Leidsche Courant | 1919 | 17 februari 1919 | pagina 3

jjGemeenteraad van Leiden.

BINNENLAND

TWEEDE KAMER.

18092.

LEIDSCH DAGBLAD Vrijdag 21 Februari.

Tweede Blad

Anno 1919.

Zitting van gisteren, (Vervolg),

Replieken wetid het voorstel inzake het
gemeentewege ter hand nemen van da
1, „ivflbewassching aangenomen met 21 tegen
die dier heeran De Lmge, De

Soer -Pera,' A. Mnlider en Van Roaninifllgh.
131 Siwezig waren de heeren Roem, Zwiers,
aeger en Timp. Bén vacature).
13o. Vaststelling van heb 2>e suppletoir
kohier (forensen) der plaatselijke directe
"ec belasting, dienst 1918 en 1919. (47)

Conform besloten. c

14o. Bezwaarschriften tegen aanslagen
Jq de plaatselijke direote belasting, dienst
1918 en 1919. (48)

Confonn besloten.

i3o. Voorstel tot aankoop ten behoeve
van de Stedelijke Gasfabriek van de per-
oj Kelen Oostdwa-rsgracht No& 26, 28, 30 en
na 32 en Langegrochfc No. 154, en tot vast-
stelling van den /desbetreffende® Ibegcroo-
öngsstaat. (49)

Conform besloten.

RONDVRAAG.

De heer BRIET wil, hoewel ïïe brahdstol-
fencorcrmissie nieb gehouden is inlichtingen
to geven, daartoe overgaan.

Op de persoonlijke opmerkingen van den
fcser Sgtsma zal spr. het zwegen maar £oe-
ki Boen; een mensch kan zich nn eenmaal niet
alles aantrekken.

De opmerking, dat het wel slecht moest
gasn. omdat hier een dominéé aan 't hoofd
staat die ook in de „Telegraaf" voorkwaim
en waarmee spr. den heer Sgtsma in ver
band houdt oordeelt spr. zeer ongepast
Het is een goedkoops aardigheid, natuurlgk
weer geldende een dominéé van reehtu Of
de heer Sgtsma ook zoo over een dominéé
yan links zou spreken? Het gaat niét aan,
<jp die manier iemand te wilk® neerhalen.

,Wat ds. Kramer betreft, die trouwens ex-
flbmmé is, spr. heeft van hem een zeer gun-
6tigen indruk en hg kan hierin z. i beter
oordeelen dan de heer Sgtsma, al wü die
tegenwoordig op ieder gebied verstand! neb-
ten.

Wat nu de kwestie betreft, dat hier de
itendstojfenvoorziening zoo sleoht is, spr.
gaat daarmee heelemaal niet acooord. Op een
2f-tal plaatsen 'kan spr. aantoonen, dat het
slechter is dan hier, waar toch ai TVs een-
beid !s verstrekt Velsen b.v. gaf nog geen
6 eenheden en in 't nooit volprezen Zaan-
3tórt is zelfs een kind van kou gestorven.

Bet is makkelgk genoeg bons beschikbaar
fe stellen, doch de brandstoffen m'oeten er
ook maar zijn. Wat heeft men er anders aan?

I Ir Den Haag, waarmee men zoo graag
vergelijkingen maakt heeft men dat b.v.
'gwien en ook kon Den Haag niet instaan
voor wat te krijgen was, terwijl hier altgd
gcede brandstof disponibel is gesteld.

Vaak wordt gezegd: houdt het publiek op
hoogte. Dat is hier gedaan en daarop
antwoordde de duurtecomimic -ie: Wat hseft
hel volk aan die praatjes, geef liever kolen.
Spr. wil echter vragen: Wat heeft het vo-a
aan die requësben der duurbecomimissie. Spr.
noemt dat veel erger praatjes dan van da
icmmissie.

De commissie heeft gemeend op zuinig
heid te m'oeten aandringen. Daarop zei -de
Suurteconrmissie: dat is de spot drijven miet
3e ellende. Dat is onwaar en onjuist Door
Staking, moeilijken aanvoer was er alle redeD
tol zuinigheid. Spr. heeft zelf geconstateerd
in ar'tK"lersworungen, dat het er overmatig
waiTïï was en er niet zuinig werd gestookt.

De fommissie had overleg gepleegd om
trent vrijen aanvoer van hout en veenbonken.
Dat was de duurtecomlmissie zeker ter ooro
gekomen. Direct werd van die zgde op ver
schaffing daarvan aangedrongen,^ alsof door
hoar nu deze zaak aan het rollen is gebracht
Wat de verschaffing van hout en ver
bonken betreft, de commissie had een groote
aanvraag verwacht en daarom een regeling
ontworpen, waarbij een 300-tal gezinnm tel
kens geholpen konden worden. Maar wat
blijkt nu, dat nog geen 10 pCt. het komt
balen.

(Te duur, van de tribune).

Er zal nu een regeling worden ontworpen;
waardoor vluggere aflevering mogelijk is. De
coatoflevering zal ook mleer naar het mui-
den der stad worden overgebracht.

To/slot zei sp(r. de verheugende meded'eeling
le kunnen doen, dat een telegram is ont
vangen van het rijkskolendistributiebareaui,
dat voor hier binnen 2 dagen verladen wor
den 1500 ton Duitsche kolen. Volgende
week is daardoor één eenheid* beschikbaar,
waarbij dan nog zal komen eenheid bruin-
koolbriquetten.

De heer SIJTSMA zei als oudere de ver
standigste te zullen zgn en daarom! met in
persoonlijkheden te zullen vervallen, zooals
de heer Briët had gedaan.

Zgn vragen had hij gesteld, niet om' iémand
onaangenaam te zijn, maar omdat er aller-
wege een geest van ontevredenheid heersch-
té, vooral waar er geen bruinkoolbriquetteiD
waren, terwijl hier ean inrichting daarvoor
bestond. Er was gezegd, dat d'e commissi'?
hor good was. Spr. wees toen op het feit,
'h.i hier een predikant voorzitter was. Spr.
heeft évenzeer waardeering voor een predi
kant, van welke richting die ook zij, maar
do ervaring heeft hem geleerd, dat een predi
kant niet practïsch in het leven staat Hg wil
gaarne aannemen van den heer Briët; dat
(-s- Kramer hier op zijn plaats is.

Hij vindt juist goed, dat de vragen
gesteld zijn. Nu kon het publiek gurus!

gerieid worden. Waarom dat echter niel
eerder geschied was?

Do verwijten, hem' gedaan, meent hg
geenszins te hebben verdiend.

Vrat bewijst het geval van dat kind in
Zcandam?

IVat het niet zuinig zijn der arbeiders be-
frc-fl, spr. is van andere overtuiging. Hoe-
vee: arbeiders huizen niet in één kamer,
die tegelijk als woonkamer, slaapkamer en
dienst doet, waar maar één kachel

staat? Van bgkoopen door de arbeiders was
geen sprake.

Do heer BRIËT opmerkend, dat het laatste

gedeelte van wat fle heer Sgtsma zei, voor
de publieke tribune was bestemd, waarschuw
de den heer S. om de ontevredenheid nog
te doen toenemen.

Zuinigheid geldt evenzeer bovendien voor
één kacheL

De heer SIJTSMA .zal jferder, ook waar
het de meeste heeren begon te vervelen, van
antwoord afzien.

Tgdens dit debat had de Voorzitter oenige
malen door kloppen de publieke tribune tot
stilte gemaand.

De heer DB LANGE stelt B. en 1WL 8fe
volgende vragen:

1. Is reeds opdracht gegeven tot aanschaf
fing vaa een turbo-generator met ketel
voor de electricateitswerken?

2. Zoo ja, aan wie is de levering opge
dragen en tot welken prgs?

3. Als de levering niet gegund is aan ben
Nederl. fabriek, waarom is de NederL
nijverheid dan voorbijgegaan?

De WETHOUDER zegt, dat de turbo-gene
rator besteld is, de ketel niet

Leverancier is de firma Stork voor
f 345.000.

De derde vraag kan dus vervallen.

De heer VAN ROMBURGH verklaarde B.
en W. zeer erkentelijk te zijn voor de
beantwoording van zijn vraag over de ver
booging van aen waterprgs en de Duinwatsr-
Mg. voor de behandeling der klanten. De
pi ijs is toch verhoogd, terwgl zijn vraag nog
niet beantwoord is.

De heer FOKKER vraagt, of spoedig da
salarisregeling der leeraren te verwachten Js.

De WETHOUDER zegt, dat ter zijner tgd
voorstellen zullen worden gedaan. De aan
neming van de motie-Reimeringer heeft veel
moeilijkheden gebracht, zooals hfj destijds
reetls waarschuwde.

De heer FOKKER vindt zijn vraag clel
beantwoord.

De WETHOUDER zegt, Sat de heer Fok
ker altijd veel lawaai maakt. Wanneer de
regeling klaar is, is niet je zeggen.

De heer FOKKER, met toestemming der
vergadering voor de derde maal het woord
krijgend, protesteert tegen de persoonlijke
uitlating van den wethouder. Wanneer deze
zgn woorden niet intrekt; zal hij daaruit de
conclusie voor zgn verdere gedragslg'n
trekken.

De heer SIJTSMA klaagt over de slechte
exploitatie der gemeentelijke ijébaan en
dringt in 't vervolg op verbetering aan.

De VOORZITTER zegt voor klaenten altijd
een open oor te hebben. Maar dan moet hij
gewaarschuwd worden.

De heer WJLMFR wil in overweging ge
ven niet meer da® 1 maand te laten ver-
loopen tusschen de 2-maandelgksoho meter-
opnemingen, opdat de burgers op tijd be
kend zijn met hun verbruik ten aanzien
der toegestane 60 kub. M.

De WETHOUDER zegt, dat het maar
eenmaal is voorgekomen, dat langer dan
een maand verliep. Dat zal zich niet her
halen. Trouwens, hij hoopte spoedig de
rantsoeneering niet meer zoo te hoeven toe-

De heer HEEMSKERK klaagt, dat nog
menschen in regen en kou moeten wachten

VOOr de gemeenfee-vioohwinloola en liofc brood-

bureau aan den Nieuiwe-Rgu en vraagt ver
betering.

De VOORZITTER verzoekt kern deze klacht
op schrift te brengen en antwoordt op ■een
tweede vraag van den heer Heemskerk, ol
spoedig voorstellen tot verbod van bakk^ra-
nachtarbeid te wachten zijn: ja.

Hierna ging de Raad in geheime zitting
over.

Na heropening van de openbare verga
dering te ruim 5 uur werd de Raad! ge
presideerd door dén oudsten wethouder, den
heer J. A. van Hamel, terwijl de plaats
van den secretaris werd ingenomen door
den referendaris rnr. Corporaal.

De VOORZITTER deelde mede, dat was
ingekomen een missive vaai Gedeputeerde
Staten, waarin het College meedeelt, dat zjj
een algemeen© salarisherziening voor ds bur
gemeesters, de secretarissen en de gemeente
ontvangers in de provincie hebben ontwor
pen, welke zij, na de gemeenteraden te heb
ben gehoord, ter goedkeuring aan de Kroon
wenschen voor te stéllen.

Gaarne wenschen zij hierop 'a Raads oor
deel voor 28 Febr. a.s.

Voor de gemeente Leiden wenschen Gèü-
Staten de jaarwedde van dén burgemeester
rast: te stellen op f8000, die van den secre
tarie en "den ontvanger resp. op f5500 én
f 4500 met 4 drie-jaarlgksche verh'oogingen
tot een maximum van f6500 en f5500.

Geen der heeren vraagt het woord.

De VOORZITTER concludeert daaruit, dat
de Raad rich met het voorstel kan ver
eenigen en zegt, dat B. en W. daarvan
kennis zullen geven aan Gei Staten.

Hierna wordt de vergadering gesloten.

Uitroer van papier. Het liigt in de be
doeling vara dien Minister van Landbouw en
van d:e NedL Uitvoermaatsohappij, mede
werking te verkenen tot den 'uitvoer van
papier, voor zoover de binnenlandteohe
behoefte dezen uitvoer kan toelaten. De
papierfabrikanten hebben tegenover het
Ministerie van Landbouw de verklering af
gelegd, d!at rij zorg zullen dragen ten allen
tijde over voldoende voorraden papier ol
grontfetoffen te beschikken, ten einde in de
binnen!andsche behoefte te kunnen voor
zien, en tevens de verzekering gegeven,
aan alle orders uit het binnenland voor
keur te verkenen boven eventueel© export
orders.

In verband hiermede wordt het van Re-
geeringszijde niet noodzakelijk geacht, den
uitvoer van papier verder tegen te gaan,
doch is het vanzelfsprekend, dat, voor zoo
ver binnenlandsche verbruikers zouden
meenen, dat door plaats vindenden uitvoer
hun belangen worden geschaad of deze
moeilijkheden zouden ondervinden met het
verkrijgen van do door hen benoodigde pa
piersoorten, aan de daaromtrent tot de Re
geering to richten klachten bijzondere aan
dacht "al worden geschonken, opdat on

verwijld maatregelen bunnen worden ge
nomen om zoo noodfig verderen uitvoer
tegen te gaan.

Onze varkensstapel in do naaste toekomst.
Een der medewerkers van het „Hbld."
schrijft

Wij hebben hier te lande binnen korten
tijd groote voorraden spek uit Amerika te
wachten, doch wie rioh uit vroegere tijde®
herinnert hoe ran rig en gas tig de zooge
naamde bacon bijna steeds was, zal zich
thans wel geen illusies make® over de
qualitedt van. de aan te voeren hoeveel
heden.

De hoop blijft dus op den varkensstapel
van het eigen land gericht en al durft me®
thans, nu er voor varkensvleesch en spek
tege® f 2.50 a 3 per pond koopers gevon
den worden, nauwelijks spoedig betore tij
den verwachten, toch wijzen vele omstan
digheden er op, dat er, eer het jaar geheel
te® oinde is, tegen zéér veel lagere prijzen
goed inlandbch varkensvleesch verkrijg
baar zal zijn, ondanks het feit, dat het aan
tal varkens gedurende den oorlog schrik
barend achteruit ia gegaan. Want wel ia
het varken uiterst vruchtbaar, maar het
aantal dier dieren, ouder dan zes weken,
dat bij de veebelling in 1910 bijna een mil-
lioen stuks bedroeg, was in Aug. 1917
teruggeloopen tot ongeveer 300,000 stuks,
en sedert ia het nog weer zeer belangrijk
achteruitgegaan, daar er van Regeerings-
wege alleen maar mestvoeder beschikbaar
gesteld werd voor hen, die foktoomen hiel
den. Wel werd er voor anderen Regeerings-
voodermeel beschikbaar gesteld, doch dat
waa hoog in prijs en dikwijls slecht van
qualiteit, terwijl aflovering vaak niet ge
regeld plaats vond, zoodat velen, die daar
mee proeven namen, maar eindigden met
liever al hun varkens op te ruimen, dan
door te gaan met telkens opnieuw teleur
stellingen te boeken.

Nu echter de broodrantsoenen zooveel
ruimer geworden rijn, dat vele kleine var
kenshouders weer op korBten en ander
broodafval kunnen rekenen, rijn door de
arbeider op het platteland alweer biggen in
bet meethok gezet en ook de grootere telers
zijn, in het voor uitricht, dat er spoedig
ruime hoeveelheden maSs ter beschikking
zullen komen, sinds eenige weken vrijwel
overal berig om hun zeugen drachtig te
doen worden Nu is de draagtijd van oen
zeug gemiddeld 17 weken, waarom ver
wacht kan worden, dab in de® loop van
Mei er groote hoeveelheden biggen aan de
markt zullen komen, de, bij intensieve
meeting, ongeveer 8 maanden later een
slachtgewioht van 100 KG. zullen hebben.

Tegen November en December zal er
dus, als niet alle voorteekenen bedriegen,
een ruime hoeveelheid slachtrijpe of al
thans slachtbare varkens zijn. Want wel
bestaat een varken va® 100 KG. nog maar
voor een klein gedeelte uit spek (dat komt
er eerst in zeer groote hoeveelheden op
wanneer heb slachtgewioht tot 200- KG. en
hooger wordt opgevoerd), maar ze rijn tod»
uitstekend voor'de consumptie geschikt en
zonder twijfel zullen ze door de fokker»
gretig van de hand gedaan worden, mits er
goede prijzen te bedingen rijn. omHw «w
de prijzen moeten i® dit geval (gezien de
duurte der voeder artikelen) verstaan wor
den prijzen van ongeveer f 1.50 per KG.
lovend, doch ook da® behoeft do winkel
prijs van het varkensvleesch, met inacht
neming van een behoorlijke winstmarge
Voor teler en slager, niet meer dan f 1.20
a f 1.40 per -pond bedragen. Dit zijn welis
waar, in vergelijking met de prijzen van
vóór den oorlog, nog zeer hooge bedragen,
maar 't is vooral tegen den winter niette
min veel waard, dat er vleesch in voldoende
hoeveelheden verkrijgbaar zal zijn. E® dat
schijnt, gezien de intensiviteit waarmee
thans gefokt wordt, wel het geval te zullen
worden. Onze normale jaarlijksohe be
hoefte aan varkensvleesch toch bedraagt
100 millaoen KG. of per week 2 millioon
KG., zoodat ongeveer 25,000 varkens va®
100 KG. slaohtgewicht in de wekelijksche
behoefte kunnen voorzien. Rekent men nu
voor elke zeug den gemiddelden worp op
7 a 8 biggen, da® behoeve® gemiddeld per
week slechts 3000 a 3500 zeugen te werpen
en, gezien de waarschijnlijke grootte van
de® thans aanwezigen varkensstapel, zal
dat gemakkelijk worden bereikt

IVergadering van gisteren.
De Scheurwet.

Do heer OTTO (U.-L.) verkrijgt het woord tot het
houden ecner Interpellatie over de Scheurwet. In
den breedo wijst spreker op de bezwaren van velen
tegen den scheurplicht, die z.l. automatisch wordt
toegepast. Ook wordt geen rekening gehouden mot
de vraag ol de eigenaar van schcurplichtlg land
wel geschikt ia om de scheuring met succes tot
stand te brengen, on ol er wel voldoende hulp
krachten te vinden zijn.

Naar «prekers meonlng eïscht het belong der
voedselvoorziening do verdere uitvoering der
Scheurwet niet. De aanvoeren uit het buitenland
nomen steeds toe en gebrek aan scheepsrulmte is
er niet meor, terwijl de Importeurs ongelimiteerde
aanbiedingen ontvangen. Ook hebben de geasso
cieerden er belang btf om ons land als afzetgebied
to behouden.

Voorts meent spreker, dat degenen, die don
scheurplicht hebben overgedragen, waarvoor zU
soms belangrijke sommen hebben betaald, bij niet-
uitvoering schadeloos behooren te worden gesteld
door annuleering hunner overeenkomsten.

Ten slotte Btelt spreker eenige vragen.

De hoer VAN IJSSELSTEYN, MINISTER VAN
LANDBOUW, antwoordt, dat sedert Juli. toen de
Scheurwet hier werd behandeld, de omstandighe
den belangrijk zijn veranderd. Spr. weet, dat' de
heer Posthuma slechts aarzelend is overgegaan tot
indiening der Scheurwet. Zelf zou spreker ze" mis
schien niet hebben ontworpen. Het belang der
voedselvoorziening gedoogt echter op het oogen-
bllk geen intrekking der Scheurwet. Spr. zou zich
niet verantwoord achten, indien aan het ednd van
het Jaar do voedselvoorziening, door Intrekking der
Scheurwet, onvoldoende zou zijn geworden. Spr.
komt op tegen de bewering van den heer Otto,
dat er geen gebrek aan scheopsruimte'zon zijn. Hier
mede heeft spreker Juist dagelijks te kampen. De
vooruitzichten zijn wol gunstig, maar aan den over
vloed ln Amerika hebbon wij oogenblikkelijk niets,
wanneer de scheepvaart en de kolenvoorziening
niet toelaten dat alles te halen.

Spr, is echter bereid, de uitvoering van den
scheurplicht op to schorten, doch tot vernietiging
van overeenkomsten van overdracht kan hij In
geen geval overgaan. De opschorting geldt na
tuurlijk alleen voor hen die deze vragen.

Na repliek van den hoer Otto wordt de Interpel
latie gesloten.

Begrooting van Arbeid.

De algomeene beschouwingen over de begrooting
van arbeid worden voortgezet.

De hew A. P- STAALMAN (Chr-dem.) meent, dat

stcund. Indien dit beteckcnt. dat de Minister ook
niet op ecu belangrijk deel der rechterzijde in dezo
Kamer zal kunnen steunen, dan vertrouwt bij. dat
do democraten van links en rechts voor dien steun
zulltn zorgen.

De heer HELSDINGEN (S. D. A. P.) hoopt, dat do
arbeidsvoorwaarden der Rijks werklieden, die vroe
ger onder andere departementen thuisbehoorden,
"thans door den Minister van Arbeid zullen worden
vastgesteld.

Do heer NOLENS (R.-K.), Juioht de stichting van
een afzonderlijk Departement van Arbeid toe.

Vervolgens betoogt hij. dat bij spoediger Invoe
ring van den 8-urigen werkdag had gewenscht. Hij
hoopt, dat do Kamer ook voortvarend zijn zal en
zal begrijpen, dat de voorbereiding niet zoo gede
tailleerd mag zijn, dat zij do Bpoodlgo tot-stand-ko
ming ln den weg staat. De termijn yan zes weken,
dio de Minister alsnog gesteld heoft voor do In
diening van zijn arbeidswetten, heeft hem teleur
gesteld.

Spr. hoopt, dat de Minister ovenals in Frankrijk
het raam zal maken voor een Wetboek van Arbeid.
Het een en ander zal men moeten overlaten aan
algemeene maatregelen van bestuur; met Indiening
van het wetsontwerp behoeft echter niet gewacht
te worden totdat de voorbereiding is geschied. De
kwestie wordt o^k eenvoudiger, doordat in vcr-
I schillende bedrijven den 8-uren-dag reeds is lngo-
i voerd.

Vervolgens bespreekt bi] de samenstelling vaa
den Hoogen Raad van Arbeid. Strikt genomen be
hooren do ambtenaren daarin niet thuis. Beden
kelijk acht spr. het. dat de Minister zelf penna
nent voorzitter zal zijn. Een dergelijke Raad mag
toch geen verlengstuk van het Departement worden

HIJ waarschuwt tegen te hoogo verwachtingen
van Internationale regelingen.

Do heer DTJYS (S. D. A. P.) treedt ln dobat mot
de revolutionnnire socialisten over hun program
en hun optreden In Rusland.

De heer VAN DE LAAR (Ohr. Soc. P.) betoogt
de wenschclljkheid van steun voor het groote ge
zin van overheidswege; door ultkeeringen, omdat
ln particuliere bedrijven het gezinsloon niet lean
worden toegepast.

Spr. bestrijdt een publiekrechtelijke bedrijfsor
ganisatie. waarbij de internationale eonr.ummtle
niet ln het oog wordt gehouden. Om de concur
rentie moot de industrie vrijblijvcn. Do uitweg moet
worden gevonden ln een sociale regeling met groots
vrijheid, maar ook met grooten socialen steun. Do
Chr.-Hist. ..Nederlander" heeft het sociologisch
Ideaal van den Minister een onding genoemd, daar
mede Is spr. het eens.

Noeh een bedrijfsorganisatie, nofth een collectief
arbeidscontract zal den socialen vrede brengen. In
den belangenstrijd ligt de oorzaak der sociale
ellende cn deze kan weggenomen worden door don
arbeider In de' winst te laten doelen.

De beraadslaging wordt verdaagd tot Vrijdag
één uur.

Vergadering Van Donderdagavond.

Oorlogsbegrootlng.

De heer DUYS (S. D. A. P.) wensclit eenige
woorden to wijden aan de aanvallen der zich noe
mende uiterste linkerzijde tegen het standpunt der
soolaal-democraten Inzake hot militarisme. Het
spijt spr., dat thans geen der leden van die fractie
aanwezig ls.

Spr. betoogt vervolgens, dat do bolsjewieken ten
onrechte de sociaal-democraten verwijten het na
tionale te stellen boven het Internationale. Dat
zelfde doen de heeren bij de levensmiddelenvoor
ziening en de Ketz er-het ze. Ten onrechte verwijten
zU ons sociaal-patriotten te zlln. Onze houding bij
de oorlogsbegrootlng ls veel Marxistischer dan ds
hunne. Waar sou ons land heen zijn gegaan, als
wij hun raad hadden opgevolgd om door een ver
bond met Belgie en de Entente eon bolwerk op te
werpen tegen Dultschland? Daartegen Ia de sociaal-
patriot Troelstra terecht opgekomen.

In de statuten der Bevolutlonmalr-Socialistlsche
Vereeulglng staat alleen, dat voor de kleine
staten ae plicht tot landsverdediging voor het pro
letariaat niet geldt. Is dat principieel? Is dat In
ternationaal? Is dat bolsjewleksch? Maar de groote
mond der heeren Ls geheel in strijd met hun eigen
daden. Zoo heeft zekere Lonslnk Jr.. die antl-mlll-
tarist was, geregeld zijn vaderland gediend, blij
kens mededcellng van den heer Reinders.

De VOORZITTER: U hebt nu vanmiddag al drie
kwartier de bolsjewieken bestreden, zoudt u nu
niet met een halfuur kunnen volstaan daarmede?

De heer DUYS: Ik ben volkomen binnen de orde
Als u mU bot spreken onmogelijk maakt, dan moet
Ik van bel woord afzien.

De VOORZITTER: U behoeft er niet allerfel ver-
halen bU te halen.

De heer DUYS: Onder uw leiding hebben dezs
bolslewlcken mij kunnen bestrijden

De VOORZITTER: Maar u hebt do gelegenheid go-
had daarop voldoende te antwoorden.

De hper DUYS kan er zich niet mee verecnlgcn,
dat hem het spreken onmogelijk wordt gemaakt.

Do VOORZITTER: Over de vrijheid van het woord
hebt pletste klagen, maar u verdoet den tijd. Ik

De heer DUYS zal dan verder sproken over Tiet-
geen do bolsjewieken zeggen naar aanleiding van
het standpunt der sociaal-democraten bij de moblll-
satiooredleten, als do Voorzitter althans dit nog
binnen do orde acht.

De VOORZITTER: Ik verzoek u dergelijke op
merkingen niet to maken.

De heer DUYS wijst er dan op. dat ook de bols
jewieken de volkswapening willen. Kan men
dan den sociaal-democraten verwijten, dat zl] niet
de ellende hebben gewild, die het gevolg zou zijn
geweest van de weigering der mobillsatiecrcdleten?

Thans wordt ons verweten, dat wij in 1914 voor
deze credleten stemden. Ook volgens de bolsje
wieken moet een land dat aangovallen wordt, zich
verdedigen. Hoe kannen zl] ons dan aanvallen,
omdat wij alleen hebben gestemd voor vrcdescre-
dleten om de neutraliteit te hahdhaven?

Do heer BEUMER (A.-R.): Zogt u maar eens wat
het verschil ls van die credleten met ooriogsnro-
dleton tn het algemeen: maar u durft niet, u kunt
niet en u moogt nletl (Groot r n m o e r).

Do heer DUYS: MJJnheor de Voorzitter, Ik ver
zoek u mU ln staat te stellen om voort te spreken

De VOORZITTER hamert om stilte.

Do heer DUYS: Dezo bolsjewieken, dio zoo anti
militarist zijn. keuren het bloedbad goed. dat ln
Rusland ts aangericht en de militaristisch© oplel-
dingschool van do bolsjewieken In Rusland.

Spr. yraagt den Minister vervolgons wat er aan
ls van een bericht In „Do Tribune", dat ln oen
geheime legerorder is bepaald, dat gedemobiliseer-
den geen kleed!ng mogen medenemen, omdat men
een oorlog tegen Belgie voorbereidt. "Wat nu het
verschil betreft tusschen het stemmen voor do
oorlogsbegrootlng en de marinebegrooting cn voor
deze mobllfsatlecredictcn dit ts reeds uiteengezet
door den beer Troelstra. Men verwart volgens hem
oorlogscrcdlcten en mobillsatiecrcdietcn; deze laat
ste strekken niet om ons land aan den oorlog to
doen deelnemen, maar om liet er buiten te houden
door onze beschikbare militaire macht op do heen
to brengen. Dat was heel Iets anders dan het schep
pen van nieuwe oorlogstoerustingen waartegen de
sociaal-democraten zich steeds hebben verzet.

Spr. leest de deshetreffendo passage uit do Han
delingen voor, onder interrupties van de heeren
Schokking en Duymaer van Twist.

De VOORZITTER roept den heer Duymaer van
Twist tot de orde.

De heer MAROHANT (V.-D.) leest een verklarlDg
voor. waarin hij terugneemt zijn beschuldiging van
generaal Weber. dat deze door een achterdeur van
zijn hotel zou zlln ontvlucht toen bij een rellelle ln
Tilburg ccn schlldershuisjo voor zijn- hotel fn brand
was gestoken.

Do heer DUYS (S. D. A. P.) Dat heeft niets met
de OoriogshpTOoting te maken.

Do VOORZITTER verzoekt den heer March an t
zich tot de Oorloesbegrooting te bepalen.

Do heer DUTS: Waarom licht n hem dan niet tot
do ordo geroeren?

Do VOORZITTER: Ik verzoek u te zwijgen!

De lioer MARCHANT (V.-D.) behandelt vervol
gens do positie van d«i Opperbevelhebber cn
vraagt daaromtrent nadere Inlichtingen. Verder
vraagt spr. of het waar Is. dat do militaire can-
tlnes verplicht zijn hun waren to betrekken van non
grossierdorij ln koloniale waren tn Gouda, opgericht
door gewezen officieren. Nog vraagt spr.. waarom
alle pedemobiliseerdon sinds Augustus 1914 f 0 por
maand diensttijd krijgen onverschillig of zij het
noodig hebhon of niet. Dit acht spr. verkeerd;
ook wat bet vaste bedrag van f 6 nor mnand be
treft. Een 20 of S0 mïllioen voor dit doel uit to
geven ware een belasting op do arbeiders ten
bate van een groep van nrrsoncn. die het wellicht
niet noodig hebben. Snr. komt voorts op tegen de
bewering, dat hij op 7 November zou hehhon ge
adviseerd: niet vechten en op 11 Deccmher wel
vechten. Op 7 Nov. stond vast. dat de geallieerden
hadden overwonnen. Werd onze neutraliteit door
den overwinnaar geschonden, dan ware verzet
daartegen zelfmoord geweest. Snr. vond het toen
dringend noodzakelijk dat gedemobiliseerd werd.
Op 11 Dcc. betrof het echter Belgisch annexionismo
Spr. meent, dat de Belgische heeren te Versailles
hun sterke broeders in overweging hebben gege
ven ons een stuk te ontrooven. terwijl men in het
openhaar ons hulde cn dank brengt. Wat le zog
gen van oen volk. dat deze oude diplomatieke me
thoden in prnktlik brengt véér de Volkerenbond ls
tot stand gebracht0

Een volk. dat zich zulk een roof laat wclgovallon
verdient zijn orafhankcliik bestaan niet. Daarom
was het eenige standpunt te zeggen: Weet wel. dat
gil er voor zult hebban te vechten!

Do hoor VAN RA VESTE VN fC. P.): Dus u wilt nn
wol wat u niet wil dn pp 7 7'ovemberf

De hmr MARCHANT: Als <ln heer Van Ravesteyn
nu nog het verschil niet ziet. dan Pleit dat piet
■voor zijn scherpzinnigheid. Hoe sterk ln dit geval
do vijand Is. dat ls mij absoluut onverschillig. Een
volk. dat zlcb ccn stuk. van ztjn land lent afnomon,
!s geen knip voor don neus waard.

Spr. zet vervolgens uiteen, dat een geheel nieuw®
organisatie moet wotden opgobouwd van ofi» le-
eer. zonder don storenden invloed van het bestaan»
de. Do weermacht tegenover hpt buiteiiJend zal, als
de Volkerenbond tot stRDdl komt, moeten worden
ccn coöperatieve Internationale politie
dienst. De hlnneDlandg'cho politiedienst zal
moeten groeien uit do marechaussee. <lo burger»
wacht cn den vrfjwillfgen landstorm. Maar men
moet dezen geheel gescholden houden van de weer
macht tegenover het buitenland.

Men moet dus do cavalerie niot willen aanhouden
voor het onderdrukken van stakingsrelletjcs. Spr.
vraagt of do Regcotlng niet ten spoedigste in over
leg moet treden met do andere neutrale mogendhe»
den over de houding, nan le nemen tegenover don
Volkerenbond. Do neutralen zijn voor den Volko»
renbond een groep van groot gewicht, oindat zij
daarin het element van objectiviteit vertcgcnwoor»
digen. Zij moeten nu ln overleg treden, wolko con»
tributie zij voor den Volkorenhond aannemelijk zul»
len achten. Spr. acht voldoende oen kort geoefen»
de, lichamelijk voorgeoefendc eenvoudige militie-
organisatie, als ondcrdool van het groot gehoel voor
do uitrusting waarvan de groote mogondheden
zullen moeten zorgen. Allo continuïteit met het
bestaande dient dus verbroken. Wat thans onder
do wapenen is, kan met een populair woord al3
een rotzooi worden aangeduid.

De opleiding zal in do toekomst moeten gcschie»
den in 4 a 6 maanden tusschen April cn September,
in kampen. De kazernes zuIIod moeten worden op
geruimd, ook dio to Roermond ondanks do over
eenkomst, die het Rijk nog met die gemeente heeft.

Deze zaak dient kalm voorbereid. De lichting
1919 zal eerst later moeten worden opgeroepen, des
noods tegelijk met die van 1920. De Minister zal
het verzet van het groote hoofdkwartier, dat zal
vasthouden aan de continuïteit moeten breken cn
alle nieuwe uitgaven van de Lcgrooting moeten
schrappen.

Do heer KRUYT (Ohr. S.) spreekt over do actie
voor gewetensvrijheid, om vrijstelling van den
dienst voor hen die daartegen gewetensbezwaren
hebben.

Spr. vraagt den Minister hoe do Amnestiewet zal
werken tegenover do princïpieclo dienstweigeraars.
Spr. is verbaasd, dat oog zooveel Christenen mili
tarist zijn.

Practïsch baat ons ook een leger Diet. Juist nu Is
ontwapening plicht. Dit zou op Belgie cn de andere
mogendheden zedelijk een beteren indruk maken
dan als wij ons tot de tanden wapenden.

Den heer Duys zegt 6pr.t dat de Bond van Chris
tensocialisten niet to vereenzelvigen zijn met do
communisten cn de S. P. Wat ons verbindt is. dat
wU revolutionnairen zijn, d.w.z. de kapitalistische
samenleving willen omwentelen tot het socialisme.

De heer VAN DE LAAR (Ohr. Soc. P.) sluit zich
aan bij het betoog van den lieer Kruyt in het be
lang der principicele dienstweigeraars, al deelt
hij in het minst hun overtuiging niet.

Spr. komt op tegen het betoog van den heer Mar-
cbant in zake den steun aan de gcdcmobllisccrden.
Het gaat niet aan, lien, die daaraan behoefte Leb
ben, naar het Steuncomité te verwijzen, gelijk do
heer Duymaer van Twist wenschto. Dezo mobilisa
tietijd heeft velen ontzaglijk geschaad, omdat zij
niets hebben kunnen oversparen.

Spr. vereenlgt zich dus met de motie-Ter Laan,
met dit verschil, dat hy betreurt, dat daarin staat,
dat de uitkeering alleen zal worden gegeven aan
hen, die daaraan behoefte hebben. Alleen aan ver
mogenden wil spreker den steun niet zien toegekend
Tegenover do heeren Ter Laan en Staalman houdt
spr. vol. dat de kracht van ons leger wel degelijk
ln aanmerking ls gekomen bij do overweging in
het buitenland of men tydens den oorlog onze
neutraliteit zou schonden.

Spr. betoogt vervolgens, dat ln het leger liegen
cn bedriegen schering en Inslag fs waardoor do
mensehen gedemorallscjerd worden. Ook is het
samenbrengen vnn -vcle jongelieden in één kazerno
uit een (Siristelljk paodagoglsche oogpunt, een
grooto dwaasheid.

De heer HAZEVOET (R.-K.) verlangt uitbreiding
van do steunregeling voor gcdernoblliseerdcn tot
hen, dio vóór 1 Augustus 1918 met onbepaald (klein)
verlof zyn gegaan en lnwillfglng van de wenschen
van den Ned. R.-K. Bond van Dienstplichtigen.
Verder wenscht spr. verbetering van de rechtspo
sitie der onderofficieren, met name verbetering
der pensioenen, der inkwartiering cn der ziekenver
pleging, en opheffing van de schorsing der oplei
dingscursussen. alsmede verbetering ln do salaris
sen en vervoer in de tweede klasse per spoor cn
eerste klasse per boot en tram.

De heer ARTS (R.-K.) acht het vraagstuk, wat er
van onzo legerorganisatio moet worden, op dit
oogenblik uiterst mociiyk op to lossen, getuige do
vragen door do Vcreeniging „Ons Leger" aan een
aantal personen van gezag gesteld, waarop weinig
positieve antwoorden inkwamen. Ook do tijdelijke
voorzitter van den Ministerraad cn deze Minister
van Oorlog hebben een afwachtcndo houding aan
genomen. Spr. is door diens verklaringen, ofschoon
misschien niet geheel afdoende, toch conigermate
gerustgesteld. Thans over to gaan tot ingrljpendo
wijzigingen ac!-t spr. ongeraden, mede met liet oog
op do drelgeu'dQ houdiDg door Belgie cn Frankrijk

Do heer OTTO (U.-L.) is niet bevredigd door 's MI-
-nfcrtCT-3 nniwoord op zijn schrlftelUko vraag, op 4
Februari fngezondon.

Do lieer OUD (V.-D.) wenscht maatregelen om"
verlofs-onderofficlcrcn aan een nieuwe betrekking
te helpen.

Do MINISTER VAN OORLOG, do beer ALTINO
VON GEUSAU, kan hier onmogeiyk alle byzondere
g'vallen behandelen die hier lor sprake zijn ge
bracht. Hy zal zo echter uit do Handellngon na
gaan en onderzoeken of daaraan iets gedaan moet
worden.

Do Minister breekt te 1 uur 13 zijn rede af.
Vrijdag één uur voortzetting der vergadering.

Schriftelijk beantwoorde vragen.
Dienstboden aan de Yroedrrouwon-Kweek-
school te Kotterd,in«.

Op vrfugc-fn van mevrouw Oroenewcg. betrof fond 0
do ealarieeriug van vrouwelijk personeel nan do
Rijkskweekschool voor Vroedvrouwen te Rotterdam
antwoordde de Minister van Arbeid:

Aan do Rijlcslcwoekechool voor Vroedvrouwen
te Rotterdam verdienen dienstboden por lcwar-
taal f 40 <1 i f J60 's.i&ars; do keu gameid verï
dient f 300 'b jaara. Bovendien ontvangen I,er
jaar f 40 aan emolumenten on f 4 vaoantiegold.

Do werksters hebben evenals in de gemeente^
ziekenhuizen, een arbeidsdag van 10 urea en ont
vangen oen weekloon' van f 7.50 behalve de spool
vronw 'lie f 9 per week ontvangt Zij ent vangen
bovendien dea vollen kost. waaronder bet vcdlo
rantsoen, brood waarvoor "zij regelmatig liaan
broodkaarten afgeven. Vroeger kregen de work,
sters bovendien dee avonds nog boterhammen mee
"naar buis. Hieraan ïb in Maart 1918 een einde
gemankt, doordat er tengevolge van de vennin-
rterlng van het broodsranlroen. geen brood meer
besohikbuar woe.

De werkBtCTTs zijn in lossen dient, ontvangen
geen duurtetoeslag en hebben' geen récht op uit.
Leering fclj ziekte. De tegenwoordige adjunot-dU
jTOctirico van de school die racer dan 20 jaar tu
functie is heoft evenwel gedurende den gehcelen
dienst! van haar ambtsvervulling do werksters bij
zielcto etaeds haa/r vollo loon uitbetaald cn bo
vendien nog ia veel gevallen' voedsel cn verster
kende middelen verschaft.

Do Joonen der dienstboden cn vrorkstora zul
len worden verhoogd en geregeld op tl enz elf den
voet als in de gemeentelijk© ziekenhuizen. Do
commissie van toej-icht en beheer hoeft aan den
Minieter van Onderwijs voorstellen daarvoor ge.
daan. dia than-, door den Minister v. Arbeid zijn
goedgekeurd ou derhalve zullen vrorden uitgevoerd

Crisisper son eeL

Op wragon van den' heer De Zoonw betreffende
de uitkeeringen aan perpetueel van de ensi». cu
dtistributie-bnrcaax bij onteUg wegens opheffing
der bureaux antwoordt do Min', van Arbeid:

Inderdaad is er door do verschillende Depar
tementen een regeling gemaakt, volgens welko
personeel dut in vcrrband met do opheffing van
crisis of distri butiehurcaux. wcrklooe wordt bij
het eindigen' van het dienstverband een gratifi
catie ontvangt Het eigenlijke burcaaper.-oneel,
dat per maand betaald wordt' cn welks diensten
ock per maautl kunnen worden opgozegd. ont.
vangt bij het verlaten van den dienst een uit
keering van twee maanden loon.

Do werklieden cn' daarraedo gélljkgeslcl Vin dia
per week betaald worden e» wier die- rbond
eigenlijk ook rad dezen termijn cnr t is.
worden cé» rnaani vóór het eindigen vaa dit ge
waarschuwd cu ontvangen na het veriaV" van den
dienst nog een nitkeoring gelijkstaande met 2.3
verdienste over de eorste mnand on 1/2 verdien,
rto over de tweede maand Jliorbij wordt var. do
veronderstelling uitgegaan, dat hot in bet alge
meen voor personen, die op zulk oei. lossen vcet
werkzaam gesteld zijn. gemakkelijke: is een oieo
wen werkkring to verkrijgen dan voor hen. Uq
gewoon' zijn langer to voren in betrekking 10
worden aangenomen. In den regel i* het kantoor
personeel per maand aangenomen cn valt dm
onder de oategorio waarvoor ccn gunstió'or c-
paling goldt. Mochten er pcrscnoa zijn die in.
derdaaci oigronlijke karttoorverlojaainhcdivi ver.
richten' cn dio dus niet als boden, loopjongen*,
enz te beschouwen zijn die toch per week be.
taald worden dan is ile ondorgclockende borcid.
elk geval

ebt blijk

daad ala vchla-cu'

beschouwen /ijn. rij ook zullen ::ooicttn
vcor hun categorie geldende gnn'sl'go beo!: