grijpen, zal 't meer
dan ooit van groot belang zijn, een goed
georganiseerde macht van personen, die
hel wettig gezag willen steunen, onmid
dellijk dear tegenover gesteld kan worden.
Zeer zeker heeft een burgerwacht tevens
groote waarde voor het moreel van politie
en vrij willigen landstorm, waar zij dan
een deel der burgerij naast zich weten.Ook
voor de burgerij, die niet gediend is van
een revolutie, zal het van groote waarde
rijn, te weten, dat de kans overrompeld,
geplunderd en bestolen te worden, gering
is. doordat er een goed georganiseerde
burgerwacht is. De burgerwacht is
gin militaire beweging, maar een zuivere
burgerlijke instelling, alleen zijn dienst
vcrlc-enende op uitdrukkelijk verzoek van
oen burgermeester der gemeente.
het bestuur bestaat dan ook uit burgers
dour .dp algomeene vergadering gekozen,
tenv.jl de leden van burgerwacht als bur
gers geklead zijn. Het is van groot belang
dat allen zonder onderscheid, die iets ge
voelen voor de handhaving van het wette
lijk gezag, deze organisatie steunen. Ieder
kon dit doen door:
1. toe te treden tot den gewapenden
dienst,
toe te treden tot de afdeeling voor het
r verrichten van burgerlijke diensten;
3. de organisatie financieel te steunen.
Ook hier te Leiden bestaat een burger
wacht, waartoe reeds tal van leden zijn
wegelreden; toch is men nog niet voldaan,
boze organisatie moet nog krachtiger wor
den. Wij verwijzen daarvoor .naar de ad
vertentie en verwachten, dat velen zullen
willet: steunen en toetreden.
De afdeeling van Burgerlijke diensten
van do Leidsche Burgerwacht beoogt bij
revohiDe-woelingen de bedrijven, speciaal
wn dienste en nutte van het algemeen,
gaande te houden.
Het hoofdbureau der Leidsche Burger-
gevestigd Breestraat 119, Tel. 1470,
ai gaarne aan een ieder des Dinsdags en
«onderdagsavonds tusschen 8 en 9.30 uur
gewenschte inlichtingen geven. Mede-
ÏSwadit"" a"6 standen en ran6en wordt
eigens art. 3 der statuten der vereeni-
j 8 .,Ue Leidsche Burgerwacht", heeft
pete vereeniging ten doel:
„Het wettig gezag na daartoe door
gezag te zijn opgeroepen in het be
en P Van revo<utionaire aanrandingen
dreigingen van de openbare of maat-
«nappclijke orde, daadwerkelijk te steu-
en tegen gewelddadig verzet te verde-
"igen."
von^ pcitise!!<! Burgerwacht bestaat uit 4
Ver i icder vcndel uit 12 patrouilles,
linn Is er een administratieve nfdee-
aflonnanscn-afdeeling en patrouille
01 Injzondere diensten aan verbonden.
J" hovendien een afdeeling voor burger-
«JKe diensten
De Wvirtci'tieprij.i bediaagt 17"', een: |cr regel
voor ilaudelsadverlculiën; Zatagdai,-., jent por regel.
-- '2 «ut per regel voor gewon advcrlcntieiiZalor.
dagb 30 cent per regel. 1 otg ïngo.oiidou mededceiingen
wordt het dubbele van het tarief berekend.
Kleine-. AdvertentiÖn, waarin betrekkingen worde®
aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop on
verkoop 50 cent; Zaterdags 7.5 cents, van Liwoorden
DE BEROERING IN DUITSCHLAND.
De regeoring to Weimar ingesloten door
de beweging.
Lloyd George verwacht een spoedigen
vrede.
De Engeische mijnwerkersstaking is een
week uitgesteld.
OVERZICHT.
Het ziet er in Duitschland thans ernstig
genoeg uit. De staking in het Roergebied
is nog niet geëindigd, of het lieele rader
werk in het centrum stokt. Deze beweging,
die van Saksen is uitgegaan, is van een
politiek karakter. Het gaat tegen de regee
ring en de steen, die de lawine aan het
rollen bracht, was de moord op Eisner.
Duurt de beweging voort., clan raken groote
centra als Berlijn spoedig uitgeput wat le
vensmiddelen en kolen aangaat. Rondom
Weimar slaan de golven van het revolu
tionaire bedrijf hoog op, zoodat de verbin
ding van deze Goetheslad, waar de Natio
nale Vergadering zetelt, met Berlijn slechts
per vliegtuig zeker is. Merkwaardige evo
lutie: de luchtweg de veiligste.
Zullen de heeren in Parijs, met het ge-
ruisch van branding in de ooren, nu wat
haast gaan maken met den vrede, die den
hongerigen brood en den werkeloozen ar
beid zal geven? Er wordt veel gepraat over
de noodzakelijkheid om spoed te zetten
achter de werkzaamheden, maar gelijk de
stilte is ook de snelheid van het werk niet
gebaat door een debat er over. Men wilde
einde deze week de rapporten der ver
schillende commissies ingediend hebben.
Maar men is nog bezig nieuwe commis
sies in te stellen.
Deskundigen hebben' ondertusschen al
precies uitgerekend, wat Duitschland zal
kunnen betalen. Het Duitsche volksvermo
gen zou zoowat 75 milliard gulden groot
zijn. Ergo lean Duitschland zulk een be
drag wel betalen. „Deskundigen" schijnen
er dus geen been in te zien, Duitschland
naakt uit te schudden. Maar zij hebben
daar een zachte methode voor bedacht.
Duitschland kan beginnen met onmiddeP
lijk 12i/2 milliard uit te keeren. -Voor de
rest geeft het schuldbekentenissen af, die
behoorlijke rente afwerpen. Op die manier
zal men in het Entente-kamp, naar men
hoopt, aan de dubbeltjes komen.
Natuurlijk dient men waarborgen te
hebben, dat de schuldenaar op een kwaden
dag de schuld bij militair exploit niet op
zegt. Vandaar de bepalingen, clie in de
maak zijn omtrent de stérkte van Duitsch-
lands weermacht. Frankrijk staat er bo
vendien op, dat de Rijn de militaire grens
van Duitschland zal zijn. De annexatie-
zucht, die daarbij aan den dag treedt,
rïioet weggemoffeld worden door een be
paling, dat de linker Rijnoever onder Duit
sche souvereiniteit blijft, doch beheerd na
mens den Volkerenbond.
En de Duitsche vloot? Die krijgt Duitsch
land natuurlijk niet terug. Er is nog altijd
sprake van, de schepen midden in den
Oceaan te doen zinken. Maar Frankrijk is
daar niet voor. Zou dat niet een symbool
van Engelands opperheerschappij te zee
zijn?
Zoo delibereert men'verder en men zou
hier Vondel's woorden kunnen aanhalen:
Wat kan de blinde staatszucht brouwen,
wanneer ze raast uit misvertrouwen.
De moeilijkheden, die Engeland binnens
huis ondervindt, beletten Lloyd Qeorge
naar Parijs te komen, wat misschien niet
in het belang van de snelle afdoening van
zaken is. Gisteren heeft hij de groote con-
fereniie van arbeiders en werkgevers bij-
gwoond, die beoogt conflicten in de nij
verheid te voorkomen.
De Engeische mijnwerkers hebben, ge
lijk te verwachten was, de slaking van" 15
tot 22 Maart uitgesteld.
Duitschland.
Een ultimatum in Beieren.
De soldatenraden van het tweede en
derde Beiersche legercorps zijn bijeenge
roepen teneinde een ultimatum aan te bie
den aan de Munchener radenregeering. In
dit ultimatum zal worden geëischt: „Her
stel van de constitutionee.le vrijheden, op
heffing der bewapening van burgers te
Munchen en onmiddellijke bijeenroeping
van den Landdag."
Spartacistische onlusten te Munchen.
Uit Munchen wordt aan den- „Lokal An-
zëiger" geseind, dat er Spartacistische on
lusten uitgebroken zijn. De scholen-wer
den vóór het uitbreken der onlusten ge
sloten en de kinderen naar huis gestuurd".
Drie duizend gewapende Spartacisten wil
den het gebouw van den Landdag, waar
het Radencongres bijeenkwam, bestormen
-om de uitroeping van een raden-republiek
af te kondigen. De sociaal-democratische
vereeniging en de vakvereenigingen maan
den aan tot rust cn kalmte. 1i)e opwinding
wordt steeds grooter.
Engeland.
Vrees voor Amerikaansche concurrentie.
In de kringen der kolenindustrie van
Glasgow en westelijk Schotland maakt
men zich ongerust over hej. bericht, dat
voor de Zweedsche staatsspoorwegen 30,000
ton Amerikaansche kolen is aangekocht,
welke gedurende de eerstvolgende weken
te Gothenburg geleverd moeten worden en
dat de Nederlandse he regeering
50;000 ton'kocht om in Rotterdam te wor
den geleverd. Men acht het mogelijk, dat
de lage fob-prijzen in Amerika de hooge
yeryoerprijzen over den Oceaan zullen
compenseeren.. In Engeland slaat men
den gang van zaken met oplettendheid
gade.
Italië.
Aanslag op den Koning?
Volgens een Sloveensch bericht uit Mar
burg {Zuid-Stiermarken) is koning Victor
Emmanuel Woensdag het slachtoffer ge
worden van een aanslag.
In officieele kringen te Berlijn was ech
ter over een aanslag niets bekend.
De Italiaansche legatie meldt:
Volgens berichten van nieuwsagent
schappen zouden tengevolge van revolu
tionaire bewegingen in Italië de verbin
dingen verbroken zijn en de grenzen ge
sloten. Deze berichten zijn volkomen on
juist en tendentieus. Het Italiaansche
volk is volmaakt rustig en de regeering
heeft bewijzen van haar ruime opvattin
gen gegeven, door onlangs een amnestie
te verleenen cn door overeenkomsten tus
schen industrieelen cn arbeiders voor den
achturendag te bevorderen.
Rusland.
Zelf3 Lenin besiolen!
Volgens „Hudvedstadbladet", van Hel-
singfors, is Lenin onlangs, toen hij in een
auto door Moskou reed, door een aantal
bolsjewistische matrozen beroofd. Het ge
beurde midden overdag en in het midden
der stad. De roiovers namen Lenin zijn
overjas, horloge en portefeuille af en re
den toen in zijn auto weg.
Vereenigde Staten.
Geen bier, geen werk.
Het algeheele alcoholverbod zal 1 Juli in
werking treden. Naar wij reeds meldden,
zullen 200,000 vakvereehigingsleden in
New-York op dien dag het werk neerleg
gen. De leus „geen bier geen werk" wint
dagelijks in het geheele land aanhangers.
Geld voor de vloot.
De vlootcommissie uit den Senaat be
sloot met acht tegen zes stemmen (die der
republikeinen) een gunstig rapport uit te
brengen over het wetsontwerp betreffende
een vlootcrediet van 720 millioen.
De vredespreliminairen spoedig verwacht.
Lloyd George zeide gisteren op de in-
dustrieele tprifcrentie, dat de blokkade
niet opgeheven kon worden, voordat
Duitschland het vredesverdrag heeft, on-
derleêkënd, dat een nieuwe oorlog onmo
gelijk zal maken. Hij hoopte, dat de vre-
despriliminairen binnen enkele weken on
derteekend zullen worden.
„Wij moeten" aldus de Minister van
Oorlog „ons leger paraat houden tenein
de ons te verzetten tegen elke poging om
deslen van ons gebied af te scheuren."
De Minister van Oorlog huldigt in de
Tweede Kamer den afgetreden opperbevel
hebber, generaal Snijders.
Geheele afschaffing van den militairen
groet is van minister Geusau niet te ver-
wachten.
De wegwijzers van den A. N. W. B. kun
nen weer worden geplaatst.
De veikaart.
De minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel maakt bekend, dat de bon 5e
week van de boter-, melange A en B cn
mörgarinekaarten voor het derde tijdvak
geldig is van 28 Februari tot en met 7
Maart 1919.
Theeprijs.
Men deelt mede:'
Morgen worden in de Brakke Grond te
Amsterdam 12,083 kisten thee geveild. Er
zijn maatregelen getroffen, teneinde
prijsopdrijving te voorkomen. De koopers
zullen n.L verplicht zijn de Verbruikers
in staat te stellen de thee tegen hoogstens
f 1.45 per half Kg. te betrekken van de
winkeliers.
Amerikaansch spek.
De „Vee- en Vleeschhandel" zegt ge
gronde hoop te hebben, dat de Regeering
voor het geheele land zal bepalen dat bet
Amerikaansche spek "buiten het vleesch-
rantsocn om beschikbaar zal worden ge
steld.
Monsterzendingen.
Monstevzendingen naar andere landen
dan de Centrale Rijken worden door de
N. U. M. vrijgelaten.
De uitvoer van wollen goederen uit
Engeland.
Reutor seint uit Londen: Op de vierde
bijeenkomst van den Wol raad deelde de
voorzitter den Raad. de antwoorden mede
dio van verschillende departementen wa
ren ontvangen omtrent den uilvper van
gefabriceerde gocdereh en werd besloten
er bij de autoriteiten op aan te dringen:
lo. dat het verkrijgen,jan uitvoervergun
ningen vereenvoudigd en bespoedigd zou
worden; 2o. dat olie mogelijke faciliteiten
die overeen te brengen zijn met de blok
kade-politiek, verleend worden voor den
uitvoer van wollen goederen naar Zwe
den, Noor-wegen, Denemarken, Neder-
1 a n d en Zwitserland en dat in geen ge
Door de betere*samenstelling van de regeeriugsbloem is VERHaGEN's BESCHUIT
thans gelijk aan de kwaliteit van vóór den oorlog.
VERHAGEN's BESCHUIT, VREDESKWALITEII, zelfs droog gegeten, kan NC
met recht een der fijnste en goedkoopste de-licatcsses genoemd worden' 1390
Voor 100 gram van de nieuwe broodkaarten,
hebt U thans 5 groote of 10 kleine beschuiten.
val grooter faciliteiten verleend zullen
worden aan anddie geallieerde landen
dan aan Engeland zelf.
Deensche kooplieden in Nederland.
Een dertigtal Deensche kooplieden en
industrieelen, afkomstig uit Kopenhagen
en andere Deensche steden, hebben gister
avond, nadat zij een bezoek hadden ge
bracht aan de Jaarbeurs, hun intrek ge
nomen in hotel de l'Europe. Zij zijn daar
welkom geheeten namens de „Vereeni
ging ter verbreiding van kennis over Ne
derland in den vreemde" door den secre
taris der Vereeniging, dr. M. de Hartogh.
De heeren zijn voor cornmercieele doel
einden naar Nederland gekomen.
Koninklijk bezoek aan Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Naar wij vernemen is H. M. de Koningin
voornemens in den loop der volgende week
een bezoek të brengen aan Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Ouderdomsrente.
Door het bestuur der Rijksverzekerings
bank te Amsterdam is tot de gemeentebe
sturen een schrijven gericht, waarin B.
en W. worden verzocht liet een opgave te
verstrekken van alle personen, die in 1919
den leeftijd van G5 jaar hebben bereikt of
ouder zijn. Deze opgave wordt gewenscht,
in verband met het door .Zijn Excellentie
den Minister van Arbeid aangekondigde
voornemen, om eerlang de ouderdomsren
te bij het bereiken van den 65-jarigen leef
tijd te doen ingaan.
De datum der Raadsverkiezingen.
De candidaatstelling voor den gemeente
raad heeft plaats op Vrijdag 8 April. De
stemming moet gehouden .worden vóór 23
Mei.
In verband hiermee heeft het partijbe
stuur der S. D. A. P. aan den minister
van Binnenlandsche Zaken een adres ge
zonden, waarin het er op wijst, dat B. en
W. de bevoegdheid hebben, de stemming
volgens de oude kiezerslijst (vóór 15 Mei)
of volgens de nieuwe (op of na 15 Mei) te
doen plaats hebben.
Het partijbestuur dringt er bij den mi
nister op aah, dat hij lot de gemeentebe
sturen het dringend verzoek zal richten,
als datum der stemming 15 Mei of een da
tum na 15 Mei vast te stellen.
D'uurtetoeslag.
Een beschikking van den minister van
Oorlog van 15 dezer betreffende uitbetaling
extra-termijn duurtebijslag 191g houdt de
kennisgeving in, dat de regeering nader
heeft beslist, dat ook aan hen, die over
een deel van 1918 duurtebijslag hebben ge
noten en die pp 23 December 1918 niet
meer in 's rijks dienst of onder de wape
nen waren, 25 pet. van het over 1918 aan
duurtebijslag genotene alsnog extra kan
worden uitbetaald.
Tot het uitbetalen van dezen extra-ter-
mijn kan dadelijk worden overgegaan.
Processieverbod.
De zaak tegen den weleerw. heer A. J.
Krielaerts, te Beugen, „beschuldigd" van
het houden van een z.g.n. verboden pro
cessie op Maria Hemelvaart 1917, welke,
na behandeling voor het gerechtshof te
Den Bosch, door den Iloogen Raad naar
het Hof te Arnhem werd verwezen, zal
Dinsdag 4 Maart a.s. voor het laatstge
noemde college worden behandeld. Ook
nu treedt mr. J. R. H. van Schaik te Arn
hem als verdediger voor den „beklaag
de" op.
DE DERDE NEDERLANDSCHE
JAARBEURS.
IV.
»,,Eros", Cie des Produits, Bode
graven.
Deze Compagnie, die ook verleden jaar
aanwezig was, is feitelijk gevestigd te
Brussel, doch heeft in Bodegraven het
verkoopbureau voor Holland.
't Is, gelijk bekend, een fabriek van
vulcaniseer-apparaten en rubber-produc
tie, welke we reeds eerder uitvoerig be
schreven.
Maken we daarom nu slechts melding
van de diverse soorten vulcanisateurs,
welke de firma voorradig heeft, en van
de verschillende merken van solutie, welke
ze in den handel brengt. Het bezit van dit
„geneesmiddel"- heeft in dezen tijd van
schaarschtc aan rijwielbanden (en vooral
de slechtheid er van) veel waaide.
Vermelden we nog, dat „Eros" ook in
den handel brengt mateiialenkasten en
thermometers, staaldraadborstels, rubber-
rollen cn schoenen, en comaslinnen.
N. V. Philips Gloeilampenfabriek,
Eindhoven.
Als een van de groot-industrieën, die
ook in ons gebied overbekend is, vermeld ey
we bovengenoemde fabriek. Deze onderne
ming komt weer uit met belangrijke nieu
wigheden. Wanneer men b.-v. 's avonds
met den trein uit Utyecht vertrekt, wordt
men verrast door een heldere verlichting
van het Stationsplein. Dat is het werk van
een 50,000 kaars Philipslamp.'een monster
achtig groote lamp van enorme lichtsterk
te. I)c Dom is ook dit jaar weer clectriseh
verlicht door een Philips zoeklicht,.
Van de groote gloeilamp is er in de mon
sterkamers op liet Vrpdenburg een dupli
caat, naast vuurtorenlamp.>n van mindere,
doch nog altijd respectabele sterkte, n.L
20,000 kaarsen.
Bij het binnentreden in dezen stuud be
merkt men niet, dat. er licht brandt, zoo
bedriegelijk bootsen de zonlichllampen het
daglicht na. Al de kleine bezienswaardig
heden: groote en kleine lampjes met tech
nische finesses cn opvallende constructies
vindt -men ook nu terug. Interessant zijn
Philips' installaties voor draadloozc tele
grafie en telefonie en de Rónlgen-appara-
ten, met de vervaardiging waarvan de fa
briek nog maar korten tijd nan den gang
is. Van de werking van ailo drie kan men
zich overtuigen; er is telegrafische en tele
fonische draadloozc verbinding met da
monsterkamers van „Radio" op liet Lucap
Bolwerk. Voor de Röntgén-apparaten is er
een apart demonstratiehokje, om doctoren
en andere belanghebbenden op de hoogte
te stellen. Belangwekkend zijn ook de ma
cro- en micro-projecties, waarmee ook de
monstraties gegeven worden.
Fabriek van 3hemischo on Tech'«
Zoetemelk, Bijpwetering.
Over het fabrikaat van doze onderneming
-kunnen we kort zijn, omdat wc er met do
vorige Jaarbeurs uitvoerig bij stil stonden.
De fabriek vervaardigt sanitaire koudwa^
terverf „Holland" voor binnen-, en buiten
land in 61 kleuren, voldoende aan do
eischen der hygiëne?' Ze wordt met succes
in allerlei groote inrichtingen toegepast.
Deze waterverf is zeer gemakkelijk to
verwerken, daar zij in tegenstelling mch
andere soorten langzaam droogt, en aldus
de meestal niet te voorkomen last van aan
zetten'geheel opheft. Bovendien leent zij
zich gemakkelijk tot onderlinge vermen
ging en kan pp decora.li.ef gebied werkelijk
een toekomst hebben,.daar /.ij zjeh uitste
kend tot scbabloneeren en biozentrekken
leent. Een monsterboekje toonde ons zeer
mooie, pittige klèitren, die liet fabrikaat
alle eer aandoen.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van gisteren*
Staatsbegrooting voor 1919.
Hoofdstuk VIII (Oorlog).
Voortgegaan wordt met de behandeling
van hoofdstuk VIII der Staalsbegrooting
voor 1919, met daarbij ingediende moties
Ter Laan, .Bomans en Zude.lhoif.
De minister van Oorlog de heer A l-
t i n g v o n Geusau, sluit zich aan bij
hen, die hulde brachten aan het leger en
de vloot tijdens de mobilisatie jaren. Naast
God danken wij het aan leger en vloot
dat wij niet in den oorlog zijn betrokken.
Zonder leger en vloot zou in 1914 ons land
stellig oorlogsterrein geworden zijn. Met
markeeren alleen zouden wij er niet geko
men zijn, als men alleen maar eens denkt
aan de groote troepen die geïnterneerd
zijn.
Spr. brengt ook hulde aan den opperbe
velhebber Snijders, die het vaderland aan
zich verplicht heeft. Hel vaderland is Item
dank verschuldigd. Aan geen betere ban
den had het land kunnen- zijn toever
trouwd. Het verschil van meaning tus
schen spr. cn dien opperbevelhebber heeft
spr. leed gedaan. Het was echter onver
mijdelijk. Met kracht komt hij op tegen
den heer v. d. Laar, die het leger een
„leerschool van leugen en bedrog" heeft
genoemd. Hij noemt dit kortweg „opsnij
derij" van jongelui.
Nog steeds acht spr. het oogenblik niet
gekomen om tot g c d e c 11 e lij k e ont
wapening over te gaan. Alles hangt
af van de verdere ontwikkeling der inter
nationale verhoudingen. Nederland kan
niet vóórgaan, omdat het niet weet of an
deren volgen. Het wil natuurlijk graag
meedoen aan den volkenbond.
Thanjs kan van ontwapening geen
sprake zijn, omdat wij ons gereed moe
ten houden tegenover evontueele
eischen van gebiedsafstand
of aantasting van onze re ch-
t c n. Zoolang onze buren nog tot da
tanden gewapend zijn, kunnen wij ons
niet weerloos makcnv
Gedeeltelijke dcmobilisa-
t i c heeft plaats gehad: wij kunnen.weer
spoedig weerbaar zijn; maatregelen zijn
genomen om de tweede mobilisatie vlot
van stapel te doen loopen.
Do lichting 19 lil 7 gaat 'in
Maart naar huis. Verder kan
spr. niet gaan. Herziening van de
wettelijke" bepalingen van ons leger is
dringend noodig. De groote lijnen daar
van kan hij zelfs thans nog niet geven,
omdat hij zich thans niet wil laten vast
leggen. Een Staatscommissie van burgers
en militairen zal voorlichting moeten ge
ven. Sedert 1914, is ons leger toegenomen
van 200,000 man tot. 450,000 in September
1918. Deleting in 19-20 zal weer
op. den ouden tij d plaats heb
ben.
Dc motie BÖma'ne tot reor-
g a n is a t i e c n, v e r mindering