Tweede Blad.
Dinsdag 26 November 1918
Droogmaking Polder
Nieuwkoop en Noorden.
I.
Da plannen tot droogmaking van een
gedeelte van den Polder Nieuwkoop en
Noorden beginnen een steedia vasteren
~w>rm aan te nemen. Op 10 October is .aan
H. M. de Koningin die concessieaanvrage
ingezonden en Provinciaal Blad No. 95
Idöelt het besluit mede van Gedeputeerde
"^Staten d.d. 4 November j.l. No. 47, betref
fende die ter inzage ligging van stukken
ftraaaike des» aanvrage. Waarom dit be-
isluit media werd afgekondigd an de Rijn-
bode" en ,de ,3odegravenscbe Courant"
item niet in ,,de Leidsche Courant", w.el'k
iibl'ad alhier ver over de 100 ahonrué's telt,
ös een raadsel van die 'Provinciale griffie.
Meermalen., o. a. in 1860, weiden po
gingen aangewend om tot droogmaking
der uïtgeveende plassen te geraken, doch
fttelkens werden daartoe, voor zoover be
kkend, geen ernstige plannen ontworpen.
>Poik herinneren wij ons, dat voor eenage
jaren de heer F. H. van Wie ben in de
Tweede Kamer de aandacht der toenmali
ge regeering er op vestigde om dieze en
meerdere plassen aan de voedselvoorzie
ning en arbddspraestati-e dienstbaar te
maken.
Thans hebben 'de toeeren Mr. J. A. de
iWiiilde, M. A. D. H. ScbaLekamp, M. van
Steenbeigen, W. Richters. C. P. Vijver
berg te 's-Gnavenhage, en J. M. de Jonge'
Mzn. te Goes, doordrongen van het groot
(economisch behang, betrokken bij eene
belangrijke vergroe ting van in cultuur
gebracbten vaderiandsctven bodem, een
iplan opgemaakt tot inpoldering en droog-
legging van plassen en laag gelegen, 1
vrijwel braak iiggiende terreinen, gelogen
Sn dien Polder.
Bij uitvoering van dit plan zal een
toompleöc plassen en poelen, groot 932 H.A.,
(worden veranderd in een polder met .on
geveer 800 H.A._ vruchtbaar bouw-, wei-
tem/of tuinland. Hierdoor zal niet alleen in
belangrijk-a mala worden bevorderd het
(streven om Nederland zooveel mogelijk
tonafhankeliijk te maken van het buiten-
Hond; met betrekicing tot do voedaelvoonz'te-
crïin,g; de uitvoering van het plan zal tevens
leen voornaam middel zijn tot bestrijding
Ider werkloosheid
Binnen de bedijking komt te vallen eem
groot ©omipfl'eoc rietland1; dit rietland rust
op wen, zoodat die voorgenomen droog
making tavena eene zeer groote hoeveel
heid turf zal opleveren.Ook met het oog*
hierop ©n in verband, met .don toeenscben-
'den brandistoffennood, is oen spoedige
ver teeming der concessie een nationaal
belang. De aonvragens wenschen aan dén
droog'te leggen potd'ör dan naam te geven
ivan „Hubartus-PoHder".
In den -geprojecteierden polder zijn 26
grondboringen veraicht, waaruit is ge
bleken dat de vette kleilaag zich bevindt
'op 5.20 a 5.60 M. N.A.P. Daarboven
ikomt hier en daar een laagje bonk voor,
(ter dikte van 0.75 a 0.40 M., hetgeen hier
boven gewonden wordt is uitsluitend
(veengrond.
D,e dikte d£r kleilaag bedraagt overal
meer don 4 Meter, terwijl de vaste zand
bodem wordt aangetroffen op ongeveer 10
M. N.A.P. Dit komthgteheel overeen met
Idiein drooggemaakten Nieuwkoopsctoen
polder, waarbij het maken van paalfuri
lde erirrgan de .punt der palen niet yerder.
kan worden mgedjrev-en dan tot 10 M.
iN.AJP.
De uit de grondboringen verkregen klei
grond is geanalyseerd door het Rijks-
ELandbo^w-proef.station te Goes; udt het
daaromtrent uitgebracht rapport blijkt de
Itotala afwezigheid v.an ferroijzer, terwijl
'De verdere samenstelling van het opge
bonden monöter den directeur vam genoemd
(plroefstajtiom .doei condBud'eeren), dat del
(grond zonder bezwaar in cultuur gebracht
kan worden.
Ten einde een behoorlijke drainage der
gironden lo verkrijgen, hetgeen te meer
noodzakelijk zal zijn, indien de polder
©is bouw- en/of tuinland zal geëxploiteerd
worden, is het poldenpeii aangehouden op
H Meter -horteden het toekomstig maaiveld,
Waar dit laatste na inlcUmking op onge
veer 5.80 Meter N.A.P. zal komen te
ULgigien, zal de hoogte van het polderpeil
'bediragen 6.80 M. beneden N.A.P.
Indien binnenkort de gemeenten Nieuw
koop en/of Zwarnnierdam aangesloten
mochten worden aan een etlectrisch ka
belnet, zal het op 'e richten bemalings-
werktuig olectrisch worden aangedreven.
Yoornoopig is echter aangenomen, dat
zal worden opgesteld ©én stocrribema-
Hngsweiiktui'g; naar het voorkomt is dit,
uit een b e.dri j fetf ek erhe i dso ocpn n t, te
verkiezen boven een verbrandingsmotor.
Het maakt nog een punt van overwe
ging uit of de uitmailing ,zal geschieden
op het overblijvend gedeelte van den Pol-
dier Nieuwkoop en Noorden, en wéi op de
Nieuwe- of Ziendevaart, dan wél diat men
hét w.ateT direct op Rijnlands boezem zal
uitslaan via een aan te leggen boezemka
naal naar de Mei je boven den Meije-water
mol en, ter lengte van ongeveer 1300 M.
De sche.epvaa.rt van de Ziendtev.aart
naar die Mei je heeft plaats door een ver-
bindingskanaal dat in do Meije uitmondt.
Dit verin nd-in gskanaal zal gekruist wor
den door toet aan te leggen boezemkanaal;
teneinde nu het scheepvaartverkeer naar
en van de Meije niet te belemmeren, zal
het boeeemkanaal onder het verbindings-
kanaal doorgevoerd worden. Daartoe is
noodig het bouwen van een syphon.
Een ringvaart langs den buitenkant
van den ringvaart komt slechts plaatselijk
voor. Er is niet op gerekend dat de ring
dijk. hoofdzakelijk gevormd door het on
der talud brengen Yan hoog gelegen ter
rein, wordt voorzien van een zandkist. In
dat. geval wordt zulk een kostbare con-
.structie onmoodig, zelfs ongewiemscbt ge-
ach£. De ervaring leerde toch, dat veen
grond in matublijken toestand waterdicht
is, zooiïat het niet geraden voorkomt
op plaatsen, waar een dergelijke natuur
lijke waterketeringi voorkomt, in die waf er-
keering te gaan graven,
(Wordt vervolgd.)
Uit de Pers.
groei der organisatie.
Aan eon artikel vam Anna Polak in de
(Nationale over de Vakbeweging en
Vakorganisatie in ons land is heit volgende
ontleend:
Van 1 Januari 1917 tot 1 Januari
(1918 steeg volgens het Centraal Bureau
vcor de Statistiek het ledental"" der ge-
zamenüjke godisdienstig neufr. vakbon
den. mat 0.59 pCt. van bat totaal aan tal
geoogaiiisetxrden; dat der R.-K. vak
bonden. met 0.66 pCt.; diajt der Prot.
Christ.intercontfes3ioneele vaJkb. met
Ö.91 pCL Deze laatste, (jb zaaien slechte
7.77 pCt) van alle georganiseerde» uit
makende, hebben uiteraard in verhou
ding de meeste ruimte tot ontwikke
ling. Maar de Katholieke vereenigm-
gew, .reede bijna éénvijfdie (19.95 pCt)
van alle ge organiseerden vorrqpnde,
hobben op de religieus ongekleurde
bonden iets, zij 't niet veel, terrein ver
overd.
In die neutrale bonden zelf valt,
•voor zoover ze bij een centrale zijn
aangestoten en dat- is bij 77.47 pCt,
het geval de grootste stijging waar
■te nemen bij de moodste. Immers het
..Veriboaid Yan Neutrale Vakvereenigin-
gen" giAg i(p den loop van een jaar
slecblts met 0.10 pCt. vooruit, terwijl
het Nedtemla-ndodh Verbond van Vak-
vcreeiwgingen", sociaal-democratdieicih",
met 0.87 pCt. en het ./Nationaal Ar-
beidfsacrefariaat"ananchistisc))-, met
1.63 pOt. steeg. Te zamen omval te- de
beide ."rood/e oontiralen nu reeds bijna
d<e helft 49.34 pOt. detr leden van -
alle bij ©enige vakcentrale aangesloten
a-ereemigdngsen!
Heit Centrum merk(, hierbij op:
Deae cijfers zijn de ovenveging waard
Vooraè in 'i Licht dier jongste gebeurte
nissen is de g»nx>te bêteekc-nis der organi
satie gebleken, em de duristdlijik© partijen
mogen ór zich over Verlieugcndat het vor-
eei-nirgin.gswezien steeds ktrach(.Lgor zich ont
wikkelt.
Maar er moet op dii terrein nog veel,
nog zeer veel worden gedaan, te moer daar
er ook achterstand valt in te halen.
Groot© terreinen liggen nog braak en de
madWt der socialistische, anarchistische en
Boogenaamd „neutrale" organisaties mag
geenszins worden onderschat.
Ook dóér blijk» neg gestadige groei te
zijn.
Maar wij blijven nu nrel meer achter en
winnen gestadig terrein.
De Katholieken mogen niet ruften en
zullen niet irusl/sn doan a.n kan men zich
wel verzeikerd houden alvorens gedaan,
as, wat gedaan kan worden om de organi-
saitie tot haar ihoagötje-hoogte op te voeren
zoodat .niemand meeir buiten onze organi
satie staat, die ar 'birgoen thuis behoort.
Het aantal Kathol iek georganiseerd en
moet. volkomen beantwoorden aan ons 7,ïe-
lerufcal in het. land.
mannen van groot v&rstaHd. van
onlvflilikaling en wetenschap, en
stiudte; dab nieuwe vraagstukken
van elkdn aard oen oplossing vra
gen, dan kan men toch gerust zeg
gen, dab voor handed en industrie,
voor wetenschap en kunst een we
reld openliigt Onverschillig ol men
bestemd is met handen- of spiera.'
beid, dasu met werk van hoofd-cn
verstandi, zich een weg Le banen,
voor wèen ateh daaraan thans geefü
met allo knachit is de toekomst io-
ker. Jooigelingien vooral hebben
nooit inet grooter vrijheid het be
roep naar hun hart kunnen kiezen
dan Lhans'on mot grooter aekerh
van 9lagen. Op' geestelijk gobcd
moeten echter niet minder wonde
ren zijn te verrichten- Wie mot)
goestverwanben en mot niot-geost
verwanten verkeert, heeft eiken dag,
reden verstomd en verbaasd
staan over do groote vreedzame re
volutie inde geesten, aio hol wereld
gebeuren heelL_gebeacht. Dc jn. n-
schen denken met meor na den. o:-
log zoo ais zij doden vóór den 'oor
log: Er is daai mecUd allengs gez gd,
dat hot mensclidom m het aigenn.cn
betoi- is geworden. Integendeel do
oorlog heeft helaas meer doinorai -
seorend, dan moraliseercnd go-
werkt Er zal hard gewerkt inoote n
wouden om het onkruid in eigen,
huis, dat ook stérk is opgeschoten,
mi te wiedeïr. lilk onzer voor zich:
zal bij een ernskg gewetensonder
zoek allicht een grooter of kleiner,
hoeveelheid van dat onkruid liebDcti
op te ruimeiu Da menschen m het
algemeen zijn echter niet ziohzolt
komen to staan op een voet van oil
tevredenheid Zij zijn niet meer zoo
zeker van do juistheid van oig'en
inzicht, zij hobben voor een deel het
geloof in eigen onfeilbaarheid do
grootste vijand van 't geloof in God
verloren en zijn zoekend naar een.
zodolijken steun. De zaaier heelt
daarom nooi-t boter kans, dat hc»t
zaad, hetwelk liij strooit een naar
vruchtbaarheid smachtende akker
vindt, die hom oen rijken oogst
schenkt. Met name voor ouzo katho-
lioke organisaties van olken aard
geldt hot, na Troel stras geweid po
ging: nu of nooit. Zij., die men m.s-
sclueii geneigd was als reddeloos
verloren te neschouwwii. zijn lieu
nu npot moer. Gelukkig daarom dio
thans loven en werkon mag, voor de
kdtholioko zaak, maar ook wee hem,
d'io als zaaier (ten ujd. verloren doet
gaan-
Iïij meik'b verder o. m. heel ad rein
op, dat de revolutionaire bowegng do-
positie van do regeer.ng heeft vorsw.vrk.t-
De bow/gHLg hooi'l venter bereikt
dat lioT kabiiieu liMwclk mot ziju
moerdei hod van 5<1 tog-'ii óh tornau-
w-onnood oen pdi'lOincnla r kdbinob
was, dit thans volmaaKtiiu d i.-i. go-
.WOJ-cteïiv steunend als lui doel op
do 74. dio te aam a zijn geloop, u m-
gen de-overwo.d-g iu uer ::p wan-»
neor dio -74 .in waarudi i soend cu
wotlc-lijke he.vorm ngcii van betee-
k'Mus tet s-and vv lwi. hrongw. am
zijn zij daartoe in slaat en bij mach
te bu; ten (te 26 om. De regeen.tg
kan 'thans niot moor de bekormg
hd)b(Mi om naar do oogeu d^r soct-
aal-democraten te zien. Aan de par
tijen (ter orcfco tor rochte-r- en ter lin
kerzijde is bow/ndLen op hardhaindii-
go wijao aan hot vorstand gebracht,
dat men met Trooistra mot ach toe
die groene 'tafol kan gaan zilien.
Men kan zich ondier die omstandig
heden zeker in do eerste jaren gre.u
ander kabinet denken dan een ka
binet m aard ovoreeuko-me'nd met
dat. lietwolk thaais zi*. Al zouden
er Liberalen zijn, die daarover m
hun hart anders denken, zij zullen,
om zich mot bij duizenden m don.
lande te compromiHoeren, uit uic-
tisch oogpunt in den i^rsten Lijd,
van elko poging m die nxhtmg oiu>-
nen te onthouden. Hel kabinol zelt
is daarenboven ontzettend vorsterkt
uf'.t den strijd gekomen. Het heeft
den vuurproef doorslaan en aan^het
gohoelo land laten ziön. ook aan
eigen vrienden, die nog twijfelden
dat het togen zijn taak is opge
wassen. Bij de algomeeno beschou-
vAuigen, die straks konion. zal e-r
ni-ernand zijn, die tegen de politiek
of persoonlijke samenstellng~Vaa
dit kabinol bezwaren lieeft. De heer.
Trooistra heeft gezorgd, dat het be
staansrecht van liet minister/o Pvuys
geeiTTSwijs rn-eer behoef 1.
FEUILLETON.
EEN EDEL HART.
171)
Daar is <±e treinl riep hi>; keer om,
^•ieriHoai, en in vollen draf terug naar
ihet station.
De koetsier raakte -de paarden aan met
het -uiteinde zijner zweep.
Snel aUis de wiind, raid© jïeifc rijtuig naar
'de vallei.
Een kwartier later drukte Jacques de
Rhodes cijne Blanche tegen* zijn hart.
Marguerite, slapende in de armen eener
dienstbode, kwam achteraan. Zij begon
nai al le loopen en te praten; het verstand
(sprak uit haar blauwe, zeer zachte oogjes
de oogen haars vaders. Iladde zij niet
zoo bleek gezien de bleekheid der witte
Jroos welke geen enkele tint ooit kleurde
*-» lia! hoe schoo,n h.ad Jacques ze ge-
ivonden!
Hoe ziet het kasteel er uit? vroeg
Blanch^ aan haren man, zoodra het rij
tuig op den fraaien weg voortreed, welke
ÜQopt van B«.yonn,e naar Pau.
Ik weet het eelf niet, 'antwoordde
'^0 Rhodes glimlachende.
Zij bezag hem ongeloovig.
Hoe! sprak zij, zoudt gij het niet
weten?
Wel neen, ik hen er nog niet eens
geweest. Samen met u wilde ik er voor
den eersten keeT den drempel van over
schrijden. Heb ik het u niet geschreven?
Zij drukte Jacques' hand innig in de
hare. Zijne uitgelezen kieschheid ontroer
de haar diep. Glimlachend© en gelukkig
leunde zij legen zijnen schouder, terwijl
het kleine meisje nog altijd sluimerde op
de armen van Cathérine, het kinder
meisje.
De landauer reed nu door de streek,
w-aair kort te voren Jacques de zon in
vollen luister had zién opgaan. De kap
van 't groote rijtuig was neergelaten, zoo
dat de gdbalsemde, versterkende lucht
vrij gpeil had. Blanche ademd'e ze in met
groote teugen. Zij was verrukt
Wat is het hier schoon, zeide zij op
getogen; wat is het hier schoon, hoe ge
lukkig zullen wij Leven in deze ongestoor
de stilte, in de»ze kalmte woLke heli aagt en
doet uitrusten!
Jacques, haar zoo h.oorende spreken,
was als in den derden hemel.
Ik heb dan wel een goede keuze ge
daan? vroeg hij glimlachende.
Weidde daad pdeegdet gij ooit in uw
Mat éénvijfd© zijn -wij niet tevreden.
Eén dierd© moei het worden en zoo snel
mogelijk.
organisatie contra revolutie.
De giesckiedschnijver da'. C. GoirnLs S.J.
constateert in D e T ij d, dat die organisa
tie dier versehiL'jLende standen onze maat
schappij vooi' een omweaiiaLing met al
baar heifllooze gevoCgen heeft behoed.
Die reddende organisatie hebben wij
aan den grooteu socialen Paus Leo XIII
te danken.
Verder betoogt dr. Gorrls, dat de nog
zoo onvolkomen en historisch gesproken
,pas beginnende organisatie geleidelijk
■moeit worden uitgebouwd.
„De Fraais^he revolutie heeft de ge
meenschap in ontelbare stukjes n.l. m'ul-
1 kneuen individuen, uiteengiesliagen,. De
wederopbouw van al die verspreide dleel-
tjee gaat langzaam en moeilijk, maar het
werk is in vollen gang. Dit worde nu on
verzwakt voortgezet. Allengs moge, ja
ccal er een tijd komen, waarop een onge-
©i£anisieord:e eenling een rariteit, een
onmogelijkheid is; dan zal zich een staats
organisme l'.erstellen, gelijk wij dat in het
klein reeds in do Middeleeuwen gekiend
hebben,, de zich zelf regeerend'e stad met
haar publiek-nechtelijke corporaties.
Dan zal er ook geep, gelegenheid, geen
„noodizak.eilijk'lreid" (a Ja Troelstra) mieer
zijn tot nevoLutie; ïnaau* ieder organisme
zal naar de mate van eij.n belangrijkheid
ert onmisbaarheid in het lichaam van dien
Staat, die plaats innemen, welke het toe
komt. Zij dit dus de tweede les uit de
.laatste veelbewogen week getrokken. Al-
Jen zonder onderscheid in de hun passen
de organisatie, eu d»us d© -RoomacJren in do
Roomsdié, en zoo meegewerkt tot den
hechten opbouw van het nieuwe staatsor-
gonisrrc. diat alleen detn 9chok van de re-N
volutie kan weerstaan!
de politieke organisatie der
vrouw.
Het Tweede-K-amenLid, baron Van Wijn
bergen. schrijft rr» De Maasbode oen
iairtike.1 over do politieke organisatie dar
vrouw.
Of reeds thans waar de ^invoe
ring van wnouwenki:esrecht vrij-wel
verzekerd is de virouvveri als Leden
dar R. K. Kiesvereeniiging kunnen
wardentoegelaten* zal eikte kiesvar-
eemigiixg) voor zich 'hebben te beslis
sen. Bezwaar daartegen bestaat o. i.
niet.
Maar, aoo vraogit men, moet. voor d©
vrouw niet een afóondeadijk .po'Litiek
ontwikkeiings-instituut worden in het
leven geroepen, wijd de vrouw n»og
zoo wetimig poiitiek ontwikkeld is?
Daarop antwoorden we: ReetLs nu
worden in verschillende pSaatsen cur
sussen voor vrouwen gegeven, waar
ook politieke vraagstukken worden
bediandcfld. Zudks is natuurlijk reeds
toe te juichen.
Geheel iets anders is echter de vro u-
w e I ij k led,en der KieSver-
leenigingeiv op gezette tijden afzon
derlijk te doen bijeenkomen om hen voor
te lichten en te ontwikkelen een denk
beeld, zoo wij ons niet vergissendat de
zer dagen in het ,,Ctr." is naar voren ge
bracht,
Daart-eg.en wil de heer v. W. waarsdiu-
won op de volgend o gronden:
1. Men drukke ©p de vrouw niet
een «tempel ya.n minderwaardigheid
door in de kies vereen i giu gen als het
- ware ©en klasjg van .ach toni ijken in
't loven t:e roepen, waarin de vrou
wen zouden moeten plaats nemen.
2. Een dergelijke afzonderlijke or
ganisatie is ten ©enenmale ovieirbodiig1,
wijl het met die .politieke ontw ikko-
köling der vrouwen allerminst slecht
gesteld' is. Hoofdzaak toch is, dat
onze kiezers pudncipi-eel goed: onder
legd zijn. weten, waarom het in de
politiek in hoofdzaak gaat. beseffen,
dat zij als Katholieken beslist moteten
stemmen op den katholieke?? candi-
daat. En dlan willen we wel verkla
ren, dat, als morgein verkiezingen
worden-gehouden met. algemeen man
nen, en vrou wenkie^ieciitwe veel
geruster zijn op de stemmen der vrou
wen dan op d(ie der mannen zelfs
zondier eénige verdere voorbereiding.
3. Een dergeiliijk afzonderlijk bij
eenkomen is uiterst gevaarlijk en het
is vooral-daarom, dat we er met klem
tegen waarschuwen. V-oór alles heb
ben wij te bewaren de eenheid in onv.e
katholieke Staatspartij en daartoe o.
a. te bewamen de eenheid in ons ka-
iho'Jièk kiezoröcorpis; giecm splitsing,
geen afzonderlijke clubjes op welken
grondslag ook. Wij hebben zul'ks tot
dusver niet gekend. Hoeden we ons
ervoor in de toekomst, wil de Katho
lieke partij ^ieen schade lijden.
leven die niet goed was, ars tan dig en
overwegen! antwoordde zij, hem liefheb
bend beziende. Deze streek met haar
groolsche landschappen, haar on eindigen
hOTizon, doet me denken aan liet klooster
waar ik u verbeid heb. De angst maakte
mij ongelukkig; maar die zoo machtige en
zoeite natuur niet hare rustige harmonie,
aeida me toen te hopen. Heden zal ze mij
weer gezond maken en Marguerite ver
sterken.
De tranen stonden den t.eeder in de
oogen. Hij drukte de hand van Blanche.
O! mompelde hij, mocht gij de waar
heid spreken!
Weldra kreeg mevr. de Rhodes de pun
tige torens van heit kasteel Astarac in 't
gezicht, 't Was de priï4se.lijke woning van
de oude hertogen de Can dales, afstam
melingen der gTaven van FoixHet oude,
prachtige huis was nog niet geheel zicht
baar; '-t .zat .nog half verscholen achter het
geboomte van het park, dat van verre een
maagdelijk woud scheen. Wat zou mem
aantreffen achter dde ondoordTingbaT©
loovervestimg1? D,e notaris had gezegd': een
schoon kasteel.
Jacque9 wantrouwde de Gasconsche
ovfcrd-rijvtngen, en dTukte aan Blanche
zijn vreéb uit.
De schrijver besluit:
D'ea'haüve naar onze meerling zullen
de vrouwelijke 'kiezers als kiezers
hebben toe te tredjon tot de R. K.
Ki eisv.e Peendgiiii gen zonder meer; waar
•zij ongetwijfeld vam 'harte welkom
zuliiem zijn. En daar binnen zuililem zij
dan met de mannen sam:en kunnen
wenken aan de vermeerdering der
.pohtDjeke ontwik!kledingb door te bevor
deren het godsdienstig lev err, door
trouw te lezen en te volgen de Ka
tholieke Pers, door kennis'te n'emem
van Katholieke politleikJe geschriften,
door zich op die hoogte te steller van
de affervoornoamste actueelie politieke
vraagstukken. Een nieuwe o-rganisa*
tie ds dus allerminst noodiig, is ztelfs
zeter ong'ewBnscht. Orize politieke or
ganisatie is er.
Den l>estunen onzer kitesvereenigin-
igem ©n onzer pmpagiandaclub9 wacht
echter öertie zware taak, wijl zij er
voor te zorgen -hebben, dat die hon
derdduizenden nieuwe vrouwelijke
R. K. 'kiezers worden gewonnen voor
de organisatie, waarin ze thuis be-
hoomen. Wij vertrouwen, dat zij die
zaak ti]d'ig zullen ter hand nemen; zij
toch zijn er alleen toe bevoegd.
de school het eerst noodige.
In ©en artikel onder bovenstaand op-
schrift schrijtt De Residentiebode
o. m.:
We \-entrouwen, dial minister De Visser's
plannen geen tegenstand zullen ontmoeten,
ém dat d© s c h o o 1 b e v r e tl i g i n g er
im 'n minimum van tijd zal doorgaan, opdat,
met gezamenlijke 'krachten zal gewerkt
worden aan cbe vervdlmaikimg van ons on
derwijs, den grondslag van de toekomstige
welvaart en geluk van heel ons volk. Voor
bekrompenheid is «u nog geen plaats meer,
vooral ook niet in' zake onderwijs.
Dit voorop «efcteiïd, u^eent 'het blad nog
©erts oen krachtig 'beroep te mogen doen
op de'besturen onzer scholen, opdat zij,, nu
er nog slechts ©ruk©!© maanden icsten vóór
de o-Pfbcteele gelijkstelLi-ng kom©n terwijl
nu juist ook de nood n<og. 't hoogst is, grom-
diige maatregelen treffen, om in den nood
der onderwijzers le voorziiea. We belhaeven
dion nood niet breed uit te moten. Ieder
weet. hoever ontae Kalihoilieflue onderwijaer®
in salaris achterstaan l>ij do openbare col
lega's, terwijl ze, als regel, hem ver over
treffen in 'toewijding voor <te school zoowel
ah» voor hot opombaai- leven.
Als wij daartoe aareiporen aJdnis de
„Res. dan wijtson. wo op| heb «chittehend
\yx>itbeold van Rotterdam, waar de salaris
sen dei- Katholiek© onderwijzers door do
Schoolbesturen mat. d© opemibare zijn ge
lijk gestald. Voorloop kg, zoo iiboenon we,
geldt dot. vocw drie jaar. (Dab dus geen
kleinigheid, maar een ontzaglijke opoffe
ring voor de besturen. .Iintussdben, 'tis wel
aoo goed als aekar, dat "het, 2500 ja<ng niet
zal nooclig zijn, maai* «Lat de officieel© ge
lijkstelling veel eer ui 't Stoatetblad zal
staan.
Rotleidam treedt altijd en in alles ©aesr-
g.i-ek op, maar wegalooven. dat andere ste
den er een ©er in zuliien stellen, dot schit
terend vooiibeeLd fce vodgan. Hebben we het
goed., don o vei-weegt m-e-ii hier ter stede
ook reeds, wat n*en doou Ikaa. Late men,
zoo zouden w-p wil'en zeggen mi dan ni©u-
wen. tijd ook liaei-.-inieiden, door den rova-
'lén weg te hetredciv. De maatrpgel zal veel
©LschedJi, maar we nuogien ntet vergeten, aut
we er vroeger nog zwaande-r voou- gestaan
hebben. En er is altijd nog wel ©en bron
■hier of daar aani te borenals de voste wil
er maar is. Maar laat men het dan ook
apoed-ig doen.
En mocht hdfc iniet doenlijk zijn, onae
Kaïlholidki© paedagogen uibt de kas der Ix»-
eturan. gelicel met d© openfbarc die hier
de hoogste salarissen van heel het land
hebberri) gediijk .te atelLen, dat men dan
toch .niet aairaöle, zeer-spoedig al het moge
lijke te doen. Vooral dezen winter is de
nood nog (hoog. Hij steeg ten top....
de toekomst.
D-ö Haagische hr-ofschrij vc-r van De
Tv\d wijdt &en< beschouwing aan de Dt>
eiiidiging van den oorlog en d-e misluk
ng van do-rovodutie.
Ov-er dén arbeid, die ons nu lo wach
ten ataat zogt hij:
Wanne» men even maar denkt,
dat ruim oen'jaar lang de gehoste
worekh kan men wel zeggen, haar
energie heeft samengotrokken op
ééa doel: varniefleng en ver.ive'.'-
ging; dat er op olk ander lerrein
is geweest stilstand ,en achteruit
gang; diat midILioenen mannen an
vrouwen door vuur of door vechten
ten 'hnder zijn gegaan: dat onder
dezen zijn honderdduizenden ar
men, en vrouwen mei rappe han
den. maar ook honderdduizenden
Mogelijk is het een oud slot, waar
iöderen winter regen ®n> wind wat van
sloop en.
Zij antwoordde al lachende:
Des te beteir, zoo er niet veel van
overblijft. Wij zullen dan d'it -puin als
aardigheid bewaaien, cn een nieuwe wo
ning naar onzen smaak bouwen.
Naarmate men heit kasteel naderde, dat
nog altijd verscholen zat achter een Joo-
venmuuir, kwam de landauer moeilijker
vooruit.
Eindelijk kwam er wat ruimte -tusschen
het geboomte.
In een dier open plekken, geheel ten
einde, onder een bo omen groep, hooger en
groener dan het amdere gewas, ontsprong
boven op een hooge rots een bron, die
'met 'groot geraas naar beneden startte.
Die rots was 'b^roeid mat klimop, mos
en wild vuurkruid, dat d'urzJencl witte ster-
rekens tentoonspreidde.
Wait is dat fri&ch ©tn lief! riep Blan
che uit. Het zal mijn göLiefkooede wande
ling zijn. Jacques,, gij mo.et dece pLek naaT
mijneai zin schikken.
Hier moet ook die laatste hertogin de
Gand-aJes gaarne ventoeifd hebben; maar
kijk eens!
InifLerdaad, tegen de vesrmolmdia over
blijfselen eenei- houten bank, stond nog?
een holde nbeeld in marmer, glimlach en
en spottende, een vinger op zijnen mond
leggende, eon band over zijne oogen, half
bedtekt met mos en allerlei andere woe
kerkruiden, die wikte vrienden der verla
ten en verwaarloosde dingen.
Aon de voeten van het beeld kabbelde
het water d-er bron voort oven* zijn zand-
bed; wat verder was een donkere holte,
zeker de opening eener grot.
Dit beeiöd lacht ons toe, eel Blanche
ontroerd; heit schijnt ons te verwelkomen.
Het rijtuig volgde nu eenen draai van
den weg, ê-n weldra, achter een gesmeed
ijzeren, verroest hek, waarboven een her
togskroon prijkte, verscheen een prachtig
kasteel.
'Dreven, wandelwegen, grasperken, ho-*
ven, alles was smaakvol aangelegd, maar
door onkruid ovörweLdigd.
Het| kastal, uitkomende tegen ben
d'icht bewassen achtergrond, had een
tro'todh uiitwiclht met zijn twintig vensters
in den voorgevel en zijn hoogte witmar
meren stoep, zijn twee achterwaarts uit
springende vleugels, dit alles rniet leien
bedekt.
Het rijtuig hield stü.
(Wordt vervolgd.)
